Luận văn thạc sĩ Luật học: Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (5.95 MB, 76 trang )
<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">
NGUYEN HỮU NAM
THO! HIỆU TRUY COU TRACH NHIEM HÌNH SU
THEO QUY ĐỊNH CUA BỘ LUẬT HÌNH SU NAM 2015
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
HÀ NỘI - 2020
</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">BO GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO. BỘ TƯPHÁP. TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI
NGUYEN HỮU NAM
THO HIỆU TRUY COU TRACH NHIEM HÌNH SU
THEO QUY ĐỊNH CUA BỘ LUẬT HÌNH SỰ NAM 2015
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
'Cinyên ngành: : Luật hình sự và Tổ tụng hình sự
Miso :838 0104
Negudi lưướng dẫn khoa học: GS.TS Lê Thi Son
HÀ NỘI - 2020
</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">Tôi xin cam đoan đây lả cơng trình nghiên cứu khoa học độc lập của tiếng tôi
Các kết quả nêu trong luân văn chưa được cơng bơ trong bat kỳ cơng trình nào khác. Các số liêu trong luân văn la trung thực, có nguồn gốc rõ rằng,
được trích dẫn đúng theo quy định.
"Tơi xin chịu trach nhiệm vẻ tỉnh chính ác và trung thực của luôn văn này.
TAC GIÁ LUẬN VĂN
Nguyễn Hữu Nam.
</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">MỤC LỤC
Chuong 1. QUY ĐỊNH CGA BOLUAT HÌNH SỰ NĂM 2015 VỀ THỜI HIEUTRUY COU TRÁCH NHIEM HÌNH SỰ
Khai niệm va bản chất pháp lý của thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự
Quy định về các thời hạn truy cửu trách nhiệm hình sự
Quy định về cảch tinh thời hiệu truy cứu trảch nhiệm hình sự Quy định về các trường hợp không áp dụng thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sw
“Chương 2. THỰC THEN AP DỤNG QUY ĐỊNH VỀ THỜI HIỆU TRUY 'CỨUTRÁCH NHIEM HÌNH SƯ VÀ KIẾN NGH
“Thực tiễn áp dụng quy định vẻ thời hiệu truy cứu trách nhiệm.
</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">1. Lý do chọn dé tài.
Bộ luật Hình sự năm 2015 là mét đạo luật lớn không chỉ thể hiện
một cách tồn diện chính sách hình sự của Đăng va Nha nước ta trong giai đoạn hiện nay, ma cịn là cơng cụ pháp lý sắc bén, hữu hiệu trong đầu tranh
phịng, chồng tội phạm, góp phân bảo vệ chủ quyển quóc gia, chế độ xã hội
chủ ngiĩa, an ninh trệt tự của đất nước, bảo vệ quyển con người, quyển
công dân, bảo vệ và thúc đây nên kinh tế thi trường sã hội chủ nghĩa phát triển đúng hướng.
Đất nước ta đang ngày cảng hội nhập kinh tế quốc tế va phát triển
vẻ mọi mặt, đời sông người dan ngày cảng được cải thiện va nâng cao. Tuy nhiên, kéo theo đó lả vi pham pháp luật gia tăng, dc biết là tỉnh hình tơi
pham diễn bi
ngày cảng phức tạp. Điểu nay đòi hỏi Đăng, Nha nước phảicó sự quan lý, điều chỉnh bằng nhiễu biên pháp, trong đó pháp luật chính là một trong những cơng cụ hữu hiệu, giúp các cơ quan có thẩm quyền phát hiên, xác định chính xác các loại tơi phạm để có biện pháp xử lý đúng
người, đúng tí khơng để xảy ra oan, sai, bỏ lọt tôi phạm.
Căn cứ vào nhiều tiêu chi ma pháp luật hình sự Việt Nam phân
loại tơi pham thành nhiễu loại, nhóm. Ví dụ, như căn cứ tính. , mức độ
nguy hiểm ma phân loại tội phạm thảnh tội phạm ít nghiêm trong, tội
pham nghiêm trọng, tôi phạm rất nghiêm trong va tôi phạm đặc biệt nghiêm trọng, hoặc căn cứ vào tính chất của quan hệ xã hội bi tôi phạm. xâm hại mà pháp luật hình sự phân loại tội pham thành các nhóm tội
phạm cụ thể. Việc xây dựng Bộ luật Hình sự ngồi mục đích trừng trị
</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">người phạm tội còn giáo dục họ ý thức tuân theo pháp luật va ngăn ngửa
hho phạm tội mới ma không thể không dựa trên nguyên tắc nhân đạo. Một trong những quy định thể hiện rõ tinh chất nay chính lả chế định thời hiệu truy cửu trách nhiệm hình sự. Chế định nay có thể được hiểu là sau một thời hạn nhất định do luật định đã qua va khi đáp ứng đẩy di các đòi hỏi được ghi nhận trong Bộ luật Hình sự, thì người phạm tôi không thé bi Nha
nước truy cứu trách nhiệm hình sự, ngoại trừ một số tơi phạm đặc biệt
khơng được hưởng thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự. Như vậy, đối với đa số các tôi phạm, người thực hiện hành vi phạm tội sẽ không bị truy
cứu, xử lý hình sự nếu đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự theo
quy định. Chế định này đã được sửa đổi, bỗ sung và hoàn thiện qua các
thời ki nhẩm phi hop với yêu cầu, đồi hõi trong đầu tranh vả phóng ngửa tơi phạm.
Tuy nhiên, thực.
định thời hiệu truy cứu trách nhiêm hình sự khơng phải bao giữ cũng đơn giễi quyết các vụ án có liên quan đền việc xác
giãn. Qua thực tiễn giải quyết các vụ án hình sự có liên quan đến thời hiệu
truy cứu trách nhiệm hình sự có một số trường hợp vướng mắc và còn ý kiên khác nhau về việc xác định thời hiệu truy cửu trách nhiêm hình sự "Việc nhận thức va áp dụng quy định về thởi hiệu truy cứu trách nhiệm hình
sự vẫn nay sinh nhiều van dé bat cập, trong nhiều vụ việc gap khó khăn, khơng thể xử lý được... dẫn đến oan, sai, bư lọt tội phạm . Ngun nhân
chính được øác định là do nhân thức và áp dung không đúng quy định pháp
luật. Vì vậy, việc nghiên cứu van dé thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.
trong Bộ luật Hình sự năm 2015 là hết sức can thiết, có ý nghĩa thiết thực đơi với việc đâu tranh chéng và phịng ngừa tơi pham.
</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">Tình sự năm 2015". Việc nghiên cứu và thực hiện luận văn có những ý
nghia lý luận và thực tiến nhất định trong giai đoạn hiện nay.
2. Tình hình nghiên cứu dé tài
Trong thời gian qua, chế định thời hiéu truy cứu trách nhiém hình sự và các van để liên quan đã được nhiễu tác giả tiếp côn, nghiên cứu dưới
nhiễu góc đơ, có thể ké đến một số cơng trình nghiên cứu tiêu biểu như:
-Định Văn Quê, Một
ran đề về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình: sue và cách tinh thời hiệu tray cứu trách nhiệm hình sue trong một số trường,
hop cu thé. Bài viết đăng trên trang thơng tin điện tử Tịa án nhân dân tôi cao, đã nghiên cửu cụ thể một số van dé về thời hiệu truy cứu trach nhiệm hình sự và cảch tinh thời hiệu truy cửu trách nhiệm hình sự. Tuy chỉ nghiên cứu trong
một số trường hợp cu thể nhưng những nội dung nghiên cứu nay là tai liệu tham khảo có giá trị lớn đối với tác giả khi thực hiện viết về cơ sỡ lý luận và
quy định pháp luật hinh sự vẻ thời hiệu truy cứu trách nhiệm hinh sự.
-Trường Đại học Luật Ha Nội (2018), Giáo tinh Luét hinh ste
(Phần chug): Trinh bay những nội dung cơ ban của mơn học Luật Hình sự Việt Nam (phan chung). Trong đó có nghiên cửu vẻ thời hiệu truy cửu
trách nhiệm hình sự, nhưng nội dung nghiên cứu chỉ dừng lại ở mức độ khải quát chung, không nghiên cứu sâu và chỉ iết
- Pháp luật hình sw Việt Nam về miẫn trách nhiệm hình sự và thực tiễn áp ding, Nab Đại học Quốc gia Hà Nội, 2013: Nghiên cứu về vẫn để miễn trách nhiệm hình sự trong pháp luật hình sự Việt Nam va thực tiễn áp
dung. Tuy không nghiên cứu sâu về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự
</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">nhưng những nội dung vẻ trách nhiệm hình sự được nghiên cứu trong sách
{a tai liêu tham khảo hữu ích cho tác gia trong quả trình viết phân lý luận. - Trịnh Tiên Việt (2013), Tội pham và rách nhiệm hình see, Nb Chính
trí Quốc gia: Tép trung nghiên cứu sâu vẻ tơi phạm va trách nhiệm hình sự,
trong đó có nơi dung vẻ thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự, cách zác định thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, sách chuyên khảo chỉ mới nghiên cứu thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự ở những thời
điểm trước khi Bộ luật Hình sư năm 2015 có hiệu lực thi hành.
