Quản lí hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường tiểu học thành phố lào cai, tỉnh lào cai

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.09 MB, 131 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

PHẠM THỊ HÀ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH CỦA GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC

THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2021

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

PHẠM THỊ HÀ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH CỦA GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC

THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

LỜI CAM ĐOAN

Tơi xin cam đoan luận văn này là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Những số liệu và kết quả thu thập đƣợc trong quá trình nghiên cứu là trung thực và không trùng lặp với các đề tài khác, các thơng tin trích dẫn trong luận văn đã đƣợc ghi rõ nguồn gốc.

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2021

TÁC GIẢ LUẬN VĂN Phạm Thị Hà

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

LỜI CẢM ƠN

Sau một thời gian học tập và nghiên cứu, đến nay tơi đã hồn thành được luận văn thạc sĩ với đề tài: Quản lý hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào cai, tỉnh Lào Cai.

Lời đầu tiên tôi xin được gửi lời biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Phùng Thị Hằng,

người đã trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá trình làm luận văn. Sự định hướng của cô đã giúp tôi nghiên cứu và giải quyết vấn đề một cách khoa học, đúng đắn, sát với thực tiễn. Những nội dung góp ý quý báu của cô đã giúp tôi xác định được những giải pháp hữu hiệu trong quản lý phát triển văn hóa giao tiếp ở các trường tiểu học.

Nhân dịp này tôi trân trọng gửi lời cảm ơn tới Ban lãnh đạo, Phòng Đào tạo, bộ phận sau đại học, Khoa Tâm lý - Giáo dục, Phịng Khảo thí trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên đã tạo điều kiện cho tôi được tham gia khóa học, có cơ hội được tiếp cận với khoa học Quản lý giáo dục.

Tôi xin gửi lời cảm ơn đến các đồng chí Lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai; các đồng chí cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh trường tiểu học trên địa bàn thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai đã giúp đỡ, cung cấp cho tôi những thông tin, số liệu, tạo điều kiện thuận lợi trong q trình khảo sát.

Cuối cùng, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn tới gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên, quan tâm, chia sẻ và tạo điều kiện giúp tơi trong q trình thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học này.

Tôi xin trân trọng cảm ơn và tiếp thu những ý kiến quý báu của các nhà khoa học để đề tài này được hoàn thiện hơn.

Xin trân trọng cảm ơn./.

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2021

Tác giả luận văn

Phạm Thị Hà

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ... 3

4. Giả thuyết khoa học ... 3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu ... 3

6. Phạm vi nghiên cứu ... 3

7. Phương pháp nghiên cứu ... 4

8. Cấu trúc của luận văn ... 5

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH CỦA GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC ... 6

1.1. Tổng quan về lịch sử nghiên cứu vấn đề ... 6

1.1.1. Trên thế giới ... 6

1.1.2. Ở Việt Nam ... 8

1.2. Các khái niệm cơ bản ... 10

1.2.1. Quản lý ... 10

1.2.2. Đánh giá, đánh giá học sinh Tiểu học, hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học ... 11

1.2.3. Quản lý hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học ... 13

1.3. Hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học ... 14

1.3.1. Đặc điểm phát triển tâm, sinh lý của học sinh Tiểu học ... 14

1.3.2. Mục đích, ý nghĩa của hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học ... 15

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

1.3.3. Những yêu cầu cơ bản đối với hoạt động đánh giá học sinh của giáo

viên ở trường Tiểu học ... 15

1.4. Hiệu trưởng trường Tiểu học với vai trò quản lý hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên trong nhà trường ... 31

1.4.1. Trách nhiệm của Hiệu trưởng trường Tiểu học ... 31

1.4.2. Nội dung quản lý hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học ... 31

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học ... 38

1.5.1. Các yếu tố khách quan ... 38

1.5.2. Các yếu tố chủ quan ... 40

Kết luận chương 1 ... 43

Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH CỦA GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI ... 44

2.1. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục tiểu học ở thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 44

2.1.1. Khái quát chung về tình hình kinh tế - xã hội thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 44

2.1.2. Khái quát về các trường tiểu học ở thành phố Lào Cai tỉnh Lào Cai ... 46

2.2. Mục đích, nội dung và phương pháp khảo sát ... 48

2.2.1. Mục đích khảo sát ... 48

2.2.2. Nội dung khảo sát ... 48

2.2.3. Phương pháp khảo sát và phương thức xử lý số liệu ... 48

2.3. Thực trạng hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 49

2.3.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh về tầm quan trọng của hoạt động đánh giá học sinh ở trường Tiểu học ... 49

2.3.2. Nội dung và hình thức đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 52

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

2.3.3. Phương pháp đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học

thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 54

2.3.4. Quy trình đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 56

2.4. Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 58

2.4.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch về hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 58

2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 61

2.4.3. Thực trạng chỉ đạo triển khai hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 63

2.4.4. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai .... 66

2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 68

2.6. Đánh giá chung thực trạng quản lí hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 70

2.6.1. Ưu điểm ... 70

2.6.2. Hạn chế và nguyên nhân ... 71

Kết luận chương 2 ... 74

Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH CỦA GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH PHỐ LÀO CAI, TỈNH LÀO CAI ... 75

3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ... 75

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ và hệ thống ... 75

3.1.2. Ngun tắc đảm bảo tính khách quan, cơng bằng ... 75

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ... 76

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn và tính khả thi ... 76

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá giáo viên trung học phổ

thông thành phố Cao Bằng, tỉnh Cao Bằng theo chuẩn nghề nghiệp ... 77

3.2.1. Tổ chức các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên về hoạt động đánh giá học sinh và quản lý hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 77

3.2.2. Xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai phù hợp với tình hình thực tế ... 80

3.2.3. Tổ chức bồi dưỡng năng lực đánh giá học sinh cho giáo viên và các lực lượng tham gia đánh giá học sinh ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 83

3.2.4. Kiểm tra, giám sát thường xuyên đối với hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 86

3.2.5. Xây dựng cơ chế phối hợp, huy động các nguồn lực phục vụ hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 89

3.3. Mối quan hệ của các biện pháp ... 91

3.4. Khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất ... 92

3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ... 92

3.4.2. Đối tượng khảo nghiệm ... 92

3.4.3. Nội dung và phương pháp khảo nghiệm ... 92

3.4.4. Kết quả khảo nghiệm ... 93

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

BGDĐT : Bộ giáo dục và Đào tạo

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ Bảng:

Bảng 2.1. Biểu thống kê số lượng, chất lượng cán bộ quản lý, GV của một

số trường Tiểu học - thành phố Lào Cai ... 46

Bảng 2.2. Nhận thức của các khách thể điều tra về tầm quan trọng của

hoạt động đánh giá HS của GV ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai ... 49

Bảng 2.3. Đánh giá của các khách thể điều tra về hình thức và nội dung

đánh giá HS của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 52

Bảng 2.4. Đánh giá của các khách thể điều tra về phương pháp đánh giá

HS của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 55

Bảng 2.5. Đánh giá của các khách thể điều tra về quy trình đánh giá học

sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 56

Bảng 2.6. Thực trạng xây dựng kế hoạch về hoạt động đánh giá học sinh

của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 59

Bảng 2.7. Thực trạng về tổ chức thực hiện hoạt động đánh giá học sinh

của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 61

Bảng 2.8. Thực trạng về công tác chỉ đạo hoạt động đánh giá học sinh của

giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 64

Bảng 2.9. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả của hoạt động đánh giá học

sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 67

Bảng 2.10. Đánh giá của cán bộ quản lý, giáo viên về các yếu tố ảnh hưởng

đến quản lý hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 69

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

Bảng 3.1. Đánh giá của cán bộ quản lý, giáo viên về tính cần thiết của các

biện pháp quản lý hoạt động đánh giá HS của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 93

Bảng 3.2. Đánh giá của cán bộ quản lý, giáo viên về tính khả thi của các

biện pháp quản lý hoạt động đánh giá HS của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai ... 96

Biểu đồ:

Biểu đồ 3.1. Tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất ... 97

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài

Đất nước Việt Nam đang trên con đường đổi mới sâu sắc, toàn diện. Gần 30 năm qua, kinh tế xã hội đã có nhiều khởi sắc, bộ mặt của đất nước có nhiều thay đổi, đời sống của cán bộ và nhân dân có nhiều cải thiện. Cùng với sự đổi mới của đất nước, sự nghiệp giáo dục đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng: Quy mô, số lượng tăng nhanh; các hình thức đào tạo đa dạng; chất lượng giáo dục không ngừng được nâng cao. Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XI, đã chỉ rõ nhiệm vụ phát triển, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo và Nghị quyết số 29- NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã nhấn mạnh về ưu tiên đầu tư cho giáo dục. Trong quá trình dạy học, đánh giá là một khâu quan trọng của quá trình giáo dục. Hoạt động đánh giá, ngoài việc chú trọng kiểm tra kết quả tiếp thu kiến thức, cần quan tâm đến quá trình hình thành và phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh. Trước yêu cầu phát triển giáo dục ở nước ta hiện nay, cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố cơ bản của giáo dục, đào tạo theo hướng coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực của người học. Mục tiêu của giáo dục tiểu học là nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học Trung học cơ sở.

