Đề tài nhận thức luận mác xít về tri thức và sự vận dụng lí luận đó trong sự phát triển kinh tế việt nam hiện nay

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

BÀI TẬP LỚN MÔN TRIẾT HỌC MÁC – LÊNIN

Đề tài: “Nhận thức luận Mác-xít về tri thức và sự vận dụng lí luận đó
trong sự phát triển kinh tế Việt Nam hiện nay”
Họ và tên: Trịnh Vũ Anh Minh
Mã số sinh viên: 11224323
Lớp: Kiểm toán 64D

LỜI MỞ ĐẦU

Nhàl vănl Francisl Baconl từngl nói:l “Tril thứcl làl sứcl mạnh”.l Saul nàyl Lê-nin,l
mộtl nhàl triếtl học,l nhàl chínhl trịl vĩl đạil đãl phátl triểnl thành:l “Tril thứcl làl sứcl
mạnh.l Ail cól tril thứcl ngườil đól cól sứcl mạnh”.l Lồil ngườil đãl trảil qual hail nềnl
vănl minhl vàl ngàyl nay,l chúngl tal đangl đứngl trướcl ngưỡngl cửal củal nềnl vănl
minhl thứl bal -l vănl minhl tríl tuệ.l Trongl nềnl vănl minhl này,l bộl phậnl quanl trọngl
nhấtl chínhl làl tril thức.

l l l l l l l Chủl nghĩal triếtl họcl củal Mác-Lêninl ral đờil giúpl chúngl tal cól mộtl cáil nhìnl
kháchl quan,l tổngl qtl nhấtl vềl tril thức.l Ýl thứcl làl mộtl trongl hail phạml trùl thuộcl
vấnl đềl cơl bảnl củal triếtl học.l Nól làl hìnhl thứcl caol củal sựl phảnl ánhl củal thựcl tạil
kháchl quan,l hìnhl thứcl màl riêngl conl ngườil mớil có.l Vàl tril thứcl làl nhânl tốl cơl
bản,l cốtl lõil nhấtl cấul thànhl nênl ýl thức.l Dol đó,l bảnl chấtl củal tril thứcl cũngl mangl
nhữngl đặcl điểml cơl bảnl giốngl ýl thức.

l l l l l l l l Vail tròl củal tril thứcl đốil vớil đờil sốngl xãl hộil làl vôl cùngl tol lớn.l Chúngl khôngl
chỉl làl kiml chỉl naml chol hoạtl độngl củal thựcl tiễnl màl cònl làl độngl lựcl củal thựcl
tiễn.l Sựl thànhl côngl hayl thấtl bạil củal thựcl tiễn,l sựl phátl triểnl củal đờil sốngl xãl hộil
phụl thuộcl chủl yếul vàol vail tròl củal tril thức.l Hoạtl độngl nghiênl cứul vàl họcl tậpl

củal sinhl viênl cũngl làl mộtl trongl nhữngl thànhl phầnl củal đờil sốngl xãl hộil vàl sựl
thành,l bạil củal nól cũngl gópl phầnl vàol cơngl cuộcl phátl triểnl đờil sốngl xãl hội.l
Giốngl nhưl nhữngl thựcl tiễnl khác,l tril thứcl cũngl vừal làl kiml chỉl naml vừal làl độngl
lựcl củal hoạtl độngl nghiênl cứul vàl họcl tậpl củal sinhl viên.

l l l l l l l Trongl thờil đạil màl mọil thứl thayl đổil từngl ngày,l thìl việcl nắml vữngl đượcl
nhữngl kiếnl thứcl cơl bảnl cầnl thiếtl vàl tựl thul thập,l rènl luyệnl vàl phátl triểnl tril thứcl
bảnl thânl nhiềul hơn,l sâul sắcl hơnl mỗil ngàyl làl mộtl trongl nhữngl điềul tiênl quyếtl
đốil vớil conl người,l đặcl biệtl làl đốil vớil nhữngl ngườil trẻl tuổi.l Vìl vậy,l eml đãl chọnl

i

đềl tài:l “Nhậnl thứcl luậnl Mác-xítl vềl tril thứcl vàl sựl vậnl dụngl líl luậnl đól trongl
sựl phátl triểnl kinhl tếl Việtl Naml hiệnl nay.”

MỤC LỤC
ii

LỜI MỞ ĐẦU...................................................................................................i
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG CỦA TRIẾT HỌC VỀ TRI THỨC.....1

1. Quan điểm của triết học Mác-Lênin về tri thức.........................................1
1.1. Tìm hiểu về nguồn gốc của tri thức.....................................................1
1.2. Khái niệm của tri thức..........................................................................2
1.3. Bản chất của tri thức............................................................................2
1.4. Sự tác động trở lại vật chất của ý thức.................................................5

2. Vai trò của tri thức.....................................................................................6
2.1.Vai trò của tri thức đối với Kinh tế - Kinh tế tri thức...........................6
2.2. Vai trò của tri thức đối với chính trị....................................................9

2.3. Vai trị của tri thức đối với văn hóa – giáo dục..................................11

CHƯƠNG 2: SỰ VẬN DỤNG QUAN ĐIỂM CỦA TRIẾT HỌC MAC –
LÊNIN VỀ TRI THỨC TRONG PHÁT TRIỂN KINH TẾ VIỆT NAM
HIỆN NAY.....................................................................................................13
KẾT LUẬN.....................................................................................................17

iii

CHƯƠNGl 1:l LÝl LUẬNl CHUNGl CỦAl TRIẾTl HỌCl VỀl TRIl THỨC

1.l Quanl điểml củal triếtl họcl Mác-Lêninl vềl tril thức

l 1.1.l Tìml hiểul vềl nguồnl gốcl củal tril thứcl
l l l l l l l l l Trướcl khil phânl tíchl sâul vềl tril thức,l chúngl tal cầnl tìml hiểul quanl niệml củal
chủl nghĩal Mác-Lêninl vềl ýl thức.l Theol chủl nghĩal Mác-Lênin,l ýl thứcl làl hìnhl
thứcl phảnl ảnhl caol nhấtl riêngl củal trí tuệl vềl hiệnl thựcl kháchl quanl trênl cơl sởl
thựcl tiễnl xãl hộil -l lịchl sử.l Conl ngườil hìnhl thànhl ýl thứcl nhờl cácl hoạtl độngl thựcl
tiễnl thayl vìl tiếpl nhậnl thụl độngl từl nhữngl yếul tốl kháchl quanl vàol bộl ócl củal
mình.l
l l l l l Khil xeml xétl ýl thứcl vớil cácl yếul tốl hợpl thànhl cácl ql trìnhl tâml lýl tíchl
cựcl đeml lạil sựl hiểul biếtl củal conl ngườil vềl thếl giớil kháchl quan,l tal có:l tril
thức,l tìnhl cảm,l ýl chí,…ltrongl đó,l tril thứcl làl nhânl tốl cơl bản,l cốtl lõil nhấtl củal
ýl thức.l Muốnl cảil tạol đượcl sựl vật,l trướcl hếtl conl ngườil phảil cól sựl hiểul biếtl
sâul sắcl vềl sựl vậtl đó.l Bởil vậy,l nộil dungl vàl phươngl thứcl tồnl tạil cơl bảnl nhấtl
củal ýl thứcl phảil làl tril thức.l Ýl thứcl màl khơngl baol hàml tril thức,l khơngl dựal
vàol tril thứcl thìl ýl thứcl đól làl mộtl sựl trừul tượngl trốngl rỗng,l khơngl giúpl íchl
gìl chol conl ngườil trongl hoạtl độngl thựcl tiễn.l Dol đó,l tril thứcl mangl nhữngl
đặcl trưngl cơl bảnl củal ýl thức,l từl nguồnl gốcl chol tớil bảnl chất.
l l l l l l l l l l Quanl điểml duyl vậtl biệnl chứngl chol rằngl ýl thứcl cól 2l nguồnl gốc:l nguồnl