- Lê Cảm, Trinh Tiến Việt, CHẾ đinh thời hiệu trong luật hình swe Điệt Nam - Mot số vẫn để If luân cơ bản, bài viết đăng trên trang thông tin
điện tử Trường Đại học Kiểm sát Hả Nội.
- Dao Trí Uc (1993), M6 hình If luận về Bộ luật Hình sự Việt Nam (Phần cing), Nab Khoa học xã hội, Hà Nội
- Trường Đại Học Luật Ha Nội (1999), Từ dién Gidi thích thuật ngữ Thật học (Phần Luật hình su), Nab Công an nhân dân, Hà Nội.
- Trường Đại hoc Luật Ha Nội (Nguyễn Ngoc Hòa - chủ biên),
(2001), Trách nhiêm hình sự và hình phat, Neto Cơng an nhân dân, Ha Nội. - GS.TS Nguyễn Ngọc Hòa (chủ biên) (2017), Bình luận khoa học Bộ
ˆật Hình sự 2015 được sửa đối, bồ sung năm 2017 (Phân chung), Nxb Tư pháp,
Hà Nội
- GS.TS Nguyễn Ngọc Hịa (chủ biển) (2017), Bình luận khoa học Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đối, bỗ sung năm 2017 (Phần các tôi
phen), Nab Tự pháp, Hà Nội
- Lê Văn Cam (2005), Những vấn dé cơ bản trong khoa học luậtảnh sự (Phẩm chumg), Nab Đại học Quốc gia Hà Nội
</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">Hình sự năm 2015.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích:
Luân văn nghiên cứu để tải nảy nhằm đưa ra những kiến nghỉ nâng cao hiểu quả ap dung quy định của Bé luật Hình sự năm 2015 về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.
Nhiệm vụ
Dé đạt được mục đích nghiền cửu nêu trên, luận văn cẩn thực hiện
- Đảnh giá thực
hiệu truy cứu trách nhiệm hình sư, trong đó xác định những hạn chế, vướng, ấp dung quy đính của B6 luật Hình sự vẻ thời
mic va ngun nhân của những hạn chế, vướng mắc đó.
- Kiến nghỉ các biên pháp nâng cao hiệu quả áp dụng quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự, trong
đó có biện pháp về pháp luật.
4. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu.
~ Về đỗi tượng nghiên cứm:
Luận văn nghiên cứu các đối tượng. Quy định vẻ thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự và thực tiễn áp dụng quy định này.
~ Về phạm vi nghiên cứn:
Luận văn nghiên cứu quy đính vé thời hiệu truy cứu trách nhiệm
hình sự trong Bơ luật Hình sự năm 2015, thực tiễn áp đụng quy định vẻ
</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự của các Bộ luật Hình sự năm 1009 và năm 2015
Do thời gian ngắn nên tác gid chỉ tập trung nghiên cứu quy định vẻ thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự của Bồ luật Hình sự năm 2015 đối với cá nhân phạm tối
5. Phương pháp nghiên cứu.
Trong quá trình nghiên cửu để tải, tác giả đã kết hợp sử dụng các
én hình là: Phương pháp phân tích, phương pháp tổng hợp và phương pháp sơ sánh.
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
phương pháp nghiên cứu cụ thể,
Luận văn phân tích, đánh gia được thực trang quy đình cia Bộ luật Hình sư hiện hành vẻ thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự Bên canh
đó, luận văn cũng đánh giá được thực tiễn áp dụng quy định của Bé luật
Hình sự về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự, xác định đươc những, han chế, vướng mắc va nguyén nhân cia những hạn chế, vướng mắc nay. Trên cơ sở đó luân văn con để xuất phương hướng nâng cao hiệu qua thực thi pháp luật vẻ thời hiệu truy cứu trách nhiêm hình sự trong tinh hình mới như hiện nay.
ét quả nghiên cứu của luân văn góp phản vào việc cung cấp thêm tải liệu tham khảo để cơ quan có thẩm quyển xem xét, nghiên cứu, sửa đổi các văn ban hướng dẫn thi hảnh các quy định đang có hiệu lực, nâng cao
hơn nữa hiệu quả áp dung quy định vẻ thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự, gop phan dap img yêu cầu phòng ngừa vả xử lý tội phạm, bảo vệ cdc quan hệ xã hội bị xâm phạm thuộc các trường hợp điểu chỉnh của pháp luật hình sự.
</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">dung của luôn văn gồm 02 chương
Chương 1: Quy định cia bơ luật hình sự năm 2015 vé thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.
Cđương 2: Thực tiễn áp dụng quy định về thời hiệu truy cứu tráchnhiệm hình sự và kiến nghị.
</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">QUY ĐỊNH CỦA BỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM 2015 VE THỜI HIỆU TRUY CỨU TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ
11. Khái
-va bản chất pháp lý của thời hiệu truy cứu trách
nhiệm hình sự
jam rõ khái niêm thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được
quy định trong Bộ luật Hình sự năm 2015, trước hết can nhận thức đúng về
khái niêm trách nhiệm hình su. Trách nhiêm hình sự là một trong những
khái niệm phức tạp, hiện nay, giữa các nha luật học còn tổn tại nhiều quan. điểm khác nhau! Một trong những nguyên tắc cơ ban của pháp luật hinh sự. 'Việt Nam lả người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội có đủ dau hiệu
cấu thành tơi phạm thì phi bi chiu trách nhiệm hình sự. Đây là ngun tắc
có tính quy kết. "Trách nhiệm" ở đây không dùng để chỉ nghĩa vụ ma công dân phải có với Nha nước và xã hội ma được dùng để chi hậu quả pháp ly
bat lợi ma một người phải gánh chịu trước Nha nước va xã hội vì họ đã
thực hiện những hành vi nguy hiểm cho xã hội bị pháp luật hình sự cấm hoặc khơng thực hiện những nghĩa vụ mà pháp luật hình sự bất buộc ho phi thực hiên gây ra hoặc de doa gây ra thiệt hai đăng ké cho quan hệ sã
hội được pháp luật hình sự bao về. Nha nước bão vé những quan hệ xã hội nay bằng những chế tài (hình phạt, biên pháp tư pháp) trong Bộ luật Hình
sự để áp dụng đổi với người phạm tôi, tước bỏ hoặc hạn chế những quyền. v lợi ich cả nhân của ho, đồng thời bắt họ phải chấp hảnh chính chế tải đó.
1 Xenx - Đo Ti Ue (963), NỞ Dò ý hưn về 36 hae Binh it Men phân chong), Ma hot hoc Hà
<small>Nội 1983,m.41</small>
<small>“Tường Đuihọc hit Bi Nội G001), Ich nnd Minh sự và hip Nob Cơng ain đn g5.LL Caan, 1093), Hồn Hiện php hột hồn sự itt Nam ong gái đa sấy đong Nhà nuức pháp qun,3b Công nhàn đ, g7</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">sue chin bị kết tội, chiu biên pháp cưỡng ché của trách nhiệm hình sự (hinh
Vay, trách nhiêm hình sự của người phạm tội đươc hiểu là "Trach
nhiệm của người phạm tội phat chin những hậu qua pháp if bắt lợi về hành. vi phạm tội của mình 2. Từ khái niệm trên có thể rút ra trách nhiệm hình sự. có những đặc điểm sau:
Thứ nhất, trách nhiệm hình sự là hau quả pháp lý tất yêu của việc
thực hiện tội pham. Hậu quả nay chỉ phát sinh khi có người thực hiện hanh
vĩ nguy hiểm cho sã hội bị pháp luật hình sự cm hoặc khơng thực hiện
những nghĩa vụ ma pháp luật hình sự bắt buộc phải thực hiện. Xuat phát từ nguyên tắc không tránh khỏi trách nhiém hình sự khi thực hiện tội phạm trong chính sách hình sự của Nha nước ta thì ngun tắc nay bảo đăm sự
cơng bằng và bình đẳng của mọi công dân trước pháp luật.
Thủứ hai, trách nhiệm hình sự chỉ có thể được xác định bằng trình tự
đặc biệt theo quy định của pháp luật mà các cơ quan tién hành tổ tụng có nghĩa vụ phải thực hiện
‘Tit ba, trách nhiệm hình sự được biểu hiện cụ thể ở việc người phạm. tôi phải chiu biên pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất của Nha nước lả hình phat, biến pháp tước bư hoặc han chế ở họ mốt số quyển hoặc lợi ích hợp pháp.
Thứ te, trách nhiệm hình sự ma người phạm tội phải gảnh chịu 1a
trách nhiệm đổi với Nhà nước chứ không phải đối với người, hay tổ chức
mà quyển và lợi ích hop pháp của họ bị hành vi phạm tôi trực tiếp âm hại.
2 ng Đ bọc La EA NộiQ99, en gã tu nL oe (dn La lời ph Công
<small>in din, Ha NG 126,</small>
3 Truong Đụ học ut Hi Nội (690), main giã ch thư ngữ Hết lọc (Pb Lae de 9, Công và
<small>hân din 126</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">“Thứ năm, trách nhiệm hình sự phải được phản ánh trong ban an hay quyết định có hiệu lực pháp luật của toa án.
