skkn quản lý mầm non

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

BÁO CÁO SÁNG KIẾN

<small>I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN: </small>

Như chúng ta đã biết năm học 2022 - 2023 là năm học thứ 10 toàn ngành Giáo dục và Đào tạo đang nỗ lực triển khai thực hiện Nghị quyết số 29/NQ/TW Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục và Đào tạo, đáp ứng u cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.

Để thực hiện tốt chủ chương của Đảng, đối với Giáo dục Mầm non (GDMN) có một vai trị hết sức quan trọng vì đây là ngành học mở đầu trong hệ thống giáo dục quốc dân và chiếm vị trí rất quan trọng trong nền giáo dục của chúng ta, đây là giai đoạn đầu tiên để hình thành những cơ sở ban đầu, đặt nền móng cho việc hình thành nhân cách con người ở trẻ. Vì vậy chăm sóc giáo dục trẻ em ngay từ những tháng năm đầu tiên của cuộc sống là một việc làm hết sức cần thiết và có ý nghĩa vơ cùng quan trọng trong sự nghiệp chăm lo đào tạo và bồi dưỡng thế hệ trẻ trở thành những chủ nhân tương lai của đất nước.

Hiện nay chúng ta đã và đang thực hiện Công ước quốc tế về Quyền trẻ em, mọi trẻ em sinh ra đều có quyền được sống, phát triển, được chăm sóc và bảo vệ, được tham gia vào các hoạt động... do đó việc bảo vệ chăm sóc giáo dục trẻ không chỉ là trách nhiệm của mọi người mà là của toàn xã hội và của cả nhân loại. Chúng ta đã bước sang một thế kỷ mới có nền văn minh trí tuệ, nền khoa học hiện đại, do vậy con người cần phải năng động sáng tạo để phù hợp với sự phát triển của thời đại. Vì vậy chăm sóc giáo dục trẻ em ngay từ những tháng năm đầu tiên của cuộc sống là một việc làm hết sức cần thiết và có ý nghĩa vơ cùng quan trọng trong sự hình thành phát triển nhân cách của trẻ. Đây là thời điểm mấu chốt và quan trọng nhất, thời điểm này tất cả mọi việc đều bắt đầu: bắt đầu ăn, bắt đầu nói, bắt đầu nghe, nhìn và vận động bằng đôi chân, đơi tay của mình... tất cả những cử chỉ đó đều làm lên những thói quen kể cả thói quen tốt và xấu trong mỗi con người và nó có ảnh hưởng quan trọng đến sự phát triển và học tập sau này của trẻ, do đó trong giai đoạn này việc cung cấp những kinh nghiệm có chất lượng sẽ tạo nên sự khác biệt trong thành quả sau này của trẻ. Nhằm đáp ứng được những mong đợi và mục tiêu trong việc CSGD trẻ đáp ứng với thời đại những năm gần đây bậc học Mầm non đang tiến hành đổi mới chương trình giáo

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

dục mầm non, muốn thực hiện tốt mu ̣c tiêu của chương trình giáo dục mầm non trong giai đoa ̣n hiê ̣n nay đòi hỏi mỗi nhà trường phải triển khai thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ toàn diê ̣n theo 5 lĩnh vực đó là: Phát triển ngôn ngữ, phát triển nhận thức, phát triển thể chất, phát triển tình cảm xã hội, phát triển thẩm mĩ. Để đạt được mục tiêu nêu trên hiện nay xu hướng của giáo dục mầm non là dựa trên việc thiết kế môi trường cho trẻ tự học và khám phá một cách chủ động, tích cực đã và đang mang lại những hiệu quả rất thiết thực, nó đáp ứng được những yêu cầu cần thiết để giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ, thông qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển tồn diện. Thật vậy, một mơi trường sạch sẽ, an tồn, có sự bố trí khu vực chơi và học trong lớp, hoạt động ngoài trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn khơng chỉ đối với sự phát triển thể chất của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo. Mơi trường giao tiếp cởi mở, thân thiện giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với môi trường xung quanh sẽ tạo cơ hội cho trẻ được chia sẻ, giãi bày tâm sự, nguyện vọng, mong ước của trẻ với cô, với bạn bè, nhờ vậy mà cô hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu nhau hơn, hoạt động phối hợp nhịp nhàng hơn nên hiệu quả hoạt động cũng cao hơn, trẻ yêu trường, yêu lớp, yêu cô giáo và bạn bè hơn. Đối với nhà giáo dục, việc xây dựng môi trường giáo dục phù hợp sẽ là phương tiện, là điều kiện để họ phát triển phù hợp với từng trẻ và từng lứa tuổi. Đối với phụ huynh và xã hội, quá trình xây dựng môi trường giáo dục sẽ thu hút được sự tham gia của các phụ huynh và sự đóng góp của cộng đồng xã hội để thỏa mãn mong đợi của họ đối với sự phát triển của trẻ trong từng giai đọan, trong từng thời kì.

