Khoa mỹ thuật thiết kế tiểu luận moddule 3 – sử dụng văn bản đề tài các loại nhạc cụ cơ bản

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (12.66 MB, 33 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOTRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN LANG

KHOA MỸ THUẬT THIẾT KẾ

TIỂU LUẬN MODDULE 3 – SỬ DỤNG VĂN BẢN

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành được bài tiểu luận này, em xin chân thành cảmơn Ban Giám hiệu, các khoa, phòng và quý thầy, cô của trườngđại học Văn Lang, những người đã tận tình giúp đỡ và tạo điềukiện cho em trong quá trình học tập. Đặc biệt, em xin gửi lờicảm ơn sâu sắc đến thầy Trà Văn Đồng - người đã trực tiếpgiảng dạy và hướng dẫn em thực hiện bài tiểu luận này bằngtất cả lòng nhiệt tình và sự quan tâm sâu sắc.

Trong quá trình thực hiện bài tiểu luận này, do hiểu biết cònnhiều hạn chế nên bài làm khó tránh khỏi những thiếu sót. Emrất mong nhận được những lời góp ý của quý thầy cơ để bàitiểu luận ngày càng hồn thiện hơn.

Page 2 of 33tiểu luận model 3

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

Trống của John Unger, Company B, 40th Regiment New York Veteran Volunteer Infantry Mozart Regiment, 20 tháng 11, năm 1863...24

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

CHƯƠNG 1

G

uitar (phiên âm: ghita, tiếng Pháp: guitare; tiếng Anh: guitar), còn được biết đến dưới tên gọi Tây ban cầm (西班琴 Cát tha 吉他), ( ) vốn xuất xứ là một nhạc cụ có cách đây hơn 500 năm (loại guitar cổ), sau này người Tây Ban Nha mới cải tiến nó thành đàn guitar ngày nay. Đàn guitar trước kia chỉ vỏn vẹn có 1 dây, ngày nay có 6 dây, tuy nhiên vẫn tồn tại những loại đàn guitar có 4, 7, 8,

10 và 12 dây. Nó là một loại nhạc cụ có phím và dây, có ứng dụng rộng rãi trong các loại nhạc, có thể đệm cho hát, hòa tấu hoặc độc tấu.

Guitar là một loại nhạc cụ có dây, theo truyền thống được làm từ gỗ và dùng dây bằng ruột động vật, ni lông hoặc dây thép và phân biệt với các nhạc cụ có dây khác bằng cách làm và cách chỉnh âm. Cây đàn guitar hiện đại được kế thừa từ các loại đàn gittern, vihuela, guitar bốn thời Phục hưng, và guitar 5 thời baroque, tất cả đều góp phần vào sự phát triển của nhạc cụ sáu dây hiện đại này. Có ba loại chính của guitar acoustic hiện đại: guitar cổ điển (dây ni lông), guitar acoustic dây thép, và guitar archtop, mà đôi khi được gọi là "guitar jazz". Các giai

điệu của một cây guitar acoustic được tạo ra bởi sự rung động của dây, khuếch đại bởi hộp đàn rỗng của đàn guitar, hoạt động như một buồng cộng hưởng. Cây guitar cổ điển thường được chơi như một nhạc cụ độc tấu bằng cách sử dụng kỹ thuật ngón tay tồn diện, trong đó mỗi dây được tách riêng bằng ngón tay của người chơi, trái ngược với đánh hợp âm. Thuật ngữ "tỉa ngón tay" cũng có thể ám chỉ đến một truyền thống nhạc dân gian, nhạc blues, bluegrass và nhạc đồng quê ở Hoa Kỳ. Guitar bass acoustic là một nhạc cụ có độ cao nốt trầm thấp, dưới một quãng tám so với một cây đàn guitar thông thường.

