ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN: TÀI CHÍNH HÀNH VI

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

BỘ TÀI CHÍNH

<b>TRƯỜNG ĐH TÀI CHÍNH – MARKETING </b>

<b>CỘNG HỊA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc </b>

<i>Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2018 </i>

<b>ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN </b>

(Dành cho CTĐT thạc sĩ định hướng nghiên cứu)

<b>1. THÔNG TIN CHUNG VỀ HỌC PHẦN </b>

<b>1.1. Tên học phần: Tài chính hành vi Tên tiếng Anh: Behavioral finance </b>

- Mã học phần: Số tín chỉ: 3

- Áp dụng cho ngành/chuyên ngành đào tạo: Tài chính – Ngân hàng + Bậc đào tạo: Cao học

+ Hình thức đào tạo: Chính quy

<i>+ u cầu của học phần: Bắt buộc </i>

<b>1.2. Khoa/Bộ môn/Giảng viên phụ trách học phần: </b>

Khoa phụ trách học phần: Khoa Tài chính – Ngân hàng

<b>1.3. Mơ tả học phần: </b>

Học phần trang bị những kiến thức lý thuyết và thực tiễn liên quan đến tài chính hành vi để giúp học viên có thể ứng dụng tâm lý học vào việc giải thích các hành vi tài chính của nhà đầu tư cá nhân, nhà đầu tư tổ chức (doanh nghiệp) và nhà quản lý trong thực tiễn. Học phần cũng giới thiệu tổng quan về tài chính chuẩn tắc, phân tích các hiệu ứng tâm lý học, lý thuyết triển vọng, giả thuyết thị trường hiệu quả và các lệch lạc hành vi giúp học viên có thể hiểu và lý giải các bất thường trên thị trường cũng như tác động của tâm lý đến hành vi và dẫn đến các lệch lạc của nhà đầu tư và nhà quản lý. Thêm vào đó, học phần cũng giới thiệu các lý thuyết và mơ hình để giải thích các quyết định của nhà đầu tư và giúp học viên phân tích các quyết định của nhà quản lý doanh nghiệp đối

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

với chính sách chi trả cổ tức và quyết định tài trợ, hoạch định ngân sách vốn trên quan điểm của tài chính hành vi.

- Phân bổ giờ tín chỉ đối với các hoạt động: + Nghe giảng lý thuyết: 20 tiết + Thảo luận: 13

+ Hoạt động theo nhóm: 10 tiết + Kiểm tra: 2 tiết

+ Tự học: 90 tiết

<b>1.4. Các điều kiện tham gia học phần: </b>

- Các học phần tiên quyết: Tài chính doanh nghiệp

<i>- Các học phần học trước: (tối đa 2 môn) [Tên môn học, mã số môn học] </i>

- Các học phần học song hành: [Tên môn học, mã số môn học]

<i>- Các yêu cầu khác đối với học phần (nếu có): có thể đọc hiểu và thảo luận các bài </i>

báo tiếng Anh để cập nhật các nghiên cứu thực nghiệm liên quan đến tài chính hành vi

<b>2. MỤC TIÊU CỦA HỌC PHẦN </b>

<b>2.1. Mục tiêu đào tạo chung của học phần </b>

<b>- Kiến thức: Trang bị cho học viên những kiến thức lý thuyết và thực tiễn liên quan </b>

đến tài chính hành vi như lý thuyết hữu dụng kỳ vọng, lý thuyết triển vọng, giả thuyết thị trường hiệu quả, các hiệu ứng tâm lý học, các lệch lạc hành vi của nhà đầu tư và nhà quản lý. Với các kiến thức được trang bị, học viên có thể hiểu được các lý thuyết nền tảng của tài chính hành vi, phân tích tâm lí và lệch lạc hành vi của nhà đầu tư, nhà quản trị doanh nghiệp trong các tình huống thực tiễn, từ đó có thể tránh các lệch lạc hành vi do tâm lí tác động trong các quyết định đầu tư và quyết định quản trị. Học viên có thể vận dụng các lý thuyết và mơ hình để giải thích, phân tích các quyết định của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán, thị trường bất động sản, thị trường tiền thuật tốn cũng như có thể phân tích các quyết định của nhà quản lý doanh nghiệp đối với chính sách chi trả cổ tức và quyết định tài trợ, hoạch định ngân sách vốn trên quan điểm của tài chính hành vi.