Có thể nói việc xây dựng mơi trường giáo dục nói chung và trang trí tạo mơi trường lớp học trong trường mầm non nói riêng đáp ứng yêu cầu của chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” là thực sự cần thiết và rất quan trọng. Giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu phát triển về nhận thức, mở rộng vốn hiểu biết, kích thích trẻ hoạt động tích cực và sáng tạo; phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, tạo tiền đề vững chắc cho trẻ mầm non vào học lớp 1. Bên cạnh đấy, cịn giúp trẻ hình thành những kỹ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi, khơi ngợi và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn ở trẻ. Nó được ví như người giáo viên thứ 2 trong công tác tổ chức hướng dẫn cho trẻ học tập và vui chơi, phù hợp với phương châm của

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo: "Học bằng chơi, chơi mà học".Thơng qua đó nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện.

Từ những lý do trên trong thời gian qua tôi đã dành thời gian đi sâu nghiên cứu đề tài sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp chỉ đạo xây dựng môi trường lớp học theo hướng lấy trẻ làm trung tâm ở trường Mầm non”. Từ đó, vận dụng vào việc chỉ đạo, hướng dẫn cho cán bộ, giáo viên trong trường Mầm non Xuân Vinh thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ ở trường Mầm non, góp phần nâng cao chất lượng CSGD trẻ trong nhà trường.

<small>II. MƠ TẢ GIẢI PHÁP: </small>

1.Mơ tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến:

Trong những năm qua trường Mầm non Xuân Vinh đã và đang triển khai thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới trong đó BGH nhà trường đặc biệt coi trọng việc tổ chức các hoạt động phù hợp với sự phát triển cá nhân trẻ, khuyến khích trẻ chủ động sáng tạo và hoạt động tích cực, hồn nhiên vui tươi, đồng thời tạo điều kiện cho giáo viên phát huy khả năng sáng tạo trong việc lựa chọn và tổ chức các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ một cách linh hoạt, thực hiện phương châm “Học mà chơi – Chơi mà học” nhằm đáp ứng mục tiêu phát triển toàn diện về mọi mặt cho trẻ. Tuy nhiên khi chỉ đạo và tổ chức thực hiện chương trình tơi nhận thấy rằng các cháu học sinh trong trường có sự nhận thức khơng đồng đều, số trẻ chưa tích cực và chủ động trong tham gia hoạt động còn chiếm tỷ lệ khá cao. Một số trẻ các kĩ năng thực hiện trên các lĩnh vực còn hạn chế.

Với cương vị là một Hiệu trưởng của trường bản thân tôi nhận thức sâu sắc rằng để thực hiện tốt được chương trình GDMN đáp ứng với mục tiêu của GD&ĐT trong giai đoạn hiện nay thì việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non là thực sự cần thiết và quan trọng. Nó được ví như “người giáo viên thứ hai” trong công tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ, thơng qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển tồn diện. Tuy nhiên hiện nay việc xây dựng môi trường giáo dục tại nhà trường và các giải pháp mà cán bộ, giáo viên đã và đang áp dụng để triển khai thực hiện trong xây dựng môi trường giáo dục trong lớp học tại trường có nhiều ưu điểm cần được phát huy nhưng bên cạnh đó cũng cịn rất nhiều mặt hạn chế tồn tại vì vậy kết quả đạt được chưa thực sự cao.

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

Trong quá trình khảo sát nắm bắt được thực trạng tình hình cụ thể về việc xây dựng mơi trường giáo dục trong lớp học cho trẻ tại trường mầm non Xuân Vinh, tôi và Ban giám hiệu nhà trường đều nhận thấy rằng thực trạng về các giải pháp mà nhà trường đã và đang áp dụng chỉ đạo thực hiện để xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ ở trường mầm non Xuân Vinh hiện nay có những ưu điểm và hạn chế tồn tại như sau:

1.1.Về ưu điểm của các giải pháp đang thực hiện:

- Với những giải pháp trước đây nhà trường đã triển khai để áp dụng trong xây dựng môi trường lớp học tại trường mầm non Xuân Vinh khá phù hợp, CB,GV,NV đều có thể áp dụng, dễ thực hiện và bước đầu đã giúp nhà trường có được mơi trường giáo dục cho trẻ khá tốt, đã góp phần từng bước củng cố nâng cao chất lượng CSGD trẻ trong nhiều năm qua.

