(Luận Văn Thạc Sĩ Quản Lý Kinh Tế) Kiểm Soát Rủi Ro Chi Đầu Tư Xây Dựng Cơ Bản Từ Ngân Sách Nn Tại Kho Bạc Nn Tháp Mười

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

ii

Bà GIÁO DĀC VÀ ĐÀO TắO

<b>TRọNG ắI HõC S PHắM K THUT THNH PHị H CH MINH </b>

<b>LUN VN THắC S KHU HỵU LỵI </b>

<b>KIÂM SOÁT R_I RO </b>

<b>CHI ĐÀU T¯ XÂY DĀNG C¡ BÀN TĀ NGÂN SÁCH NHÀ N¯âC T¾I KHO B¾C NHÀ N¯âC THÁP M¯äI </b>

<b>NGÀNH: QUÀN LÝ KINH T¾ - 8340410 </b>

Ng°åi h°ãng d¿n khoa hãc: TS. Đàng Quang VÃng

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 05/2023

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

i

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

ii

<b>MĀC LĀC </b>

TRANG

QUYÀT ĐàNH GIAO ĐÂ TÀI... i

BIÊN BÀN CHÂM LUÀN VN TH¾C S) ... iii

PHIÀU NHÀN XÉT LUÀN VN TH¾C S) – H¯âNG ĄNG DĀNG (DÀNH CHO GIÀNG VIÊN PHÀN BIàN 1)... iv

PHIÀU NHÀN XÉT LUÀN VN TH¾C S) – H¯âNG ĄNG DĀNG (DÀNH CHO GIÀNG VIÊN PHÀN BIàN 2)... vi

LÝ LàCH KHOA HâC ... viii

LäI CAM ĐOAN ... x

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

iii

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

iv

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

v

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

vi

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

vii

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

viii

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

ix

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

x

<b> LäI CÀM ¡N </b>

Sau nhāng nm tháng cố gÃng hãc tÁp và nghiên cąu, tơi đã hồn thành đ°ÿc luÁn vn th¿c s* vãi đà tài <KiÅm soát răi ro chi đÅu t° xây dăng c¢ bÁn tć ngân sách nhà n°ãc t¿i Kho b¿c Nhà n°ãc Tháp M°åi=. Tơi ln ghi nhÁn nhāng să ăng há, hß trÿ và đóng góp nhiát tình căa nhāng ng°åi bên c¿nh mình. Nhân đây tơi xin chân thành gÿi låi cÁm ¢n sâu sÃc đÁn hã.

Låi đÅu tiên tơi xin cÁm ¢n TS. Đàng Quang VÃng, ng°åi đã dìu dÃt và h°ãng d¿n tơi trong suốt q trình làm luÁn vn. Să đánh h°ãng và chß bÁo căa thÅy đã giúp tôi nghiên cąu và giÁi quyÁt vÃn đà mát cách khoa hãc, đúng đÃn h¢n.

TiÁp theo, tơi xin trân trãng cÁm ¢n Ban giám hiáu, Phịng Đào t¿o sau Đ¿i hãc, Khoa kinh tÁ, Phịng khÁo thí Tr°ång Đ¿i hãc S° ph¿m Kỹ thuÁt Tp. Hồ Chí Minh đã t¿o điÃu kián cho chúng tôi đ°ÿc hãc tÁp và hồn thành khóa ln mát cách thn lÿi. Xin cm Ân quý thy cụ giỏo ó dy dò và truyÃn đ¿t kiÁn thąc cho chúng tôi trong suốt thåi gian qua.

Tơi muốn gÿi låi cÁm ¢n đÁn tÁp thÅ lãp đã cùng tôi đi qua nhāng ngày tháng hãc tÁp miát mài, cùng chia sẻ niÃm vui nßi buồn và đáng viên tơi v°ÿt qua nhāng khó khn, vÃt vÁ đÅ hồn thành ln vn này.

