Một số giải pháp gd tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3,4 tuổi (nguyễn thị hoài hương mn mai thủy)

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>SÁNG KIẾN CẢI TIẾN KỸ THUẬT</b>

<b>ĐỀ TÀI: MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÁO DỤC TÍNH TỰ LẬP CHO TRẺMẪU GIÁO 3-4 TUỔI”</b>

<b>1. PHẦN MỞ ĐẦU1.1 Lý do chọn đề tài:</b>

Như chúng ta đã biết, mục tiêu của Chương trình Giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển tồn diện về mọi mặt, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kĩ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi. Khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng cho việc học tập ở các cấp học tiếp theo. Muốn đạt được những mục tiêu giáo dục đó người làm nhiệm vụ giáo dục cần chú trọng đến vấn đề giáo dục tính tự lập cho trẻ.

Tính tự lập là một trong những tính cách cơ bản, đóng vai trò quan trọng giúp trẻ sau này khi trưởng thành có thể bản lĩnh hơn, tự tin hơn, vững vàng hơn, thành công hơn trong cuộc sống và đặc biệt là trẻ có thể tự làm những việc của mình thật tốt mà khơng có người thân bên cạnh hay gặp bất kỳ tình huống khó khăn nào. Giáo dục tính tự lập cho trẻ ngay từ khi cịn bé không những tạo ra cho trẻ khả năng tự lập trong sinh hoạt hằng ngày mà còn là một trong những điều kiện quan trọng để hình thành sự tự tin, năng động, sáng tạo, làm cơ sở hình thành các kĩ năng sống sau này.

Hiện nay, đối với mỗi gia đình, chủ yếu là các bậc phụ huynh cịn có nhiều sai lầm về cách giáo dục con cái nói chung và giáo dục tính tự lập cho trẻ nói riêng. Phụ huynh thường nng chiều q mức, trẻ muốn làm nhưng thấy trẻ làm lóng ngóng, chậm chạp thì tỏ ra khó chịu, nên người lớn thường làm thay trẻ, dẫn đến trẻ có thái độ bướng bỉnh dần dần tạo ra sự ỉ lại, lười biếng mất tự tin.

Đối với giáo viên, đa số đã nhận thức đầy đủ và có thái độ đúng đắn trong giáo dục tính tự lập cho trẻ. Song về hướng dẫn trẻ hoạt động để hình thành tính tự lập cho trẻ lại rất hạn chế. Nguyên nhân là do người giáo viên cho rằng trẻ còn quá nhỏ để rèn tính tự lập, bên cạnh đó điều quan trọng là cơ giáo ngại khó, sợ tốn thời gian và có tư tưởng làm ln cho xong. Vì vậy, để hình thành và phát triển tính tự lập cho trẻ nói chung và trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi nói riêng giáo viên mầm non phối kết

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

hợp với phụ huynh có những biện pháp giáo dục phù hợp nhằm phát huy khả năng tự lập, làm cơ sở cho sự hình thành nhân cách của trẻ sau này. Đó cũng là lí do mà

<i>tơi lựa chọn, nghiên cứu đề tài: “Một số giải pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫugiáo 3- 4 tuổi”.</i>

<b>*Điểm mới của đề tài:</b>

Giáo dục tính tự lập cho trẻ 3 - 4 tuổi thông qua việc áp dụng lồng ghép các hoạt động, hình ảnh, video có thực trong cuộc sống hằng ngày nhằm giúp giáo viên thực hiện các nội dung giáo dục một cách nhạy bén, linh hoạt, không trùng lặp, không gây quá tải, để trẻ thực hành và trải nghiệm một cách thoải mái.

Mặt khác, kết hợp cùng phụ huynh tham gia nhiều ý kiến đóng góp, chia sẻ kinh nghiệm để phụ huynh hiểu được ý nghĩa của việc giáo dục tính tự lập cho trẻ.

Đây là điều kiện thuận lợi để bản thân tơi nghiên cứu và hồn thành đề tài, mang lại kết quả thiết thực qua một năm thực hiện.

