(Luận án tiến sĩ) Quản lý hóa đơn điện tử của cơ quan thuế đối với doanh nghiệp ở Việt Nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.14 MB, 271 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

Bà GIÁO DĀC VÀ ĐÀO T¾O <b>Bà TÀI CHÍNH </b>

<b>HàC VIàN TÀI CHÍNH </b>

<b>QUÀN LÝ HÓA Đ¡N ĐIàN TĀ CĂA C¡ QUAN THUÀ ĐàI VâI DOANH NGHIàP à VIàT NAM </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

Tôi xin cam oan bÁn ln án là cơng trình nghiên cąu khoa học ác lÁp căa tôi. Các sá liáu, kÁt quÁ nêu trong luÁn án là trung thąc và có nguãn gác rõ ràng.

Hà Nái, ngày tháng năm 2024

<b> Nghiên cąu sinh </b>

<b> TrÔÂng Thò Thu H </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

DANH MĀC CÁC KÝ HIàU, CHĂ VIÀT TÂT ... v

DANH MĀC S¡ Đâ, BIÄU Đâ, Đâ THà ... vi

DANH MĀC BÀNG BIÄU, HàP ... vii

PHÀN Mỉ ĐÀU ... 1

1. Tính c¿p thiÁt căa Ã tài luÁn án ... 1

2. Māc tiêu và nhiám vā nghiên cu ca lun ỏn ... 3

3.ỏi tÔng v phm vi nghiờn cu ca lun ỏn ... 4

4.PhÔÂng phỏp nghiờn cu ... 4

5.Ý nghĩa khoa học và thąc tißn căa luÁn án ... 6

6.Câu hßi nghiên cąu ... 8

7.KÁt c¿u căa ln án... 8

CH£¡NG 1: TäNG QUAN CÁC CƠNG TRÌNH NGHIÊN CĄU VÂ QUÀN LÝ HÓA Đ¡N ĐIàN TĀ CĂA C¡ QUAN THUÀ ĐàI VâI DOANH NGHIàP ... 9

1.1. Các cụng trỡnh khoa hc nÔóc ngoi liờn quan n ti ... 9

1.2. Cỏc cụng trỡnh khoa hc trong nÔóc liên quan Án Ã tài ... 17

1.3. KhoÁng tráng nghiên cąu ... 23

KÀT LUÀN CH£¡NG 1... 26

CH£¡NG 2: C¡ Sæ LÝ LUÀN VÂ QUÀN LÝ HÓA Đ¡N ĐIàN TĀ CĂA C¡ QUAN THUÀ ĐàI VâI DOANH NGHIàP ... 27

2.1. CÂ sỗ lý lun chung v húa Ân v húa Ân iỏn t... 27

2.1.1. CÂ sỗ lý lun v húa ¢n... 27

2.1.1.1 Khái niám hóa ¢n ... 27

2.1.1.2. Nái dung hóa ¢n ... 29

2.1.1.3. Phân lo¿i hóa ¢n ... 29

2.1.1.4. Vai trũ ca húa Ân ... 32

2.1.2. CÂ sỗ lý lun v húa Ân iỏn t ... 34

2.2. CÂ sỗ lý ln vÃ qn lý hóa ¢n ián tā căa c¢ quan thuÁ ái vãi doanh nghiáp ... 42

2.2.1. Khái niám qn lý hóa ¢n ián tā ... 42

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

2.2.2. u cÁu qn lý hóa ¢n ián tā... 47

2.2.3. Nái dung qn lý hóa ¢n ián tā ... 49

2.2.4. Nhng nhõn tỏ nh hÔỗng n qun lý hóa ¢n ián tā ... 58

2.2.4.1. Nhân tá khách quan ... 58

2.2.4.2. Nhân tá chă quan ... 62

2.3. Kinh nghiám qc tÁ vÃ qn lý hóa ¢n ián tā và bài học cho Viát Nam ... 64

2.3.1. Kinh nghiám quác tÁ ... 64

2.3.2. Bài học kinh nghiám cho Viát Nam ... 72

KÀT LUÀN CH£¡NG 2... 75

CH£¡NG 3: THĄC TR¾NG QUÀN LÝ HÓA Đ¡N ĐIàN TĀ CĂA C¡ QUAN THUÀ ĐàI VâI DOANH NGHIàP æ VIàT NAM ... 76

3.1. Bái cnh trin khai húa Ân iỏn t ỗ Viỏt Nam và c¢ c¿u tå chąc và chąc năng căa c¢ quan th ái vãi qn lý hóa ¢n ián t ca doanh nghiỏp ỗ Viỏt Nam ... 76

3.2. Thc tr¿ng tå chąc, triÅn khai và qn lý hóa ¢n ián tā ... 81

3.2.1. Thąc tr¿ng xây dąng và hoàn thián văn bÁn pháp lý vÃ hóa ¢n ián tā ... 81

3.2.2. Thąc tr¿ng tå chąc, triÅn khai và quÁn lý hóa ¢n ián tā ... 88

3.2.2.1. Lá trình triÅn khai hóa ¢n ián tā ... 88

3.2.2.3. Thąc tr¿ng tå chąc và triÅn khai qn lý hóa ¢n ián tā theo QuyÁt ánh sá 2660/QĐ-BTC và QuyÁt ánh sá 1209/QĐ-BCT ... 95

3.2.2.4. Thąc tr¿ng tå chąc và triÅn khai hóa ¢n ián tā theo quy ánh t¿i LuÁt QuÁn lý thuÁ sá 38/2019/QH14; Nghá ánh sá 123/2020/N-CP v Thụng tÔ sỏ 78/2021/TT-BTC ... 98

3.2.3. Thąc tr¿ng kiÅm tra, giám sát tình hình ch¿p hành trong qn lý hóa ¢n ián tā 122 3.2.4. Thąc tr¿ng xā lý vi ph¿m trong qn lý hóa ¢n ián tā ... 132

3.2.5. Cơng tác phỏi hp gia cỏc cÂ quan nh nÔóc trong qun lý hóa ¢n ián tā: ... 140

3.3. Đánh giá chung tình hình thąc hián qn lý hóa ¢n ián tā ca cÂ quan thu ỏi vói doanh nghiỏp ỗ Viỏt Nam ... 141

3.3.1. Nhng kt qu t Ôc ... 141

3.3.2. H¿n chÁ và nguyên nhân căa nhăng h¿n chÁ ... 143

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

KÀT LUÀN CH£¡NG 3... 150

CH£¡NG 4: GIÀI PHÁP HỒN THIàN QN LÝ HĨA Đ¡N ĐIàN TĀ CĂA C¡ QUAN THUÀ ĐàI VâI DOANH NGHIàP ổ VIT NAM ... 151

4.1. D bỏo v ỏnh hÔóng căa qn lý hóa ¢n ián tā căa c¢ quan thu ỏi vói doanh nghiỏp ỗ Viỏt Nam tm nhỡn 2030... 151

4.1.1. D bỏo ... 151

4.1.2. ỏnh hÔóng hon thián qn lý hóa ¢n ián tā căa c¢ quan thu ỏi vói doanh nghiỏp ỗ Viỏt Nam ... 152

4.2. GiÁi pháp hồn thián cơng tác qn lý hóa ¢n ián tā căa c¢ quan thuÁ ái vãi doanh nghiỏp ỗ Viỏt Nam ... 154

4.2.1. Tham mÔu xõy dąng và hoàn thián văn bÁn pháp lý vÃ quÁn lý hóa ¢n ián tā154 4.2.2. Nhóm giÁi pháp vÃ tå chąc triÅn khai qn lý hóa ¢n ián tā ... 156

4.2.2.1. Thąc hián tát công tác tuyên truyÃn và hò tr ngÔồi nỏp thu ... 156

4.2.2.2. Cỏc gii phỏp vÃ nguãn ląc ... 158

4.2.3. Nhóm giÁi pháp vÃ kiÅm tra, giám sát trong qn lý hóa ¢n ián tā ... 162

4.2.4. Nhóm giÁi pháp trong xā lý vi ph¿m hóa ¢n ián tā ... 170

4.3. Các Ã xu¿t, kiÁn nghá ... 171

4.3.1. Hoàn thián hành lang pháp lý vÃ qn lý hóa ¢n ián tā. ... 171

4.3.2. Phái hÿp chặt ch¿ giăa các c¢ quan quÁn lý ... 172

4.3.3. Phát triÅn thanh toán ián tā ... 174

4.3.4. Cân ái nguãn ląc tài chính Å thąc thi ... 176

KÀT LUÀN CH£¡NG 4... 178

KÀT LUÀN ... 179

1. Phā lāc 1: PhiÁu khÁo sát chuyên gia và công chąc thuÁ ... 187

2. Phā lāc 2: PhiÁu khÁo sát ánh giá są hài lòng căa doanh nghiáp ái vãi viác quÁn lý hóa ¢n ián tā căa c¢ quan th t¿i Viát Nam ... 192

3. Phā lāc 3: Tháng kê kÁt quÁ phßng v¿n chun gia và cơng chąc th ... 199

4. Phā lāc 4: Đánh giá ho¿t áng quÁn lý hóa Ân iỏn t ỗ Viỏt Nam t phớa doanh nghiáp ... 207

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

Hình 3.4: S¢ ã mơ tÁ quy trình phát hành HĐĐT theo Thụng tÔ sỏ Hỡnh 3.6: SÂ ã mơ tÁ hóa ¢n ián tā thí iÅm theo QuyÁt ánh sá

1209/QĐ-BTC ngày 23/6/2015 và QuyÁt ánh sá 2660/QĐ-BTC ngày 14/12/2016

Hình 3.7: Tình hình triÅn khai hóa ¢n ián tā theo Qut ánh sá 1209/QĐ-BTC ngày 23/6/2015 và QuyÁt ánh sá 2660/QĐ-BTC ngày

Hình 3.9:ỏi tÔng trin khai húa Ân iỏn t khỗi to tÿ máy tính tiÃn 101

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

<b>PHÀN Mà ĐÀU 1. Tính c¿p thiÁt căa đÃ tài luÁn án </b>

Húa Ân cú tm quan trng c biỏt bỗi húa ¢n là chąng tÿ gác phÁn ánh nghiáp vā kinh tÁ phát sinh, phÁn ánh giá trá giao dách gia ngÔồi bỏn hng húa

cũn l cÂ sỗ quan trọng cho viác h¿ch toán kÁ toán và xác ánh ngha v thu ca ngÔồi nỏp thu. Bỗi vy, qn lý hóa ¢n là mát trong nhăng nái dung r¿t quan trọng căa qn lý th. Hóa ¢n ián tā ra åi mang l¿i nhiÃu hiáu quÁ trong sā dāng và quÁn lý. Viác triÅn khai hóa ¢n ián tā có ý nghĩa vơ cùng quan trng ỏi vói c cÂ quan thu v ngÔồi nỏp thuÁ: góp phÁn giÁm thåi gian làm thă tāc hành chính thuÁ, giÁm chi phí cho doanh nghiáp và khÃc phāc tình tr¿ng làm giÁ hóa ¢n, tiÁt kiám chi phí xã hái và nâng cao tính lành m¿nh căa há tháng doanh nghiáp.

Hóa ¢n iỏn t Ôc ỏp dng ln u tiờn ỗ Viỏt Nam tÿ năm 2011 vãi są ra åi căa Nghỏ ỏnh sỏ 51/2010/N-CP v Thụng tÔ sỏ 32/2011/TT-BTC quy ỏnh hÔóng dn v trin khai v sā dāng hóa ¢n ián tā, tuy nhiên giai o¿n này viác triÅn khai hóa ¢n ián tā v¿n cũn chÔa trin khai mỗ rỏng, hỡnh thc húa Ân iỏn t lỳc ny vn cũn sÂ khai, chÔa có quy ánh vÃ viác kÁt nái chuyÅn dă liáu hóa ¢n ián tā tãi c¢ quan th nên chÔa phc v cho cụng tỏc qun lý thu. TrÔóc nhng bt cp t viỏc qun lý húa Ân theo phÔÂng thc c theo Thụng tÔ sỏ 32/2011/TT-BTC, húa Ân iỏn t ó Ôc quy ỏnh chun ánh d¿ng và có kÁt nái chuyÅn dă liáu tãi c¢ quan th phāc vā cơng tác qn lý thuÁ và áp dāng triÅn khai trên toàn quác theo LuÁt quÁn lý thuÁ sá 38/2019/QH14. Tÿ 01/07/2022, hóa ¢n iỏn t ó Ôc trin khai trên toàn lãnh thå Viát Nam,ã hồn tồn thay thÁ hóa ¢n ặt in do doanh nghiáp ặt in và hóa ¢n tą in căa doanh nghiáp, c¢ quan th ã có trong tay thơng tin cÂ sỗ d liỏu ca hng t húa ¢n ã sā dāng căa doanh nghiáp. Do ó ịi hßi viác kiÅm sốt, xā lý dă liáu hóa ¢n ián tā căa c¢ quan thuÁ phÁi nhanh chóng và káp thåi h¢n, cơng tác phân tích d liỏu cng cn phi thc hiỏn thÔồng xuyờn,

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

liên tāc trên toàn bá dă liáu kỏp thồi phỏt hiỏn, d bỏo nhng trÔồng hp nghi ngå trong viác gian lÁn sā dāng hóa ¢n ián tā, và cÁn thiÁt phÁi có há tháng cÂ sỗ d liỏu ỏc lp ỏp ng yờu cu x lý lÔng d liỏu khồng ló nhm khai thỏc cÂ sỗ d liỏu ang cú. Bờn c¿nh ó, cÁn thiÁt phÁi hồn thián chính sách pháp lt vÃ hố ¢n ián tā, hồn thián văn bÁn pháp lý vÃ chÁ tài xā ph¿t ái vãi các hành vi vi ph¿m Å có tính ch¿t răn e, cÁnh cáo phù hÿp, có các bián phỏp phũng nga trÔóc cỏc biu hiỏn gian ln, bờn c¿nh ó cÁn Ám bÁo viác tå chąc khai thỏc cÂ sỗ d liỏu húa Ân iỏn t triỏt .

