vụ kiện ca sĩ noo phước thịnh và mv chạm khẽ tim anh một chút thôi vi phạm bản quyền của nhạc sĩ zack hemsey đại diện là công ty epic elite

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (180.57 KB, 17 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘITRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ</b>

<b>TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦNPHÁP LUẬT VÀ ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP </b>

<b>TRONG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN</b>

<b>ĐỀ TÀI: VỤ KIỆN CA SĨ NOO PHƯỚC THỊNH VÀ MV “CHẠM KHẼ TIM ANH MỘT CHÚT THÔI” VI PHẠM BẢN QUYỀN CỦA NHẠC SĨ </b>

<b>ZACK HEMSEY ( ĐẠI DIỆN LÀ CÔNG TY EPIC ELITE)</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<small>1.2. Điểm nổi bật của Luật SHTT về quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc ở Việt Nam.__42. Những công ước, điều luật quốc tế về Quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc mà Việt Nam tham gia._______________________________________________________________5</small>

<small>2.1. Công ước Bern về bảo hộ các tác phẩm văn học và nghệ thuật.___________________52.2. Hiệp định TRIPS về các khía cạnh liên quan tới thương mại của quyền SHTT.________52.3. Hiệp ước quyền tác giả của WIPO (WCT) về bảo hộ quyền tác giả._________________5</small>

II. THỰC TRẠNG BẢO HỘ QUYỀN TÁC GIẢ ĐỐI VỚI TÁC PHẨM ÂM NHẠC Ở VIỆT NAM.______________________________________________6

<small>1. Vi phạm quyền sao chép tác phẩm.____________________________________________62. Vi phạm quyền làm tác phẩm phái sinh._________________________________________73. Vi phạm quyền biểu diễn trước công chúng hay truyền đạt tác phẩm đến công chúng.___7</small>

II. Ca sĩ Noo Phước Thịnh và MV “Chạm khẽ tim anh một chút thơi “.________8

III. ĐÁNH GIÁ CHỦ QUAN VỀ THỰC TRẠNG BẢO HỘ QUYỀN TÁC GIẢ ĐỐI VỚI TÁC PHẨM ÂM NHẠC Ở VIỆT NAM._______________________13

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

Trong xã hội ngày càng phát triển như hiện nay, quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) nói chung cũng như quyền tác giả (QTG) nói riêng có tầm ảnh hưởng rất lớn đến các cá nhân, tổ chức hay doanh nghiệp. Quyền tác giả sẽ góp phần hạn chế những động thái thiếu lành mạnh như sao chép, xâm phạm bản quyền…giúp sân chơi của mọi người trở nên công bằng hơn. Quyền tác giả sẽ giúp cho mỗi cá nhân cũng như các quốc gia phát huy sức mạnh sáng tạo và những giá trị văn hóa truyền thống của riêng mình.

Trong cơng cuộc hội nhập kinh tế tồn cầu, các hoạt động bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ cũng như quyền tác giả ngày càng được quan tâm và thực hiện, bởi chúng ta “hịa nhập” chứ khơng phải “hòa tan” nên giá trị riêng biệt được đề cao và tơn trọng. Điều đó được thể hiện rõ ràng khi hệ thống pháp luật về SHTT nói chung và về QTG nói riêng ngày càng được bổ sung, hồn chỉnh từ luật đến nghị định, thông tư,….

Tuy nhiên ở Viêt Nam, việc triển khai và thực hiện vẫn cịn nhiều khó khăn, vướng mắc. Nhận thức rõ tầm quan trọng của quyền tác giả cũng như những bất cập của nó trong cơng tác thực hiện hiện tại, em xin được phép đưa ra nghiên cứu

<b>của mình về : Vụ kiện cạ sĩ Noo Phước Thịnh và MV “Chạm khẽ tim anh</b>

<b>một chút thôi” vi phạm bản quyền cảu nhạc sĩ Zack Hemsey (Đại diện làcông ty Epic Elite). Nhằm giúp người đọc nhận thức rõ hơn và đưa ra những</b>

quyết định đúng đắn về “đứa con tinh thần” của mình, tránh gặp những vấn đề vi phạm quyền tác giả.

Trong quá trình làm việc, do còn hạn chế về mặt kiến thức nên chắc hẳn bài tiểu luận cịn nhiều thiếu sót, em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của thầy để bài làm hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn!

