Dàn bài Sóng Xuân Quỳnh

sóng

MB:
trong những vần thơ của bài ‘tương tư’ nguyễn bính đã từng viết

gió mưa là bệnh của trời
tương tư là bệnh của tôi yêu nàng
thật vậy, tình u khơng có tuổi thơ tình lại khơng có tuổi bao giờ. tình u là một trong
những cảm xúc kì diệu của con người, và đây là những cung bậc cảm xúc mà ai cũng phải trải
qua, có lẽ chính vì vậy mà đề tài tình u đã trở thành nguồn cảm hứng lãng mạng trong thi
ca của nhiều người nghệ sĩ tài hoa. Nếu trong dòng chảy văn học ta có xn diệu, ơng hồng
thơ tình là nhà thơ nam lớn của Việt Nam thì xuân quỳnh, một nhà thơ nữ của tình yêu với
phong cách thơ là tiếng lòng của một tâm hồn người phụ nữ cũng có những bài thơ về đề tài
tình u, và một trong những kiệt tác mà bà để lại phải kể đến là tác phẩm sóng. Một tác
phẩm được xem là bông hoa đẹp nhất của trong tập thơ hoa dọc chiến hào, thành công ở
tác phẩm là mượn vẻ đẹp hình tượng sóng để thể hiện những cung bậc cảm xúc của một
trái tim khao khát yêu thương, nổi bậc trong toàn bộ bài thơ là một tâm hồn thiết tha nồng
hậu cũng là một tình yêu thủy chung và bất duyệt

cùng vẻ đẹp hình tượng em thể hiện tình cảm tâm trạng của người con gái khi đang yêu.

+bài thơ được sáng tác năm 1967 trong một chuyến đi thực tế ở vùng biển Diêm Điền, tỉnh
Thái Bình. Được in trong tập thơ hoa dọc chiến hào năm 1968. Ngay từ khi ra đời, sóng đã
mang đến tiếng vang lớn cho nữ sĩ xuân quỳnh
+bài thơ in đậm những khát khao trong tình yêu, xuyên suốt bài thơ là hình tượng sóng, là
một nguồn cảm hứng vơ tận và là đề tài quen thuộc của các nhà thơ, xuân quỳnh đã sáng
tạo nên câu thơ độc đáo là hình tượng sóng đơi, sóng và em, tuy hai mà một tuy một mà
hai, hai hình tượng khi thì tách đơi, khi thì hịa nhập đã tạo nên sự soi chiếu đồng điệu,
khiến cảm xúc như được nhân lên nhiều lần. nhà thơ đã khéo léo mượn hình ảnh sóng để ẩn
dụ cho những cảm xúc, cung bậc tình cảm của một người con gái đang yêu

mở bài đoạn 1: và hai khổ thơ đầu đã thể hiện bản chất, quy luật của người con gái trong
tình yêu
+vần thơ của xuân quỳnh tuy duy dị nhưng diễn tả chính xác cung bậc tình cảm của người
con gái khi yêu.
+nổi bậc lên trong khổ thơ thứ nhất là những âu lo, băng khn và trăn trở trong tình u
+sóng xuất hiện ngay từ nhan đề của bài thơ. Không chỉ là những lớp sóng ào ạt ngồi biển
khơi mà cịn là những sóng lịng, trong tâm hồn, lớp sóng xn qunhf hướng đến

Dữ dội và dịu êm
ồn ào và lặng lẽ

+ mở đầu là nghệ thuật tương xứng, tương phản đối lập: tương phản đối lập những tính
chất của sóng
+những trạng thái đối cực của sóng là trạng thái đối cực của tình u, có những khi rất bình
n nhưng cũng có những ngày bão tố, phong ba
thể hiện cảm xúc mãnh liệt trong tâm hồn của người con gái đang yêu. Là những trạng
thái khác thường vừa phong phú vừa phức tạp
nhịp thơ 2/3, chọn lọc từ ngữ tương phải đối lập :trái tim của người con gái khi yêu đối
cực, trái ngược nhau.
+sự thống nhất hài hòa đến kì diệu mâu thuẫn khi yêu.
+dữ dội, ồn ào, dịu êm cũng là sóng.