TrÔóc xu th mỗ rỏng v phỏt trin, cỏc hiỏp ỏnh, cam kt gia cỏc nÔóc v thÔÂng mi t do, Viỏt Nam ang hÔóng n thc hiỏn ąng dāng công nghá thông tin vào ho¿t áng kinh t, thc hiỏn ch trÔÂng sỏ húa quỏc gia, y mnh viỏc Ôa khoa hc cụng nghỏ vo khái hành chính cơng và các ho¿t áng sÁn xu¿t kinh doanh, triÅn khai hóa ¢n ián tā là bián pháp quan trọng trong chuyn ồi phÔÂng thc qun lý thu, l tin ngnh ti chớnh Viỏt Nam t Ôc nhng māc tiêu quác gia vÃ chuyÅn åi sá. C¢ quan thu tng bÔóc tin tói hiỏn i húa cụng tác qn lý hóa ¢n khi bán hàng hóa cung c¿p dách vā, góp phÁn cơng khai, minh b¿ch và hiáu quÁ trong công tác quÁn lý và t¿o ra mụi trÔồng kinh doanh bỡnh ng, lnh mnh giăa các doanh nghiáp, nâng cao hiáu ląc, hiáu qu qun lý thu thu cng nhÔ to s thun lÿi cho viác hián ¿i hóa cơng tác qn lý thu, ẩy m¿nh cÁi cách thă tāc hành chính thu theo hÔóng Ân gin, rừ rng, minh bch, to thun li cho ngÔồi nỏp thu, óng thồi nõng cao tính tuân thă thuÁ. Viác ẩy m¿nh cÁi cách thă tāc hành chính, nâng cao năng ląc quÁn lý thuÁ góp phÁn ngăn chặn viác trán thuÁ, gian ln thu, tỡnh trng tht thu thu trỗ thành māc tiêu hàng Áu căa ngành ThuÁ trong nhăng năm qua, vãi są nß ląc trong chuyÅn åi sá căa ngành ThuÁ, tÿ 01/07/2022, c¢ bÁn trên c nÔóc Viỏt Nam ó thc hiỏn chuyn ồi thành cơng hóa ¢n ián tā theo Nghá ánh sá 123/2020/NĐ-CP. VÃ c¢ bÁn, sau khi triÅn khai hóa Ân iỏn t thnh cụng trờn c nÔóc dn bác lá nhăng h¿n chÁ trong quá trình vÁn hành và quÁn

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

sá nái dung lý lun cn Ôc phỏt trin bồ sung hon thiỏn, nhiÃu v¿n Ã thąc tißn ặt ra cÁn có låi giÁi thßa áng. Nhăng khó khăn, h¿n chÁ trong q trình triÅn khai hóa ¢n ián tā, nhăng vn mói ó v s phỏt sinh luụn Ôc c¢ quan quÁn lý quan tâm thąc hián Å có thÅ hồn thián cơng tác qn lý hóa ¢n ián tā căa c¢ quan thuÁ ái vãi doanh nghiáp. Qn lý hóa ¢n ián tā là mát nỏi dung mói v thÔồng xuyờn phỏt sinh nhiu vn Ã ặt ra mà các cơng trình khoa học ó cụng bỏ chÔa gii quyt Ôc thu ỏo, cn tip tc nghiờn cu hon thiỏn c v phÔÂng dián lý thut và thąc tißn Å cơng tác qn lý hóa ¢n căa c¢ quan thuÁ hiáu quÁ mát cách tồn dián q trình triÅn khai, viác vÁn

trong quÁn lý nguãn thu mà c¢ quan th cÁn tÁp trung kiÅm sốt.

Xu¿t phát tÿ nhăng v¿n Ã nêu trên, nghiên cąu sinh ã ląa chọn Ã tài:

<i><b>“Quản lý hóa đơn điện tử của cơ quan thuế đối với doanh nghiệp ở Việt Nam’’ làm Ã tài nghiên cąu căa mình. </b></i>

<b>2. Māc tiêu và nhiám vā nghiên cąu căa luÁn án </b>

Māc tiêu tång quát căa luÁn án là phát triÅn, bå sung mát sá v¿n Ã lý luÁn vÃ quÁn lý hóa ¢n ián tā; Ã xu¿t giÁi pháp hồn thián cơng tác qn lý hóa ¢n ián tā căa c¢ quan thu ỏi vói doanh nghiỏp ỗ Viỏt Nam. Trờn cÂ sỗ mc tiờu tồng quỏt, lun ỏn ra 4 nhiám vā nghiên cąu sau:

<i>Thứ nhất, tång quan các cơng trình nghiên cąu vÃ qn lý hóa ¢n ián tā </i>

căa c¢ quan thuÁ ái vãi doanh nghiáp qua ó tìm ra khng tráng, māc tiêu nghiên cąu và câu hßi nghiên cąu và tÿ ó xỏc ỏnh rừ ỏi tÔng, phm vi nghiờn cu cng nhÔ la chn phÔÂng phỏp nghiờn cu phự hp.

<i>Th hai, hỏ thỏng hóa và hồn thián các v¿n Ã lý ln vÃ hóa ¢n ián tā </i>

và qn lý hóa ¢n ián tā căa c¢ quan thuÁ ái vãi doanh nghiáp.

vãi doanh nghiỏp ỗ Viỏt Nam, óng thåi, chß rõ nhăng tãn t¿i, nguyên nhân trong viác quÁn lý húa Ân iỏn t ca cÂ quan thu ỗ Viỏt Nam.

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

<i>Thứ tư, Ã xu¿t các giÁi pháp nhằm hồn thián qn lý hóa ¢n ián t </i>

ca cÂ quan thu ỏi vói doanh nghiỏp ỗ Viỏt Nam tói 2030.

<b>3. ỏi tÔng v phm vi nghiên cąu căa luÁn án </b>

quan thuÁ ái vãi doanh nghiỏp ỗ Viỏt Nam. - Phm vi nghiờn cu:

+ VÃ thåi gian: LuÁn án nghiên cąu quÁn lý hóa ¢n ián tā căa c¢ quan th ái vãi doanh nghiáp t¿i Viát Nam tÿ năm 2010 (là thåi iÅm ban hành Nghá ánh sá 51/2010/NĐ-CP) Án nay. Tuy nhiên, trong giai o¿n tÿ 2010-2017, viác trin khai húa Ân iỏn t mói chò mang tớnh cht thớ im, chÔa Ôc trin khai i tr, các sá liáu vÃ qn lý hóa ¢n ián tā cũn ớt v chÔa hỏ thỏng. Chò t khi Nghỏ ỏnh sỏ 119/2018/N-CP Ôc ban hnh, húa Ân iỏn t bt u Ôc trin khai mỗ rỏng. Vỡ vÁy, các sá liáu vÃ qn lý hóa ¢n ián tā trong luÁn án tÁp trung vào giai o¿n 2018-2023 và Ã xu¿t tÁm nhìn Án năm 2030. Thåi gian thc hiỏn phÔÂng phỏp kho sỏt l nm 2023.

+ VÃ khơng gian: nghiên cąu này chß tÁp trung vào ho¿t áng qn lý hóa ¢n ián tā căa c¢ quan thuÁ ái vãi doanh nghiáp t¿i Viỏt Nam, khụng cp n cỏc ỏi tÔng khác.

+ VÃ nái dung: luÁn án tiÁp cÁn khái niám quÁn lý theo nghĩa ráng, tąc là nghiên cąu cÁ khía c¿nh chính sách và tå chąc thąc thi chính sách. Tuy nhiên, ąng tÿ góc á căa C¢ quan th ái vãi qn lý hóa ¢n ián tā, luÁn án tÁp trung vào ho¿t áng tham mÔu xõy dng v hon thiỏn vn bn chớnh sách liên quan Án qn lý hóa ¢n và q trình tå chąc thąc hián qn lý hóa ¢n ián tā; kiÅm tra giám sát; xā lý vi phm v húa Ân.

<b>4. PhÔÂng phỏp nghiờn cu </b>

Lun ỏn s dng phÔÂng phỏp nghiờn cu ỏnh tớnh kt hp nghiờn cu ỏnh lÔng.

- Nghiờn cu ỏnh tớnh Ôc thc hiỏn thụng qua viỏc thu thÁp dă liáu, tång hÿp, phân tích, há tháng hóa Å ánh giá tång quan nghiên cąu, xác ánh

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

khoÁng tráng nghiên cąu; ãng thồi hỡnh thnh cÂ sỗ lý thuyt v ỏnh giỏ thąc tr¿ng qn lý hóa ¢n ián tā căa cÂ quan thu ỏi vói doanh nghiỏp; lm cÂ sỗ Ã xu¿t các giÁi pháp qn lý hóa ¢n iỏn t.

- Nghiờn cu ỏnh lÔng Ôc thc hiỏn vói mụ hình ánh giá są hài

cáng są (1985) nhằm ánh giá są hài lòng căa doanh nghiáp khi thąc hián qn lý hóa ¢n ián tā ç Viát Nam và ánh giá tác áng căa các nhân tá Án quÁn lý

và kÁt quÁ ch¿y mô hỡnh Ôc trỡnh by ti ph lc&..

liỏu th cp v sÂ cp. D liỏu th cp Ôc thu thp, tång hÿp tÿ các báo cáo căa ngành thuÁ, các nghiên cąu căa các tác giÁ có uy tín, & D liỏu sÂ cp Ôc thu thp qua viác khÁo sát bằng bÁng hßi ái vãi cơng chąc thuÁ và các doanh nghiáp.

chąc thuÁ làm viác t¿i Cāc thuÁ và các chi cāc thuÁ (chă yÁu là các lãnh ¿o c¢ quan th và cơng chąc làm viác t¿i các bá phÁn KiÅm tra, giám sỏt thu) ti mỏt sỏ cc thu lón nhÔ: Hà Nái, HÁi Phịng , Hã Chí Minh, Bình Đánh&trong q trình triÅn khai và qn lý hóa ¢n iỏn t v 462 ỏi tÔng n t cỏc loi hình doanh nghiáp khác nhau (bao gãm Giám ác/Phó giỏm ỏc, k toỏn trÔỗng hoc k toỏn thu ca doanh nghiỏp) ti mỏt sỏ thnh phỏ lón nhÔ: Hà Nái, HÁi Phịng , Hã Chí Minh, Bình Đánh&.

- Công cā khÁo sát: tác giÁ thiÁt kÁ 2 bÁng hßi dành cho cán bá thuÁ và doanh nghiáp. Nái dung khÁo sát cán bá thuÁ là các v¿n Ã gÃn liÃn vãi công tác qn lý hóa ¢n do bÁn thân cán bá thuÁ thąc hián. Nái dung khÁo sát doanh nghiáp là mąc á hài lòng căa doanh nghiáp khi sā dāng hóa ¢n ián tā. Cơng cā khÁo sát Ôc trỡnh by trong ph lc &

Viỏc phõn tớch d liỏu sÂ cp thu thp Ôc qua phiu kho sỏt Ôc thc hiỏn vói s hò tr ca phÁn mÃm iÃu tra xã hái SPSS, AMOS.

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

Thąc hián phân tích á tin cÁy bằng há sá Cronbach’s Alpha nhằm lo¿i các biÁn khơng phù hÿp trong thang o. Các biÁn có há sỏ tÔÂng quan bin tồng (item total correlation) nhò h¢n 0,3 s¿ bá lo¿i và tiêu chuẩn ląa chọn thang o khi có á tin cÁy Cronbach’s Alpha t 0,6 trỗ lờn (Nunally & Burnstein 1994) [82].

Phân tích nhân tá khám phá EFA nhằm Ám bÁo hai lo¿i giá trá quan trọng căa thang o là giá trá hái tā và giá trá phân biát.

Các tiêu chuẩn EFA tuân thă khi ch¿y CFA và SEM:

+ S dng phÔÂng phỏp trích Principal Axis Factoring vãi phép xoay Promax (Gerbing & Anderson, 1988) [63]

+ Factor loading lãn nh¿t căa mßi Item > = 0,5

+ T¿i mßi Item, chênh lách (Factor loading) lãn nh¿ và Factor loading b¿t kỳ phÁi lãn h¢n hoặc bằng 0,3 (Jabnoun & Al – Tamimi, 2003) [76].

+ Tồng phÔÂng sai trớch >=50% (Gerbing & Anderson, 1988). + KMO>=0,5, kiÅm ánh Bartlett có ý nghĩa tháng kê (Sig < 0,05).

Thąc hián phân tích nhân tá khẳng ánh (CFA- confirnatory factor analysis) Nhằm khẳng ánh l¿i kÁt q phân tích khám phá (EFA), thơng qua các chß tiêu Chi-square iÃu chßnh theo bÁc tą do (CMIN/df), chß sá tích hÿp so sánh CFI (comparative Fit Index), chß sá TLI (Tucker & Lewis index), chß sá RMSEA (Root Mean Square Error Approximation) và chß sá MI (Modification Indices). NÁu mát mơ hỡnh nhn Ôc giỏ tri TLI, CFI > 0,9; CMIN/df <3; RMSEA<0,08 thỡ d liỏu Ôc xem l phù hÿp (Hair & cáng są, 1998) [70].

