Llsapa (1)

Bài 2 LẶNG LẼ SA PA- Nguyễn Thành Long

I.Tác giả, tác phẩm.
1. Tác giả. - Ông là một trong những cây bút văn xuôi đáng chú ý trong những năm 1960 -
1970, chỉ chuyên viết truyện ngắn và ký. Đề tài hướng vào cuộc sống sinh hoạt, lao động đời
thường.
- Phong cách văn xi nhẹ nhàng, tình cảm, giầu chất thơ và ánh lên vẻ đẹp con người, mang
ý nghĩa sâu sắc.Truyện của ông thường mang chất ký, mang vẻ đẹp
2 Tác phẩm.
a.Hoàn cảnh : Truyện được viết năm 1970, là kết quả của chuyến đi thực tế lên Lào Cai của
tác giả. Truyện rút từ tập Giữa trong xanh xuất bản năm 1972.
b. Chủ đề:Khẳng định vẻ đẹp của con người lao động và ý nghĩa của những công việc thầm
lặng. Niềm hạnh phúc của con người trong lao động có ích.
c. Tóm tắt. Một họa sĩ già trước khi nghỉ hưu đã có một chuyến đi thực tế ở vùng cao Tây
Bắc. Trên chuyến xe, ông ngồi cùng hàng ghế với cô kĩ sư trẻ lên nhận công tác ở Lai Châu.
Đến Sa Pa, bác lái xe dừng lại lấy nước và nhân tiện giới thiệu với họa sĩ “một trong những
người cô độc nhất thế gian”. Đó là anh thanh niên trơng coi trạm khí tượng trên đỉnh Yên
Sơn 2600 mét.

Cuộc gặp gỡ giữa bác lái xe, họa sĩ già, cô kĩ sư trẻ và anh thanh niên diễn ra rất vui vẻ,
cảm động. Anh thanh niên hào hứng giới thiệu với khách về cơng việc hằng ngày của mình –
những cơng việc âm thầm nhưng vơ cùng có ích cho cuộc sống. Họa sĩ già phát hiện ra phẩm
chất đẹp đẽ, cao quý của anh thanh niên nên đã phác họa một bức chân dung. Qua lời kể của
anh, các vị khách còn được biết thêm về rất nhiều gương sáng trong lao động, sản xuất, đem
hết nhiệt tình phục vụ sự nghiệp xây dựng và chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.
II. Phân tích truyện.
1. Nhân vật anh thanh niên.

a. Hoàn cảnh sống và làm việc
– Lật từng trang văn của Nguyễn Thành Long, ta thấy anh thanh niên hai mươi bảy tuổi
sống và làm việc một mình trên đỉnh núi cao hai nghìn sáu trăm mét, quanh năm làm bạn

với mây mù và cây cỏ.
– Anh làm cơng tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu. Cơng việc của anh là “đo gió, đo mưa,
đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự vào việc báo trước thời tiết hằng ngày, phục vụ
sản xuất, phục vụ chiến đấu”. Một công việc gian khó nhưng địi hỏi sự chính xác, tỉ mỉ và
tinh thần trách nhiệm cao: “Nửa đêm đang nằm trong chăn, nghe tiếng chuông đồng hồ chỉ
muốn đưa tay tắt đi. Chui ra khỏi chăn, ngọn đèn bão vặn to đến cỡ nào vẫn thấy là không
đủ sáng. Xách đèn ra vườn, gió tuyết và lặng im ở bên ngoài như chỉ chực đợi mình ra là ào
ào xô tới”. “Nửa đêm” là thời gian mà con người muốn nghỉ ngơi, thư giãn sau một ngày
làm việc vất vả; ấy vậy mà với anh thanh niên thì ngay lúc này lại là thời gian anh làm
việc.
=>Hoàn cảnh sống khắc nghiệt vô cùng bởi sự heo hút, vắng vẻ; cuộc sống và cơng
việc có phần đơn điệu, giản đơn… là thử thách thực sự đối với tuổi trẻ vốn sung sức và
khát khao khám phá chân trời rộng mở, mong muốn hành động. Nhưng cái gian khổ nhất
đối với chàng trai trẻ ấy là phải vượt qua sự cô đơn, vắng vẻ quanh năm suốt tháng ở nơi núi

