Quản lý tài chính tại trung tâm y tế huyện yên lập tỉnh phú thọ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

NGUYỄN THỊ HẰNG

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRUNG TÂM Y TẾ
HUYỆN YÊN LẬP TỈNH PHÚ THỌ

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ
MÃ SỐ: 8310110

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. NGUYỄN NHƯ BẰNG

Hà Nội, 2023

i

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng Luận văn với đề tài: “Quản lý tài chính tại
Trung tâm y tế huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ” là cơng trình nghiên cứu
khoa học độc lập của riêng tơi.
Các số liệu sử dụng trong luận văn này là trung thực và có nguồn gốc
trích dẫn rõ ràng. Kết quả nghiên cứu của luận văn chưa được sử dụng để bảo
vệ một công trình nào.
Nếu nội dung nghiên cứu của tôi trùng lặp với bất kỳ cơng trình nghiên

cứu nào đã cơng bố, tơi xin hồn toàn chịu trách nhiệm và tuân thủ kết luận
đánh giá luận văn của Hội đồng khoa học.

Tác giả

Nguyễn Thị Hằng

ii

LỜI CẢM ƠN
Để thực hiện và hoàn thành bản Luận văn này là kết quả của sự cố
gắng nỗ lực của bản thân cùng sự giúp đỡ của Q thầy cơ, đồng nghiệp và
bạn bè.
Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến các thầy cô giáo của Đại học
Lâm nghiệp đã trực tiếp giảng dạy, truyền thụ những kiến thức, kỹ năng
nghiên cứu, tạo điều kiện, góp ý và đưa ra những chỉ dẫn quý báu, khuyến
khích động viên tác giả trong quá trình học tập và thực hiện luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Như Bằng người đã trực tiếp
tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tơi trong suốt q trình nghiên cứu và hồn
thành luận văn.
Tôi chân thành cảm ơn Ban giám đốc, các đồng nghiệp tại Trung tâm y
tế huyện Yên Lập đã động viên, tạo điều kiện về thời gian và kinh phí, cộng
tác giúp đỡ tơi hoàn thành bản luận văn này.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn gia đình và bạn bè đã ủng hộ và giúp
đỡ tơi nhiệt tình trong quá trình học tập và nghiên cứu của mình.
Xin trân trọng cảm ơn!

Hà Nội, ngày tháng năm 2023
Học viên

Nguyễn Thị Hằng

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. ii
MỤC LỤC.......................................................................................................iii
MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................................ vi
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ................................................................ vii
DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH .......................................................................viii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC QUẢN
LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN................................... 5

1.1. Cơ sở lý luận về công tác quản lý tài chính tại Trung tâm y tế huyện ... 5
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản................................................................... 5
1.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm y tế huyện .............................. 8
1.1.3. Vai trị của cơng tác quản lý tài chính tại Trung tâm Y tế huyện... 10
1.1.4. Các ngun tắc trong cơng tác quản lý tài chính tại Trung tâm Y tế
huyện. ........................................................................................................ 10
1.1.5. Nội dung công tác quản lý tài chính của trung tâm y tế ................ 11

Thời điểm cơng khai dự tốn ngân sách ...................................................... 22
1.1.6.Các yếu tố ảnh hưởng đến cơng tác quản lý tài chính đối với Trung
tâm y tế huyện ........................................................................................... 23

1.2. Cơ sở thực tiễn về công tác quản lý tài chính tại trung tâm Y tế huyện
Yên Lập tỉnh Phú Thọ.................................................................................. 25

1.2.1. Kinh nghiệm của một số Trung tâm Y tế trong công tác quản lý tài
chính.......................................................................................................... 25
1.2.2. Bài học kinh nghiệm cho Trung tâm Y tế huyện Yên Lập, tỉnh Phú
Thọ trong cơng tác quản lý tài chính........................................................ 28
Chương 2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....31

iv

2.1. Đặc điểm cơ bản của huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ ............................ 31
2.1.1. Đặc điểm tự nhiên........................................................................... 31
2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội................................................................ 32
2.1.3. Đánh giá chung về điều kiện cơ bản của huyện Yên Lập có ảnh hưởng
đến công tác quản lý tài chính của Trung tâm y tế huyện Yên Lập ...................34