<b>5. Ý nghĩa khoa hác và thąc tißn căa luÁn án </b>

a) Nhăng óng góp vÃ mặt khoa học:

<i><b>Thứ nhất, lun ỏn s dng kt hp phÔÂng phỏp nghiờn cu ỏnh tớnh v </b></i>

ỏnh lÔng cú Ôc kt qu khách quan và tin cÁy. Tác giÁ ã sā dāng mơ hình hãi quy khi ánh giá są hài lịng căa doanh nghiáp trong viác qn lý hóa ¢n ián tā căa c¢ quan thuÁ. Đây là tiÁp cn mói m chÔa Ôc thc hiỏn ỗ cỏc nghiờn cu trÔóc ú

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

<b>Th hai, luÁn án ã há tháng hóa các kÁt quÁ nghiên cąu có liên quan vÃ </b>

hóa ¢n ián tā và qun lý húa Ân iỏn t. T ú, chò ra khoÁng tráng cÁn tiÁp tāc nghiên cąu.

<i><b>Thứ ba, trên góc á lý luÁn, luÁn án ã khái quát, há tháng hóa nhăng v¿n </b></i>

Ã lý luÁn vÃ hóa ¢n, hóa ¢n ián tā và qn lý hóa ¢n ián tā căa c¢ quan thuÁ ái vãi doanh nghiỏp nhÔ: Khỏi niỏm húa Ân, phõn loi húa ¢n, u cÁu ái vãi hóa ¢n, khái niám hóa ¢n ián tā, khái niám qn lý hóa ¢n ián tā, nái dung qn lý hóa ¢n ián tā, ngun tÃc qn lý hóa ¢n ián tā, các nhõn tỏ nh hÔỗng n qn lý hóa ¢n ián tā. Đóng góp mãi căa lun ỏn trờn phÔÂng diỏn lý lun th hiỏn ỗ chò, lun ỏn ó phỏt trin bồ sung làm rõ thêm mát sá v¿n Ã lý lun qun lý húa Ân iỏn t nhÔ: Cỏc yờu cÁu ái vãi qn lý hóa ¢n ián tā v cỏc nhõn tỏ nh hÔỗng n qun lý húa ¢n ián tā.

b) Nhăng óng góp vÃ mặt thąc tißn:

<i><b>Thứ nhất, luÁn án ã giãi thiáu kinh nghiám căa các quác gia: Bã Đào </b></i>

Nha, Trung Quỏc, i Loan, Hn Quỏc, cỏc nÔóc M Latin. õy là bài học Å

góp mãi có giá trá thąc tißn căa luÁn án.

quan thuÁ ái vãi doanh nghiỏp ỗ Viỏt Nam giai on 2018-2023 trờn cỏc phÔÂng dián: Thąc tr¿ng xây dąng và hoàn thián các văn bÁn quy ph¿m pháp luÁt vÃ quÁn lý hóa ¢n ián tā và tå chąc thąc hián quÁn lý húa Ân iỏn t. Lun ỏn ó chò rừ nhng kt qu t Ôc, nhng hn ch v nguyờn nhân căa h¿n chÁ qn lý hóa ¢n ián t ỗ Viỏt Nam. Nhng ỏnh giỏ ny da trờn thąc tißn khách quan và tồn dián dąa trên phÔÂng phỏp nghiờn cu tip cn phự hp. iu này t¿o ra są gÃn kÁt giăa khung lý luÁn và triÅn khai nghiên cąu thąc tißn.

<i><b>Thứ ba, luÁn ỏn ó xut 4 nhúm gii phỏp tng cÔồng qn lý hóa ¢n </b></i>

ián tā căa c¢ quan th ái vãi doanh nghiáp, ó là: Hồn thián văn bÁn pháp lý vÃ qn lý hóa ¢n ián tā; nhóm giÁi pháp vÃ tå chąc triÅn khai quÁn lý hóa

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

¢n ián tā; nhóm giÁi pháp vÃ kiÅm tra, giám sát trong quÁn lý hóa ¢n ián tā;

án cũng Ã xu¿t 4 kiÁn nghá hò tr cụng tỏc qun lý húa Ân iỏn tā căa c¢ quan thuÁ ái vãi doanh nghiáp ç Viát Nam.

<b>6. Câu hßi nghiên cąu </b>

<i>Thứ nhất, qn lý hóa ¢n ián tā cÁn tÁp trung vào nhăng nái dung nào? Thứ hai, nhăng v¿n Ã cÁn quan tâm trong qn lý hóa ¢n ián t ỗ Viỏt </i>

Nam l gỡ?

<i>Th ba, cỏc nhõn tỏ no nh hÔỗng n qun lý húa Ân iỏn tā căa c¢ </i>

quan th là gì? Các nhân tá ny cú mc ỏ nh hÔỗng nhÔ th no?

<i>Th t, nhng gii phỏp trng tõm no Ôc Ôa ra tng cÔồng cụng tỏc </i>

qun lý húa Ân iỏn t ỗ Viỏt Nam?

Ngoi phn mỗ u, kt lun v cỏc ph lc, lun ỏn Ôc chia thnh 4 chÔÂng, c th nhÔ sau:

ChÔÂng 1: Tồng quan cỏc cụng trỡnh nghiờn cąu vÃ qn lý hóa ¢n ián tā căa cÂ quan thu ỏi vói doanh nghiỏp

ChÔÂng 2: CÂ sỗ lý lun v qun lý húa Ân iỏn t ca cÂ quan thu ChÔÂng 3: Thc trng qun lý hóa ¢n ián tā căa c¢ quan th ái vói doanh nghiỏp ỗ Viỏt Nam

ChÔÂng 4: Hon thián qn lý hóa ¢n ián tā căa c¢ quan thu ỏi vói doanh nghiỏp ỗ Viỏt Nam

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

<b>CH£¡NG 1: TäNG QUAN CÁC CƠNG TRÌNH NGHIÊN CĄU VÂ QUÀN LÝ HÓA Đ¡N ĐIàN TĀ CĂA C¡ QUAN THUÀ ĐàI VâI </b>

<b>DOANH NGHIàP </b>

Trong thåi i phỏt trin cụng nghỏ thụng tin v thÔÂng mi ián tā, Ã tài vÃ hóa ¢n ián tā luụn nhn Ôc s quan tõm ca cỏc cÂ quan thu, cỏc nh khoa hc trong nÔóc cng nhÔ trên thÁ giãi. Qn lý hóa ¢n ián tā là mát phÁn quan trọng căa ho¿t áng quÁn lý thuÁ căa c¢ quan thuÁ do vÁy khi nghiên cąu vÃ qn lý hóa ¢n ián tā s¿ bao gãm nhiÃu nái dung quÁn lý gÃn vãi các chąc năng nhiám vā căa c¢ quan thuÁ trong thąc hiỏn nhiỏm v Ôc giao. ó cú nhiu cụng trình nghiên cąu căa các tác giÁ trong và ngồi nÔóc Ôc thc hiỏn cú liờn quan n húa Ân iỏn t dÔói nhiu hỡnh thc nhÔ lun ỏn, Ã tài nghiên cąu, báo cáo, bài báo, chuyên Ã, các giáo trình, sách tham khÁo& ĐÅ phāc vā cho viác nghiên cąu và tìm ra khoÁng tráng cho luÁn án, nghiên cąu sinh ã tìm hiÅu Ôc mỏt sỏ cụng trỡnh nghiờn cu khoa hc tiờu biu dÔói õy:

<b>1.1. Cỏc cụng trỡnh khoa hỏc nÔóc ngoài liên quan đÁn đÃ tài </b>

Trong thåi gian vÿa qua, cú khỏ nhiu cụng trỡnh khoa hc ỗ nÔóc ngoài nghiên cąu liên quan Án Ã tài quÁn lý hóa ¢n ián tā. Tiêu biÅu là các nhóm cơng trình sau:

<b>1.1.1. Nhóm cơng trình nghiên cąu chung liên quan đÁn qn lý hóa đ¢n đián tā </b>

<i> Jaap Jan Nienhuis (Innopay), Charles Bryant (EBA) (2010), E-invoicing </i>

<i>2010: European market guide. </i>Đây là bÁn cÁp nhÁt căa báo cáo lÁp hóa Ân iỏn t nm 2008 Ôc nhiu ngÔồi chỳ ý. Bỏo cỏo ny tp hp trong mỏt hÔóng dn

t, cung cp thụng tin v bỏi cnh thỏ trÔồng và nhăng phát triÅn gÁn ây trong lÁp hóa Ân iỏn t ỗ Chõu u. Trng tõm ca ti liáu này là lÁp hóa ¢n và lÁp hóa Ân iỏn t trong thỏ trÔồng chung Chõu u v do ó tài liáu này có giãi h¿n tham chiu n cỏc th tc thÔÂng mi quỏc t cồ iÅn. Báo cáo này cung c¿p tài liáu mô tÁ và bình ln sẵn có, bao gãm ánh nghĩa, sá liáu tháng kê,

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

tång quan vÃ các quác gia và các sáng kiÁn cũng nhÔ xu hÔóng thỏ trÔồng. Nhng phỏt hiỏn Ôc coi l nhng vn chớnh Ôc s quan tõm ca cỏc bờn tham gia thỏ trÔồng v cỏc cÂ quan cụng quyn. Phỏt hiỏn 1: hóa ¢n ián tā tiÁp tāc phát triÅn rt nhanh t mc cÂ sỗ thp, nhÔng vn cũn cỏc phõn khỳc thỏ trÔồng chớnh chÔa Ôc gii quyÁt, ặc biát là trong khu vąc doanh nghiáp vÿa v nhò. Phỏt hiỏn 2: Thỏ trÔồng Chõu u cho các dách vā và giÁi pháp lÁp hóa ¢n ián tā r¿t phân mÁnh và viác tiÁp cÁn tt c ngÔồi dựng húa Ân iỏn t tim năng là mát v¿n Ã quan trọng mà các ngân hàng có thÅ hß trÿ giÁi qut. Phát hián 3: Bờn cnh viỏc vÔt qua cỏc ro cn k thuÁt, v¿n Ã lãn nh¿t cÁn giÁi quyÁt trong kinh doanh ián tā và hóa ¢n ián tā là cÁn thuyÁt phāc ban lãnh ¿o doanh nghiáp thąc hiỏn cỏc trÔồng hp kinh doanh v nhn ra hiỏu qu trÔóc mt v li ớch v chi phớ. Phỏt hiỏn 4: Lp húa Ân iỏn t ó Ôc khuyn khớch bỗi viỏc thụng qua lut phỏp Chõu u hò tr lp húa Ân iỏn t nhÔng khn khå pháp lý này ịi hßi phÁi cÁi tiÁn h¢n năa, ặc biát là phÁi rõ ràng h¢n và są hài hịa lÿi ích giăa các bên. Phát hián 5: Viác áp dāng ráng rãi tiêu chuẩn cho nái dung căa hóa ¢n là mát māc tiêu dài h¿n quan trọng. Phát hián 6: nhu cÁu v kh nng tÔÂng tỏc v phm vi tip cn vn l mỏt mc Ôu tiờn v cn Ôc giÁi qut rõ ràng nÁu khơng lÁp hóa ¢n ián t s khụng t Ôc tim nng ca nú. Phát hián 7: CÁn phÁi giÁi quyÁt mát sá v¿n Ã qn trá cho hóa ¢n ián tā v khụng gian thỏ trÔồng liờn quan. thỳc y hóa ¢n ián tā phát triÅn, iÃu quan trọng l phi khuyn khớch to ra cỏc diòn n ỗ các c¿p khác nhau Å ăng há viác thông qua hóa ¢n ián tā. [77]

Groznik (2015), <E-Invoicing and E-Government–Impact on business

ián tā ái vãi hiáu quÁ ho¿t áng căa quy trình kinh doanh. Do ó, nghiên cąu phân tích lÿi ích căa viác sā dāng hóa ¢n ián tā có mang l¿i są ¢n giÁn hóa các thă tāc hnh chớnh, tng cÔồng bo mt v ct gim chi phí hay khơng. H¢n năa, bài viÁt cũng phân tớch liỏu cỏc quy trỡnh kinh doanh chò Ân thun l t ỏng hay cng Ôc thit k li sao cho phự hp vói viỏc ỏp dng phÔÂng thc

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

quÁn lý mãi này. Bài viÁt Ôc chia thnh nm phn chớnh: phn th nht bt Áu bằng cách kiÅm tra nÃn tÁng lý thuyÁt vÃ quy trình kinh doanh, chính phă ián tā và hóa ¢n ián tā; phÁn thą hai, quy ánh v húa Ân iỏn t ỗ mỏt sỏ quỏc gia khỏc Ôc mụ t; phÁn thą ba là są ra åi căa hóa ¢n iỏn t ỗ Slovenia. Trong phn th tÔ l tỏc ỏng ca húa Ân iỏn t ái vãi ho¿t áng kinh doanh. Trong phÁn cuái, các nhÁn xét kÁt luÁn vãi các c¢ hái nghiên cu trong tÔÂng lai Ôc nờu ra.[60]