1

cao khơng một bóng người. Cơ đơn đến mức “thèm người”, phải lăn cây chặn đường dừng xe
khách qua núi để được gặp gỡ, trò chuyện. Và anh đã vượt qua hoàn cảnh bằng những suy
nghĩ rất đẹp, giản dị mà sâu sắc.
b.Những nét đẹp của nhân vật anh thanh niên.
Luận điểm1: Anh thanh niên là 1 người sống có lý tưởng, yêu yêu nghề và có tinh thần
trách nhiệm trong cơng việc
-Anh là một người sống có lý tưởng, với quan niệm: Sống là cống hiến: đi bộ đội khơng
được anh tình nguyện làm việc ở Sa Pa.
- Một người yêu nghề, dám chấp nhận hy sinh:
+ Chấp nhận sống và làm việc trong một hồn cảnh, mơi trường đặc biệt:Trên đỉnh núi
Yên Sơn cao 2600m, quanh năm chỉ có cỏ cây và mây mù lạnh lẽo. Nơi vắng bóng dáng con
người khiến người ta cảm thấy nhàm chán, buồn tẻ. Mặc dù hoàn cảnh sống và làm việc
đầy gian khổ, khắc nghiệt nhưng anh thanh niên vẫn yêu nghề và tận tụy hết mình, gắn bó

với cơng việc và có những suy nghĩ quan niệm đúng đắn, sâu sắc về cuộc sống ,công việc
đối với mỗi con người.

+ Ở một mình trên đỉnh núi anh đã tìm được nhiều niềm vui trong công việc. Coi
công việc như một người bạn: “Khi ta làm việc,ta với công việc là đôi,sao gọi là một mình
được?” Huống chi việc của cháu gắn liền với cơng việc của bao anh em, đờng chí dưới kia.
Cơng việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất”. Với anh công
việc là bạn, là những niềm vui và cũng là lẽ sống.Qua lời anh kể, ta hiểu rằng anh đã
thực sự tìm thấy niềm vui và hạnh phúc trong công việc thầm lặng giữa Sa Pa và sương
mù bao phủ.

+Có suy nghĩ đẹp về cuộc sống: Tự mình tìm lời giải đáp cho những câu hỏi quan
trọng “Mình sinh ra là gì, mình đẻ ra ở đâu, mình vì ai mà làm việc?” những câu hỏi cho
anh biết giá trị của bản thân và ý nghĩa của cuộc sống. Đó là suy nghĩ của một người có
trách nhiệm, dám gánh vác và sẵn sàng cống hiến. Công việc của anh gắn bó với bao
người, huống chi cịn bao người làm việc trong hồn cảnh khó khăn, cơ độc hơn, chẳng hạn
như anh bạn ở đỉnh Hoàng Liên Sơn cao 3142m mới là độ cao lí tưởng. Nếu khơng có cơng
việc và khơng vì cơng việc thì đó mới là cuộc sống cô đơn thực sự, buồn đến chết

+Tìm thấy những ý nghĩa trong cơng việc: “báo trước thời tiết hàng ngày, phục vụ sản
xuất, phục vụ chiến đấu”. Đối với anh công việc không chỉ là niềm vui, là lẽ sống, mà còn
là hạnh phúc giản dị, thiêng liêng nên anh đã có ý thức về cơng việc của mình với lịng
u nghề và thấy được ý nghĩa cao quý trong công việc thầm lặng là có ích cho cuộc sống,
cho mọi người.

+Anh có suy nghĩ đúng đắn về giá trị của hạnh phúc trong công việc với anh: Hạnh
phúc không phải là khi cuộc sống đầy đủ về vật chất mà là khi ta làm được những điều có
ích. Anh thanh niên không tô đậm cái gian khổ của công việc, mà nhấn mạnh niềm hạnh
phúc là khi biết được mình đã góp phần phát hiện kịp thời một đám mây khơ mà nhờ đó
“khơng qn ta hạ được bao nhiêu phản lực Mĩ trên cầu Hàm Rồng”. Qua đó có thể thấy,

anh đã nhận ra được ý nghĩa, giá trị cơng việc của mình làm: dù rất nhỏ bé nhưng có ích
cho cơng việc chung.
- Có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc:

