Thiết kế xe cứu hộ giao thông trên nền xe m750sl
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (7.5 MB, 90 trang )
<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">
<b>VIỆN CƠ KHÍ </b>
<b>LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP </b>
<b>THIẾT KẾ XE CỨU HỘ GIAO THÔNG TRÊN NỀN XE M750SL </b>
<b>Giảng viên hướng dẫn: ThS. PHẠM VĂN THỨC Sinh viên thực hiện: QUÁCH HÒA GIA HƯNG MSSV: 1851080244 Lớp: CO18D </b>
<b>Thành Phố Hồ Chí Minh, năm 2022 </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2"><b>LỜI CẢM ƠN </b>
Luận văn tốt nghiệp là chứng nhận kết quả của quá trình học hỏi, nghiên cứu và sự nỗ lực và học tập trong gần 5 năm tại trường Đại học Giao thông Vận tải Thành phố Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó cùng với kinh nghiệm 15 tuần thực tập thực tế tại Công ty TNHH
<b>Vĩnh Phát Motors, em xin chọn đề tài “Thiết kế xe cứu hộ giao thông trên nền xe </b>
<b>M750SL” làm đề tài luận văn tốt nghiệp. </b>
Trong q trình thực hiện và hồn thành luận văn tốt nghiệp, em gặp khơng ít khó
<i><b>khăn và vấn đề cần giải đáp. Nhờ sự giúp đỡ tận tình của thầy ThS. Phạm Văn Thức </b></i>
cùng với phòng R&D trong Công ty TNHH Vĩnh Phát Motors mà em đã giải đáp được thắc mắc và giải quyết được các vấn đề thiếu sót. Em xin trân trọng gửi lời cảm ơn sâu
<i><b>sắc đến thầy ThS. Phạm Văn Thức đã hỗ trợ em hoàn thiện hơn đề tài luận văn của </b></i>
mình.
Sau cùng em cũng xin gửi những lời tri ân tới gia đình, và Quý thầy cơ trong Viện cơ khí và Bộ mơn ơ tô đã tạo điều kiện, hướng dẫn cho em thực hiện và hoàn thành đề tài luận văn tốt nghiệp của mình.
Em xin chân thành cảm ơn.
TP. Hồ Chí Minh, ngày 25 tháng 12 năm 2022 Sinh viên thực hiện
<b>QUÁCH HÒA GIA HƯNG </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3"><b>TĨM TẮT LUẬN VĂN </b>
Nền cơng nghiệp ô tô những năm gần đây tại Việt Nam phát triển vượt trội, đời sống con người được nâng cao, nhu cầu mua sắm ô tô sử dụng, đi lại ngày càng nhiều. Mặc dù chất lượng của ô tô ngày được cải thiện nhưng vẫn không thể tránh khỏi những nguy cơ hư hỏng dọc đường hoặc đơn giản là hết nhiên liệu hay thủng lốp. Không những thế nhu cầu vận chuyển ô tô mới đến giao cho những khách hàng mua xe nhỏ lẻ. Do đó đáp ứng nhu cầu thực tế đó thì việc thiết kế ơ tơ tải chun dụng để cứu hộ giao thông và chở xe là cần thiết.
Để đáp ứng nhu cầu cùng với mong muốn khắc phục được các vấn đề ùn tắc giao
<b>thơng do tai nạn một cách nhanh chóng, em đã hướng đến đề tài “Thiết kế xe cứu hộ </b>
<b>giao thông trên nền xe M750SL” làm đề tài luận văn tốt nghiệp, luận văn này trình </b>
bày nội dung thiết kế xe cứu hộ giao thông trên ô tô cơ sở VINHPHAT M750SL. Bên cạnh đó cịn dùng phần mềm thiết kế 3D minh họa trực quan hơn và tăng sự chính xác trong việc kiểm bền cho sản phẩm thiết kế. Bố cục luận văn gồm 4 chương:
<i><b>Chương 1: Tổng quan đề tài, giới thiệu các loại xe cứu hộ có mặt trên thị trường </b></i>
hiện nay.
<i><b>Chương 2: Phân tích nhu cầu, đề tài và lựa chọn phương án thiết kế Chương 3: Giới thiệu về ô tô M750SL của VM motors và lý do chọn xe. </b></i>
<i><b>Chương 4: Tính tốn và thiết kế sơ bộ các bộ phận chính, kiểm tra ổn định, động </b></i>
học và động lực học xe thiết kế. Ứng dụng Solidworks vào thiết kế, mơ phỏng phân tích xe cứu hộ.
<i><b>Chương 5: Khai thác kỹ thuật xe cứu hộ, các cách sử dụng và lưu ý an toàn. </b></i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4"><b>MỤC LỤC </b>
<b>CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI ... 1</b>
1.1. Tổng quan về cứu hộ giao thông ... 1
1.2. Giới thiệu chung về xe cứu hộ giao thơng ... 1
<b>CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH VÀ LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN THIẾT KẾ ... 4</b>
2.1. Phân tích nhu cầu ... 4
2.2 Các loại hình cứu hộ ... 5
2.2.1 Cứu hộ sàn trượt mặt đất ... 5
2.2.2. Cứu hộ sàn trượt nghiêng gắn cẩu ... 7
2.2.3. Cứu hộ dùng cẩu và càng nâng ... 8
2.3. Kết luận phương án thiết kế ... 9
<b>CHƯƠNG 3: KHẢO SÁT Ô TÔ CƠ SỞ ... 10</b>
3.1. Giới thiệu về ô tô chassis VINHPHAT M750SL ... 10
3.2. Lý do chọn xe M750SL ... 14
<b>CHƯƠNG 4 TÍNH TỐN THIẾT KẾ XE CỨU HỘ ... 15</b>
4.1. Yêu cầu cần đạt để thiết kế xe cứu hộ giao thơng... 15
4.2. Phân tích phương án thiết kế và thiết kế sơ bộ ... 15
4.4.1 Tính tốn bố trí chung khối lượng ... 26
4.4.2 Xác định tọa độ trọng tâm ô tô ... 28
4.4.3. Kiểm tra ổn định của ơ tơ ... 30
4.5. Tính tốn hệ thống thủy lực và cáp kéo sàn ... 34
4.5.1. Tính tốn chọn PTO và bơm thủy lực ... 34
4.5.2. Tính tốn xy lanh thủy lực ... 37
4.5.3. Tính tốn chọn cáp kéo sàn ... 40
4.6. Tính tốn động lực học của xe ... 44
4.6.1. Xây dựng đồ thị đặc tính ngồi động cơ ... 45
</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">4.6.4. Xác định nhân tố động học D-V ... 51
4.6.5. Xác định khả năng tăng tốc của ô tô ... 53
4.7. Mô phỏng hoạt động của xe cứu hộ và ứng dụng tính bền cho các chi tiết xe cứu hộ bằng solidworks ... 57