2.2. Đặc điểm cơ bản của Trung tâm y tế huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ ... 35
2.2.1.Quá trình hình thành và phát triển Trung tâm y tế huyện Yên Lập,
tỉnh Phú Thọ ............................................................................................. 35
2.2.2. Cơ cấu tổ chức của Trung tâm y tế huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ. 36
2.2.3. Chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm y tế huyện Yên Lập.............. 38

2.3. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 40
2.3.1. Phương pháp thu thập số liệu......................................................... 40
2.3.2. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu. ........................................ 41
2.3.3. Các chỉ tiêu nghiên cứu .................................................................. 41

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................ 42
3.1. Thực trạng công tác quản lý tài chính tại Trung tâm y tế huyện Yên
Lập, tỉnh Phú Thọ ........................................................................................ 42
3.1.1. Bộ máy quản lý tài chính của Trung tâm y tế huyện Yên Lập ........ 42

3.1.2 Thực trạng công tác quản lý nguồn thu........................................... 44
3.1.3. Thực trạng công tác quản lý chi tài chính...................................... 52
3.1.4. Thực trạng công tác quản lý sử dụng và kiểm kê tài sản ............... 65
3.1.5. Thực trạng cơng tác kiểm tra, kiểm sốt ........................................ 73
3.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính tại Trung tâm y tế
huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ. ..................................................................... 76
3.2.1. Cơ chế quản lý tài chính ................................................................. 76
3.2.2. Bộ máy quản lý tài chính ................................................................ 78
3.2.3. Trình độ cán bộ quản lý.................................................................. 80
3.2.4. Trang thiết bị khoa học và công nghệ trong quản lý...................... 82

v

3.2.5. Hệ thống kiểm soát, thanh tra, kiểm tra nội bộ .............................. 85
3.3. Đánh giá chung về công tác quản lý tài chính tại Trung tâm Y tế huyện
Yên Lập, tỉnh Phú Thọ................................................................................. 86

3.3.1. Nhưng thành công........................................................................... 86
3.3.2. Những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân ......................................... 87
3.4. Giải pháp hồn thiện cơng tác quản lý tài chính tại Trung tâm y tế
huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ ...................................................................... 91
3.4.1 Hồn thiện cơng tác lập dự tốn ..................................................... 91
3.4.2. Hồn thiện cơng tác xây dựng định mức thu – chi tài chính.......... 92
3.4.3. Hồn thiện cơng tác quyết tốn thu – chi....................................... 93
3.4.4 Hồn thiện cơng tác thanh kiểm tra ................................................ 94
KẾT LUẬN .................................................................................................... 96
MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................. 98
PHỤ LỤC

vi

MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ
BHXH Bảo hiểm xã hội
BHYT Bảo hiểm Y tế
BYT Bộ Y tế
BTC Bộ tài chính
CNTT Công nghệ thông tin
HCSN Hành chính sự nghiệp
KHHGĐ Kế hoạch hóa Gia đình
KCB Khám chữa bệnh
TSCĐ Tài sản cố định
TTLT Thông tư liên tịch
UBND Ủy ban nhân dân
XDCB Xây dựng cơ bản

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1: Số lượng nhân lực ở các bộ phận khác nhau trong TTYT huyện
Yên Lập ........................................................................................................... 37
Bảng 2.2 Cơ cấu mẫu điều tra và phương pháp thu thập số liệu .................... 41
Bảng 3.1: Kết quả cơng tác lập dự tốn thu của Trung tâm y tế huyện Yên Lập
giai đoạn 2020-2022........................................................................................ 46
Bảng 3.2: Nguồn kinh phí tại Trung tâm Y Tế huyện Yên Lập ..................... 49
Bảng 3.3: Tổng hợp tình hình thực hiện thu từ dịch vụ KCB tại Trung tâm Y
tế huyện Yên Lập giai đoạn 2020 - 2022 ........................................................ 50
Bảng 3.4: Kết quả thực hiện dự toán thu tại Trung tâm y tế huyện Yên Lập