gốcl tựl nhiênl vàl nguồnl gốcl xãl hội.
-l Nguồnl gốcl tựl nhiênl củal ýl thứcl cól hail yếul tốl khơngl thểl táchl rờil nhaul làl bộl ócl
conl ngườil vàl sựl tácl độngl củal thếl giớil kháchl quanl lênl bộl nãol người.
-l Nguồnl gốcl xãl hộil củal ýl thứcl gồml hail nhânl tốl chínhl làl laol độngl vàl ngônl ngữ.

1

1.2.l Kháil niệml củal tril thức
l l l l l Tril thứcl đãl cól từl lâul trongl lịchl sử,l cól thểl nóil từl khil conl ngườil bắtl đầul cól tưl
duyl thìl lúcl đól cól tril thức.l Trảil qual mộtl thờil gianl dàil phátl triểnl củal lịchl sử,l chol
đếnl nhữngl thậpl kỷl gầnl đâyl tril thứcl vàl vail trịl củal nól đốil vớil sựl phátl triểnl kinhl
tế - xãl hộil mớil đượcl đềl cậpl nhiều.l Vậyl tril thứcl làl gì?

l l l l l Cól rấtl nhiềul cáchl địnhl nghĩal vềl tril thứcl nhưngl cól thểl hiểul “Tril thứcl làl sựl
hiểul biết,l sángl tạol vàl nhữngl khảl năng,l kỹl năngl đểl ứngl dụngl nól vàol việcl tạol ral
cáil mớil nhằml mụcl đíchl phátl triểnl kinhl tếl - xãl hội”.l

l l l l l l Tril thứcl baol gồml nhiềul lĩnhl vựcl khácl nhaul như:l tril thứcl vềl tựl nhiên,l xãl
hội,l conl người;l vàl cól nhiềul cấpl độl khácl nhaul như:l tril thứcl cảml tính,l tril thứcl
kinhl nghiệml vàl tril thứcl lýl luận;l tril thứcl tiềnl khoal họcl vàl tril thứcl khoal học,....l
Kinhl tếl thếl giớil đangl bướcl vàol mộtl thờil đạil mới,l mộtl trìnhl độl mới.l Đól làl trìnhl
độl màl “l nhânl tốl quanl trọngl nhấtl làl việcl chiếml hữu,l phânl phốil nguồnl tríl lựcl vàl
việcl sángl tạo,l phânl phốil vàl sửl dụngl tril thứcl trongl cácl ngànhl kĩl thuậtl cao”.l
Tiêul chíl chủl yếul củal nól làl lấyl tril thức,l tríl ócl làml yếul tốl thenl chốtl đểl phátl triểnl
kinhl tếl vàl tồnl tạil trựcl tiếpl giốngl nhưl cácl yếul tốl sứcl laol độngl vàl tàil nguyên.l Đól
làl thờil đạil màl “Tril thứcl đãl trởl thànhl độngl lựcl chủl yếul củal sựl phátl triểnl xãl
hội”,l “Tril thứcl làl tàil nguyên,l làl tưl bản”.l Tril thứcl làl tâml điểml củal cạnhl tranhl vàl
làl nguồnl lựcl dẫnl dắtl chol sựl tăngl trưởngl dàil hạn, dẫnl tớil nhữngl thayl đổil lớnl
trongl cáchl tổl chứcl sảnl xuất,l cấul trúcl thịl trường,l lựal chọnl nghềl nghiệp…

Víl dụ:l kiếnl thứcl trongl giáol trình,l cáchl làml bánhl chưng,l bíl quyếtl kinhl doanhl
giỏi,…l đềul làl tril thức.

1.3.l Bảnl chấtl củal tril thức
l l l l l Tril thứcl làl nhânl tốl cơl bản,l cốtl lõil củal ýl thức.l Dol đó,l bảnl chấtl củal tril thứcl
cũngl mangl nhữngl đặcl điểml cơl bảnl giốngl ýl thức.

 Làl hìnhl ảnhl chủl quanl củal thếl giớil kháchl quan.

2

Ýl thứcl tứcl tril thứcl chínhl làl hìnhl ảnhl vềl thếl giớil kháchl quan,l hìnhl ảnhl ấyl bịl
thếl giớil kháchl quanl quyl địnhl cảl vềl nộil dung,l cảl vềl hìnhl thứcl biểul hiệnl nhưngl
nól khơngl cịnl yl nguyênl nhưl thếl giớil kháchl quanl màl nól đãl cảil biếnl thơngl qual
lăngl kínhl chủl quanl củal conl người.l

Kếtl quảl phảnl ánhl củal tril thứcl tùyl thuộcl vàol nhiềul yếul tố:l đốil tượngl phảnl
ánh,l điềul kiệnl lịchl sửl -l xãl hội,l phẩml chất,l năngl lực,l kinhl nghiệml sốngl củal chủl
thểl phảnl ánh.l Cùngl mộtl đốil tượngl phảnl ánhl nhưngl vớil cácl chủl thểl phảnl ánhl
khácl nhau,l cól đặcl điểml tâml lý,l kinhl nghiệm,l thểl chất,l hệl thốngl quanl điểml vàl
nhậnl thứcl khácl nhau,l trongl nhữngl hồnl cảnhl lịchl sửl khácl nhau…l thìl kếtl quảl
phảnl ánhl đốil tượngl trongl tril thứcl cũngl rấtl khácl nhau.

Víl dụ:l Mộtl ngườil đangl vuil vẻl khil chứngl kiếnl khungl cảnhl đãl quenl thuộcl cũngl
sẽl cảml thấyl nól lungl linhl hơn,l thơl mộngl hơn.l Cịnl mộtl ngườil đangl mangl tâml
trạngl thìl khungl cảnhl ấyl phảnl ánhl vàol ngườil đól cũngl phầnl nàol đól ul ám,l xáml
xịtl hơn.