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>I. CƠ SỞ LÝ THUYẾT.</b>

<b>1. Luật Sở hữu trí tuệ - Quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc ở Việt Nam.1.1. Khái niệm.</b>

- Tác phẩm âm nhạc quy định tại Điều 14 của Luật sở hữu trí tuệ: là tác phẩm được thể hiện dưới dạng nhạc nốt trong bản nhạc hoặc các ký tự âm nhạc khác hoặc được định hình trên bản ghi âm, ghi hình có hoặc khơng có lời, khơng phụ thuộc vào việc trình diễn hay khơng trình diễn.

- Quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc hay thường gọi là bản quyền, bản quyền tác giả là quyền hợp pháp của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tác.

<b>1.2. Điểm nổi bật của Luật SHTT về quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạcở Việt Nam.</b>

Luật SHTT năm 2005 và luật sửa đổi bổ sung một số điều của luật SHTT năm 2009 về quyền tác giả và quyền liên quan quy định về việc bảo hộ quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc ở Việt Nam.

- Thời hạn bảo hộ quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc ở nước ta: suốt cuộc đời tác giả và 50 năm sau khi tác giả chết.

- Luật SHTT về quyền tác giả của nước ta có quy định cụ thể và giới hạn về các đối tượng hơn so với công ước Bern và các hiệp định quốc tế khác. Cụ thể, tác phẩm âm nhạc là một trong những đối tượng đó.

- Trong quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc, Luật SHTT Việt Nam bao gồm: (1) Quyền tài sản – chủ sở hữu tác phẩm âm

(2) Quyền nhân thân – tác giả của tác phẩm âm nhạc

Đối với quyền nhân thân, được chia ra: quyền nhân thân gắn với tài sản và quyền nhân thân không gắn với tài sản.

⇒<b> Hai quyền này độc lập với nhau trong quyền tác giả.</b>

- Quy định những hạn chế và ngoại lệ trong quyền tác giả đối với tác phẩm:

<b>+ Sử dụng tác phẩm âm nhạc đã công bố không cần xin phép và trả tiền</b>

thù lao: chương trình văn nghệ tại nhà, trường, văn phịng,... khơng nhằm mục đích thương mại, khơng gây phương hại đến quyền tác giả và chủ sở hữu quyền tác giả.

+ Sử dụng tác phẩm âm nhạc không cần xin phép nhưng phải trả tiền thù lao: Tổ chức phát sóng sử dụng đoạn, bài nhạc đã cơng bố để thực hiện chương trình phát sóng có tài trợ, quảng cáo hoặc thu tiền dưới bất kỳ hình thức nào.

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>2. Những công ước, điều luật quốc tế về Quyền tác giả đối với tác phẩm âmnhạc mà Việt Nam tham gia.</b>

<b>2.1. Công ước Bern về bảo hộ các tác phẩm văn học và nghệ thuật.</b>

- Được kí kết năm 1886 và được sửa đổi một số lần, thường là sau 20 năm một lần. Phiên bản mới nhất được thông qua ở Paris năm 1971.

- Công ước gồm 38 điều và phần phụ lục. Công ước dựa trên những nguyên tắc quốc tế như nguyên tắc đối xử quốc gia (NT), nghĩa là tác phẩm sẽ được bảo hộ ở các nước thành viên khác giống như các nước đó bảo hộ các tác phẩm của cơng dân nước mình.

- Cơng ước đưa ra các tiêu chuẩn bảo hộ tối thiểu vô cùng quan trọng mà luật quốc gia phải tuân thủ, tất nhiên là luật quốc gia có thể quy định nhiều hơn - và đặt ra nhiều nguyên tắc khác.

<b>2.2. Hiệp định TRIPS về các khía cạnh liên quan tới thương mại của quyền SHTT.</b>

- Là Hiệp định do tổ chức Thương mại thế giới (WTO) quản lý đối với các nước thành viên trong đó có Việt Nam.

- TRIPS có dẫn chiếu đến các quy định nội dung của công ước Berne, buộc các nước thành viên phải tuân thủ công ước Bern từ điều 1 đến 21 và phụ lục.

- TRIPS quy định: quyền tác giả chỉ bảo hộ sự thể hiện mang tính ngun gốc, khơng bảo vệ ý tưởng, quy trình, phương thức hoạt động hay các khái niệm. Quyền tác giả không bảo hộ bất cứ thông tin hay ý tưởng nào trong một tác phẩm, mà chỉ bảo hộ cách thức sáng tạo theo đó thông tin hoặc ý tưởng này được sáng tạo.

- TRIPS khơng có quy chế nào cho các nước đang phát triển và kém phát triển. - TRIPS áp dụng một số nguyên tắc:

+ Nguyên tắc đối xử quốc gia (NT) + Nguyên tắc đối xử tối huệ quốc (MFN)

+ Nguyên tắc minh bạch: yêu cầu các nước thành viên công bố các nguyên tắc liên quan đến quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc.