Sóng khơng hiểu nỗi mình
sóng tìm ra tận bể
+mở rộng khơng gian cho bài thơ bằng hình ảnh sơng để chỉ khơng gian nhỏ hẹp bó buộc
+bể:khung trời rộng lớn, mới mẻ
nhấn mạnh vào khát vọng tình u(tình u khơng bao giờ vụt tắt mà ln mãnh liệt dù
phải trải qua khó khăn nhưng vẫn tiến về phía trước) -quy luật trong tình cảm người con
gái: khơng chấp nhận cái tầm thường nhỏ hẹp mà khao khát một tình u chân chính đích
thực cùng một tấm lịng bao la

+người phụ nữ trong tình u ln hướng tới một tình u lớn lao phóng khống vượt lên
mọi giới hạn bờ cõi để họ được là chính mình để tình yêu đúng nghĩa tình yêuquan điểm
mới mẻ trong tình yêu
+người con gái trong thời hiện đại không cam chịu, khơng cịn bị phụ thuộc như xưa mà ln
chủ động vươn tới những gì tốt đẹp, nhất là những điều dành cho bản thân mìnhtư tưởng
hiện đạisóng trở nên táo bạosóng khướt từ sự chật hẹp nhỏ bé để vươn đến cái rộng
lớn bao ladẫu phải trải qua muôn ngàn khó khăn người phụ nữ vẫn muốn tự tìm hạnh
phúc cho riêng mình, khướt từ những chật hẹp nhỏ bé
vẻ đẹp hiện đại trong tình u cũng là góc nhìn của người phụ nữ hiện đại, dám đấu tranh
vì tình yêu của mình
bằng việc xây dựng những hình ảnh đối xứng, những tính từ gợi tả, cách ngắt nhịp dồn
dập và ngắn của thể thơ 5 chữ, sự cảm nhận tinh tế, nữ sĩ giúp người đọc nhận ra sự tương
đồng về đặc điểm giữa hai hình tượng sóng và em tìm đến tình u để được sống với chính
mình
thơng điệp: người phụ nữ phải chủ động

Ơi con sóng ngày xưa vẫn thế
và ngày sau vẫn thế
+thán từ ôi: bộc lộ mạnh mẽ những trạng thái cảm xúc đang dâng trào lên trong lòng
+nghệ thuật tương phản: gợi liên tưởng. ngày xưa ngày sau, ẩn dụng cho tình yêu. Tình yêu
dù ngày xưa hay ngày sau đều tồn tại.
khẳng định khát vọng tình yêu là khát vọng của nhân loại, cũng như sóng, nó mãi mãi tồn
tại vĩnh hằng với thời gian

Nỗi khát vọng tình yêu
bồi hồi trong ngực trẻ
+hai câu thơ ẩn dụ đầy tinh tế. trong tuổi thanh xuân cịn u đời thì trái tim của xn
quỳnh vẫn đang ở giai đoạn mãnh liệt nhất, tha thiết nhất.
+trong ngực trẻ: tuổi thanh xuân, tuổi mà con người ta sống hết mình vì tình yêu phải
trân trọng tuổi trẻ. trái tim đầy rung động mãnh liệt của tuổi trẻ. Trái tim đang đập trong

lồng ngực là tình yêu
+với con người, tình yêu bao giờ cũng là khát vọng bồi hồi, nhiều bâng khuâng, xao xuyến
‘trong ngực trẻ’
bằng giọng thơ hồn nhiên, chân thật nhưng đầy chất suy tư. Xuân quỳnh đã từ quy luật
của tự nhiên mà khám phá và biểu đạt một cách rất nghệ thuật quy luật của đời sống tình
cảm con người.