 Làl sựl phảnl ánhl cól tínhl năngl động,l sángl tạo.

Tínhl chấtl năngl động,l sángl tạol củal sựl phảnl ánhl tril thứcl đượcl thểl hiệnl ởl khảl
năngl hoạtl độngl tâml –l sinhl lýl củal conl ngườil trongl việcl địnhl hướngl tiếpl nhậnl
thôngl tin,l chọnl lọcl thôngl tin,l xửl lýl thôngl tin,l lưul giữl thôngl tinl vàl trênl cơl sởl
nhữngl thơngl tinl đãl cól tril thứcl cól khảl năngl tạol ral kiếnl thứcl mớil vềl sựl vật,l cól
thểl tưởngl tượngl ral cáil khơngl cól trongl thựcl tế,l cól thểl tiênl đoán,l dựl báol tươngl
lai.l Nhữngl khảl năngl ấyl càngl nóil lênl tínhl chấtl phứcl tạpl vàl phongl phúl củal đờil
sốngl tâml lýl -l tril thứcl ởl conl ngườil màl khoal họcl cònl phảil tiếpl tụcl đil sâul nghiênl
cứul đểl làml sángl tỏl bảnl chấtl củal nhữngl hiệnl tượngl ấy…

Tínhl chấtl năngl động,l sángl tạol củal sựl phảnl ánhl tril thứcl cònl đượcl thểl hiệnl ởl
quál trìnhl conl ngườil tạol ral nhữngl giảl tưởng,l giảl thuyết,l huyềnl thoại...l trongl đờil

3

sốngl tinhl thầnl củal mìnhl hoặcl kháil quátl bảnl chất,l quyl luậtl kháchl quan,l xâyl
dựngl cácl mơl hìnhl tưl tưởngl trongl cácl hoạtl độngl củal conl người.

Ví dụ:l Bằngl nhữngl tril thứcl tíchl lũyl đượcl từl hàngl loạtl cácl nghiênl cứu,l vàol năml
1972,l nhàl khíl hậul họcl Budykol ngườil Ngal đãl dựl báol Tráil Đấtl sẽl nóngl lênl 1l độl
Cl vàl băngl tanl 50%l trongl tươngl lai,l vàol năml 2020l thìl 2l conl sốl đól thựcl tếl làl
0,98l vàl 46%.

 Làl mộtl hiệnl tượngl xãl hộil vàl mangl bảnl chấtl xãl hội.

Sựl ral đờil vàl tồnl tạil củal tril thứcl gắnl liềnl vớil hoạtl độngl thựcl tiễn,l chịul sựl chil
phốil khôngl chỉl củal cácl quyl luậtl sinhl họcl màl chủl yếul làl củal cácl quyl luậtl xãl
hội,l dol nhul cầul giaol tiếpl xãl hộil vàl cácl điềul kiệnl sinhl hoạtl hiệnl thựcl củal xãl hộil
quyl định.l Vớil tínhl năngl động,l tril thứcl đãl sángl tạol lạil hiệnl thựcl theol nhul cầul
củal thựcl tiễnl xãl hội.

Víl dụ:l Nhữngl conl ngườil ởl thờil kìl trướcl sẽl khơngl cól ýl thứcl vềl việcl sửl dụngl xel
hail bánhl đểl dil chuyểnl dol họl bịl giớil hạnl bởil cácl yếul tốl lịchl sử.l Khil cácl điềul
kiệnl sinhl hoạtl hiệnl thựcl củal conl ngườil phátl triển,l bằngl nhữngl tril thứcl màl loàil
ngườil tiếpl nhận,l họcl hỏil vàl trảil nghiệml đãl sángl tạol nênl nhữngl chiếcl xel cól hail
bánh:l xel máy,l xel đạp.

 Làl quál trìnhl phảnl ánhl đặcl biệt,l làl sựl thốngl nhấtl củal bal mặt.
Mộtl là,l traol đổil thôngl tinl giữal chủl thểl vàl đốil tượngl phảnl ánh.l Đâyl làl quál
trìnhl mangl tínhl hail chiều,l cól địnhl hướngl vàl chọnl lọcl cácl thôngl tinl cầnl thiết.

Hail là,l mơl hìnhl hóal đốil tượngl trongl tưl duyl dướil dạngl hìnhl ảnhl tinhl thần.l
Thựcl chấtl đâyl làl quál trìnhl “sángl tạol lại”l hiệnl thựcl củal tril thứcl theol nghĩa:l mãl
hóal cácl đốil tượngl vậtl chấtl thànhl cácl ýl tưởngl tinhl thầnl phil vậtl chất.l

Bal là,l chuyểnl hóal mơl hìnhl từl tưl duyl ral hiệnl thựcl kháchl quan,l tứcl ql trìnhl
hiệnl thựcl hóal tưl tưởng,l thơngl qual hoạtl độngl thựcl tiễnl biếnl cáil quanl niệml

4

thànhl cáil thựcl tại,l biếnl cácl ýl tưởngl phil vậtl chấtl trongl tưl duyl thànhl cácl dạngl
vậtl chấtl ngoàil hiệnl thực.

Víl dụ:l Đểl xâyl dựngl mộtl câyl cầu,l ngườil kĩl sưl tứcl chủl thểl sẽl traol đổil thơngl
tinl vớil đốil tượngl làl mặtl đất,l lịngl sơngl đểl cól thểl thul nhậnl thơngl tinl mộtl cáchl
cól chọnl lọc,l cól địnhl hướngl bằngl cáchl đol đạc,l kiểml nghiệm.l Saul khil thul thậpl
đầyl đủl cácl thôngl tin,l ngườil kĩl sưl sẽl lậpl mơl hìnhl hóal trongl tưl duyl dướil dạngl
hìnhl ảnhl tinhl thần,l hìnhl thànhl bảnl vẽl trongl bộl ócl củal họ.l Tiếpl theo,l họl sẽl
chuyểnl hóal mơl hìnhl từl tưl duyl ral hiệnl thựcl kháchl quanl bằngl cáchl tạol ral bảnl vẽl
trênl giấy,l saul đól sửl dụngl cácl cơngl cụ,l phươngl tiệnl vậtl chấtl đểl cól thểl tácl động,l
xâyl dựngl nênl câyl cầu.