- Quyền nhân thân không bao gồm trong Hiệp định TRIPS vì khơng được xem là liên quan đến thương mại.

<b>2.3. Hiệp ước quyền tác giả của WIPO (WCT) về bảo hộ quyền tác giả.</b>

- Được kí kết năm 1996

- Hiệp ước này là một thoả thuận đặc biệt theo nghĩa của Điều 20 của Công ước Berne về bảo hộ các tác phẩm văn học và nghệ thuật đối với các bên ký kết là những bên ký kết Liên hiệp do Công ước thành lập.

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

- Hiệp ước này đáp ứng nhu cầu bảo hộ các tác phẩm được truyền đi bởi các phương tiện kỹ thuật số, trong đó có truyền qua Internet.

<b>II. THỰC TRẠNG BẢO HỘ QUYỀN TÁC GIẢ ĐỐI VỚI TÁC PHẨM ÂMNHẠC Ở VIỆT NAM.</b>

Hiện trạng vi phạm bản quyền âm nhạc ở Việt Nam diễn ra tương đối rộng rãi. Không thể phủ nhận rằng nghệ thuật cần có sự sáng tạo, nhưng một số nghệ sỹ đã mượn ý tưởng hoặc sao chép tác phầm của người khác làm tác phẩm của riêng mình. Vấn nạn nghệ sỹ vi phạm bản quyền tác giả đã khơng cịn xa lạ đối với mọi người. Ở Việt Nam, các trường hợp vi phạm bản quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc đã được phát hiện khá trong những năm gần đây. Một số hiện vấn đề về vi phạm quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc như:

<b>1. Vi phạm quyền sao chép tác phẩm.</b>

Những năm gần đây đang rộ lên về vấn đề đạo nhạc. Vậy thế nào là đạo nhạc? Thực tế thì hiện nay, trên thế giới vẫn chưa có một tài liệu nào định nghĩa rõ “đạo nhạc”, một phần cũng bởi những vấn đề liên quan đến sáng tạo nghệ thuật khá trừu tượng. Ranh giới giữa việc sáng tạo và vay mượn cũng rất mong manh. Trên Wikipedia viết: “ Đạo nhạc là việc sử dụng hay bắt chước nhạc của người khác trong khi lại tỏ ra như thể mình tự sáng tạo một tác phẩm nguyên bản”.

Đạo nhạc ngày nay xảy ra trong hai trường hợp- đạo ý tưởng âm nhạc ( cụ thể là giai điệu hoặc mơ típ) hoặc lấy mẫu ( lấy một phần của bản ghi âm để sử dụng lại trong một ca khúc khác)”.Từ giải thích trong tài liệu của WIPO có thể thấy có hai yêu cầu cơ bản để xem một hành vi được coi là đạo nhạc như sau:

– Thứ nhất: Sử dụng, sao chép (bắt chước) một phần hay toàn bộ tác phẩm của tác giả khác.

– Thứ hai: Tỏ ra mình tự sáng tác ra tác phẩm nguyên bản.

Về việc bắt chước toàn bộ hay một phần (điều kiện cần): Âm nhạc bao gồm tổng thể nhiều thứ tạo nên, trong đó cách hiểu thơng thường nhất như trên thì việc lấy bất cứ nét giai điệu nào, hay có bất cứ mơ tip nào giống, hay sử dụng bất cứ mẫu nào của tác phẩm khác có thể bị coi là đạo nhạc.

Về việc tỏ ra mình tự sáng tác nguyên bản (điều kiện đủ): Nghĩa là việc sao chép, bắt chước bất cứ phần nào của một tác phẩm sẽ không bị coi là đạo nhạc nếu như khơng tỏ ra mình là người tự sáng tác ra tác phẩm nguyên bản. Tức là nếu anh có sử dụng để tái tạo ra tác phẩm của mình thì phải thể hiện rằng anh có sử dụng của người ta, tiếng Anh gọi là ghi credit (trong văn học gọi là “trích

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

dẫn”). Và tất nhiên khi đã ghi trích dẫn, có nghĩa là anh phải được sự đồng ý của tác giả tác phẩm gốc.

<b>2. Vi phạm quyền làm tác phẩm phái sinh.</b>

Tác phẩm phái sinh là tác phẩm được tạo ra trên cơ sở nội dung đã có của một hoặc nhiều tác phẩm trước đó bằng cách sáng tạo trong việc thay đổi hình thức diễn đạt, loại hình biểu diễn hoặc ngơn ngữ trình bày trong tác phẩm. Tác phẩm phái sinh chỉ được bảo hộ nếu không gây phương hại đến quyền tác giả đối với tác phẩm dùng làm tác phẩm phái sinh.

