các phương pháp vô trùng trong nha khoa
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (4.12 MB, 33 trang )
<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">
THUYẾT TRÌNH NHĨM 4
CÁC PHƯƠNG PHÁP VÔ TRÙNG TRONG NHA KHOA
</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">I. NGUYÊN TẮC CHUNG
</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">• Tất cả các loại dụng cụ đều phải đảm bảo vô trùng trước khi tiến hành thủ thuật
• Các phương tiện và dụng cụ đã được vơ trùng cần phải có kiểm tra hàng tuần hay định kỳ của khoa chống nhiễm khuẩn để đánh giá hiệu quả vơ trùng của các phương tiện
• Trong quá trình làm thủ thuật tránh gây bội nhiễm cho người bệnh. Và đưa mầm bệnh khác vào cơ thể người bệnh như viêm gan B, HIV.
• Dụng cụ vô trùng cần được bảo quản tốt và phải ghi rõ ngày vô trùng, thời hạn được sử dụng
</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">Đối với các nhân viên y tế, thầy thuốc cần có đủ các trang phục và tuân thủ đúng quy trình rửa tay trước khi tiến hành thủ thuật:
• Phải mặc áo chồng, mũ, khẩu trang, kính bảo vệ, găng tay trong khi làm thủ thuật
• Sau mỗi lần khám hay làm thủ thuật cần phải thay găng tay hoặc áo chồng nếu cần thiết
• Rửa tay bằng xà phịng nấu chín, đúng quy trình trước khi tiến hành thủ thuật • Khai thác kỹ tiền sử bệnh, nhất là những
bệnh dễ lây nhiễm như viêm gan, nhiễm HIV/AIDS. Nếu có cần được tiến hành ở buồng cách ly
</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">Sau mỗi buổi làm cần vệ sinh sàn nhà, bàn ghế, máy, loại bỏ các chất thải như bông gạc bẩn, dịch máu.
Mỗi loại rác thải cần được bỏ vào thùng rác theo quy định, các đồ sắc nhọn phải để riêng và phải huỷ bỏ ngay chức năng sử dụng của chúng trước khi bỏ vào thùng rác.
</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">THUẬT NGỮ TRONG VÔ
TRÙNG.
</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">1. Vô trùng: Là loại bỏ sự lan truyền của mọi vi khuẩn.
2. Khử trùng: Là diệt hoặc loại bỏ mọi loại vi sinh gồm virus, vi khuẩn và bào tử. Trên
• Khử trùng trung bình: như gương, nếu khơng khử trùng được thì phải tẩy uế bằng cách ngâm trong dung dịch sát khuẩn như ampholysine.
• Khử trùng tương đối tiến hành ở những vật không tiếp xúc trực tiếp với diện mổ, máu, nước miếng, những lây nhiễm gián tiếp, ví dụ như sàn nhà, bàn ghế... cần lau chùi, tẩy uế bằng dung dịch clorox pha từ 1:10 đến 1:100
</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9"><i><b>Phương pháp khử trùng</b></i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">1. Khử trùng bằng nhiệt
<b><small>ĐUN SÔIKHỬ TRÙNG BẰNG HƠI NĨNG KHƠKHỬ TRÙNG BẰNG AUTOCLAVEChỉ định</small></b> <small>Các dụng cụ hợp kim, thủy tinhChỉ áp dụng cho những dụng cụ bằng sắt, bột, </small>