giai đoạn 2020 – 2022 ..................................................................................... 51
Bảng 3.5: Kết quả cơng tác lập dự tốn chi tại Trung tâm y tế huyện Yên Lập
giai đoạn (2020-2022) ..................................................................................... 52
Bảng 3.6: Kết quả chi từ nguồn NSNN tại Trung tâm Y tế huyện Yên Lập giai
đoạn (20220 – 2022) ....................................................................................... 58
Bảng 3.7: Kết quả chi từ nguồn thu DVKCB tại Trung tâm y tế huyện Yên
Lập giai đoạn (2020 – 2022) ........................................................................... 60
Bảng 3.8: Kết quả thực hiện dự toán chi tại Trung tâm y tế huyện Yên Lập
giai đoạn 2020 – 2022 ..................................................................................... 61
Bảng 3.9: Kết quả xử lý chênh lệch thu - chi tại Trung tâm Y Tế huyện Yên
Lập năm giai đoạn (2020-2022)...................................................................... 63
Bảng 3.10: Tình hình trích lập các quỹ tại TTYT huyện n Lập................. 65
Bảng 3.11 : Tổng hợp kết quả thanh tra, kiểm tra NSNN của TTYT huyện
Yên Lập (2020 - 2022) .................................................................................... 74
Bảng 3.12: Cơ chế quản lý Tài Chính tại TTYT Yên Lập năm 2020-2022 ... 76
Bảng 3.13: Đánh giá tổ chức bộ máy quản lý ngân sách nhà nước tại huyện
Yên Lập ........................................................................................................... 79

viii

Bảng 3.14: Đánh giá năng lực của cán bộ quản lý NSNN tại TTYT huyện
Yên Lập ........................................................................................................... 81
Bảng 3.15: Trang thiết bị khoa học và công nghệ trong quản lý tại Trung tâm
Y tế huyện Yên Lập ........................................................................................ 84
Bảng 3.16: Kết quả khảo sát những nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng
công tác thanh tra, giám sát quản lý NSNN tại huyện Yên Lập ..................... 85

DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH
Sơ đồ 1.1: Lập dự tốn thu .............................................................................. 12
Sơ đồ 1.2: Lập dự tốn chi .............................................................................. 15

Hình 2.1: Bản đồ hành chính huyện Yên Lập................................................. 31
Sơ đồ 2.2. Sơ đồ cơ cấu bộ máy của Trung tâm y tế huyện Yên Lập ............ 36
Sơ đồ 3.1. Bộ máy của trung tâm y tế huyện Yên Lập ................................... 42

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Trung tâm Y tế huyện là đơn vị sự nghiệp cơng lập có chức năng cung cấp

dịch chun mơn, kỹ thuật về y tế dự phòng, khám bệnh, chữa bệnh, phục hồi
chức năng, an toàn thực phẩm, dân số và các dịch vụ y tế khác theo quy định của
pháp luật. Để tạo điều kiện thuận lợi để các đơn vị này hoạt động được tốt hơn,
thực hiện tốt hơn chức năng nhiệm vụ của mình và góp phần vào việc chăm sóc
sức khỏe của người dân được tốt hơn trong những năm qua Đảng và Nhà nước
đã ban hành nhiều văn bản tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động của các đơn vị này,
trong đó có các văn bản tháo gỡ và thay đổi về cơ chế quản lý tài chính.

Trong nền kinh tế thị trường các đơn vị sự nghiệp cơng lập nói chung
và các Trung tâm y tế nói riêng hoạt động nhằm cung cấp các hàng hóa, dịch
vụ công cộng để đáp ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế và đời sống xã
hội của dân cư. Các đơn vị sự nghiệp ngày nay không chỉ đơn thuần thực hiện
chỉ tiêu kế hoạch nhà nước giao mà còn tổ chức cung ứng dịch vụ cho xã hội.
Do đó nguồn tài chính của các đơn vị này khơng chỉ do ngân sách nhà nước
cấp mà cịn thu từ việc cung cấp các dịch vụ, nguồn xã hội hóa, góp vốn liên
doanh liên kết, viện trợ… Với nguồn lực tài chính đa dạng như vậy, vấn đề
đặt ra là phải quản lý, khai thác và sử dụng các nguồn lực trên sao cho hiệu
quả mà vẫn đảm bảo thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, tránh lãng
phí. Đây cũng chính là một vấn đề lớn cần giải quyết. Để quản lý tốt được

nguồn tài chính, tạo cơ chế thơng thống cho các đơn vị hoạt động Nhà nước
đã ban hành nhiều văn bản như Nghị định số 10/2002/NĐ-CP
ngày16/01/2002; Nghị định 43/2006/NĐ-CP ngày 25/04/2006; Nghị định
16/2015/NĐ-CP. Các văn bản này đã tạo ra những sự thay đổi căn bản trong
quản lý tài chính của các đơn vị và đã mang lại những kết quả tích cực.