1.4.l Sựl tácl độngl trởl lạil vậtl chấtl củal ýl thức

l l l l l l Theol triếtl họcl Mác-Lênin,l tril thứcl làl nhânl tốl cơl bảnl củal ýl thức.l Trongl chủl
nghĩal duyl vậtl biệnl chứng,l vậtl chấtl vàl ýl thứcl cól mốil quanl hệl biệnl chứng,l tứcl làl
chúngl tácl độngl qual lạil lẫnl nhau.l Mặcl dùl vậtl chấtl sinhl ral ýl thứcl nhưngl ýl thứcl
khôngl bịl vậtl chấtl gịl ból màl cól thểl tácl độngl làml thayl đổil vậtl chất.

l l l l l l l l Trongl mốil quanl hệl vớil vậtl chất,l ýl thứcl cól thểl tácl độngl trởl lạil đốil vớil vậtl
chấtl thôngl qual cácl hoạtl độngl thựcl tiễnl củal conl người.l Bởil vìl ýl thứcl chínhl làl ýl
thứcl củal conl ngườil nênl nóil đếnl vail trịl củal ýl thứcl chínhl làl nóil đếnl vail trịl củal
conl người.l Bảnl thânl ýl thứcl khơngl trựcl tiếpl làml thayl đổil bấtl cứl điềul gìl trongl
hiệnl thựcl kháchl quan.

l l l l l l l Mọil hoạtl độngl củal conl ngườil đềul dol ýl thứcl chỉl đạo,l vìl vậyl vail trịl củal ýl
thứcl khơngl phảil làl trựcl tiếpl tạol ral hayl làml thayl đổil thếl giớil vậtl chấtl màl nól
trangl bịl chol conl ngườil nhữngl hiểul biếtl vềl hiệnl thựcl kháchl quan,l trênl cơl sởl đól
conl ngườil xácl địnhl mụcl tiêu,l đềl ral phươngl hướng,l xâyl dựngl kếl hoạch,l lựal
chọnl phươngl pháp,l cácl biệnl pháp,l côngl cụ,l phươngl tiệnl …l đểl thựcl hiệnl mụcl
tiêul củal mình.

5

Sựl trởl lạil củal ýl thứcl đốil vớil vậtl chấtl diễnl ral theol hail hướng:

 Tíchl cực:l Ýl thứcl cól thểl trởl thànhl độngl lựcl thúcl đẩyl vậtl chấtl phátl triển.
 Tiêul cực:l Ýl thứcl cól thểl làl lựcl cảnl phál vỡl sựl vậnl độngl vàl phátl triểnl củal

vậtl chấtl khil ýl thứcl phảnl ánhl khôngl đúng,l làml sail lệchl cácl quyl luậtl vậnl
độngl kháchl quanl củal vậtl chất.

Nhưl vậy,l bằngl cáchl địnhl hướngl hoạtl độngl củal conl người,l ýl thứcl cól thểl quyếtl
địnhl hànhl độngl củal conl người,l hoạtl độngl thựcl tếl củal conl ngườil đúngl hayl sai,l
thànhl côngl hayl thấtl bạil …

Ví dụ: Hiểul đượcl tínhl chấtl vậtl lýl củal thépl làl nóngl chảyl ởl nhiệtl độl hơnl
10000C,l ngườil tal tạol ral cácl nhàl máyl gangl thépl đểl sảnl xuấtl thépl đủl kíchl cỡl chứl
khơngl phảil bằngl phươngl phápl thủl cơngl cổl xưa.

Ví dụ:l Từl nhậnl thứcl đúngl đắnl vềl thựcl tếl kinhl tếl đấtl nước.l Từl saul Đạil hộil VI,l
đảngl tal chuyểnl nềnl kinhl tếl từl tựl cung,l quanl liêul sangl nềnl kinhl tếl thịl trường,l đểl
saul gầnl 30l năml bộl mặtl nướcl tal đãl thayl đổil hẳn.

2.l Vail tròl củal tril thức
l l l l l l Tril thứcl đãl vàl đangl ngàyl càngl trởl lênl quanl trọngl đốil vớil đờil sốngl xãl hội.l
Nól tácl độngl trựcl tiếpl đếnl cácl lĩnhl vựcl củal xãl hộil :l kinhl tế,l chínhl trị,l vănl hốl
giáol dục…

2.1.Vail trịl củal tril thứcl đốil vớil Kinhl tếl -l Kinhl tếl tril thức
l -l Tril thứcl làl nềnl tảng,l làl độngl lựcl đểl phátl triểnl kinhl tế,l làl nhânl tốl đóngl vail trịl
hếtl sứcl quanl trọngl trongl việcl gópl phầnl tạol nênl mọil thànhl tựul vàl tiếnl bộl trongl
lịchl sửl phátl triểnl củal vănl minhl nhânl loại.

l l l l l l l l l +l Tril thứcl đãl gópl phầnl đángl kểl trongl việcl tạol ral củal cảil vậtl chấtl phụcl vụl
conl ngườil vàl conl ngườil luônl khôngl ngừngl sángl tạol ,l sửl dụngl tril thứcl đểl tạol ral
củal cảil vậtl chấtl phụcl vụl chol chínhl lợil íchl củal mình.l Vốnl tril thứcl đượcl dùngl

6

vàol hoạtl độngl sảnl xuấtl kinhl doanhl nhằml tăngl lợil nhuận.l Tril thứcl làl mộtl yếul tốl

nổil bậtl nhấtl trongl hàml sảnl xuất.

Ví dụ: Việtl Naml cũngl cól mộtl sốl hãngl điệnl thoạil nhưl Vsmart,l Bphone,…l
Nhưngl lạil khôngl đủl sứcl cạnhl tranhl vớil cácl hãngl điệnl thoạil rấtl nổil tiếngl vàl
đượcl ưal chuộngl trênl khắpl thếl giớil củal Mỹl vàl Trungl Quốcl nhưl Iphone,l
Xiaomi,l Oppo,…Lýl dol chínhl giúpl Mỹl vàl Trungl Quốcl vượtl trộil tal vềl mọil mặtl
bởil họl sởl hữul mộtl nguồnl nhânl lựcl giàul tril thức,l cól trìnhl độl quảnl lý,l kinhl
doanhl vượtl trộil vàl côngl nghệl sảnl xuấtl hiệnl đại.

l l l l l l l l +l Trongl bal thếl kỉl qua,l tril thứcl đãl giúpl conl ngườil sángl tạol ral nhữngl thànhl
tựul kìl diệul vềl phátl triểnl khoal họcl vàl cơngl nghệ,l đưal lồil ngườil từl nềnl vănl
minhl nôngl nghiệpl vượtl qual nềnl vănl minhl côngl nghiệpl vàl ngàyl nayl đangl tiếnl
vàol nênl vănl minhl tríl tuệ.l Dol đó,l cáchl thứcl sảnl xuấtl cũngl cól sựl thayl đổil lớnl từl
laol độngl chânl tayl sangl laol độngl tríl óc,l sửl dụngl cácl máyl mócl khoal họcl cơngl
nghệl hiệnl đại.l Trongl nềnl vănl minhl tríl tuệ,l độngl lựcl thúcl đẩyl sảnl xuấtl vàl phátl
triểnl kinhl tếl khôngl cònl làl vốnl tàil nguyênl thiênl nhiênl hayl sứcl laol độngl nữal màl
đơnl giảnl làl tril thức.l Tril thứcl tồnl tạil trongl bộl ócl conl người,l vail trịl tựl chủl conl
ngườil làl tiềnl đềl đểl conl ngườil phátl huyl đầyl đủl tril thức.l Vìl vậyl nềnl vănl minhl tríl
tuệ,l tril thứcl trởl thànhl độngl lựcl lớnl nhấtl củal nềnl kinhl tế.