Tơi xin chân thành cÁm ¢n q lãnh đ¿o n¢i cơng tác đã t¿o điÃu kián và giúp đỡ tôi trong cơng viác cũng nh° hãc tÁp. Đã giúp tơi có thÅ theo hãc và hồn thành khóa ln tốt nhÃt.

Đặc biát, tơi xin gÿi låi cÁm ¢n trân trãng nhÃt đÁn gia đình tơi đã mang đÁn niÃm vui và theo dõi tôi suốt chặng đ°ång đåi. Luôn bên c¿nh đáng viên và nâng đỡ tôi trong nhāng giây phút khó khn nhÃt căa cuác sống.

Xin chân thành cÁm ¢n!

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

xi

<b>LäI CAM ĐOAN</b>

Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cąu căa tơi. Tơi cháu hồn tồn trách nhiám vãi nhāng nái dung đã trình bày trong luÁn vn, tr°ång Đ¿i hãc S° ph¿m Kỹ tht Tp. Hồ Chí Minh khơng liên đãi trách nhiám.

Các số liáu, kÁt quÁ nêu trong luÁn vn là trung thăc và ch°a tćng đ°ÿc ai công bố trong bÃt kỳ cơng trình nào khác.

<i>Tp. Hồ Chí Minh, ngày … tháng năm 2023 </i>

<b>Kh°u Hÿu Lÿi</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

xii

<b>TĨM TÂT </b>

<b>Tên đÁ tài: KiÅm sốt răi ro chi đÅu t° xây dăng c¢ bÁn tć ngân sách nhà n°ãc </b>

t¿i Kho b¿c Nhà n°ãc Tháp M°åi.

<b>Lý do chãn đÁ tài: ĐÅu t° xây dăng c¢ bÁn cú nh hỗng n tc ỏ tng </b>

trỗng v s phỏt trin bn vng căa nÃn kinh tÁ. Tuy nhiên, viác quÁn lý vốn đÅu t° hián nay cịn xÁy ra thÃt thốt, lãng phí, trong đó đặc biát là qn lý dă án đÅu t° xây dăng c¢ bÁn bằng nguồn vốn ngân sách nhà n°ãc cịn u kém, thiÁu sót.

<b>V¿n đÁ: Trong nhāng nm qua</b><small>=</small>, Kho b¿c Nhà n°ãc Tháp M°åi đã thăc hián tốt cơng tác kiÅm sốt chi đÅu t° xây dăng c¢ bÁn. Tuy nhiên, chi đÅu t° xây dăng c¢ bÁn hián nay có nhiÃu răi ro và đã xÁy ra tham ô, tham nhũng gây thÃt thốt cho ngân sách nhà n°ãc. Vì vÁy, cÅn phÁi có giÁi pháp nhằm kiÅm sốt các răi ro phát sinh trong chi u t xõy dng c bn trỗ thành vÃn đà cÃp thiÁt.

<b>Cách ti¿p cÁn: LuÁn vn sÿ dāng ph°¢ng pháp nghiên cąu đánh tính thơng qua </b>

sÿ dāng các kỹ thuÁt: Ph°¢ng pháp thu thÁp thơng tin, ph°¢ng pháp phân tích tổng hÿp, ph°¢ng pháp thống kê mơ tÁ.

<b>K¿t q thāc hißn: Kho b¿c Nhà n°ãc Tháp M°åi đã thăc hián tốt công tác </b>

kiÅm sốt chi đÅu t° xây dăng c¢ bÁn khi khơng có tr°ång hÿp thÃt thốt tiÃn, tài sÁn căa Nhà n°ãc. Mặc dù, tỷ lá sai sót, vi ph¿m vn xy ra ỗ hu ht cỏc nghiỏp v kim sốt chi đÅu t° xây dăng c¢ bÁn qua Kho b¿c Nhà n°ãc Tháp M°åi nh°ng đã giÁm qua các nm. Mặt khác, qua cơng tác kiÅm sốt răi ro chi đÅu t° xây dăng c¢ bÁn Kho b¿c Nhà n°ãc Tháp M°åi đã phát hián và tć chối thanh tốn nhiÃu hồ s¢ chi sai quy đánh, ngn chặn mát số hành vi gian lÁn trong chi đÅu t° xây dăng c¢ bÁn.