Trung tâm y tế huyện Yên Lập Tỉnh Phú Thọ là đơn vị sự nghiệp y tế
công lập trực thuộc Sở Y tế Phú Thọ, có chức năng cung cấp dịch vụ chuyên

2

môn, kỹ thuật về y tế dự phòng; khám bệnh, chữa bệnh, phục hồi chức năng
và các dịch vụ y tế khác theo quy định của pháp luật và chịu sự chỉ đạo, quản
lý trực tiếp về tổ chức, nhân lực, hoạt động, tài chính và cơ sở vật chất của Sở
Y tế tỉnh.

Trong những năm gần đây, để đảm bảo hoạt động của Trung tâm ngày
càng tốt hơn UBND Huyện và lãnh đạo Trung tâm đã có nhiều quan tâm chỉ
đạo nhất là trong lĩnh vực quản lý tài chính dựa trên cơ sở các văn bản quy
phạm pháp luật của Nhà nước qua đó đảm bảo được nguồn tài chính để trang
trải các hoạt động của Trung tâm và từng bước cải thiện được đời sống của
cán bộ, nhân viên, nhất là trong thời kỳ khó khăn chịu tác động của đại dịch
Covid-19. Tuy nhiên, cơng tác quản lý tài chính vẫn cịn một số hạn chế cần
phải được thay đổi, giải quyết như: Nguồn thu của Trung tâm chủ yếu từ
nguồn NSNN cấp và quỹ BHYT; trang thiết bị, cơ sở vật chất được đầu tư
bằng nguồn ngân sách, trong khi kinh phí NSNN cấp hằng năm đang có xu
hướng giảm, khó có thể đáp ứng được với nhu cầu khám chữa bệnh của Trung
tâm đang ngày một gia tăng; Năng lực trình độ của cán bộ còn nhiều hạn chế.
Nhận thức về tự chủ còn chưa thống nhất, kiến thức, kĩ năng về quản lí kinh
tế y tế, tài chính y tế, quản trị Trung tâm còn hạn chế… Để đề xuất được các

giải pháp phù hợp khắc phục được những tồn tại, hạn chế đó thì cần thiết phải
có nghiên cứu tồn diện, cụ thể và khoa học.

Xuất phát từ thực tế đó, tơi lựa chọn đề tài” Quản lý tài chính tại Trung
tâm y tế huyện Yên Lập Tỉnh Phú Thọ” làm chủ đề nghiên cứu cho luận văn thạc
sỹ của mình, với mong muốn đề xuất được những giải pháp phù hợp góp phần
hồn thiện cơng tác quản lý tài chính của Trung tâm trong thời gian sắp tới.
2. Mục tiêu của đề tài.
2.1. Mục tiêu tổng quát

Trên cơ sở phân tích thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến công tác
quản lý tài chính tại Trung tâm y tế huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ, từ đó tác

3

giả đề xuất các giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản lý tài chính tại đơn
vị nghiên cứu trong thời gian tới.
2.2. Mục tiêu cụ thể

- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về cơng tác quản lý tài chính
của trung tâm y tế;

- Đánh giá thực trạng cơng tác quản lý tài chính tại Trung tâm y tế
huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ.

- Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến cơng tác quản lý tài chính tại
Trung tâm y tế huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ.

- Đề xuất các giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản lý tài chính tại
Trung tâm y tế huyện Yên Lập tỉnh Phú Thọ.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của luận văn là công tác quản lý tài chính tại
Trung tâm y tế huyện Yên Lập tỉnh Phú Thọ.
3.2. Phạm vi nghiên cứu của đề tài

- Phạm vi về nội dung: Luận văn nghiên cứu công tác quản lý tài chính
ở Trung tâm Y tế huyện lập, tập trung vào một số nội dung sau: Quản lý
nguồn thu; Quản lý chi tài chính; Quản lý tài sản; Kiểm tra, kiểm sốt tài
chính; Cơng tác cơng khai tài chính.

- Phạm vi về không gian: Nghiên cứu tại Trung tâm Y tế huyện Yên
Lập, tỉnh Phú Thọ.