1.1Guitar dùng vĩ kéo

tiểu luận model 3

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

Bowed guitar (guitar dùng cây vĩ) là một phương pháp chơi guitar, acoustic hoặc điện, trong đó guitarist sử dụng một cây vĩ (cung vĩ của violin hay cello), chứ không phải dùng móng gảy phổ biến hơn, để làm rung các dây của nhạc cụ, tương tự như chơi violin. Không giống như các nhạc cụ dùng vĩ kéo truyền thống như violin, guitar thường có bán kính cầu tương đối bằng phẳng và các dây có vị trí gần nhau, gây khó khăn cho việc ghi các nốt riêng lẻ trên dây giữa. Kỹ thuật này thường được liên kết với Trang Jimmy của Led Zeppelin và Yardbirds, cũng như Jónsi của Sigur Ros. Eddie Phillips thuộc nhóm Sáng tạo Anh, là một trong những nghệ sĩ guitar rock đầu tiên sử dụng cây cung trong bài hát "Making Time" năm 1966 của họ.

1.2Lịch sử

Đàn guitar có một lịch sử phát triển lâu dài, có lẽ khởi đầu từ chiếc dây cung của những người thợ săn cổ. Tiếng bật của dây cung khi mũi tên được phóng đi đã gợi ý cho người xưa sáng tạo ra đàn lia, đàn hạc và đàn lutz. Những chiếc đàn này được làm từ gỗ, mai

rùa và gân động vật. Ở Hy Lạp, thế kỷ 7, người ta thấy xuất hiện phổ biến đàn lia và đàn cithara (một loại đàn lớn cồng kềnh, bắt chước cơ cấu của đàn lia với mặt gỗ to bản).

Từ "guitar" bắt nguồn từ chữ cithara. Cây đàn guitar đầu tiên có lẽ xuất hiện ở Ai Cập và Babylon từ 1000 năm trước Công nguyên. Trải qua nhiều biến đổi, nó được những đạo quân xâm lược mang đến châu Âu khoảng thế kỷ thứ 8 và phát triển rực rỡ vào thế kỷ 14, đặc biệt tại Tây Ban Nha. Người ta không biết từ guitarra xuất hiện ở Tây Ban Nha từ khi nào. Tuy nhiên, trong suốt thế kỷ 14, có hai loại nhạc cụ mang tên guittara là đàn guittara Latina và guittara Morisca đã chiếm ngôi vị độc tôn ở xứ sở bị tót.

Cùng với những nhạc cụ biểu diễn lưu động khác, cây

đàn rebec (đàn violon 3 dây thời cổ) có bầu trịn đã theo chân các đạo quân xâm lược tới Tây Ban Nha, trở thành một nhạc cụ phổ biến, làm nên một làn gió mới cho cuộc sống của những người dân nơi đây. Rất nhiều nhạc sĩ đã sáng tác Văn bản liên kết dựa trên thanh âm của đàn Rebec. Thậm chí Giáo hội Tây Ban Nha đã phải ra lệnh cấm các nhà thờ được chơi loại nhạc cụ này vì tính chất phóng khống xơ bồ của nó. Nhạc cụ bộ dây cổ nhất được tìm thấy tại khu vực Alaja Huyuk (thuộc bán đảo Anatoli) có niên đại 1400 năm trước Cơng ngun. Người ta cịn tìm thấy một bức tượng đá cổ ở Hy Lạp minh hoạ một phụ nữ đang ôm đàn. Điểm đặc biệt là tư thế của nàng trùng khớp với tư thế chơi đàn của các nghệ sĩ guitar ngày nay.

Page 6 of 33tiểu luận model 3

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

Vào thế kỷ thứ 15 vihuela là nhạc cụ đầu tiên mang đầy đủ những đặc trưng của cây đàn guitar. Những bản nhạc viết cho nhạc cụ này còn lưu giữ được cho thấy sự hoàn thiện đáng kinh ngạc. Những cây đàn đầu tiên tại mang lại những cải tiến đáng kể, làm nên đặc trưng của cây Ý guitar ngày nay. Đàn có một lỗ thốt âm duy nhất, một cần đàn và các khoá. Dây đàn thường gồm 4 dây đôi (như đàn mandoline) và một dây đơn. Hộp đàn có hình số 8 và dài hơn so với cây đàn guitar hiện đại. Tuy nhiên, phải đợi đến thế kỷ 19, dưới bàn tay tài hoa của nghệ nhân bậc thầy Antonio de Torres Jurado (1817-1892) cây đàn guitar mới tìm được sự hồn hảo của mình: đơn giản và thanh thốt. Đầu tiên phải kể đến tỉ lệ cân xứng. Trong thùng đàn, de Torres đã thay cho 4 hoặc 5 thanh ngang truyền thống bằng một hệ thống 7 thanh gỗ hình dẻ quạt. Chúng được phân chia tỷ lệ một cách chuẩn xác đến mức sau này khơng ai có thể vượt qua và nhờ đó những cây đàn của de Torres ln có âm thanh mượt mà, truyền cảm và sức ngân vang rất êm, rất sâu. De Torres cũng là người tìm ra độ dài chuẩn mực của dây đàn là 65 cm. Có thể nói cho đến nay, khó ai có thể vượt qua sự mẫu mực về thanh âm và hình dáng của cây đàn của de Torres.