<b>K¿t luÁn và khuy¿n nghá: Các giÁi pháp đ°ÿc khuyÁn nghá gồm: GiÁi pháp </b>

thăc hián cơng tác kiÅm sốt răi ro trong q trình kiÅm sốt chi đÅu t° xây dăng c¢ bÁn qua Kho b¿c Nhà n°ãc; giÁi pháp tổ chąc bá máy kiÅm soát chi phù hÿp trong điÃu kián thăc hián Đà án thống nhÃt đÅu mối; giÁi pháp triÅn khai thăc hián hiáu q, káp thåi c¢ chÁ, chính sách, quy trình kiÅm sốt chi; giÁi pháp tng c°ång ąng dāng cơng nghá thơng tin, cÁi cách thă tāc hành chính và đào t¿o, bổi d°ỡng nghiáp vā kiÅm soát chi đÅu t° xây dăng c¢ bÁn; giÁi pháp tổ chąc bá phÁn thăc hián nhiám vā kiÅm soát răi ro; giÁi pháp tổ chąc cÁp nhÁt, bổ sung và tham chiÁu khung kiÅm

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

xiii

soát răi ro trong chi đÅu t° xây dăng c¢ bÁn; giÁi pháp nâng cao hiáu q cơng tác phân tích và đánh giá răi ro.

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

xiv

<b>SUMMARIZE </b>

<b>Project title: Control the risk of spending on capital construction from the state </b>

budget at Thap Muoi State Treasury

<b>Reason for choosing the topic: Investment in capital construction has an influence </b>

on the growth rate and sustainable development of the economy. However, the current management of investment capital still occurs loss and waste, especially the management of capital construction investment projects with state budget capital is still weak and inadequate.

<b>Problem: </b> In recent years=, Thap Muoi State Treasury has performed well in controlling capital construction investment spending. However, the current capital construction investment spending has many risks and there has been embezzlement and corruption causing losses to the state budget. Therefore, it is necessary to have a solution to control the risks arising in capital construction investment, becoming an urgent issue.

<b>Approach: The thesis uses qualitative research methods through the use of </b>

techniques: method of information collection, method of synthesis analysis, method of descriptive statistics.

<b>Implementation results: Thap Muoi State Treasury has performed well the control </b>

of capital construction investment spending when there is no case of loss of money and properties of the State. Although, the rate of errors and violations still occurs in most of the operations of controlling capital construction investment through the State Treasury, but has decreased over the years. On the other hand, through the risk control of capital construction investment spending, Thap Muoi State Treasury detected and refused to pay many incorrect spending records, preventing some fraudulent acts in spending. capital construction.

<b>Conclusion and recommendations:</b> The recommended solutions include: Solutions for implementing risk control in the process of controlling capital construction investment spending through the State Treasury; a solution to organize the appropriate expenditure control apparatus in the context of implementing the project of unification of focal points; solutions for effective and timely implementation of mechanisms, policies and procedures for controlling expenditures; solutions to enhance the application of information technology, reform administrative procedures and train and foster skills in controlling capital construction investment spending; solutions to organize the department to perform the task of risk control; organizational solutions for updating, supplementing and referencing the risk control framework in capital construction investment spending; solutions to improve the efficiency of risk analysis and assessment.

