Tạo hứng thú học tập môn tiếng việt qua hoạt động khởi động cho học sinh lớp 1

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

Năm học 2022 - 2023 là năm học thứ Ba thực hiện Chương trình giáo dục phổ thơng 2018. Theo quan điểm xây dựng chương trình sách giáo khoa mới, dạy học không những cung cấp kiến thức mà còn phát triển hài hòa cả về phẩm chất và năng lực. Đối với lớp 1, môn Tiếng Việt chiếm thời lượng nhiều nhất (12 tiết/tuần) điều này chứng tỏ tầm quan trọng của môn Tiếng Việt mà Bộ giáo dục và Đào tạo đặt ra.

Hơn nữa, Cấu trúc mỗi bài học trong SGK Tiếng Việt 1 đều được tổ chức theo một quy trình gồm 4 hoạt động: Khởi động - Khám phá - Luyện tập - Ứng dụng. Trong đó phần khởi động là hoạt động đầu tiên trong tiết học, nhằm củng cố lại kiến thức đã học và nối tiếp chuỗi kiến thức mới. Hoạt động khởi động sẽ kích thích tính tị mò, sự hứng thú, tâm thế của học sinh ngay từ đầu tiết học.

Bởi vậy mà việc tao hứng thú học tập môn TV qua hoạt động khởi động cho HS lớp 1 là vô cùng quan trọng. Từ những lí do trên mà tơi đã mạnh dạn áp dụng biện “<i><b>Tạo hứng thú học tập môn Tiếng Việt qua hoạt độngkhởi động cho học sinh lớp 1 </b></i><b><small>”.</small></b>

<b>II. THỰC TRẠNG</b>

<b>Bản thân tôi với hơn mười năm công tác giảng dạy lớp 1, cùng vớisự quan tâm tới học sinh về sự hứng thú trong quá trình học tập. Đầu nămhọc 2022 – 2023 tơi đã thăm dị về sự hứng thú của các em học sinh khitham gia vào hoạt động khởi động môn Tiếng Việt. Kết quả thu được như</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>1. Thuận lợi</b>

- Cơ sở vật chất, điều kiện dạy học, đồ dùng thiết bị dạy học được cấp trên đầu tư, hỗ trợ tương đối đầy đủ.

- Học sinh có đầy đủ SGK và đồ dùng học tập. 100% học sinh học 2 buổi/ngày.

- GV được tập huấn Chương trình giáo dục phổ thơng 2018.

<b>2. Khó khăn</b>

- HS lớp 1 thích chơi hơn là học một cách gị bó.

- Các em cịn chưa tích cực, chủ động tham gia vào hoạt động.

- Các em cịn có biểu hiện thờ ơ, thiếu tập trung mỗi khi đến tiết học.

<b>3. Nguyên nhân</b>

- Do các em còn quen với việc tự do vui chơi.

- Do các em còn nhút nhát, chưa mạnh dạn, chưa tự tin. - Do các em chưa hứng thú khi học môn Tiếng Việt.

<b>III. CÁC BIỆN PHÁP</b>

<b>1. Khởi động thơng qua trị chơi1.1.Trị chơi: Ai nhanh - Ai đúng?</b>

Mục đích: Giúp học sinh nhận biết và ghép được tiếng với các âm, vần và dấu thanh đã học. Từ đó tạo được các tiếng mới một các đa dạng, phong phú, kích thích tư duy sáng tạo của học sinh.

Chuẩn bị: Bảng cài và bộ chữ cái Tiếng Việt trong bộ đồ dùng của học sinh.

Cách tiến hành: GV nêu âm, vần đã học, cả lớp sẽ ghép âm đó với những âm, vần đã học khác và dấu thanh để tạo thành tiếng, từ mới trong khoảng thời gian nhất định. Nếu HS ghép nhanh, đọc đúng tiếng, từ theo yêu cầu thì cả lớp vỗ tay. Nếu HS ghép sai, dùng từ chưa đúng thì mời HS đó lên bảng chờ đến khi kết thúc trị chơi cả lớp hát một đoạn và bạn đó sẽ làm động tác múa phụ họa theo.

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

Ví dụ: Khi dạy bài 13: U u Ư ư tơi đã sử dụng trị chơi này vào phần khởi động để ôn lại kiến thức cũ bài 12: H h L l.

<b>1.2. Trị chơi: Chuyền bóng</b>

Mục đích: Điều đặc biệt của trị chơi này tạo tính bất ngờ cho học sinh. Rèn luyện khả năng phản xạ nhanh để trả lời các câu hỏi theo yêu cầu.

Chuẩn bị: 1 quả bóng nhựa.