Một trong những giai đoạn phát triển tột bậc của cây đàn sáu dây là thời vua Ludwig XIV[cần dẫn nguồn]. Người ta có thể thưởng thức tiếng đàn từ trong cung đình giàu sang tới những góc chợ nhỏ của những người bình dân. Ai ai cũng say mê guitar cho dù họ ở giai tầng nào của xã hội. Tuy nhiên, chính vì ý nghĩ kỳ qi của tầng lớp quý tộc rằng họ đang cùng thưởng thức âm nhạc với giới bình dân mà cây đàn guitar đã có một thời gian dài khơng hề xuất hiện ở nơi cung đình.

Dù thế, cây đàn guitar vẫn âm thầm phát triển. Với cảm hứng nghệ thuật từ cuộc sống bình dân, họa sĩ Michelangelo Merisi da Caravaggio đã sáng lập ra một trường phái nghệ thuật pha trộn giữa tĩnh vật và phồn thực mà tâm điểm của nó là tiếng đàn guitar phóng khống và những bước nhảy vui nhộn bên bàn tiệc của những cô nàng hầu gái và những anh chàng nơng phu hồn hậu. Có thể nói đây cũng là tiền đề dần hình thành nên dịng nhạc flamenco vô cùng quyến rũ, đặc trưng Tây Ban Nha.

Những tên tuổi như Ferdinando Carulli (1770-1841), Fernando Sor (1778-1839), Mauro Giuliani (1781-1829), Matteo Carcassi (1792-1853) và đặc biệt là Francisco Tárrega (1852-1909) đẵ góp phần đưa tiếng đàn guitar trở lại đời sống âm nhạc hàn lâm. Những bản nhạc kinh điển không chỉ mô phạm mà cịn tràn đầy tính biểu cảm và sự tinh tế. Với mong muốn cây guitar có một vị trí trong dàn nhạc giao hưởng, Tárrega đã khơng ngừng phát triển kỹ thuật chơi nhạc guitar, chuyển soạn các tác phẩm của Frédéric Chopin, Robert Schumann, Johann Sebastian Bachcho guitar. Sau này, tiếp nối con đường của Francisco

tiểu luận model 3

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

Tárrega, Andrés Segovia (1893-1987) cùng với cây lục huyền cầm lần lượt chinh phục tất cả các phòng hòa nhạc.

Bên cạnh sự phát triển của dòng nhạc hàn lâm, cây guitar của Torres cũng rẽ nhánh sang dòng âm nhạc bình dân mà đáng kể nhất phải nói đến flamenco. Kết hợp giữa tiếng guitar chau chuốt, nhịp điệu nhanh, những bước nhảy, tiếng vỗ tay hay là dậm gót của các vũ cơng, flamenco thực sự mang đến cho người thưởng thức sự tươi đẹp của tâm hồn Tây Ban Nha. Biết bao thế hệ nghệ sĩ flamenco đã nói tiếp nhau giữ gìn và mở rộng dòng nhạc này. Tuy nhiên, họ kế nghiệp nhau chủ yếu bằng cách học truyền khẩu nên tên tuổi và âm nhạc của họ cũng chỉ được "truyền khẩu" trong dân gian. Ramón Montoya (1880-1942) là người duy nhất đã đưa được flamenco tới các phòng hòa nhạc. Làm được điều này là do ông đã kết hợp một cách hài hoà sự thuần khiết của flamenco và tính kỹ thuật của guitar cổ điển.