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

xv

<b>MĀC LĀC </b>

PHÄN Mæ ĐÄU ... 1

1. Lý do chãn đà tài ... 1

2. Các cơng trình nghiên cąu có liên quan ... 2

3. Māc tiêu nghiên cąu ... 6

1.1.2. Nhāng yÁu tố phát sinh răi ro ... 10

1.1.3. KiÅm soát răi ro ... 12

<i>1.2. </i>Chi ĐTXD tć nguồn vốn ngân sách NN. ... 12

1.2.1. Khái niám và đặc điÅm chi ĐTXD tć nguồn vốn ngân sách NN ... 12

1.2.2. Phân lo¿i chi đÅu t° xây dăng tć nguồn vốn ngân sách NN ... 14

1.2.3. Vai trò căa chi ĐTXD tć nguồn vốn ngân sách NN ... 15

1.3. KiÅm soát chi ĐTXD tć ngân sách NN qua Kho b¿c NN ... 16

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

xvi

1.3.1. Khái niám và đặc điÅm KS chi ĐTXD tć ngân sách NN ... 16

1.3.2 Nguyên tÃc, nái dung KS răi ro chi ĐTXD qua Kho b¿c NN. ... 17

1.3.3. Đặc điÅm răi ro trong ho¿t đáng KS chi. ... 21

1.3.4. NhÁn dián răi ro trong kiÅm soát chi VĐT ... 21

1.3.5 Đánh giá răi ro trong kiÅm soát chi VĐT ... 22

1.4. Các nhân tố Ánh hỗng n cụng tỏc kim soỏt ri ro trong hot đáng kiÅm soát chi ĐTXD qua Kho b¿c NN ... 23

1.4.1. C¢ chÁ chính sách căa NN ... 23

1.4.2. Nhân tố thuác và đ¢n vá CĐT và ho¿t đáng kiÅm tra, giám sát tć bên ngồi đối vãi cơng tác KS răi ro chi ĐTXD ... 23