- Giải pháp đã tạo được sự chuyển biến trong nhận thức của cấp ủy, chính quyền địa phương, các ban ngành đoàn thể và PHHS đối với vai trị của GDMN, vì vậy những năm gần đây trường Mầm non Xuân Vinh luôn nhận được sự quan tâm tạo điều kiện của Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT Xuân Trường, sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Đảng ủy, chính quyền địa phương và sự ủng hộ của các ban ngành đoàn thể, nhân dân và PHHS trong xã từng bước đầu tư, bổ sung cơ sở vật chất trường lớp khang trang - xanh - sạch - đẹp, từng bước hình thành và tạo ra mơi trường giáo dục phù hợp để triển khai thực hiện tốt công tác CSGD trẻ trong các năm học.

- Giải pháp đang thực hiện đã giúp cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên của nhà trường nhận thức được về nhiệm vụ xây dựng môi trường giáo dục trong lớp học cho trẻ ở trường Mầm non từ đó bước đầu đã có được những biện pháp áp dụng trong việc chăm sóc giáo dục trẻ khá tốt.

1.2.Về hạn chế tồn tại của giải pháp đang thực hiện:

Bên cạnh những ưu điểm đã nêu trên trong quá trình thực hiện các biện pháp để triển khai thực hiện xây dựng môi trường giáo dục trong nhà trường còn rất nhiều bất cập và bộc lộ nhiều những hạn chế, tồn tại đó là:

+ Về công tác chỉ đạo của Ban giám hiệu:

Ban giám hiệu nhà trường mới chỉ tập trung nghiên cứu chỉ đạo thực hiện các hoạt động giáo dục của nhà trường theo một chương trình chung, mà chưa nhận thức đầy đủ về ý nghĩa tầm quan trọng của nhiệm vụ xây dựng môi trường

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

giáo dục trong lớp học cho trẻ ở trường Mầm non, vì vậy trong quá trình chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ còn nhiều lúng túng, thụ động, chưa đáp ứng với yêu cầu của nhiệm vụ xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ theo hướng lấy trẻ làm trung tâm nói riêng và yêu cầu GDMN trong giai đoạn hiện nay nói chung.

BGH chưa xây dựng được kế hoạch cụ thể để triển khai việc xây dựng môi trường giáo dục trong nhà trường mang tầm chiến lược lâu dài và đảm bảo được mục đích và nguyên tắc khi thiết kế mà cịn triển khai theo hình thức nghĩ đến đâu làm đến đó vì vậy cịn mang tính chất chắp vá, quy mơ nhỏ lẻ, thiếu tính liên kết, hỗ trợ bổ sung…

Trong công tác tác tham mưu để xây dựng cơ sở vật chất trường, lớp, đồ dùng trang thiết bị phục vụ cho cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ chưa đáp ứng được yêu cầu giáo dục Mầm non, đặc biệt là đồ dùng, thiết bị theo thông tư 02 đối với các nhóm trẻ và mẫu giáo 3, 4 tuổi.

Mơi trường giáo dục trong lớp học chưa được quan tâm trú trọng đầu tư, khơng có sự hấp dẫn và thu hút trẻ, chưa tạo cho trẻ một môi trường phù hợp, phong phú để trẻ có thể học mọi thứ và giúp trẻ phát triển một cách đầy đủ mọi mặt.

Công tác kiểm tra đôn đốc, giám sát hoạt động này của nhà trường chưa được tiến hành thường xuyên, liên tục, cơng tác đánh giá hoạt động cịn mang tính hình thức và nặng về báo cáo thành tích, chưa chỉ ra những mặt mạnh, mặt yếu, tìm ra các ngun nhân từ đó đề ra các giải pháp để chỉ đạo thực hiện tốt hơn hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ

+ Về phía giáo viên:

Giáo viên đã nhận thức đúng nhưng chưa đầy đủ về nhiệm vụ xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ ở trường Mầm non, chưa thấy được vai trò quan trọng của việc sử dựng môi trường giáo dục để giúp trẻ hình thành và phát triển tồn diện nhân cách của trẻ... Chính vì thế nên trong khi thực hiện nhiệm vụ này giáo viên cịn có nhiều thiếu sót.

Mơi trường hoạt động giáo dục cho trẻ của các lớp còn đơn điệu, chưa phong phú. Giáo viên cịn thụ động chưa có nghệ thuật và tính linh hoạt khi xây dựng và sử dụng môi trường giáo dục vào các hoạt động, vì vậy các hoạt động giáo dục còn đơn điệu, thiếu đồ dùng trực quan, chưa đổi mới hình thức tổ chức

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

hoạt động theo hướng tích cực khiến cho trẻ không hứng thú tham gia vào các hoạt động, khơng kích thích được trẻ khám phá, tìm tịi, trải nghiệm.