- Phạm vi thời gian: Số liệu thứ cấp thu thập trong giai đoạn 2020 -
2022, số liệu sơ cấp thu thập trong thời gian từ tháng 2 đến tháng 5 năm 2023.
4. Nội dung nghiên cứu

- Cơ sở lý luận và thực tiễn về cơng tác quản lý tài chính tại Trung tâm
Y tế huyện

- Thực trạng cơng tác quản lý tài chính tại Trung tâm Y tế huyện Yên
Lập, tỉnh Phú Thọ.

4

- Các yếu tố ảnh hưởng đến cơng tác quản lý tài chính tại Trung tâm Y
tế huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ.

- Giải pháp hồn thiện cơng tác quản lý tài chính tại Trung tâm Y tế
huyện Yên Lập tỉnh Phú Thọ.
5. Kết cấu của luận văn

Nội dung luận văn được kết cấu gồm những phần sau:
- Phần mở đầu: Tính cấp thiết của đề tài; mục tiêu; đối tượng; phạm vi;
nội dung nghiên cứu.
- Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý tài chính tại
trung tâm Y tế huyện.
- Chương 2: Đặc điểm địa bàn và phương pháp nghiên cứu.
- Chương 3: Kết quả nghiên cứu.
- Kết luận và kiến nghị.
- Tài liệu tham khảo.

5

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI

CHÍNH TẠI TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN

1.1. Cơ sở lý luận về cơng tác quản lý tài chính tại Trung tâm y tế huyện
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1.1.1. Trung tâm y tế huyện

Trung tâm Y Tế huyện là đơn vị sự nghiệp Y tế công lập trực thuộc Sở
Y Tế, có tư cách pháp nhân, có trụ sở, con dấu, tài khoản riêng được mở tài
khoản tại Kho bạc Nhà nước và Ngân hàng theo quy định của pháp luật.

Trung tâm Y tế huyện chịu sự chỉ đạo, quản lý trực tiếp về tổ chức,

nhân lực, hoạt động, tài chính và cơ sở vật chất của Sở Y tế; chịu sự hướng
dẫn về chuyên môn, kỹ thuật, nghiệp vụ của các đơn vị y tế, dân số tuyến tỉnh,
Trung ương và chịu sự quản lý nhà nước của Ủy ban nhân dân cấp huyện theo
quy định của pháp luật [2]
1.1.1.2. Khái niệm tài chính

Tài chính là một phạm trù kinh tế, đồng thời cũng là một phạm trù lịch
sử, nó ra đời, tồn tại và phát triển gắn với quá trình phát sinh và phát triển của
nền kinh tế hàng hóa. Hiện nay, nghiên cứu về tài chính có rất nhiều nhà
nghiên cứu thực hiện và cũng đưa ra nhiều khái niệm về tài chính

Theo quan điểm của P.J. Drake tiếp cận tài chính theo hai quan điểm,
theo nghĩa hẹp, tài chính đơn thuần phản ánh hoạt động thu, chi tiền tệ của
chính phủ; cịn theo nghĩa rộng hơn, tài chính phản ánh các khoản vay và cho
vay ảnh hưởng đến mức cung tiền trên thị trường.

Theo quan điểm kinh tế học hiện đại, tài chính biểu thị vốn dưới dạng
tiền tệ, nghĩa là ở dạng các khoản có thể vay mượn hay đóng góp vốn thơng
qua thị trường tài chính hay định chế tài chính. Tóm lại, có hai quan điểm
chính về tài chính, bao gồm:

6

Quan điểm 1: Tài chính phản ánh hoạt động thu - chi của chính phủ;
hoặc phản ánh các khoản vay và cho vay.

Quan điểm 2: Tài chính là vốn dưới dạng tiền tệ; tức là sự tạo lập và sử
dụng quỹ tiền tệ để đáp ứng nhu cầu khác nhau.
1.1.1.3. Khái niệm quản lý tài chính tại trung tâm y tế

Theo giáo trình Quản lý Tài chính cơng của Phạm Văn Khoan (2008),
thì khái niệm về quản lý tài chính được đưa ra như sau: Quản lý tài chính là
việc sử dụng các cơng cụ quản lý tài chính nhằm phản ánh chính xác tình
trạng tài chính của một đơn vị, thơng qua đó lập kế hoạch quản lý và sử dụng
các nguồn tài chính nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của đơn vị.