1.4.3. Há thống tổ chąc, bá máy thăc hián KS răi ro chi ĐTXD ... 24

1.5. Kinh nghiám và bài hãc cho Kho b¿c Nhà n°ãc Tháp M°åi ... 26

1.5.1. Kinh nghiám căa Kho b¿c Nhà n°ãc Cao Lãnh ... 26

1.5.2. Kinh nghiám căa Kho b¿c Nhà n°ãc Tam Nông ... 27

1.5.3. Kinh nghiám căa Kho b¿c Nhà n°ãc Thanh Bình ... 29

1.5.4. Mát số bài hãc rút ra cho Kho b¿c Nhà n°ãc Tháp M°åi ... 30

CH¯¡NG 2: ... 32

THĂC TR¾NG KIÄM SỐT RĂI RO TRONG KIÄM SỐT CHI VĐT T¾I KHO BắC NN THP MọI ... 32

2.1 CÂ cu t chc bá máy căa Kho b¿c NN Tháp M°åi ... 32

2.2 Chąc nng, quyÃn h¿n, nhiám vā căa Kho b¿c NN Tháp M°åi ... 33

2.3. Bá máy thăc hián KS răi ro chi ĐTXD qua Kho b¿c NN Tháp M°åi ... 35

2.4. Thăc tr¿ng công tác KS răi ro chi ĐTXD tć ngân sách NN qua Kho b¿c NN Tháp M°åi ... 36

2.4.1. Quy trình KS răi ro chi ĐTXD tć ngân sách NN t¿i Kho b¿c NN Tháp M°åi. ... 36

2.4.2. Ho¿t đáng KS răi ro chi ĐTXD t¿i Kho b¿c NN Tháp M°åi ... 39

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

3.2.5. Tổ chąc bá phÁn thăc hián nhiám vā kiÅm soát răi ro ... 67

3.2.6. Tổ chąc cÁp nhÁt, bổ sung và tham chiÁu khung kiÅm soát răi ro trong chi ĐTXD ... 67

3.2.7. Nâng cao hiáu q cơng tác phân tích và đánh giá răi ro ... 68

TÀI LIàU THAM KHÀO ... 71

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

TABMIS Há thống quÁn lý ngân sách và Kho b¿c

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

1

<b>PHÀN Mæ ĐÀU 1. Lý do chãn đÁ tài </b>

Trong xây dăng và phát triÅn đÃt n°ãc, ĐTXD là nhiám vā quan trãng, ln đ°ÿc ĐÁng và Chính phă quan tâm. ĐTXD phát triÅn h¿ tÅng là mát trong nhāng nhiám vā then chốt trong xây dăng và phát triÅn đÃt n°ãc. Trong c¢ cÃu VĐT phát triÅn, vốn ngân sách NN chiÁm tỷ trãng lãn, đóng vai trị chă lăc, làm nÃn tÁng cho các ho¿t đáng đÅu t°. ĐTXD là mát trong nhiám vā quan trãng nhÃt, mßi nm n°ãc ta chi trên chāc nghìn tỷ đồng cho ĐTXD. ĐTXD là đÅu t° vào t° liáu sÁn xuÃt, ci thiỏn c sỗ h tng nh ồng giao thụng, đián, tr°ång hãc, bánh vián, cơng trình thơng tin, vn hóa và trun thơng... Nhāng dă án ĐTXD hồn thành đ¿t hiáu quÁ cao, đã phát huy tác dāng góp phÅn làm cho kinh tÁ Viát nam càng phát triÅn, là tiÃn đà c¢ bÁn đÅ thăc hián cơng nghiáp hoá, hián đ¿i hoá đÃt n°ãc. Viác quÁn lý, sÿ dāng vốn ĐTXD là mát trong các nhân tố nh hỗng n tng trỗng v phỏt trin ca nÃn kinh tÁ cũng nh° viác thăc hián các māc tiêu phát triÅn kinh tÁ - xã hái đã đà ra. Tuy nhiên, viác quÁn lý nguồn vốn đÅu t° còn nhiÃu vÃn đà đang đ°ÿc đặt ra nh°: Hiáu quÁ quÁn lý, sÿ dāng nguồn vốn ĐTXD còn thÃp, thÃt thốt, lãng phí trong ĐTXD v¿n cịn nhiÃu v xy ra ỗ tt c cỏc khõu trong qun lý ĐTXD nói chung, trong đó đặc biát là QL dă án ĐTXD bằng nguồn vốn ngân sách NN còn yÁu kém, thiÁu sót. Các hián t°ÿng tiêu căc, lãng phí cịn phổ biÁn trong đÅu t xõy dng lm nh hỗng n cht lng cụng trình, gây thÃt thốt, lãng phí.

Cơng tác KS chi nguồn vốn ĐTXD luôn là nhiám vā quan trãng và khó khn căa Kho b¿c NN nói chung và Kho b¿c NN Tháp M°åi nói riêng. NhiÃu nm qua, trong thăc hián nhiám vā đ°ÿc giao, Kho b¿c NN Tháp M°åi không ngćng đổi mãi, nâng cao hiáu q cơng tác KS chi VĐT, góp phÅn xây dăng c sỗ h tng ca ỏa phÂng. Tuy nhiờn, trong cơng tác chi VĐT cơng hián nay có nhiÃu răi ro và đã xÁy ra tham ô, tham nhũng gây thÃt thoát cho ngân sách NN là do quy trình, quy đánh KS chi VĐT khơng đÅy đă; cán bá công chąc thăc hián công tác KS chi yÁu và nghiáp vā chuyên môn, lỏng lẻo trong KS thanh tốn VĐT; CĐT cịn u kém trong qn lý, sÿ dāng vốn,....

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

2

Hián nay, có các nghiên cąu và công tác KS chi ngân sách NN t¿i các đáa ph°¢ng nh°: Nghiên cąu căa ơng TrÅn Hồi Nam Qn lý chi TXD t ngõn sỏch NN ỗ tònh Đián Biên; Nghiên cąu căa ơng D°¢ng Vn n Khánh nm 2020, QuÁn lý chi ĐTXD tć ngân sách NN t¿i Kho b¿c NN huyán Hồng Ng -Tònh ng Thỏp; Nghiờn cu ca b DÂng Thỏ Lan H°¢ng nm 2016, GiÁi pháp tng c°ång KS chi VĐT tć ngân sách NN t¿i Kho b¿c NN tßnh BÃc Giang; nghiên cąu căa ơng Ngơ Hāu Bình nm 2017, GiÁi pháp tng c°ång KS chi VĐT qua Kho b¿c NN tßnh Đồng Tháp. Riêng t¿i Kho b¿c NN Tháp M°åi ch°a có nghiên cąu nào liên quan

<i><b>đÁn KS răi ro chi VĐT. Do vÁy, tác giÁ chãn đà tài <Kiểm soát rủi ro chi đầu tư </b></i>

ngành Qn lý Kinh tÁ.