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>Sau khi kết thúc học phần, người học có khả năng: Về kiến thức: </b>

Ks1: Hiểu các lý thuyết nền tảng của tài chính chuẩn tắc và tài chính hành vi: lý thuyết hữu dụng kỳ vọng, lý thuyết triển vọng.

Ks2: Hiểu và phân tích thuyết thị trường hiệu quả, các trụ cột của thị trường hiệu quả.

Ks3: Phân tích và lý giải các hiệu ứng tâm lý học, các bất thường trên thị trường và tác động của tâm lý đến hành vi dẫn đến các lệch lạc của nhà đầu tư (cá nhân và tổ chức) và nhà quản lý trong các tình huống thực tiễn.

Ks4: Vận dụng tốt các lý thuyết liên quan đến tài chính hành vi, hiệu ứng tâm lý học, kiến thức về các lệch lạc hành vi để phân tích, đánh giá hành vi của nhà đầu tư và nhà quản trị trong các tình huống thực tế có bị lệch lạc hay khơng và giải thích ngun nhân của các lệch lạc đó (nếu có).

Ks5: Vận dụng các lý thuyết và mơ hình để giải thích, phân tích các quyết định của nhà đầu tư trên các thị trường như thị trường chứng khoán, thị trường bất động sản.

Ks6: Phân tích các quyết định của nhà quản lý doanh nghiệp đối với chính sách chi trả cổ tức và quyết định tài trợ, hoạch định ngân sách vốn trên quan điểm của tài chính hành vi.

<b>Về Kỹ năng: </b>

Ss1: Phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề trong lĩnh vực tài chính.

Ss2: Phát triển kỹ năng dự báo phục vụ cho việc phân tích và đưa ra các quyết định tài chính.

Ss3: Phát triển kỹ năng nghiên cứu về tài chính từ góc tiếp cận của tài chính hành vi.

Ss4: Phát triển kỹ năng trình bày và thảo luận vấn đề chun mơn về tài chính hành vi với chuyên gia hoặc trong nhóm nghiên cứu.

Ss5: Có kỹ năng đọc, phân tích các bài báo quốc tế có liên quan đến môn học và vận dụng ở Việt Nam và 1 số quốc gia.

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>Về Năng lực tự chủ và trách nhiệm </b>

As1: Cẩn trọng, trung thực, tuân thủ chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp và ý thức cộng đồng.

As2: Nghiên cứu, đưa ra những ý kiến quan trọng để giải quyết các vấn đề thực tiễn phát sinh trong mơn học tài chính hành vi.

As3: Năng lực dẫn dắt chuyên môn; đưa ra được những kết luận mang tính chun gia từ góc tiếp cận của tài chính hành vi; trung thực, bảo vệ và chịu trách nhiệm về những kết luận chuyên môn.

<b>2.2. Mục tiêu đào tạo cụ thể về kiến thức của học phần Chủ đề 1: Tổng quan về tài chính hành vi </b>

Chủ đề này cung cấp các kiến thức tổng quan về tài chính hành vi giúp học viên hiểu khái niệm tài chính hành vi, sự khác nhau giữa tài chính hành vi và tài chính học truyền thống, hiểu về tài chính cảm xúc, tâm lý học về rủi ro và những ứng dụng của tài chính hành vi đối với nhà đầu tư, doanh nghiệp, thị trường và các quy định.