Víl dụ:l Sol sánhl Hànl Quốcl vàl Ganal vàol nhữngl năml 60l vàl bâyl giờ.l Điểml xuấtl
phátl hail nướcl đềul cól mứcl thul nhậpl bìnhl qnl đầul ngườil nhưl nhau,l đềul làl cácl
quốcl gial chậmlphátl triển.l Vậyl màl ngàyl nay,l thul nhậpl đầul ngườil củal Hànl Quốcl
đãl gấpl 6l lầnl củal Gana.l Vìl saol cól sựl cáchl biệtl lớnl laol nhưl vậy?l Đól làl dol Hànl
Quốcl đãl thul nhậnl vàl sửl dụngl tril thứcl vàol nghiênl cứul khoal họcl côngl nghệl
,sángl tạol vàl phùl hợpl vớil thựcl tiễnl hơn.

-l Đil cùngl vớil sựl phátl triểnl củal tril thứcl làl sựl xuấtl nềnl kinhl tếl tril thứcl (nềnl
kinhl tếl sửl dụngl tril thứcl làl độngl lựcl chủl yếul nhấtl củal sựl tăngl trưởng,l tạol ral củal
cải,l việcl làml trongl tấtl cảl cácl ngànhl kinhl tế).l Nhưl vậy,l tril thứcl trongl nềnl kinhl

7

tếl tril thứcl đóngl vail trịl quyếtl địnhl sựl thànhl côngl hayl thấtl bạil củal doanhl nghiệp.l
Vốnl tril thứcl ởl đâyl baol gồml cácl côngl nhânl tril thức,cácl nhàl quảnl lýl cól trìnhl độl
cao,cácl cơngl nghệl mới.

l l l l l l l l +l Thựcl tiễnl hail thậpl niênl qual đãl khẳngl định,dướil tácl độngl củal cáchl mạngl
khoal họcl –cơngl nghệl vàl tồnl cầul hố,l kinhl tếl tril thứcl đangl hìnhl thànhl ởl nhiềul
nướcl phátl triểnl vàl sẽl trởl thànhl mộtl xul thếl quốcl tếl lớnl trongl một,l hail thậpl niênl
tới.

Víl dụl :l Kinhl tếl nướcl Mỹl nhiềul năml qual tăngl trưởngl ổnl địnhl vớil tốcl độl caol làl
nhờl sựl phátl triểnl củal cácl ngànhl kinhl tếl dựal trênl tril thứcl nhưl ngànhl côngl nghệl
thôngl tin,l đầul tư,l ngânl hàng,l tàil chính,l chứngl khốn,….l Đồngl thờil chuyểnl đầul
tưl vốnl tril thứcl từl cácl ngànhl truyềnl thốngl sangl cácl ngànhl cól hàml lượngl tril thứcl
caol ởl cácl nướcl cól nềnl kinhl tếl đangl phátl triển,l đầul tưl càngl nhiềul vốnl tril thứcl
thìl mangl lạil giál trịl giál tăngl càngl lớn,l tỷl xuấtl lợil nhuậnl càngl cao.

l l l l l l l l +l Giál trịl củal nhữngl côngl tyl côngl nghệl caol nhưl cácl côngl tyl sảnl xuấtl phầnl
mềml vàl cácl côngl tyl côngl nghệl sinhl họcl khôngl chỉl nằml trongl nhữngl tàil sảnl vậtl
chấtl hữul hình,l màl cịnl nằml trongl nhữngl tàil sảnl vơl hình,nhưl tril thứcl vàl cácl
bằngl sángl chế.

Víl dụ:l Cácl tàil sảnl vậtl thểl củal côngl tyl Microsoftl chỉl chiếml mộtl phầnl rấtl nhỏl
trongl tổngl giál trịl đượcl vốnl hốl trênl thịl truờngl củal cơngl tyl này.l Phầnl lớnl làl vốnl
tríl tuệ.Saul hail mươil năml thànhl lập,l sốl nhânl viênl cơngl tyl tăngl 6l nghìnl lần,l thul
nhậpl tăngl 370l nghìnl lần,l 1/10l sốl nhânl viênl trởl thànhl triệul phú.Nguồnl vốnl conl
ngườil làl mộtl thànhl tốl giál trịl cơl bảnl trongl mộtl côngl tyl dựal vàol tril thức.

-l Vốnl tril thứcl đóngl vail trịl tol lớnl trongl việcl rútl ngắnl khoảngl cáchl phátl triểnl
giữal cácl nướcl đangl phátl triểnl vàl cácl nướcl phátl triển.Sựl phátl triểnl củal tril thứcl
vừal làl cơl hộil vừal làl tháchl thứcl đốil vớil cácl nướcl kéml vàl đangl phátl triển,trongl
đól cól Việtl Nam.l Cácl quốcl gial kéml vàl đangl phátl triểnl phảil nhanhl chóngl tiếpl
cậnl vớil kinhl tếl tril thức,l thơngl qual tril thứcl hốl cácl ngànhl cơngl nghiệp,l nơngl

8

nghiệp,dịchl vụ,đặcl biệtl sớml hìnhl thànhl cácl cơngl nghệl caol đểl nhanhl chóngl
đưal nềnl kinhl tếl đấtl nướcl đuổil kịpl cácl nướcl phátl triển.

Víl dụ:l Ởl Nhậtl Bảnl thờil Minhl trịl (1869-1911),l họl đãl quyếtl tâml bồil dưỡngl nhânl
lực,l vớil mứcl đầul tưl chol ngânl sáchl trongl khoảngl thờil gianl 1906-1911l chiếml
tớil 43%l ngânl sáchl củal cácl thịl trấnl vàl làngl xãl trênl tồnl nướcl Nhật.l Đól chínhl làl
chìal khóal tạol nênl bíl quyết,l bướcl nhảyl vọtl thầnl kỳl củal Nhậtl Bản.l Chúngl tal đãl
khẳngl địnhl nhiềul lầnl “giáol dụcl làl quốcl sáchl hàngl đầu”,l nhưngl trongl thựcl tiễnl
thìl sựl sal sút,l yếul kéml trongl lĩnhl vựcl giáol dụcl -l đàol tạol đãl thểl hiệnl rõl nét.l Mứcl
đầul tưl chol giáol dụcl năml 2003l làl 16%l tổngl chil ngânl sách,l dựl kiếnl đếnl năml
2015l cũngl chỉl nhíchl lênl đếnl 20%.l Mứcl chil chol mộtl họcl sinhl ởl thànhl phốl Hồl
Chíl Minhl khoảngl từl 30-35l USD/năm,l trongl khil mứcl bìnhl quânl thếl giớil làl 629l
USD,l ởl nhữngl nướcl phátl triểnl làl 4.088l USDl vàl ởl Mỹl làl 5.093l USD5.l Cầnl cól
bướcl độtl phál mớil trongl lĩnhl vựcl nàyl đểl conl ngườil Việtl Naml cól đủl tríl tuệ,l tạol
bướcl nhảyl vọtl vềl kinhl tế,l giúpl rútl ngắnl khoảngl cáchl vềl kinhl tếl đốil vớil cácl
nướcl phátl triển.