Hoạt động quản lý tài chính của Trung tâm Y tế được xác định là sự tác
động lên các đối tượng và hoạt động tài chính của Trung tâm Y tế thơng qua
q trình lập kế hoạch và tổ chức thực hiện các kế hoạch tài chính, quyết tốn
và kiểm tra tài chính của trung tâm nhằm xác định các nguồn thu và các
khoản thu để thực hiện nhiệm vụ KCB, đào tạo và nghiên cứu khoa học, đảm
bảo đủ kinh phí một cách hiệu quả và cơng bằng góp phần thực hiện tốt mục
tiêu chung của Trung tâm.

Theo Nghị định số 16/2015/ NĐ-CP cuả Chính phủ ngày 14/02/2015
thì: Quản lý tài chính theo hướng tự chủ cho phép các chủ thẻ quản lý lựa
chọn, đưa ra các quyết định tài chính và tổ chức thực hiện các quyết định đó
nhằm đạt được mục tiêu hoạt động quản lý tài chính của đơn vị. Mục tiêu tài
chính có thể thay đổi theo từng thời kỳ và chính sách chiến lược của từng đơn
vị. Tuy nhiên, khác với quản lý doanh nghiệp chủ yếu nhằm mục tiêu tối ưu
hóa lợi nhuận, mục tiêu của quản lý tài chính trong các Trung tâm Y tế khơng
vì mục đích lợi nhuận phục vụ cho cộng đồng xã hội là chủ yếu cho nên quản
lý tài chính tại các Trung tâm y tế là quản lý sử dụng có hiệu quả, đúng định
hướng các nguồn kinh phú NSNN cấp và các nguồn thu khác theo quy định
của Pháp luật.

7

Như vậy, có thể hiểu, quản lý tài chính trong các trung tâm y tế là các
hoạt động hướng vào quản lý thu - chi khám chữa bệnh, quản lý thực hiện dự

toán ngân sách của Trung tâm y tế.
1.1.1.4. Đặc điểm của công tác quản lý tài chính tại Trung tâm Y tế huyện

Quản lý tài chính tại TTYT là chìa khóa quyết định sự thành cơng hay
thất bại của quản lý TTYT, sự tụt hậu hay phát triển TTYT. Hoạt động tài
chính của các TTYT Việt Nam nói chung có những đặc điểm cơ bản như sau:

Thứ nhất, Tài chính bán bao cấp: Thu DVKCB bao cấp không đáng kể
Nhưng Trung tâm phải thực thi công bằng Y Tế nghĩa là chất lượng điều trị
của hai nhóm được và khơng được bao cấp phải như nhau.

Thứ hai, tài chính bán chỉ huy: Đại đa số các mục sử dụng kinh phí
cũng như các mục thu đều phải vào “khung quy định”.

Thứ ba, tài chính tập trung điều hành: Phần lớn tập trung chi vào điều
hành nghiệp vụ: Như lương, điều trị, sửa chữa và chi phí quản lý khác. Tỉ lệ
đầu tư XDCB và mua sắm TTB để đổi mới Trung tâm thấp.

Thứ tư, tài chính khơng tích lũy: đây là đặc điểm cần lưu ý nhất. Với cơ
chế quản lý tài chính Trung tâm trước năm 2006 các BV cơng ít có cơ may
phát triển do khơng có quỹ dự phịng, tích lũy. Tuy nhiên kể từ khi thực hiện
NĐ 43/2006/NĐ-CP ngày 25/04/2006 của chính phủ, những BV nào được
giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính có nhiều khả năng phát
triển hơn do chủ động về tài chính và có nguồn tích lũy, dự phịng cho đầu tư
và phát triển.

Thứ năm, tài chính khơng có chỉ số lượng giá hiệu quả: Nhà nước quản
lý nguồn thu và nhất là quản lý chặt các quy trình sử dụng kinh phí nhưng
hồn tồn khơng đề ra các chỉ số lượng giá đầu ra hay hiệu quả sử dụng. Vì
vậy quản lý tài chính Trung tâm Y Tế vừa “dễ” lại vừa “khó” tùy vào cách

nhìn của mỗi nhà quản lý tại trung tâm Y Tế.

8

1.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm y tế huyện
1.1.2.1. Chức năng của Trung tâm y tế huyện

Trung tâm Y Tế huyện có chức năng cung cấp dịch vụ chuyên môn, kỹ
thuật về Y Tế dự phòng; khám bệnh, chữa bệnh, phục hồi chức năng và các
dịch vụ Y Tế khác theo quy định của pháp luật.