<b>Chủ đề 2: Hiệu ứng tâm lý học và lý thuyết triển vọng </b>

Chủ đề này cung cấp các kiến thức về hiệu ứng ngược vị thế, lý thuyết triển vọng, lý thuyết triển vọng tích lũy và thảo luận các kết quả thực nghiệm liên quan đến các hiệu ứng ngược vị thế trong hành vi nhà đầu tư, phân tích các hàm ý của lý thuyết triển vọng đối với tài chính hành vi, từ đó giúp học viên có thể ứng dụng các hiệu ứng tâm lý và lý thuyết triển vọng để phân tích và giải thích các hành vi của nhà đầu tư trên thị trường.

<b>Chủ đề 3: Lệch lạc hành vi </b>

Chủ đề này cung cấp các kiến thức lý thuyết và thực nghiệm về sự tự tin quá mức, sự lệch lạc do quen thuộc, sự chú ý giới hạn và các lệch lạc hành vi khác thông qua các nghiên cứu thực nghiệm giúp học viên hiểu rõ và tránh các lệch lạc hành vi khi ra quyết định đầu tư trong nhiều tình huống thực tiễn khác nhau.

<b>Chủ đề 4: Thị trường hiệu quả và thị trường không hiệu quả </b>

Chủ đề này cung cấp các kiến thức lý thuyết và thực nghiệm về thị trường hiệu quả (gồm giả thuyết thị trường hiệu quả, các dạng thị trường hiệu quả, phân tích các tình huống dẫn

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

đến thị trường hiệu quả) và thị trường khơng hiệu quả (gồm phân tích bằng chứng về tính khơng hiệu quả của thị trường, những vi phạm thị trường hiệu quả) giúp học viên có thể kiểm định tính hiệu quả và khơng hiệu quả của thị trường, giải thích được vì sao những bất thường trong thị trường hiệu quả lại tồn tại kéo dài.

<b>Chủ đề 5: Các mơ hình dựa trên sở thích và niềm tin </b>

Chủ đề này cung cấp các kiến thức thực nghiệm về các mơ hình hành vi dựa trên niềm tin và sở thích của những người tham gia trên thị trường giúp học viên có thể vận dụng các mơ hình này để giải thích các hiện tượng, hành vi của nhà đầu tư trên thị trường trong thực tiễn.

<b>Chủ đề 6: Quyết định tài trợ, hoạch định ngân sách vốn và quyết định đầu tư khác </b>

Chủ đề này cung cấp các kiến thức lý thuyết và thực nghiệm về quyết định tài trợ, hoạch định ngân sách vốn và quyết định đầu tư khác khi xem xét đến sự tự tin và lạc quan thái quá của nhà quản lý giúp học viên có thể phân tích và giải thích về khuynh hướng ra các quyết định này của nhà quản lý trong thực tiễn.

<b>Chủ đề 7: Quyết định chính sách cổ tức, mua bán và sáp nhập </b>

Chủ đề này cung cấp các kiến thức lý thuyết và thực nghiệm về chính sách cổ tức giúp học viên có thể phân tích và giải thích các lệch lạc của nhà đầu tư khi ra quyết định đầu tư dựa vào chính sách cổ tức và lệch lạc của nhà quản lý khi ra quyết định chính sách cổ tức. Thêm vào đó, chủ đề này cũng giúp học viên phân tích và giải thích những nguyên nhân về việc định giá các cơng ty thâu tóm và cơng ty mục tiêu trong các thương vụ mua bán và sáp nhập thông qua các bằng chứng thực nghiệm về việc thâu tóm, mua bán, sáp nhập.

<b>Chủ đề 8: Hành vi nhà đầu tư cá nhân </b>

Chủ đề này cung cấp các kiến thức về niềm tin của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán và các hoạt động giao dịch của nhà đầu tư cá nhân giúp học viên có thể phân tích các hiệu ứng tâm lý cũng như những lệch lạc hành vi ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của nhà đầu tư cá nhân trên thị trường.