4.7.1.Giới thiệu chung về Solidwork ... 57
4.7.2. Cơ sở lý thuyết được sử dụng trong Solidworks ... 58
4.7.3 Ứng dụng Solidworks vào tính bền ... 60
<b>CHƯƠNG 5: KHAI THÁC KỸ THUẬT XE CỨU HỘ ... 75</b>
5.1 Những chú ý khi sử dụng xe cứu hộ ... 75
5.2 Quy trình lắp đặt cơ cấu sàn nâng ... 78
5.3 Bảo dưỡng kỹ thuật ... 79
</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6"><b>DANH SÁCH HÌNH VẼ </b>
Hình 1. 1 Xe cứu hộ dùng cẩu ... 2
Hình 1. 2 Xe cứu hộ dùng càng nâng thủy lực ... 2
Hình 1. 3 Xe cứu hộ sàn nghiêng đang cứu hộ xe ... 3
Hình 1. 4 Xe cứu hộ sàn trượt sát mặt đất ... 3
Hình 2. 1 Số liệu lượng xe ơ tơ đang lưu hành tại Việt Nam ... 4
Hình 2. 2 Báo cáo hàng tháng- tháng 10 của VAMA ... 5
Hình 2. 3 Các loại xe cứu hộ ... 5
Hình 2. 4 Hình minh họa xe cứu hộ sàn trượt sát mặt đất ... 6
Hình 2. 5 Xe cứu hộ sàn trượt mặt đất của Samco ... 6
Hình 2. 6 Minh hoạc xe cứu hộ sàn trượt gắn cẩu ... 7
Hình 2. 7 Xe cứu hộ sàn nghiêng gắn cẩu của Samco ... 7
Hình 2. 8 Minh họa xe cứu hộ gắn cẩu và càng nâng ... 8
Hình 2. 9 Xe cứu hộ gắn cẩu và càng nâng của Samco ... 8
Hình 4. 1 Minh họa cho sàn trượt sát mặt đất có góc nghiêng thấp ... 17
Hình 4. 2 Xy lanh thủy lực đang hoạt động ... 17
Hình 4. 14 Khối lượng bát trượt ... 25
Hình 4. 15 Sơ đồ phân bố trọng lượng ... 27
Hình 4. 16 Sơ đồ xác định bán kính quay vịng của ô tô ... 31
Hình 4. 18 Xe nâng sàn lên ... 32
Hình 4. 17 Xe hạ sàn xuống sát mặt đất ... 33
Hình 4. 19 Cơng tắt PTO là công tắt điện điều khiển cuộn selenoid của van khí nén .. 35
Hình 4. 20 PTO của KOZMAKSAN cho hộp số MSB-5SM ... 35
Hình 4. 21 Thống số kích thước của PTO có đầu ra ISO ... 36
</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">Hình 4. 23 Sơ đồ tính tốn lực nâng ... 37
Hình 4. 24 Sơ đồ tính chiều dài hoạt động ... 38
Hình 4. 25 Các loại đầu cáp ... 43
Hình 4. 26 Sơ đồ thủy lực nâng hạ sàn và kéo cáp trượt ... 43
Hình 4. 27 Kích thước cản của từng loại xe ... 47
Hình 4. 28 Quy trình sảm xuất qua hệ sinh thái Solidworks ... 57
Hình 4. 36 Chuyển đổi để kiểm tra đơn vị và xem thêm các thuyết bền khác ... 64
Hình 4. 37 Hiển thị nơi có giá trị cao nhất và thấp nhất ... 64
Hình 4. 38 Tạo báo cáo về tính tốn ... 65
Hình 4. 39 Tính bền dầm trượt ... 65
Hình 5. 8 Cố định xe bằng thanh chặn và xích ... 76
Hình 5. 9 Cố định xe bằng chằng tăng đơ ... 76
Hình 5. 7 Dây chằng tăng đơ ... 76
Hình 5. 10 Cho dây qua khe đầu tăng đơ ... 77
Hình 5. 11 Bật về trước rồi kéo mạnh về sau ... 77
Hình 5. 12 Ấn lẫy khi tháo dây chằng ... 77
Hình 5. 13 Tháo lẫy để gỡ dây ... 77
Hình 5. 1 Cơ cấu xoay sàn nâng ... 78
Hình 5. 2 Lắp cáp trượt lên tấm trượt ... 79
Hình 5. 3 Bơi trơn dọc thanh trượt ... 79
Hình 5. 4 Bơi trơn cáp và chốt puly ... 80
Hình 5. 5 Bơi trơn chốt xy lanh ... 80
Hình 5. 6 Bôi trơn con lăn sàn ... 80
</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">Bảng 4. 4 Khối lượng xe trước khi cắt ngắn ... 26
Bảng 4. 5 Khoảng cách trọng tâm khi đã cắt ngắn đuôi xe ... 26
Bảng 4. 6 Phân bố khối lượng lên các cầu xe ... 27
Bảng 4. 7 Khối lượng phân bố ... 28
Bảng 4. 8 Phân bố khối lượng theo chiều cao ... 29
Bảng 4. 9 Thông số giới hạn ổn định ... 30
Bảng 4. 10 Thông số giới hạn ổn định của ô tô ... 32
Bảng 4. 11 Phân bố khối lượng khi hạ sàn sát đất... 34
Bảng 4. 12 Phân bố khối lượng khi kéo sàn rời mặt đất ... 33
Bảng 4. 13 Bảng hệ số an tồn ... 41
Bảng 4. 14 Thơng số kỹ thuật cáp thép 6x36 ... 42
Bảng 4. 15 Thơng số tính tốn động lực của xe ... 44
Bảng 4. 16 Công suất và moment ... 45
Bảng 4. 17 Phân bố lực kéo từng tay số ... 48
Bảng 4. 23 Thời gian chuyển tay số ... 56
Bảng 4. 24 Thời gian và quãng đường tăng tốc ... 56
Bảng 4. 25 Thông tin vật liệu dầm trượt ... 65
Bảng 4. 26 Bảng kết quả tính bền dầm trượt ... 67
Bảng 4. 27 Bảng thông tin bát liên kết giữa chasis và dầm nâng ... 69
Bảng 4. 28 Bảng kết quả tính bền bát kết nối dầm nângt với chasis ... 70
Bảng 4. 29 Thông tin vật liệu sàn ... 72
Bảng 4. 30 Bảng kết quả tính bền sàn ... 73
</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9"><b>CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI1.1. Tổng quan về cứu hộ giao thông </b>
Hiện nay, nước ta đã và đang bước vào thời kì hội nhập với nền kinh tế thế giới, mở ra nhiều cơ hội phát triển cho mọi ngành nghề. Đời sống con người được nâng cao, nhu cầu mua sắm ô tô làm phương tiện đi lại ngày càng được gia tăng nên cần nhiều phương tiện vận chuyển ô tô đến nhà cho người mua nhỏ lẻ. Bên cạnh nhu cầu giao xe để ứng cứu được nhanh chóng và tiện lợi hiện các garage ô tô, showroom, các trung tâm thường có những chiếc xe cứu hộ giao thông và chở xe chuyên dụng mặc dù chất lượng của ô tô ngày được cải thiện nhưng vẫn không thể tránh khỏi những nguy cơ hư hỏng dọc đường hoặc đơn giản là hết nhiên liệu hay thủng lốp. Do đó đáp ứng nhu cầu thực tế đó thì việc thiết kế ô tô tải chuyên dụng để cứu hộ giao thơng và chở xe là cần thiết.