Có mối liên hệ chất chế với khái niệm trách nhiệm hình sự là khái
niêm thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự. Vay thời hiệu truy cứu trách
nhiệm hình sự 1a gì? Trước hết cân nhận thức chung rằng, thời hiệu là thời
hạn do pháp luật quy định mã khi kết thúc thời hạn đó, sẽ làm phát sinh hay cham đứt một quyển hoặc trách nhiệm pháp lý. Nội ham của khái niệm thời hiệu trong pháp luật hình sự chính 1a thời hạn do pháp luật hình sự quy định ma khi kết thúc thời han đó người phạm tội sẽ khơng bi truy cứu trách
nhiệm hình sự nữa. Mặc dù tơi phạm chính là hành vi nguy hiểm cho zã hội
cần phải bị trừng phạt thích dang, thâm chí loại trừ ra khơi đời sơng xã hơi nhưng khơng vì thé mà u tơ thời hiệu bi bö qua, các nhả lâm luật từ Bộ
luật Hình sự 1985 cho đến nay van ln đồng thuận một quan điểm rằng việc truy cứu trách nhiệm hình sự cia một chủ thể phải bị giới han lại trong
một khoảng thời gian, khoảng thời gian nảy chính lả thời hiệu truy cửu
trách nhiệm hình sự. Các chủ thể như Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa. án chỉ thực thi quyển truy cứu trách nhiệm hình sư về tội phạm trong khoảng thời gian đó va khí hết thời hạn thì chủ thể thực hiện hênh vi phạm
tơi khơng bị truy cứu trách nhiệm hình su và cũng không bi xem la người pham tội nữa
Trên tinh than đó, lẳn đầu tiên khải niệm thời hiệu truy cửu trách nhiệm hình sự đã được định nghĩa chính thức tại Khoản 1 Điều 23 Bộ luật Hình su năm 1999 va tiếp tục được định nghĩa tại Khoản 1 Điều 27 Bồ luật Hình sự năm 2015 như sau: "That hiệu truy ch trách nhiệm hình sự là thôi
Ham do Bộ luật ney quy đinh mà kht hết thời han đó thì người phạm tội
khơng bị truy cử trách niêm hình sự "
</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">Theo quy định này có thể rút ra một số đặc điểm của thời hiệu truy
cửu trách nhiệm hình sự như sau:
Thứ nhất, đây là ché định phan ảnh nguyên tắc nhân đạo của Luật
hình sự. Trong một số trường hợp phạm tôi, hành vi của người pham tội
gây nguy hiểm cho xã hội, cho các mối quan hệ được pháp luật hình sự bảo
vệ. Tuy nhiên, khơng phi hành vi nâo cũng cẩn phải truy cứu trách nhiệm. hình sự Bởi với những hành vi phạm tội ít nghiêm trong, hậu quả không lớn, va trong khoảng thời gian truy cứu trách nhiệm hình su, người phạm.
tơi đã biết ăn năn, hồi cải và trở lại cuộc sống lương thiện thi khí hết thời
hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự, hảnh vi của người pham tôi cũng không
gây nguy hai cho xã hội nữa thi có thé xem xét tính chất của tội phạm dé
khơng truy cửa trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội nữa. Đây chính
Ja điểm thể hiện tinh nhân đạo trong nguyên tắc xây dung Bộ luật Hình sự.
Việt Nam.
“Thứ hai, thời hiệu trong pháp luật hình sự chính là một khoảng thời
gian nhất định để xem sét việc truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được định ngiĩa là một khoảng thời gian nhất định, nhưng phải hiểu rõ là nó khơng chi đơn thuần ding để chỉ thời gian thơng thường, ma phải hiểu đó là khoảng thời gian gắn liên với một hanh vi gây nguy hiểm cho xã hội được quy định trong Bộ luật Hình sv. Trong khoảng thời gian do có thể phát sinh rất nhiều van dé, có liên quan đến
quyển của một con người
“Thứ ba, việc ap dụng thoi hiệu truy cửu trách nhiệm hình sự phải do
cơ quan tiến hành tổ tụng có thẩm quyên thực hiện Thời hiệu truy cứu.trách nhiệm hình sự liên quan trực tiếp đến hành vi pham tôi, đến ngườithực hiện hành vi gây nguy hiểm cho xã hội, cho các quan hệ xã hội được
</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">pháp luật hình sự bảo vệ, tác đông trực tiép đến quyển con người và quyền cơng dan vì vậy, viếc tiến hành, áp dụng phải do những cơ quan, cá nhân
có thẩm quyển theo quy định của pháp luật. Như vậy mới thể hiện được tính thương tơn pháp luật, quyển lực Nha nước và tinh chất cưỡng chế, bắt
‘bude của pháp luật hình sự.
Từ khái niệm về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự, chúng ta so
sánh với khái niêm miễn trách nhiệm hình sự để có thể nhân thức rổ về ban
chất pháp lý riêng của khái niêm thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự,
đặc biệt thơng qua các điểm chủ yếu sau:
- Chỉ trong một thời hạn nhất định do Bộ luật Hình sự quy định, cơ quan tư pháp hình sự có thẩm qun của Nha nước mới có qun truy cứu.
trách nhiêm hình sự người da thực hiện tội phạm.
- Nhung khi thời hạn nhất định ay đã qua, thi khơng một cơ quan tư
pháp hình sự có thẩm quyển nao của Nha nước có quyển truy cứu trách
nhiệm hình sự người pham tơi nữa
- Để khơng bị truy cứu trách nhiệm hình sự do đã hết théi hiệu, thi
người pham tội nhất thiết phải đáp ứng được đây đủ các điều kiện do Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định tại Điều 27 (như phải qua thời hạn quy định tính từ ngày thực hiện tội pham va không phạm tội mới mới ma Bộ
luật Hình su 2015 quy định mức cao nhất của khung hình phạt đổi với tơi ấy trên D1 năm tù hoặc trong thời han quy định người phạm tôi không cổ
tinh trén trảnh và khơng có quyết định truy nã)
- Khi người pham tôi không bi truy cứu trách nhiệm hình sự, can
phải hiểu lả người đó được miễn trách nhiệm hình sự hay 1a được loại trừ.
3. 1š Vin Cam C009), Nương vấn a cơ bổn rong Hoa học lute hin sw (Phin chưng), Neb Đại quốc ga Bồ Nội 27 vàn 728
</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">trách nhiém hình sự. Van dé nay cho đền nay, rõ rang la vẻ mat lập pháp nhà lam luật của nước ta vẫn bỏ lửng mà chưa có sự khẳng định một cách dứt khốt trong Bộ luật Hình sự năm 2015 - Việc khơng truy cứu trách nhiệm hình sự người pham tội do hết thi hiệu được coi là một dạng n
trách nhiệm hình sự hay 1a một trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sử.
Theo tác giả co thé coi trường hợp khơng truy cứu trách nhiệm hình sự người phạm tội do hết thời hiệu la một dạng miễn trách nhiệm hình sự từ
những nhận thức sau:
+ Về mặt thực tiễn, trong trường hợp này rõ rang la người phạm tơi
đã có trách nhiệm hình sự đổi với tôi phạm được thực hiện nhưng được miễn truy tơ vẻ hình sự do trên cơ sở căn cứ vào quy định của Bộ luật Hình sử về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự mã xác định là thời hiệu truycứu trách nhiêm hình sự đối với tội pham ma người đó thực hiện đã hết” + Về mặt lý luận, một khi người phạm tôi đã bị coi lả có trách
nhiệm hình sự đơi với tơi phạm được thực hiện nhưng do thời hiệu truy cửu trách nhiệm hình sự đổi với tơi pham ấy đã hết, thì cũng nên coi những điều kiện mà người đó khơng bị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội đã
pham tương đồng với các điều kiện của trường hợp miễn trách nhiệm hình sự
1.2. Quy định về các thời hạn truy cứu trách nhiệm hình sự
Một nội dung quan trọng của quy định về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự trong Bộ luật Hình sự năm 2015 1a quy định về thời hạn truy cửu trách nhiệm hình sự ma khi hết théi hạn đó người phạm tơi khơng bi truy cửu trách nhiệm hình sự
5.1 Vin Clim 2005), Nương vất co bổn rong Hoa học lute lò cự (Pn cong), Neb Đại học quốc Pa ñ
<small>ố Là Vin Cam C009), Nương vấn aco bổn rong Hoa học lute lò sw (Phin chưng) Nb Đại quấc</small>
ga Hồ Nội ENT và 738
</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">Thời han truy cứu trách nhiệm hình sự được quy đính tai Điểu 27 Bộ luật Hình sự năm 2015 cụ thé như sau:
"1. Thời hiệu truy củi trách nhiệm hình sự là thời ham do Bộ luật
này quy định mà khi hết thời han a6 thì người phạm tội khơng bị truy cứu
rách nhiệm hình sự.