<b>1.2 Phạm vi áp dụng đề tài:</b>

Đề tài được thực hiện trong năm học 2020-2021, trong phạm vi của đề tài, bản

<i>thân chỉ tập trung nghiên cứu vấn đề “Một số giải pháp giáo dục tính tự lập chotrẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi” ở trường mầm non nơi tơi đang cơng tác và thực hiện có</i>

hiệu quả cao.

Vì thế, đề tài này có khả năng áp dụng rộng rãi đối với các trường mầm non trong tồn huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình nói riêng và có thể áp dụng rộng rải đối với các trường mầm non trên tồn quốc nói chung. Hy vọng rằng, từ giải pháp tôi đưa ra sẽ giúp cho hoạt động học trong trường mầm non đạt kết quả tốt hơn.

<b>2. PHẦN NỘI DUNG:</b>

<b> 2.1 Thực trạng của nội dung nghiên cứu:</b>

Năm học 2020- 2021, bản thân tôi được nhà trường phân công giảng dạy lớp Mẫu giáo Bé 3 - 4 tuổi. Tổng số cháu lớp tôi phụ trách là 33 cháu, trong số đó có cháu chưa học qua độ tuổi Nhà trẻ. Phần lớn, gia đình các cháu đều làm nghề nơng, một số thì bố mẹ đi làm ăn xa, một số thì q nng chiều con nên tính tự lập của trẻ dần dần bị mai một. Bên cạnh đó, dịch bệnh Covid - 19 kéo dài làm ảnh hưởng đến cơng tác chăm sóc và giáo dục trẻ. Do đó, giáo dục tính tự lập cho trẻ bị gián đoạn, chưa đạt kết quả như mong muốn.

Trong quá trình thực hiện, tơi gặp một số thuận lợi và khó khăn như sau:

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<i><b>* Thuận lợi:</b></i>

Nhà trường luôn quan tâm tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất, đầu tư các tài liệu tham khảo và ln khuyến khích giáo viên tìm tịi, sáng tạo các hình thức, biện pháp, nội dung mới trong việc giáo dục tính tự lập cho trẻ.

Chun đề giáo dục tính tự lập ln được sự chỉ đạo sát sao của Phòng GD&ĐT, Ban giám hiệu nhà trường luôn tạo mọi điều kiện để giáo viên được tham gia tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ chun mơn, tổ chức các lớp học về ứng dụng công nghệ thông tin và tiếp cận các phương tiện giáo dục hiện đại.

Giáo viên trong lớp nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của việc giáo dục tính tự lập cho trẻ, giáo viên ln suy nghĩ tìm tịi để tạo hứng thú, sự tập trung chú ý, khuyến khích, khen ngợi, động viên để trẻ tích cực tham gia các hoạt động rèn tính tự lập hàng ngày.

Mơi trường lớp học rất khang trang, sạch sẽ, thoáng mát, cơ sở vật chất đầy đủ, tạo cho trẻ ln có cảm giác hứng thú đi học.

Trẻ đi học chuyên cần cao nên quá trình dạy và học của cơ và trẻ rất thuận lợi. Phụ huynh học sinh quan tâm, giúp đỡ và cùng phối hợp với giáo viên trong công tác chăm sóc ni dưỡng, giáo dục trẻ.

<i><b>* Khó khăn:</b></i>

Trong lớp, một số trẻ chưa học qua độ tuổi nhà trẻ nên các kỹ năng tự phục vụ của trẻ hầu như khơng có mà hồn tồn phụ thuộc vào bố mẹ và cơ giáo. Nhận thức của trẻ cịn chậm dẫn đến việc rèn kỹ năng tự lập cho trẻ chưa đạt kết quả cao.

Do bố mẹ của trẻ thường là những gia đình làm nơng, một số thì đi làm ăn ở xa. Với những bộn bề lo toan cho công việc, cho đời sống kinh tế nên việc chú trọng, quan tâm giáo dục cho con cái nhất là việc dạy trẻ tính tự lập vẫn còn hạn chế. Mặt khác, một số phụ huynh còn quá nuông chiều con, chưa thực sự phối hợp với cơ để giáo dục tính tự lập cho trẻ.