Tỏc gi Bruno Koch Billentis (2016), <Tax- compliant global electronic invoice lifecycle management<i>=, nhà xuất bản Trust weaver AB. Bài viÁt ã phân </i>

lo¿i các cách tiÁp cÁn khác nhau ca chớnh ph qun lý húa Ân, xu hÔóng thỏ trÔồng ton cu v húa Ân iỏn t và ý nghĩa căa nó ái vãi viác thay åi quÁn lý trong các doanh nghiáp. Bài viÁt khẳng ánh rằng hóa ¢n ián tā là mát u tỏ quyt ỏnh chớnh mỗ khúa nhng li ớch lãn h¢n căa tą áng hóa quy trình kinh doanh, gúp phn tuõn th thu ỏa phÔÂng.[90]

Carlos Redondo (2018), <Tax Digitalization: Latin America leads the

nghá thông tin trong quÁn lý thuÁ. Vãi są phát triÅn căa cơng nghá, c¢ quan th có quyÃn truy cÁp dă liáu căa doanh nghiáp theo thåi gian thąc, tÿ ó nâng cao tính tn thă ca ngÔồi nỏp thu. Hỏ thỏng húa Ân iỏn t cũng chính là mát trong các nhân tá quan trọng trong q trình nâng cao tính tn thă th trong cỏng óng cỏc nÔóc M Latin. Bi vit ã d¿n chąng są phát triÅn hóa ¢n ián t ca cỏc nÔóc trong khu vc, óng thồi Ôa ra các bián pháp qn lý hóa ¢n ián t cựng d bỏo v tÔÂng lai ca qun lý thu v cỏc nhúm ti chớnh ỗ M Latin. [67]

EY (2018), <Worldwide electronic invoicing survey=, <i>EYG</i>, 01898(183). Bài viÁt khÁo sát vÃ lÁp hóa ¢n ián tā trên tồn thÁ giãi, trong báo cáo này, tác giÁ xem xét mát sá nguyên nhân d¿n Án viác sā dāng hóa ¢n ián tā (e-billinging), mỏt sỏ rng buỏc m ngÔồi nỏp thu cú th gặp phÁi và cách các công ty a quác gia có thÅ tiÁp cÁn mát dą án triÅn khai mang li li ớch thÔÂng

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

mi trong khi v¿n áp ąng các nghĩa vā tuân thă th. NÁu cơng ty ang tìm cách áp dāng các quy trình lÁp hóa ¢n ián tā, họ nên ánh giá mát lo¿t các yêu cÁu phÁi ái mặt trong t¿t cÁ các khu vąc pháp lý n¢i ho¿t áng Å xác nhÁn rằng họ hoàn thành nghĩa vā căa mình và tránh răi ro. Tuy nhiên, theo quan iÅm căa tác giÁ, quyÁt ánh vÃ quy trình ián tā cũng có mát khía c¿nh Ánh hÔỗng mnh m. Ngay c khi cỏc quy trỡnh iỏn t Ôc lut thu bt buỏc, trong trÔồng hÿp giao dách B2B, khi áp dāng giÁi pháp lÁp hóa ¢n ián tā cho phép giÁm chi phí, tiÁt kiám quy mô, hiáu quÁ và cÁi thián á chớnh xỏc. Cỏc yu tỏ khỏc nh hÔỗng n viác lÁp hóa ¢n ián tā hiáu q, bao gãm kỹ thuÁt các tùy chọn do các nhà cung c¿p phÁn mÃm khác nhau cung c¿p phù hÿp vãi hã s¢ cơng ty cơng nghá thơng tin hián cú, cỏc hot ỏng ca cụng ty, sỏ lÔng húa ¢n b¿n phát hành, yêu cÁu ánh d¿ng và nhu cu ca bờn th ba (chng hn nhÔ nhà cung c¿p và khách hàng). [68]

Bruno Koch (2019), <E-Invoicing/E-Billing International Market Overview & <i>Forecast=. Bài viÁt ã Ôa ra cỏi nhỡn tồng quỏt v húa Ân iỏn t trờn ton th </i>

giói v Ôa ra cỏc nhn ỏnh d bỏo xu hÔóng trờn ton cu. Bi vit Ôa ra cỏc nhn ỏnh theo ngha rỏng v nghĩa hẹp vÃ hóa ¢n ián tā. Trong bài viÁt Ôa ra phÔÂng phỏp lun tồng hp, thỏng kờ phân tích, phßng v¿n các chun gia, kÁt q căa các cuác khÁo sát vãi h¢n 20.000 doanh nghiáp v hÂn 15.000 ngÔồi tiờu dựng Ôc xem xột trong cỏc thỏng kờ ny v Ôa ra d bỏo v xu hÔóng húa Ân iỏn t trờn ton thÁ giãi. [65]

Afandy Bahari, Abdul Rahman Mus2 Mursalim3 Perceived Ease (2020), <Benefits and Perceived Enjoyment of E-Invoice User Interests=, Universitas Muslim Indonesia, Urip Sumohardjo KM. 5, Panaikang, Makassar, 90231, South Sulawesi, Indonesia. Nghiên cąu này nhằm phân tích và ánh giá nhÁn thąc vÃ są thoÁi mái, lÿi ích và są thuÁn tián vÃ lÿi ích căa ngÔồi s dng húa Ân iỏn t ti vn phũng dỏch v thu chớnh ca Maros. PhÔÂng phỏp nghiờn cu Ôc s dng trong nghiờn cu ny l phân tích mơ tÁ và phân tích hãi quy a tuyn tớnh, vói tồng sỏ mu l 100 ngÔồi trÁ låi. KÁt quÁ cho th¿y, nhÁn thąc vÃ są tián

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

lÿi và thoÁi mái có nh hÔỗng tớch cc v ỏng k n quyn li ca ngÔồi s dng húa Ân iỏn t ti Văn phòng thuÁ Maros Pratama. KÁt luÁn căa nghiên cąu này là nhÁn thąc vÃ są tián lÿi có tác áng tích cąc và áng kÅ Án lÿi ích ca ngÔồi s dng húa Ân iỏn t ti KPP Pratama Maros. ĐiÃu này cho th¿y, hóa ¢n iỏn t Ôc cm nhn mỏt cỏch dò dng s lm tng s quan tõm ca ngÔồi nỏp thu khi sā dāng nó. NhÁn thąc vÃ lÿi ích có nh hÔỗng tớch cc v ỏng k n li ớch ca ngÔồi s dng húa Ân iỏn t ti KPP Pratama Maros. ĐiÃu này cho th¿y hóa ¢n iỏn t Ôc coi l mang li li ớch s lm tng s quan tõm ca ngÔồi nỏp thu ái vãi viác sā dāng hóa ¢n ián tā. Są thun tiỏn cú nh hÔỗng tớch cc v ỏng k n quyn li ca ngÔồi s dng húa Ân ián tā t¿i KPP Pratama Maros. Nghiên cąu này kỳ vọng các yÁu tá liên quan Án są dò dng m ngÔồi nỏp thu cm thy ỗ KPP Pratama Maros s¿ là mái quan tâm, ặc biát l nhng yu tỏ liờn quan n cht lÔng, mng lÔói v s dò vn hnh ca cỏc ng dng cụng nghỏ thu. Nu iu ny Ôc xem xột, nú s m bo cho ngÔồi nỏp thu s dāng dách vā hóa ¢n ián tā. V¿n phÁi coi li ớch ca ngÔồi nỏp thu, c biỏt l nhăng v¿n Ã liên quan Án są h¿p d¿n căa viỏc s dng húa Ân iỏn t, l phÔÂng tiỏn v nhu cu ca ngÔồi nỏp thu trong viác thąc hián các giao dách thuÁ. ĐÅ t¿o niÃm tin cho ngÔồi nỏp thu, cỏc yu tỏ liờn quan n s thun tiỏn ca ngÔồi nỏp thu phi Ôc xem xột k lÔng. Cỏn bỏ thu cn tng cÔồng s thun tiỏn trong dỏch v húa Ân ián tā nhanh chóng, chính xác, ãng thåi nâng cao nhn thc ca ngÔồi nỏp thu thụng qua viỏc xó hỏi húa viỏc s dng HT, l phÔÂng tiỏn v nhu cu ca ngÔồi nỏp thu trong viác thąc hián các giao dách thuÁ. ĐÅ t¿o niÃm tin cho ngÔồi nỏp thu, cỏc yu tỏ liờn quan n s thun tiỏn ca ngÔồi nỏp thu phi Ôc xem xột k lÔng. [59]

Qi,Y và che Azmi, A (2021), <i><Factors affecting electronic invoice adoption </i>

and tax compliance process efficiency<i>=, Transforming Government: People, </i>

<i>Process and Policy</i>. 15(1), tr. 150-168. Nghiên cu ny xem xột cỏc yu tỏ nh hÔỗng Án viác áp dāng hóa ¢n ián tā và mąc á tác áng căa các yÁu tá này

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

Án hiáu quÁ quá trình tuân thă thuÁ căa các doanh nghiáp. Nghiên cąu này cho th¿y li ớch v s tin tÔỗng vo chớnh ph iỏn t cú nh hÔỗng tớch cc n viỏc ỏp dāng hóa ¢n ián tā. Đãng thåi, viác áp dāng húa Ân iỏn t Ôc ỏnh giỏ l cú tác áng tích cąc Án hiáu quÁ chung căa quá trình tn thă th. Nghiên cąu này chß khám phỏ cỏc yu tỏ nh hÔỗng ỏi vói cỏc cụng ty ã áp dāng hóa ¢n ián tā. KÁt qu ca nghiờn cu ny cú th hÔóng dn cÂ quan th và các nhà cung c¿p hóa ¢n ián tā khác thúc ẩy viác áp dāng hóa ¢n ián tā, cÁi thián há tháng hóa ¢n ián t ca mỡnh bng cỏch to ra mỏt lc lÔng lao áng có kỹ năng tát Å căng cá lũng tin ca ngÔồi dõn ỏi vói hỏ thỏng húa ¢n ián tā. [92]

Lele Liu (2021)<i>, <Establishing an electronic invoice management platform </i>

based on information system<i>=, Journal of Physics: Conference Series, IOP </i>

<i>Publishing, tr. 012013. </i>Bài báo này nghiên cąu viác thiÁt kÁ và triÅn khai nÃn tÁng qn lý hóa ¢n ián tā cho các doanh nghiáp cung c¿p ián. Thơng qua phân tích chun sâu và thiÁt kÁ c¿u trúc chąc năng căa há tháng, bi bỏo ny trỡnh by ý tÔỗng thit k căa viác triÅn khai há tháng hóa ¢n ián tā tÿ hai khía c¿nh căa kiÁn trúc tång thÅ và kiÁn trúc vÁt lý, ãng thåi hiÅn thá trąc quan quy trình kinh doanh. Đây là mơ hình qn lý hóa ¢n ián tā căa ngành ngh c thự, thÔồng phỏt sinh vói sỏ lÔng lãn. Đây là bài báo mang Án nhăng bài học kinh nghiám quÁn lý quý báu cho Viát Nam trong qn lý hóa ¢n ián tā ái vãi các doanh nghiáp có ngành nghÃ ặc thù.[78]

<b>1.1.2. Nhóm cơng trình nghiên cąu thąc tißn liên quan đÁn qn lý hóa đ¢n đián tā: </b>

Tác giÁ Hyung Chul Lee (2016), <Can Electronic Tax Invoicing Improve Tax Compliance? A Case Study of the <i>Republic of Korea’s Electronic Tax </i>

này xem xét kinh nghiám căa Hàn Quác trong viác quÁn lý hóa ¢n th ián tā tÿ quan iÅm căa các nhà ho¿ch ánh và quÁn lý chính sách thuÁ. Nghiên cąu ánh giá viác triÅn khai hóa ¢n th ián tā căa Hàn Qc và phân tớch nh hÔỗng ca nú ỏi vói viỏc tuõn th thu thụng qua viỏc tng cÔồng tớnh minh

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

b¿ch căa các giao dách kinh doanh và dách vā náp th. Hóa ¢n ián tā lÁn u tiờn Ôc thc hiỏn ti Hn Quỏc vo năm 2011, viác bÃt bc sā dāng hóa ¢n thu iỏn t ó Ôc ghi nhn vói viỏc gim chi phí tuân thă thuÁ và nâng cao tính minh b¿ch căa các giao dách kinh doanh. Viác thiÁt kÁ và thąc thi chính sách hiáu quÁ ó gúp phn vo thnh cụng ca t nÔóc vói viác triÅn khai sā dāng hóa ¢n th ián tā. Kinh nghiám căa Hàn Quác mang l¿i bài học vÃ viác bÃt bc thąc hián hóa ¢n th iỏn t cú th tng cÔồng tuõn th thu thụng qua các thay åi quan trọng vÃ thÅ chÁ và nhÁn thąc trong quÁn lý thuÁ. [73]

Chao Yueting, Yu Xiao, Huang Yadong (2018), <Electronic invoice

58(6), 598-602. Bài báo này nghiên cąu vÃ qn lý hóa ¢n ián tā và há thông dách vā công t¿i Trung Quác. Trong bi vit ny Ôa ra khỏi niỏm v húa ¢n ián tā và Ã xu¿t viác quÁn lý hóa ¢n ián tā bằng cách t¿o tą áng, tÁp trung hóa ¢n ián tā, qn lý, kiÅm tra trąc tun, phāc vā mơ hình qn lý hóa ¢n iỏn t thụng minh. Bi vit Ôa ra gii pháp vÃ viác lÁp kÁ ho¿ch và thiÁt kÁ há tháng phát hành hóa ¢n ián tā an tồn theo khu vc. Bờn cnh ú bi vit Ôa ra giÁi pháp hoàn thián nÃn tÁng quÁn lý và dách vā thông tin, c¿u thành nÃn tÁng chia sẻ và trao åi thơng tin hóa ¢n ián tā, c¿u trúc tång thÅ căa há tháng quÁn lý hóa ¢n ián tā và dách vā cơng căa nhà nÔóc. óng thồi, bi vit ny cng mụ t viác triÅn khai và kiÅm ánh há tháng hóa ¢n iỏn t lm nn tng cho phÔÂng phỏp qun lý thu ỏp ng nhu cu phỏt trin thÔÂng mi ián tā. [91]