2. Thời hiệu truy cứ trách nhiệm hình sự được quy arah như san
a) 05 năm đổi với tôi phạm it nghiêm trọng; b) 10 năm đối với tội phạm nghiêm trọng; ¢) 15 năm đốt với tội pham rat nghiêm trong:
4) 20 năm đối với tội pham đặc biệt nghiêm trong”
‘Nhe vậy, trên cơ sở phân loại tôi phạm thành bồn loại tội phạm: Tơi pham ít nghiêm trọng, tơi pham nghiêm trọng, tơi phạm rất nghiém trong
và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng tại Điều 27 Bồ luật Hình sự năm 2015
quy đính thời han truy cứu trách nhiệm hình sự với các mite như sau:
- Mức thir nhất là năm năm, ap dụng đơi với tơi phạm ít nghiêm trọng.
Tội phạm ít nghiêm trong là khi người phạm tôi thực hiện hảnh vi
pham tơi mà tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hôi của hành vi nảy
được sác định là khơng lớn và mức cao nhất của khung hình phạt là phat tiên, phạt cải tao không giam giữ hoặc phạt tủ có thời hạn đến ba năm.Vi dụ: Đối tượng X pham tôi trộm cấp tải sin theo quy định tại Điều 173 Bộ luật Hình sự năm 2015. Nếu X trém tai sin có giá trì
10.000.000 đồng (X không phạm thêm các tỉnh tiết khác liên quan dén tỉnh.
tiết định khung hình phat), sắc định 3š phạm tội thuộc trường hợp ít nghiêm
trọng theo quy định tại Khoăn 1 Điều nảy có khung hình phạt cãi tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phat tù từ 06 tháng đến 03 năm thi thời hạn truy.
cứu trách nhiệm hình sự là 05 năm.
</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">- Mite thic hai là nuười năm, ap dung đôi với các tôi pham nghiêm trong.
Tội phạm nghiêm trọng la tội phạm có tính chat, mức độ nguy hiểm. lớn cho xã hội, có thể áp dung mức cao nhất của khung hình phat từ trên 03
năm tù đến 07 năm tủ.
Ví dụ: Cũng trong trường hợp đối tương X như trên nhưng X trộm cấp tai sản có giá trị là 100000000 đồng, sác đính X phạm tơi thc trường hợp nghiêm trong theo quy định tại Khoản 2 Điều 173 Bộ luật Hình sự năm 2015 có khung hình phạt tù tử 02 năm đến 07 năm thi thời hạn truy cửa trách nhiệm hình sự là 10 năm.
- Mức thie ba là mười lm năm áp dụng đối với các tôi pham rất nghiêm trong,
Tội pham rất nghiêm trọng 1a tôi phạm mang tinh chất, mức độ
nguy hiểm cho x4 hội rất lớn, có thé bị áp dung mức cao nhất của khung
hình phạt từ trên 07 năm tù đền 15 năm tù.
Ví du: Cũng trong trường hợp đối tương X như trên nhưng X trộm cấp tai sản có giá trị 14 300000000 đồng, sác định X phạm tôi thuộc trường hợp rất nghiêm trọng theo quy đính tại Khoản 3 Điều 173 Bộ luật Hình sự năm 2015 có khung hình phạt tù từ 07 năm đến 15 năm thi thời hạn truy cửu trách nhiệm hình sự là 15 năm.
- Mức thir fư là hai mươi năm, áp dụng đôi với tôi pham đặc biết nghiêm trong
Tôi phạm đặc biết nghiém trong la tội pham mang tính chất, mức độ
nguy hiểm cho 28 hội đặc biệt lớn, mà mức cao nhất của khung hình phat
quy đính đổi với tơi ấy là từ trên 15 năm tù đến 20 năm tủ, tà chung thân. hoặc là từ hình
‘Vi du: Cũng trong trưởng hợp đối tương X như trên nhưng X trộm. cấp tải sin có giá tri 14 1.000.000.000 đồng, xác định X phạm tội thuộc
</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">trường hợp đặc biết nghiêm trọng theo quy định tại Khoản 4 Điều 173 Bộ
luật Hinh sự năm 2015 có khung hình phạt tù từ 12 năm đến 20 năm thì
thời hạn truy cứu trách nhiệm hình sự lê 20 năm
Nhe vậy, quy định các mức thời han truy cứu trách nhiệm hình sự
ngắn, dai khác nhau là căn cứ vào tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã
hội của từng loại tội phạm.
So với quy định của Bộ luật Hình sự năm 1985 chỉ có ba mức là năm năm, mười năm và mười lăm năm trên cơ sở phân định 2 loại tôi pham.
1a tơi phạm ít nghiêm trọng vả tội phạm nghiêm trong (hai mức dau đối với
tơi phạm ít nghiêm trong va mức dai nhất đổi với tội phạm nghiêm trọng), thi việc quy định mức thời han truy cứu trách nhiệm hình sự như trên hợp lý hơn. vi khơng tạo ra sự chênh lệch quá lớn giữa thời han truy cứu trách nhiệm hình sự với mức hình phạt mà luật quy định đổi với tôi pham đã thực hiện.
Quy đính về thời han truy cứu trách nhiém hình sự néu trên thực chất
Ja quy định về khung thời gian ma người phạm tơi có thé bị truy cứu trách nhiệm hình sự va các cơ quan tư pháp hình sự được thực hiện quyển truy.
cứu trách nhiệm hình sự người phạm tội. Đồi với các cơ quan từ pháp hình sự thì thời han truy cửu trách nhiệm hình sự là khoảng thời gian mã trong đó ho
có các điểu kiện khách quan va chủ quan để thực hiện việc truy cứu trách nhiệm hình sự cịn đối với người phạm tôi là khoảng thời gian mã việc truy cứu trách nhiệm hình sự thực sự cịn cần thiết va còn phát huy tac dung”
1.3. Quy định về cách tính thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự
Bộ luật Hình sw năm 2015 quy định cách tính thời hiệu truy cứu trách
nhiém hình sự trong ba trường hợp thể hiện cụ thé tại Khoản 3 Điều 27 Đó.
là cách tinh thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự trong trường hợp bình
<small>1. Trhờng Đụ học hit Hà Nội 2001), Dede nb Hồ sự Và nd phat, No Công e nhân dn, tr 17</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">thường, trong trường hop người pham tôi lại thực hiên hành vi phạm tơi mới cỏ mức cao nhất của khung hình phat quy định cho tôi pham nảy trên 01 năm ta va trong trường hợp người phạm tội cổ tình trén tránh va đã có quyết định truy nã
Trong trường hợp bình thường thời hiệu được tính liên tục từ ngày
tơi phạm được thực hiện với điều kiện người phạm tội khơng phạm tơi mới
có mức cao nhất cia khung hình phạt quy định cho tội phạm nảy trên 01
nm tù và khơng cổ tình trồn tranh va khơng có quy t định truy na®.
Trong trưởng hợp bình thưởng thi thời điểm bắt dau được tính thời
hiệu là từ ngày người pham tôi thực hiện hảnh vi pham tôi. Khoản 3 Điều 27 Bộ luật Hình sự năm 2015 đã quy định rất 16 thời hiệu phải được tinh từ ngày tơi phạm được thực hiện, nghĩa là hành vi đó để đủ yêu tổ cầu thành
tôi pham dù ở giai đoạn chuẩn bị pham tôi, đang hoặc đã thực hiện hành vi phạm tôi. Việc xem xét thời điểm ngày thực hiện tội phạm can lưu ÿ một số
trường hop sau
- Đôi với giai đoạn chuẩn bị phạm tội, phạm tội chưa đạt: Việc xác định ngày thực hiện tội phạm - thời điểm tính thời hiệu phải được hiểu vả kết hợp với các quy định về chuẩn bị phạm tội, phạm tơi chưa đạt. Theo đó tại thời điểm các hanh vi bị chẩm đứt đo xuất phat từ các yêu tổ khách quan.
(như bị phát hiện, ngăn chặn, bị cân trỡ...) va tất nhiên, việc chém đứt này hoàn toan trai với ý muốn của người thực hiện hành vi pham tội, lâm cho
‘ho không thé nao thực hiện đến cùng tôi phạm.