Trong quá trình chuyển đổi đánh giá học sinh tiểu học theo Thông tư số 32/2009/TT- BGDĐT sang Thông tư 30/2014/TT-BGDĐT, tuy nhiên bước đầu triển khai Thông tư cũng đã gặp khá nhiều luồng tư tưởng khác nhau, chủ yếu là sự chưa thích ứng giữa phương pháp cũ và phương pháp mới. Vì vậy, ngày 22 tháng 9 năm 2016 Bộ GD&ĐT ban hành Thông tư số 22/2016/TT-BGDĐT về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của quy định đánh giá học sinh tiểu học ban hành kèm theo Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT ngày 28 tháng 8 năm 2014 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Năm học 2020-2021 là năm học đầu tiên thực hiện chương trình GDPT 2018 đối với học sinh lớp 1. Cùng với đó, ngày 04 tháng 9

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

năm 2020 Bộ GD&ĐT đã ban hành Thông tư số 27/2020/TT-BGD ĐT ngày 04 tháng 9 năm 2020; Thông tư này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 20 tháng 10 năm 2020 và thay thế Thông tư số 30/2014/TT-BGDĐT ngày 28 tháng 8 năm 2014, Thông tư số 22/2016/TT-BGDĐT ngày 22 tháng 9 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của quy định đánh giá học sinh tiểu học.

Mục đích của đánh giá học sinh tiểu học trong bối cảnh hiện nay có nhiều thay đổi so với trước đây. Qua thực tiễn, công tác quản lý hoạt động đánh giá học sinh ở các trường tiểu học thuộc địa bàn thành phố Lào Cai chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới; nhiều giáo viên chưa tường minh việc xác định những năng lực, phẩm chất mà học sinh cần đạt trong từng tiết học, từng hoạt động giáo dục; viết lời nhận xét cịn hình thức, chung chung, chưa có tác dụng giúp người học nhận ra những hạn chế cần khắc phục cũng như điểm mạnh để tiếp tục phát huy; kỹ năng ra đề còn hạn chế, đề ra cịn cào bằng, chưa có sự phân hố theo các mức độ… Chính vì vậy, cơng tác đánh giá của giáo viên và việc quản lý hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên trong các trường tiểu học của thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai cịn nhiều hạn chế, bất cập. Nếu khơng có biện pháp quản lý phù hợp sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giáo dục học sinh. Để việc đánh giá học sinh tiểu học được thuận lợi, đáp ứng được các yêu cầu của mục tiêu giáo dục tiểu học, cần thiết phải nghiên cứu để đề xuất các biện pháp quản lý cho phù hợp với vấn đề này.

Xuất phát từ cơ sở lí luận và thực tiễn nêu trên, chúng tơi lựa chọn vấn đề:

“Quản lí hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai” làm đề tài luận văn để nghiên cứu.

2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn, đề tài đề xuất một số biện pháp quản lí hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai nhằm góp phần nâng cao hiệu quả của hoạt động đánh giá

học sinh ở các trường Tiểu học trên địa bàn Thành phố.

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu

Hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học.

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Quản lí hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học

thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai.

4. Giả thuyết khoa học

Hiện nay, hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai cịn có những hạn chế, bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới. Chẳng hạn, nội dung đánh giá chưa toàn diện, phương thức đánh giá chưa phát huy được tính tích cực, tự giác của học sinh… Do vậy, nếu nghiên cứu đánh giá đúng thực trạng, phát hiện đúng nguyên nhân, đề xuất và thực hiện một cách đồng bộ các biện pháp quản lý phù hợp với tình hình thực tiễn thì hiệu quả hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai sẽ được nâng cao.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

Để đạt được mục đích nghiên cứu trên, đề tài tập trung nghiên cứu các vấn đề sau: 5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học.

5.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng về hoạt động, quản lý hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai.

5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lí hoạt động đánh giá học sinh của giáo

viên ở trường các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai.

6. Phạm vi nghiên cứu

6.1. Về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu và đề xuất một số biện pháp quản

lí của Hiệu trưởng đối với hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tư 22/2016/TT-BGDĐT ngày 22/9/2016 và Thông tư 27/2020/TT-22/2016/TT-BGDĐT ngày 4/9/2020 của giáo viên ở trường các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai.

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

6.2. Về địa bàn khảo sát

Tiến hành khảo sát tại 5 trường tiểu học thuộc địa bàn Thành phố Lào Cai vào thời điểm tháng 9/2021. Cụ thể: Trường tiểu học Nguyễn Bá Ngọc, trường tiểu học Kim Đồng, trường tiểu học Tả Phời, trường Tiểu học Duyên Hải, trường Tiểu học Cốc San.

Tổng số khách thể điều tra: Gồm 150 người, trong đó có 35 cán bộ quản lý, 115 giáo viên ở các trường Tiểu học được khảo sát.

7. Phương pháp nghiên cứu

7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận

Tiến hành phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa các tài liệu lý luận có liên quan đến đề tài nghiên cứu để xây dựng khung lý thuyết cho đề tài.

7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn

7.2.1. Phương pháp quan sát: Quan sát các biểu hiện cụ thể về hoạt động, quản lý

hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai nhằm thu thập thông tin thực tiễn cho đề tài.

7.2.2. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Xây dựng các mẫu phiếu điều tra để

trưng cầu ý kiến của CBQL, GV về biện pháp quản lí, nội dung, phương thức đánh giá học sinh,… ở các trường Tiểu học được khảo sát, nhằm thu thập thông tin thực tiễn cần thiết cho đề tài.

7.2.3. Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn một số cán bộ CBQL, GV, phụ huynh

HS về các nội dung có liên quan đến đánh giá học sinh ở các trường Tiểu học được khảo sát để thu thập thêm thông tin thực tiễn cho đề tài.

7.2.4. Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến của các chuyên gia, các nhà quản lý

về việc đánh giá thực trạng, đề xuất các biện pháp quản lí hoạt động đánh giá học sinh ở các trường Tiểu học, thành phố Lào Cai.

7.2.5. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Dựa trên việc tổng kết, đánh giá nội

dung, hình thức phát triển văn hóa giao tiếp; tiến hành đánh giá ưu điểm, hạn chế của các biện pháp quản lí hoạt động đánh giá học sinh ở các trường Tiểu học được khảo sát, tạo căn cứ thực tiễn cho việc đề xuất các biện pháp quản lý trong đề tài.

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

7.3. Các phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học

Dùng các phần mềm thống kê để tổng hợp, phân tích và xử lý số liệu thu được từ nhiều nguồn khác nhau.

8. Cấu trúc của luận văn

Ngoài phần Mở đầu; Kết luận, khuyến nghị; Tài liệu tham khảo và Phụ lục, luận văn được trình bày trong 3 chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học.

Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai.

Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở các trường Tiểu học thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai.

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

Chương 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH CỦA GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC

1.1. Tổng quan về lịch sử nghiên cứu vấn đề

1.1.1. Trên thế giới

Vấn đề đánh giá trong giáo dục nói chung, đánh giá học sinh nói riêng trong lịch sử phát triển giáo dục của thế giới đã được xem trọng, vấn đề đánh giá học sinh luôn được coi là một trong những nhiệm vụ hàng đầu của lĩnh vực giáo dục. Điều này đã được minh chứng bởi những công trình nghiên cứu của các tác giả trên thế giới về vấn đề đánh giá học sinh trong nhà trường. Cụ thể:

B.S. Bloom cùng George F. Madaus và J.Thomas Hastings cho ra đời cuốn

sách “Evaluation to improve Learning” Đánh giá thúc đẩy học tập - Năm 1971 .

Cuốn sách này dành cho giáo viên, viết về kĩ thuật đánh giá kết quả học tập của học sinh. Trọng tâm của cuốn sách này hướng tới việc tăng cường khả năng học tập của học sinh. Cuốn sách không nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến việc lựa chọn và sử dụng các loại trí tuệ, năng lực tiềm ẩn của các bài kiểm tra thành tích đã được chuẩn hóa - loại hình thường được học sinh các trường tiến hành một đến hai lần một năm, mà hướng tới để hoàn thiện và sử dụng đúng cách một hệ thống các câu hỏi, các bài kiểm tra đánh giá quá trình học tập và các dạng bài kiểm tra khác do giáo viên tự làm được áp dụng cho học sinh hàng năm. Cuốn sách thông qua việc liên kết các kĩ thuật đánh giá tốt nhất, nhằm hỗ trợ các giáo viên sử dụng đánh giá như một công cụ để cải tiến cả quy trình dạy và học. Nếu được áp dụng đúng cách việc đánh giá sẽ giúp giáo viên hỗ trợ học sinh cải thiện khả năng học tập [Dẫn theo 4].

Nghiên cứu lý thuyết chung về đánh giá trong lớp học - cơng trình của C.A.

Paloma và Robert L. Ebel “Measuring Educational Achievement” Đo lường

thành tích giáo dục , đã mơ tả rất chi tiết phương pháp đo lường đánh giá học sinh ở các trường phổ thơng ở Mỹ. Cơng trình này cho thấy việc về đánh giá học sinh

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

cần tập trung vào đánh giá các năng lực được học sinh thể hiện trong quá trình kiểm tra và đánh giá.