<b>Với mục đích ý nghĩa đó: “Thiết kế xe cứu hộ giao thơng và chở xe từ xe cơ sở </b>
<b>VINHPHAT M750SL” là đề tài luận văn tốt nghiệp ngành cơ khí ơ tô của em. </b>
<b>1.2. Giới thiệu chung về xe cứu hộ giao thông </b>
Cứu hộ giao thông là một dịch vụ giải toả ách tắc giao thông gây ra do phương tiện giao thông bị hỏng, do tai nạn giao thông, cứu người bị mắc kẹt trong xe, hoặc đơn giản là kéo xe ô tô hỏng về nơi sửa chữa. Điều khiển các xe cứu hộ là một kíp nhân viên cứu hộ được đào tạo kỹ lưỡng và từng trải, hiểu biết kỹ thuật ô tô và kỹ thuật sơ cứu người bị thương.
Xe cứu hộ được chia thành ba loại chính:
- Loại có nhiệm vụ cứu hộ: là xe chỉ sử dụng để cứu hộ cấp cứu các trường hợp khẩn cấp liên quan đến sức khỏe tính mạng con người.
- Loại có nhiệm vụ kéo xe: là loại xe cứu hộ có tác dụng cẩu kéo xe bị nạn - Loại có nhiệm vụ chở xe: là loại có sàn chở xe để chở xe bị nạn.
Phân loại xe cứu hộ
- Dựa vào trọng lượng của xe cứu hộ ta có thể tạm thời chia thành: + Xe cứu hộ hạng nhẹ: cứu hộ, chở các xe ô tô 4 chỗ cỡ nhỏ.
+ Xe cứu hộ hạng trung: cứu hộ, chở các ô tô 7,9 chỗ hoặc các xe tải dưới 1 tấn. + Xe cứu hộ hạng nặng: cứu hộ, chở các ô tô tải cỡ nặng trên 3.5T.
+ Xe cứu hộ siêu trọng: dùng để cứu hộ các xe hạng nặng như xe cơng trình.
</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">Dựa vào đặc điểm về thiết bị cứu hộ:
+ Xe cứu hộ dùng cẩu: loại này dùng để cứu hộ phương tiện ra khỏi các khu vực bị nạn mà không thể tiếp cận trực tiếp như bị rơi xuống ao hồ, qua bờ kè cao tốc.
<i>Hình 1. 1 Xe cứu hộ dùng cẩu </i>
+ Xe cứu hộ dùng càng nâng thủy lực: xe được trang bị móc kéo và càng nâng thủy lực dùng để nâng bánh xe trước hoặc sau của xe cần cứu hộ khỏi mặt đất và kéo về nơi sửa chữa.
<i>Hình 1. 2 Xe cứu hộ dùng càng nâng thủy lực </i>
+ Xe cứu hộ sàn trượt nghiêng: Xe có có cấu sàn có thể nâng lên 1 góc và trượt sàn xuống đất để có thể dùng tời kéo và cố định xe lên sàn. Nhờ đó có thể chở được phương tiện hồn tồn bất động khơng thể tự di chuyển trên trục xe của nó.
</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11"><i>Hình 1. 3 Xe cứu hộ sàn nghiêng đang cứu hộ xe </i>
+ Xe cứu hộ sàn trượt sát mặt đất: đây là loại sàn trượt cải tiến của loại sàn trượt nghiêng. Xe hạ được sàn gần sát mặt đất để có thể chở được xe có khoảng sáng gầm thấp.
<i>Hình 1. 4 Xe cứu hộ sàn trượt sát mặt đất </i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12"><b>CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH VÀ LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN THIẾT KẾ </b>
<b>2.1. Phân tích nhu cầu </b>
Xe cứu hộ được cải tạo từ một chiếc xe tải bởi nhà máy sản xuất, lắp ráp xe. Trên xe sẽ trang bị các dụng cụ cần thiết dể cứu hộ xe một cách an tồn và nhanh chóng.
Phân tích và lựa chọn phương án thiết kế sẽ đưa ra các phương án khả thi có thể sử dụng tại Việt Nam để cứu hộ giao thông, các phương án này có đều có những lợi thế riêng. Tuy nhiên căn cứ mức độ tiện dụng của phương án tốt nhất trong các phương án trên để thực hiện.
Dựa trên thống kê của Cục Đăng kiểm Việt Nam tính đến tháng 9 năm 2022 Việt Nam có 4.937.988 ơ tơ đang lưu hành trên tồn bộ đất nước. [1]
<i>Hình 2. 1 Số liệu lượng xe ơ tô đang lưu hành tại Việt Nam </i>
Dựa trên báo cáo bán hàng tháng 10 của VAMA (Vietnam Automobile Manufacturers’ Association - Hiệp Hội Các Nhà Sản Xuất Ô Tô Việt Nam) cho thấy xu hướng sử dụng xe ô tô chủ nằm ở phân khúc xe ô tơ du lịch với chủ đạo là dịng xe Sedan. [2]
</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13"><i>Hình 2. 2 Báo cáo hàng tháng- tháng 10 của VAMA </i>
<b>2.2 Các loại hình cứu hộ </b>
Cứu hộ giao thông là một dịch vụ giải toả ách tắc giao thông gây ra do phương tiện giao thông bị hỏng, do tai nạn giao thông, cứu người bị mắc kẹt trong xe, hoặc đơn giản là kéo xe ô tô hỏng về nơi sửa chữa. Điều khiển các xe cứu hộ là một kíp nhân viên cứu hộ được đào tạo kỹ lưỡng và từng trải, hiểu biết kỹ thuật ô tô và kỹ thuật sơ cứu người bị thương.