Vị dụ: B và C biết A vừa ban đất (chuyển đăng ký quyển sử dung
đất) va mua được 10 lượng vang 23k (loại vàng miếng) cất giấu trong tủ
3.655 Nggễn Ngọc Ha G017) Bồn in ng lọc 34 ute Hid sự ấm 2015 đc sa đt bố sie
<small>xăm 2017 (Ph camp), Tháp, Bà Nột tr M0</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">nhôm của nha A. Biết thông tin nay, B và C lên kế hoạch, chuẩn bị xe mô tô, khẩu trang y tế, kim công lực nhằm mục đích đột nhập vào nhà A để lấy trộm số vàng trên. Trong đêm khuya, khi B và C đi xe mô tô đến nhà A, sử
dụng kiểm cơng lực cay phá khóa cửa 1a sắt, đốt nhập được vào nha A, khi
đang lục loi tim tai sẵn thi bi A phát hiện và truy hô cùng người dân bắt
giữ. Vi vây, việc B và C không lây trơm được 10 lương vàng 23k la hồn tồn ngồi ý muốn, nếu khơng bi A phát hiện thi liệu ring B và C đã tim và
lây trôm được số váng, Trong trường hợp nay thời hiệu được xác định vào thời điểm hành vi của B va C bị phát hiện. Tuy nhiến, đối với giai đoạn chuẩn bị phạm tội, chủng ta can chú ý đến độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự.
của đổi tương thực hiện hảnh vi cũng như tôi danh tương ứng được quy định vì xét cho cùng thì giai đoạn nảy mặc dù hành vi của người phạm tơi
có tiém ẩn những mỗi nguy hiểm nhất định cho xã hội nhưng chính vi bị
phat hiện và ngăn chăn kip thời nền hậu quả cho xã hội chưa xây ra vả tất nhiên khi trách nhiệm hình sự khơng được đất ra cho mọi trường hợp thì thời hiệu truy cửu cũng khơng cần phải xem xét
- Đồi với tội pham hoàn thành: Việc hồn thành ở đây khơng phải lả việc đạt được mục đích ban đầu của người phạm tơi mà hoàn thành về mat pháp lý, tức là hảnh vi nay thöa mãn đây di các dẫu hiệu cầu thành một tội pham. Đối với loại tội pham nảy thi ngày thực hiện tội phạm được tink từ ngày tôi phạm kết thúc
Ví dụ H và N biết bả T vừa nit tiến ỡ ngân hang và đang trên
đường về nhà. H và N lên kế hoạch, chuẩn bi xe mô tô, khẩu trang y tế chay doc theo tuyến đường vẻ của ba T để giật léy túi sách đưng tiến. Theo
kế hoạch thì H và N giết được túi sách của bả T và chay thoát. Khoảng thời gian sau, q trình xác minh điều tra, xác đính H và N thực hiển hành vi
</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">pham tội nên Cơ quan Cảnh sat điểu tra tiền hành khdi tổ va bắt H va N thu
giữ được tii xách của bả T. Như vậy, thời điểm tính thời hiệu truy cứu
trách nhiệm hình sự đổi với H và N được tinh tir ngày thực hiện hành vi pham tôi tức là ngày giật túi zách của bà T, chứ không sác định tại thời
điểm bắt H và N.
- Đối với tội phạm kéo dai, nói chung thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự bất đầu tính từ ngày tội phạm kết thúc, nhưng cũng tủy từng
trường hợp mả thời điểm nảy có thể khác nhau”.
‘Vi du: Trường hợp quân nhân N phạm tội tôi đào ngũ quy định tại Điều 402 Bộ luật Hình sự năm 2015 thi thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình
sự phải được tính tử ngày quân nhân N rời bé hang ngũ quân đội nhằm trén tránh nghĩa vụ trong thời chiến (hoặc quân nhân N đã bị xử lý kỷ luật về hành vi rời bỏ hang ngũ quân đôi nhằm trén tránh nghĩa vu trong thời chiến
mà còn vi phạm hoặc gây hậu quả nghiêm trong), chứ không phải từ ngày quên nhân này bi bắt giữ hoặc ra đầu thú. Nhưng đối với một loạt các tôi
tang trữ (như tội tang trữ súng săn, vũ khí thơ sơ, vũ khi thé thao hoặc công cụ hỗ trợ theo Điều 306 Bộ luật Hình sư năm 2015, tơi tang trữ chất phóng
xa, vật liêu hạt nhân theo Điều 309 Bộ luật Hình sự năm 2015, hoặc tội tảng trữ trái phép chất cháy, chất độc quy đính tại Điểu 311 Bộ luật Hình sự năm 2015) thì thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự lại được tính từ
ngày tôi phạm tương ứng bị phát hiện hay từ ngày người phạm tội bị bắt giữ hoặc ra đầu thú, chứ không phải từ ngày bắt đầu tang trữ các thứ đã nêu (vi có thể cỏ những trường hợp vao thời điểm bắt đầu tang trữ các thử nêu. trên, người phạm tội chua đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo quy định
của pháp luật hình sự),
9. Li Vin Cam 2005), Nương vấn co bổn rong Hoa học lute hin sw (Phin chưng) Ye Đại quốc ea Bà Nội tr TẠI
</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">- Đối với các tội phạm liên tục, nói chung thời hiệu truy cứu trách. nhiệm hình sự bắt đầu được tinh từ ngảy hành vi cuối củng trong một loạt
các hảnh vi của tơi phạm được thực hiện!
Ví du: Đơi với tơi bức tử quy định tai Điểu 130 Bộ luật Hình sự năm 2015, tôi ngược dai hoặc hành hạ ông ba, cha me, vợ chẳng, con, cháu hoặc người có cơng ni dưỡng mình quy định tại Điểu 185 Bộ luật Hình sự năm 2015, thì thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được tính tử ngày hành vi ngược đãi hoặc hảnh hạ cuéi cùng của tội phạm tương ứng được thực hiện và gây nên hậu quả nguy hại cho xã hội đã dén mức người pham tôi phải bị xử lý về trách nhiệm hình sự.
- Đối với trường hợp phạm nhiễu tôi, thi thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự bắt đầu tính từ ngày thực hién tôi đầu tiên trong số các tội bị
phat hiện và người pham tôi bị đưa ra xét xử”!
Trong trường hợp pham tội nhiễu lẫn thi thời hiệu truy cứu trách
nhiệm hình sự được tỉnh từ ngày tội nào được thực hiện trước tiên trong số
các tội bị phát hiện vả người phạm tôi bi đưa ra xét xt”.
‘Nhung cũng có quan điểm khác lại cho rằng, đối với pham tội nhiều.
lân cũng như déi với trường hợp phạm nhiễu tội thi thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự phai được sắc định cho từng lẫn phạm tôi cũng như cho
từng tai?
Tác giả hoản toan thông nhất với quan điểm nảy, căn cứ tại đoạn 1
Khoản 3 Điều 27 Bộ luật Hình sự năm 2015 xác định thời hiểu truy cứu
TẾ Tà Vệ tôn G05 eng a yong Boa i a he) Dah tế
BEANE 73)
5 6515 Nggẫn Nene Hie (2017) Bin dn Boa oc Bộ it hi sự năn 2015 de sie de bổ sine
</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">nhiệm hình sự xác định cho từng lẫn pham tội cũng như cho từng tôi
Trường hợp thứ hai là cách tỉnh thời hiệu trong trường hợp: Trong thời hạn truy cứu trách nhiệm hình sự được quy định tại khoăn 2 Điều 27 Bộ luật Hình sự năm 2015 ma người phạm tôi lại pham tôi mới và mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội phạm mới nay trên một năm tù
thì thời điểm bắt đều dé tính thời hiệu đốt với tơi cũ được tính lai từ thời điểm thực hiện hành vi phạm tội mới này. Thời hiệu (đối với tôi cũ) trong
trường hop nay khơng được tính từ ngày thực hiện tơi pham (tơi cũ) như trong trường hợp bình thường ma phải tính từ ngảy thực hiên tôi phạm mới mà Bộ luật Hình sự quy định mức cao nhất của khung hình phạt đối với tôi phạm nay trên 01 năm tù. Khoảng thời gian đã qua từ ngày thực hiện tôi pham cũ đến ngày thực hiên tội pham mới không được tính vào thời han đã qua của thời hiệu đổi với tôi cũ. Thời han của thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đổi với tội cũ bị đính chỉ bởi việc thực hiện tơi pham mới của người pham tơi và phai được tính lại từ ngày thực hiện tội
phạm mới. Do đó, trường hợp nay cịn có thể được goi la trường hợp đình.
chỉ thời hiệu
Thứ ba là cách tính thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự trong trường hop người phạm tội sau khi thực hiện hành vi pham tội cổ tỉnh trên
tránh va đã có quyết định truy nã thì thời hiệu được tính lại kể từ thời điểm người phạm tơi bị bắt giữ hoặc người phạm tội ra đầu thú. Cách tỉnh.