<b>2. Các cơng trình nghiên cÿu có liên quan </b>

Theo Vũ Hồng Ph°ÿng (2016), đã nghiên cąu và phân tích thăc tr¿ng ho¿t đáng KS chi VĐT qua Kho b¿c NN thơng qua tình hình KS chi các dă án sÿ dāng nguồn vốn ĐTXD thuác Bá Nông nghiáp và phát triÅn nơng thơn giai đo¿n 2012- 2015. Trên c¢ sỗ ú, tỏc gi a ra cỏc gii phỏp v c¢ chÁ chính sách, và nguồn nhân lăc, nâng cao ąng dāng công nghá thông tin, thanh tra, kiÅm tra nhằm hoàn thián ho¿t đáng KS chi VĐT đối vãi các dă án đÅu t° tć nguồn vốn ĐTXD căa Bá Nông nghiáp và phát triÅn nông thôn qua há thống Kho b¿c NN.

Theo D°¢ng Thá Lan H°¢ng (2016), đã đánh giá nhāng lý luÁn và KS chi ĐTXD, xuÃt phát tć tình hình thăc tÁ KS thanh toán VĐT qua Kho b¿c NN BÃc Giang đÅ đ°a ra các đánh h°ãng, quan điÅm và đà xuÃt mát số giÁi pháp trong KS thanh toán VĐT bằng nguồn ngân sách NN qua Kho b¿c NN phù hÿp vãi tình hình thăc tÁ đáa ph°¢ng.

Theo Ngun Đng Tồn ThÃng (2016), đã há thống và làm rõ nhāng vÃn đà lý luÁn và QLNN đối vãi các dă án đÅu t° công bằng nguồn vốn ngân sỏch NN; trờn c sỗ ú ó i sõu phõn tích thăc tr¿ng QLNN đối vãi các dă án đÅu t° công bằng vốn ngân sách NN trên đáa bàn huyán Thanh Oai, Thành phố Hà Nái giai đo¿n 2011 - 2016 và chß ra nhāng tồn t¿i h¿n chÁ lm c sỗ cho viỏc a nhng gii phỏp khc

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

Theo Ngơ Hāu Bình (2017), đã nêu khái quát nhāng lý luÁn và KS thanh toán VĐT xây dăng, đánh giá thăc tr¿ng công tác KS thanh toán VĐT xây dăng giai đo¿n 2011-2015 qua Kho b¿c NN Đồng Tháp, tìm ra nhāng h¿n chÁ, nguyên nhân căa nhāng h¿n chÁ và đ°a ra các giÁi pháp tng c°ång KS thanh toán VĐT xây dăng t¿i Kho b¿c NN Đồng Tháp.

Theo TrÅn Hoài Nam (2018), đã khái quát nhāng lý luÁn và ĐTXD, thăc tr¿ng sÿ dāng vốn ĐTXD tć ngân sách NN căa tßnh Đián Biên và đà ra nhāng giÁi pháp kiÁn nghá chă yÁu phù hÿp vãi māc tiêu phát triÅn kinh tÁ xã hái căa tßnh; trong đó có thăc tr¿ng và nhāng giÁi pháp đối vãi KS thanh toán VĐT xây dăng trên đáa bàn tßnh Đián Biên.

Theo TrÅn ViÁt H°ng (2018), đã nghiên cąu khung lý thuyÁt và chÃt l°ÿng QL dă án ĐTXD bằng nguồn vốn ngân sách NN, trong đó nhÃn m¿nh đÁn nhāng chß tiêu đánh giá viác quÁn lý, hiáu quÁ sÿ dāng vốn& và nhāng yÁu t nh hỗng ch quan v khỏch quan.