<small>Ảnh chụp: Môi trường trong lớp học khi chưa thực hiện chuyên đề XDMT lấy trẻ làm trung tâm </small>

Trong quá trình tổ chức các hoạt động giáo viên vẫn coi mình là trung tâm của quá trình dạy học, vẫn chủ yếu hướng dẫn trẻ bằng cách truyền đạt thông tin, chứ chưa chú trọng theo hướng lấy trẻ làm trung tâm chưa tạo cơ hội cho trẻ được phát huy hết khả năng khám phá, tìm tịi, trải nghiệm trong q trình học.

Đồ dùng đồ chơi tự làm chưa phong phú, môi trường trong lớp học chưa được quan tâm đúng mức chưa phát huy được khả năng khám phá của trẻ.

+ Về phía trẻ: Khả năng giao tiếp, khám phá của trẻ còn hạn chế, việc giao lưu giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ có nhiều hạn chế, số trẻ cịn nhút nhát, thụ động trong các hoạt động, chưa mạnh dạn tự tin chiếm tỷ lệ khá cao.

+ Về phía cha mẹ trẻ: Nhận thức của một bộ phận phụ huynh học sinh còn hạn chế chưa nhận thức đầy đủ về sự nghiệp giáo dục Mầm non vì vậy không cho trẻ đến trường ngay từ độ tuổi nhà trẻ do đó việc giáo dục trẻ cũng gặp nhiều khó khăn.

1.3. Khảo sát thực tế đầu năm học: * Cơ cấu nhà trường năm học 2022 - 2023

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

- Đội ngũ CB - GV - NV: Tổng số cán bộ giáo viên, nhân viên 44. + Trong đó: CBQL: 3; giáo viên 31; nhân viên 10.

- Về học sinh: Tổng số 20 nhóm lớp với 589 học sinh. - Nhà trẻ: 5 nhóm : với 100 học sinh.

- Mẫu giáo 15 lớp: với 489 học sinh. Riêng mẫu giáo 5 tuổi là 5 lớp với 216 học sinh.

Học sinh toàn trường 100% ăn ở bán trú tại trường và học 2 buổi/ngày. *Về môi trường giáo dục trong lớp học.

Số lớp học là 20 nhóm, lớp.

1 Mơi trường trong lớp học trang trí tạo được góc mở

2 Môi trường trong lớp học trang trí chưa tạo được

3 Khai thác và tận dụng môi trường trong lớp học. 12/20 60% * Đội ngũ giáo viên:

Tổng số nhà trường 31 giáo viên:

1 Giáo viên có kiến thức và kỹ năng xây dựng môi

2 Giáo viên biết đổi mới hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ và đánh giá sự phát tiển của trẻ theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.

12/31 38,7% 3 Giáo viên sáng tạo trong xây dựng môi trường giáo

4 Tổ chức và hướng dẫn trẻ khai thác và sử dụng môi

5 Giáo viên biết tận dụng và xây dựng môi trường lớp

học để trẻ tìm tịi, khám phá và trẻ nghiệm. ^{10/31 32,3%} * Khảo sát về mức độ nhận thức và sự hứng thú của trẻ

Từ mục đích là xây dựng mơi trường lớp học lấy trẻ làm trung tâm tôi đã tiến hành khảo sát mức độ hứng thú, nhận thức của trẻ khi trẻ hoạt động với môi trường trong lớp học cụ thể là:

Tổng số trẻ toàn trường là 589 học sinh; Trong đó Mẫu giáo là 489 và nhà trẻ là 100.

STT Kiến thức, kỹ năng, thái độ và khả

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

hoạt động trong môi trường lớp học theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm

2. Nguyên nhân của thực trạng:

- Kiến thức và kỹ năng về xây dựng môi trường lớp học lấy trẻ làm trung tâm của giáo viên còn hạn chế. Giáo viên xây dựng môi trường trong lớp học mang tính chất là trang trí chưa tạo được góc mở hay khơng gian để trẻ sáng tạo và học tập.

- Trẻ hoạt động với mơi trường lớp học cịn thụ động, giáo viên còn áp đạt trẻ và chưa thực sự để trẻ được tự do trải nghiệm, khám phá do đó chưa phát huy được tính tích cực của trẻ.

Từ những kết quả nghiên cứu đánh giá một cách khách quan về thực trạng của việc chỉ đạo và triển khai thực hiện xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ ở trường mầm non Xuân Vinh, xác định rõ những ưu điểm và những hạn chế tồn tại, qua đó bản thân tơi đã suy nghĩ cần phải tìm ra các giải pháp tích cực để tham mưu cho BGH chỉ đạo triển khai xây dựng môi trường trong lớp học trong trường mầm non đạt được hiệu quả tốt nhất.