thời hiệu trong trường hợp này quy định tai Khoản 3 Điều 27 Bộ luật Hình sự năm 2015 khác với cách tính trong trường hợp thứ hai. Trong trường hợp thứ hai thời hiệu được “tíah lat” ké từ khí người phạm tội thực
<small>14, Drang Đụthọc bit Hà Nội 2001), Det hồ tự Và dpa, Số, 31.</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">hiên tơi phạm mới cịn trong trường hop thứ ba, thời hiệu được "tính fai
kể từ khi người phạm tôi ra đầu thú hoặc bị bat giữ. Nhưng cách tinh
trong trường hợp thứ ba lại hồn tồn khơng giống với cách tinh trong trường hợp thứ hai 14 không tỉnh thời gian đã qua (từ ngảy thực hiện tội
pham cũ dén ngây thực hiện tôi phạm mới) vào thời hạn của thời hiệu (đối
với tội cũ) mã không được tinh thời gian trốn tránh vào thời hạn của thời hiệu. Thời hạn của thời hiệu bi giản đoạn béi théi gian trén tránh của người phạm tội. Do đó, trường hợp thứ ba cịn có thể được goi la trường
hợp gián đoạn thời hiệu”
‘et về kỹ thuật lập pháp thi Khoăn 3 Diéu 27 Bộ luật Hình sư năm. 2015 quy định không rõ rang vé cách tinh khác nhau trong hai trường hop nay như quy định của Khoản 3 Điểu 23 Bộ luật Hình sự năm 1900. Bộ luật Hình sự năm 1999 tại Khoản 3 Điều 23 đã quy định rõ "thời gian aa qua không được tinh" trong trường hợp thứ hai và "thời gian tr tránh *hơng được tính" trong trường hợp thử ba. Do quy định khơng rổ rang vẻ
cách tính khác nhau trong hai trường hợp trên nên có thể dẫn đến việc
nhân thức va áp dụng sai là cách tinh của trường hợp thứ ba giống trường hợp thứ hai, tức là “tinh Jai” thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự từ
ngày người phạm tội ra đầu thú hoặc bị bắt giữ. Đây cũng được xem là
han chế của Bộ luật Hình sự năm 2015 trong quy định vẻ thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự
"Ngồi ra, pháp luật hình sự cịn quy đính thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đổi với trường hợp tam đình chi điều tra vụ án, tam đính chỉ điều tra bi can ma chưa xác định được hành vi pham tội quy định tại
khoản nao của điều luật, Trưởng hợp quyết định khối tơ vụ án, quyết đính
<small>15. Trưởng Đạthọc bit Hà Nội 2001), Dede i hộ tự Và lò pha, Số, 31.</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">với tơi pham ít nghiêm trọng, mười năm đổi với tôi pham nghiêm trong,
mười lam năm đối với tội phạm rất nghiêm trọng va hai mươi năm đối với tôi phạm đặc biệt nghiêm trọng để sác định thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự theo Khoản 2 Diéu 27 va Điều 28 Bộ luật Hinh sự năm 2015 lá rất cu thể Tuy vay, thực tế cỏ trường hợp quyết định khởi tổ vu án, quyết
định khởi tô bị can chi ghi điều luật, khơng ghi khoản của điều luật do qua trình điểu tra xác mình chưa chứng minh lam rổ được hành vi phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản nao của điểu luật đã khối tổ, Vì thé, xác định théi hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với trường hợp này
căn cứ vào khung hình phạt trong cấu thành cơ bản của điểu luật đó!”
Quan điểm của tác giả hồn toản thơng nhất, quy định như vậy sẽ đảm. bão được tinh khách quan về kết quả điều tra vụ án và cũng thể hiện được
sự khoan hồng của pháp luật
hin thấy, quy định của pháp luật hình sự vẻ thời hiệu truy cứu,
trách nhiệm hình sự đối với từng trường hợp tôi phạm cu thể, đánh giá từng loại tội pham, các giai đoạn chuẩn bị, phạm tội chưa đạt, phạm tội
hoàn thanh, phạm tội liên tục... từ đó xác đính đúng ngày thực hiện tơi
phạm - thời điểm truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy vay, vẫn con tôn tại một số vướng mắc, hạn chế nhất định can xem xét đánh giá, cũng như đưa.
ra một số kiển nghị, giải pháp. Van để nay, tác giã sản phân tích lam rõ 6 chương 2
16, hain 3 Đền 7 Thống te lên tch s 012030/TTL1V#SND TC TANRTC.BCA.BQP BNNSBTNT.
<small>BICBTP ng 01 hứng Sods 2020 qợ đmh hột hợp Đọc hộn ớt 8 đu ca Độ hắt Tổ ung hạn sevề ân góiqgylteụ in sư iệc tạm đnh đà,</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">14. Quy định về các trường hợp không áp dụng thời hiệu truy
cứu trách nhiệm hình sự
Quy định về thời hiệu truy cứu trảch nhiệm hình su tại Điều 27 của
Bộ luật Hình sự năm 2015 không phải đương nhiên được áp dung đôi với
tất cả các tội pham Quy đính nảy khơng được áp dung đổi với một số tôi
pham theo quy định của Điều 28 Bộ luật Hình sự năm 2015
*1. Các tội xâm phạm an ninh quốc gia quy dinh tat Chương XII
cũa Bộ luật này;
2. Các tơi phá hoại hịa bình chỗng lồi người và tơi phạm chiến
ranh quy đinh tại Chương XXVI của Bộ luật này;
3. Tôi tham 6 tài sản thuộc trường hợp quy Ämh tat khoăn 3 và tốn 4 Điều 353 của Bộ luật Hình sự 2015; tôi nhận lỗi lộ thuộc trưởng
hop quy tah tại khoản 3 và khoản 4 Điều 354 của Bộ luật này
ối với các tội pham quy đỉnh tai Chương XIII - Các tôi xâm phạm. an ninh quốc gia - Bộ luật Hình sự năm 2015 vẫn quy đính khơng áp dung
thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự như Bộ luật Hình sư năm 1999 lả
xuất phat từ tính chất đặc biệt nguy hiểm của nhóm tội phạm nảy” Vi đây 1a các tội phạm de doa gây nguy hại cho độc lập, chủ quyền, thông nhất và toản vẹn lãnh thd của Tổ quốc, chế độ xã hội chủ nghĩa va Nha nước Cộng. ‘hoa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, trực tiếp xâm phạm chế độ kinh tế, nên văn.
hóa, quốc phịng vả an ninh của đất nước. Những người phạm các tơi nay
cịn đặc biệt nguy hiểm do déu thực hiện với lỗi cô ý trực tiếp va có mục đích lật đổ, làm suy yếu hoặc chồng chính quyển nhân dân Nên dù thời gian pham tội trôi qua đã lâu vẫn cân phải truy cứu trách nhiệm hình sự va
19.6515 Ngyễn Ngọc Hoa G017) Bọ luật Khoa lọc Bộ ớt Ho nêu 2017 (Bọc sed bổ ng
<small>"xăm 201) Phin hung) dn Rep 43</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">Các tôi xêm phạm an ninh quốc gia, bao gồm: Tội phan bội Tổ quốc
quy định tại Điểu 108 Bộ luật Hình sự năm 2015, Tơi hoạt động nhằm lật
đồ chính quyền quy định tại Điều 109 Bộ luật Hình sự năm 2015, Tội gián
điệp quy đính tại Điểu 110 Bộ luật Hình sự năm 2015, Tội xâm pham an
ninh lãnh thổ quy định tại Điều 111 Bộ luật Hinh sự năm 2015; Tội bạo. loan quy định tại Điều 112 Bộ luật Hình sự năm 2015; Tơi khủng bé nhằm. chống chính quyển nhân dan quy đính tại Điển 113 Bộ luật Hinh sự năm
2015; Tôi pha hoại cơ sở vat chất - kỹ thuật của nước Cơng hịa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quy định tại Điền 114 Bộ luật Hình sự năm 2015, Tội phá xã hội quy định tại Điểu 115 Bộ luật Hình sự năm 2015, Tội phá hoại chính sách đồn kết quy định tại hoại việc thực hiển các chính sách kinh tế
Điều 116 Bộ luật Hình sự năm 2015; Tôi lam, tàng trữ, phat tan hoặc tuyến.
truyền thông tin tai liệu, vật phẩm nhằm chéng Nha nước Cơng hịa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quy định tại Điều 117 Bộ luật Hình sự năm 2015; Tội
pha rồi an ninh quy định tai Điểu 118 Bộ luật Hình sư năm 2015, Tôi chống phá cơ sở giam giữ quy định tại Điều 119 Bộ luật Hình sự năm 2015, Tội tổ chức, cướng ép, xúi giục người khác trồn đi nước ngoài hoặc trồn ỡ lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân quy định tại Điều 120 Bộ luật Hình sự năm 2015, và Tơi trốn đi nước ngoài hoặc trén ở lại nước ngoài nhằm chống chỉnh quyển nhân dân quy định tại Điều 121 Bộ luật Hình sự năm 2015
Đơi với các tơi quy định ở tại Chương XXVI Bộ luật Hình sự năm
2015 Các tội phá hoại hồ bình, chống lồi người va tội pham chiến tranh -cũng xuất phát từ tính chất đặc biệt nguy hiểm của các tội pham này nên tại
</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">Điều 28 Bộ luật Hình sự năm 2015 cũng như nhiễu nước khác đều quy định
không áp dụng thời hiệu truy cứu trách nhiêm hình sự. Khơng áp dụng thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đổi với các tôi pham nảy đã tré thảnh
nguyên tắc quốc tế trên toàn cẩu thể hiện ở việc đã được quy đính trong
nhiều điều ước quốc té®
Các tơi phá hoại hịa binh, chống lồi người và tội pham chiến tranh, cụ thé bao gồm Tôi phá hoại hỏa binh, gây chiến tranh sâm lược quy định tại Điều 421 Bộ luật Hình sự năm 2015, Tơi chống lồi người quy
định tai Điều 422 B6 luật Hình sự năm 2015; Tôi phạm chiến tranh quy
định tại Điểu 423 Bộ luật Hình sư năm 2015, Tội tuyển mơ, huần luyện
hoặc sử dụng lính đảnh thuê quy định tại Điều 424 Bộ luật Hình sự năm. 2015; và Tội làm linh dénh thuê quy định tại Điểu 425 Bộ luật Hình sự năm 2015
Bên canh những điểm chung với Bộ luật Hình sự năm 1900 về việc
quy định khơng áp dung théi hiệu truy cứu trảch nhiệm hình sự đổi với hai
loại tội pham nêu trên thì Bộ luật Hình sự năm 2015 hiện hành đã có điểm. mới hay bỗ sung nhất đính Đó là quy định tại Khoản 3 Điều 28 Bộ luật Hình.