Để thấy rõ được thực trạng hiện nay, tôi đã khảo sát ngay từ đầu năm học tại lớp của mình, để từ đó có các biện pháp phù hợp rèn luyện cho trẻ. Qua khảo sát đầu năm tôi thấy ý thức tự lập của các cháu trong lớp tôi như sau:

Trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động 18/33 cháu đạt tỷ lệ 54,5%. Trẻ biết tự phục vụ bản thân 18/33 cháu đạt tỷ lệ 54,5%.

Trẻ biết tự cất, lấy đồ dùng cá nhân 17/33 cháu đạt tỷ lệ 51,5%

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

Trẻ biết giữ gìn vệ sinh công cộng, vệ sinh trường lớp 15/33 cháu đạt tỷ lệ 45,5%.

Trẻ biết giúp đỡ người khác 12/33 đạt tỷ lệ 36%.

Khả năng hợp tác và giải quyết vấn đề 12/33 đạt tỷ lệ 36%.

<i><b>* Nguyên nhân của thực trạng:</b></i>

Qua khảo sát, đánh giá kết quả tơi tìm ra một số ngun nhân dẫn tới tỷ lệ đạt được của trẻ cịn thấp đó là:

Hình thức tổ chức chưa linh hoạt, chưa chú ý lồng ghép nội dung giáo dục tính tự lập vào các hoạt động giáo dục và hoạt động chăm sóc sức khỏe mà chủ yếu là chú ý nhiều đến hiệu quả hoạt động.

Do trẻ thiếu hụt kiến thức về tính tự lập từ lứa tuổi nhà trẻ.

Do chưa thường xuyên cho trẻ tham gia kỹ năng tự phục vụ bản thân với các hoạt động trải nghiệm thực tế hằng ngày.

<i>Trước thực trạng của lớp, tôi đã nghiên cứu, tìm ra “Một số giải pháp giáodục tính tự lập cho trẻ Mẫu giáo 3 - 4 tuổi” như sau:</i>

<b>2.2 Các giải pháp thực hiện đề tài:</b>

<i><b> * Giải pháp thứ nhất: Tổ chức lồng ghép giáo dục tính tự lập cho trẻ vàocác hoạt động học và chơi.</b></i>

<i><b>- Hoạt động đón trả trẻ: </b></i>

Như chúng ta đã biết đặc điểm tâm lí của trẻ 3-4 tuổi là “ Mau nhớ nhưng cũng chóng qn”. Vì vậy việc rèn luyện tính tự lập cho trẻ cần phải thường xuyên liên tục khi trẻ đến lớp tôi nhắc trẻ chào cô, chào bố mẹ, cất đồ dùng cá nhân đúng nơi quy định, đến khi cần lấy gì trẻ tự lấy được mà không cần đến sự giúp đỡ của cô giáo, đến giờ về tôi cho các trẻ ở từng tổ vào lấy đồ dùng cá nhân của mình vào chỗ ngồi và tự kiểm tra trẻ xem có thiếu gì khơng, ngày nào tơi cũng nhắc nhở trẻ và cho trẻ thực hiện các thao tác đó nên bây giờ trẻ biết cất và lấy đồ dùng cá nhân của mình rất chủ động, thành thạo, khơng cịn bị nhầm đồ dùng cá nhân của bạn nữa.

<i><b>- Lồng ghép trong các hoạt động học trên lớp:</b></i>

Để giáo dục tính tự lập cho trẻ trong các giờ hoạt động học trên lớp tôi thường cho trẻ tự lấy và cất đồ dùng học tập của mình qua đó tơi thấy trẻ rất vui vẻ,

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

hứng thú và luôn muốn học hỏi khám phá xem hơm nay được học những gì từ các đồ dùng mà cô giáo đã chuẩn bị cho mình.