Marta Andrade Posvoa (2018), <i><Collaboration with tax service providers </i>

vãi các nhà cung c¿p dách vā th trong há tháng hóa ¢n ián tā. Bài báo ny l phiờn bn mỗ rỏng ca bi thuyt trình bằng tiÁng Bã Đào Nha t¿i Hái thÁo

Qn lý hóa ¢n ián tā trong bái cÁnh nhu cÁu vÃ tăng nguãn thu thu, cng nhÔ cỏc biỏn phỏp thỳc y cụng bng v tng trÔỗng kinh t mang li nhng

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

thách thąc mãi cho c¢ quan quÁn lý ThuÁ Bã Đào Nha. Công tác quÁn lý thuÁ, qn lý hóa ¢n ián tā liên tāc phát trin cỏc chin lÔc mói ỏp ng vói tt cÁ nhăng thay åi do viác sā dāng công nghỏ. Hỏ thỏng húa Ân iỏn t l bÔóc ngoặt căa công tác cÁi cách quÁn lý thuÁ truyÃn tháng sang mát nÃn hành chính chă áng h¢n, sā dāng công nghá mãi và dă liáu ián tā. C¢ quan quÁn lý thuÁ Bã Đào Nha ặt ra mc tiờu tỏi Ôu húa hỏ thỏng húa Ân iỏn t v d liỏu thu Ôc tng cÔồng mỏi quan hỏ vói cỏc nh cung cp dỏch vā và các doanh nghiáp vÿa và nhß Å hß trÿ cÁi thián tính tn thă th. Nhăng cách chun dă liáu hóa ¢n khác nhau này giúp gim chi phớ cho ngÔồi nỏp thu v cÂ quan qun lý thu v cho phộp ngÔồi nỏp thu sau này truy cÁp dă liáu mát cách áng tin cÁy. Các yÁu tá bÃt buác căa t¿t cÁ cỏc húa Ân ó phỏt hnh Ôc thụng bỏo hàng tháng tãi C¢ quan quÁn lý thuÁ Bã Đào Nha trong thåi gian thąc (dách vā web), bằng cách trąc tuyÁn Gāi táp SAF-T (SAF-T là mát tiêu chuẩn quác tÁ Å trao åi ián tā dă liáu kÁ toán áng tin cÁy tÿ các tå chąc sang c¢ quan th qc gia hoặc kiÅm tốn viờn bờn ngoi. Tiờu chun Ôc xỏc ỏnh bỗi Tồ chąc Hÿp tác và Phát triÅn Kinh tÁ) hoặc nhÁp trąc tiÁp vào cång thông tin ián tā căa c¢ quan thuÁ Bã Đào Nha. [80]

Tác giÁ Matthieu Bellon, Jillie Chang, Era Dabla-Norris, Salma Khalid, Frederico Lima, Enrique Rojas and Pilar Villena (2019), <Digitalization to

th v tng cÔồng công tác quÁn lý thuÁ ái vãi doanh nghiáp. Bằng cách áp dāng công nghá trong quÁn lý thuÁ, c th l trin khai húa Ân iỏn t ỗ Peru ã mang l¿i nhăng tác áng tích cąc ỏi vói viỏc thu thu ó tng bỏ cn trỗ bỗi nhng thiu sút trong cÂ ch hon thu giỏ trỏ gia tng ỗ Peru trÔóc õy, cho thy cỏc cụng c k thut sỏ nhÔ húa Ân iỏn t nờn Ôc bồ sung bng cỏc ci cách khác Å cÁi thián huy áng nguãn thu cho ngõn sỏch nh nÔóc. Húa Ân iỏn t chính là mát giÁi pháp hău hiáu trong q trình ci cỏch qun lý thu, tng cÔồng cụng tỏc thu ngõn sỏch nh nÔóc. [79]

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

Alessia Melasecche GERMINI (2019), <Electronic invoicing and Big Data:

Bài viÁt nghiên cąu vÃ lÁp hóa ¢n ián tā và dă liáu lãn hóa ¢n ián tā mang l¿i nhng giỏ trỏ v d bỏo nhÔ th no. Bi vit Ôa ra nhng phõn tớch v d liỏu lón, dn chng trÔồng hp lp húa Ân iỏn t ti nÔóc í v phõn tớch d liỏu lón ỗ cp v mụ cng nhÔ phõn tớch giỏ trỏ căa nhăng dă liáu và chß ra nhăng giói hn ca d liỏu lón ỗ cp vi mụ dă liáu lãn ang cách m¿ng hóa khoa học xã hái và nhÁn thąc luÁn. [61]

Paying Taxes 2020 Pwc (2020), <The changing landscape of tax policy

các thông tin vÃ triÅn khai húa Ân iỏn t ó trỗ nờn phồ bin ç Châu Âu theo Chß thá 2014/55/EU, nhăng thuÁn lÿi, khó khăn trong quá trình triÅn khai v nhng kt qu t Ôc. Cỏc loi hỏ thỏng húa Ân iỏn t khỏc nhau ang Ôc sā dāng trên tồn thÁ giãi. C¢ quan qn lý thuÁ có thÅ chọn sā dāng nÃn tÁng cho phép các ái tác giao dách trao åi tài liáu ián tā qua mát m¿ng cā thÅ (ví dā, Mua sÃm công liên châu Âu trąc tuyÁn [PEPPOL]). Cuái cùng, c¢ quan quÁn lý th có thÅ sā dāng máy tính tiÃn có kÁt nái trąc tiÁp dă liáu vãi c¢ quan thuÁ (OCR), theo ó các nhà bán lẻ sā dāng phÁn mÃm OCR Å tÁi dă liáu bán hàng lên cång thông tin quÁn lý thuÁ ngay lÁp tąc. Viỏc s dng d liỏu lón Ôc to ra bỗi cỏc hỏ thỏng húa Ân iỏn t ó mang l¿i nhăng cÁi tiÁn trong cÁ viác sā dāng thơng tin cho māc ích tn thă th. C¢ quan thu ó a dng húa dỏch v Ôc cung cp bỗi cồng thụng tin thu trc tuyn ỏi vãi doanh nghiáp náp hóa ¢n ián tā và thanh tốn ián tā. [86]

<b>1.2. Các cơng trình khoa hỏc trong nÔóc liờn quan n ti </b>

ổ Viỏt Nam, thåi gian qua cũng ã có khá nhiÃu cơng trình nghiên cąu khoa học có liên quan Án húa Ân iỏn t dÔói dng cỏc lun ỏn, tài nghiên cąu khoa học và các bài báo khoa học. Tiêu biÅu là các cơng trình nghiên cąu sau<small>: </small>

<b> 1.2.1. Nhóm cơng trình nghiên cąu chung vÃ qn lý hóa đ¢n đián tā: </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

Tác giÁ Lê Xuõn TrÔồng (2013), <Tng cÔồng qun lý hóa ¢n, góp phÁn ¿u tranh cháng gian lÁn thuÁ= [56]. Bài viÁt nêu ra vai trị căa qn lý hóa ¢n trong qn lý th, phân tích các kÁt q ó t Ôc trong qun lý húa Ân nhÔ ồi mói phÔÂng thc qun lý húa Ân, sit cht các quy ánh pháp lý vÃ phòng cháng gian ln v húa Ân v trỏn thu; tng cÔồng kim tra, ái chiÁu Å phát hián và xā lý các hành vi gian lÁn vÃ hóa ¢n. Bên c¿nh ó là h¿n chÁ trong qn lý hóa ¢n nhÔ: Quy ỏnh phỏp lý cũn nhiu im chÔa hp lý; chÔa cú

ỏp dng hiỏu qu cụng nghỏ thụng tin vào ái chiÁu, xác minh hóa ¢n. Bài viÁt ó xut cỏc gii phỏp tng cÔồng cụng tỏc qun lý húa Ân nhÔ: Hon thiỏn hnh lang pháp lý; ąng dāng công nghá thơng tin vào qn lý hóa ¢n; tăng cÔồng giỏm sỏt, kim tra.

Tỏc gi VÔÂng Thỏ Thu Hin (2015), <Qun lý húa Ân ỗ Viỏt Nam hián

<i>nay=, Học viện Tài chính. ĐÃ tài nghiên cąu khoa học c¿p Học vián nghiên cąu </i>

các nái dung quan trọng trong lý luÁn và thąc tißn v qun lý húa Ân ỗ Viỏt Nam hiỏn nay, óng thồi Ôa ra cỏc gii phỏp nhm tng cÔồng qun lý húa Ân.[18]

Tỏc gi Nguyòn Thỏ Thanh Hoi (2016), <Gii phỏp tng cÔồng qun lý

<i>húa Ân ç Viát Nam=, Học viện Tài chính. ĐÃ tài nghiên cąu khoa học c¿p Học </i>

vián ã làm sáng tß các v¿n Ã sau: Thą nh¿t, há tháng hóa và làm rõ thêm nhăng v¿n Ã lý luÁn c¢ bn v húa Ân, chò ra cỏc yờu cu ỏi vãi hố ¢n, kÅ tên các lo¿i hóa ¢n, phân tích vai trị căa hóa ¢n. Nái dung quan trọng vÃ mặt lý luÁn là i sâu xem xét các nái dung vÃ qn lý hóa ¢n, làm rõ các ngun tÃc qn lý hóa ¢n, lý gii v s cn thit tng cÔồng qun lý húa Ân v tỡm hiu cỏc nhõn tỏ nh hÔỗng Án qn lý hóa ¢n. Thą hai, Ã tài ã tìm hiÅu kinh nghiám quác tÁ vÃ quÁn lý húa Ân ca mỏt sỏ nÔóc cú iu kiỏn tÔÂng ãng vãi Viát Nam, tÿ ó rút ra các bài học mà Viát Nam có thÅ nghiên cąu và vÁn dāng. Thą ba, Ã tài ã trình bày các quy ánh hián hành vÃ hóa ¢n, phÁn ánh tỡnh hỡnh qun lý húa Ân ỗ Viỏt Nam, bỏm sỏt cỏc nỏi dung cp ỗ chÔÂng lý luÁn, tÿ quÁn lý viác phát hành, sā dāng hóa ¢n; kÁt q kiÅm tra, giám sát tình

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

hỡnh s dng húa Ân ỗ mỏt vi ỏa phÔÂng v c biỏt, ti ó chò ra các d¿ng vi ph¿m iÅn hình vÃ hóa Ân. Trờn cÂ sỗ phn ỏnh tỡnh hỡnh thc t, tác giÁ ã rút ra nhăng nhÁn xét ánh giá chung vÃ cơng tác qn lý hóa ¢n ç Viát nam cÁ vÃ nhăng kÁt quÁ tích cąc và các h¿n chÁ, i sâu làm rõ nguyên nhõn ca cỏc kt qu t Ôc v hn ch. Th tÔ, trờn cÂ sỗ mc tiờu, yờu cu tng cÔồng qun lý húa Ân ỗ Viỏt Nam, ti xut hai nhúm gii phỏp tng cÔồng quÁn

hành lang pháp lý, tăng cÔồng cụng tỏc qun lý ỏi tÔng sā dāng hóa ¢n; Nâng cao hiáu quÁ ho¿t áng ái chiÁu và xác minh hoá Ân; tng cÔồng cụng tỏc thanh tra, kiÅm tra, giám sát sā dāng hóa ¢n, qut tốn húa Ân ỗ cỏc

cỏc doanh nghiỏp s dng hoỏ Ân iỏn t; tng cÔồng kt hp giăa c¢ quan thuÁ vãi c¢ quan chąc năng khác trong viác qn lý hóa ¢n,... [19]

<i>Lê Xn TrÔồng (2016) ch biờn, Giỏo trỡnh Qun lý thu 2016, NXB Tài </i>

sâu sÃc, mang l¿i nÃn tÁng lý thuyÁt căn bÁn cho hóa ¢n nói chung và hóa ¢n iỏn t núi riờng. Nỏi dung ca ChÔÂng 9 ã giãi thiáu nhăng v¿n Ã lý luÁn c¢ bn v húa Ân v qun lý húa Ân nhÔ: Khái niám hóa ¢n, nái dung căa hóa ¢n, phân lo¿i hóa ¢n, khái niám qn lý hóa ¢n, nái dung qn lý hóa ¢n, ngun tÃc qn lý húa Ân. ChÔÂng ny cng giói thiỏu nhng nỏi dung c¢ bÁn căa cơng tác qn lý hóa Ân ỗ Viỏt Nam. [57]

<i>Tác giÁ Phan Thanh HÁi (2018), <Trao åi vÃ mát sá các ặc iÅm, răi ro căa hóa ¢n ián tā và kiÁn nghá ái vãi văn bÁn pháp lý có liên quan=, Đại học </i>