Cuốn “Measurement and Evaluation in Teaching” Đo lường và đánh giá

trong dạy học của Norman E. Gronlund giới thiệu tới giáo viên và những người đang tìm hiểu nghiệp vụ sư phạm về những nguyên tắc và quy trình đánh giá cần thiết cho việc dạy học hiệu quả. Trong cuốn sách này, tác giả đã tiếp tục khẳng định rằng năng lực của người học là đối tượng của các đánh giá và đo lường sư phạm, nếu không thể đánh giá được các năng lực của người học thì việc đánh giá chỉ có tính hình thức và đã vi phạm các nguyên tắc trong đánh giá.

Trong cuốn “A Teacher's Guide to Assessment” Hướng dẫn giáo viên

đánh giá , hai tác giả là D.s.Frith và H.G.Macintosh đã trình bày khá cụ thể, chuyên sâu về những khía cạnh lý luận cơ bản của đánh giá trong lớp học, cách lập kế hoạch đánh giá, cách đánh giá, cho điểm, và cả cách thức đánh giá bằng nhận xét của giáo viên đối với học sinh. Cuốn sách như một sự gợi mở cho các nhà quản lý trong công tác quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo tiếp cận phát triển năng lực.

Bên cạnh đó, cuốn tài liệu thể hiện xu hướng đánh giá hiện đại đang thịnh

hành của Anthony J.Nitko, Đại học Arizona Mỹ mang tên “Educational Assessment of Students” Đánh giá học sinh một lần nữa đã đề cập đến rất nhiều

nội dung của đánh giá học sinh, bao gồm: Phát triển các kế hoạch giảng dạy kết hợp với đánh giá; các đánh giá về mục tiêu, hiệu quả; đánh giá học sinh. Không chỉ vậy, cuốn sách còn cho rằng: Đánh giá học sinh còn là trách nhiệm to lớn của người Hiệu trưởng trong nhà trường, hiệu quả của công tác đánh giá có tốt hay không là do năng lực quản lý của người Hiệu trưởng nhà trường. Có thể thấy, cơng trình nghiên cứu đã khẳng định vai trị, tầm quan trọng của công tác quản lý hoạt động đánh giá học sinh trong nhà trường.

Ngồi ra có những nghiên cứu cụ thể về quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo định hướng phát triển năng lực trong các nhà trường hiện nay như: Cuốn

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

“Monitering Educational Achivement” của N.Postlethwaite 2004 ; cuốn “Monitering Evaluation: Some Tools, Methods and Approches” do Worbank phát hành 2004 ; cuốn “Managing Evaluation in Educational” của Kath Aspinwall, Tim Simkins, John F. Wilkinson and M.John Me Auley 1992 ; cuốn “Mười bước tiến tới hệ thống giảm sát và đảnh giá dựa trên kết quả” của Jody Zall Kusek, Ray

C.Rist (2005),... Nội dung của các cuốn tài liệu này đã đề cập đến vấn đề nghiệp vụ quản lý cần thực hiện để việc quản lý hoạt động đánh giá học sinh diễn ra có hiệu quả, đồng thời cũng chỉ ra những điểm cần lưu ý về đánh giá học sinh trong bối cảnh đổi mới giáo dục trên phạm vi toàn cầu.

Đặc biệt, cuốn tài liệu của UNESCO có bàn đến hoạt động đánh giá học sinh

tại Việt Nam “Monitoring Educational Achievement” (Giám sát thành tích giáo

dục đã giải thích ý nghĩa của khái niệm "giám sát thành tích giáo dục", chỉ ra các nhóm tiêu chí được đánh giá và một số vấn đề đặt ra đối với các nhà quản lý giáo dục trong công tác quản lý nhà trường nói chung và quản lý hoạt động đánh giá học sinh nói riêng…

1.1.2. Ở Việt Nam

Ở Việt Nam, từ những năm 1990, vấn đề đánh giá giáo dục nói chung và

đánh giá học sinh trong trường tiểu học nói riêng đã được nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu. Chẳng hạn:

Hai tác giả Hoàng Đức Nhuận và Lê Đức Phúc là những tác giả nghiên cứu mở đầu tiên phong cho sự phát triển của lý luận về đánh giá học sinh. Hai tác giả đã thực hiện cơng trình nghiên cứu khoa học công nghệ cấp nhà nước và cho ra đời

cuốn sách “Cơ sở lý luận của việc đánh giá chất lượng học tập của học sinh phổ thông” (1995). Cuốn tài liệu trở thành nền tảng cho việc tiếp cận các khái niệm,

các thuật ngữ về đánh giá giáo dục cũng như những yêu cầu về nội dung và kỹ thuật đánh giá.

Tác giả Dương Thiệu Tống cũng cho xuất bản cuốn „Trắc nghiệm và đo lường thành quả học tập” (1995), tái bản năm 2005. Cuốn sách là một đóng góp to

lớn cho giáo dục Việt Nam về phần đánh giá định lượng kết quả học tập.

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

Tác giả Nguyễn Thị Lan Phương 2016 với cơng trình nghiên cứu “Chương trình tiếp cận năng lực và đánh giá năng lực người học” đã đề cập đến tầm quan

trọng của việc đánh giá năng lực người học theo tiếp cận năng lực, đồng thời quan tâm đến vấn đề làm thế nào để đánh giá năng lực người học theo tiếp cận năng lực một cách có hiệu quả nhất [19].

Ngồi ra, có thể kể tới một số bài báo, luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ nghiên cứu về vấn đề đánh giá học sinh và quản lý hoạt động đánh giá học sinh, như: Tác

giả Lê Thu Phương 2018 với bài báo “Một số nghiên cứu về đánh giá năng lực giải quyết vấn đề của học sinh trong dạy học Toán” [18].

Tác giả Lê Thị Mỹ Hà 2013 , “Xây dựng quy trình đánh giá kết quả học tập của học sinh trung học cơ sở”, Luận án tiến sĩ Quản lý giáo dục, Đại học Quốc

gia Hà Nội [5]; tác giả Phan Anh Tài (2014), “Đánh giá năng lực giảo quyết vấn

đề của học sinh trong dạy học Toán lớp 11 trung học phổ thông”, Luận án tiến sĩ

khoa học giáo dục, trường Đại học Vinh [21].

Tác giả Nguyễn Kiều Trang 2018 nghiên cứu luận văn thạc sĩ với đề tài

“Triển khai hoạt động đánh giá học sinh tại trường tiểu học Trần Quốc Toản, thành phố Bắc Ninh theo Thông tư số 22 của Bộ Giáo dục & Đào tạo‟‟ [28].

Tác giả Đặng Thị Thúy Ngân 2016 nghiên cứu luận văn thạc sĩ với đề tài

“Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá học sinh tiểu học trên địa bàn quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng trong bối cảnh hiện nay” [14]. Ở luận văn này, trên cơ sở

nghiên cứu lý luận và thực trạng về nội dung đánh giá học sinh; phương pháp, hình thức, quy trình đánh giá kết quả học tập của học sinh… tác giả chỉ rõ vai trò của Hiệu trưởng trong công tác quản lý hoạt động đánh giá học sinh ở trường tiểu học. Đồng thời tác giả cũng mô tả rõ nội dung quản lý của Hiệu trưởng qua các khía cạnh: Xây dựng kế hoạch đánh giá học sinh; tổ chức bộ máy thực hiện hoạt động đánh giá học sinh, chỉ đạo hoạt động đánh giá học sinh; kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động đánh giá học sinh…

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

Nhìn chung các cơng trình nghiên cứu nêu trên đã đề cập tới các vấn đề chung nhất của hoạt động đánh giá học sinh như: tầm quan trọng của hoạt động đánh giá học sinh; vấn đề đánh giá năng lực của học sinh; kĩ thuật đánh giá, nội dung đánh giá học sinh; phương pháp, hình thức, quy trình đánh giá kết quả học tập của học sinh… Cùng với điều này, một số cơng trình cũng đã đề cập đến vấn đề quản lý hoạt động đánh giá học sinh như một khía cạnh của cơng tác quản lý nhà trường nói chung. Đặc biệt, một số cơng trình nghiên cứu cũng đã đề cập đến vấn đề quản lý hoạt động đánh giá học sinh ở trường tiểu học. Tuy nhiên, hướng nghiên cứu cụ thể này còn rất ít ỏi. Có thể nói, mảng đề tài về quản lý hoạt động đánh giá học sinh ở trường tiểu học thuộc các địa bàn khác nhau, những địa phương khác nhau cần tiếp tục được nghiên cứu và làm rõ.

1.2. Các khái niệm cơ bản

1.2.1. Quản lý

Có nhiều quan niệm khác nhau về quản lý:

Theo tác giả Trần Kiểm: “Quản lý một hệ thống xã hội là tác động có mục đích đến tập thể người - thành viên của hệ - nhằm làm cho hệ vận hành thuận lợi và đạt tới mục đích dự kiến” [10].

Tác giả Nguyễn Ngọc Quang cho rằng: “Quản lý là sự tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến tập thể những người lao động (khách thể quản lý) nhằm thực hiện những mục tiêu dự kiến” [20].

Theo tác giả Nguyễn Bá Dương, “Hoạt động quản lý là sự tác động qua lại một cách tích cực giữa chủ thể quản lý và đối tượng quản lý qua con đường tổ chức, là sự tác động điều khiển, điều chỉnh tâm lý và hành động của các đối tượng quản lý, lãnh đạo cùng hướng vào hoàn thành những mục tiêu nhất định của tập thể và xã hội” [3].