sự năm 2015: Khơng áp dụng thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đơi với tôi tham 6 tài sản thuôc trường hợp quy định tại Khoản 3 và Khoản 4 Điều 353 Bộ luật Hình sự năm 2015, tơi nhận hồi 16 thuộc trường hop quy định
tại Khoản 3 va Khoăn 4 Điều 354 Bộ luật Hình sự năm 2015. Cu thé là
Khơng áp dụng thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đổi với tội
</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">1.000.000.000 đồng;
b) Gay thiệt hai về tài sản từ 3.000 000000 đồng đến đưới 5.000.000.000 đơng,
©) Gay ảnh hưởng xâu dén an ninh, trật te, an tồn xã hơi,
4) Dẫn đến doanh nghiệp hoặc tổ chức khác bị phá sản hoặc ngừng
hoạt động”
- Quy định tại Khoản 4 Điều 353
"a) Chiêm đoạt tài sản trị giá 1.000.000 000 đồng trở lên; ) Gay thiệt hại về tài sẵn 5. 000,000, 000 đẳng trở lên”.
Không áp dụng thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đổi với tội nhân hồi lộ thuộc các trường hop
- Quy định tại Khoản 3 Điều 354
"a) Của hốt lộ là tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá tie 300.000.000 đẳng dén dưới 1 000.000.000 đẳng:
b) Gay thiệt hại về tài sản từ 3 000 000.000 đồng đến dưới 5.000.000.000 đẳng”
- Quy định tại Khoản 4 Điều 354
"a) Của hỗi lộ là tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá 1.000.000.000 đông trõ lên,
b) Gây thiệt hại về tài sẵn 5.000 000 000 đồng trở lên”
Tôi tham ô tài sản và tôi nhận hối 16 là các tội có tinh nguy hiểm
cho zã hội lớn nhất trong nhóm các tơi pham tham nhũng quy định tại Mục 1 Các tội phạm tham những - Chương XXIII Các tội phạm về chức vụ. Các tôi pham thuộc các trường hợp quy đính nêu trên đều thuộc loại tội phạm
</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">đặc biệt nghiêm trọng. Hanh vi khách quan của tôi phạm nay thưởng rất
'khỏ phát hiến, gây mat lòng tin trong quan chúng nhân dan. Cũng xuất phát từ tỉnh chat đặc biệt nguy hiểm của các tôi pham nảy ma Điều 28 Bộ luật
Hình sự năm 2015 đã bổ sung quy định loại trừ áp dụng thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các tơi pham nay. Quy định nay lả thực sự cần
thiết, nhất la trước tinh hình tham những đang trở thành quốc nan, gây hậu
quả nhiễu mất ngày cảng lớn, thêm chí cịn de doa sự tổn vong của chế độ
xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, quy định nay còn thể biện thai độ lên án quyết Tiết, quyết tâm cao của Nhà nước trong đầu tranh không khoan nhượng nhằm.
chống các tội phạm tham những nói chung và các tơi phạm nay nói riêng.
Đối với các tội phạm nêu trên không áp dung thời hiệu truy cửu
trách nhiệm hình sự tức 1a cơ quan tiễn hành tổ tụng có quyền truy cứu trách nhiệm hình sự bat cứ lúc nào tit lúc có hảnh vi phạm tôi.
Kết luận Chương 1
Trách nhiêm của người phạm tội phải chíu những hậu quả pháp lý bất lợi về hành vi phạm tôi của minh. Mặc dù tôi phạm chính lả hành vi
nguy hiểm cho xã hội cén phải bị trừng phạt thích đáng, thâm chi loại trừ ra
khỏi đời sống zã hôi nhưng không vi thé ma yếu tổ thời hiệu bị bd qua.
Việc truy cứu trách nhiệm hình sự của một chủ thể phải bi giới hạn lại trong
một khoảng thời gian, khoảng thời gian nảy chính là thời han của thời hiệu. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự lả thời han do Bộ luật Hình sự quy định mã khi hết thời hạn đó thì người phạm tơi khơng bị truy cứu trách nhiệm hình sự Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự, thơng thường được tính từ ngày hành vi pham tơi được thực hiện nhưng ở một số trưởng hợp đặc biệt thì cách tính thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự có sư khác biệt
Việc quy định về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là hết sức
cẩn thiết, khơng chỉ có ý nghĩa về bao đảm tính thượng tôn của pháp luật
</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">quy định về théi hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự con mang tính nhân đạo, tạo điều kiện cho con người phục thiên, sửa chữa những sai lm ma ho đã phạm phải
Trong những năm qua, công cuốc đầu tranh chống tham nhũng được
Đăng va Nha nước hết sức quan tâm. Song song với việc xây dựng, kiện toán lực lượng có chức năng phơng chống tham những, Đăng va Nhà nước ta đã chú trong xây dựng, hoàn thiện hệ thống các văn bản quy pham pháp luật về phòng chéng tham những. Việc áp dụng thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự phải tuần thủ những diéu kiện nhất định. Các điều kiện này
được quy định rõ trong Bộ luật Hình sự năm 2015 vé thời hạn, mức độ thực hiên hành vi nguy hiểm cho xế hội. Đặc biệt 18 quy định không áp dụng thời hiệu truy cứu trách nhiệm đổi với một số tôi phạm cụ thé trong đó có
loại tội pham tham những. Điễu nay tao ra được một tín hiệu tích cực trong
cơng cuộc phỏng chồng tham nhũng, đưa cả hệ thong chính trị vao guéng
trong sạch, liém khiết với chính ban thân minh và với nhân dân.
Các quy định nảy là cơ s pháp lý để các cơ quan tiễn hành tổ tung căn cứ khi ap dụng quy định vẻ thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.
</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">Chương 2
THUC TIEN ÁP DỤNG QUY ĐỊNH VE THỜI HIỆU TRUY CỨU TRÁCH NHIEM HÌNH SỰ VÀ KIỀN NGHỊ
21. Thực tién áp dụng quy định về thời hiệu truy cứu trách.
nhiệm hình sự
Theo quy định của pháp luật hình sự, công dân khi thực hiện các hành vi vi phạm các tội danh được quy đình tại Bộ luật Hình sự va thöa mãn di các đâu hiệu cầu thảnh tội phạm thi sé bị truy cứu trách nhiệm hình sự vẻ tôi danh tương ứng. Tuy nhiên, trong quá trình điều tra, phát hiển tơi pham khơng phải bat cứ hành vì phạm tội nao đều được phát hiện ngay sau khi xy ra. Các nha kam luật nước ta cho phép một khoảng thời gian để cơ
quan tiền hảnh tổ tụng thay mặt Nha nước thực hiện quyền truy cửu trách. nhiệm hình sự người phạm tơi và đồng thời người phạm tôi thực hiên nghĩa vụ của đối tượng bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Tuy nhiên, trong thực tiễn áp dụng quy định vé thời hiệu truy cứu
trách nhiệm hình sự thường tén tại một sơ hạn chế, vướng mắc trong việc áp dung quy định về thời hạn truy cứu trách nhiệm hình sự hay thời hạn của thời hiệu, cách tính thời hiệu và xác định tội pham làm căn cứ áp dụng quy định về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.
2.1.1. Han chế, vướng mắc trong việc áp dung quy định về thời
"hạn truy cứu trách nhiệm hink sự và cách: tỉnh thời hiệu
Trong thực tiễn áp dung quy định của Bộ luật Hình sự vé thời hiệu ắc,
truy cứu trách nhiệm hình sự đã nảy sinh một số han chế, vướng mắc, thường tập trung vảo viếc xác định không đúng thời han truy cửu trách nhiệm hình sự hoặc tính khơng đúng thời hạn của thời hiệu theo quy định
</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">của Bộ luật Hình sự về thời hiệu truy cứu trach nhiệm hình sự và do đó
dẫn đến khả năng oan sai hoặc bư lọt tội phạm. Co thé viện dan các trường.
hợp sau:
Thứ nhất
Ja trường hợp vụ án đang được dư luận xã hội quan tam‘Vu án Ông Hồ Thanh Hải (sinh năm 1953, trú tai quận Bình Thạnh, Thanh phé Hỗ Chí Minh) được Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Thanh phổ Hỗ Chí Minh đình chi điểu tra vé tơi "Trồn thuế" theo Khoản 3 Biéu 161 Bộ
luật Hình sự năm 1999 va "Lửa dao chiếm đoạt tài sẵn" theo Khoản 4
Điều 139 Bồ luật Hình sư năm 1999 với lý do hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự và hành vi khơng cịn nguy hiểm Nhưng thay vì vui mừng,
ơng Hỗ Thanh Hai đã có đơn dé nghị cơ quan chức năng xem xét lại quyết
chỉ điều tra nay”.