<b>Chủ đề 9: Hành vi nhà đầu tư tổ chức </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

Chủ đề này cung cấp các kiến thức về nhà đầu tư tổ chức và các nghiên cứu thực nghiệm về nhà đầu tư tổ chức để giúp học viên có thể hiểu và phân tích tâm lý và hành vi của nhà

<b>đầu tư có tổ chức khi ra các quyết định đầu tư trong thực tiễn. 3. CHUẨN ĐẦU RA </b>

<b>3.1 Chuẩn đầu ra của học phần </b>

k3. Đạt được các kiến thức lý thuyết nâng cao về lĩnh vực TC-NH, áp dụng hiệu quả vào công việc cụ thể trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng để hoàn thiện và nâng cao nghiệp vụ thuộc lĩnh vực đào tạo. k5. Vận dụng các lý thuyết tài chính để phát hiện và giải quyết các tình huống trong thực tiễn thuộc lĩnh vực tài chính ngân hàng

k7. Áp dụng có hiệu quả các kết quả nghiên cứu vào đơn vị.

<b>Ks2 Hiểu và phân tích thuyết thị trường </b>

hiệu quả, các trụ cột của thị trường hiệu quả.

<b>Ks3 Phân tích và lý giải các hiệu ứng </b>

tâm lý học, các bất thường trên thị trường và tác động của tâm lý đến hành vi dẫn đến các lệch lạc của nhà đầu tư (cá nhân và tổ chức) và nhà quản lý trong các tình huống thực tiễn.

<b>Ks4 Vận dụng tốt các lý thuyết liên quan </b>

đến tài chính hành vi, hiệu ứng tâm lý học, kiến thức về các lệch lạc hành vi để phân tích, đánh giá hành vi của nhà đầu tư và nhà quản trị trong các tình huống thực tế có bị lệch lạc hay không và giải thích nguyên nhân của các lệch lạc đó (nếu có).

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<b>Ks5 Vận dụng các lý thuyết và mô hình </b>

để giải thích, phân tích các quyết định của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán, thị trường bất động sản.

<b>Ks6 Phân tích các quyết định của nhà </b>

quản lý doanh nghiệp đối với chính sách chi trả cổ tức và quyết định tài trợ, hoạch định ngân sách vốn trên quan điểm của tài chính hành vi.

<b>Kỹ năng </b>

<b>Ss1 </b> Phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề trong lĩnh vực tài chính.

s1. Kỹ năng phân tích, tổng hợp, đánh giá dữ liệu và thông tin về tài chính ngân hàng để đưa ra giải pháp xử lý các vấn đề thực tiễn liên quan đến lĩnh vực tài chính – ngân hàng;

s2. Có kỹ năng trong việc truyền đạt tri thức dựa trên các kết quả nghiên cứu thuộc lĩnh vực tài chính ngân hàng, có kỹ năng thảo luận các vấn đề thực tiễn với nhà chuyên môn và khoa học hoặc với người cùng ngành tài chính ngân hàng và với những người khác.

s3. Có kỹ năng tổ chức, quản trị và quản lý các hoạt động nghề nghiệp liên quan trong lĩnh vực Tài chính - Ngân hàng

s4. Có được kỹ năng phối hợp, điều hành thảo luận nhóm.

<b>Ss2 </b>

Phát triển kỹ năng dự báo phục vụ cho việc phân tích và đưa ra các quyết định tài chính.

<b>Ss3 </b>

Phát triển kỹ năng nghiên cứu về tài chính từ góc tiếp cận của tài chính hành vi.

<b>Ss4 </b> Phát triển kỹ năng trình bày và thảo luận vấn đề chuyên môn về TCHV với chuyên gia hoặc trong nhóm nghiên cứu.