<i>Duy Tân</i>. Bài viÁt ã nêu ra ặc iÅm c¢ bÁn căa hóa ¢n iỏn t, ri ro sai sút v nh hÔỗng căa chúng ái vãi cơng tác kiÅm tra, kiÅm sốt, kim toỏn, T ú Ôa ra nhng kt lun kiÁn nghá iÃu chßnh văn bÁn pháp lý có liên quan Án hóa ¢n ián tā. Tác giÁ bài viÁt cho rằng, vãi thåi ¿i công nghá 4.0 và trong nò lc trỗ thnh mỏt chớnh ph kin t¿o dąa trên nÃn tÁng công nghá, tri thąc viác tin n bt buỏc tt c cỏc ỏi tÔng doanh nghiáp, cá nhân kinh doanh sā dāng hóa

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

¢n ián tā là xu thÁ t¿t yÁu và l ch trÔÂng hon ton úng Ãn. Tuy vÁy chúng ta cn r soỏt li nhng im mõu thun, chÔa hp lý cú hÔóng ci thiỏn iu chònh sao cho phự hp hÂn vói tỡnh hỡnh thc tiòn, m bÁo tính nh¿t quán, khoa học căa các văn bÁn pháp quy trong thåi gian Án. [17]

Anh Huu Nguyen, Thao Phuong Nguyen, Giang Tra Thi Dang (2020), <Determinants of E-invoice Adoption: Empirical Evidence from Vietnam=,

<i>Journal of Asian Finance=, Economics and Business. Bài báo này nhằm māc ích </i>

iÃu tra nh hÔỗng ca cỏc yu tỏ n húa Ân iỏn t ỗ giai on ỏp dng sÂ khai trong bỏi cnh Viỏt Nam. D liỏu Ôc thu thp bng cách sā dāng bÁng câu hßi gāi cho 318 ngÔồi tham gia l qun lý v k toỏn ca các công ty t¿i Viát Nam tÿ tháng 6 n thỏng 9 nm 2019. Cỏc phÔÂng phỏp thỏng kờ Ôc s dng gii quyt cỏc vn nghiên cąu bao gãm kiÅm ánh Cronbach's Alpha, Phân tích nhân tá giÁi thích (EFA), và Phân tích yÁu tỏ xỏc nhn (CFA). Sau ú, Mụ hỡnh phÔÂng trỡnh cu trỳc (SEM) Ôc s dng ỏnh giỏ mơ hình giÁ thut Ã xu¿t vÃ viác áp dng húa Ân iỏn t ỗ Viỏt Nam. Kt qu nghiên cąu cho th¿y các yÁu tá trąc tiÁp có tác áng tháng kê áng kÅ Án viác áp dāng hóa ¢n ián tā ái vãi hành vi và kiÅm sốt hành vi nhÁn thąc. Tính hău ích Ôc cm nhn v tớnh dò s dng Ôc cm nhn nh hÔỗng tớch cc n thỏi ỏ ỏi vói hnh vi. n lÔt mỡnh, nhng yu tỏ ny li bỏ nh hÔỗng bỗi s tÔÂng thớch Ôc nhÁn thąc. Dąa trên kÁt quÁ nghiên cąu, mát sỏ xut cú th thc hiỏn Ôc nhm

Nghiờn cąu này chß ra nhăng tác áng quan trọng căa thỏi ỏ v nhn thc ca ngÔồi dựng vÃ khÁ năng kiÅm soát ái vãi ý ánh sā dāng. Ngoài ra, mát sá khuyn nghỏ trc quan chớnh ó Ôc xut nhằm cÁi thián są thành công căa viác áp dāng hóa ¢n ián tā căa các doanh nghiáp trong bái cÁnh Viát Nam. Nghiên cąu này chß ra nhăng tác áng quan trọng căa thái á và nhÁn thc ca ngÔồi dựng v kh năng kiÅm soát ái vãi ý ánh sā dāng. Ngoài ra, mát sá khuyÁn nghá trąc quan chớnh ó Ôc xut nhm ci thiỏn s thành cơng căa viác áp dāng hóa ¢n ián tā căa các doanh nghiáp trong bái cÁnh Viát Nam.

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

Nghiên cąu này chß ra nhăng tác áng quan trọng căa thái á và nhÁn thąc ca ngÔồi dựng v kh năng kiÅm soát ái vãi ý ánh sā dāng. Ngoài ra, mát sá khuyÁn nghá trąc quan chớnh ó Ôc xut nhm ci thiỏn s thnh cơng căa viác áp dāng hóa ¢n ián tā căa các doanh nghiáp trong bái cÁnh Viát Nam. [62]

<b> 1.2.2. Nhóm cơng trình nghiờn cu thc tiòn v qun lý húa Ân iỏn tā </b>

Tác giÁ Nguyßn Thá Hãng Liêm (2016), <Các yÁu tá nh hÔỗng n xu

cu ny nhm xỏc ỏnh cỏc yu tỏ nh hÔỗng n xu hÔóng chn húa Ân iỏn t cng nhÔ mc ỏ nh hÔỗng ca tng yu tỏ. T ú, Ôa ra mát sá kiÁn nghá ái vãi c¢ quan nhà nÔóc cú thm quyn nhm Ôa hỡnh thc chn húa Ân iỏn t trỗ thnh hỡnh thc ch o trong tÔÂng lai. Nghiờn cu Ôc thc hiỏn qua hai giai on. Nghiờn cu ỏnh tớnh sÂ bỏ Ôc thc hiỏn trÔóc thụng qua k thut phòng vn sâu nhằm iÃu chßnh thang o phù hÿp vãi ái tÔng nghiờn cu. D liỏu Ôc mó húa v Ôa vo phõn tớch vói s hò tr ca phn mÃm SPSS. KÁt quÁ nghiên cąu cho th¿y có 6 yu tỏ nh hÔỗng n xu hÔóng chn húa ¢n ián tā theo mąc á tÿ cao tãi th¿p là: nhÁn thąc kiÅm soát hành vi, nhÁn thąc są hău ích, nhÁn thąc tính dß sā dāng, niÃm tin, chuẩn chă quan và cuái cùng là nhÁn thąc rào cÁn chuyÅn åi. Mặc dù còn nhiÃu h¿n chÁ, tuy nhiên nhăng kÁt quÁ mà nghiên cu mang li cng giỳp cho cÂ quan nh nÔóc có thẩm qun có mát cái nhìn tång quan v xu hÔóng chn húa Ân iỏn t, qua ú Ã ra các bián pháp khuyÁn khích doanh nghiáp ląa chọn hóa ¢n ián tā cho mình. [25]

Tác giÁ Nguyßn Văn Thăy (2017), <Nhăng v¿n Ã ặt ra trong triÅn khai

<i>thąc hián hóa ¢n ián tā=, Tạp chí Tài chính. Bài viÁt ã nêu ra nhăng lÿi ích </i>

khi sā dāng hóa ¢n ián tā ái vãi doanh nghiáp, vãi c¢ quan thuÁ và c¢ quan qun lý nh nÔóc cú liờn quan v ái vãi xã hái nói chung. Bài viÁt ã nêu bt Ôc tỡnh hỡnh s dng húa Ân iỏn t trong thồi gian qua v Ôa ra nhng gii pháp kiÁn nghá thúc ẩy áp dāng hóa ¢n iỏn t ỗ Viỏt Nam. [53]

Tác giÁ Ngun Đ¿i Trí (2018), Nghiên cứu hình thành cơ sở dữ liệu

<i>quốc gia và giải pháp thúc đẩy sử dụng hóa đơn điện tử, ĐÃ tài nghiên cąu khoa </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

học, Bá Tài chính. Đây là mát Ã tài nghiên cąu khoa học r¿t cơng phu, nghiêm túc và có nhiÃu óng góp có giá trá thąc tißn cao. ĐÃ tài ã làm rõ mát sá v¿n Ã lý luÁn v thc tiòn v húa Ân iỏn t v cÂ sỗ d liỏu nhÔ: khỏi niỏm kho cÂ sỗ dă liáu, mát sá giÁi pháp cung c¿p kho c¢ sỗ d liỏu ca cỏc hóng cụng nghỏ lón trên thÁ giãi. Ngoài ra Ã tài ã giãi thiáu kinh nghiám áp dāng hóa ¢n ián tā và xõy dng cÂ sỗ d liỏu quỏc gia ca mỏt sỏ nÔóc trờn th giói (Hn Quỏc, cỏc nÔóc EU, Đài Loan) và rút ra bài học kinh nghiám cho Viát Nam và cũng ã ánh giá thąc trng s dng húa Ân iỏn t v cÂ sỗ dă liáu qc gia vÃ hóa ¢n ián tā t¿i Viát Nam. ĐÃ tài ã Ã xu¿t mát sá giÁi pháp thúc ẩy sā dāng hóa ¢n ián tā theo 3 nhóm chính là: Nhóm giÁi pháp cho ngành ThuÁ, nhóm giÁi pháp cho doanh nghiáp và nhóm giÁi pháp cho bên thą ba. Trong ó có nhiÃu giÁi pháp có ý nghĩa thąc tißn cao nhÔ: Hon thiỏn cÂ ch, chớnh sỏch v hóa ¢n Å thúc ẩy sā dāng hóa ¢n ián tā; xây dąng c¢ chÁ Å các ¢n vá

dă liáu Å các doanh nghiáp kÁt nái vãi c¢ quan th; ląa chọn hình thąc hóa ¢n ián tā phù hÿp vãi quy mô, ngành nghÃ kinh doanh căa doanh nghiáp. Bên c¿nh ó Ã tài ã Ã xut 5 gii phỏp xõy dng cÂ sỗ d liỏu qc gia vÃ hóa ¢n. Trong ó, mát sá giÁi pháp có tính khÁ thi cao, có thÅ nghiờn cu ỏp dng trong thc tiòn l: PhÔÂng ỏn la chn hỡnh thc u tÔ, gii phỏp v thu thÁp dă liáu hóa ¢n tÿ các doanh nghiáp&[55]

<i>ở Việt Nam. ĐÃ tài ã khái quát Ôc cÂ sỗ lý lun chung v húa Ân iỏn tā </i>

nhằm làm rõ są khác biát giăa hóa ¢n iỏn t vói húa Ân thụng thÔồng. Viỏc ỏp dāng hóa ¢n ián tā mang l¿i nhiÃu lÿi ích thiÁt thąc. Lÿi ích chung vÃ kinh tÁ và mụi trÔồng ca húa Ân iỏn t Ôc th hiỏn ỗ khớa cnh: húa Ân iỏn t cú Ôu im vÔt trỏi hÂn húa Ân giy, v qun lý dịng tiÃn căa hóa ¢n ián tā (làm tăng tính minh b¿ch trong kÁ tốn); lÿi ích c¿nh tranh; li ớch thõn thiỏn vói mụi trÔồng. Bờn cnh ó nghiên cąu cịn chß ra các tác áng căa viác sā dāng hóa ¢n ián tā ái vãi cơng tác qn lý th: hóa ¢n ián tā giúp c¢ quan thuÁ xây

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

dąng c¢ sỗ d liỏu; giỳp cÂ quan thu tit kiỏm Ôc thồi gian cng nhÔ chi phớ ỏi chiu húa Ân; giỳp cÂ quan thu phỏt hiỏn Ôc hnh vi vi ph¿m vÃ th. Khơng chß vÁy, Ã tài ó phõn tớch Ôc kinh nghiỏm quỏc t v viỏc áp dāng hóa ¢n ián tā và các bián pháp thúc ẩy sā dāng hóa ¢n ián tā. Tÿ kinh nghiỏm cỏc nÔóc, bi hc rỳt ra cho Viát Nam. ĐÃ tài thąc hián ánh giá thąc tr¿ng ỏp dng húa Ân iỏn t ỗ Viỏt Nam trong thåi gian qua vÃ nhăng kÁt quÁ tích cąc t Ôc v ỏp dng húa Ân iỏn t v Ôa ra nhng mt cũn hn ch trong viỏc áp dāng hóa ¢n ián tā căa Viát Nam. ti ó Ôa ra kin nghỏ gii phỏp nhm thỳc y s dng húa Ân iỏn t ỗ Viát Nam trong thåi gian tãi. [21]

<i>Tỏc gi Nguyòn NhÔ Qunh v Phm Thá Thu Hãng (2021), <Thąc tißn </i>

áp dāng hóa ¢n ián tā ç các quác gia và khuyÁn nghá cho Viát Nam=. Bài viÁt trong Hái thÁo khoa học: Chính sách và quÁn lý thuÁ, hÁi quan, logistic. Bài viÁt này nghiên cąu thc tiòn ỏp dng húa Ân iỏn t ỗ cỏc nÔóc v khuyn nghỏ cho Viỏt Nam. Qua nghiờn cu kinh nghiỏm ca cỏc nÔóc cho thy, húa Ân iỏn t ó Ôc ỏp dng bt buỏc ti nhiu quỏc gia v ang cú xu hÔóng ngy cng mỗ rỏng trờn ton cu. Húa Ân iỏn t giỳp doanh nghiỏp tit kiỏm Ôc thồi gian, chi phớ, thỳc y phỏt trin thÔÂng mi iỏn t, óng thồi giỳp cÂ quan thu, hi quan dò dàng quÁn lý, truy xu¿t các sá liáu tháng kê báo cáo, phát hián hành vi vi ph¿m gian lÁn vÃ th, hÁi quan. Ngồi ra, hóa ¢n ián t giỳp Chớnh ph ỏnh giỏ Ôc s phỏt triÅn căa các ngành nghÃ kinh doanh, các lo¿i hình kinh tÁ, tÿ ó có các chính sách thúc ẩy nÃn kinh tÁ phát triÅn. [30]

<b>1.3. KhoÁng tráng nghiên cąu </b>

Cho Án nay ã có nhiÃu cơng trình nghiên cąu có liên quan Án Ã tài luÁn án. Các nghiên cąu này có Ã cÁp Án cÁ nhăng lý ln thąc tißn vÃ qn lý hóa ¢n ián tā. Các cơng trình nghiên cąu này r¿t a d¿ng vÃ nái dung. Tuy nghiên mßi nghiên cąu Ã cÁp Án mát nái dung theo mát khía c¿nh cā thÅ cÁ vÃ lý luÁn và thąc tißn. LuÁn án ã kÁ thÿa, sā dāng mát sá nỏi dung v lý lun nhÔ: khỏi niỏm, phõn lo¿i, u cÁu, ngun tÃc qn lý hóa ¢n và hóa ¢n ián tā& Å làm nÃn tÁng cho nghiên cąu này.