Tác giả Nguyễn Thị Tính khẳng định: “Quản lý là quá trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng việc thực hiện các chức năng quản lý như lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra” [27].

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

Mặc dù có quan niệm và cách định nghĩa khác nhau về quản lý như đã nêu ở trên, nhưng các tác giả đều có điểm chung thống nhất về quản lý đó là:

+ Quản lý bao gồm các yếu tố cơ bản: Chủ thể quản lý, đối tượng quản lý, mục tiêu quản lý;

+ Quản lý là sự thực hiện những tác động có tính hướng đích từ chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý. Trong đó, yếu tố con người, cả người quản lý và người bị quản lý, giữ vai trò trung tâm trong hoạt động quản lý;

+ Quản lý không chỉ thể hiện ý chí của chủ thể mà cịn là sự nhận thức và thực hiện hoạt động theo những quy luật khách quan.

Khái niệm quản lý bao hàm một ý nghĩa chung: Đó là những tác động có tính hướng đích, có tổ chức của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý, thông qua các cơ chế quản lý, nhằm sử dụng có hiệu quả các nguồn lực trong điều kiện môi trường biến động để hệ thống ổn định, phát triển, đạt được những mục tiêu đã định. Hoạt động quản lý được tiến hành trong một tổ chức hay một nhóm xã hội; quản lý là một hoạt động thiết yếu, đảm bảo phối hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt được các mục đích của nhóm; quản lý là phương thức tốt nhất để đạt được mục tiêu chung của một nhóm người hay một tổ chức, nói rộng hơn là cả quốc gia.

Từ các quan niệm nêu trên, có thể hiểu: Quản lý là sự tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu của tổ chức.

1.2.2. Đánh giá, đánh giá học sinh Tiểu học, hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học

* Đánh giá:

Theo Từ điển Tiếng Việt 2002 , đánh giá được hiểu là: “Nhận định giá trị. Các kết quả kiểm tra thành tích học tập, rèn luyện của học sinh được thể hiện trong việc đánh giá những thành tích học tập, rèn luyện đó” [29].

Theo tác giả Trần Bá Hoành (1995): “Đánh giá là quá trình hình thành những nhận định, phán đoán về kết quả của công việc dựa vào việc phân tích

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

những thơng tin thu được, đối chiếu với những mục tiêu, tiêu chuẩn đã đề ra nhằm đề xuất những quyết định thích hợp để cải thiện thực trạng, điều chỉnh, nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc” [6].

Tác giả Nguyễn Thị Tính quan niệm: “Đánh giá là một quá trình ghi nhận thực trạng, phân tích thực trạng, làm rõ những điểm đã đạt được, chưa đạt được và nguyên nhân của nó từ đó đề xuất các biện pháp cải tạo thực trạng” [27].

Từ các quan niệm nêu trên về đánh giá, ta thấy:

- Đánh giá là một quá trình thu thập, xử lý thông tin để chủ thể quản lý nhận định đƣợc tình hình, kết quả cơng việc để từ đó điểu chỉnh kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo thực hiện, giúp tổ chức đạt đƣợc mục tiêu đã đề ra.

- Đánh giá là một q trình mà qua đó nhà quản lý gán cho đối tƣợng quản lý một giá trị nhất định kết quả đạt đƣợc . Trên cơ sở đó nhà quản lý đƣa ra các nhận định, xác định mức độ đạt đƣợc của đối tƣợng quản lý so với mục tiêu hay chuẩn đã đề ra để có sự điều chỉnh phù hợp, giúp đối tƣợng quản lý thực hiện cơng

việc có hiệu quả hơn.

Nhƣ vậy, có thể hiểu: Đánh giá là quá trình thu thập, xử lý thơng tin một cách có hệ thống, bao gồm việc phân tích định tính, định lượng kết quả đạt được của đối tượng quản lý, đối chiếu kết quả đạt được với mục tiêu đã đề ra, xác định mức độ đạt được của đối tượng quản lý so với mục tiêu đã định, từ đó đề xuất các biện pháp giúp đối tượng quản lý thực hiện công việc hiệu quả hơn.

* Đánh giá học sinh Tiểu học:

Theo Khoản 1 Điều 2 Quy định đánh giá học sinh Tiểu học ban hành kèm theo Thơng tƣ 27/2020/TT-BGDĐT có hiệu lực 20/10/2020 quy định nhƣ sau:

Đánh giá học sinh tiểu học là quá trình thu thập, xử lý thông tin thông qua các hoạt động quan sát, theo dõi, trao đổi, kiểm tra, nhận xét quá trình học tập, rèn luyện của học sinh; tư vấn, hướng dẫn, động viên học sinh; diễn giải thông tin định tính hoặc định lượng về kết quả học tập, rèn luyện, sự hình thành và phát triển một số phẩm chất và năng lực của học sinh tiểu học.

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

Trong luận văn này chúng tôi sử dụng khái niệm nêu trên làm khái niệm công cụ để nghiên cứu.

* Hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học:

Ở trường Tiểu học, hoạt động hoạt động đánh giá học sinh được xem là một hoạt động cơ bản của người giáo viên. Dựa trên khái niệm về đánh giá học sinh

Tiểu học đã nêu ở trên có thể hiểu: Hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học là quá trình thu thập, xử lý thông tin của người giáo viên thông qua các hoạt động quan sát, theo dõi, trao đổi, kiểm tra, nhận xét quá trình học tập, rèn luyện của học sinh; tư vấn, hướng dẫn, động viên học sinh; diễn giải thơng tin định tính hoặc định lượng về kết quả học tập, rèn luyện, sự hình thành và phát triển một số phẩm chất và năng lực của học sinh tiểu học.

Hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học được thể hiện qua các khía cạnh cơ bản như: Mục đích đánh giá; nội dung đánh giá; hình thức, phương pháp đánh giá; quy trình đánh giá; sử dụng kết quả đánh giá để giáo dục học sinh…

Hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học phải đảm bảo các nguyên tắc, yêu cầu cụ thể của việc đánh giá học sinh được nêu trong các văn bản, Thông tư hướng dẫn của BGDĐT; đồng thời được thực hiện dưới sự chỉ đạo, giám sát của người quản lý Hiệu trưởng trường Tiểu học .

1.2.3. Quản lý hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học

Dựa trên các khái niệm: quản lý, đánh giá học sinh Tiểu học, hoạt động đánh

giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học đã nêu ở trên, có thể hiểu: Quản lý hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học là những tác động của chủ thể quản lý (Hiệu trưởng trường Tiểu học) đến hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên, giúp cho hoạt động này diễn ra có hiệu quả, đạt được mục tiêu quản lý đã đề ra.

Hiệu trưởng trường Tiểu học tác động đến hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên thông qua việc thực hiện các chức năng quản lý: Xây dựng kế hoạch về hoạt động đánh giá học sinh Tiểu học; tổ chức thực hiện đánh giá học sinh Tiểu

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

học; Chỉ đạo triển khai hoạt động đánh giá học sinh Tiểu học; kiểm tra, đánh giá kết quả của hoạt động đánh giá học sinh Tiểu học. Những chức năng này có mối quan hệ biện chứng, thống nhất với nhau trong quá trình quản lý của Hiệu trưởng trường Tiểu học.

1.3. Hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học

1.3.1. Đặc điểm phát triển tâm, sinh lý của học sinh Tiểu học

Học sinh tiểu học là thời kỳ đầu tuổi học, là lứa tuổi đặt nền móng cho sự phát triển phẩm chất và năng lực của người học sinh ở các lứa tuổi tiếp theo. Ở độ tuổi này học sinh đang trong thời kỳ lĩnh hội tri thức cơ bản, hình thành các phẩm chất trí tuệ cần thiết để tiếp tục bước vào môi trường học tập ở lứa tuổi học sinh THCS và lứa tuổi học sinh THPT. Ở độ tuổi này cơ thể của các em đang phát triển, chưa ổn định, các em dễ mỏi mệt sau những hoạt động học tập căng thẳng và kéo dài. Các phẩm chất trí tuệ và các phẩm chất ý chí đều đang được hình thành và phát triển. Tính độc lập, tính sáng tạo, tính phê phán của tư duy; tính kiên trì, sự nỗ lực trong quá trình học tập, rèn luyện ở trường Tiểu học… đều chưa ổn định. Khả năng quan sát, sức tập trung chú ý còn hạn chế. Hứng thú học tập của học sinh chưa có chiều sâu và dễ thay đổi. Mặt khác, ở học sinh Tiểu học có một nét tâm lý khá đặc trưng, đó là: Học sinh khơng chỉ nhận thức đơn thuần bằng lý trí mà dựa rất nhiều vào cảm xúc. Có thể nói, tính xúc cảm thể hiện rất rõ trong quá trình nhận thức của học sinh. Cùng với điều này, môi trường giao tiếp ở nhà trường Tiểu học đối với học sinh cũng đều mới mẻ. Lần đầu tiên học sinh được giao tiếp với các thầy, cô giáo, với các bạn cùng học thông qua hoạt động học tập với tư cách là hoạt động chủ đạo.Tất cả những điều này khiến học sinh Tiểu học gặp nhiều khó khăn, bỡ ngỡ. Do đó, trong vấn đề đánh giá học sinh tiểu học, người giáo viên phải nắm vững các đặc điểm phát triển tâm, sinh lý của học sinh; đồng thời nắm vững nguyên tắc, phương pháp, hình thức đánh giá… đối với học sinh cấp Tiểu học. Có như vậy hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học mới đem lại hiệu quả giáo dục.