2

+ Làm việc một mình trên đỉnh núi cao,khơng có ai giám sát song anh vẫn luôn tự
giác,tận tụy : Mỗi ngày đều có 4 lần đi “ốp” để báo về nhà,không ngần ngại những đêm
mưa tuyết,... (1giờ sáng, 4giờ, 11 giờ, 19 giờ) đều đặn và chính xác, địi hỏi tinh thần trách
nhiệm cao dù mưa nắng, gió bão, nửa đêm tuyết rơi đều phải “đi ốp”. Gió tuyết và sự im
lặng, lạnh lẽo, tăm tối, giá rét nơi đỉnh núi hoang vắng quả thật dễ khiến cho con người ta
nản lòng, sợ hãi và chùn bước. Tuy nhiên, sự gian khổ của công việc chưa đáng sợ bằng cái
gian khổ của hồn cảnh sống: đó là sự cơ đơn, vắng vẻ, quanh năm suốt tháng một mình trên
đỉnh núi cao khơng một bóng người. Cơ đơn đến mức “thèm người” quá phải kiếm kế dừng
xe qua đường để được gặp người
+ Tác phong làm việc khoa học,nghiêm túc,đúng giờ giấc và chính xác đến từng phút:
Anh đếm từng phút trong cuộc gặp gỡ vì sợ hết ba mươi phút.
+ u cơng việc và ln hồn thành xuất sắc cơng việc của mình
=>Anh thanh niên là hiện thân cho những con người lao động mới trong công cuộc xây dựng
và bảo vệ quê hương,đất nước thêm giàu đẹp.Dù là một cơng việc gian khổ trong một hồn
cảnh hết sức khó khăn, song điều đáng quý ở anh thanh niên là lịng u nghề, tinh thần trách
nhiệm với cơng việc. Qua nhân vật anh thanh niên nhà văn Nguyễn Thành Long muốn ta
thấy được sự đóng góp, cống hiến, hi sinh lặng lẽ của những con người bình thường, vơ danh
cho đất nước.
Luận điểm 2: Anh thanh niên là 1 người hết sức lạc quan và yêu đời, yêu cuộc sống.
-Mặc dù sống một mình ở đỉnh Yên Sơn, xung quanh chỉ là đồi núi, cỏ cây hoang vu và lặng
lẽ song, cuộc sống của anh khơng vì thế mà buồn tẻ, nhàm chán ngược lại đó là cuộc sống rất
thú vị và nhiều niềm vui.

+ Tình yêu cuộc sống, sự lạc quan yêu đời của anh thanh niên được biểu hiện trong

cách anh bố trí, sắp xếp ngơi nhà của mình ngăn nắp:“Một căn nhà ba gian,sạch sẽ, với
bàn ghế, sổ sách, biểu đồ, thống kê, máy bộ đàm”. Cuộc sống riêng của anh “ … thu gọn lại
một góc trái gian với chiếc giường con, một chiếc bàn học, một giá sách”.Có thể thấy khơng
gian sống của anh thanh niên dù rất nhỏ song được sắp xếp một cách khoa học, ngăn
nắp. Qua cách anh bố trí và sắp xếp căn nhà, ta có thể nhận ra anh là người rất tơn
trọng cuộc sống của mình.

+ Ngồi cơng việc, Anh cịn biết làm đẹp, làm vui cho cuộc sống của mình bởi
những thực đơn tinh thần rất có ý nghĩa đó là trồng hoa và đọc sách. Dù trên đỉnh núi
lạnh lẽo, vắng bóng người song anh có cả một vườn hoa đủ các lồi hoa đẹp: hoa dơn,
hoa thược dược vàng, tím, đỏ, hồng….Có thể thấy ,cũng như cơ gái trong câu chuyện, ta
cũng cảm thấy rất thú vị khi bắt gặp người con trai đang hái hoa giữa vườn hoa đầy sắc màu.
Hình ảnh thanh niên giữa vườn hoa đã thể hiện một hình ảnh yêu mến, nâng niu vẻ đẹp
cỏ hoa thiên nhiên. Anh trồng hoa để tô điểm cho cuộc sống của mình đồng thời cịn tìm
được sự thư thái cho tâm hồn.