Theo Nguyòn Thá Thanh H°¢ng (2018), T¿p chí ngân quỹ Quốc gia, tác giÁ đã nêu rõ thăc tr¿ng công tác KS chi ngân sách NN t¿i Kho b¿c NN H°ng n, cho thÃy cơng chąc nghiáp vā cịn h¿n chÁ trong nghiáp vā KS, ch°a káp thåi kiÅm tra đÅ tìm ra nhāng h¿n chÁ, sai sót liên quan đÁn số liáu và tìm ra nguyên nhân chă yÁu căa h¿n chÁ. Qua đó, đã đà xuÃt mát số giÁi pháp góp phÅn ngn chặn, phịng ngća răi ro trong ho¿t đáng nghiáp vā nh°: Nâng cao vai trò căa phòng nghiáp vā trong viác phối hÿp tổ chąc thăc hián công tác kiÅm tra; tng c°ång đối chiÁu, kiÅm tra số liáu dă toán; kiÅm tra chi tiÁt hồ s¢ KS chi.

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

4

Theo D°¢ng Cơng Trinh (2018) T¿p chí Ngân quỹ Quốc gia, tác giÁ đã đ°a ra cn cą pháp lý trong ho¿t đáng KS chi ngân sách NN và chß ra mát số v°ãng mÃc có thÅ gây ra răi ro trong ho¿t đáng nghiáp vā KS chi ngân sách NN. Qua đó, tác giÁ đã tìm ra nhāng giÁi pháp, đà xuÃt kiÁn nghá góp phÅn giÁm thiÅu răi ro trong KS chi ngân sách NN. Cuối cùng tác giÁ khẳng đánh: Viác tng c°ång công tác đÁm bÁo an ninh, an tồn tiÃn, tài sÁn căa NN và phịng tránh răi ro pháp lý cho công chąc Kho b¿c NN trong l*nh văc kÁ toán, thanh toán và kiÅm soát chi ngân sách NN là mát trong nhāng nhiám vā trãng tâm xuyên suốt trong ho¿t đáng căa há thống Kho b¿c NN.

Theo Đß Danh Dă (2019), đã há thng nhng c sỗ lý lun v cụng tỏc KS chi đÅu t° xây dăng cÃp Huyán; tác giÁ đã phân tích thăc tr¿ng chi ĐTXD cÃp huyán qua Kho b¿c NN Pác Nặm, đà ra nhāng giÁi pháp nhằm hoàn thián ho¿t đáng KS chi ĐTXD cÃp huyán t¿i Kho b¿c NN Pác Nặm, tßnh BÃc K¿n.

Theo Đàm Đąc Trung (nm 2019), đã há thống nhāng lý luÁn và thăc tißn quÁn lý chi th°ång xuyên ngân sách NN; phân tích, đánh giá nhāng vÃn đà và thăc tr¿ng viác quÁn lý KS chi th°ång xuyên ngân sách NN qua Kho b¿c NN huyán Võ Nhai - tßnh Thái Ngun. Phân tích các nhân t nh hỗng n cụng tỏc qun lý chi thồng xuyên ngân sách NN qua Kho b¿c NN huyán Võ Nhai - tßnh Thái Nguyên, đồng thåi đà xuÃt nhāng giÁi pháp và kiÁn nghá nhằm tng c°ång viác quÁn lý KS chi th°ång xuyên ngân sách NN qua Kho b¿c NN huyán Võ Nhai - tònh Thỏi Nguyờn trong thồi gian tói.

Theo TrÂng Thá Thu Hồi (2019), đã há thống hóa mát số vÃn đà lý luÁn c¢ bÁn và ĐTXD tć nguồn vốn NSNN, thăc tr¿ng công tác KS chi ĐTXD tć ngân sách NN căa Kho b¿c NN tßnh QuÁng Trá trong thåi gian 2015- 2017; Đà xuÃt mát vài giÁi pháp nhằm hồn thián cơng tác KS chi ĐTXD bằng ngân sách NN qua Kho b¿c NN QuÁng Trá trong thåi gian tãi.