Sang đầu thế kỷ 20, cây guitar sáu dây đã có sự phát triển mạnh mẽ trong mọi tầng lớp xã hội. Cùng với những biến chuyển mới trong đời sống nghệ thuật, kinh tế, xã hội, chính trị, tiếng đàn guitar đã rẽ sang các nhánh mới như nhạc rock, nhạc jazz và trở thành nhạc cụ phổ thông nhất trong đời sống âm nhạc hiện đại.

1.3Cấu tạo

Bộ phận quan trọng nhất của đàn là dây đàn và thùng đàn. Thùng có tác dụng cộng hưởng và khuếch đại âm thanh. Khi ta gảy dây đàn tức là làm cho dây đàn rung động, thùng đàn sẽ cộng hưởng với tần số rung động của dây đàn, làm cho lớp khơng khí xung quanh mặt thùng đàn dao động với cùng tần số và tai ta nghe được âm thanh. Tùy theo tần số dao động của dây đàn mà ta nghe được các âm thanh trầm bổng khác tai

5. Truss rod (trục kim loại giữ độ thẳng cho cần đàn) 6. Inlays (dấu trên ngăn phím đàn)

7. Neck (cần đàn)

8. Heel (acoustic or Spanish), neckjoint (electric) - chỗ tiếp nối giữa cần và thân đàn

Page 8 of 33tiểu luận model 3

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

Page 10 of 33tiểu luận model 3

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

1.4Phân loại

Theo dòng phát triển của thời gian, cùng với những biến đổi tất yếu của xã hội, tư tưởng, ý thức của con người mà cây đàn guitar cũng có những cải biến đáng kể.

tiểu luận model 3

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

Xét theo dịng nhạc, guitar được phân chia thành 2 dịng chính thống: guitar cổ điển và guitar nhạc nhẹ. Guitar cổ điển thường là đàn gỗ, có 6 dây, đôi khi được thiết kế thành 12 dây. Trong nhạc nhẹ, có nhiều thể loại phong phú hơn nên người ta cũng đồng thời chia guitar thành các dòng như guitar flamenco, jazz hay rock.

Xét về cấu tạo, đàn guitar được chia thành guitar điện, guitar Hawaii, guitar phím lõm, guitar đệm (bass), guitar hai cần, guitar 4 dây, 7 dây, 12 dây. Nhưng thông thường guitar được chia làm 2 nhóm lớn: guitar thùng (acoustic guitar) và guitar điện (electric guitar).

1.5Guitar thùng

Guitar thùng đã thâm nhập vào rất nhiều thể loại âm nhạc khác nhau. Bên cạnh vai trò là những nhà solo tuyệt vời, acoustic cũng đã hòa nhập rất hài hòa với các dụng cụ âm nhạc khác.

Guitar thùng về cơ bản là nhạc cụ không dùng điện, khối lượng nhẹ, thường được làm chủ yếu từ gỗ, dễ mang theo khi di chuyển. Dây đàn được làm chủ yếu từ dây sắt hoặc dây nilon. Trái với Guitar điện, cây đàn guitar thùng không sử dụng một thiết bị tăng âm nào gắn vào cây đàn, trái lại nó sử dụng một miếng gỗ tăng âm gắn vào phía trước thân đàn. Vì vậy, so với các nhạc cụ khác trong một dàn nhạc giao hưởng, âm thanh của cây guitar thùng thường nhỏ hơn và vi vậy khi guitar được chơi chung trong các dàn nhạc, nó thường được gắn thêm các bộ phận cảm ứng từ dùng để khuếch đại âm thanh (gọi là pick-up). Các guitar thùng hiện nay sử dụng rất nhiều loại pick-up khác nhau để các nhạc cơng có thể dễ dàng điều chỉnh âm lượng của guitar.

Đàn guitar thùng có khả năng trình diễn ở nhiều thể loại nhạc khác nhau từ nhạc cổ điển, nhạc đồng quê, nhạc jazz cho đến flamenco với tính biểu cảm tuyệt vời.