+ Bên cạnh đó, một thực đơn tinh thần hết sức có ý nghĩa trong cuộc sống của anh
chính là sách. Anh đã dùng những cuốn sách làm chiếc cầu nối với thế giới nhộn nhịp
bên ngoài nên anh thanh niên rất thích đọc sách, với anh sách khơng chỉ là người bạn
tâm tình mà cịn là một người thầy mang đến cho anh những kiến thức, sự hiểu biết. Nhìn
cái cách anh vui mừng khi cầm cuốn sách mà bác lái xe mua hộ ta có thể cảm nhận được tình
yêu anh mà anh dành cho sách như thế nào: “Người con trai mừng quýnh cầm cuốn sách”

3

+ Trong hoàn cảnh khó khăn cơ đơn như vậy, anh ln biết làm gì cho cuộc sống của
mình thêm thi vị, vui tươi, anh cịn ni một đàn gà đẻ trứng ăn khơng xuể vừa có thêm
thực phẩm hằng ngày vừa tạo ra khơng khí gia đình vui tươi, đầm ấm. Qua những thú vui
đọc sách, trồng hoa, ni gà ta có thể thấy đời sống vật chất của anh còn thiếu thốn những
đời sống tinh thần hết sức giàu có và phong phú.

-> Qua cách nhìn, cách kể, sự cảm nhận của bác lái xe, cô kĩ sư, cuộc sống sinh hoạt hằng
ngày của anh thanh niên đang dần hiện lên. Đó là cuộc sống thú vị, nhiều niềm vui. Phải là
một con người hết sức lạc quan yêu đời, anh thanh niên mới có thể tổ chức cho mình một
cuộc sống ý nghĩa đến như thế. Vậy nên, bên cạnh lòng yêu nghề, tinh thần lạc quan, yêu
cuộc sống của anh đã thực sự để lại trong lòng người đọc 1 ấn tượng tốt đẹp.
Luận điểm 3:Với mọi người, anh thanh niên là một người thân thiện, cởi mở, hiếu
khách
- Sống trong hồn cảnh như thế sẽ có người dần thu mình lại trong nỗi cơ đơn. Nhưng
anh thanh niên này thật đáng yêu ở nỗi “thèm người”, lòng hiếu khách, sự thân thiện đến
nồng nhiệt và sự quan tâm đến người khác một cách chu đáo:

+Thể hiện ở nỗi thèm người, muốn được nhìn ngắm,trị truyện với con người. Vì thế,
anh đã lấy khúc cây chắn ngang đường để dừng những chuyến xe hiếm hoi.

+ Khi gặp được người thì anh mừng đến mức tất cả cuống cuồng như không kiềm
được cảm xúc: “anh chạy vụt đi,cũng tất tả như khi đến”, “người con trai nói to những điều
đáng lẽ người ta chỉ nghĩ”. Anh mừng rỡ khơng phải chỉ vì được gặp gỡ mọi người khi
đang rất “thèm người” mà cịn bởi lẽ vì lòng hiếu khách và sự thân thiện.

+Anh thân tình với bác lái xe, thái độn ân cần chu đáo, tặng củ tam thất cho vợ bác
mới ốm dậy “ Củ tam thất cháu vừa đào thấy. Cháu gửi bác gái ngâm rượu uống. Hơm nọ
bác chẳng bảo bác gái vừa ớm dậy cịn gì”

+Anh đón tiếp khách nồng hậu, chu đáo: hái một bó hoa rực rỡ sắc màu tặng người
con gái chưa hề quen biết: “ Anh con trai, rất tự nhiên như với một người bạn đã quen thân,
trao bó hoa đã cắt cho người con gái, và rất tự nhiên, cô đỡ lấy”,pha nước chè cho ông họa
sĩ.

+Anh trị chuyện cởi mở với ơng họa sĩ và cơ kĩ sư về cơng việc, cuộc sống của
mình, của bạn bè nơi Sa Pa lặng lẽ.

+ Anh đếm từng phút vì sợ hết mất ba mươi phút gặp gỡ vô cùng quý báu. Lưu luyến
với khách khi chia tay, xúc động đến nỗi phải “quay mặt đi” và ấn vào tay ông họa sĩ già
cái làn trứng làm quà để họ mang đi đường. Không dám tiễn khách ra xe dù chưa đến giờ
“ốp”.