2. Mơ tả giải pháp sau khi có sáng kiến:

Khi bắt đầu đi vào thực hiện đề tài sáng kiến, tơi đã có những nghiên cứu tìm hiểu một số nội dung triển khai xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ trong trường mầm non, một điều khiến tôi hết sức quan tâm và đi sâu nghiên cứa tìm hiểu đó là mục tiêu dự án “tăng cường khả năng sẵn sàng đi học cho trẻ mầm non” khi nghiên cứu về kết quả điều tra EDI Việt Nam có tới 50,68% trẻ Việt Nam trong độ tuổi từ 5-6 được điều tra bị thiếu hụt hoặc có nguy cơ thiếu hụt ít nhất là một lĩnh vực phát triển, đây là vấn đề đáng báo động của giáo dục mầm non Việt Nam, vì vậy là những người trực tiếp quản lý chỉ đạo trong trường mầm non bản thân tôi nhận thức được rằng, để thực hiện nâng cao chất lượng giáo dục mầm non, đã đến lúc cần phải có sự thay đổi, phải có sự nhất quán trong nhận thức và trong hành động khi triển khai thực hiện chương trình Giáo dục mầm non trên quan điểm lấy trẻ làm trung tâm. Muốn triển khai và thực tốt mục tiêu trên thì nhiệm vụ xây dựng môi trường giáo dục trong trường, lớp mầm non có vai trị quan trọng đối với sự phát triển về thể chất, ngơn ngữ, trí tuệ, tình cảm- kỹ năng

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

xã hội, khả năng thẩm mỹ, sáng tạo của trẻ. Vì vậy mà bản thân tơi đã tiếp tục nghiên cứu và đưa vào áp dụng “Một số biện pháp chỉ đạo xây dựng môi trường lớp học theo hướng lấy trẻ làm trung tâm ở trường Mầm non”. Trong quá trình vận dụng vào việc chỉ đạo, hướng dẫn cho cán bộ, giáo viên trong trường Mầm non Xuân Vinh trong việc thực hiện xây dựng môi trường lớp học ở trường Mầm non tôi nhận thấy rằng đề tài sáng kiến trên đã có mang lại hiệu quả tích cực trong việc xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ và góp phần nâng cao chất lượng CSGD trẻ trong nhà trường, đồng thời có thể khắc phục được một số tồn tại hạn chế mà trước đây trong quá trình chỉ đạo thực hiện nhà trường còn mắc phải, cụ thể như:

- BGH đã xây dựng được kế hoạch cụ thể để triển khai việc xây dựng môi trường lớp học trong nhà trường mang tầm chiến lược lâu dài và đảm bảo được mục đích và nguyên tắc khi thiết kế môi trường giáo dục cho trẻ vì vậy trong quá trình chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ đã đạt hiệu quả thiết thực hơn.

- Giáo viên đã nhận thức đúng và đầy đủ về nhiệm vụ xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ ở trường mầm non cho nên trong khi thực hiện nhiệm vụ đã có sự linh hoạt, sáng tạo, do vậy việc thiết kế môi trường trong và ngồi lớp học đã có nhiều đổi mới và linh hoạt trong đổi mới hình thức tổ chức hoạt động theo hướng tích cực, thu hút trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động, tạo cơ hội cho trẻ được phát huy hết khả năng khám phá, tìm tịi, trải nghiệm trong quá trình học.

- Khả năng giao tiếp, khám phá của trẻ tốt, trẻ mạnh dạn, tự tin trong các hoạt động, việc giao lưu giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ mạnh dạn và tự tin hơn, kĩ năng hoạt động trên các lĩnh vực của trẻ được nâng lên rõ nét.

Với những hiệu quả đem lại của giải pháp, bản thân tơi có thể mạnh dạn đưa ra một số biện pháp cụ thể đã được áp dụng trong xây dựng môi trường lớp học theo hướng lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm non Xuân Vinh trong năm học vừa qua như sau:

Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch thực hiện xây dựng môi trường lớp học lấy trẻ làm trung tâm đảm bảo tính thiết thực và phù hợp thực tế của nhà trường và địa phương:

Xác định rõ nhiệm vụ xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ trong trường Mầm non là một nhiệm vụ phải được triển khai thường xuyên trong tất cả các năm học và phải được thực hiện trên tất cả các lĩnh vực ở tất cả các độ tuổi, vì vậy để thực hiện tốt nhiệm vụ này thì xây dựng kế hoạch là một biện pháp chỉ đạo