Guitar thùng thường có:

 phím đàn hẹp hơn guitar cổ điển

 thùng đàn hơi mỏng hơn cổ điển, phía trên thường có một miếng hình khuyết để trang trí và tránh làm xước thùng đàn khi đánh miếng gảy

 Một số cây, ở mặt bên trên của thùng đàn cịn có chỗ để móc dây thiết kế sẵn để móc dây đeo vào đứng đánh

Ta có thể chia guitar thùng ra thành nhiều nhóm lớn: guitar cổ điển và guitar flamenco; guitar dây thép với phần đầu phẳng (còn gọi là guitar

Page 12 of 33tiểu luận model 3

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

dân gian - folk guitar); guitar 12 dây; guitar đầu vòm. Guitar thùng còn bao hàm một số loại guitar không gắn các bộ phận tăng âm và dùng trong một số trường hợp như loại guitar thùng để đánh đệm trong các ban nhạc, chúng có cùng tông với loại guitar điện cùng dùng để đánh đệm.

Một số biến thể của guitar thùng:

 Phiên bản đầu tiên của guitar thùng là cây đàn guitar cổ điển (classical guitar)

 Đàn dây kim loại: được tạo vào khoảng thế kỉ 19. So với dây đàn của guitar cổ điển, điểm khác biệt lớn nhất là nó được căng dây kim loại và đơi khi thùng đàn to hơn. Cùng với guitar điện

(electric guitar), nó đã trở thành một nhạc cụ cốt lõi trong nhạc

 Guitar cộng hưởng (resonator guitar): có thân đàn thường được làm từ kim loại. Cách làm này giúp nâng cao âm thanh để chơi trong dàn nhạc giao hưởng và thính phịng. Nó ra đời ở vùng trung tâm phía Bắc Mĩ vào khoảng thập niên 1920 và thập niên 1930.

 Đàn 12 dây: có số dây đàn là 12, gấp đơi một cây đàn bình thường. Cứ mỗi cặp 2 dây sẽ thể hiện một cao độ. Với cây đàn này một nghệ sĩ có thể thể hiện như 2 người đang cùng chơi. Do tính chất 2 dây/1 cao độ, tính cộng hưởng là rất cao nên có ảnh hưởng rất rõ ràng và tích cực tới người nghe.

 Guitar Torres: được coi là bậc tiền bối trong dòng guitar thùng hiện đại. Nó có thân đàn to hơn một chút và rất giống cây đàn guitar cổ điển.

 Ngồi ra, ở Việt Nam thì quen chơi đàn thùng. Đàn thùng thì cũng tương tự như đàn cổ điển, có cái thân rỗng và có lỗ âm thanh. Dây thì thường là sắt bao đồng, dây cứng hơn loại nylon, và dây đàn được giữ trên mình đàn bằng sáu cái chốt nhựa hoặc kim loại, chứ không cột lại như đàn nylon.

Ba-rốc/Phục Hưng

Tiền thân của guitar hiện đại. So với guitar cổ điển, nó nhỏ và thanh tú hơn, và âm thanh phát ra cũng nhỏ hơn. Nó có dây đạt thành cặp như guitar 12 dây, nhưng chỉ có 3-4 cặp, khác với guitar 12 dây có 6 cặp ứng với đủ 12 dây. Guitar Ba-rốc được dùng để đánh đệm cũng như đánh đơn, và thường được thấy trong các buổi biểu diễn âm nhạc vào thời kỳ

sớm của lịch sử âm nhạc (500-1760 CN) (Instrucción de Música sobre la

Guitarra Española của Gaspar Sanz xuất bản vào năm 1674 bao gồm rất nhiều bài guitar đánh đơn trong thời kỳ đó). Trong khi guitar Ba-rốc có thân đàng phẳng thì guitar Phục Hưng được trang trí rất cầu kỳ với

tiểu luận model 3

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

những lớp gỗ và ngà voi trang trí trên khắp thân và cổ đàn, và một paper-cutout inverted "bánh cưới" phía trong lỗ thân đàn.

Cổ điển

Nhạc cụ này được chế tạo từ một bản thiết kế vào khoảng 150 năm trước đây. Nó là loại đàn guitar thùng có 6 dây (thường làm bằng nilon), âm thanh phát ra nghe êm dịu. Nhạc cụ này có thể được dùng trong rất nhiều loại thể loại nhạc khác nhau: từ nhạc Tây Ban Nha, folk, jazz cho tới nhạc độc tấu và hòa tấu và thường được chơi khi nhạc công ngồi tại một vị trí cố định.