+Đằng sau những món q bình thường là tấm lịng u mến khách đến thành thực
chẳng phải ai cũng có được. Lịng mến khách của anh đã khiến ông họa sĩ xúc
động:“người con trai ấy đáng u thật!”. Phải chăng, đó chính là âm vang của cuộc sống
đẹp, của một con người bình thường trên đỉnh núi cao lặng lẽ mà người họa sĩ từng trải nay
mới có dịp tìm đến để u mến và kính trọng?
Luận điểm 4: Khơng chỉ quan tâm và chu đáo đến mọi người, anh thanh niên còn hết sức
khiêm tốn, thành thực và biết trân trọng những người xung quanh mình.

+Cơng việc của anh đang làm góp một phần quan trọng cho những bước chuyển
mình của đất nước:phục vụ sản xuất và phục vụ chiến đấu. Nhưng anh lại cho những

4

đóng góp của mình là vơ cùng nhỏ bé so với bao người khác; anh vẫn cho rằng mình vẫn
thua ông bố vì chưa được đi bộ đội, trực tiếp ra chiến trường đánh giặc.

+ Khi biết bác họa sĩ định vẽ mình, anh thanh niên đã một mực từ chối. : Không,
không đừng vẽ cháu? Để cháu giới thiệu với bác những người khác đáng cho bác vẽ
hơn”. Thay vào đó anh giới thiệu cho bác họa sĩ già: bác kĩ sư ở vườn rau Sa pa hay
đồng chí nghiên cứu khoa học “ 11 năm không một ngày rời xa cơ quan để làm 1 bản đồ
sét cho đất nước ta”. Hành động này của anh thanh niên cho thấy anh tự ý thức được
rằng mình chỉ là người hết sức nhỏ bé so với những đóng góp lớn lao của những người
xung quanh. Có thể nói sự khiêm nhường của anh thanh niên không làm cho anh nhỏ bé
đi mà ngược lại càng nâng tầm vóc và nhân cách của anh trở nên lớn lao và đáng quý,

đáng trân trọng.

Qua những nét phác họa của Nguyễn Thành Long, anh thanh niên hiện lên thật chân
thực, sinh động, đẹp đẽ. Giữa thiên nhiên im lặng, giữa cái lặng lẽ muôn thuở của Sa Pa đã
vang lên những âm thanh trong sáng,những sắc màu lung linh của những con người lao động
mới như anh.
2. Vẻ đẹp của những nhân vật trong truyện.

a.Nhân vật ông họa sĩ
– Đây là nhân vật rất gần với quan điểm trần thuật của tác giả. Qua những quan sát, ý nghĩ
của ông họa sĩ già – một người từng trải cuộc sống và am tường nghệ thuật – nhân vật chính
hiện ra rõ nét và đẹp hơn đồng thời lại khơi gợi thêm nhiều khía cạnh ý nghĩa về cuộc sống,
về nghệ thuật.
– Trước hết, ông là một nghệ sĩ chân chính, nghiêm túc, say mê đi tìm cái đẹp: “ Hơn bao
nhiêu người khác, ông biết rõ sự bất lực của nghệ thuật , của hội họa trong cuộc hành trình
vĩ đại của cuộc đời… Đới với chính nhà họa sĩ, vẽ bao giờ cũng là một việc khó, nặng nhọc,
gian nan”.
– Ngay từ những phút đầu gặp anh thanh niên, bằng sự từng trải nghề nghiệp và niềm khao
khát của người nghệ sĩ đi tìm đối tượng của nghệ thuật, ông đã xúc động và bối rối: “Vì họa
sĩ đã bắt gặp một điều thật ra ông vẫn ao ước được biết, ôi, một nét thôi đủ khẳng định một
tâm hồn, khơi gợi một ý sáng tác”.
– Ông họa sĩ muốn ghi lại hình ảnh anh thanh niên bằng nét bút kí họa, và “Người con trai
ấy đáng yêu thật, nhưng làm cho ông nhọc quá. Với những điều làm cho người ta suy nghĩ về
anh. Và về những điều anh suy nghĩ trong cái vắng vẻ vòi vọi hai nghìn sáu trăm mét trên
mặt biển, cuồn cuộn tuôn ra khi gặp người”.
 Những xúc cảm và suy tư của ông họa sĩ về anh thanh niên và về những vấn đề của
nghệ thuật, của đời sống được gợi lên từ câu chuyện của anh thanh niên, đã làm cho chân
dung nhân vật chính thêm sáng đẹp và chứa đựng những chiều sâu tư tưởng của tác phẩm.
b. Nhân vật cô kĩ sư
– Đây là cô gái dám rời Hà Nội, bỏ lại sau lưng “mối tình đầu nhạt nhẽo” để lên cơng tác ở