<small>dầu và những vật phẩm không khử trùng bằng cách đun sôi</small>
<small>Tất cả các loại dụng cụ và vật phẩm khác</small>
<b><small>Kỹ thuật</small></b> <small>Để dụng cụ ngập trong nước, đun sơi 30 phút (có thể cho thêm 10g hydrocarbonat trong 1 lít nước để tăng nhiệt độ sơi)</small>
<small>Giữ nhiệt độ ở 160°C, kéo dài ít nhất 1 giờ như kìm, bẩy nhổ răng, dao, kéo,... </small>
<small>Hơi nước tiếp xúc với dụng cụ sẽ ngưng tụ và truyền gần như tức thì tồn bộ năng lượng nhiệt làm thay đổi các protein tế bào sống.</small>
<small>Đặt dụng cụ trong autoclave nên gói lại bằng giấy gói hay vải để hơi nước trong autoclave thấm qua</small>
<b><small>Ưu điểm</small></b> <small>Kỹ thuật vô trùng rẻ, tiện lợi có thể áp dụng mọi nơi, diệt được các loại VK thơng thường</small>
<small>Dễ sử dụng, ít làm ảnh hưởng tới dụng cụ, có thể ở mọi nơi có điện, diệt được các loại VK thơng thường và nha bào</small>
<small>Hiệu quả cao, thời gian tiệt trùng nhanh, thuận tiện, diệt được tất cả loại vi khuẩn và nha bào trong thời gian 10-15 phút</small>
<b><small>Nhược điểm</small></b> <small>Chưa diệt hết nha bào, vì nha bào có có thể chịu được độ sôi trong 48 giờ</small>
<small>Thời gian tiệt trùng lâu, có nguy cơ làm hư dụng cụ nhạy với nhiệt và hiệu quả tiệt trùng nha bào kém so với tiệt trùng bằng nước dưới áp suất</small>
<small>Làm mờ và gỉ sắt dụng cụ, giá thành đầu tư ban đầu cao. Thời gian vô trùng tùy thuộc vào nhiệt độ, áp suất tương ứng.</small>
</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">VIỆC PHÂN LOẠI KHƠNG NHỮNG PHỤ
THUỘC VÀO ĐẶC TÍNH NGUN THUỶ CỦA HỐ CHẤT, MÀ CỊN PHỤ THUỘC VÀO TẦM QUẠN TRỌNG VÀ CÁCH SỬ DỤNG.
</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">NHỮNG TÁC NHÂN HỐ HỌC CĨ TÍNH CHẤT KHỬ TRÙNG ĐƯỢC PHÂN LÀM 3 NHĨM CHÍNH:(TUỲ THUỘC VÀO KHẢ NĂNG GÂY BẤT HOẠT TRÊN CÁC LOẠI VI TRÙNG GÂY BỆNH)
</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">Để chất khử trùng đạt hiệu quả cao, tất cả dụng cụ sau khi dùng xong phải được rủa sạch bằng xà phịng, lau khơ, sau đó mới ngâm vào trong dung dịch, yêu cầu dụng cụ phải ngâm ngập trong dung dịch và ngâm đúng thời gian qui định theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Hết thời gian tẩy trùng được lây dụng cụ ra và rửa bằng nước cất hoặc nước đã đun sôi, lau khô dụng cụ và dùng ngay.
Khơng có một hố chất nào có thể dùng để khử trùng lạnh được hồn hảo, hexachlorophene phải ngâm trong vòng 3 giờ mới đủ sát khuẩn những dụng cụ kỵ nóng. Ngày nay có nhiều những sản phẩm hố chất dịng sát khuẩn lạnh như ampholysine 10 gam pha với 5 lít nước dùng để ngâm dụng cụ như kìm, bẩy, dụng cụ nhỏ trong điều trị tuỷ.
</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">- SỬ DỤNG KHÍ GÂY PHÁ HUỶ MEN VÀ CẤU TRÚC SINH HOÁ KHÁC CẦN CHO SỰ SỐNG CỦA VI KHUẨN.