Mở bài đoạn 3,4: và 8 đoạn giữa bài thơ là những suy tư trăn trở về cội nguồn tình u
+nếu các đoạn trước là nói về những buâng khuâng trăn trở của người con gái đang yêu
đồng thời đã thể hiện bản chất, quy luật của người con gái trong tình yêu thì đoạn thơ sau
tác giả đã thể hiện
+bộc lộ hồn nhiên, trong sáng và đầy nữ tính
Trước mn trùng sóng bể
em nghĩ về anh, em
em nghĩ về biển lớn

+sóng khơng cịn là đối tượng để nhận thức mà trở thành đối tượng để suy tư
+điệp ngữ: em nghĩlàm sự suy tư được đẩy lên thành những băn khoăn, trăn trở, day dứt
trong tâm hồn nữ sĩtrăn trở về nguồn gốc của tình yêu
+trước mn trùng sóng bể: trước thiên nhiên rộng lớn, cơ gái suy nghĩ những điều lớn lao
+nhịp điệu thơ hối hả, dồn dập như hối thúc để tìm ra câu trả lời
+anh, em: đại diện cho bản thân chính câu chuyện tình yêu của nhà thơ
+biển lớn: đại diện cho cuộc đời
+em nghĩ về anh, em: em nghĩ về chính câu chuyện tình của mình
+nghĩ về biển lớn: là nghĩ về cuộc đời cùng những khát khao lớn lao

từ nơi nào sóng lên
trước khát vọng tình u mãnh liệt, con người có nhu cầu khám phá bí ẩn, tại sao chúng
ta lại yêu, tại sao lại có cảm xúc như thế với đối phương
+đưa ra những câu hỏi tu từ để cắt nghĩa cội nguồn của tình yêutrăn trở về nhận thức

tình yêu là gì? Về những tâm sự của chính bản thân mình.
muốn cắt nghĩa về cội nguồn của tình u, về người mình u

sóng bắt đầu từ gió
gió bắt đầu từ đâu

+nguồn gốc trực tiếp:sóng bắt đầu từ gió
+nguồn gốc sâu xa: bất lực vì khơng thể lý giải gió bắt đầu từ đâu tình u cũng khơng thể
nào cắt nghĩa được
+từ khơng hiểu nổi mình nhà thơ liên tiếp đặt ra những băn khoăn, thắc mắc. thắc mắc về
biển cả, chính là thắc mắc về tình u. Đó là một hiện tượng tâm lý thơng thường trong tình
u.
+nhà thơ cũng đã tự trả lời rằng sóng bắt đầu từ gió
+mượn thiên nhiên để nói về tình utình u cũng giống như thiên nhiên, những hiện
tượng thiên nhiên đều tự nhiên mà có và tình u cũng vậy
+gió tìm ra khái niệm của nó nhờ gió nổi lên

em cũng khơng biết nữa
khi nào ta yêu nhau

+câu trả lời thể hiện: cả gió và tình u đều bí ẩn kì lạ, khơng thể cắt nghĩa, đều khơng có
quy luật.
+với gió tác giả cũng đành khơng lý giải được tình u có từ bao giờ, tình yêu là gì
+tình yêu cũng giống như hiện tượng thiên nhiên mà có
+ Yêu có nghĩa là hiểu rõ về người mình yêu nhưng đồng thời vẫn là một ẩn số với chính
mình, nhà thơ vẫn ln tự hỏi khơng biết thế nào là tình u.
cách cắt nghĩa tình u một cách đầy nữ tính và rất trực cảm, bằng sự trải nghiệm của
chính lịng mình và nói lên điều đó như một lời tự thú bất lựuc mà chân thành, hồn nhiên
mà không kém phần lãng mạn
tình u là sóng, là gióqua sóng và gió đã nói lên thật dễ thương các nhu cầu nhận

thức, tự phân tích, lí giải nhưng lại khơng thể cắt nghĩa nổi của tình u.
+tình u cũng như sóng biển, gió trời vậy thơi, nó tự nhiên như thiên nhiên và cũng khó
hiểu, nhiều bất ngờ như thiên nhiên vậy. ở đây, nhà thơ đã liên hệ tâm lý ấy bằng nghệ
thuật hồn nhiên gợi cảm

Mở bài khổ 5,6: và hai khổ thơ giữa đã nói về nỗi nhớ thủy chung
+nếu ở các khổ trên nói về sự buâng khuâng trăn trở của người còn gái đang yêu cùng
những suy tư trăn trở về cội nguồn tình yêu thì ở đoạn sau thi sĩ đã chỉ ra nỗi nhớ là biểu
hiện của tình u khi xa cách