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

1.3.2. Mục đích, ý nghĩa của hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học

Dựa theo quy định tại Điều 3 Thông tư 30/2014/TT- BGDĐT, Thông tư 22/2016/TT-BGDĐT ngày 22/9/2016 và Thông tư 27/2020/TT-BGDĐT ngày 4/9/2020 của Bộ GDĐT quy định về mục đích đánh giá học sinh Tiểu học, có thể thấy, hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học có ý nghĩa như sau:

Hoạt động đánh giá học sinh giúp giáo viên điều chỉnh, đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động dạy học, hoạt động trải nghiệm ngay trong quá trình và kết thúc mỗi giai đoạn dạy học, giáo dục;

Giúp giáo viên kịp thời phát hiện những cố gắng, tiến bộ của học sinh để động viên, khích lệ và phát hiện những khó khăn chưa thể tự vượt qua của học sinh để hướng dẫn, giúp đỡ;

Giúp giáo viên đưa ra nhận định đúng về những ưu điểm nổi bật và những hạn chế của mỗi học sinh để có giải pháp kịp thời nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động học tập, rèn luyện của học sinh;

Góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục Tiểu học;

Giúp học sinh có khả năng tự đánh giá và hỗ trợ cho việc tham gia đánh giá; biết cách tự học và tự điều chỉnh cách học, giao tiếp, hợp tác;

Giúp học sinh có hứng thú học tập, rèn luyện để ngày càng tiến bộ;

Giúp cha mẹ học sinh tham gia đánh giá quá trình và kết quả học tập, rèn luyện, quá trình hình thành và phát triển các phẩm chất, năng lực của con em mình; tích cực hợp tác với nhà trường trong các hoạt động giáo dục học sinh;

Giúp cán bộ quản lý giáo dục các cấp kịp thời chỉ đạo các hoạt động giáo dục, đổi mới phương pháp dạy học và các phương pháp đánh giá nhằm đạt hiệu quả giáo dục trong trường lớp.

1.3.3. Những yêu cầu cơ bản đối với hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học

Hoạt động đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học được thực hiện dựa trên các văn bản và Thông tư của BGDĐT. Cụ thể: Năm học 2021-2022,

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

Thông tư 30/2014/TT-BGDĐT ngày 28/08/2014; Thông tư 22/2016/TT-BGDĐT ngày 22/09/2016 của Bộ giáo dục và Đào tạo về sửa đổi, bổ sung một số điều của quy định đánh giá học sinh tiểu học, ban hành kèm theo Thông 30/2014/TT-BGDĐT ngày 28/08/2014 của Bộ giáo dục và đào tạo Quy định đánh giá học sinh tiểu học được áp dụng đối với lớp 1 và 2. Thông tư 27/2020/TT-BGDĐT ngày 04/09/2020 của Bộ giáo dục và đào tạo về việc Ban hành quy định đánh giá học sinh tiểu học đực áp dụng đối với lớp 3, 4 và 5. Theo đó, để hoạt động đánh giá học sinh Tiểu học phản ánh đúng năng lực, phẩm chất của học sinh; đồng thời giúp giáo viên thu thập được những thông tin hữu ích về q trình dạy và học thì người giáo viên tiểu học phải nắm vững những vấn đề sau đây:

1.3.3.1. Nguyên tắc đánh giá học sinh Tiểu học

Hoạt động đánh giá học sinh Tiểu học phải dựa trên các nguyên tắc sau:

a) Đảm bảo tính chuẩn xác

- Cơng cụ đánh giá đo lường đúng nội dung, kiến thức, kỹ năng cần đo lường - Điểm số thu nhận từ hoạt động đánh giá phản ánh đúng năng lực, phẩm chất của học sinh.

- Mục tiêu và phương pháp đánh giá phải tương thích với mục tiêu và phương pháp giảng dạy.

- Việc xác định và làm rõ các mục tiêu, tiêu chí đánh giá phải được đặt ở mức ưu tiên cao hơn cơng cụ và tiến trình đánh giá.

b) Đảm bảo tính tin cậy

- Cơng cụ đánh giá đo lường cho kết quả tương tự ở mỗi lần nó được sử dụng. - Đảm bảo giáo viên được tập huấn về phương pháp chấm điểm, tiêu chí chấm để kết quả đánh giá giữa các giáo viên là tương đồng.

c) Đảm bảo tính cơng bằng

- Hình thức đánh giá quen thuộc với học sinh tham gia đánh giá.

- Lượng kiến thức kỹ năng cần kiểm tra phù hợp với năng lực và trình độ của học sinh, khơng chứa hàm ý đánh đố học sinh, giúp học sinh vận dụng phát triển kiến thức và kỹ năng đã học.

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

- Giáo viên tiến hành đánh giá bài làm, sản phẩm của học sinh tn thủ đúng quy trình, đảm bảo khơng thiên vị bất kỳ học sinh nào

d) Đảm bảo tính chân thực

- Hoạt động và nội dung đánh giá phản ánh thực tế học tập và sử dụng kiến thức, kỹ năng cần đánh giá của học sinh trong chương trình học.

- Hoạt động và nội dung đánh giá gắn với thực tế đời sống xã hội.

e) Đảm bảo tính thực tế và hiệu quả

- Hoạt động đánh giá phù hợp với điều kiện về cơ sở vật chất và nhân lực của cơ sở giáo dục.

f) Đảm bảo tính tác động

- Kết quả đánh giá có tính ảnh hưởng/ tác động tới thực tế giảng dạy của giáo viên, giúp giáo viên đánh giá được hiệu quả của công tác giảng dạy, đồng thời có những điều chỉnh cho phù hợp với năng lực của người học.

- Hoạt động đánh giá ảnh hưởng tới thực tế học tập của học sinh, giúp học sinh nhìn nhận và đánh giá đúng năng lực trình độ của mình.

- Hoạt động đánh giá có tác động ở phạm vi rộng hơn, giữa gia đình- nhà trường- xã hội; chịu sự ảnh hưởng của những chính sách ở tầm vĩ mơ.

1.3.3.2. Nội dung đánh giá học sinh Tiểu học

a Đánh giá quá trình học tập, sự tiến bộ và kết quả học tập của học sinh đáp ứng yêu cầu cần đạt và biểu hiện cụ thể về các thành phần năng lực của từng môn học, hoạt động giáo dục theo chương trình giáo dục phổ thơng cấp tiểu học.

b Đánh giá sự hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh thông qua những phẩm chất chủ yếu và những năng lực cốt lõi như sau:

* Những phẩm chất chủ yếu: 5 phẩm chất: Yêu nước, Nhân ái, Chăm chỉ, Trung thực, Trách nhiệm (đối với học sinh lớp 1 và 2 ; 4 phẩm chất: Chăm học - chăm làm; Tự tin - trách nhiệm; Trung thực- kỷ luật; Đoàn kết - yêu thương (Đối với học sinh lớp 3,4 và 5 .

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

* Những năng lực cốt lõi:

- Đối với học sinh lớp 1 và 2, gồm 10 năng lực, trong đó:

+ 3 năng lực chung: Tự chủ và tự học; Giao tiếp và hợp tác; Giải quyết vấn

1.3.3.3. Hình thức đánh giá học sinh Tiểu học

Hoạt động đánh giá học sinh tiểu học được thực hiện theo hai hình thức đó là: đánh giá thường xun và đánh giá định kỳ.

a) Đánh giá thường xuyên: Gồm đánh giá thường xuyên về nội dung học tập các môn học, hoạt động giáo dục; đánh giá thường xuyên về sự hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh.

- Đánh giá thường xuyên về nội dung học tập các môn học, hoạt động giáo dục:

+ Giáo viên sử dụng linh hoạt, phù hợp các phương pháp đánh giá, nhưng chủ yếu thông qua lời nói chỉ ra cho học sinh biết được chỗ đúng, chưa đúng và cách sửa chữa; viết nhận xét vào vở hoặc sản phẩm học tập của học sinh khi cần thiết, có biện pháp cụ thể giúp đỡ kịp thời.

+ Học sinh tự nhận xét và tham gia nhận xét sản phẩm học tập của bạn, nhóm bạn trong q trình thực hiện các nhiệm vụ học tập để học và làm tốt hơn.

+ Cha mẹ học sinh trao đổi với giáo viên về các nhận xét, đánh giá học sinh bằng các hình thức phù hợp và phối hợp với giáo viên động viên, giúp đỡ học sinh học tập, rèn luyện.

- Đánh giá thường xuyên về sự hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực: + Giáo viên sử dụng linh hoạt, phù hợp các phương pháp đánh giá; căn cứ vào những biểu hiện về nhận thức, hành vi, thái độ của học sinh; đối chiếu với

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

yêu cầu cần đạt của từng phẩm chất chủ yếu, năng lực cốt lõi theo Chương trình giáo dục phổ thơng cấp Tiểu học để nhận xét và có biện pháp giúp đỡ kịp thời.

+ Học sinh được tự nhận xét và được tham gia nhận xét bạn, nhóm bạn về những biểu hiện của từng phẩm chất chủ yếu, năng lực cốt lõi để hoàn thiện bản thân.