2.2.l Vail tròl củal tril thứcl đốil vớil chínhl trị
l l l l l l Đạil hộil VIl củal Đảngl đãl đánhl dấul mộtl sựl chuyểnl hướngl mạnhl mẽl trongl
nhậnl thứcl vềl nguồnl lựcl conl ngươì.l Đạil hộil nhấnl mạnh:”l Phátl huyl yếul tốl conl
ngườil vàl lấyl việcl phụcl vụl conl ngườil làml mụcl đíchl caol nhấtl củal mọil hoạtl
động”.l Xãl hộil đượcl phátl triển,l sánhl vail vớil cácl cườngl quốcl năml châul làl nhờl

mộtl phầnl rấtl lớnl từl bộl máyl chínhl trịl nhàl nướcl vốnl đượcl coil làl đầul nãol củal mộtl
quốcl gia.l Đểl cól thểl điềul hànhl xãl hộil đil đếnl thờil đạil mới,l ngàyl mộtl bướcl gầnl
hơnl vớil chếl độl xãl hộil chủl nghĩal thìl bộl máyl ấyl làl sựl đóngl gópl củal vôl vànl sựl
lĩnhl hộil vềl tril thứcl ởl cácl lĩnhl vựcl khácl nhau.l Mỗil mộtl lĩnhl vựcl làl mộtl chânl trờil
tril thứcl màl conl ngườil luônl khaol khátl đượcl vươnl tới,l đượcl lĩnhl hộil mộtl cáchl
trọnl vẹnl vàl từl nhữngl hiểul biếtl đól họl kiếnl tạol thànhl nhữngl ýl tưởng,l xâyl dựngl
nhữngl bướcl đil vữngl mạnhl hơn,l đưal ral nhữngl chínhl sáchl thiếtl thựcl hơnl nhằml

9

đápl ứngl nhữngl nhul cầul thiếtl yếul củal nhânl dân.l Chínhl vìl vậyl màl bộl máyl chínhl
trịl củal mỗil quốcl gial luônl phảil tuyểnl chọnl nhữngl conl ngườil họcl rộngl tàil cao.

Víl dụ:l l Ơngl Vũl Đứcl Đaml đượcl biếtl đếnl làl phól Thủl tướngl chínhl phủl trẻl nhấtl
củal Việtl Nam.l Đểl đượcl đảml nhậnl vịl tríl vơl cùngl quanl trọngl trongl bộl máyl nhàl
nướcl Việtl Naml thìl ơngl phảil cól mộtl vốnl tril thứcl đángl nể.l Năml 1982-1988,l ơngl
đượcl cửl đil dul họcl tạil tạil Universitél Librel del Bruxelles,l Vươngl quốcl Bỉ.l Họcl
hàml họcl vị:l Tiếnl sĩl kinhl tế.l Năml 1994,l ơngl bảol vệl thànhl cơngl luậnl ánl Phól tiếnl
sĩl (nayl làl Tiếnl sĩ)l kinhl tế,l chuyênl ngànhl Kinhl tếl thếl giớil vàl quanl hệl quốcl tếl
thuộcl việnl Kinhl tếl thếl giới.l Ơngl cól bằngl caol cấpl líl luậnl chínhl trị.l Ơngl thơngl
thạol tiếngl Anhl vàl tiếngl Pháp.l Phól thủl tướngl Vũl Đứcl Đaml đãl mangl nhữngl tril
thứcl ôngl họcl đượcl từl nướcl ngồil trởl vềl nướcl đóngl gópl tíchl cựcl chol việcl phátl
triểnl vềl mọil mặtl củal Việtl Nam.l Năml vừal qua,l ôngl đãl nhậnl tráchl nhiệml làl
trưởngl banl chỉl đạol Quốcl gial phòngl chốngl dịchl Covidl -19l tạil Việtl Nam.l Ơngl
đãl cól nhữngl sựl chỉl đạol sátl sao,l kịpl thờil đểl giảml nhẹl sựl ảnhl hưởngl củal đạil dịchl
Covid-19l đốil vớil nướcl ta,l minhl chứngl là:l Tăngl trưởngl GDPl củal nướcl tal ướcl
đạtl 2,9%l năml 2020.l Việtl Naml làl mộtl trongl sốl ítl quốcl gial trênl thếl giớil tăngl
trưởngl kinhl tếl dương.l Việcl ổnl địnhl dịchl bệnhl khôngl chỉl làl nhằml cácl mụcl tiêul
phátl triểnl kinhl tếl màl cịnl vìl cácl mụcl tiêul chínhl trị,l đốil ngoạil củal đấtl nước,l nhấtl
làl vớil cácl đốil tácl quanl trọng,l cácl quốcl gial đãl kiểml soátl tốtl dịchl bệnh.

l l l l l l Xãl hộil ngàyl nay,l khil đấtl nướcl đượcl tháil bình,l nềnl chínhl trịl càngl cầnl phảil
đượcl xâyl dựngl vữngl mạnh,l quânl độil phảil đượcl thaol luyện.l Nhưl vậy,l đấtl nướcl
cầnl cól nhữngl ngườil cól tàil năngl vàl đứcl độ,l hệl thốngl củal nhàl nướcl phảil làl
nhữngl cánl bộl cốtl cánl tàil năng,l cól năngl lựcl thựcl sựl vớil nguồnl tril thứcl vàl sứcl
aml hiểul lớnl đểl lãnhl đạol đấtl nước.l l l l l l l l l l

2.3.l Vail tròl củal tril thứcl đốil vớil vănl hóal –l giáol dục
- Tril thứcl cũngl cól vail trịl rấtl lớnl đếnl Vănl hóal -l Giáol dụcl củal mộtl quốcl gia.l Tril
thứcl làl “nguồnl tàil nguyên”l vôl giál củal nhânl loại.Giáol dụcl làl nềnl tảngl củal xãl

10

hội.l Mộtl xãl hộil phátl triểnl làl xãl hộil ởl đól conl ngườil đượcl hồnl thiệnl bảnl thânl ởl
cácl lĩnhl vực,l đặcl biệtl làl đóngl gópl chol nềnl giáol dụcl ngàyl càngl phátl triển,l cảil
tiếnl trênl mọil phươngl diện.