Tổ chức các hoạt động giáo dục cho trẻ theo hướng đổi mới thể hiện được mối quan hệ hợp tác giữa cô với trẻ, giữa trẻ với nhau, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí, đặc biệt là nhu cầu và hứng thú của trẻ. Trong quá trình trẻ tham gia hoạt động cần tạo cho trẻ có hứng thú và niềm say mê khám phá thế giới thơng qua các trị chơi và các hoạt động tìm tịi khám phá. Trẻ chủ động tích cức tham gia các hoạt động trải nghiệm, các tình huống khác nhau của cuộc sống. Dần dần trẻ trở nên tích cực chủ động, linh hoạt và tự tin hơn trong mọi hồn cảnh.

Tính tự lập của trẻ được trải nghiệm trong các hoạt động, trong sinh hoạt hàng ngày ở gia đình và nhà trường. Đối với trẻ 3 - 4 tuổi đã bắt đầu có khả năng làm một số việc đơn giản, trẻ đã có ý thức về điều đó và ln chứng tỏ khả năng của mình trong sinh hoạt hàng ngày. Trong giờ học hoạt động, cô chỉ chuẩn bị đồ dùng đặt sẵn trên bàn sau đó cho trẻ tự lên lấy đồ dùng học tập về vị trí ngồi của mình và kết thúc tiết học cho trẻ tự cất đồ dùng học tập đúng nơi qui định.

<i>Ví dụ: Trong giờ học làm quen với toán, các đồ dùng như rổ, bảng đặt chung</i>

vào một bàn, sau đó cho mỗi trẻ lên lấy một rổ và một bảng về chỗ của mình để học. Khi học xong, cho trẻ tự cất đồ dùng gọn gàng ở trên kệ.

Trẻ tự mình được lấy đồ dùng học tập như vậy trẻ sẽ rất tích cực, hứng thú học và ln muốn khám phá xem mình được học gì ở các đồ dùng đó đem lại kết quả học tập cao. Qua đó, rèn luyện cho trẻ thói quen gọn gàng ngăn nắp.

<i><b>- Lồng ghép trong hoạt động chơi ngoài trời:</b></i>

Tôi thường xuyên tổ chức cho trẻ tham gia một số hoạt động như: Nhặt lá rụng sân trường, nhặt rác bỏ vào thùng rác, nhổ cỏ, tưới nước cho cây…tơi chia trẻ ra thành các nhóm nhỏ cho trẻ tự chọn cơng việc mà mình thích mỗi nhóm 5-6 trẻ, nếu trong q trình trẻ thực hiện tơi quan sát thấy trẻ nào cịn lúng túng thì tơi lại gần hướng dẫn và cùng làm với trẻ trò chuyện với trẻ về mục đích, ý nghĩa và cơng việc trẻ đang làm …từ đó trẻ them hiểu và yêu quý cây xanh, yêu thiên nhiên, biết giữ gìn bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp hơn…khi trẻ làm tốt công việc được giao cô tuyên dương, khen ngợi, trẻ cảm thấy hứng thú, tự tin hơn và từ đó thích tham gia vào các hoạt động tập thể của lớp hơn.

<i><b>- Lồng ghép trong hoạt động chơi ở các góc:</b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

<i> Với trẻ mầm non hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo qua đó“ trẻ học màchơi, chơi mà học”. Vì vậy trong giờ hoạt động chơi ở các góc tơi gợi ý để trẻ tự</i>

chọn góc chơi vai chơi mà trẻ thích hướng dẫn trẻ cách sử dụng đồ chơi, tôi quan sát có lúc tơi tạo ra các tình huống để trẻ tự giải quyết, tôi chơi cùng trẻ giúp trẻ khám phá những điều mới lạ, hấp dẫn…khi hết giờ chơi tơi cho trẻ tự cất đồ chơi ở các góc mà trẻ chơi, ngăn nắp, gọn gàng động viên, khuyến khích trẻ để giờ sau trẻ chơi tốt hơn.