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

VÃ c¢ bÁn các cơng trình nghiờn cu ó cp Ôc mỏt sỏ vn lý luÁn và thąc tißn liên quan Án quÁn lý hóa ¢n ián tā, tuy nhiên các nghiên cu trờn cũn mỏt sỏ im hn ch nhÔ sau:

+ VÃ lý ln

<i><b>Thứ nhất, các cơng trình nghiờn cu nÔóc ngoi v trong nÔóc chÔa hỏ </b></i>

thỏng mát cách tồn dián, Áy ă lý ln vÃ hóa ¢n ián tā và qn lý hóa ¢n ián t. Cỏc nỏi dung chÔa Ôc cp, chÔa Ôc nghiên cąu, ãng thåi có mát sá v¿n Ã mãi phát sinh vÃ qn lý hóa ¢n ián tā chÔa Ôc nờu ra. õy l khong trỏng nghiờn cąu mà tác giÁ s¿ khai thác trong luÁn án.

<i><b>Th hai, chÔa cú cụng trỡnh nghiờn cu no khỏi quát, há tháng hóa Áy </b></i>

ă nhăng v¿n Ã lý ln vÃ hóa ¢n, hóa ¢n ián tā và qn lý hóa ¢n ián tā căa c¢ quan th ỏi vói doanh nghiỏp nhÔ: Khỏi niỏm húa Ân, phõn lo¿i hóa ¢n, u cÁu ái vãi hóa ¢n, khái niám hóa ¢n ián tā, khái niám qn lý hóa ¢n ián tā, nái dung qn lý hóa ¢n ián tā, ngun tÃc qn lý hóa ¢n ián t, cỏc nhõn tỏ nh hÔỗng n qun lý hóa ¢n ián tā. Đây s¿ là nái dung vÃ mặt lý luÁn mà luÁn án s¿ khai thỏc.

Cỏc cụng trỡnh nghiờn cu trÔóc õy chÔa phỏt triÅn bå sung làm rõ mát sá v¿n Ã lý lun qun lý húa Ân iỏn t nhÔ: Cỏc u cÁu ái vãi qn lý hóa ¢n ián t v cỏc nhõn tỏ nh hÔỗng n qun lý hóa ¢n ián tā. Nhăng nái dung này s¿ Ôc tỏc gi phỏt trin bồ sung, lm rừ, phỏt trin trong lun ỏn.

+ V thc tiòn:

tÔÂng ãng vãi Viát Nam. Xu¿t phát iÅm và các iÃu kiỏn cng chÔa phự hp nờn kh nng ng dng ỗ Viỏt Nam cũn hn ch. Chớnh vỡ vy luÁn án s¿ giãi thiáu kinh nghiám căa các nÔóc v qun lý húa Ân iỏn t ca cÂ quan thuÁ ái vãi doanh nghiáp và rút ra bài học kinh nghiám cho Viát Nam. Đây chính là khng tráng nghiên cąu có giá trá thąc tißn Å tác giÁ khai thác trong luÁn án.

- Các nghiờn cu ỗ Viỏt Nam mói chò x lý tng v¿n Ã tùy theo góc á nghiên cąu. H¢n năa, bái cÁnh nghiên cąu cũng có nhiÃu thay åi làm phát sinh

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

các v¿n Ã mãi cÁn giÁi quyÁt, ặc biát là các v¿n Ã có tính ch¿t kỹ tht. Đây là khng tráng tỏc gi cú th Ôa ra nhng ỏnh giỏ vÃ thąc tr¿ng qn lý hóa ¢n ián tā ca cÂ quan thu ỏi vói doanh nghiỏp ỗ Viỏt Nam ãng thåi chß ra nhăng kÁt quÁ ¿t Ôc, nhng hn ch v nguyờn nhõn ca hn ch qun lý húa Ân iỏn t ỗ Viỏt Nam.

- Cách tiÁp cÁn căa nhăng cơng trình nghiên cu khoa hc trÔóc õy cng cú nhiu khỏc biát, d¿n Án góc nhìn khác nhau trong q trình nghiên cąu và các phát hián v¿n Ã, Ã xu¿t các giÁi pháp và iÃu kián thąc hián các giÁi pháp cũng khác nhau. Chính vì vÁy, khng tráng Å tác giÁ nghiên cąu tiÁp tāc trong luÁn án là Ã xu¿t 4 nhóm giÁi pháp tăng cÔồng qun lý húa Ân iỏn t ca cÂ quan th ái vãi doanh nghiáp, ó là: Hồn thián văn bÁn pháp lý vÃ qn lý hóa ¢n ián tā; nhóm giÁi pháp vÃ tå chąc triÅn khai qn lý hóa ¢n ián tā; nhóm giÁi pháp vÃ kiÅm tra, giám sát trong qn lý hóa ¢n ián tā; nhóm giÁi pháp vÃ xā lý vi ph¿m hành chính vÃ qn lý hóa ¢n ián tā. óng thồi, Ôa ra cỏc xut 4 kin nghỏ hò tr cụng tỏc qun lý húa Ân ián tā căa c¢ quan thuÁ ái vãi doanh nghiỏp ỗ Viỏt Nam.

T nhng khong trỏng nghiờn cąu vÃ mặt thąc tißn, lý thuyÁt và ph¿m vi nghiên cąu, tác giÁ cho rằng v¿n Ã nghiên cąu vÃ qn lý hóa ¢n ián tā ái vãi doanh nghiáp t¿i Viát Nam là mát v¿n Ã m bo Ôc tớnh thồi s cp thit v tính ác lÁp so vãi các cơng trình nghiên cąu nói trên. Do ó, tác giÁ chọn

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

Qua nghiên cąu các cơng trình ¿i diỏn, trong ú cú cỏc cụng trỡnh trong nÔóc v cỏc cụng trỡnh nÔóc ngoi liờn quan n tài qn lý hóa ¢n ián tā, tác giÁ ã tìm ra khng tráng nghiên cąu, tÿ ó tìm ra Ôc vn cn nghiờn cu ca lun án, ây chính là các v¿n Ã mà luÁn án này tÁp trung giÁi quyÁt. Qua viác tham khÁo nhng cụng trỡnh nghiờn cu khoa hc trong nÔóc v ngoi nÔóc, tỏc gi tỡm ra khong trỏng nghiờn cąu và dą kiÁn nhăng óng góp căa nghiên cąu Å mang l¿i nhăng giá trá tham khÁo hău dng cho cÂ quan Thu cng nhÔ cỏc cÂ quan quÁn lý. Mát sá v¿n Ã lý luÁn c¢ bÁn vÃ hóa ¢n ián tā và qn lý húa Ân iỏn t ó Ôc nghiờn cu rừ, ó t Ôc s thỏng nht cao gia cỏc kt quÁ nghiên cąu tác giÁ s¿ kÁ thÿa và phát triÅn trong ln án. Ngồi ra, v¿n cịn mát sỏ nỏi dung chÔa Ôc nghiờn cu, mỏt sỏ nỏi dung chÔa t Ôc s thỏng nht gia cỏc kt qu nghiờn cu s Ôc tỏc gi lm rừ trong luÁn án. KhoÁng tráng căa các nghiên cąu ỗ Viỏt Nam v nÔóc ngoi mang n cho tỏc gi hÔóng nghiờn cu i sõu vo phõn tớch tÿ ó chß ra các nhân tá tác áng Án qn lý hóa ¢n ián tā căa c¢ quan Thu. Bờn cnh ú, viỏc khai thỏc theo hÔóng các nhân tá quÁn lý thuÁ tác áng Án quÁn lý hóa ¢n ián tā căa doanh nghiáp căa doanh nghiáp t¿i Viát Nam là khoÁng tráng nghiên cąu mà tác giÁ s¿ khai thác trong luÁn án Å Ám bÁo tính mãi, tính thåi są căa luÁn án.

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

<b>CH£¡NG 2: C¡ Sà LÝ LUÀN VÂ QUÀN LÝ HÓA Đ¡N ĐIàN TĀ CĂA C¡ QUAN THUÀ ĐàI VâI DOANH NGHIàP </b>

<b>2.1. C¢ sá lý ln chung vÃ hóa đ¢n và hóa đ¢n đián tā 2.1.1. C¢ sá lý ln vÃ hóa đ¢n </b>

Hóa ¢n là mát tht ngă quen thuác và phå biÁn. Đã có r¿t nhiÃu khái niỏm Ôc Ôa ra v húa Ân vói cỏc gúc ỏ tip cn khỏc nhau ó Ôc cụng bỏ trên các tài liáu khoa học. Có khá nhiÃu cách hiÅu khơng hồn tồn giáng nhau vÃ hóa Ân. Mỏt sỏ khỏi niỏm v húa Ân nhÔ sau:

Theo tÿ iÅn Oxford Advanced Learner’s Dictionnary: <Hố ¢n (invoice) là danh mc hng hoỏ ó Ôc bỏn, cụng viỏc ó Ôc thc hiỏn& cho thy nhng gỡ bn phi trÁ tiÃn= [95]

Theo tÿ iÅn Investopedia: <Hố ¢n (invoice) l mỏt chng t thÔÂng mi ghi rừ tng khon mc mỏt giao dỏch gia mỏt ngÔồi mua v mỏt ngÔồi bỏn.= Mỏt hoỏ Ân s thÔồng bao góm: sỏ lÔng mua, giỏ ca hng hoỏ dỏch v, ngày tháng, các bên có liên quan, sá hố ¢n và thơng tin th. NÁu hàng hố hoặc dỏch v Ôc mua chỏu, hoỏ Ân thÔồng ghi rừ nhăng iÃu khoÁn căa thoÁ thuÁn, và cung c¿p thụng tin v nhng phÔÂng phỏp thanh toỏn kh dng. [93]

Trong tÿ iÅn TiÁng Viát thì hóa ¢n là: <Gi¿y ghi hàng ã bán cùng vãi giá tiÃn lm bng=. õy l khỏi niỏm húa Ân Ôc hiu theo cỏch Ân gin, dÔói gúc ỏ phồ thơng. [26]

J.H. Adam (1982) cho rằng: <Hóa ¢n là mỏt ti liỏu do ngÔồi bỏn lp v gi cho ngÔồi mua ghi nhn chi tit v hng húa Ôc bỏn theo mòi ln giao dỏch bỏn hng. Mòi húa Ân phi cú nhng thụng tin cÂ bn nhÔ: tờn v ỏa chò ca ngÔồi bỏn v ngÔồi mua; ngy v sỏ húa Ân v nghỏ mua hàng; mơ tÁ tÿng lo¿i hàng hóa Ôc mua bỏn, sỏ lÔng, Ân giỏ, tồng giỏ bỏn căa mßi lo¿i hàng hóa; tång giá bán hàng húa, lÔng chit khu Ôc chp thun v tồng giỏ trá căa hóa ¢n= [75]. Khái niám này ó gii thớch húa Ân dÔói gúc ỏ mát

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

thuÁt ngă chuyên ngành và cũng giÁi thích rõ h¢n vÃ bÁn ch¿t căa hóa ¢n, nhăng nái dung thiÁt u căa hóa ¢n.

Theo R.H.Parker (1992): < Húa Ân l mỏt ti liỏu ngÔồi bỏn lp gi cho ngÔồi mua ghi nhn chi tit v thơng tin bán hàng hóa hoặc dách vā, giá cÁ và các iÃu kián thanh toán= [87]. Trong khái niỏm ny, húa Ân Ôc hiu vói tÔ cỏch mát thuÁn ngă chuyên ngành kÁ toán.