<b> 3. Vi phạm quyền biểu diễn trước công chúng hay truyền đạt tác phẩm đếncơng chúng.</b>

Chủ sở hữu có độc quyền thực hiện việc cho phép người khác thực hiện việc biểu diễn tác phẩm của mình trước cơng chúng. Quyền biểu diễn trước cơng chúng có thể được thực hiện một cách trực tiếp hoặc gián tiếp dưới bất kì phương tiện nào mà cơng chúng có thể tiếp cận được.Việc một nghệ sỹ truyền đạt tác phẩm đến công chúng mà chưa hỏi ý kiến của bên chủ sở hữu sẽ khơng được bảo hộ theo luật sở hữu trí tuệ. Các live show âm nhạc sử dụng bài hát đã đăng kí bản quyền mà khơng xin phép tác giả chính là một trường hợp vi phạm quyền biểu diễn trước cơng chúng phổ biến nhất. Tính đến tháng 7/2019, Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam cho biết: nếu chỉ tính riêng các chương trình với quy mô lớn mà đơn vị này phát hiện được, số lượng chương trình biểu diễn có xảy ra hành vi xâm phạm quyền tác giả lên tới hàng trăm. Trong đó, có những đơn vị tổ chức những show lớn, xong xố tên và thành lập cơng ty mới.

Hành vi xâm phạm quyền tác giả là cố ý, mặc dù Trung tâm đã gửi cảnh báo, gửi đề nghị đến các đơn vị tổ chức biểu diễn. Tuy nhiên hầu hết các đơn vị đều tìm cách né tránh thực hiện quy định về quyền tác giả, do đó đã dẫn đến tình trạng quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tác giả bị xâm phạm và không được tôn trọng, gây nên nhiều bức xúc cho các tác giả sáng tác âm nhạc.

<b>Kết luận: Việt Nam đã là thành viên của Công ước Bern và đã có nhiều</b>

văn bản quy phạm pháp luật về bảo hộ quyền tác giả nói chung, quyền tác giả âm nhạc nói riêng. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm bản quyền âm nhạc vẫn diễn ra khá phổ biến. Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ với khả năng kết nối, chia sẻ, lan tỏa nhanh, một mặt giúp việc tiếp cận các sản phẩm nghệ thuật trong và ngoài nước thuận tiện hơn; nhưng một mặt cũng làm xuất hiện nhiều hành vi xâm phạm quyền tác giả, quyền sở hữu tác phẩm ở những hình thức tinh vi, phức tạp hơn.

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

Không chỉ dừng ở việc mượn giai điệu, lời ca hoặc biểu diễn mà không xin phép, việc vi phạm bản quyền âm nhạc còn diễn ra với cả ý tưởng, bản hịa âm, phối khí mà phần lớn được lấy từ nước ngồi, nếu khơng là người am hiểu âm nhạc hẳn sẽ khó nhận ra... Nhiều ca sĩ, nhạc sĩ khi bị phát hiện vi phạm thường có chung câu trả lời vô tư "không hiểu luật". Song đặt trong bối cảnh hiện nay, sự vơ tư này có phần khó chấp nhận, bởi đã là người trong ngành, là dân chun nghiệp, khơng thể nói khơng hiểu về tác quyền âm nhạc. Nhiều trường hợp, có thể dễ dàng nhận ra các ca sĩ, nghệ sĩ cố tình vi phạm chứ khơng phải khơng hiểu luật. Lâu nay, người vi phạm cứ bị tố cáo thì nhận lỗi là xong, còn các tác giả Việt Nam lại thường ngại kiện tụng, va chạm làm to chuyện, cho nên dễ dàng cho qua. Ðiều này đã vô tình tiếp tay cho sự dễ dãi, cẩu thả trong hoạt động nghệ thuật và thói quen "xài chùa" khó kiểm soát.

<b>II. Ca sĩ Noo Phước Thịnh và MV “Chạm khẽ tim anh một chút thơi “.1. Tóm tắt.</b>

Ca sĩ Noo Phước Thịnh bị kiện vi phạm bản quyền của nhạc sĩ Zack Hemsey (đại diện là Công ty Epic Elite vì cơng ty đã mua độc quyền ca khúc "The way" của nhạc sĩ Zack Hemsey) tại TAND TP HCM. Việc vi phạm bản quyền không hiếm thấy ở Việt Nam nhưng đây là một trong những vụ kiện ra tòa hiếm hoi.