Là một giáo viên mầm non chắc hẳn ai cũng biết mỗi khi đến giờ hoạt động góc và hoạt động ngồi trời trẻ đều tỏ ra rất thích thú, phấn khởi, mong chờ nhất. Không những vậy hoạt động vui chơi là hoạt động quan trọng nhất nó giữ vai trị chủ đạo ở lứa tuổi này. Vì vậy, đối với trẻ 3 - 4 tuổi , đồ vật không phải là thứ để trẻ nghịch như trước đây mà bây giờ qua chơi với đồ vật, đồ chơi giúp trẻ khám phá về chức năng và phương thức sử dụng tương ứng (như cái bát dùng để đựng thức ăn …). Chính vì vậy, cần chú trọng việc tạo điều kiện cho trẻ được chơi với đồ vật, đồ chơi và chơi các bạn với nhau. Ngoài ra, trong q trình chơi với đồ vật trẻ cịn bắt chước thao tác của người lớn. Trị chơi phân vai chính là một hoạt động phản ánh thực cuộc sống xã hội thu nhỏ. Khi tham gia chơi thì trẻ được đứng ở vị trí chủ thể của hành động chơi, trẻ có thể được tự mình quyết định làm lấy những gì mà mình thích chứ khơng phải là những gì người khác ép buộc. Vì vậy, trong khi chơi xuất hiện ở trẻ sự tích cực tự nguyện. Hoạt động vui chơi đối với trẻ là hoạt động để rèn luyện các chức năng tâm lý, sinh lý. Chơi là để phát triển các mặt thể chất và tinh thấn. Chơi là để học hỏi làm người là để phát triển nhân cách một cách toàn diện. Với những ý nghĩ to lớn đó, có thể khẳng định rằng: “Chơi cũng lá cách để rèn luyện và phát huy khả năng tự lập”. Trong trò chơi, trẻ được thể hiện khả năng tự lập của mình. Trẻ ln ln mong muốn mình được tự giải quyết lấy mọi tình huống mà không cần sự giúp đỡ của người khác. Trẻ có thể tự tiến hành trị chơi và chơi một cách vui vẻ, hăng say, thích thú.

<i>Ví dụ: Trong giờ hoạt động góc có rất nhiều góc chơi, trong mỗi góc lại có</i>

nhiều nhóm chơi nhỏ. Khi cơ giới thiệu các góc chơi, nhiệm vụ của từng vai chơi, trẻ bắt đầu tự chọn hoạt động của mình. Có trẻ chọn góc phân vai, có trẻ chọn góc xây dựng… Lần đầu tiên trẻ được đóng làm chú cơng nhân xây dựng, được đóng vai bố mẹ, bác sĩ, giáo viên… Khi trẻ được làm những chú công nhân xây dựng thì

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

trẻ biết phải xây nhà, xây hàng rào và xây nhiều cơng trình khác. Khi đó, trẻ sẽ nghĩ ra cách làm cho đẹp, cho nhanh. Hay khi được đóng vai bố mẹ trẻ sẽ tự làm công việc của bố là đi làm để kiếm nhiều tiền còn làm mẹ là biết bế em, cho bé ăn, quét dọn nhà cửa, nấu cơm. Hoặc trẻ được đống vai bác sĩ trẻ sẽ khám bệnh, kê đơn thuốc, tiêm thuốc. Còn làm giáo viên thì dạy cho học sinh biết múa, hát, kể chuyện. Khi trẻ tham gia hoạt động cơ giáo tạo tình huống để trẻ tự giải quyết vấn đề. Khi trẻ tự chơi với các đồ chơi thì trẻ cũng lĩnh hội được những qui tắc hành vi ứng xử trong xã hội ẩn chứa trong q trình hành động đó. Từ đó, trẻ học được cách tự lập trong các thao tác hành động với đồ vật, giúp trẻ tự tin, tự lập hơn trong cuộc sống