Trên thế giới có rất nhiều hình thức cứu hộ giao thông. Riêng ở Việt Nam sử dụng xe tải chuyên dụng cứu hộ như sau:
<i>Hình 2. 3 Các loại xe cứu hộ </i>
<b>2.2.1 Cứu hộ sàn trượt mặt đất </b>
Xe cứu hộ sàn trượt sát mặt đất: thường có một sàn trượt dùng trong viêc cứu hộ các xe có chiều cao gầm thấp. Loại này có thể dùng để vận chuyển các xe mới đơn lẻ đến tay khách hàng.
</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14"><i>Hình 2. 4 Hình minh họa xe cứu hộ sàn trượt sát mặt đất </i>
Phương pháp cứu hộ: Đây là một bản cải tiến của xe cứu hộ sàn trượt thẳng, giúp cứu hộ các xe có chiều cao gầm xe thấp. Để cứu hộ đầu tiên ta hạ chân chống, nâng sàn lên 1 góc nhỏ và trượt sàn chạm mặt đất sau đó nâng sàn lên một góc thích hợp và tiếp tục trượt sàn trên mặt đất cho đến hết hành trình, dùng tời kéo xe cần cứu hộ tiếp theo cố định xe bằng dây chằng tăng đơ lên sàn sau đó kéo sàn trượt lên, hạ khung sàn xuống sao cho sàn trượt và khung sàn nằm song song với nhau sau đó tiếp tục kéo sàn trượt lên khỏi mặt đất, hạ khung sàn xuống sát chassis chở xe về nơi sửa chữa.
<i>Hình 2. 5 Xe cứu hộ sàn trượt mặt đất của Samco </i>
Ưu điểm:
- Cứu hộ được các loại xe gầm thấp
- Xe cần cứu hộ có thể được đưa lên sàn một cách dễ dàng bằng tời - Di chuyển được quảng đường xe
- Có thể chở xe mới một cách an toàn
- Cứu hộ được các xe mất khả năng tự di chuyển Nhược điểm:
</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">- Kết cấu thủy lực và cáp sàn phức tạp
- Yêu cầu bảo dưỡng thường xuyên do nâng và hạ sàng bằng cơ cấu ròng rọc cáp
<b>2.2.2. Cứu hộ sàn trượt nghiêng gắn cẩu </b>
Xe cứu hộ sàn trượt nghiêng gắn cẩu: cỡ loại này phù hợp với nhu cầu vận chuyển các xe cơng trình, xe tải nặng và thường được trang bị cẩu lớn để tiện cho việc cứu hộ. Loại này có thể dùng để vận chuyển các xe mới đơn lẻ đến tay khách hàng.
<i>Hình 2. 6 Minh hoạc xe cứu hộ sàn trượt gắn cẩu </i>
Phương pháp cứu hộ: Hạ chân chống và nâng sàng lên 1 góc nhỏ và trượt sàn chạm mặt đất dùng cẩu kéo xe cần cứu hộ lên sàn, cố định xe bằng dây chằng tăng đơ, sàn trượt được kéo lên, hạ sàn sau đó nâng chân chống và kéo về nơi sửa chữa.
<i>Hình 2. 7 Xe cứu hộ sàn nghiêng gắn cẩu của Samco </i>
Ưu điểm:
- Xe có sức tải cao, trang bị cơ cấu cẩu tiện lợi khi cứu hộ các trường hợp lật hoặc rơi xuống khu vực trũng
- Cứu hộ được các xe hỏng không tự di chuyển được - Cứu hộ được các xe to, xe cơng trình
</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">Nhược điểm:
- Sàn xe chỉ trượt nghiêng chạm mặt đất cho nên không thể cứu hộ hoặc chở được các mẫu xe gầm quá thấp
- Kích thước sàn xe bị giới hạn so với loại không gắn cẩu
- Giá thành cao hơn do có gắn thêm hệ thống cẩu và bộ chân chống xe
<b>2.2.3. Cứu hộ dùng cẩu và càng nâng </b>
Xe cứu hộ loại chỉ cẩu và càng nâng: loại này chỉ cẩu hoặc kéo các xe cứu hộ về nơi sửa chữa.
<i>Hình 2. 8 Minh họa xe cứu hộ gắn cẩu và càng nâng </i>
Phương pháp: Càng nâng được hạ xuống phía dưới gầm xe cần cứu hộ rồi dùng tời kéo phần đầu hoặc đuôi lên phần càng nâng, cố định bánh xe sau đó nâng lên một độ cao phù hơp và kéo về nơi sửa chữa.
<i>Hình 2. 9 Xe cứu hộ gắn cẩu và càng nâng của Samco </i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">- Linh hoạt cẩu, kéo, cứu hộ nhờ cần cẩu - Kéo xe ổn định nhanh chóng ít thao tác
- Có thể di chuyển nhanh chóng đến nơi cứu hộ ngoại hình nhỏ gọn
- Sức kéo và cẩu của xe cao do ít cơ cấu phụ nên sử dụng hết công suất của xe.
- Chi phí bảo dưỡng cho hệ thống thủy lực cao
<b>2.3. Kết luận phương án thiết kế </b>
Sau khi phân tích các phương án cứu hộ có thể sử dụng:khảo ở trên ta rút ra được một số đặc điểm chủ yếu của xe cứu hộ và chở xe này là:
-Sàn xe thường là loại có thể nâng hạ linh hoạt để xe di chuyển lên và được thiết kế thành một sàn liền hoặc nhiều đoạn sàn nối (đối với loại có sàn chở xe);
-Xe thường có càng nâng, kéo xe hư hỏng;
-Sàn được bố trí hệ thống tời (điện hoặc thủy lực) để kéo xe lên dễ dàng (đối với loại có sàn chở xe);
-Một số loại sàn được thiết kế thấp và sát mặt đất thường có các tấm sàn để xe lên xuống thuận lợi.