Đối với những đơn vị hành chính cấp huyện đang có Bệnh viện đa khoa
từ Hạng II trở lên đóng trên địa bàn thì Trung tâm Y tế huyện vẫn thực hiện
chức năng khám bệnh, chữa bệnh để thực hiện cung cấp dịch vụ khám bệnh,
chữa bệnh ngoại trú, khám sàng lọc, khám tư vấn, các dịch vụ y tế khác theo
quy định của pháp luật và quản lý hoạt động của các trạm y tế xã, phường, thị
trấn, phòng khám đa khoa khu vực (nếu có) trên địa bàn.
1.1.2.2. Nhiệm vụ, quyền hạn của Trung tâm Y Tế huyện

Theo quy định tại Thông tư số 07/2021/TT-BYT, Trung tâm y tế huyện
có những nhiệm vụ cơ bản sau:

- Cung cấp dịch vụ chuyên môn, kỹ thuật về y tế dự phòng.
- Cung cấp dịch vụ chuyên môn, kỹ thuật về khám bệnh, chữa bệnh,
phục hồi chức năng
- Thực hiện các hoạt động cung cấp dịch vụ về chun mơn, kỹ thuật về
chăm sóc sức khỏe sinh sản:
- Thực hiện các hoạt động cung cấp dịch vụ chuyên môn, kỹ thuật về an
toàn thực phẩm.
- Cung cấp dịch vụ chuyên môn, kỹ thuật về dân số

- Thực hiện các xét nghiệm, chẩn đốn hình ảnh và thăm dò chức năng
phục vụ cho hoạt động chuyên môn, kỹ thuật theo chức năng, nhiệm vụ của
Trung tâm và nhu cầu của người dân; tổ chức thực hiện các biện pháp bảo
đảm an tồn sinh học tại phịng xét nghiệm và an toàn bức xạ theo quy định
của pháp luật.
- Thực hiện các hoạt động dịch vụ y tế trong phòng chống khắc phục
hậu quả thiên tai, thảm họa và đáp ứng trình trạng khẩn cấp về y tế.

9

- Tuyên truyền, cung cấp thông tin về chủ trương, chính sách của
Đảng, pháp luật của Nhà nước và tổ chức các hoạt động tư vấn, giáo dục,
truyền thông, vận động nhân dân tham gia các hoạt động bảo vệ, chăm sóc,
nâng cao sức khỏe, cơng tác dân số và phát triển trên địa bàn.

- Quản lý, hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ đối với người dân, tổ
chức và các đơn vị trực thuộc.

- Đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ viên chức
thuộc thẩm quyền quản lý, đội ngũ cơng tác viên và các đối tượng có liên
quan.

- Thực hiện việc tiếp nhận, cung ứng, bảo quản, cấp phát, sử dụng
thuốc, phương tiện tránh thai, vắc xin, sinh phẩm y tế, hóa chất, trang thiết bị
phục vụ cho hoạt động chuyên môn theo quy định của cấp có thẩm quyền ở
địa phương và quy định của pháp luật.

- Triển khai thực hiện các dự án, chương trình y tế, dân số theo quy
định của cấp có thẩm quyền ở địa phương; thực hiện kết hợp quân - dân y
theo đặc điểm, tình hình thực tế và theo quy định của pháp luật.

- Thực hiện ký hợp đồng với cơ quan bảo hiểm xã hội để tổ chức khám
bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế tại Trung tâm Y tế huyện và các đơn vị y tế
thuộc Trung tâm Y tế huyện theo quy định của pháp luật.

- Nghiên cứu và tham gia nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ;
ứng dụng phát triển khoa học kỹ thuật trong hoạt động chuyên môn.

- Thực hiện chế độ thống kê, báo cáo; xây dựng, tổng hợp, cung cấp
thông tin cơ sở dữ liệu về y tế, dân số theo quy định của pháp luật.

- Thực hiện quản lý nhân lực, tài chính, tài sản theo phân cấp và theo
quy định của pháp luật.

- Thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn khác do Giám đốc Sở Y tế và Chủ
tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giao.