<i><b>- Lồng ghép trong hoạt động ăn, ngủ, vệ sinh các nhân:</b></i>

Đầu năm học trẻ mới đến lớp vẫn cịn bỡ ngỡ tơi thường phải giúp đỡ trẻ rất nhiều như: Chia ăn, bón cơm, vệ sinh cá nhân cho trẻ…Sau một thời gian được cơ rèn luyện tính tự lập trẻ lớp tôi nhanh nhẹn hẳn lên trẻ đã biết giúp cô chia cơm, tự xúc ăn hết xuất, khi ăn xong trẻ biết tự cất bát, thìa, ghế đúng nơi quy định…khi trẻ thực hiện tất cả các thao tác tôi đều có mặt quan sát động viên nhưng chỉ giúp đỡ khi thực sự cần thiết mà thơi từ đó trẻ lớp tơi có tính tự lập cao và chủ động, nhanh nhẹn trong các cơng việc của mình, dần dần những việc đó trở thành thói quen, trẻ trở nên tự lập, khơng cịn sợ hãi khi khơng có người lớn giúp đỡ đồng thời trẻ cũng có những kĩ năng tự phục vụ bản thân rất tốt.

<i><b>- Giáo dục, rèn luyện tính tự lập cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi.</b></i>

Giáo dục, rèn luyện tính tự lập cho trẻ mọi lúc mọi nơi là việc làm thường xuyên, hết sức quan trọng trong hình thành nhân cách ban đầu cho trẻ.

Ở độ tuổi này, khả năng tự lập đã phát triển. Trẻ thường thích tự làm mọi việc, Tuy nhiên, các thao tác còn vụng về, lúng túng dễ làm hỏng việc, cần phải có sự hướng dẫn trẻ trong công việc để trẻ làm đúng theo yêu cầu của người lớn. Trẻ làm sai người lớn chỉ dẫn trẻ làm lại thì sẽ làm được, có như vậy trẻ mới được trải nghiệm cơng việc mình là như thế nào. Cơ giáo có thể giúp đỡ bằng các câu hỏi gợi ý, khuyến khích trẻ tích cực hoạt động và sử dụng những kinh nghiệm sẵn có của mình vào trong quá trình hoạt động. Việc làm này được lặp đi, lặp lại trong ngày, dần dần khả năng tự lập của trẻ càng phát triển.

<i>Ví dụ: Hằng ngày, tôi thường chú trọng dạy trẻ những hành vi văn hóa trong</i>

ăn uống qua đó rèn kỹ năng lao động tự phục vụ và kỹ năng giúp đỡ người khác

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

như: Biết rửa tay sạch sẽ trước khi ăn, biết cách sử dụng những đồ dùng trong ăn uống một cách đúng đắn, biết mời trước khi ăn, ăn uống gọn gàng, không rơi vãi, không gây tiếng ồn, ngậm miệng khi nhai thức ăn, ăn hết suất... Hoặc biết giúp cô giáo dọn dẹp, xếp đồ dùng đồ chơi đúng chỗ, ngồi ngay ngắn không làm ảnh hưởng đến người khác.... Khi thực hiện các hoạt động này tôi cùng làm với trẻ và tơi thường giải thích cho trẻ hiểu ý nghĩa tác dụng của từng hoạt động. Từ đó trẻ sẽ hiểu và học tập theo cô, dần dần hoạt động có ý thức đó sẽ trở thành kỹ năng giúp trẻ thực hiện hoạt động một cách tự nguyện mà khơng có cảm giác ép buộc sai khiến. Trẻ cịn cảm thấy vui và phấn khởi khi được làm tất cả mọi việc.

<i><b>*Giải pháp thứ hai: Luôn kiên nhẫn, cho trẻ thời gian để hoàn thànhnhiệm vụ:</b></i>

Trước kia là một giáo viên trẻ mới vào nghề tôi chưa hiểu rõ tâm sinh lý của trẻ, tôi thường hay mất kiên nhẫn hay nóng nảy mắng trẻ khi thấy trẻ chưa làm đúng yêu cầu như: “Sao con chậm chạp vậy?” hay : “ Cơ nói mãi mà con vẫn không hiểu ư?”…khi bị tôi mắng như vậy trẻ rất buồn ngày hơm đó trẻ khơng hứng thú tham gia vào vào bất cứ việc gì của lớp, trẻ tự ti mặc cảm với các bạn…từ đó tơi hiểu ra rằng với trẻ nhỏ khơng nên nóng vội, khi hướng dẫn trẻ làm việc gì tơi hướng dẫn tỉ mỉ, cẩn thận, thấy trẻ làm được thao tác này rồi tôi mới chuyển sang hướng dẫn thao tác khác. Tơi ln tự nhắc với lịng mình hãy kiên trì, hãy trao cho trẻ cơ hội để trẻ có được thành công, tôi luôn động viên, cổ vũ giúp trẻ tự tin vào việc mình đang làm.