Tác giÁ Lờ Xuõn TrÔồng v cụng s (2016), trong Giỏo trình <Qn lý th= căa Học vián Tài chính, viÁt vÃ khái niám hóa ¢n là chąng tÿ do ngÔồi bỏn lp gi cho ngÔồi mua ghi nhn thơng tin căa tÿng giao dách bán hàng hóa hoặc cung ąng dách vā. Quan niám vÃ hóa ¢n này tÁp trung vào nái hàm, bÁn ch¿t căa hóa ¢n vãi nhăng khía c¿nh: Mát là, hóa ¢n là chąng tÿ kÁ tốn. Nghĩa là hóa ¢n là gi¿y tå hoặc vÁt mang tin phÁn ánh mát nghiáp vā kinh tÁ ã phát sinh và thąc są hồn thành. Hai là, hóa ¢n là mát chąng tÿ kÁ toán ặc biát phÁn ánh nghiáp v mua bỏn hng húa, dỏch v gia ngÔồi bỏn v ngÔồi mua do ngÔồi bỏn lp gi cho ngÔồi mua. iu ny cú ngha l, húa Ân ln phÁi có ít nh¿t 2 liên, mát liên gi cho ngÔồi mua v mỏt liờn ngÔồi bỏn lÔu gi. HÂn na, vói tÔ cỏch l mỏt chng tÿ kÁ tốn thì hóa ¢n phÁi có Áy ă nhăng thông tin không thÅ thiÁu căa mát chąng t k toỏn nhÔ: Tờn chng t, sỏ chng t, ngy thỏng nm lp chng t, ngÔồi lp chng t, ngÔồi duyỏt chng t, nỏi dung nghiỏp v kinh tÁ phát sinh và giá trá căa nghiáp vā kinh tÁ phát sinh. Ba là, hóa ¢n phÁi phÁn ánh nhăng thông tin vÃ giao dách bán hàng hóa hoặc cung ąng dách vā. Đó là các thụng tin v ngÔồi bỏn, ngÔồi mua, loi hng húa hoc dỏch v Ôc giao dỏch mua bỏn, khỏi lÔng v giỏ trỏ mua bỏn. Ngoi ra, tựy theo lo¿i hóa ¢n cā thÅ mà có thÅ có cỏc thụng tin khỏc nhÔ: phÔÂng thc thanh toỏn, chiÁt kh¿u&[57]

<i>Trong luÁn án này, tác giÁ nh¿t trí vãi khái niám hoá đơn là một chứng từ </i>

<i>do người bán lập gửi cho người mua ghi nhận thông tin của từng giao dịch bán hàng hóa hoặc cung ng dch v. [57] </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

NhÔ vy, hóa ¢n phÁi ặc biát phÁn ánh chính xác, trung thąc, Áy ă vÃ giao dách kinh tÁ phát sinh trong q trình cung ąng hàng hóa, dách vā. Nái hàm căa khái niám hóa ¢n bao gãm: xỏc ỏnh giao dỏch gia ch th ngÔồi mua - ngÔồi bỏn, hng húa dỏch v giao dỏch, giỏ trá hàng hóa, dách vā giao dách. Khái niám hóa ¢n phÁn ánh tính pháp lý vÃ thåi iÅm giao dách, nghĩa vā căa các bên trong giao dỏch, ngÔồi i diỏn phỏp lut trong giao dỏch.

Hóa ¢n là chąng tÿ kÁ tốn nên nái dung hóa ¢n ã lÁp phÁi chąa ąng các thông tin thiÁt yÁu căa mát chąng t k toỏn. Ngoi ra vói tÔ cỏch l mỏt chąng tÿ ghi nhÁn thơng tin bán hàng hóa, cung ąng dách vā, nái dung căa hóa ¢n phÁi phÁn ánh nhăng thông tin Áy ă và chi tiÁt vÃ giao dách mua bán hàng hóa, dách vā. Bên c¿nh ó, căn cą vào hóa ¢n Å c ngÔồi mua v ngÔồi bỏn hng húa xác ánh nghĩa vā thuÁ căa họ. Do vÁy nái dung trên hóa ¢n phÁi áp ąng các u cu v kờ khai, tớnh thu.

Vói tÔ cỏch là mát chąng tÿ kÁ tốn, hóa ¢n phÁi có cỏc nỏi dung xỏc nhn thụng tin ca ngÔồi bỏn, ngÔồi mua, nỏi dung nghiỏp v kinh t phỏt sinh ví dā: tên, ký hiáu và sá hiáu căa hóa ¢n; ngày, tháng, năm lÁp hóa ¢n; tên , ỏa chò ca Ân vỏ hoc cỏ nhõn lp húa Ân; tờn, ỏa chò ca Ân vỏ hoc cá nhân nhÁn hóa ¢n nái dung nghiáp vā kinh t, ti chớnh phỏt sinh; sỏ lÔng, Ân giỏ và sá tiÃn căa nghiáp vā kinh tÁ, tài chính ghi bằng sá; tång sá tiÃn căa hóa ¢n; ch ký, h v tờn ca ngÔồi lp v nhng ngÔồi cú liờn quan n húa Ân&

Vói tÔ cách là mát chąng tÿ kÁ toán ặc biát phāc vā cho māc ích tính th, hóa ¢n phÁi có thêm các nái dung sau: tên hàng hóa hoặc dách vā, thuÁ su¿t thuÁ giá trá gia tăng và tiÃn thuÁ giá trá gia tăng (ái vãi hóa Ân giỏ trỏ gia tng.

Vói tÔ cỏch mỏt chng tÿ kÁ tốn phāc vā cho māc ích xác ánh nhiám vā căa các chă thÅ, hóa ¢n phÁi có thêm các nái dung sau: mã sá thu ca ngÔồi mua, mó sỏ thu ca ngÔồi bỏn; phÔÂng thc thanh toỏn, tờn ca tồ chc t¿o hoặc cung ąng hóa ¢n

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

Có thÅ phân lo¿i hóa ¢n thành nhiÃu lo¿i khác nhau theo các tiêu thąc khác nhau. Sau ây là mát sá cách thąc phân lo¿i hóa ¢n

Húa Ân cú thÅ bao gãm 6 lo¿i: Hóa ¢n tiêu chuẩn, hóa ¢n bán hàng, hóa ¢n giá trá gia tăng, húa Ân c biỏt, húa Ân thÔÂng mi, vn Ân.

lĩnh vąc sÁn xu¿t, kinh doanh khác nhau.

hóa, cung ąng dách vā náp thuÁ giá trá gia tăng theo phÔÂng phỏp trc tip. (3) Húa Ân giỏ trỏ gia tng: l húa Ân m ngÔồi phỏt hnh l ngÔồi bỏn hng húa, cung ng dỏch v nỏp thu giỏ trỏ gia tng theo phÔÂng phỏp khu tr.

phÁn ánh nhăng thông tin riêng biát trong lĩnh vąc ó. Hóa ¢n ặc biát bao gãm nhiÃu lo¿i c th nhÔ sau:

ny Ôc s dng trong ngnh xây dąng vì ây là lĩnh vąc ịi hßi nhiÃu thåi gian Å hồn thành và chi phí cao. Các cơng ty xây dąng gāi hóa ¢n này ghi nhn khỏi lÔng xõy lp ó hon thnh yờu cu ch u tÔ thanh toỏn theo tin ỏ xõy dng.

- Húa Ân khỏi lÔng: húa Ân xác ánh sá tiÃn phÁi thanh toán dąa trên khỏi lÔng cụng viỏc s cung ng ch khụng phi thåi gian hồn thành cơng viác. Hóa ¢n khái lÔng khỏc vói húa Ân khỏi lÔng hon thnh ỗ chò nú ghi nhn chi phớ dỏch v trÔóc khi thąc hián dách vā. Nhăng lĩnh vąc ịi hßi sáng t¿o khơng thÅ sā dāng lo¿i hóa ¢n ny vỡ ngÔồi cung cp khụng th xỏc ỏnh trÔóc Ôc giỏ trỏ m h s to ra trÔóc khi tiÁn hành công viác.

bán cung ąng nhăng dách v m giỏ c Ôc xỏc ỏnh theo thồi gian s dng

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

dỏch v v thÔồng s dng ỗ nhng dỏch v v trớ tuỏ ch không phÁi là dách vā kỹ thuÁt. Nhăng ái tÔng thÔồng s dng húa Ân ny l lut sÔ, cỏc chuyờn gia, gia sÔ&Mỏt sỏ dỏch v khỏc tính tiÃn theo thåi gian sā dāng cũng dùng lo¿i húa Ân ny, chng hn nhÔ cho thuờ xe, th tài sÁn&

- Hóa ¢n dách vā ã sā dāng: hóa ¢n này ghi nhÁn sá tiÃn phÁi trÁ cho nhăng dách vā mà khách hàng ã sā dng trÔóc ú, thồi hn chi tr, sỏ tin lói chm tr nu cú. Loi húa Ân ny thÔồng Ôc s dng trong lnh vc cung cp dỏch v bÔu chớnh, viòn thụng, iỏn, nÔóc, internet.

quỏc t. Theo ú, ngÔồi xut khu hng húa s dng hóa ¢n này ghi nhÁn tồn bá thơng tin v hng húa Ôc ung ng, ngoi nhng thụng tin giỏng nhÔ trÔồng hp bỏn hng húa thụng thÔồng, cịn có nhăng thơng tin ặc thù trong lĩnh vąc thÔÂng mi quỏc t nhÔ: xut x hng húa, mã hàng hóa trong danh māc HS, tên và mó sỏ thu ca ngÔồi vn chuyn. õy l mỏt tài liáu quan trọng trong kê khai hÁi quan ái vãi hàng hóa xu¿t khẩu, nhÁp khẩu.

sau khi ã xÁp hàng lên tàu hoặc sau khi nhÁn hàng Å xÁp lên tàu.

<b>+ Căn cą vào tính ch¿t thơng tin ghi nhÁn trên hóa đ¢n: </b>

Hóa ¢n có thÅ chia thành: Hóa ¢n t¿m tính; hóa ¢n tång hÿp; hóa ¢n tính lãi; hóa ¢n tiêu dùng nái bá; hóa ¢n thanh tốn

(1) Hóa ¢n t¿m tính: là lo¿i hóa ¢n mà t¿t cÁ các thụng tin v d liỏu ó Ôc thu thp v lÔu gi nhÔng chÔa Ôc xỏc nhn.

(2) Húa ¢n tång hÿp: là lo¿i hóa ¢n có ghi nhÁn thơng tin bán nhiÃu lo¿i hàng hóa, dách vā vãi nhăng thåi h¿n thanh tốn khác nhau.

(3) Hóa ¢n tính lãi: là lo¿i hóa ¢n phát hành Å tính lãi ái vãi nhăng tå hóa ¢n bán hng húa, dỏch v trÔóc ú ó quỏ hn thanh toỏn nhÔng chÔa thanh toỏn hoc mói thanh toỏn Ôc mỏt phn tin hng húa, dỏch v.

(4) Húa ¢n tiêu dùng nái bá: là lo¿i hóa ¢n mà tå chąc hoặc cá nhân xu¿t hàng hóa ra Å sā dāng cho chính ho¿t áng kinh doanh căa mình.

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

(5) Hóa ¢n thanh tốn: húa Ân ny Ôc phỏt hnh phn ỏnh sỏ tin khỏch hng cũn phi thanh toỏn cho ngÔồi bán hàng hóa hoặc cung ąng dách vā. Chẳng hn nhÔ, khỏch hng mua hng húa trỏ giỏ 10 triáu ãng và ã trÁ ngay 6 triáu ãng thỡ khỏch hng nhn Ôc húa Ân thanh toỏn phn ánh sá tiÃn còn phÁi trÁ 4 triáu ãng. Gi s sau ú khỏch hng tr tip Ôc 3 triỏu óng thỡ s nhn Ôc húa Ân thanh tốn phÁn ánh sá tiÃn cịn phÁi trÁ 1 triáu óng.

<b>+ Cn c vo phÔÂng thc to lp hóa đ¢n và hình thąc căa hóa đ¢n </b>

Hóa ¢n có thÅ chia thành 3 lo¿i: Hóa ¢n ặt in, hóa ¢n tą in, hóa ¢n ián tā.

(1) Hóa ¢n ặt in: là lo¿i hóa ¢n mà nghiáp vā kinh tÁ phỏt sinh Ôc in trờn giy v mu húa Ân Ôc t in rÔóc khi lp húa Ân. Sau khi ã t¿o m¿u hóa ¢n, khi bán hàng húa hoc cung ng dỏch v, ngÔồi bỏn lp húa ¢n bằng cách viÁt trên m¿u hóa ¢n ã in hoc Ôa mu húa Ân vo mỏy in in nái dung nghiáp vā bán hàng hóa, dách vā. Viác t¿o m¿u hóa ¢n có th do ngÔồi phỏt hnh húa Ân th tå chąc khác in hóa ¢n hoặc c¢ quan thu t in sau ú bỏn cho ngÔồi nỏp thuÁ Å sā dāng khi bán hàng hóa, cung ąng dách vā.

(2) Hóa ¢n tą in: là lo¿i hóa Ân m nghiỏp v kinh t phỏt sinh Ôc in trên gi¿y, m¿u hóa Ân Ôc ỏnh dng trong phÁn mÃm in hóa ¢n ch khụng Ôc in trÔóc. Khi cú nghiỏp v bỏn hng húa hoc cung ng dỏch v, ngÔồi bán sā dāng phÁn mÃm in hóa ¢n Å in tồn bá nái dung hóa ¢n mát lÁn tÿ giy trng. NhÔ vy húa Ân t in khỏc húa Ân t in ỗ chò, trong khi húa Ân t in Ôc to mu in trÔóc v lp húa ¢n sau thì ái vãi hóa ¢n tą in, quỏ trỡnh to v lp húa Ân diòn ra cựng lúc.

(3) Hóa ¢n ián tā: là lo¿i hóa ¢n mà tồn bá thơng tin vÃ bán hàng hóa hoc cung ng dỏch v Ôc lp, gi v lÔu giă trong dă liáu ián tā.

Mòi loi chng t u cú vai trị riêng căa nó, hóa ¢n cũng khơng ngo¿i lá. Hóa ¢n là mát trong nhăng lo¿i chąng tÿ chng minh giao dỏch phỏt sinh ca ỏi tÔng náp thuÁ, giúp cho các tå chąc kinh doanh xác ánh chính xác

</div>

(Luận án tiến sĩ) Quản lý hóa đơn điện tử của cơ quan thuế đối với doanh nghiệp ở Việt Nam

<b>QUÀN LÝ HÓA Đ¡N ĐIàN TĀ CĂA C¡ QUAN THUÀ ĐàI VâI DOANH NGHIàP à VIàT NAM </b>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về