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

chủ yếu và quan trọng của người cán bộ quản lý. Vì vậy bản thân tơi đã tham mưu cùng Ban giám hiệu nhà trường đã tập trung nghiên cứu xây dựng kế hoạch chỉ đạo thực hiện xây dựng môi trường giáo dục tại lớp học lấy trẻ làm trung tâm trong nhà trường một cách sát thực dựa trên cơ sở lý luận, điều kiện thực tế của nhà trường, địa phương và bám sát quy trình khi xây dựng kế hoạch, từ đó đã đem lại kết quả cao trong công tác chỉ đạo và nâng cao chất lượng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở trường Mầm non trong năm học vừa qua. Khi tiến hành xây dựng kế hoạch xây dựng môi trường giáo dục tôi cùng với BGH nhà trường đã đi sâu nghiên cứu và tiến hành các bước như sau:

1.1. Khảo sát thực trạng và xác định rõ những thuận lợi khó khăn khi triển khai thực hiện nhiệm vụ xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm:

*Thuận lợi:

- Trong những năm gần đây trường Mầm Non Xuân Vinh luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo tạo mọi điều kiện của sở GD&ĐT tỉnh Nam Định, Phòng GD&ĐT huyện xuân Trường, của Đảng ủy, Chính quyền địa phương xã Xuân Vinh, sự ủng hộ của các bậc PHHS về việc đầu tư, bổ sung cơ sở vật chất phục vụ cho công tác dạy và học của cơ và trị trong nhà trường. Vì vậy rất thuận tiện cho việc thực hiện chuyên đề xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ ở trường mầm non.

- Nhà trường đã làm tốt công tác tham mưu với Đảng ủy, Chính quyền địa phương quy hoạch dành quỹ đất để xây dựng trường tập trung thành 02 khu chính với số diện tích đất rộng, thống mát và thuận tiện cho cơng tác CSGD trẻ: Khu Xuân Nam: 4205 m<small>2</small>; Khu An Cư: 5527,1m<small>2 </small>

- Đội ngũ CB,GV,NV của nhà trường đều vững vàng về tư tưởng chính trị, có tr ̀nh độ chuyên môn nghiệp vụ, tâm huyết với nghề, thương u học sinh, ln hồn thành tốt nhiệm vụ được giao

* Khó khăn:

- Mơi trường giáo dục trong và ngoài lớp học chưa được quan tâm trú trọng đầu tư, ít có sự hấp dẫn và thu hút trẻ, chưa tạo cho trẻ một mơi trường phù hợp, phong phú để trẻ có thể học mọi thứ và giúp trẻ phát triển một cách đầy đủ mọi mặt.

- Một số giáo viên đã nhận thức đúng nhưng chưa đầy đủ về nhiệm vụ xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ ở trường Mầm non, chưa thấy được vai trò quan trọng của việc sử dụng mơi trường giáo dục để giúp trẻ hình thành và phát

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

triển toàn diện nhân cách của trẻ... Chính vì thế nên trong khi thực hiện nhiệm vụ này giáo viên cịn có nhiều thiếu sót.

- Khả năng giao tiếp, khám phá của một số trẻ còn hạn chế, việc giao lưu giữa cơ và trẻ, giữa trẻ với trẻ có nhiều hạn chế, số trẻ còn nhút nhát, thụ động trong các hoạt động, chưa mạnh dạn tự tin chiếm tỷ lệ khá cao.

1.2. Trên cơ sở xác định rõ những thuận lợi và khó khăn nêu trên tôi cùng BGH đưa ra các nội dung xây dựng kế hoạch chỉ đạo của nhà trường một cách phù hợp, tập trung vào một số nhiệm vụ chủ yếu như:

- Xây dựng nội dung bồi dưỡng đội ngũ để thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ trong nhà trường.

- Xây dựng mơi trường trong và ngồi lớp học xanh - sạch - đẹp để giúp trẻ Có được khơng gian tốt, thân thiện và gần gũi góp phần thực hiện tốt các hoạt động giáo dục, hoạt động vui chơi, tham quan, đi dạo của trẻ một cách hiệu quả.

- Xây dựng các điều kiện vật chất trường lớp trang thiết bị đáp ứng với yêu cầu CSGD trẻ và yêu cầu khi thiết kế xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động.

- Chỉ đạo tốt việc xây dựng nội dung môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm thông qua hoạt động dạy học trên lớp và các hoạt động ngoài giờ lên lớp phù hợp với đặc điểm của từng độ tuổi, từng đối tượng. Để cho kế hoạch có tính khả thi nhà trường đã căn cứ vào kế hoạch nhiệm vụ năm học, nội dung chương trình, các chủ đề được triển khai thực hiện trong năm học và cảnh quan môi trường trong ngoài lớp học và đặc điểm tâm sinh lý của từng độ tuổi mà bố trí các nội dung hoạt động một cách thích hợp.