3. KHỬ TRÙNG BẰNG KHÍ
- ETHYLEN OXYD LÀ CHẤT THƯỜNG ĐƯỢC SỬ DỤNG, ĐÂY LÀ CHẤT DỄ CHÁY, ĐƯỢC TRỘN VỚI FREON, CO₂ HOẶC
NITROGEN ĐỂ TĂNG TÍNH AN TỒN KHI SỬ DỤNG
- KHÍ ETHYLEN OXYD Ở NHIỆT ĐỘ PHỊNG CĨ THỂ KHUẾCH TÁN NHANH VÀO CÁC VẬT LIỆU XỐP NHƯ NHỰA , CAO SU, VÀ DIỆT TẤT CẢ VI SINH VẬT Ở NHIỆT ĐỘ 50ºC VÀ TRONG
VONG 3H, KỂ CẢ NHA BÀO
- TUY NHIÊN, DO KHÍ NÀY ĐỘC TÍNH CA VỚI MƠ SỐNG, NÊN TẤT CẢ DỤNG CỤ SAU KHI TIẾT TRÙNG VỚI KHÍ NÀY CẦN
ĐƯỢC THƠNG KHÍ TRONG VỊNG 8 -12H Ở NHIỆT ĐỌ 50 -60ºC HOẶC TỪ 4-7 NGÀY Ở NHIỆT ĐỘ PHỊNG
</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">CHẤT KHÍ KHỬ TRÙNG NHA KHOA THƯỜNG ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG CÁC MÁY KHỬ TRÙNG CHUYÊN DỤNG. Máy khử trùng khí hoạt động bằng cách bơm chất khí khử trùng vào một buồng kín. Máy khử trùng khí sẽ duy trì một mức độ nhất định của chất khí khử trùng trong buồng kín trong một khoảng thời gian nhất định.
• ƯU ĐIỂM: TIỆT TRÙNG HIỆU QUẢ VỚI VẬT LIỆU XỐP, THIẾT BỊ LỚN HOẶC NHỮNG VẬT LIỆU BỊ PHÁ HUỶ BỞI NHIỆT ĐỘ
• NHƯỢC ĐIỂM: CẦN CĨ NHỮNG THIẾT BỊ CHUYÊN BIỆT, THỜI GIAN TIẾT TRÙNG VÀ THỜI GIAN
THƠNG KHÍ DÀI NÊN ÍT ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG NHA KHOA
</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19"><i>Vô trùng đối với nhân viên y tế</i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">RỬA TAY
</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">CÁC PHƯƠNG TIỆN CẦN CĨ
-Nước: Vịi nước chảy để rửa tay phải được kiểm soát bằng chân hay cần gạt, dùng nước nấu chín hay nước vơ trùng là lý tưởng nhất, nhưng vẫn có thể dùng nước máy.
– Xà phòng: Dùng xà phòng rửa tay phẫu thuật nấu chín, có thêm chất sát trùng (chlohexidens gluconate 4%, amphotere). Nếu dùng xà phịng thường thì phải thêm cồn iode và nước chlor. Ngoài ra, trong xà phịng nên có chất làm dịu và dưỡng da như chất diglycerides ethoxyles
– Bàn chải: Nên dùng bàn chải bằng nhựa, lông mềm, khôngdùng bàn chải đế bằng gỗ vì ngấm nước. Tất cả bàn chải đềuphải vơ trùng bằng nhiệt hoặc bằng hoá chất.
</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">KỸ THUẬT RỬA TAY
Trước khi rửa tay, phải tháo bỏ đồng hồ, vịng, nhẫn và đeo kính. Có thể áp dụng một trong haiphương pháp sau:
</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">KỸ THUẬT RỬA TAY
</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">MẶC ÁO CHOÀNG VÔ KHUẨN
Người phụ mổ mở hộp (áo đã hấp) và gấp áo vơ trùng bằng kìm vơ khuẩn đưa cho người mặc. Áo chồng thường có 2 loại:
Loại thường: cài khuy và buộc phía sau lưng.
Loại 5 thân: che kín cả mặt trước và sau, dây buộc ở mặt bên phía phải.
Cách mặc áo: người mặc nên đứng ở vùng trống để áo khơng chạm vào xung quanh.
Áo chồng thường: đón áo từ người phụ (hay dùng tay nắm vào mặt trái của cổ áo) (hình 12.2),
người mặc áo cầm lấy 2 mép của cổ áo và thả áo xuống sao cho mặt trước áo ở phía trước và luồn 2 tay vào ống tay áo duỗi thẳng tay ra phía trước. Người phụ mổ giúp buộc các dây ở phía sau lưng, dây ngang, khẩu trang.
Loại áo có 5 thân: vẫn tiến hành như trên nhưng người phụ mổ cần giúp người mặc áo tự cột dây áoở phía trước.