<b>Ss5 </b> Có kỹ năng đọc, phân tích các bài báo quốc tế có liên quan đến môn chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp và

a1. Năng lực đưa ra những sáng kiến quan trọng để giải quyết các vấn đề thực tiễn

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<b>3.2 Ma trận liên kết nội dung của học phần với chuẩn đầu ra của học phần </b>

a2. Thích nghi, tự định hướng và hướng dẫn người khác trong lĩnh vực Tài chính – Ngân hàng

a3. Năng lực dẫn dắt chuyên môn; đưa ra được những kết luận mang tính chuyên gia trong lĩnh vực Tài chính – Ngân hàng a5. Phẩm chất đạo đức, trách nhiệm nghề nghiệp.

<b>As2 </b>

Nghiên cứu, đưa ra những sáng kiến quan trọng để giải quyết các vấn đề thực tiễn phát sinh trong môn học TCHV.

<b>As3 </b>

Năng lực dẫn dắt chuyên môn; đưa ra được những kết luận mang tính chuyên gia từ góc tiếp cận của TCHV; trung thực, bảo vệ và chịu trách nhiệm về những kết luận chuyên môn.

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

4 <b>Chủ đề 4: Thị trường hiệu quả và thị trường </b>

<b>Chủ đề 6: Quyết định tài trợ, hoạch định ngân </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<b>4. NỘI DUNG HỌC PHẦN VÀ KẾ HOẠCH GIẢNG DẠY </b>

<b>Buổi học 1 Chủ đề 1: Tổng quan về tài chính hành vi </b>

1.1. Khái niệm tài chính hành vi

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

<b>Buổi học 4 Chủ đề 4: Thị trường hiệu quả và thị trường không hiệu quả </b>

4.1. Thị trường hiệu quả

• Giả thuyết thị trường hiệu quả

• 3 tình huống dẫn đến thị trường hiệu quả • 3 dạng thị trường hiệu quả

4.2. Thị trường khơng hiệu quả

• Bằng chứng về tính khơng hiệu quả của thị

5.1. Mơ hình dựa trên sở thích

• Mơ hình của việc chuyển đổi thái độ đối với rủi ro

• Mơ hình nhận thức sai xác suất 5.2. Mơ hình dựa trên niềm tin

• Mơ hình niềm tin nhà đầu tư

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

• Mơ hình Hong và Stein (1999)

<b>Buổi học 6 Chủ đề 6: Quyết định tài trợ, hoạch định ngân sách vốn và quyết định đầu tư khác </b>

<b>Buổi học 8 Chủ đề 8: Hành vi nhà đầu tư cá nhân </b>

8.1 Niềm tin: nền tảng cốt yếu của thị trường

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

[1] Tài chính hành vi: nhà đầu tư, doanh nghiệp và thị trường, PGS.TS. Phan Thị Bích Nguyệt (chủ biên), 2012, NXB Kinh Tế

<b>5.2 Tài liệu tham khảo: </b>

<i><b>5.2.1 Sách </b></i>

[2] Tài chính hành vi: tâm lý học, ra quyết định, và thị trường, TS. Lê Đạt Chí (chủ biên), 2013, NXB Kinh Tế.

[3] Behavioral Finance: Psychology, Decision-Making, and Markets, 1st Edition, Lucy Ackert, Richard Deaves, 2010, College Bookstore.

<b>5.2.2 Các bài báo khoa học chuyên ngành liên quan học phần </b>

1 Greg Filbeck; Victor

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

Martijn J. van den

Behavioural Finance: The Emergence and Development

Behavioral finance in financial market theory, utility theory, portfolio theory and the necessary

Speculating in gains, waiting in losses: A closer look at the

Are individual stock investors overconfident? Evidence from an

What factors affect behavioral biases? Evidence from Turkish individual stock investors

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

10 Filip-Mihai Toma Behavioral Biases of the

Investment Decisions of Romanian Investorson the Bucharest Stock sau đó các học viên trong lớp đặt câu hỏi và thảo luận.

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

<b>Ban Giám hiệu Duyệt </b>

</div>