Sau 08 năm ké từ khi bị khởi tố, tháng 5/2012, ông Hỗ Thanh Hai được Cơ quan Cảnh sát điều tra Cơng an Thảnh phổ Hỗ Chí Minh đính chỉ điều tra về tội "Trồn thuế" và "Lửa do chiếm đoạt tải sản" với ly do hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự và hành vi khơng cịn nguy hiểm
Củng được định chỉ diéu tra trong vụ án này cịn có 09 người khác: 1 người
với tôi "Trồn thuế" và 8 người với tôi "Lưu hảnh các giấy từ có giá giả
khác". Theo kết luận điều tra vào tháng 5/2012 của Cơ quan Cảnh sát điều tra Cơng an Thành phé Hồ Chí Minh: Trong thời gian từ năm 1900 đến năm 2001, ông Hé Thanh Hải là Giám đốc doanh nghiệp tư nhân chế biển
thủy sản Bình Hưng vả Giám đốc cơng ty trách nhiệm hữu hạn Hai Bình (déu có chức năng thu mua, chế biển hải sản xuất khẩu) đã chỉ đạo nhân
viên ký hợp đồng mua ban hai sản với một số doanh nghiệp dưới hình thức
19 hot Lần, Bị cứ Khơng wn thời my cứu wich mn hành nơ: leọc/Biodug3ats/
<small>hip-ctcøg bibkct.3hong noi le thọ hư cú gachshườm hs. 19773 a, hy: cập</small>
"ng 17162020.
</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">giao hàng tay ba (ngự dân, bến mua, bên bản ký hợp đồng mua bán),
‘Nhung trên thực tế bên mua nhận hang, thanh toán trực tiếp với ngư dân va chi chuyển số tiên chênh lệch giá cho bên bán.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Thành phô Hỏ Chi Minh cho ing, số hai sẵn trên 1a do doanh nghiệp Binh Hưng và Cơng ty Hai Bình ‘thu mua của ngư dân, cịn bên B (bên bén hang) khơng có hai sin. Việc ký
hợp đồng này là dé doanh nghiệp Binh Hưng và Cơng ty Hai Bình lấy hóa
đơn của bên B (bên bán hang) xác lập hé sơ xin hoàn thuế và kê khai khẩu. trừ thuế. Sổ tiên hoàn thuế của doanh nghiệp Bình Hưng và Cơng ty Hai Binh hơn 6,8 tỷ đồng bi Cơ quan Cảnh sắt diéu tra Cơng an Thanh phổ Hỗ Chí Minh coi là tién "lừa dao"; còn số tién khâu trừ thuế hơn 18,6 tỷ đồng
bị cho la tién "trồn thuế"
Ngoài việc cáo buộc ông Hồ Thanh Hai có hành vi lửa dio chiếm
đoạt tai sản và trồn thuế, Cơ quan Cảnh sát điều tra Cơng an Thành phó Hỗ Chí Minh cịn có cho ring bên A đã khơng có hai sản nhưng vẫn ký hop
đồng rồi "xuất khơng" hóa đơn cho doanh nghiệp Bình Hưng và Cơng ty Hai Bình là hành vi "lưu hành giấy tờ có giá gia khác". Từ đó, Cơ quan Cảnh sát diéu tra Cơng an Thành phơ Hồ Chí Minh đã khối tổ 8 người là giám đốc hoặc người đại điện của các Công ty đã ký hop đồng bản hãi sản. và xuất hóa đơn cho doanh nghiệp của ông Hỗ Thanh Hai
Mắc da vụ án được khỏi tổ từ năm 2004 với 06 lần điều tra bd sung, 02 lần tam đỉnh chỉ điểu tra rồi phục hổi điều tra, 04 lẫn trưng
định về thuế nhưng qua 05 lần dua ra xét xử, Tịa án vẫn khơng tí
được những người liên quan trong vụ án này.
Thang 5/2012, sau khi có Bản kết luận điều tra số 223-29/KLDTBS-PC46 (Đ8), Cơ quan Cảnh sát điều tra Cơng an Thành ph Hỏ Chí Minh đã
</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">ra Quyết định đính chỉ điều tra vụ án, Quyết định đình chỉ điều tra đối với các bị can về các tôi danh "Trồn thuế", "Lửa déo chiếm doat tải sản" va
“Luu hành các giấy tờ có giá giả khác". Lý do đình chỉ điểu tra là do "hết
thời hiệu" và "hành vi khơng cịn nguy hiểm"2)
Đối với hénh vi trén thuế, kết luận điều tra niêu "trong q trình xử.
lý vụ án có vướng mắc giám định từ pháp về thuế nên vụ án bi kéo dai hơn 10 năm Đến nay đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự vẻ tơi trốn. thuế". Cịn hảnh vi sử dụng hóa đơn, chứng từ để kê khai hoản thuế giá tn
gia tăng (VAT), kết luân điểu tra nêu: "Luật Quản lý thuế có hiệu lực tir
năm 2007, sau nhiễu lần sửa đổi bỗ sung thì quy định về việc truy thu do
hồn thuế sai có lợi hơn so với quy định cũ nên hảnh vi "lửa dio chiếm. đoạt tai sản" trong việc kê khai hồn thuế của Hỗ Thanh Hai khơng cịn
nguy hiểm cho xã hội. Vi vậy, miễn truy cứu trách nhiệm hình sự với Hồ
Thanh Hải"
Như vây, có thể hiểu ly do của việc "hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự" va để cho "hành vi khơng cịn nguy hiểm" trên đây là Cơ
quan Cảnh sát điều tra Công an Thành phổ Hé Chi Minh đã "Kéo dai" qua trình điều tra vụ án (8 năm). Điều này phải chăng đã có chun bơ lọt tội
phạm do q trình điều tra đã có sự chậm trễ rơi tính thời gian điều tra vào thời hạn không truy cứu trách nhiệm hình sự để áp dụng thời hiệu truy cứu
trách nhiệm hình sự.
Trước quan điểm của Cơ quan Cảnh sắt điều tra Công an Thánh phố
Hỗ Chi Minh về viếc "hết thời hiệu trên đây", quan điểm của Luật sư
Duong Kim Sơn (Công ty Luật TGT va Công Sự) cho rằng: "Điều 23 Bộ
230, Xi BỊ ean thẳng môn hắt hủ hiện truy cứ ích dda hà nụ. Epc/Baogluput a mpc
<small>ưng bec ding on et oi hông trợ cmniểrhieb se 115)73 ni ty cập neh 1782020.</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">luật Hình sự năm 1999 quy định: Thời hiệu truy cứu trách nhiêm hình sự lả thời hạn do Bộ luật nảy quy định mã khi hết thời hạn đó thì người phạm tội
khơng bị truy cứu trách nhiệm hình sy"?
Trong vụ nay, hành vi trén thuế và lửa dio chiểm đoạt tài sản của ông Hỗ Thanh Hai xay ra từ năm 1999 đến năm 2001 va đến tháng 5/2004
thì Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Thanh phổ Hé Chi Minh có Quyết
định khối tổ vụ án, khỏi tổ bi can. Việc khối tổ nay chính là việc lâm nhằm. truy cửu trách nhiệm hình sự đối với ống Hỗ Thanh Hải. Như vay, thời gian ma cơ quan chức năng "bư qn" hành vi của ơng Hỗ Thanh Hai nếu có cũng chỉ được tính đến tháng 5/2004 (khoảng 05 năn), tức là chưa hết thời hạn truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy đính tại Khoản 2 Điều 23 Bộ luật Hình sự năm 1990.
“Thời hiệu" va "thời gian tiến hành tổ tung" là hai khái niệm khác nhau, cũng khơng có quy định nao về việc "thời gian tiến hành tổ tung được trừ vao thời hạn dé tỉnh thời hiệu truy cứu trách nhiêm hình sự". Cơ
quan Cảnh sát điều tra Cơng an Thanh phổ Hé Chi Minh lại tính "thời gian tiên hành tổ tung" vào "thời hiệu truy cứu trách nhiêm hình sự" như trong
‘vu an trồn thuế va lừa đảo chiếm đoạt tai sản trên là khơng chính xác”.
Từ vụ án trên cho thấy, việc xác định thời han truy cứu trách
nhiệm hình sư cịn nhiễu quan điểm khác nhau do Bộ luật Hình sự quy định
vẻ thời hạn của thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình su là chưa rổ rằng
‘Theo phân tích ở phân 1.3 (quy định vé cách tinh thời hiệu truy cứu trách
nhiệm hình sy), trong vi dụ trên thì ơng Hỗ Thanh Hai phạm tội liên tuc từ năm 1900 đến năm 2001, có nghĩa rằng thời hiệu truy cứu trách nhiệm
<small>21, Blcinghông muốn it "naan trọ cứntríchobtjnnhàn,</small>
<small>22. Nem: Bican khơng min hit Thờ kộu uy cứ trách nhiệm hàn eps oapluphat valttp-ceecong lb-con Whang man ut thoi hôn uy con chontien.khậ sứ 115773 an, my cập nghy 17162020.</small>
</div>