10

1.1.3. Vai trị của cơng tác quản lý tài chính tại Trung tâm Y tế huyện
Quản lý tài chính tại Trung tâm Y tế huyện là một bộ phận, một khâu

của quản lý kinh tế bệnh viện và là khâu quản lý mang tính chất tổng hợp,
Quản lý tài chính tại Trung tâm Y tế huyện được coi là hợp lý, có hiệu quả
nếu nó tạo ra được một cơ chế quản lý thích hợp, có tác động tích cực tới q
trình chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân theo các phương hướng phát
triển đã được hoạch định. Việc quản lý sử dụng nguồn tài chính tại Trung tâm
Y tế huyện có liên quan trực tiếp đến hiệu quả kinh tế xã hội do đó phải có sự
quản lý, giám sát, kiểm tra nhằm hạn chế, ngăn ngừa các hiện tượng tiêu cực,
tham nhũng trong khai thác và sử dụng nguồn lực tài chính đồng thời nâng

cao hiệu quả việc sử dụng các nguồn tài chính. Vai trị của cơng tác quản lý
tài chính được thể hiện trên một số khía cạnh như sau:

- Thông qua quản lý tài chính Trung tâm mới phân bổ được các nguồn
kinh phí hợp lý tạo điều kiện cho bệnh viện tổ chức các hoạt động trong bệnh
viện được tốt. Chính điều này đảm bảo cho Trung tâm sẽ cung cấp được đa
dạng các loại hình dịch vụ cho người bệnh

- Quản lý tài chính thực hiện giám sát chặt chẽ các khoản chi tại Trung
tâm theo quy định nhà nước sẽ giúp cho trung tâm tránh thất thốt. Nhờ có
quản lý tốt tài chính Trung tâm sẽ có kinh phí để tái đầu tư, để bổ sung cho
nguồn nhân lực, thu hút được các thầy thuốc giỏi chun mơn có kinh
nghiệm, có kinh phí đầu tư trang thiết bị, máy móc hiện đại nên có thể thực
hiện được cơng tác khám chữa bệnh, chẩn đốn và điều trị tốt hơn. Đồng thời,
nhờ đội ngũ cán bộ y tế giỏi chuyên môn và trang thiết bị tốt, Trung tâm cịn
có điều kiện để phát triển hoạt động nghiên cứu y học và đào tạo cán bộ Y tế
trong ngành Y tế
1.1.4. Các nguyên tắc trong công tác quản lý tài chính tại Trung tâm Y tế
huyện.

Trong quá trình thực hiện quản lý tài chính, các Trung tâm Y tế huyện
phải tuân theo các nguyên tắc sau:

11

- Các hoạt động thu- chi phải đảm bảo theo đúng quy định của pháp
luật, và các quy định của Trung tâm về quản lý tài chính.

- Tăng nguồn thu hợp pháp, quản lý các nguồn kinh phí ngân sách nhà
nước cấp và các nguồn khác như viện phí, bảo hiểm y tế, viện trợ, đóng góp

của nhân viên... theo đúng quy định của Nhà nước; sử dụng các khoản chi có
hiệu quả, chống lãng phí, thực hành tiết kiệm trong chi tiêu.

- Thực hiện chính sách ưu đãi và cải thiện tính cơng bằng trong
khám, chữa bệnh cho các đối tượng ưu đãi và người nghèo.

- Bảo đảm hài hồ lợi ích của Nhà nước, Trung tâm và bệnh nhân, cụ
thể là lợi ích của các nhóm đối tượng: Nhà nước, bệnh nhân, ban lãnh đạo và
nhân viên của Trung tâm.

- Cơng khai chi phí phải trả cho các loại dịch vụ khám chữa bệnh.
Từng bước hạch tốn chi phí và giá thành khám chữa bệnh như: giá thu viện
phí, giá thu các Dịch vụ Xã hội hóa …
1.1.5. Nội dung cơng tác quản lý tài chính của trung tâm y tế

Trung tâm Y tế huyện là đơn vị sự nghiệp công lập, do vậy nội dung
quản lý tài chính mang đặc trưng của đơn vị sự nghiệp Nhà nước. Nội dung
quản lý tài chính bao gồm:
1.1.5.1. Cơng tác quản lý nguồn thu

a, Lập dự tốn thu tài chính
- Lập dự toán thu là việc xác định đầy đủ các nguồn có thể thu được
trong mỗi năm tài chính, là tính hết các nguồn thu sẵn có và thường xảy ra
trong năm đồng thời kế hoạch nguồn thu mới. Yêu cầu đối với công tác này là
phải xác định được đầy đủ và sát thực tế, đảm bảo khả năng có thể thu được
các khoản thu từ các nguồn khác nhau.
- Quy trình lập dự tốn thu được thể hiện thông qua sơ đồ sau.