Tùy vào năng lực của từng trẻ, nhanh hay chậm không quan trọng mà quan trọng là trẻ học được những gì. Nên mọi hoạt động cần cho trẻ làm thường xuyên liên tục từ đó trở thành kĩ năng của trẻ, đem đến cho trẻ sự tự lập, tự tin và luôn nghĩ rằng trẻ cũng giỏi như các bạn.

Ví dục: Trong tiết “ Tô màu trang phục của bé” lúc đầu trẻ tô chưa đẹp, tôi chấp nhận trẻ tô nghuệc ngoạc, chờm ra ngồi…tơi bình tĩnh quan sát, để biết trẻ yếu ở điểm nào rồi uốn nắn chỉnh sửa cho trẻ ở điểm đó và từ đó trẻ tự tin tiến bộ từng ngày.

Rèn luyện kỹ năng cho trẻ là điều rất cần thiết. Việc hình thành các kỹ năng cơ bản trong học tập và sinh hoạt là yếu tố quyết định đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách sau này của trẻ. Khi xảy ra vấn đề nào đó, nếu khơng được

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

trang bị những kỹ năng cần thiết, trẻ sẽ không đủ kiến thức để xử lý các tình huống bất ngờ. Vì thế, rèn luyện những kỹ năng cần thiết, đặc biệt là kỹ năng tự lập sẽ giúp trẻ sớm có ý thức làm chủ bản thân, sống tích cực và hướng đến những điều lành mạnh cho chính mình cũng như xã hội. Để hình thành tính tự lập, cần phải tin tưởng trẻ, động viên và khuyến khích trẻ làm những công việc trong khả năng. Nếu như kiểm soát trẻ quá chặt để trẻ phụ thuộc quá lâu thì trẻ sẽ bám riết lấy cha mẹ, cơ giáo, có thể trở thành những đứa trẻ lười biếng và mọi việc đối với trẻ đều trở nên khó khăn. Xuất phát từ điều này, cô giáo và cha mẹ nên dạy con tính tự lập, làm việc bằng đơi tay của mình ngay từ nhỏ. Với mỗi độ tuổi khác nhau hãy đặt ra mục tiêu và cách thực hiện các bước khác nhau để dạy trẻ về tính tự lập theo lời Bác Hồ dạy “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, tùy theo sức của mình”. Vì vậy, ngay từ đầu năm học tôi đã đặt ra các mục tiêu để rèn luyện các kỹ năng cho trẻ lớp mình như sau:

Kỹ năng tự phục vụ bản thân: Tự nhặt đồ chơi, tự cởi và mặc quần áo, tự rửa mặt, rửa tay, tự đi dép, tự cất dép, lấy và cất đồ dùng cá nhân của mình khi đến lớp và khi ra về, tự ăn, tự đi lên xuống cầu thang, tự lấy và cất gối.

Kỹ năng giữ gìn vệ sinh: Tự thay quần áo khi thấy bẩn, tự xúc miệng, xả nước sau khi đi vệ sinh, đi vệ sinh đúng nơi qui định, rửa tay bằng xà phòng khi tay bẩn, nhặt rác, bỏ rác vào đúng nơi qui định, biết tự đi vệ sinh khi thấy có nhu cầu.

Kỹ năng hỗ trợ người khác: Lấy, cất đồ dùng học tập, chuẩn bị bàn ăn, giường ngủ cùng cô, lấy ly nước uống khi được nhờ, xách phụ đồ, tưới cây….

Việc xác định được những kỹ năng trên đã giúp tơi định hướng được nhiệm vụ của mình trong cơng tác chăm sóc trẻ nói chung và việc thực hiện đề tài nghiên cứu nói riêng, dần dần phát triển toàn diện về nhân cách của trẻ.