</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">MANG GĂNG
Mang găng vô khuẩn sau khi rửa tay, mặc áo vô khuẩn. Có 2 cách mang găng:
MANG GĂNG KÍN
ĐIỀU DƯỠNG VỊNG NGỒI MỞ GĨI GĂNG TAY RA.
ĐIỀU DƯỠNG VỊNG TRONG DÙNG BÀN TAY ĐƯỢC CHE PHỦ BỞI CÁNH TAY ÁO CỦA MÌNH ĐỂ LẤY 1 CÁI GĂNG TAY.
ĐẶT GĂNG TAY LÊN CÁNH TAY KIA , CÁC NGÓN CỦA GĂNG TAY HƯỚNG LÊN VAI, LÒNG GĂNG TAY ÚP XUỐNG TRÊN CỔ TAY, NGÓN CÁI CỦA GĂNG TAY ĐỐI DIỆN VỚI NGÓN TAY CỦA BÀN TAY
ĐẶT CHO ĐẦU CỦA CỔ GĂNG TAY NẰM NGAY MÍ RÁP CỦA CỔ TAY ÁO RỒI DÙNG NGĨN TRỎ VÀ NGĨN CÁI CỦA BÀN TAY CĨ CHE KÍN CỔ TAY ÁO ĐỂ NẮM LẠI.
DÙNG 1 TAY NẮM LẤY BÌA CỦA CỔ GĂNG NẰM TRÊN MÍ RÁP CỦA CỔ TAY ÁO VÀ TAY KIA NẮM GIỮ LẤY BÌA PHÍA TRÊN CỦA CỔ GĂNG, PHẢI CẨN THẬN ĐỂ KHÔNG BỊ TUỘT CÁC NGĨN TAY RA.
NẮM BÌA PHÍA TRÊN CỦA CỔ GĂNG TRÒNG VÀO BÀN TAY. DÙNG TAY KIA ĐÃ ĐƯỢC BAO KÍN BẰNG TAY ÁO NẮM BÌA CỔ GĂNG TAY VÀ MỐI RÁP NỐI CỦA CỔ CÁNH TAY ÁO VÀ KÉO TRÒNG GĂNG VÀO BÀN TAY.
XONG 1 BÀN TAY TIẾN HÀNH MANG GĂNG CHO BÀN TAY BÊN KIA CŨNG THEO CÁCH TRÊN. GĂNG ĐÃ MANG XONG VÀ CÁC CỔ TAY ÁO ĐƯỢC CÁC CỔ GĂNG GIỮ CHẶT
</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">MANG GĂNG
MANG GĂNG HỞ
NẾU CỔ TAY ÁO RỘNG, XẾP 1 LẰN XẾP Ở PHÍA DƯỚI CỔ TAY ÁO VÀ KẸP LẰN XẾP VỚI NGÓN TRỎ VÀ NGÓN CÁI
DÙNG TAY PHẢI MỞ BAO GĂNG, CẦM NGAY MÍ GĂNG GẤP NGƯỢC GĂNG TRÁI RA
TAY PHẢI KÉO GĂNG TRÙM VÀO BÀN TAY TRÁI (VẪN ĐỂ CỔ GĂNG LỘN NGƯỢC RA Y NHƯ VẬY)
DÙNG CÁC NGÓN TAY TRÁI (ĐÃ MANG GĂNG) ĐƯA VÀO CỔ GĂNG BÀN TAY PHẢI NƠI GẤP NGƯỢC LẤY GĂNG RA, TRÙM VÀO BÀN TAY PHẢI
SAU ĐÓ KÉO CỔ GĂNG TAY PHỦ LÊN CỔ TAY ÁO CHOÀNG
CỔ GĂNG PHẢI TRÙM NGOÀI CỔ TAY ÁO CHOÀNG ĐỂ KHÔNG HỞ CỔ TAY CỦA NGƯỜI MỔ.
SAU KHI MANG GĂNG XONG 2 TAY THÌ ĐỂ TAY TRƯỚC NGỰC HOẶC CĨ THỂ PHỦ 1 KHĂN VƠ KHUẨN NẾU VÌ LÝ DO GÌ ĐĨ CHƯA TIẾN HÀNH NGAY CUỘC MỔ.
</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">