+ Cha mẹ học sinh trao đổi, phối hợp với giáo viên động viên, giúp đỡ học sinh rèn luyện và phát triển từng phẩm chất chủ yếu, năng lực cốt lõi.

b) Đánh giá định kỳ: Gồm đánh giá định kỳ về nội dung học tập các môn học, hoạt động giáo dục; đánh giá định kỳ về sự hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh

* Đánh giá định kỳ về học tập: - Đối với học sinh lớp 1 và 2:

Vào giữa học kì 1, cuối học kì 1, giữa học kì 2 và cuối năm học, giáo viên dạy mơn học căn cứ vào q trình đánh giá thường xuyên và yêu cầu cần đạt, biểu hiện cụ thể về các thành phần năng lực của từng môn học, hoạt động giáo dục để đánh giá học sinh đối với từng môn học, hoạt động giáo dục theo các mức sau:

+ Hoàn thành tốt: Thực hiện tốt các yêu cầu học tập và thường xuyên có

biểu hiện cụ thể về các thành phần năng lực của môn học hoặc hoạt động giáo dục.

+ Hoàn thành: Thực hiện được các yêu cầu học tập và thường xuyên có biểu

hiện cụ thể về các thành phần năng lực của môn học hoặc hoạt động giáo dục.

+ Chưa hoàn thành: Chưa thực hiện được một số yêu cầu học tập hoặc

chưa có biểu hiện cụ thể về các thành phần năng lực của môn học hoặc hoạt động giáo dục.

- Đối với học sinh lớp 3,4 và 5:

Vào giữa học kì 1, cuối học kì 1, giữa học kì 2 và cuối năm học, giáo viên căn cứ vào quá trình đánh giá thường xuyên và chuẩn kiến thức, kĩ năng để đánh

giá học sinh đối với từng môn học, hoạt động giáo dục theo các mức sau: Hoàn

thành tốt: Thực hiện tốt các yêu cầu học tập của môn học hoặc hoạt động giáo dục;

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

Hoàn thành: Thực hiện được các yêu cầu học tập của mơn học hoặc hoạt động giáo

dục; Chưa hồn thành: Chưa thực hiện được một số yêu cầu học tập của môn học

hoặc hoạt động giáo dục.

* Đánh giá định kỳ về sự hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực: - Đối với học sinh lớp 1 và 2:

Giữa học kì I, cuối học kỳ I, giữa học kỳ II, cuối năm học, GVCN phối hợp với giáo viên dạy cùng lớp, thông qua các nhận xét, các biểu hiện trong quá trình đánh giá thường xuyên về sự hình thành và phát triển từng phẩm chất chủ yếu, năng lực cốt lõi của mỗi học sinh đánh giá theo các mức sau:

+ Tốt: Đáp ứng tốt các yêu cầu giáo dục, biểu hiện rõ và thường xuyên. + Đạt: Đáp ứng được yêu cầu giáo dục, biểu hiện nhưng chưa thường xuyên. + Cần cố gắng: Chưa đáp ứng được đầy đủ yêu cầu giáo dục, biểu hiện chưa rõ.

- Đối với học sinh lớp 3,4 và 5:

Vào giữa học kì 1, cuối học kì 1, giữa học kì 2 và cuối năm học, giáo viên chủ nhiệm căn cứ vào các biểu hiện liên quan đến nhận thức, kỹ năng, thái độ trong quá trình đánh giá thường xuyên về sự hình thành và phát triển từng năng lực, phẩm chất của mỗi học sinh, tổng hợp theo các mức sau:

+ Tốt: Đáp ứng yêu cầu giáo dục, biểu hiện rõ và thường xuyên.

+ Đạt: Đáp ứng được yêu cầu giáo dục, biểu hiện nhưng chưa thường xuyên. + Cần cố gắng: Chưa đáp ứng được đầy đủ yêu cầu giáo dục, biểu hiện chưa rõ. 1.3.3.4. Phương pháp đánh giá học sinh Tiểu học

Một số phương pháp đánh giá thường được sử dụng trong quá trình đánh giá học sinh gồm:

a) Phương pháp quan sát

Là phương pháp đánh giá trong đó giáo viên theo dõi, lắng nghe học sinh trong quá trình giảng dạy trên lớp, sử dụng phiếu quan sát, bảng kiểm tra, nhật ký ghi chép lại các biểu hiện của học sinh để sử dụng làm minh chứng đánh giá quá trình học tập, rèn luyện của học sinh.

Quan sát là phương pháp chủ yếu mà giáo viên thường sử dụng để thu thập dữ liệu kiểm tra đánh giá. Quan sát bao hàm việc theo dõi hoặc xem xét học sinh

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

thực hiện các hoạt động quan sát quá trình hoặc nhận xét một sản phẩm do học sinh làm ra quan sát sản phẩm .

Quan sát quá trình: Trong thời gian quan sát, giáo viên phải chú ý đến

những hành vi của học sinh như: phát âm sai từ trong môn tập đọc, sự tương tác tranh luận, chia sẻ các suy nghĩ, biểu lộ cảm xúc... giữa các em với nhau trong nhóm, nói chuyện riêng trong lớp, bắt nạt các học sinh khác, mất tập trung, có vẻ mặt căng thẳng, lo lắng, lúng túng, hoặc hào hứng, giơ tay phát biểu trong giờ học, ngồi im thụ động hoặc không ngồi yên được quá ba phút...

Quan sát sản phẩm: Học sinh phải tạo ra sản phẩm cụ thể, là bằng chứng của

sự vận dụng các kiến thức đã học. Những sản phẩm rất đa dạng: bài luận ngắn, bài tập nhóm, vẽ một bức tranh tĩnh vật, tạo ra được một dụng cụ thực hành/ thí nghiệm… Học sinh phải tự trình bày sản phẩm của mình, cịn giáo viên đánh giá sự tiến bộ hoặc xem xét quá trình làm ra sản phẩm đó. Giáo viên sẽ quan sát và cho ý kiến đánh giá về sản phẩm, giúp các em hoàn thiện sản phẩm.

Các kỹ thuật thường sử dụng trong quan sát: Thông thường trong quan sát, giáo viên có thể sử dụng các loại kĩ thuật để thu thập thông tin như: ghi chép các

sự kiện thường nhật; sử dụng thang đo; sử dụng bảng kiểm tra / bảng tham chiếu; sử dụng phiếu hướng dẫn đánh giá theo tiêu chí.

Ghi chép ngắn: Ghi chép ngắn là một kĩ thuật đánh giá thường xuyên thông

qua việc quan sát học trong giờ học, giờ thực hành hay trải nghiệm thực tế. Những ghi chép này cung cấp cho giáo viên thông tin về mức độ người học tập trung xử lí thơng tin, phối hợp với nhóm bạn học, những khó khăn/vướng mắc của người học... cũng như những quan sát tổng hợp về cách học, thái độ và hành vi học tập.

Ghi chép các sự kiện thường nhật: Đó là việc mơ tả lại những sự kiện hay

những tình tiết đáng chú ý mà giáo viên nhận thấy trong quá trình tiếp xúc với học sinh. Mỗi học sinh cần được dành cho một vài tờ trong sổ ghi chép. Cần ghi tách biệt phần mô tả sự kiện với phần nhận xét về sự kiện của giáo viên. Sau một vài sự kiện, giáo viên có thể ghi chú những cách giải quyết để cải thiện tình hình học tập của học sinh hoặc điều chỉnh những sai lầm mà học sinh mắc phải.

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

Thang đo: Trong đánh giá thường xuyên, giáo viên có thể sử dụng thang đo.

Thang đo là một công cụ để thông báo kết quả đánh giá thông qua quan sát hoặc tự đánh giá, đánh giá lẫn nhau. Thang đo định hướng cho việc quan sát nhắm tới những loại hành vi cụ thể.

Nếu việc ghi chép khơng có cấu trúc cho những sự kiện diễn ra hàng ngày, thì thang đo cho phép giáo viên đưa ra những nhận định của mình theo một trình tự có cấu trúc. Thông thường, một thang đo bao gồm một hệ thống các đặc điểm, phẩm chất cần đánh giá và các mức độ đạt được ở mỗi phẩm chất của học sinh.

b) Phương pháp vấn đáp (đặt câu hỏi và trả lời câu hỏi)

Là phương pháp trong đó giáo viên trao đổi với học sinh thông qua việc hỏi - đáp để thu thập thông tin nhằm đưa ra những nhận xét, biện pháp giúp đỡ kịp thời.

Vấn đáp là phương pháp chủ yếu thứ hai mà giáo viên thường sử dụng để thu thập dữ liệu trong kiểm tra đánh giá trên lớp. Đây là phương pháp giáo viên đặt câu hỏi và học sinh trả lời câu hỏi hoặc ngược lại , nhằm rút ra những kết luận, những tri thức mới mà học sinh cần nắm, hoặc nhằm tổng kết, củng cố, kiểm tra mở rộng, đào sâu những tri thức mà học sinh đã học. Phương pháp vấn đáp cung cấp rất nhiều thơng tin chính thức và khơng chính thức về học sinh. Tùy theo mục đích, nội dung của bài, người ta phân biệt những dạng vấn đáp cơ bản sau: Vấn đáp gợi mở, củng cố, tổng kết, kiểm tra, vấn đáp trong đánh giá năng lực và phẩm chất.