- Xây dựng kế hoạch kiểm tra, giám sát, đôn đốc và đánh giá việc thực hiện kế hoạch xây dựng mơi trường giáo dục của các nhóm lớp.

Kế hoạch chỉ đạo của nhà trường được xây dựng trên cơ sở phân định rõ ràng các yêu cầu nhiệm vụ của từng giai đoạn, từng độ tuổi, từng đối tượng một cách cụ thể. Việc xây dựng kế hoạch chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà trường cụ thể và chi tiết đã giúp cho BGH nhà trường có căn cứ để chỉ đạo một cách cụ thể, sâu sát đến từng bộ phận và cá nhân mỗi giáo viên trong trường.Vì vậy, đã giúp cho công tác chỉ đạo của nhà trường về xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ trong nhà trường được thực hiện đúng tiến độ và đạt được những kết quả thiết thực.

Biện pháp 2: Chỉ đạo và triển khai thực hiện kế hoạch xây dựng môi trường lớp học theo hướng lấy trẻ làm trung tâm đảm bảo tính hiệu quả, thiết thực:

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

Chúng ta biết rằng việc thiết kế môi trường giáo dục trong trường, lớp mầm non có vai trị quan trọng đối với sự phát triển về thể chất, ngơn ngữ, trí tuệ, tình cảm- kỹ năng xã hội, khả năng thẩm mỹ, sáng tạo của trẻ. Vì vậy với vai trò là một cán bộ quả lý trong nhà trường khi chỉ đạo triển khai thiết kế môi trường giáo dục trong trường mầm non tôi luôn tham mưu cho BGH nhà trường khi xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ cần phải đạt được các yêu cầu sau:

- Trong lớp học không thể thiếu những góc chơi của trẻ, do đó để lớp học thêm lơi cuốn trẻ thì các cơ giáo cần phải tạo một môi trường trong lớp học với những màu sắc sinh động và ngộ nghĩnh. Mơi trường có khơng gian, cách sắp xếp phù hợp, gần gũi, quen thuộc với cuộc sống thực hằng ngày của trẻ;

- Khi thiết kế các góc hoạt động trong lớp giáo viên cần chú ý:

+ Bố trí các góc hoạt động hợp lí: Góc hoạt động cần n tĩnh bố trí xa góc hoạt động ồn ào, góc thư viện/sử dụng sách, tranh ở những nơi nhiều ánh sáng…

+ Các góc hoạt động có “ranh giới” rõ ràng, có lối đi cho trẻ di chuyển thuận tiện khi liên kết giữa các góc chơi. Sắp xếp các góc để giáo viên có thể dễ dàng quan sát được toàn bộ hoạt động của trẻ.

+ Tên hoặc ký hiệu các góc đơn giản, gần gũi với trẻ, được viết theo đúng quy định mẫu chữ hiện hành. Nhiều góc sẽ ở trong phịng và có góc sẽ được đưa ra ở ngồi trời.

+ Các góc phải được trang trí hấp dẫn, có nhiều đồ dùng đồ chơi, học liệu và phương tiện đặc trưng cho từng góc, các nguyên vật liệu đa dạng về kiểu dáng, màu sắc, chất liệu. Trẻ có thể thoải mái hoạt động tự tay lấy, tháo lắp đồ dùng trên các góc chơi.

+ Đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu, học liệu có giá đựng ngăn nắp, gọn gàng, để ở nơi trẻ dễ thấy, dễ lấy, dễ dùng, dễ cất. Đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu được thay đổi và bổ sung phù hợp với mục tiêu chủ đề/hoạt động và hứng thú của trẻ.

+ Lớp học cần đảm bảo có đầy đủ các góc hoạt động, và được trang trí tạo mơi trường theo hướng mở lấy trẻ làm trung tâm, Có nguyên vật liệu mang tính mở (lá cây, hột hạt…), sản phẩm hồn thiện, sản phẩm chưa hồn thiện…Có sản phẩm mua sẵn, sản phẩm cô và trẻ tự làm, sản phẩm của địa phương đặc trưng văn hóa vùng miền (trang phục, dụng cụ lao động, nghề truyền thống…) Đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu an toàn, vệ sinh, phù hợp với thể chất và tâm lí của trẻ mầm non.

<small> + </small>Góc hoạt động được thiết kế phù hợp với chiều cao của trẻ để trẻ có thể dễ dàng lấy, cất đồ chơi và tự ý bày biện đồ chơi theo ý thích của mình. Các góc hoạt động liên kết mật thiết với nhau.