=> Sau khi phân tích các phương án cứu hộ dựa trên xu hướng sử dụng xe tại thị trường Việt Nam, ưu nhược điểm của các phương án cũng như là công nghệ của các nhà máy lắp ráp và sản xuất ô tô hiện nay ngày càng tiến bộ nên phương án xe cứu hộ sàn trượt sát mặt đất là một lựa chọn thích hợp. Vậy nên đề tài luận văn tốt nghiệp của em sẽ thiết kế và mô phỏng lại phương án cứu hộ bằng sàn trượt mặt đất
</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18"><b>CHƯƠNG 3: KHẢO SÁT Ô TÔ CƠ SỞ </b>
Việc chọn xe cơ sở phải đáp ứng các yêu cầu cơ bản về kỹ thuật, an toàn và cả về kinh tế. Điều kiện đầu tiên để chọn xe cơ sở là các thông số và tiêu chuẩn kỹ thuật từ đó chọn lựa: - Xe cứu hộ cần đảm bảo gọn không quá cồng kềnh để có thể di chuyển đến các khu vực cứu hộ một cách dễ dàng kể cả các đoạn đường khó đi và trên hết là có thể đi đến đại đa số các đường thông dụng mà không làm cản trở giao thông.
- Sau khi đã chọn được các loại xe đáp úng để điều kiện kỹ thuật thì ta cần chọn xe có giá thành thấp nhất về tổng thể như có giá thành thành, chi phí bảo dưỡng thấp, phụ tùng thơng dụng và lắp ráp.
Từ các điểm trên sẽ cấu thành nên một chiếc xe cứu hộ có đủ các yếu tố cạnh tranh và duy trì lâu lên thị trường bên cạnh những xe chuyên dùng của hãng xe khác.
<b>3.1. Giới thiệu về ô tô chassis VINHPHAT M750SL </b>
Xe M750SL là xe tải chassis được sản xuất và lắp ráp (SXLR) tại nhà máy Vĩnh Phát Motors.
Công ty TNHH Vĩnh Phát Motors – VM MOTORS đã được QINGLING MOTORS chuyển giao công nghệ trong SXLR các loại xe tải với linh kiện đồng bộ 100% từ Isuzu toàn cầu, từ năm 2016. Là đơn vị duy nhất và đầu tiên trên Việt Nam được cung cấp đồng bộ 100% chi tiết của Isuzu từ trụ sở chính CHONGQING.
<i>Hình 3. 1 Xe m750sl đạt chuẩn EURO5 </i>
Từ đó VM Motors cho ra những chiếc xe tải chất lượng cao linh kiện dễ dàng thay thế, bảo dưỡng với giá thành Việt Nam. Sản phẩm của công ty trải dài từ xe tải hạng nặng như
</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">Xe M750SL là dòng xe mới nhất của VM Motors trong năm 2022. Sở hữu động cơ 4KH1CN5MD của ISUZU với dung tích xy lanh 2999cc Turbo cho ra công suất cực đại lên đến 85kW. Bên cạnh đó xe có mức tiêu hao nhiên liệu khoảng 10L/100Km khi đầy tải mà vẫn đáp ứng được tiêu chuẩn khí thải EURO 5
<b>Số người cho phép chở kể cả người lái </b> 03 (195 kG)
<b>Trọng lượng toàn bộ theo thiết kế lớn nhất, </b>
<b>Động cơ, 4 kỳ, 4 xi lanh thẳng hàng, tăng áp ISUZU QINGLING/ 4KH1CN5MD Dung tích xy lanh, cm<sup>3</sup></b> 2999
<b>Cơng suất lớn nhất (Nemax/nN), kW/v/ph </b> 85/2900
<b>Ly hợp </b> 01 đĩa ma sát khô, dẫn động thuỷ lực,
<b>Hộp số cơ khí 6 cấp, model </b> <sup>MSB-5SM </sup>
</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20"><b>Tỷ số truyền hộp số, ih </b> <sup></sup>
5,016-2,672-1,585-1,00-0,77-L4,783
<b>Tỉ số truyền cầu sau chủ động </b> 5,375
<b>Hệ thống treo trước </b> <sup>Phụ thuộc, nhíp lá </sup><sub>Giảm chấn thuỷ lực </sub> <b>Hệ thống treo sau </b> <sup>Phụ thuộc, nhíp lá </sup><sub>Giảm chấn thuỷ lực </sub> <b>Phanh cơng tác (bánh xe) </b> Tang trống (guốc)
<b>- Dẫn động </b> Khí nén 02 dịng trợ lực thủy lực
<b>Phanh đỗ (dừng) </b> Tang trống (guốc)
<b>Hệ thống phanh dự phòng </b> Phanh khí xả
<b>Thiết bị trợ giúp điều khiển hệ thống phanh ABS </b>
<b>Kiểu loại cơ cấu lái </b> Trục vít-êcu bi, trợ lực thủy lực
<b>Tỷ số truyền cơ cấu lái </b> 27,7-31,7
<b>Góc quay lớn nhất bánh xe dẫn hướng </b> 35 độ
<b>Mặt cắt ngang dầm dọc, mm </b> 170x65
<b>Khoảng cách 2 mép ngoài dầm dọc, mm </b> 700
<b>Bình ắc quy: (lượng, điện áp, dung lượng) </b> 12V-75Ah x 2 bình
<b>Máy phát điện: (điện áp, cường độ điện) </b> 14V- 60A
<b>Động cơ khởi động: (điện áp, công suất) </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21"><i>Hình 3. 3 Kích thước xe M750SL trước khi cải tạo </i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22"><b>3.2. Lý do chọn xe M750SL </b>
Sau khi tìm phương án ta chọn xe M750SL vì các lý do sau:
- Xe có hệ thống phanh ABS chống trượt dẫn động khí nén là chưa từng có trên các dịng xe tải dưới 10T đảm bảo an toàn.
- Bộ nguồn khí nén, bình tích áp được trang bị sẵn và có thể dùng để dẫn động điều khiển một số cơ cấu thủy lực được lắp đặt trên khi thiết kế xe cứu hộ
<i>Hình 3. 4 Cơng tắc PTO tích hợp sẵn </i>
- Động cơ tiết kiệm nhiên liệu ( 10L/100Km) nên tính kinh tế là tối ưu
- Xe M750SL của VM motor có chính sách bảo hành dài lên đến 5 năm hoặc 150.000Km
- Nội thất của xe được trang bị hiện đại và với cấu hình phong phú, trang bị bảng dark board LCD hiển thị đầy đủ các thơng tin trên xe, hành hình 13,3 Inch độ phân giải cao, camera lùi, khóa điện, điều khiển từ xa,....
<i>Hình 3. 5 Khoang nội thất xe M750SL </i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23"><b>CHƯƠNG 4 TÍNH TỐN THIẾT KẾ XE CỨU HỘ 4.1. Yêu cầu cần đạt để thiết kế xe cứu hộ giao thông </b>
- Thiết kế theo QCVN09:2015/BGTVT [3] và Thông tư 42/2014/TT-BGTVT [4] quy định về sàn xe của xe tự đổ, xe xi téc, xe tải tham gia giao thông đường bộ.