+Một số kỹ thuật trong việc sử dụng phương pháp vấn đáp:

Đặt câu hỏi: Kĩ thuật then chốt của phương pháp vấn đáp là kĩ thuật đặt câu

hỏi. Để học sinh phát huy được tính tích cực và trả lời đúng vào vấn đề thì giáo viên phải: Chuẩn bị trước những câu hỏi sẽ đặt ra cho học sinh, xác định rõ mục đích, yêu cầu của vấn đáp, các câu hỏi cần tập trung vào những nội dung/những vấn đề quan trọng của bài học; khuyến khích học sinh tham gia đặt câu hỏi: đặt câu hỏi tự vấn mình và câu hỏi cho các bạn cùng học.

Như vậy, câu hỏi tốt là câu hỏi chính xác, sát với trình độ của học sinh, sát với mục tiêu, nội dung bài học, hình thức phải ngắn gọn dễ hiểu.

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

Nhận xét bằng lời: Nhận xét tích cực bằng lời nói có tác dụng điều chỉnh

hành vi. Những đánh giá dưới dạng nhận xét tích cực bằng lời của giáo viên, của bạn cùng lớp về một sản phẩm học tập nào đó có tác dụng ni dưỡng những suy nghĩ tích cực, hình thành sự tự tin ở học sinh. Điều này có ý nghĩa vơ cùng quan trọng vì nó giúp học sinh hình thành những suy nghĩ, niềm tin tích cực cho chính mình. Vì vậy lời nhận xét của giáo viên phải mang tính xây dựng, thể hiện sự tin tưởng, kỳ vọng để giúp học sinh tạo dựng niềm tin, đồng thời giúp các em tự điều chỉnh hành vi theo sự kì vọng của giáo viên.

Trình bày miệng/ kể chuyện: học sinh được yêu cầu nói ra những suy nghĩ,

quan điểm cá nhân, chia sẻ những trải nghiệm, những câu chuyện, những bài học kinh nghiệm… qua trao đổi thảo luận theo chủ đề.

Ưu, nhược điểm của vấn đáp: Nếu được vận dụng khéo léo, phương pháp

vấn đáp sẽ có những ưu điểm như: Kích thích tính cực độc lập tư duy ở học sinh để tìm ra câu trả lời tối ưu trong thời gian ngắn nhất.

Bồi dưỡng cho học sinh khả năng diễn đạt bằng lời nói; bồi dưỡng hứng thú học tập qua kết quả trả lời; Giúp giáo viên thu tín hiệu ngược từ học sinh một cách nhanh gọn để kịp thời điều chỉnh hoạt động của mình, mặt khác có điều kiện quan tâm đến từng học sinh; Tạo không khí làm việc sơi nổi, sinh động trong giờ học. Tuy nhiên, nếu vận dụng không khéo léo, phương pháp vấn đáp có thể có ít nhiều hạn chế như: Dễ làm mất thời gian, ảnh hưởng không tốt đến kế hoạch lên lớp cũng như mất nhiều thời gian để soạn hệ thống câu hỏi. Nếu không khéo léo sẽ không thu hút được học sinh vào bài học mà chỉ là đối thoại giữa giáo viên và một học sinh.

c) Phương pháp kiểm tra viết

Là phương pháp đánh giá trong đó giáo viên sử dụng các bài kiểm tra gồm các câu hỏi, bài tập được thiết kế theo mức độ, yêu cầu cần đạt của chương trình, dưới hình thức trắc nghiệm, tự luận hoặc kết hợp trắc nghiệm và tự luận để đánh giá mức đạt được về các nội dung giáo dục cần đánh giá.

Phương pháp kiểm tra viết là phương pháp đề cập đến cách thức, kĩ thuật đánh giá thể hiện qua việc phân tích bài viết luận, các sản phẩm mà trong đó học sinh phải

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

viết câu trả lời cho các câu hỏi hoặc vấn đề vào giấy. Đây là phương pháp kiểm tra,

đánh giá kiểu truyền thống được sử dụng cả trong đánh giá định kì với 2 dạng chính là bài kiểm tra tự luận và kiểm tra trắc nghiệm) và trong đánh giá thường xuyên. Đánh giá thường xuyên sử dụng các kĩ thuật viết như: viết ra những suy nghĩ yêu cầu, mong muốn/ước mơ... khó khăn, suy ngẫm cá nhân ; viết thư, viết mục tiêu/ kế

hoạch, viết một bản báo cáo, vẽ một bức tranh...

Một số kỹ thuật khi sử dụng phương pháp kiểm tra viết:

Giáo viên viết nhận xét: Viết nhận xét là một kỹ thuật được sử dụng phổ

biến trong đánh giá thường xuyên. Giáo viên thường phải viết nhận xét vào vở, bài kiểm tra, các sản phẩm học tập. Viết nhận xét cần mang tính xây dựng, chứa những cảm xúc tích cực, niềm tin vào học sinh. Khi viết nhận xét, giáo viên cần đề cập đến những ưu điểm, những kỳ vọng sau đó mới đề cập đến những điểm cần xem xét lại, những lỗi cần điều chỉnh. Khi viết nhận xét nên sử dụng lời lẽ nhẹ nhàng, thể hiện thái độ thân thiện, tôn trọng, tránh xúc phạm học sinh. Như vậy, học sinh sẽ dễ tiếp nhận hơn, giáo viên tập trung vào một số những lỗi/ sai sót có tính hệ thống, điển hình cần sớm khắc phục.

Học sinh viết lời nhận xét: Giáo viên cần hướng dẫn học sinh cách viết nhận

xét mang tính xây dựng, tập trung phát hiện những điểm tích cực đã làm được thay vì chỉ chú ý những điểm hạn chế/chưa làm được.

Viết lời bình/suy ngẫm: Suy ngẫm là sự ngẫm nghĩ về điều gì đó. Hoạt động

học tập rất cần những tình huống buộc học sinh trải nghiệm, suy ngẫm để rút ra những bài học. Trong đánh giá thường xuyên, giáo viên cần tạo cơ hội cho học sinh khơng chỉ nói ra mà là viết ra những suy nghĩ và suy ngẫm để đánh giá những khó khăn, thất bại hay thành cơng của mình trong học tập...

Tự đánh giá suy ngẫm là việc người học xem xét tự đặt ra những câu hỏi liên quan đến mục tiêu, ước mơ… công việc và sự tiến bộ của bản thân. Hình thức đánh giá này góp phần thúc đẩy học tập suốt đời, bằng cách suy ngẫm, rút ra những bài học từ sự thành công hay thất bại của bản thân, người khác, giúp người học cải thiện thành tích học tập của bản thân.

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

Viết bản thu hoạch/ tập san: Tập san của lớp là tập hợp những bài viết luận

ngắn xung quanh một chủ đề nào đó về ơ nhiễm môi trường/ phá rừng/ vệ sinh thực phẩm/ an tồn giao thơng… Viết bản thu hoạch/báo cáo kết quả sau một hoạt động trải nghiệm thực tế… Đây là kỹ thuật đánh giá được giáo viên sử dụng khá phổ biến. Giáo viên sử dụng các sản phẩm của học sinh từ các nhiệm vụ học tập hợp tác nhóm, từ hoạt động trải nghiệm thực tế… để đánh giá năng lực chung, phẩm chất của học sinh hoặc năng lực học tập môn học.

d) Phương pháp đánh giá qua hồ sơ học tập,các sản phẩm, hoạt động của học sinh

Là phương pháp đánh giá trong đó giáo viên đưa ra các nhận xét, đánh giá về các sản phẩm, kết quả hoạt động của học sinh, từ đó đánh giá học sinh theo từng nội dung đánh giá có liên quan.

Hồ sơ học tập là một tập hợp đại diện sản phẩm học tập của một người học, thường bao gồm những sản phẩm tốt nhất cho tới nay và một số sản phẩm đang được hoàn thành… để thể hiện quá trình nỗ lực học tập của người học. Hồ sơ học tập cũng có thể là một tập hợp sản phẩm học tập của học sinh thuộc một lĩnh vực nội dung của mơn học. Trong đó mỗi sản phẩm đều có nhận xét của Giáo viên hoặc tự đánh giá của học sinh. Giáo viên hoặc học sinh có thể đối chiếu sản phẩm đầu với lần lượt các sản phẩm tiếp theo để đưa ra nhận xét về sự tiến bộ của học sinh ở từng chỉ báo.

1.3.3.5. Quy trình đánh giá học sinh Tiểu học

Để hoạt động đánh giá học sinh Tiểu học đạt hiệu quả tốt, tất cả các lực lượng tham gia vào quá trình đánh giá học sinh tiểu học, đặc biệt là người giáo viên phải nắm rõ các bước trong quy trình đánh giá và nghiêm túc thực hiện. Quy trình đánh giá học sinh Tiểu học được các nhà quản lý xây dựng và chỉ đạo thực hiện với sự giám sát chặt chẽ theo quy định của ngành, đáp ứng yêu cầu về đổi mới đánh giá học sinh. Theo đó, quy trình đánh giá học sinh Tiểu học bao gồm các bước sau đây:

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

* Xác định mục tiêu, yêu cầu đánh giá:

- Xác định mục tiêu cụ thể của hoạt động đánh giá học sinh: Hình thành ở những năng lực và phẩm chất cần thiết, cụ thể theo mục tiêu của giáo dục cấp Tiểu học.