-l Conl ngườil cól tril thứcl sẽl biếtl cáchl sốngl theol chuẩnl mựcl đạol đức,l giữl gìnl vàl
phátl huyl cácl giál trịl vănl hóal tốtl đẹpl củal thếl hệl đil trướcl đểl lại.l Tril thứcl đượcl
hìnhl thànhl chínhl làl nhờl sựl tiếpl thul vàl họcl hỏil qual baol thếl hệ,l nól làl tàil liệu,l cơl
sởl đểl giáol dụcl cácl thếl hệl mail sau.l Bởil vậy,l tril thứcl gópl phầnl tạol nênl mộtl xãl
hộil vănl minh,l lànhl mạnh.

Ví dụ:l Trongl đạil dịchl Covid-19,l conl ngườil phảil cól tril thức,l cól hiểul biếtl vềl đạil
dịchl thìl mớil cól ýl thứcl đeol khẩul trangl phịngl bệnh,l tiêml vắc-xin,l khail báol yl tế,l l
từl đól giảml đượcl sựl lâyl lanl nhanhl chóngl củal virut,l giúpl xãl hộil vượtl qual khủngl
hoảng.

-l Chúngl tal phảil cól tril thứcl đểl hiểul biếtl vềl vănl hóal cácl nướcl vàl tạol nênl nềnl vănl
hóal ngàyl càngl lànhl mạnh.l Mỗil conl ngườil chúngl tal phảil cól nhữngl hiểul biếtl vềl

tầml quanl trọngl củal giáol dục,l từl đól tíchl lũyl cácl tril thứcl đểl cảil thiệnl nềnl vănl
hóa-l giáol dụcl chol cácl thếl hệl mail sau.

Ví dụ: Ơng cha ta vẫn hay nói Việt Nam ta có rừng vàng, biển bạc đồng xanh.
Trong khi đó, người Nhật ln giáo dục con em họ rằng: Nhật Bản là một đất
nước có tài nguyên thiên nhiên vô cùng nghèo nàn, hàng năm phải hứng chịu
rất nhiều trận thiên tai lớn nhỏ như động đất, sóng thần, núi lửa,…Bởi vậy
con người Nhật Bản ln lấy đó là niềm động lực để học tập, tích lũy tri thức.
Họ có tốc độ hồi phục rất nhanh sau thiên tai và có một nền kinh tế vơ cùng
phát triển. Lý do vì sao Việt Nam ta có nhiều điều kiện về tài nguyên hơn mà
nước ta vẫn luôn đứng sau Nhật? Bởi chúng ta chưa chú trọng đến tri thức
như họ, chưa có một nền giáo dục đáng ngưỡng mộ như Nhật Bản.

11

CHƯƠNG 2: SỰ VẬN DỤNG QUAN ĐIỂM CỦA TRIẾT HỌC MAC –
LÊNIN VỀ TRI THỨC TRONG PHÁT TRIỂN KINH TẾ VIỆT NAM
HIỆN NAY

Báo cáo chính trị tại Đại hội Đại biểu tồn quốc lần thứ IX của Đảng
Cộng sản Việt Nam đã khẳng định: "Thế kỷ 21 sẽ vẫn có nhiều thay đổi.
Khoa học và cơng nghệ sẽ có bước tiến triển. Kinh tế tri thức có tác động
ngày một lớn đến việc phát triển xã hội ".

Như vậy, muốn kéo giảm tiến trình cơng nghiệp hoá, chúng ta phải
tranh thủ, nghiên cứu, áp dụng mọi thành quả khoa học - kỹ thuật, công nghệ
mới cùng một số điều kiện của nền kinh tế tri thức, với khẩu hiệu tăng tốc, đi
tắt đón đầu, bỏ qua lối mòn mà nhiều nước đi trước đã trải nghiệm. Kinh tế tri
thức là tiền đề cho chúng ta thúc đẩy nhanh chóng cơng nghiệp hố, hiện đại
hố. Nước ta không chỉ chần chừ, bỏ lỡ cơ hội quan trọng ấy, mà phải đi

thẳng vào kinh tế tri thức nhằm thu giảm khoảng cách với các nước xung
quanh. Công nghiệp hoá, hiện đại hoá phải thực hiện cả hai nhiệm vụ: chuyển
dịch tồn bộ nền kinh tế nơng sang kinh tế phát triển và thay đổi một nền kinh
tế công nghiệp sang kinh tế tri thức. Chủ trương của Đảng Cộng sản Việt
Nam là có luận cứ khoa học, đúng với quy luật khách quan của nhân loại; so
với những nước đi đầu là sau khi kết thúc quá trình cơng nghiệp hố cao xong
mới chuyển hướng sang nền kinh tế tri thức, với thuận lợi của quốc gia đi tiên
phong, nước ta thực hiện song song hai nhiệm vụ cơng nghiệp hố, hiện đại
hố đất nước cùng phát triển kinh tế tri thức.

Trên thế giới hiện nay ít có đất nước nào lại có một nền kinh tế tri thức
hồn chỉnh. Tất cả hiện đang ở thời kì ban đầu, mặc dù đã phát triển rất rõ nét,
hay vẫn mới có biểu hiện. Tổ chức nghiên cứu và phát triển kinh tế của nhóm
nước cơng nghiệp phát triển (OECD) đề xuất đo độ phát triển nền kinh tế tri
thức phụ thuộc vào 4 yếu tố: năng lực cạnh tranh, phân bổ tri thức, trao đổi tri

12

thức và học tập. Ngân hàng thế giới (WB) đưa ra bộ bảng báo cáo đo lường
độ phát triển của nền kinh tế tri thức bao gồm 4 nhóm và 148 chỉ tiêu. Hiện
nay, WB đã tính KAM (Knowledge Assessment Matrix) ở 146 nước, đồng
thời cung cấp nhiều số liệu mới nhất về xếp hạng trên Internet.

Theo thống kê của Ngân hàng thế giới đánh giá chỉ số kinh tế tri thức
của Việt Nam, năm 2012 Việt Nam đứng thứ 104 tăng 9 bậc trong bảng xếp
KEI (kinh tế tri thức) so với thứ hạng 113 từ năm 2000 vì có sự phát triển về
tiêu chuẩn đổi mới kỹ thuật và công nghệ thông tin (ICT) , song vẫn bị giảm 4
hạng so với thứ hạng 100 hồi năm 2010.

Về Giáo dục và đào tạo: chỉ số giáo dục của VN đạt 2,82 cho năm

2000, lên 3,50 triệu năm 2006, tăng lên 3,66 từ năm 2010 và năm 2012 xuống
là 2,99. Chỉ số ở dưới mức chung của thế giới (4,35) và dưới bình quân của
khu vực (5,26) . So với Châu Á - Thái Bình Dương, Việt Nam vẫn xếp thấp
hơn nữa về nhiều phương diện: từ chất lượng quản trị trong nhà trường, đào
tạo lao động qua giáo dục nghề nghiệp đến số người có kỹ năng đều có
chuyển biến tăng lên một vài năm lại đây.