 Tháng 10.2019, nhạc sĩ Zack Hemsey đã có đơn kiện gửi Tồ án Nhân dân TPHCM khởi kiện ca sĩ Noo Phước Thịnh vì vi phạm bản quyền đối với ca khúc “The way”. Phía Zack Hemsey cho hay, ông là chủ sở hữu tác phẩm/bản ghi âm có nguồn gốc và được cơng bố lần đầu tiên tại Mỹ, và có tồn quyền tác giả, quyền liên quan đối với tác phẩm của mình.

 Trong phân cảnh từ khoảng phút 6:05 đến 7:30 của MV "Chạm khẽ tim anh một chút thôi", ca sĩ Noo Phước Thịnh đã cắt xén, sử dụng tác phẩm "The Way" đang được bảo hộ quyền tác giả và quyền liên quan của nhạc sĩ Zack Hemsey để làm nhạc nền cho phân cảnh tai nạn xe hơi của các diễn viên.

 Nhạc sĩ Zack Hemsey đã yêu cầu gỡ bỏ vĩnh viễn MV cùng các dữ liệu liên quan và đòi bồi thường cũng như xin lỗi công khai trên truyền thông đại chúng.

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

Phía bên ca sĩ Noo Phước Thịnh đã tìm cách giải quyết bằng việc giảng hịa trước đó nhưng không thành.

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<b>*Nhạc sĩ Zack Hemsey(đại diện là Công ty Epic Elite)</b>

Tháng 10.2017, nhạc sĩ Zack Hemsey phát hiện ca sĩ Noo Phước Thịnh chia sẻ trực tuyến MV có tên "Chạm kẽ tim anh một chút thơi". MV này nhanh chóng đạt mức 30 triệu view trên YouTube. Và vẫn còn tiếp tục cũng như xuất hiện ở nhiều trang chia sẻ trực tuyến khác. Ông là chủ sở hữu tác phẩm/bản ghi âm The Way có nguồn gốc và được công bố lần đầu tiên tại Mỹ, và có tồn quyền tác giả, quyền liên quan đối với tác phẩm của mình.

Trong đơn kiện lên tịa, ơng có chỉ ra rằng: Trong phân cảnh từ khoảng phút 6:05 đến 7:30 của MV này, ca sĩ Noo Phước Thịnh đã cắt xén, sử dụng tác phẩm "The Way" để làm nhạc nền cho phân cảnh tai nạn xe hơi của các diễn viên. Nhạc sĩ Zack Hemsey khẳng định rằng việc sử dụng tác phẩm này hoàn tồn khơng có sự cho phép của ơng. Phía Noo Phước Thịnh đã cấu thành hành vi xâm phạm bản quyền tác giả/quyền liên quan đang được bảo hộ của nhạc sĩ Zack Hemsey.

Nhạc sĩ Zack Hemsey yêu cầu Noo Phước Thịnh chấm dứt ngay và xóa vĩnh viễn MV "Chạm khẽ tim anh một chút thơi" có sử dụng tác phẩm/ bản ghi âm "The Way" khỏi tất cả các phương tiện lưu trữ, các trang mạng và bất kỳ phương tiện nào mà cơng chúng có thể tiếp cận; bồi thường thiệt hại về vật chất 500 triệu đồng; bồi thường thiệt hại tinh thần 50 triệu đồng; thanh tốn chi phí th luật sư 300 triệu đồng; công khai xin lỗi nhạc sĩ Zack Hemsey trên báo điện tử VnExpress.net và trên ít nhất 1/2 trang giấy ba kỳ liên tiếp của Báo Tuổi trẻ về các hành vi vi phạm quyền tác giả, quyền liên quan.

<b>*Phía ca sĩ Noo Phước Thịnh</b>

Ngày 16.11.2017, MV đạt 30 triệu lượt xem "Chạm khẽ tim anh một chút thôi" của Noo Phước Thịnh đã "bốc hơi" khỏi YouTube vì lý do bản quyền với lời nhắn "Video này khơng có sẵn do xác nhận sở hữu bản quyền bởi Epic Elite". Ca sĩ Noo Phước Thịnh chấp nhận mất 30 triệu lượt view đang có để tạm gỡ MV khỏi YouTube và cắt bỏ đoạn nhạc vi phạm rồi phát hành trở lại.

Tuy nhiên, trên một số trang mạng khác, MV có đoạn nhạc vi phạm bản quyền vẫn đang tồn tại. Noo Phước Thịnh nói rằng đó là những trang mạng anh khơng hề ký kết hợp đồng khai thác nên nằm ngoài phạm vi kiểm sốt của mình.

Phía bên ca sĩ Noo Phước Thịnh đã tìm cách giải quyết bằng việc giảng hịa trước đó nhưng không thành.

</div>