+Lấy hình ảnh của sóng để nói về biểu hiện trong tình u, là nỗi nhớ
+nỗi nhớ trong thơ xuân quỳnh trở nên mãnh liệt thường trực mọi lúc mọi nơi, kể cả khi
thức hay ngủ.
+trái tim đang u soi mình vào sóng để tìm sự đồng điệu mà còn bộc lộ cung bậc cảm xúc

trong tình u

con sóng dưới lịng sâu
con sóng trên mặt nước

+trong thực tế sóng là hiện tượng thiên nhiên, mang tính chất vĩnh hằng
+nhà thơ mượn hình ảnh con sóng để bày tỏ nỗi lịng, sóng được thi sĩ nhắc đến hơn hai
mươi lần trong tác phẩm
+sóng ngập tràn cả khơng gian ‘dưới lịng sâu’ ‘trên mặt nước’ chiếm lấy trọn cả thời gian
‘ngày’ ‘đêm’
+nghệ thuật tương phản đối nghịchnhờ con sóng nói hộ nỗi nhớ triền miên da diết khơng
chỉ hiện ở vẻ bề ngồi mà chìm sâu trong trăn trở, quay quắt khắc khoải
+nỗi nhớ bao trùm không gian và thời gian
+sóng trên mặt nước: nỗi nhớ cồn cào được thể hiện ra bên ngồi
+sóng dưới lịng sâu: là nỗi nhớ kìm nén vào bên trong.

đối nghịch nhưng lại thống nhất về mặt cảm xúc
+nghệ thuật điệp cấu trúc tương phản đối lập. cặp từ đối lập làm nổi bậc trạng thái của
người phụ nữ khi yêu
+thay vì 4 câu như những khổ trên, khổ 5 lại là 6 câu thơ, khổ thơ duy nhất tăng số
lượng4 câu là khơng đủ để nói về nỗi nhớ
thể hiện nỗi nhớ mong da diết, khắc khoải cũng là những khát khao chân chính trong tình
u.
+khi càng xa nhau càng thì càng nhớ, cịn nhớ là cịn u.
tình u gắn liền với nỗi nhớ

ơi con sóng nhớ bờ
ngày đêm khơng ngủ được
+sóng bao giờ cũng thức, sóng khơng bao giờ ngủ vì sóng ngủ là sóng khơng tồn tại, cũng
giống như nỗi nhớ của em dành cho anh, tình yêu cũng vậy, không thể thiếu những nhớ
nhung mộng mị
+nghệ thuật nhân hóa ‘sóng nhớ bờ’: so sánh nỗi nhớ của sóng với nỗi nhớ của emdiễn tả
nỗi nhớ của một trái tim yêu đương mãnh liệt

lòng em nhớ đến anh
cả trong mơ còn thức

+nỗi nhớ tràn đầy trong trái tim yêu của thi sĩ, mãnh liệt xuyên qua cả không gian, băng qua
cả cỏi thực và cỏi mơ
+dù trong giấc mơ là lúc con người trở nên vô thức nhưng cả tâm hồn em vẫn chiếm trọn
hình bóng của anhdự cảm đầy lo âuthức để trơng giữ tình u
+sóng khát khao xơ bờ, cịn em khát khao gần anhđó là tình cảm chân thành. Có lẽ chừng

nào sóng thơi xơ bờ em sẽ thơi thao thức
+mượn sóng để nói về nỗi nhớ da diết của người con gái đang yêu,dù vậy nhưng nỗi nhớ là
chưa đủ, mà ‘em’ trực tiếp xuất hiện để bộc bạch.

nỗi nhớ người con gái khi yêu lớn hơn khát khao sóng tới bờ
+sóng tới bờ:cõi thực
+em nhớ đến anh:cịn cả trong cõi mơ
+thức:khơng chỉ để nhớ, thức cịn là để giữ gìn từng khoảng khắc, kỉ niệm
+xuân quỳnh đã chủ động, tự tin, chân thành trong cách bày tỏ nỗi nhớ trong tình u một
cách trực tiếp
+chưa thõa mãn cơn sóng ấy, nhà thơ cịn khẳng định và nhấn mạnh thơng qua hình ảnh
sóng