miền cao Tây Bắc.
– Cuộc gặp gỡ bất ngờ với anh thanh niên, những điều anh nói, câu chuyện anh kể về
những người khác đã khiến cô “bàng hồng”, “cơ hiểu thêm cuộc sớng một mình dũng cảm
tuyệt đẹp của người thanh niên, về cái thế giới những con người như anh mà anh kể, và về
con đường cô đang đi tới:

5

+ Nhờ cái “bàng hồng” ấy, cơ mới nhận ra mối tình của mình bấy lâu nay nhạt nhẽo biết
bao, cuộc sống của mình lâu nay tầm thường biết bao, thế giới của mình lâu nay nhỏ bé biết
bao!

+ Khoảnh khắc bàng hoàng ấy chính là sự bừng dậy của những tình cảm lớn lao, cao đẹp
khi người ta bắt gặp được những ánh sáng đẹp đẽ tỏa ra từ cuộc sống, từ tâm hồn người khác.

– Cùng với sự “bàng hồng” ấy là “Một ấn tượng hàm ơn khó tả dạt lên trong lịng cơ gái.
Khơng phải chỉ vì bó hoa rất to sẽ đi theo cô trong chuyến đi thứ nhất ra đời. Mà vì một bó
hoa nào khác nữa, bó hoa của những háo hức và mơ mộng ngẫu nhiên anh cho thêm cô”.

 Cuộc gặp gỡ đã khơi lên trong tâm tư cô gái trẻ những tình cảm và suy nghĩ mới mẻ,
cao đẹp về con người, về cuộc sống. Đó là sự đồng cảm về lí tưởng của thế hệ thanh niên
Việt Nam thời chống Mĩ. Đồng thời, qua tâm tư, cảm xúc của cô kĩ sư, ta nhận ra vẻ đẹp và
sức ảnh hưởng của nhân vật anh thanh niên.

c. Bác lái xe
– Bác lái xe là nhân vật xuất hiện từ đầu truyện, bác là người dẫn dắt, giới thiệu một cách
sơ lược và kích thích sự chú ý về nhân vật chính của tác phẩm – “người cô độc nhất thế
gian”, người rất “thèm người”.
– Bác là người rất yêu nghề và có trách nhiệm với cơng việc: Suốt ba mươi năm trong
nghề lái xe và hiểu tường tận Sa Pa.

– Là một con người niềm nở và cởi mở: Trên khuôn mặt hồ hởi, bác giới thiệu về thiên
nhiên và cảnh sắc Sa Pa; chia sẻ với ông họa sĩ và cô kĩ sư về anh thanh niên.
– Có một tâm hồn nhạy cảm trước vẻ đẹp của thiên nhiên và con người.
– Bác là cầu nối giữa anh thanh niên với cuộc đời: Bác mua sách giúp anh, dừng xe dưới
chân đồi để anh trò chuyện, giới thiệu anh với những người bạn mới…
 Mặc dù chỉ xuất hiện qua một vài chi tiết của truyện nhưng bác lái xe là một phần quan
trọng giúp nhân vật anh thanh niên xuất hiện một cách tự nhiên và góp phần dẫn dắt câu
chuyện.
d. Những nhân vật được giới thiệu gián tiếp
– Những con người làm việc miệt mài, cống hiến thầm lặng:
+ Anh trên trạm đỉnh Phan-xi-păng ba nghìn một trăm bốn mươi hai mét.
+ Ông kĩ sư vườn rau dưới Sa Pa! Ngày này sang ngày khác ơng ngồi im trong vườn su
hào, rình xem cách ong lấy phấn, thụ phấn cho hoa su hào.
– Dám hi sinh cả tuổi trẻ và hạnh phúc của cá nhân:
+ Anh cán bộ nghiên cứu bản đồ sét, luôn trong tư thế sẵn sàng chờ sét: “Nửa đêm mưa
gió rét buốt, mặc, cứ nghe sét là đồng chí chống chồng chạy ra” và mười một năm không
một ngày xa cơ quan. Anh đã hi sinh hạnh phúc cá nhân vì niềm đam mê cơng việc để khai
thác “của chìm nơng, của chìm sâu” dưới lòng đất làm giàu cho Tổ quốc.
+ Ông bố anh thanh niên xung phong đi bộ đội.
 Trong tác phẩm, những nhân vật này không xuất hiện một cách trực tiếp mà chỉ gián
tiếp qua lời kể của anh thanh niên. Song, họ đã thể hiện được những nét đẹp trong tâm hồn và
cách sống. Họ là những người say mê công việc, vì cơng việc làm giàu cho đất nước, sẵn
sàng hi sinh tuổi thanh xuân, hạnh phúc và tình cảm gia đình. Cuộc sống của họ lặng lẽ và
nhân ái biết bao.
3. Vẻ đep của thiên nhiên Sa Pa.