Guitar cổ điển thuộc bộ dây, âm vực rộng khoảng 3 quãng tám, được chế tạo từ nhiều loại gỗ khác nhau, có chiều dài xấp xỉ 1 m. Nhạc cụ này phát triển từ thời Trung cổ. Thời kỳ đầu, nó xuất hiện ở Tây Ban Nha và Ý, giai đoạn ấy nó có hình dáng nhỏ gọn hơn loại Guitar cổ điển ngày nay.

Hiện nay, các loại guitar cổ điển sử dụng trong dàn nhạc giao hưởng Niibori Guitar được phân loại như sau:

 Guitar sopranino hay guitar piccolo, với quãng tám và quãng năm cao hơn bình thường một chút.

 Guitar soprano, với quãng tám cao hơn bình thường.

 Guitar alto, với quãng năm cao hơn bình thường.

 Guitar chính (guitar cổ điển nguyên mẫu).

 Guitar đệm Niibori, với quãng bốn thấp hơn bình thường. Niibori thường chỉ đơn giản gọi đó là "guitar đệm", mặc dù guitar đệm của Niibori khác với các loại guitar đệm thông thường.

 Đại hồ cầm, với quãng tám thấp hơn bình thường.

Loại 12 dây

Là loại đàn guitar có 12 dây, nhiều gấp đôi số lượng dây của loại guitar thùng chuẩn mực. Nói cách khác, nó là loại guitar có 6 cặp dây dựa theo loại guitar thông thường: cặp dây số 1 là nốt Mi; cặp số 2 là nốt Si; cặp số 3 là nốt Sol; cặp số 4 là nốt Rê; cặp số 5 là nốt La và cặp số 6 là nốt Mi (thấp hơn nốt Mi của cặp dây số 1 đúng 2 quãng tám).

Guitar 12 dây thuộc bộ dây, âm vực khoảng 3 quãng tám, được chế tạo từ gỗ, kim loại và plastic. Đầu thế kỷ 19, người ta đã gắn thêm volume để nhạc cụ này tăng thêm cường độ âm thanh. Trong ban nhạc, nhiệm vụ của guitar 12 dây là đệm hợp âm giữ nhịp. Nó phát ra âm thanh khá "chói tai" như thể có 2 cây guitar cùng được sử dụng một lúc.

Nhạc cụ này là kẻ tiền nhiệm của loại guitar thùng hiện đại. Nó có những thiết bị tăng âm nằm trong khn đúc hình nan quạt ở cạnh dưới của mặt thân đàn. Những thiết bị này giúp âm thanh phát ra lớn hơn.

Page 14 of 33tiểu luận model 3

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

Guitar Torres thuộc bộ dây, âm vực rộng 3,5 quãng tám, tổng chiều dài 81 cm. Thân đàn bằng gỗ với 6 dây ruột mèo (gut). Trước năm 1852, nghệ nhân Tây Ban Nha Antonio de Torres Jurrado đã chế tạo ra nhạc cụ này, do đó nó được đặt tên là Torres guitar, một loại nhạc cụ đã trở thành chuẩn mực cho loại classical guitar hiện đại. Guitar Torres lớn hơn những loại guitar trước đấy, đặc biệt là ở phần thân đàn. Về sau, người ta đã tái cấu trúc phần bên trong thân đàn để âm thanh vang lớn hơn nữa.

Guitar Hawaii (tiếng Việt: Hạ Uy cầm, đàn Hạ Uy Di) có 6 dây nhưng khơng có phím. Người chơi dùng một thanh (khối) kim loại (bằng đồng, thép không rỉ...) ở tay trái chặn trên cần đàn để tạo nên các phím. Độ dài ngắn của đoạn dây đàn bị chặn sẽ tạo ra các nốt. Guitar Hawaii chơi rất nhiều bồi âm, có rất nhiều bồi âm vì độ dài dây đàn có thể thay đổi được, và các bồi âm ấy du dương hơn tiếng guitar thông thường.

Tay phải để gẩy có 1 bộ bốn móng (tương tự móng của người chơi đàn tranh) lắp vào 4 ngón: cái, trỏ, giữa, nhẫn.