<i><b>*Giải pháp thứ ba: Giáo dục tính tự lập cho trẻ thơng qua khích lệ, nêugương.</b></i>

Tâm lý của con người thích được khen hơn là chê. Nhất là đối với trẻ lúc nào cũng muốn được khen và khen nhiều. Hằng ngày, vào giờ nêu gương ở các thời điểm, trước khi tặng hoa, tặng cờ, tôi cho trẻ tự nhận xét về mình, về bạn. Trẻ nào năng nổ tích cực biết phụ giúp cô làm một số công việc, tôi nêu gương ra cho cả lớp cùng biết và tặng trẻ một bông hoa. Cuối ngày trẻ nào nhận được ba bông hoa sẽ được tặng một cờ. Để trẻ cắm hoa, cắm cờ đúng chỗ tôi luôn tập cho trẻ ghi nhớ

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

được dấu hiệu riêng của mình. Qua đó, hình thành cho trẻ biết ghi nhớ có chủ định. Cuối tuần, bao giờ cũng có tiết mục kể chuyện về gương bạn tốt, tuần nào tơi cũng thực hiện như vậy, chính vì thế mà trẻ rất thích được cơ khen và trẻ có những hành vi đúng đắn, những hành động đẹp...

<i>Ví dụ: Hôm nay, bạn Quân thấy bạn Bống đang loay hoay để kê bàn nên bạn</i>

Quân và bạn Bi đã cùng nhau kê bàn đúng vị trí. Hoặc bạn Nhân mở tủ hành lý để lấy sữa nhưng mãi vẫn không mở được, thấy thế bạn Bông đến giúp đỡ...

Tôi thường xuyên quan sát động viên khen ngợi trẻ kịp thời mỗi khi trẻ làm tốt công việc được giao, nêu gương trẻ trước cả lớp cho các ban học tập, trẻ rất hứng khởi và luôn cố gắng phấn đấu để được cơ khen, tính tự lập của trẻ từ đó cũng ngày càng phát triển tốt hơn.

Ví dụ: Trong giờ ăn cơm bạn Như Quỳnh ăn cơm xong trước được tôi khen: Bạn Như Quỳnh giỏi quá bạn tự xúc ăn hết xuất rồi cuối tuần cô sẽ thưởng bé ngoan cho bạn Như Quỳnh nhé. Vậy là các bạn khác trong lớp cũng cố gắng tự xúc ăn nhanh hết xuất để được cô giáo khen giống bạn…Hoặc khi ở giờ học: Dạy trẻ kĩ năng tự mặc và cởi áo khoác bạn Minh trang thực hiện rất tốt nên được cô giáo tuyên dương trước lớp…cháu tỏ ra rất vui vẻ và ham học hỏi hơn nữa.

Có thể đơi khi trẻ trẻ chưa làm tốt nhiệm vụ được như mong đợi nhưng thay vì trách mắng trẻ tơi thường xun động viên khuyến khích trẻ để trẻ thêm tự tin, tự lập và làm tốt hơn vào lần sau.

<i><b>*Giải pháp thứ tư: Giáo dục tính tự lập cho trẻ thơng qua sử dụng côngnghệ thông tin.</b></i>

Việc ứng dụng công nghệ thơng tin vào cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ đã đưa lại kết quả thiết thực và hiệu quả. Đặc biệt, là các giờ hoạt động có chủ định trở nên sinh động và hấp dẫn, lôi cuốn trẻ tích cực khám phá, trải nghiệm nhiều hơn. Thơng qua bài giảng điện tử trẻ lĩnh hội các kiến thức, kỹ năng một cách nhẹ nhàng. Trong các giờ học có chủ định, tơi ln lựa chọn lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục tính tự lập để trẻ biết được một số kỹ năng tự phục vụ cho bản thân, kỹ năng giữ gìn vệ sinh qua các hình ảnh, câu chuyện, bài thơ, video do tơi sưu tầm được. Hình thức này gây hấp dẫn, trẻ tiếp thu một cách dễ dàng và khắc sâu trong trẻ lâu hơn.

</div>