6

-Nắng đốt cháy rừng cây, mạ bạc con đèo…
-Cây hoa tử kinh thỉnh thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu xanh của rừng.

-Mây bi nắng bị xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương, rơi xuống đường
cái, luồn vào gầm xe.
-Có một Sa Pa của những rặng đào, những đàn bò lang cổ đeo chuông đang thung thăng gặm
cỏ, khung cảnh chỉ có thể thấy ở rừng núi.
-> Vài nét điểm xuyết, chấm phá, nghệ thuật nhân hóa, so sánh-> tác giả đã khắc họa bức
tranh thiên nhên Sa Pa với vẻ đẹp trong trẻo, thơ mộng, hữu tình. Miêu tả bức tranh thiên
nhiên bằng ngôn ngữ trong sáng, mỗi chữ, mỗi câu dường như có đường nét, hình khối, sắc
màu. Văn xuôi truyện ngắn mà giàu nhịp điệu mang âm hưởng một bài thơ về thiên nhiên đất
nước.

III. Tổng kết.
1.Nội dung.- Thơng qua một tình huống gặp gỡ bất ngờ giữa ông họa sĩ già, cô kỹ sư trẻ với
anh thanh niên làm cơng tác ở trạm khí tượng trên đỉnh Yên Sơn thuộc Sa pa, tác giả đã khắc
họa, khẳng định thành cơng hình ảnh, vẻ đẹp của những người lao động bình thường và ý
nghĩa những cơng việc thầm lặng tiêu biểu là anh thanh niên làm công tác khí tượng ở một
mình trên đỉnh núi cao.
2. Nghệ thuật.- Truyện xây dựng tình huống hợp lý, cách kể truyện cảm nhận được vẻ đẹp
của hợp lí, tự nhiên ; miêu tả nhân vât từ nhiều điểm nhìn ; ngôn ngữ chân thực, giàu chất thơ
và chất họa ; có sự kết hợp giữa tự sự, trữ tình và bình luận.

I/ Mở bài
MB1: Nguyễn Thành Long là một trong những cây bút văn xi có nhiều đóng góp
cho nền văn học hiên đại Việt Nam. Với phong cách văn xi nhẹ nhàng, tình cảm, giầu chất
thơ và ánh lên vẻ đẹp con người, mang ý nghĩa sâu sắc. Phong cách viết đó được thể hiện
trong truyện ngắn “Lặng lẽ sa pa”.Truyện đã khắc họa thành cơng hình ảnh những con người
lao động lặng lẽ, mà tiêu biểu là anh thanh niên làm cơng tác khí tượng ở một mình trên đỉnh
núi cao. Qua đó, tác giả đã khẳng định vẻ đẹp của con người lao động và ý nghĩa của những
công việc thầm lặng.
MB2: Nguyễn Thành Long là một trong những cây bút tiêu biểu của nền văn xuôi hiện
đại Việt Nam. Trong suốt cuộc đời cầm bút của mình ơng đã để lại nhiều tác phẩm văn học