Dây của guitar Hawaii là dây trơn, không có vỏ bọc cả sáu dây. 6 dây này cũng không được lên theo các nốt mi, la, rê, sol, si, mi như đàn guitar Tây Ban Nha.

Người chơi khi diễn tấu thì đặt đàn trên đùi, Gần giống tư thế của những người chơi đàn tranh hoặc đàn tam thập lục.

Tại nước Việt Nam, vào giai đoạn trước 1954 có nhiều nhạc sĩ chơi đàn Hạ Uy cầm như Đoàn Chuẩn, Hoàng Giác, Nguyễn Thiện Tơ, Nguyễn Văn Khánh Xuân Lôi Lan Đài Nguyễn Văn Đông, , , ,...

Thép pêđan

Đây cũng là một loại với guitar Hawaii. Nhạc cụ này khơng có thân đàn, nhưng lại có 2 cần đàn (mỗi cần 10 dây) được đóng khung trên một bàn phím. Guitar thép pêđan là loại đàn có nhiều bàn đạp để chỉnh độ cao của các dây. Để tạo ra những nốt riêng lẻ và các hợp âm, người ta khảy dây và dùng một thanh thép hoặc một ống lướt nhẹ dọc theo chiều dài của dây.

Guitar thép pêđan có âm vực rộng 6 quãng tám, thân đàn và chân thẳng đứng bằng gỗ hoặc kim loại. Nhạc cụ này cao 23 cm, dài từ 71 đến 91 cm. Vào khoảng năm 1830, người ta mang loại đàn này từ Mexico đến Hawaii, thế rồi nhạc cụ này phát triển mạnh và trở thành vật đặc trưng của cư dân đảo Hawaii từ thập niên 1940. Joseph Kekuku (nghệ sĩ Hawaii) là người đầu tiên đã dùng một vật gì đó lướt dọc theo chiều dài của dây trong lúc khảy đàn để tạo ra âm thanh "nhão". Sau đó, người ta mới sử dụng một thanh thép hoặc một ống để thay thế dụng cụ này.

tiểu luận model 3

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

Một trong những kỹ thuật phổ biến khi chơi Guitar thép pêđan là sử dụng các bàn đạp và đòn bẩy đầu gối để thay đổi độ cao thấp, tạo ra những âm thanh luyến láy.

Điện đầu vòm

Là loại đàn guitar đầu vòm truyền thống đã được cải tiến vào cuối thập niên 1930. Guitar điện đầu vịm thuộc bộ dây, có âm vực rộng trên 3 quãng tám, thân đàn làm bằng gỗ với 6 dây đàn kim loại. Nhạc cụ này rất thông dụng đối với những nhạc sĩ chơi nhạc Jazz. Trong thập niên 1940, guitar điện đầu vòm được cải tiến khá nhiều, kết hợp thêm một cutaway, những bộ cảm ứng âm thanh và một công tắc chọn độ rung âm thanh (selector switch). Loại đàn này phát ra tiếng êm dịu và ấm. Nếu gắn thêm những thiết bị điện tử khác, người ta có thể chơi những nốt riêng lẻ hay tạo thành giai điệu hoặc độc tấu.

Guitar điện đầu vòm là nhạc cụ gợi ý cho sự phát triển loại guitar điện tử có thân đàn rắn đặc ngày nay.

Phím lõm

Lục huyền cầm hay guitar Việt Nam, guitar phím lõm, guitar vọng cổ

hoặc guitar cải lương là cây đàn được cải biến từ đàn guitar (guitare

espagnole moderne) do các nghệ sĩ cải lương Việt Nam sáng tạo ra. Từ cây đàn guitar 6 dây ban đầu, người ta kht các phím lõm xuống chừng 1 cm, hình bán nguyệt nhằm tạo ra âm thanh khác biệt, tạo độ ngân rung đặc trưng của ca vọng cổ. Khi dùng chơi nhạc cổ, guitar phím lõm khơng dùng dây 6. Dây đàn được lên theo âm giai ngũ cung (pentatonic). Guitar phím lõm được chủ yếu chơi trong dàn nhạc của cải lương, đờn ca tài tử Nam Bộ

Page 16 of 33tiểu luận model 3

</div>