Dẫu xi về phương bắc
dẫu ngược về phương nam
nơi nào em cũng nghĩ
hướng về anh-một phương
+dù phấp phỏng lo âu trước cái vơ tận của thời gian thì người phụ nữ vẫn vững tin vào sức
mạnh của tình yêu
+đối lập: xuôi-ngược
đi ngược quy luật tự nhiên: xuôi bằng hướng nam nhấn mạnh hành trình đầy vất vả để
tìm đến phương anh, thể hiện dù có vất vả đến đâu thì em vẫn chỉ hướng về một phương
‘phương anh’
+phương anh: cho em sức mạnh, niềm tin, nguồn động lực để vượt qua những sóng gió
trong cuộc đời và hướng về tình yêungười phụ nữ đầy thủy chung son sắt
+nơi nào em cũng nghĩ: suy tư âu lo
+hướng về anh một phương: duy nhất
tình u sơi nổi mãnh liệt mà chân thành đằm thắm
+dẫu.. dẫu..: phép lặp cú pháp
+nơi.. một phương: câu khẳng định
+với giọng thơ mạnh mẽ tha thiết, nữ sĩ đã thể hiện một nét đẹp trong tình yêu đôi lứa thật
mới mẻ, táo bạo nhưng rất truyền thống, mãnh liệt và ln có nhu cầu bộc lộ nhưng vẫn
thủy chung son sắt
tình yêu hướng đến sự thủy chung

mở bài đoạn 789: và 3 câu cuối đã nói về khát vọng tình yêu vĩnh cữu
+nếu các khổ thơ trên nói về buâng khuâng trăn trở của người con gái đang yêu đồng thời là
tình yêu gắn liền với nỗi nhớ, hướng đến sự chung thủy thủy chung thì ở khổ thơ này

ở ngoài kia đại dương
trăm ngàn con sóng đó

+con sóng tách ra để trở về là ngun hình con sóng ở đại dương
+những dự cảm và lo âu của xuân quỳnh
+tác giả hiểu rằng: đến được với tình u đã khó, gìn giữ tình cảm thiêng liêng ấy càng khó
hơn
+giữa mn vời cách trở, mọi con sóng đều tha thiết tới bờ. đó là khát vọng mn đời của
sóng
+tình u liệu có thể vượt qua nghịch cảnh, cách ngắn. sự lo lắng trăn trở của xuân quỳnh
được thể hiện bởi bà từng là người mất mát và đổ vỡ trong tình yêu
+để cập nhật được bến bờ hạnh phúc, con sóng lại phải thực hiện cuộc hành trình vượt đại
dương qua muôn trùng cách trở

con nào chẳng tới bờ
dù muôn vời cách trở
+lời khẳng định niềm tin vào tình u đích thực có thể vượt qua mọi khó khăn rào cản. đại
dương mênh mơng có biết bao con sóng nhưng đều hướng vào bờ
sức mạnh niềm tin vào tình u sẽ giúp con người có được tình u hạnh phúc niềm tin
con người nếu như có niềm tin chắc chắn sẽ tìm được tình u đích thực cho mình
+tự an ủi chính bản thân mình, tự nhắc nhở mình đừng bao giờ mất niềm tin vào tình yêu
với cách nhìn tinh tế, nhạy cảm, hình ảnh thơ giàu sức khái quát, đoạn thơ là lời bộch
bạch chân thnafh táo bạo của nữ sĩ về những rung động khao khát tình u sơi nổi, mãnh
liệt vượt qua mọi định kiến sĩ hội

cuộc đời tuy dài thế
năm tháng vẫn đi qua
+những dự cảm lo âu của xuân quỳnh với dòng thời gian. thời gian tuy vô hạn nhưng tuổi
xuân con người lại giới hạnsự hữu hạn của cuộc đời và sự trôi chảy của thời gian
+từ sự lo lắng cho tình yêu, tác giả đã suy tư đến cuộc đời và năm thángcuộc đời tuy dài
nhưng năm tháng vẫn mãi qua đinhấn mạnh cuộc đời dù dài nhưng so với sự trơi đi của
bánh xe thời gian vơ tận thì cuộc đời vẫn thật nhỏ bé và trôi nhanh.
+trái tim nhạy cảm, giàu suy tư của xuân quỳnh tiếp tục mở ra về không gian thời gian

