BỆNH BỤI PHỔI và BỆNH NGHỀ NGHIỆP

BỆNH BỤI PHỔI
và BỆNH NGHỀ NGHIỆP

NGUYỄN VĂN LƠ
Giảngng vieên chinh

Khái niệm  Khí phế quản
- Đẩy ngược trở lên
 Đường hô hấp
- Hệ hơ hấp gồm hệ thống dân khí và 2 hệ thống lông mao và màng nhầy
- Đào thải
phổi
- Phế nang có diện tích Ra ngoài
Vào đường tiêu hóa
90 m2  Tiểu phế quản
- Lưu thông khí phế nang khoảng - Nhu động thường xuyên
- Gây phản xạ ho
6000ml/phút  Hệ thống miễn dịch
Phế nang là nơi trao đổi chất (khí) trực - Thực bào
tiếp từ khơng khí với cơ thể - Trung hòa
- Trong lòng phế nang và đường dẫn khí - Bất hoạt
có hệ thống làm sạch các thành phần lạ - Đẩy lên trên để tống ra ngoài
xâm nhập vào phổi. - Đưa sang hệ bạch huyết
 Cơ chế tự làm sạch của
 Mũi
- Cản và giữ lại
- Đào thải
Tống ra ngoài
Đẩy xuống đường tiêu hóa

Nhắc lại khái niệm về bụi

Tính chất của hạt bụi

 Tính chất vật lý  Dạng hình hạt
 Kích thước - Hình cầu
- Khói : - Khối lăng trụ
- Hình sợi
< 1 µm
Do ngưng tụ chất rắn bốc hơi (Có chiều dài gấp 3 chiều rộng)
- Hình phiến
( khói nặng)  Diện tích bề mặt
Đốt cháy chất hữu cơ - Hoạt tính của hạt tăng khi diện
( khói nhẹ)
- Mù : tích bề mặt tăng
- Hạt có tính hấp phụ hơi, khí,tích
0,1 µm -10 µm
- Hạt 1-100 µm điện và
có thể gây nổ
Có trong tự nhiên
Do tác động cơ học vào vật rắn

Phân loại theo độc tính

 Độc theo kích thước
- < 0,5 µm ít bị giữ lại ở phế nang
- >10 µm bị giữ ở đường hô hấp trên
- 0,5 µm - 10 bị giữ lại ở phế nang nhiều nhất
 Bụi 2 µm 100% lắng đọng tại phổi
 Những hạt bụi bị giữ lại nhiều nhất thì gây hại nhiều

nhất.
 Mang khẩu trang thơng thường thì khơng ngăn cản

những hạt bụi có kích thước <10 µm.


Cơ chế gây bệnh của bụi

 Gây tổn thương cấu trúc  Xơ hóa phổi
- Tổn thương các tế bào tiếp xúc - Tạo phản ứng viêm
- Tổn cấu trúc màng - Gây hẹp
- Tồn thương mạch máu - Mất chức năng hấp thu và thải trừ
- Tổn thương thần kinh
 Gây nhiễm độc khí
- Nhiễm độc nguyên phát
- Nhiễm độc thứ phát sau tổn thương  Gây nhiễm xạ
 Gây nhiễm trùng
- Nguyên phát - Nguyên tố phóng xạ
- Bội nhiễm - Các đồng vị phóng xạ
- Tạp trùng - Các hạt bụi nhiễm xạ
các tia phá hủy trực tiếp các mô cấu trúc

 Tổn thương ngoài phổi
- Não
- Khớp
- ..

Các loại khí độc

ozone VOC

 Nguồn
- NOx +(Năng lượng)
- Nhiệt độ cao
- Sát mặt biển
- Trong văn phòng


Tác hại của ozone

 Người
- Giảm khả năng đề kháng
- Kích ứng n/mạc hơ hấp,mắt
- Nhanh già
 Sinh vật
- Giảm năng suất cây trồng

 Giảm chức năng phổi
 Trầm trọng bệnh suyễn
 Kích ứng hầu họng,ho
 Đau ngực
 Cháy mô phổi
 Tăng nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng

2.Sulphur dioxide

- Kích ứng mạnh đường hơ hấp
- Suy hơ hấp, suy tim mạch
- Tăng nặng người mắc bệnh suyễn
- Hôn mê

- Tạo mù và mưa acide
- Giảm năng suất mùa màng

NO2

- Sinh học(phân rã hc)
- Khí xả động cơ chạy xăng, dầu diezel
- Tuabin khí
- Lị đốt
- Các vụ nổ mìn
- Các đám cháy
- Cơng nghiệp hóa chất có NH3
- Hầm chứa thực phẩm

Độc tính của NO2

1. Gây ngạt hóa học
- Tạo methemoglobin
- Tổn thương hệ thần kinh trung ương
2. Gây kích ứng :
- Phù niêm mạc
- Phản ứng viêm
- Gây loét niêm mạc
- Phù phổi cấp

CO

 Tính chất

 Khơng màu

 Khơng mùi
 Khơng vị
 Rất độc

Nguồn CO

 Cơ chế gây độc - Gây dị dạng thai nhi ở
- Tạo phụ nữ mang thai
Chứng đầu nước
cacboxyhemoglobin Chứng đầu nhỏ

CO +HbO2 HbCO+O2 - Gây bệnh Parkinson
- Bệnh tâm thần
- Ngạt tế bào - Suy hô hấp cấp

Liều độc CO

CO HbCO Biểu hiện
(ppm) (%)
50 7 n.độc nhẹ
100 12 n.độc vừa
250 25 n. đ.nặng
500 45 tr.m, ói
1000 60 hôn mê
10.000 95 chết