Cách tiến hành: GV nêu yêu cầu liên quan đến kiến thức của bài học và chuyền bóng cho 1 bạn bất kì, HS nhận được bóng sẽ trả lời theo yêu cầu, nếu trả lời đúng sẽ được chuyền bóng cho bạn tiếp theo, nếu trả lời sai thì lên bảng. Chờ đến khi kết thúc trò chơi, những HS trả lời sai sẽ nhảy lò cò theo nhịp điệu của một bài hát bất kì.

Ví dụ: Khi dạy bài 25. Ơn tập và kể chuyện, tơi đã sử dụng trị chơi này vào phần khởi động để ôn lại các âm đã học trong tuần.

<b>HS tham gia trị chơi "Chuyền bóng"1.3. Trị chơi: Nhanh trí</b>

Mục đích: Đây là trị chơi thể hiện sự phân tích nhanh, học sinh phải liệt kê, tổng hợp nhanh chuỗi kiến thức theo nội dung phù hợp.

Chuẩn bị: Thẻ viết câu có các từ chưa được sắp xếp phù hợp.

Cách tiến hành: GV chia lớp thành các đội, mỗi đội sẽ cử một bạn lên cầm thẻ đã được ghi sẵn câu có chứa các từ chưa được sắp xếp phù hợp. Các bạn trong đội lần lượt đọc câu mà mình sắp xếp được cho cả nhóm nghe. Tiếp

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

theo cả đội thống nhất chọn câu cho là phù hợp nhất. Cuối cùng đại diện từng đội lên đọc câu của đội mình đã thống nhất. Đội nào nêu đúng, đọc to, rõ ràng được tuyên dương, tích điểm khen thưởng. Đội nào sai phải bắt chước động tác hoặc tiếng kêu của các con vật do các bạn yêu cầu.

Ví dụ: Khi dạy bài "Cả nhà đi chơi núi"

<b>HS tham gia trò chơi "Nhanh trí" 1.4. Trò chơi: Lật mảnh ghép</b>

Mục đích: Để liên kết giữa bài cũ với bài mới.

Chuẩn bị: máy tính, tivi, Powerpoint thiết kế trước trị chơi "Lật mảnh ghép"

Cách tiến hành: HS chọn mảnh ghép mình thích, Ở mỗi mảnh ghép, GV đưa ra các câu hỏi liên quan đến kiến thức bài bài trước để học sinh trả lời, nếu trả lời đúng thì một mảnh ghép xuất hiện. Trả lời đúng hết thì bức tranh hồn chỉnh hiện ra. Bức tranh đó chính là nội dung bài mới.

Ví dụ: Khi dạy tiết Kể chuyện bài 30.

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>HS tham gia trò chơi "Lật mảnh ghép"1.5. Trị chơi trực tuyến</b>

Tơi sử dụng tính năng tạo trò chơi trực tuyến qua phần mềm Wordwall để tổ chức cho học sinh khởi động nhằm luyện đọc lại tiếng, từ đã học.

VD. Khi khởi động ôn lại bài “ong, ông, ung, ưng”. Theo đường link:

%af-ti%e1%ba%bfng-vi%e1%bb%87t/ung-%c6%b0ng-ti%e1%ba

Còn rất nhiều trò chơi nhằm tạo hứng thú cho HS học tập thông qua hoạt động khởi động mà tôi không thể kể hết ra được. Nhưng thực tế khi áp dụng biện pháp này các em rất hứng thú, sôi nổi, tham gia tích cực vào bài học, phát huy được khả năng tư duy, sáng tạo của học sinh.

<b>2. Khởi động thơng qua tranh, ảnh, video, clip âm nhạc</b>

Đây là hình thức khởi động giúp học sinh vào bài rất vui vẻ và hứng thú. Những tranh ảnh, video, clip liên quan đến nội dung bài học giúp các em được trải nghiệm, phát huy được kiến thức vốn có và óc sáng tạo nghệ thuật.

Khi sử dụng hình thức tổ chức khởi động này tôi luôn chuẩn bị kĩ đồ dùng như tranh, ảnh, clip có dung lượng ngắn, có ý nghĩa hình ảnh đẹp.

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

Ví dụ: Khi dạy bài: Trong giấc mơ buổi sáng, tôi cho HS khởi động bằng bài hát "Đêm qua em mơ gặp Bác Hồ". HS vừa hát, vừa vận động theo lời bài hát.

<b>HS tham gia HĐ khởi động qua Clip âm nhạc</b>

Khi dạy bài "Ruộng bậc thang ở Sa Pa" tôi khởi động cho HS bằng cách cho các em đi du lịch qua màn ảnh nhỏ để ngắm những cảnh đẹp của Sa Pa như: bản Sín Chải, bản Lao Chải, bản Hồ, ... đặc biệt là hình ảnh ruộng bậc thang ở bản Tả Van. Được xem video này chắc chắn các em sẽ rất hứng thú để khám phá bài mới.