- Sử dụng phần khung gầm ô tô cơ sở không chấp nối.
- Đảm bảo được các yêu cầu về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo quy định hiện hành, đồng thời đáp ứng được các yêu cầu về mặt mỹ thuật cơng nghiệp.
- Ơ tơ thiết kế khai thác tốt các đặc tính kỹ thuật, động lực học của xe cơ sở. - Ơ tơ phải đảm bảo chuyển động ổn định và an toàn trên các lọai đường giao thông công cộng.
- Đảm bảo được một số yêu cầu cụ thể đối với ô tô cứu hộ giao thông:
+ Sàn xe phải được bố trí sao cho xe có thể lên xuống dễ dàng, đảm bảo góc thốt trước, sau khi lên xuống của đa số các dòng xe con có trên thị trường hiện nay.
+ Xe thiết kế đảm bảo chở ô tô con, bán tải và xe tải nhỏ dưới 2T mà xe không quá tải cho phép; kích thước sàn đảm bảo cho xe khơng va chạm.
+ Sàn phải được bố trí nâng hạ linh hoạt, đảm bảo cho xe lên xuống dễ dàng, an toàn; hệ thống nâng hạ đảm bảo tải cho phép, bố trí gọn, chắc chắn, điều khiển dễ dàng. + Kích thước tổng thể sàn xe khơng làm thay đổi kích thước tổng thể của tồn xe theo quy định.
<b>4.2. Phân tích phương án thiết kế và thiết kế sơ bộ</b>
Để chọn phương án thiết kế của xe chở ô tô em đã dựa vào nhu cầu vận chuyển xe hiện nay ở Việt Nam.
Tham khảo thông số của một số ô tô con trên thị trường hiện nay tổng hợp trong:
<i>Bảng 4. 1 Thơng số xe tham khảo </i>
<b>STT Tên dịng xe Kích thước bao </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">4 SUZUKI Carry Pro 4195x1765x1910 1070
<b>Thông tư số 42/2014/TT-BGTVT. </b>
Dựa trên kích thước của ơ tơ cơ sở, theo quy định pháp luật thong-tu-85-2014-TT-BGTVT-ve-cai-tao-phuong-tien-giao-thong-co-gioi-duong-bo, và tham khảo một số thông số ô tô có trên thị trường hiện này ta đưa ra các phân tích thiết kế như sau:
Theo yêu cầu của xe cứu hộ giao thông và chở xe thì sàn xe phải thiết kế cho phép xe lên xuống dễ dàng
Với chiều dài sàn hiện tại nếu chỉ dùng 1 sàn thì chỉ chở được 1 ô tô nên không kinh tế và tiện dụng, vì vậy cần thiết kế sao cho có bộ càng nâng ở phía sau để để kéo xe và sàn có thể trượt dễ dàng và hạ thấp để cho ô tô lên xuống. Như vậy xe phải bố trí thêm hệ thống càng nâng phía sau dùng để ổn định sàn khi hạ và kéo xe khi di chuyển trên đường.
Dựa trên những phân tích trên ta đưa ra phương án thiết kế như sau:
Bố trí ơ tơ con trên sàn xe: vì chiều rộng sàn thiết kế không được quá 2,5 m mà chiều dài trung bình của xe con là trên 4 m, cho nên không thể đặt xe nằm ngang trên sàn (tính theo hướng đầu xe thiết kế). Vì vậy ta chỉ có thể bố trí xe nằm dọc theo hướng đầu xe thiết kế.
Sàn xe chủ yếu để chở xe bị nạn nên được thiết kế đảm bảo các đặc tính kỹ thuật chính sau:
- Đảm bảo đủ kích thước và khoảng cách an toàn để chở xe cần cứu hộ một cách tiện lợi nhất là khi đưa xe từ mặt đất lên sàn.
- Có cơ cấu tời và mặt sàn xe đủ bền để chịu lực
- Có các vị trí để cố định xe một cách dễ dàng và an toàn khi di chuyển
</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25"><i>Hình 4. 1 Minh họa cho sàn trượt sát mặt đất có góc nghiêng thấp </i>
Sau khi chọn phương án sàn trượt sát mặt đất để có góc dốc khoảng 5<sup>o</sup> đảm bảo góc thốt cho hầu hết các ô tô đã khảo sát đặc biệt là các mẫu xe có gầm thấp như Mercedes S400
Cơ cấu để trượt sàn phải đảm bảo hành trình trượt đạt khoảng 80-90% chiều dài sàn khi đó sàn mới có khả năng trượt sát mặt đất. Nếu sử dụng cơ cấu thủy lực thông thường như xy lanh đẩy trực tiếp sàn thì hành trình chỉ giới hạn bằng hành trình xy lanh và nếu đặt trực tiếp trong phần khung nâng sàn xe thì chỉ đạt khoảng 42-45% chiều dài sàn xe.
<i>Hình 4. 2 Xy lanh thủy lực đang hoạt động </i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">Thế nên ta cần dùng thêm cơ cấu rịng rọc động lợi dụng tính chất của ròng rọc động để kéo dài hành trình của sàn trượt lên gấp đơi so với kiểu chỉ sử dụng xy lanh để đẩy sàn.
<i>Hình 4. 3 Ví dụ về puly và cáp kéo </i>
Nhưng lợi cũng bất cập hại để di chuyển được qng đường gấp đơi thì lực nâng của xy lanh tất nhiên cũng tăng lên gấp đôi dẫn đến đường kính xy lanh tăng làm cho cơ cấu cồng kền phức tạp hơn do cần có bộ sàn trượt trung gian để gắn cơ cấu ròng rọc động cũng như thanh trượt cho bát liên kết với sàn.
<i>Hình 4. 4 Minh họa về cơ cấu dầm trượt puly di động </i>
Tham khảo kích thước và trọng lượng từ một số mẫu ô tô đã nêu trên cùng với kích thước và tải trọng của ô tô tham khảo ta thiết kế sàn xe sao cho có thể chở được tải trọng dự kiến là 2500kg, kích thước tổng thể của sàn dự kiến là 6200x2200x1800mm sẽ được
</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">thiết kế gồm phần khung sàn nâng và sàn nâng được nối nhau bằng khớp bản lề và các xy lanh nâng hạ. Trong phần khung nâng sàn có phần cơ cấu trượt của pully di động.