Theo số liệu của Cơ quan này, thời điểm cuối năm 2011, có 57/63 tỉnh,
tuyến tp trực thuộc tư đạt mục tiêu phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi và
tỷ lệ người đi học đủ độ tuổi từ bậc tiểu học là 97%. Tỷ lệ trẻ trên 15 tuổi biết
đọc biết viết là 93,7%, tăng so năm 2009. Tất cả các tỉnh thành của cả nước
được chứng nhận tiêu chuẩn quốc tế trong xoá bỏ mù chữ, phổ cập giáo dục
tiểu học, phổ cập giáo dục thcs cơ sở. Tuy nhiên, khoảng cách phát triển giáo
dục và đào tạo giữa các địa phương trong nước ngày càng được cải thiện, giáo
dục ở một số vùng sâu, vùng xa có chuyển biến song cũng tồn tại sự khác biệt
về khoảng cách rất rộng với thành phố. Chính phủ đã có chủ trương xã hội
hố giáo dục, đặc biệt có chương trình đầu tư vào giáo dục, cho đào tạo nghề,
song tỷ lệ sinh viên thông qua đào tạo vẫn thấp, ước đạt 16,1% theo thống kê

13

năm 2011. Tỷ lệ thanh niên thuộc độ tuổi 15 trở lên có trình độ sơ cấp là
2,6%, trung cấp là 4,7%, chỉ có 1,6% tốt nghiệp cao đẳng, 4,2% tốt nghiệp đại
học và 0,21% tốt nghiệp tiến sĩ trở lên.

Đội ngũ Nhà giáo có học hàm, học vị cao đào tạo ở bậc đại học hiện
nay còn chưa đáp ứng được yêu cầu số lượng và chất lượng. Thực tế đào tạo
nghề thiếu, yếu giáo viên có trình độ kỹ thuật cao, cập nhật các biến đổi mạnh
mẽ của công nghệ mới. Chất lượng, hiệu quả của giáo dục và đào tạo dù đã có
sự chuyển biến, song tỷ lệ đạt rất thấp so với đòi hỏi. Một bộ phận học sinh,

sinh viên đang học tập một cách máy móc, ít quan tâm rèn luyện tinh thần tự
lực, sáng tạo và tích cực áp dụng cơng nghệ phục vụ đời sống. Chương trình
đào tạo mang nặng lý thuyết, thiếu vận dụng trong thực tiễn; phương tiện dạy
một vài nơi như vùng sâu, xa còn nghèo nàn. Việc kết hợp giáo dục đào tạo ở
nhiều trường nghề, cao đẳng, đại học với doanh nghiệp có thực hiện trong
thời gian trở lại đây song hiệu quả cũng còn cao chứ chưa thể đều khắp.

Phần lớn học sinh đều chọn con đường là đi lên đại học, việc học nghề
và đào tạo trình độ thấp hơn nữa vẫn phổ biến. Việc chọn lựa ngành nghề của
học sinh chưa phù hợp với điều kiện kinh tế-xã hội của mỗi nước và khu vực,
gây lên hiện tượng không cân xứng nhân lực, dư thừa thầy, thiếu hụt thợ ở các
nhóm ngành kỹ thuật khan hiếm lao động trầm trọng. Sáng tạo, tại Việt Nam,
đầu những năm 1990, công tác R & D chủ yếu thực hiện trong nội bộ khối
viện nghiên cứu và đại học thì khi Việt Nam chuyển mình sang nền kinh tế thị
trường, số cơ sở đã tăng dần. Bài viết khoa học có tăng, song đa số được đăng
trên những ấn bản Việt Nam chứ khơng hiếm tạp chí quốc tế. Mặt khác, sự
tăng trưởng số lao động này không dẫn theo các yếu tố như kinh nghiệm có
thể. Chỉ số cho phát triển của Việt Nam cũng thấp, tăng ít. Năm 2000, Việt
Nam đạt 2,4 điểm, năm 2010, đạt 2,72 điểm và năm 2012 đạt 2,75, trong khi
đó Thái Lan đạt 5,95 điểm, Malaysia đạt 6,91 điểm, Singapore đạt 9,19 điểm.

14

Công nghệ thông tin, truyền thông (ICT) , đây là chỉ số tăng lớn nhất
của Việt Nam về bốn trụ cột của kinh tế tri thức, từ 2,92 điểm năm 2000 sang
năm 2010 là 4,25 và năm 2012 tăng lên là 5,05 điểm, đã nhân đôi so với năm
2000, (so sánh với điểm bình quân của thế giới là 6,0, Malaysia 6,61,
Singapore 8,87, Thailand 5,55) . Hạ tầng viễn thông Việt Nam đã đạt chuẩn
mực thế giới. Số thuê bao điện thoại kết nối internet tăng mạnh trong phạm vi
cả nước. Thương mại điện tử được hầu hết các doanh nghiệp khu vực thành

phố sử dụng. Tp. nước hiện có trên 1000 doanh nghiệp phần mềm, dịch vụ
CNTT, tăng gần 2,5 lần so với năm 2005, chủ yếu tại tỉnh, tp mới như FPT
Information systems, vnpt Có 7 khu phần mềm mới đang hình thành gồm
cơng viên phần mềm Quang Trung, khu công nghệ phần mềm Đại học Quốc
Gia TP. HCM. ..

15

KẾT LUẬN

Trên đời khơng gì vĩ đại bằng con người, trong con người khơng gì vĩ đại
bằng tri thức. Chính nhờ việc biết tích lũy tri thức qua hàng trăm triệu năm,
không ngừng sàng lọc và bồi tích nó, con người đã từng bước thống trị và làm
thay đổi thế giới này. Theo chủ nghĩa duy vật biện chứng, tri thức chính là cái
cốt lõi, cái cơ bản nhất của ý thức, và nó mang những đặc trưng cơ bản nhất
của ý thức, từ nguồn gốc tới bản chất.

Tri thức có vai trị rất lớn trong đời sống văn hóa xã hội. Nó tác động trực
tiếp đến các lĩnh vực của kinh tế, xã hội, văn hóa giáo dục,… Tri thức là chất
xám đưa đất nước đi lên, sánh vai với cường quốc năm châu. Một đất nước có
người dân đạt trình độ cao về trí thức mức sống của người dân được cải thiện
hơn, con người được hạnh phúc hơn. Xã hội từ đó n bình hơn, trở nên văn
minh và giàu đẹp hơn.

Sự định hướng của tri thức lên con người là rất rõ rệt, nó như một cây kim
chỉ nam để con người có những suy nghĩ, cách tiếp cận vấn đề xác thực nhất.
Có tri thức, con người mới tiếp cận được những văn minh, hiện đại của xã hội
bây giờ. Như vậy, đối với sự phát triển đời sống xã hội nói chung cũng như
trong nghiên cứu và học tập của sinh viên nói riêng, tri thức có vai trị vơ
cùng quan trọng.

16