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

Để thực hiện tốt các yêu cầu trên trong quá trình chỉ đạo, triển khai xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ tôi đã tập trung chỉ đạo tốt những nội dung sau:

2.1. Thiết kế xây dựng môi trường trong nhóm, lớp (theo chủ đề)

Cùng với nhiệm vụ thiết kế xây dựng mơi trường ngồi lớp học thì mơi trường trong lớp học cũng giữ một vai trò hết sức quan trọng đối với trẻ, vì vậy khi chỉ đạo việc thiết kế môi trường trong lớp học, tôi định hướng để giáo viên xây dựng môi trường lớp học phải phù hợp với tính chất của các hoạt động, phù hợp với từng lứa tuổi. Trong lớp cần bố trí khơng gian phù hợp dành cho hoạt động chung của lớp và hoạt động theo sở thích, khả năng của nhóm nhỏ hoặc cá nhân. Với mỗi độ tuổi, mơi trường giáo dục sẽ có những nét riêng. Ví dụ: với trẻ mẫu giáo bé, đồ chơi có thể khơng cần q nhiều về chủng loại và chủ yếu là đồ chơi có sẵn cho trẻ sử dụng, nhưng với trẻ lớn hơn thì cần chú ý đến sự phong phú của các loại đồ chơi đặc biệt là những nguyên vật liệu mở và phương tiện cho trẻ được sáng tạo, tự làm đồ chơi phục vụ cho ý tưởng chơi của trẻ…Vì vậy khi thiết kế mơi trường trong lớp học cần hướng cho giáo viên tập trung vào những nội dung và biện pháp sau:

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

* Thiết kế các góc, sắp xếp đờ dùng, đờ chơi:

Khi bố trí số lượng góc chơi tơi định hướng cho giáo viên cần bố trí phù hợp với diê ̣n t ́ch lớp, khả năng, nhu cầu hoa ̣t động của trẻ (có góc trong nhà, có góc ngoài trời), các góc đều mang t ́nh mở. Sắp đă ̣t các góc phải hợp lý, thuâ ̣n tiê ̣n, góc t ̃nh xa góc động và phân bố khoảng không gian hợp lý giữa các khu vực chơi (góc chơi), có lối đi lại thuận tiện, phù hợp để giúp trẻ thiết lập mối quan hệ trong khi chơi. Khoảng khơng gian trong mỗi góc được xác định tuỳ theo lứa tuổi, số lượng trẻ chơi, số lượng đồ dùng, đồ chơi… . đảm bảo đủ ánh sáng cần thiết, đối với góc chơi mà trẻ cần tập trung chú ý suy nghĩ phải đảm bảo yên tĩnh, ́t người qua la ̣i. Tên các góc đơn giản, dễ hiểu, gần gũi với trẻ.

Với đồ dùng đồ chơi của từng góc: phải phong phú, đa da ̣ng và được bổ sung khi cần, được bày một cách hấp dẫn, dễ thấy, dễ lấy, dễ cất.

Đồ dùng, học liê ̣u giáo viên cung cấp cho các góc hoa ̣t động phải được lên kế hoa ̣ch để hỗ trợ tốt cho việc ho ̣c của trẻ và để thu hút trẻ tham gia, cũng như ta ̣o ra các cơ hội học tâ ̣p khác.

- Đối với trẻ nhà trẻ:

+ Số lượng góc chơi ít hơn so với lớp mẫu giáo: góc chơi thao tác vai, góc tranh truyện, góc xếp hình/xâu hạt/tạo hình.

+ Giá, kệ để đồ dùng đồ chơi thấp, vừa tầm với trẻ.

+ Đồ chơi hấp dẫn với trẻ về màu sắc và âm thanh, gần gũi thân quen với cuộc sống thực của trẻ.

+ Đồ dùng, đồ chơi trong các góc cơ chủ động làm và chuẩn bị cho trẻ khi chơi.

- Đối với mẫu giáo:

+ Đồ chơi trong góc đa dạng về màu sắc, hình dạng, kích thước, âm thanh. + Cô giáo chủ động làm đồ dùng, đồ chơi, tuy nhiên có những chi tiết đơn giản cơ giúp trẻ cùng làm.

+ Trong mỗi góc chơi cần có bảng, ký hiệu, tên đồ dùng, đồ chơi vì đặc điểm tư duy của trẻ là tư duy trực quan

+ Thay đổi cách sắp xếp góc chơi để tạo sự hấp dẫn đối với trẻ, nô ̣i dung chơi luôn mở rộng .

Với mẫu giáo 4-5 t̉i, 5-6 t̉i các góc chơi đa dạng. Ví dụ trẻ có thể chơi bán hàng ở một số quầy hàng khác nhau như “cửa hàng rau quả”, “cửa hàng thực phẩm” .. một số góc chơi mới xuất hiện “ siêu thị”, “ Tiệm may thời trang”.

</div>