có giá trị mà đặc sắc nhất là truyện ngắn “ Lặng lẽ Sa Pa” . Đọc tác phẩm ta bắt gặp những
con người lao động thầm lặng mà đầy ý nghĩa trong công cuộc xây dựng đất nước mà tiêu
biểu nhất là nhân vật anh thanh niên. Mặc dù phải sống và làm việc trong điều kiện khắc
nghiệt nhưng ở anh thanh niên lại tỏa sáng nhiều phẩm chất tốt đẹp đáng để chúng ta ngưỡng
mộ, học tập. Có lẽ khi gấp trang sách lại, người đọc vẫn không thể nào quên được hình ảnh
anh thanh niên với lí tưởng cao đẹp, một người cởi mở, chân thành, hiếu khách, vô tư trong
sáng, có tinh thần trách nhiệm cao trong cơng việc.
MB3: Nguyễn Thành Long là cây bút chuyên viết truyện ngắn và kí. Tác phẩm của
ơng thường có giọng điêu nhẹ nhàng, tình cảm,thường pha chất kí và giàu chất thơ, thấm đẫm
chất trữ tình, làm ánh lên vẻ đẹp của con người nên có, khả năng thanh lọc làm trong sáng
tâm hồn, khiến chúng ta thêm yêu cuộc sống. Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” ra đời là kết quả
chuyến đi Lào Cai trong mùa hè 1970 của tác giả. Truyện viết về những con người âm thầm

7

làm việc, lặng lẽ hiến dâng mà tiêu biểu là nhân vật anh thanh niên với những phẩm chất
cao đẹp đã để lại cho người đọc nhiều ấn tượng sâu sắc.
II/ Thân bài
1.Khái quát chung

“Lặng lẽ Sa Pa” được sáng tác năm 1970, trong chuyến đi thực tế của tác giả ở Lào Cai.
Đây là một truyện ngắn tiêu biểu ở đề tài viết về cuộc sống mới hịa bình, xây dựng chủ
nghĩa xã hội ở miền Bắc, in trong tập “Giữa trong xanh” (1972) của Nguyễn Thành Long.
Truyện xoay quanh cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa ông họa sĩ, cô kĩ sư với anh thanh niên ở trạm
khí tượng trên đỉnh Yên Sơn. Truyện khắc họa thành cơng hình ảnh những con người lao
động bình thường mà tiêu biểu là anh thanh niên làm cơng tác khí tượng ở một mình trên
đỉnh núi cao. Qua đó truyện khẳng định vẻ đẹp của người lao động và ý nghĩa của những
công việc thầm lặng.
2.Cảm nhận nhân vật anh thanh niên
a. Hoàn cảnh sống và cơng việc khó khăn gian khổ:

b. Vẻ đẹp phẩm chất, tâm hồn cao quý của anh thanh niên
* Yêu nghề, có tinh thần trách nhiệm với cơng việc.
* Tâm hồn lạc quan, biết sắp xếp công việc, cuộc sống khoa học, gọn gàng, ngăn nắp.
* Khiêm tốn, có ý thức hoàn thiện bản thân:
* Cởi mở, chân thành, hiếu khách, biết quan tâm chu đáo đến người khác:
3. Đánh giá, mở rộng: - Bằng cốt truyện nhẹ nhàng, những chi tiết chân thực và ngôn ngữ
chọn lọc, trong trẻo,Nguyễn Thành Long đã kể lại cuộc gặp gỡ tình cờ mà thú vị nơi Sa Pa
lặng lẽ. Nhân vật anh thanh niên trong truyện đã hiện ra với tất cả những phẩm chất đáng
u, đáng q.Anh chính là hình ảnh tiêu biểu của tuổi trẻ Việt Nam, con người Việt Nam
trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ đất nước. Xây dựng nhân vật này,
Nguyễn Thành Long muốn gửi vào đó lời ngợi ca đến những con người đang ngày đêm thầm
lặng cống hiến cho dân tộc, cho đất nước.
III/Kết bài:“ Chỉ có cuộc sớng vì người khác mới là cuộc sớng đáng q”. Câu nói ấy của
A.Enstein khiến người ta suy nghĩ về lý tưởng và lẽ sống của con người trong thời đại ngày
nay. Truyện đã khép lại nhưng vẻ đẹp của hình tượng nhân vật anh thanh niên tiêu biểu
cho những người lao động bình dị đang cống hiến lặng thầm cho đất nước mãi luôn tỏa sáng
và truyền cảm hứng cho bao thế hệ bạn đọc.

8