Khi xác định kích thước sàn ta cần xác định 3 thông số bao gồm: chiều dài L, chiều rộng tồn bộ B. Các kích thước này được xác định lớn nhất theo quy định của pháp luật và yêu cầu khi chuyên chở:
- Xác định chiều dài L: theo thông tư QCVN09:2015/BGTVT và thông tư 42/2014/TT-BGTVT chiều dài tồn bộ xe có thể thiết kế không quá 12200 mm, chiều dài đuôi xe tính tốn ROH ≤ 60%L<small>cs</small>. Cho nên ta chọn sàn dài 6200 mm phần chiều dài.
- Xác định bề rộng B: theo thông tư QCVN09:2015/BGTVT và thông tư 42/2014/TT-BGTVT quy định về sàn xe của xe tự đổ, xe xi téc, xe tải tham gia giao thơng đường bộ thì bề rộng sàn không vượt quá 110% bề rông cabin và nhỏ hơn 2500mm. Vì vậy ta chọn bề rộng sàn là 2200 mm, phần còn lại dự trữ cho các chi tiết nhô ra của sàn. Với chiều rộng của sàn là đảm bảo bố trí xe.
- Xác định chiều cao H: theo quy định của Bộ Giao Thơng Vận Tải thì chiều cao tối đa của ô tô tải trên 5 tấn không được vượt quá 4 m. Theo phương án thiết kế dự kiến thì chiều cao lớn nhất của sàn chọn là 2600 mm kể cả chiều dày của sàn và chiều cao chassis xe để đảm bảo chiều cao ô tô không vượt quá 4m. Với chiều cao này sau khi thiết kế phần sàn đảm bảo chở được xe với tổng chiều cao 1800 mm. Đảm bảo yêu cầu thiết kế đặt ra.
<i>Bảng 4. 2 Bảng thông số theo QCVN09:2015/BGTVT </i>
<b>STT Nội dung đánh giá theo </b>
1 Chiều dài đuôi xe tính tốn (ROH):
Đối với xe tải hoặc xe tải chuyên
</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">Để phù hợp với kích thước cơ bản của xe cứu hộ ta cần thiết kế sàn mới có kích thước Ls=6200[mm], Bs=2200 [mm]
Khi thiết kế sàn mới ta cần phải tính tốn lại các mối liên kết giữa các bộ phận trên xe, kiểm nghiệm độ bền của sàn cũng như các đặc tính động học, động lực học của xe sau khi cải tạo. Kiểm tra sự hoạt động của các cơ cấu trên xe khi tham gia vào hoạt động cứu hộ.
Vật liệu để chế tạo sàn xe dựa trên các yếu tố bền, khả năng chịu tải và giá cả hợp lý. SS400, CT3, A36 là những loại vật liệu vừa đáp ứng đủ các điều kiện tính bền và giá cả hợp lý nên ta sử dụng làm vật liệu chính để chế tạo các chi tiết của sàn xe.
<b>4.3. Thiết kế xe cứu hộ </b>
<b>4.3.1. Thiết kế khung nâng cho xe cứu hộ </b>
Dựa vào kích thước xe cơ sở M750SL của VM motors ta có khoảng cách giữa hai dầm chassi là 700mm nên ta cần thiết kế khung sàn nâng sao cho khoảng cách hai dầm của khung sàn cũng là 700mm để tựa được lên hai dầm chassis xe cơ sở để chịu tải.
</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">- Khi hạ sàn sát mặt đất phần khung viền sàn và bát kết nối với bát trượt sẽ chịu lực toàn bộ nên phần khung viền phải đảm bảo chắc chắn và chịu lực
- Khi nâng sàn lên chassis xe thì các thanh dầm ngang sẽ phân bố tải lên phần khung sàn và lên chassis
<i>Hình 4. 6 khối lượng dầm trong solid </i>
- Dựa vào thiết kế solidwork của khung sàn nâng trong solid ta xác định được khối lượng là 499.266kg
<b>4.3.2 Dầm trượt </b>
Dầm trượt pully di động
</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30"><i>Hình 4. 7 Dầm trượt </i>
- Kích thước DxRxC: 3000x350x105mm là 1 tấm thép được chấn theo biên dạng chữ U có 2 mép viền và được gia cường bằng các thanh ke để đảm bảo chắc chắn
- Được làm từ thép tấm đen - Vật liệu là thép SS400
<i>Hình 4. 8 Khối lượng của dầm trượt </i>
- Dựa vào thiết kế solidwork của khung sàn nâng trong solid ta xác định được khối lượng là 95.1kg
Pully
- Được làm thép CT3 được tiện rãnh cho cáp kéo đi qua
</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32"><i>Hình 4. 11 Sàn có tấm lót sàn </i>
Sàn được lót bàng tấm sàn dầy 2mm bằng vật liệu SS400 có dập vân hình lá me để đảm bảo độ bám cho bánh xe. Bên cạnh đó cịn có các lỗ để cố định dây chằng tăng đơ
<i>Hình 4. 12 Khối lượng sàn </i>
- Dựa vào thiết kế solidwork của khung sàn nâng trong solid ta xác định được khối lượng là 730.6kg
<b>4.3.4 Thiết kế bát liên kết dầm nâng </b>
- Thiết kế bát kết nối với chassis xe bằng thép SS400 tấm dày 10mm bên cạnh đó để giữ cho 2 bên chassis ổn định cần có thêm dầm ngang nên gắn thêm thép tấm 6mm chấn U và hàn mặt cịn lại thành ống trụ vng để giữ 2 bên chassis cứng chắc, vừa có thể chèn ống thủy lực vào để gắn với bộ van thủy lực để điều khiển trong ống.
</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33"><i>Hình 4. 13 Bát và dầm ngang </i>
- Dựa vào thiết kế solidwork của khung sàn nâng trong solid ta xác định được khối lượng là 106kg
<b>4.3.5 Thiết kế bát trượt </b>
- Bát trượt là bộ phận quang trọng liên kết cơ cấu tời và sàn. Bộ bát trượt gồm tấm trượt cho sàn và 2 con trượt dùng để trượt trên 2 dầm của khung nâng.