Khi dạy bài "Du lịch biển Việt Nam" tơi cho các em hịa mình vào những bãi biển đẹp như: biển Phú Quốc, biển Nha Trang Khánh Hòa, biển Cửa Đại -Hội An, … bởi video sắc nét, sinh động về cảnh đẹp của các bãi biển.

Khi áp dụng biệp pháp này tơi thấy các em rất vui vẻ, hứng thú, tích cực chủ động tham gia vào hoạt động. Đồng thời phát huy được kiến thức vốn có và óc thẩm mĩ, sáng tạo của các em.

<b>3. Khởi động thông qua câu hỏi dẫn dắt, tạo tình huống</b>

Tạo tình huống nghĩa là giúp các em tưởng tượng ra một tình huống cụ thể nào đó gần với nội dung bài học để các em trải nghiệm. Từ đó dẫn dắt vào bài. Khi xây dựng tình huống học tập mơn Tiếng Việt tơi ln cố gắng tìm ra những tình huống thú vị, khơi dậy sự ham thích học tập, tính chủ động sáng tạo của học sinh.

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

Cách tiến hành: Giáo viên nêu tình huống để học sinh tưởng tượng và nêu ra cảm nhận, cách giải quyết. HS có thể hoạt động cá nhân hoặc hoạt động theo nhóm.

Ví dụ: Khi dạy bài "Cuộc thi tài năng rừng xanh" GV đặt câu hỏi và nêu tình huống: Em hãy kể tên các con vật sống ở trong rừng mà em biết? Mỗi con vật có khả năng gì đặc biệt? Nếu có cuộc thi tài năng giữa các con vật này, em hãy tưởng tượng con vật nào sẽ chiến thắng?

Khi dạy bài "Câu chuyện của rễ" GV hỏi: Hãy kể cho cô và các bạn nghe tên những loài cây mà em biết? Cây thường có những bộ phận nào? Theo em, nếu cây khơng có rễ thì cây sẽ ra sao?

<b> HS tham gia HĐ khởi động qua câu hỏi dẫn dắt, tạo tình huống</b>

Mỗi khi áp dụng biện pháp này tôi thấy HS rất hứng thú, đưa ra nhiều câu trả lời và tình huống hay, sinh động. Từ đó phát huy được kiến thức vốn có của học sinh, các em đã mạnh dạn, tự tin hơn khi tham gia vào các hoạt động.

<b>IV. KẾT QUẢ VÀ ỨNG DỤNG1. Kết quả</b>

- Sau khi áp dụng các biện pháp trên tôi đã tạo được hứng thú học tập cho học sinh, lơi cuốn được nhiều học sinh tích cực tham gia mỗi khi đến tiết học.

- Không khí lớp học rất sơi nổi, học sinh nắm chắc được kiến thức bài cũ. - Hơn nữa, các em rất hứng thú, tích cực chủ động tham gia vào hoạt động, đưa ra nhiều câu trả lời và tình huống hay. Đồng thời phát huy được

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

kiến thức vốn có và óc thẩm mĩ, sáng tạo của các em. Tạo tâm thế rất tốt để các em bước vào bài học mới.

- Chất lượng dạy – học môn Tiếng Việt được nâng lên rõ rệt.

Kết quả thăm dò về sự hứng thú của HS khi tham gia hoạt động khởi động trước và sau khi áp dụng biện pháp:

<b>Biểu đồ thể hiện kết quả đánh giá HS mơn Tiếng Việt năm học 2022 - 2023</b>

Hồn thành tốt Hồn thành Chưa hồn thành Cuối học kì I Cuối năm học

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

<b>2. Ứng dụng</b>

Biện pháp có thể áp dụng đối với các lớp trong khối 1 của trường Tiểu học nơi tôi đang công tác và các trường tiểu học khác.

Trên đây là biên pháp tôi đã áp dụng trong việc tạo hứng thú học tập môn Tiếng Việt cho học sinh lớp 1 thông qua hoạt động khởi động. Tôi hy vọng biện pháp của mình sẽ được nhân rộng, giúp các em luôn hứng thú trước khi bước vào bài học, phát huy được tính chủ động, tích cực, tự giác và sáng tạo khi học môn Tiếng Việt.

<i><b>Xin chân thành cảm ơn !</b></i>

<i><b> Hoà Sơn, tháng 03 năm 2024 Người viết</b></i>

<i><b> Nguyễn Thị Liên</b></i>

</div>