như biển kia dẫu rộng
mây vẫn bay về xa

+ẩn dụ ‘biển, mây’: nói lên cảm xúc lo âu của mình
+tự trấn an, an ủi  lo âu dự cảm nhưng rồi lại tự an ủi bản thân
dù bất cứ hoàn cảnh nào bà vẫn ln tin tưởng vào tình u
trong thơ ca viết về tình yêu, biển là một hình ảnh quen thuộc, mang giá trị biểu cảm
lớn dù biển kia có rộng lớn bao nhiêu, bao dung đến mấy như tình yêu của người thi sĩ thì
áng mây là tình yêu nhỏ bé mong manh vẫn có thể bay về xa mãi mãi”
+tâm hồn người phụ nữ đang yêu là thế, dù có đang hạnh phúc bao nhiêu thì vẫn mang một

chút trắc trở và hoài nghi về sự bền vững của tình yêu. bởi thế, những lo âu thấp thỏm
thường trực cũng là điều dễ hiểu

+từ sự lo âu về sự bền vững trong tình yêu mong manh, nhà thơ đã bày tỏ niềm khát khao
mãnh liệt sống hết mình với tình yêu vĩnh hằng
làm sao được tan ra
thành trăm con sóng nhỏ
+làm sao: vang lên như một câu hỏi tu từmong muốn kìm kiếm một phép màu để có được
một tình u chân thành
+từ những cơn sóng lịngtan ra thành trăm cơn sóng nhỏ:những trăn trở nữ sĩ trở nên

khao khát mãnh liệt một tình u trịn đầy
+ước muốn tan thành trăm cơn sóng nhỏ là hy vọng, khát vọng vơ cùng chính đáng
+tan ra: hy sinh bản thân để vươn đến khát vọng của chính mình
+từ niềm tin khao khát về tình u, xn quỳnh khao khát hóa thân trăm con sóng nhỏ.
được đặt trọn niềm tin của mình với tình u đích thực, được tan ra được sống hết mình với
tình yêu

+thể hiện sự táo bạo, mạnh mẽ. mạnh mẽ trong suy nghĩ, khẳng định được định cảm của
mình và dù khơng biết tương lai thế nào vẫn chấp nhận điều đấy

giữa biển lớn tình yêu
để ngàn năm còn vỗ

+ngàn năm còn vỗ: khao khát tốt đẹp là khát khao tột cùng được sống hết mình mn đời
mãi mãi trong tình u
+hình dung ra những con sóng đang sôn xao vồ đập trên biển lớn những con sóng dồn
dập nuối tiếp nhau vào bờ đó là nhịp tim là tiếng sóng lịng của thi sĩ trước cái đẹp thiết
tha, khao khát và say đắm.
+hai câu cuối mở ra cảm giác mênh mông rộng lớn của không gian, với sự vĩnh hằng ngàn
năm
+tình u ln vĩnh hằngước muốn rằng tình u của mình sẽ ln vĩnh hằng, ước muốn
cuộc đời ln gắn với tình u, cháy hết mình để bất tử với tình u

NT: có sự kết hợp hài hòa giữa nét truyền thống và nét dẹp hiện đại trong tâm hồn con
người, người con gái đang yêu với sự dịu dàng, đằm thắmthủy chung nhưng cũng táo
bạo, tha thiết yêu thương, vượt qua để giữ gìn hạnh phúc có đơi chút băng khoăn nhưng
vẫn tinh vào sức mạnh của tình yêu. Hình ảnh ẩn dụ linh hoạt có sự tương đồng với nhau
giữa sóng và emsự sáng tạo cho bài thơ

KB: đề tài tình yêu là đề tài không bao giờ cũ luôn là nguồn cảm hứng cho mọi nền văn học,

nhất là đối với những tâm hồn lãng mạng tài hoa. Sóng đã mang đến cho người đọc một cái
nhìn mới, hiểu biết mới về tâm trạng của người con gái khi yêu, từ đó tác phẩm đã góp phần

vào một trong những bông hoa văn chương đẹp nhất trong suốt mạch văn học đến tận sau
này