- Xác định rõ yêu cầu đánh giá:

+ Đánh giá học sinh thông qua đánh giá mức độ đáp ứng yêu cầu cần đạt và biểu hiện cụ thể về các thành phần năng lực của từng môn học, hoạt động giáo dục và những biểu hiện về phẩm chất, năng lực của học sinh theo yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học.

+ Đánh giá thường xuyên bằng nhận xét, đánh giá định kỳ bằng điểm số kết hợp với nhận xét; kết hợp đánh giá của giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh, trong đó đánh giá của giáo viên là quan trọng nhất.

+ Đánh giá sự tiến bộ và vì sự tiến bộ của học sinh; coi trọng việc động viên, khuyến khích học sinh; giúp học sinh phát huy nhiều nhất khả năng; đảm bảo công bằng, khách quan, kịp thời; không tạo áp lực cho học sinh, giáo viên và cha mẹ học sinh…

* Xây dựng kế hoạch đánh giá:

Bản kế hoạch đánh giá học sinh của giáo viên ở trường Tiểu học phải được xây dựng dựa trên bản kế hoạch chung của nhà trường về công tác đánh giá học sinh, đồng thời được xây dựng theo năm học.

Bản kế hoạch đánh giá học sinh của giáo viên cần đảm bảo các nội dung như: Xác định rõ mục tiêu đánh giá theo u cầu của chương trình mơn học hoặc các hoạt động giáo dục; xác định rõ nội dung đánh giá, hình thức đánh giá, phương pháp đánh giá và quy trình đánh giá học sinh. Đối với quy trình đánh giá, cần xác định rõ nội dung cụ thể, nhiệm vụ cụ thể và kết quả cần đạt trong từng bước.

Xác định rõ các điều kiện cần thiết phục vụ cho hoạt động đánh giá học sinh.

* Xác định các tiêu chuẩn, tiêu chí cần đánh giá

Dựa vào Thông tư 27 của BGDĐTvề đánh giá học sinh Tiểu học năm học

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

sinh Tiểu học (năm học 2021-2022 thực hiện đối với lớp 3,4,5 , xác định rõ 2 tiêu chuẩn cần đánh giá đối với học sinh Tiểu học và các tiêu chí kèm theo, đó là: đánh giá về năng lực, phẩm chất và đánh giá về kết quả học tập. Cụ thể:

Đối với học sinh lớp 1 và 2:

- Đánh giá về năng lực, phẩm chất: Gồm 10 năng lực và 5 phẩm chất

Các tiêu chí đánh giá được thể hiện qua 3 mức độ: Tốt: Đáp ứng tốt các yêu cầu giáo dục, biểu hiện rõ và thường xuyên; Đạt: Đáp ứng được yêu cầu giáo dục, biểu hiện nhưng chưa thường xuyên; Cần cố gắng: Chưa đáp ứng được đầy đủ yêu

cầu giáo dục, biểu hiện chưa rõ. - Đánh giá về năng lực học tập:

Các tiêu chí thể hiện: Hoàn thành tốt: Thực hiện tốt các yêu cầu học tập và

thường xuyên có biểu hiện cụ thể về các thành phần năng lực của môn học hoặc

hoạt động giáo dục; Hoàn thành: Thực hiện được các yêu cầu học tập và thường

xuyên có biểu hiện cụ thể về các thành phần năng lực của môn học hoặc hoạt động

giáo dục; Chưa hoàn thành: Chưa thực hiện được một số yêu cầu học tập hoặc

chưa có biểu hiện cụ thể về các thành phần năng lực của môn học hoặc hoạt động giáo dục.

Kèm theo các tiêu chí đánh giá, đối với học sinh lớp 1 và 2, đề kiểm tra có 3 mức độ đánh giá: Mức 1: Nhận biết, nhắc lại hoặc mô tả được nội dung đã học và áp dụng trực tiếp để giải quyết một số tình huống, vấn đề quen thuộc trong học tập Nhận biết ; Mức 2: Kết nối, sắp xếp được một số nội dung đã học để giải quyết vấn đề có nội dung tương tự Kết nối ; Mức 3: Vận dụng các nội dung đã học để giải quyết một số vấn đề mới hoặc đưa ra những phản hồi hợp lý trong học tập và cuộc sống (Vận dụng .

Đối với học sinh lớp 3,4 và 5:

- Đánh giá về năng lực, phẩm chất: Gồm 3 năng lực và 4 phẩm chất

Các tiêu chí đánh giá được thể hiện qua 3 mức độ: Tốt: Đáp ứng tốt các yêu cầu giáo dục, biểu hiện rõ và thường xuyên; Đạt: Đáp ứng được yêu cầu giáo dục,

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

biểu hiện nhưng chưa thường xuyên; Cần cố gắng: Chưa đáp ứng được đầy đủ yêu

cầu giáo dục, biểu hiện chưa rõ. - Đánh giá về năng lực học tập:

Các tiêu chí thể hiện: Hồn thành tốt: Thực hiện tốt các yêu cầu học tập của môn học hoặc hoạt động giáo dục; Hoàn thành: Thực hiện được các yêu cầu học

tập của môn học hoặc hoạt động giáo dục; Chưa hoàn thành: Chưa thực hiện được

một số yêu cầu học tập của môn học hoặc hoạt động giáo dục.

Kèm theo các tiêu chí đánh giá, đối với học sinh lớp 3,4 và 5, đề kiểm tra có 4 mức độ đánh giá: Mức 1: Nhận biết, nhắc lại được kiến thức, kĩ năng đã học Biết ; Mức 2: Hiểu kiến thức, kĩ năng đã học, trình bày, giải thích được kiến thức theo cách hiểu của cá nhân Hiểu ; Mức 3: Biết vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết những vấn đề quen thuộc tương tự trong học tập, cuộc sống Vận dụng ; Mức 4: Vận dụng các kiến thức, kĩ năng đã học để vận dụng sáng tạo .

* Tổ chức thực hiện hoạt động đánh giá: Trên cơ sở các bước: Xác định

mục tiêu, yêu cầu đánh giá; Xây dựng kế hoạch đánh giá; Xác định các tiêu chuẩn, tiêu chí cần đánh giá, giáo viên Tiểu học tiến hành triển khai các nội dung đánh

giá theo đúng văn bản hướng dẫn về hình thức đánh giá và lựa chọn phương pháp, kỹ thuật đánh giá.

* Tổng hợp kết quả đánh giá:

- Đối với học sinh lớp 1 và 2: Cuối năm học, căn cứ vào quá trình tổng hợp

kết quả đánh giá về từng môn học, hoạt động giáo dục và từng phẩm chất chủ yếu, năng lực cốt lõi, giáo viên chủ nhiệm thực hiện đánh giá kết quả giáo dục học sinh theo 4 mức:

+ Hoàn thành xuất sắc: Những học sinh có kết quả đánh giá các mơn học, hoạt động giáo dục đạt mức Hoàn thành tốt; các phẩm chất, năng lực đạt mức Tốt; Bài kiểm tra định kì cuối năm học của các mơn học đạt 9 điểm trở lên.

+ Hồn thành tốt: Những học sinh chưa đạt mức Hoàn thành xuất sắc, nhưng

có kết quả đánh giá các mơn học, hoạt động giáo dục đạt mức Hoàn thành tốt; các

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

phẩm chất, năng lực đạt mức Tốt; Bài kiểm tra định kì cuối năm học của các môn học đạt 7 điểm trở lên.

+ Hoàn thành: Những học sinh chưa đạt mức Hoàn thành xuất sắc và hồn

thành nhưng có kết quả đánh giá các môn học, hoạt động giáo dục đạt mức mức Hoàn thành tốt; các phẩm chất, năng lực đạt mức Tốt hoặc Đạt; Bài kiểm tra định kì cuối năm học của các mơn học đạt 5 điểm trở lên.

+ Chưa Hoàn thành: Những học sinh không thuộc các đối tượng trên.

- Đối với học sinh lớp 3,4 và 5: Vào cuối năm học, giáo viên căn cứ vào

quá trình đánh giá thường xuyên và chuẩn kiến thức, kĩ năng để đánh giá học sinh

đối với từng môn học, hoạt động giáo dục theo 3 mức sau: Hoàn thành Tốt: Thực hiện tốt các yêu cầu học tập của môn học và hoạt động giáo dục; Hoàn thành:

Thực hiện được các yêu cầu học tập của môn học và hoạt động giáo dục;

Chưa Hoàn thành: Chưa thực hiện được 1 số yêu cầu học tập của môn học

và hoạt động giáo dục.

* Sử dụng kết quả đánh giá:

Đối với học sinh Tiểu học, kết quả đánh giá được sử dụng để xét hoàn thành chương trình lớp học và hồn thành chương trình tiểu học.

- Đối với việc xét hoàn thành chương trình lớp học: Đối với học sinh lớp 1 và 2:

+ Học sinh được xác nhận hồn thành chương trình lớp học là những học

sinh được đánh giá kết quả giáo dục ở 1 trong 3 mức: Hoàn thành xuất sắc; Hoàn

thành tốt; Hoàn thành.

+ Đối với học sinh chưa được xác nhận hoàn thành chương trình lớp học, giáo viên lập kế hoạch, hướng dẫn, giúp đỡ, đánh giá bổ sung để xét hoàn thành chương trình lớp học.

+ Đối với học sinh đã được hướng dẫn, giúp đỡ mà vẫn chưa đủ điều kiện hồn thành chương trình lớp học, tùy theo mức độ chưa hồn thành ở các mơn học,

</div>