<i>Hình 4. 14 Khối lượng bát trượt </i>
- Dựa vào thiết kế solidwork của khung sàn nâng trong solid ta xác định được khối lượng là 42.5kg
</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34"><b>4.4.Xác định kích thước và tính tốn ổn định </b>
<i>Bảng 4. 3 Kích thước xe </i>
<b>1 Kích thước (dài x rộng x cao) (chưa cắt </b>
<b>ngắn đuôi xe) </b> <sup>7995x2060 x2320 (mm) </sup>
<b>3 Kích thước sàn (dài x rộng x cao) </b> 6200x2200x220 (mm)
<b>4 Chiều dài đầu / đuôi xe (chưa cắt ngắn </b>
<b>5 Vết bánh xe trước / sau </b> 1630 / 1525 (mm)
<b>4.4.1 Tính tốn bố trí chung khối lượng </b>
Xác định khối lượng và phân bố khối lượng
Trọng tải của xe được xác định dựa trên tổng khối lượng các cụm tổng thành và tải trọng chuyên chở trên ô tô thiết kế. Ta xác định được bảng sau:
<i>Bảng 4. 4 Khối lượng xe trước khi cắt ngắn </i>
1 Khối lượng ô tô cơ sở (chưa cắt ngắn đuôi xe) G<small>cs </small> 2340
Để phù hợp với nhu cầu sử dụng và quy định về xe ben khi tham gia giao thông nên thực hiện cắt ngắn đuôi xe. Sau khi cắt ngắn đuôi xe, khối lượng bản thân ô tô cơ
</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">1 Khối lượng ô tô cơ sở
4 Khối lượng cơ cấu nâng
5 Khối lượng phụ (cản
Xác định phân bố khối lượng lên các trục
<i>Hình 4. 15 Sơ đồ phân bố trọng lượng </i>
Cân bằng mô men với điểm tiếp xúc giữa bánh trước với mặt đường, ta xác định được khối lượng phân bố của xe cơ sở (đã cắt ngắn đuôi xe) lên hai trục như sau:
M<sub>Z</sub><sub>2</sub> = z<small>1</small>.l<small>scs</small> – G<small>i</small>.l<small>s</small> = 0 (4.1) Với: l<small>scs</small> là khoảng cách từ trọng tâm xe cơ sở đến trục sau.
Thay các thơng số vào (3.1) ta tìm được khối lượng phân bố lên hai trục của từng
</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">1 Khối lượng ô tô cơ sở (đã cắt ngắn
4 Khối lượng phụ (cản hông, cản
9 Khối lượng cho phép lớn nhất trên
<b>4.4.2 Xác định tọa độ trọng tâm ô tô </b>
Tọa độ trọng tâm ảnh hưởng tới khả năng ổn định của ơ tơ. Vì vậy cần xác định tọa độ trọng tâm của ô tô theo chiều dọc, chiều ngang và cả chiều cao khi xe khơng tải và có tải.
<i>Bảng 4. 7 Khối lượng phân bố </i>
<b>4.4.2.1. Tọa độ trọng tâm ô tô theo chiều dọc </b>
* Khi ô tô không tải:
- Khoảng cách từ trọng tâm ô tô đến tâm cầu trước:
</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">* Khi ô tô đầy tải:
- Khoảng cách từ trọng tâm ô tô đến tâm cầu trước:
<b>4.4.2.2. Tọa độ trọng tâm ô tô theo chiều cao </b>
<i>Bảng 4. 8 Phân bố khối lượng theo chiều cao </i>
Chiều cao trọng tâm của ơ tơ được tính theo cơng thức:
<i>ℎ</i><sub>𝐺</sub> =<sup>∑ 𝐺</sup><small>𝑖.𝐻𝑖</small>
<small>∑ 𝐺</small><sub>𝑖</sub> (mm) (4.9) [5] Với: + G<small>i</small> - tải trọng các thành phần khối lượng (kg)
+ H<small>i</small> - tọa độ chiều cao trọng tâm các thành phần khối lượng (mm) + G<small>i</small> - tải trọng toàn bộ các thành phần khối lượng (kg)
</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">Thay các thông số tại bảng vào công thức, xác định được chiều cao trọng tâm ô tô khi không tải và đầy tải.
𝐾ℎ𝑖 𝑘ℎô𝑛𝑔 𝑡ả𝑖 ∶ ℎ<sub>𝐺</sub> = 906𝑚𝑚
𝐾ℎ𝑖 𝑐ó 𝑡ả𝑖 ∶ ℎ<sub>𝐺</sub> = 1126𝑚𝑚 } (4.10) [5]
<b>4.4.3. Kiểm tra ổn định của ô tô </b>
Ổn định là một tính chất quan trọng của ơ tơ, độ ổn định tốt thì khả năng làm việc sẽ an toàn hơn trên đường dốc và đường trơn trượt. Độ ổn định của ô tô được đánh giá bằng khả năng đảm bảo xe không bị trượt lật khi chuyển động trên đường dốc, đường nghiêng ngang hoặc khi xe quay vòng.
Trên cơ sở bố trí chung và tọa độ của trọng tâm của ô tô, có thể xác định được các giới hạn ổn định của ô tô như sau:
<i>Bảng 4. 9 Thông số giới hạn ổn định </i>
a (mm) b (mm) hG (mm)
<b>4.4.3.1. Kiểm tra ổn định dọc của ô tô </b>
Ổn định của ô tô khi lên dốc được đánh giá bằng khả năng xe không bị trượt dọc hoặc bị lật dọc qua điểm tiếp xúc giữa bánh xe cầu sau với mặt đường. Tính ổn định này được khảo sát khi xe di chuyển lên và xuống dốc.
- Góc giới hạn lật khi lên dốc:
<b>4.4.3.2. Kiểm tra ổn định ngang của ô tô </b>
Ổn định ngang của ô tô được đánh giá bằng khả năng xe không bị trượt ngang và lật ngang. Sự trượt ngang của xe có thể xảy ra đồng thời ở tất cả các bánh xe hoặc trước tiên xảy ra ở một cầu nào đó, sau đó mới dẫn tới sự trượt ngang của các bánh xe cầu
</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">- Góc giới hạn lật trên đường nghiêng ngang: Với: R<small>ttmin</small> - Bán kính quay vịng nhỏ nhất tại trọng tâm.
<i>Hình 4. 16 Sơ đồ xác định bán kính quay vịng của ơ tơ </i>
⇒ Khi đầy tải R<small>ttmin</small> =5897 ⇒ Khi không tải R<small>ttmin</small>=5827
</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">Thay thông số vào các công thức, xác định được các giới hạn ổn định của ô tô.
<i>Bảng 4. 10 Thông số giới hạn ổn định của ô tô </i>
THÔNG SỐ
α<small>L</small> (độ) α<small>X</small> (độ) β (độ) Vgh (m/s)
<b>4.4.3.3 Kiểm tra ổn định khi nâng thùng hàng </b>
Khi nâng sàn xe đạt góc nghiêng tối đa α. Trong trường hợp này vị trí trọng tâm của sàn và hàng (xe cần cứu hộ) thay đổi.
</div>