Theo Nguyßn Vn Lâm (2020), đã nờu nhng c sỗ lý lun v thc tiòn v quÁn lý răi ro trong KS chi ngân sách NN, thăc tr¿ng quÁn lý răi ro trong KS chi ngân sách NN qua Kho b¿c NN S¢n Tây – Thành Phố Hà Nái giai đo¿n 2016-2019, tìm ra mát số h¿n chÁ, nguyên nhân các h¿n chÁ, đ°a ra đánh h°ãng và giÁi pháp

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

Theo D°¢ng Cơng Trinh (2021), T¿p chí Ngân quỹ Quốc Gia, đã đánh ngh*a răi ro, nhÁn dián các nhóm răi ro trong ho¿t đáng KS chi ngân sách NN qua Kho b¿c NN, tìm ra nguyên nhân căa nhāng răi ro. Đà ra nhāng giÁi pháp KS chi phòng ngća răi ro, trong đó có trách nhiám ng°åi đąng đÅu đ¢n vá Kho b¿c NN; trách nhiám căa giao dách viên Kho b¿c NN; trách nhiám căa đ¢n vá có giao dách vãi Kho b¿c NN.

Theo Nguyßn KhÃc Thián và Ngun TiÁn Trung (2020), nhóm tác giÁ đã đánh giá công tác KS chi đÅu t° xây dăng trên đáa bàn tßnh BÃc Giang, tìm ra nhāng h¿n chÁ trong quÁn lý nh°: Trong phân bổ chi đÅu t° xây dăng trên đáa bàn; tổ chąc thăc hián quy trình nghiáp vā KS chi ĐTXD; và ąng dāng CNTT trong KS thanh toỏn, trờn c sỗ ú ra cỏc gii phỏp hoàn thián KS chi ĐTXD tć ngân sách NN: Tổ chąc hiáu quÁ công tác t¿m ąng và thu hồi vốn đã t¿m ąng cho các dă án đÅu t° tć ngân sách NN; Đôn đốc CĐT và chă đáng phối hÿp vãi c¢ quan có thẩm qun phê dut qut tốn vốn các dă án hồn thành giúp cơng tác tÃt tốn tài khn káp thåi; Tng c°ång cơng tác đào t¿o, bồi d°ỡng nghiáp vā KS chi ĐTXD cho công chąc và lãnh đ¿o phā trách; Thăc hián cơng tác xÿ ph¿t vi ph¿m hành chính qua cơng tác KS chi; Tổ chąc thăc hián tốt công tác cÁi cách thă tāc hành chính trong KS chi VĐT tć ngân sách NN; Đổi mãi và hoàn thián quÁn lý, KS cam kÁt chi VĐT qua Kho b¿c NN cÃp huyán.

Đà tài GiÁi pháp hoàn thián KS chi ĐTXD tć nguồn vốn ngân sách NN đối vãi tćng hình thąc hÿp đồng xây dăng thanh tốn qua Kho b¿c NN Hà Nái - Bài hãc kinh nghiám cho Kho b¿c NN các tßnh, thành phố do Kho b¿c NN Hà Nái chă trì nghiên cąu (2017). Đã há thng nhng c sỗ lý lun v KS chi TXD và các hình

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

6

thąc hÿp đồng xây dăng, làm rõ quy đánh chÁ đá, chính sách và KS chi ĐTXD, đà cÁp và quÁn lý thanh toán hÿp đồng xây dăng (mąc t¿m ąng vốn, BL t¿m ąng, thanh toán t¿m ąng, thanh toán đối vãi hÿp đồng xây dng, iu chònh hp ng xõy dng, h s tm ąng và thanh tốn hÿp đồng); quy trình KS thanh toán VĐT và KS cam kÁt chi VĐT; nhāng kÁt quÁ đã đ¿t đ°ÿc và h¿n chÁ, tồn t¿i qua đánh giá công tác KS chi nói chung và KS chi các hÿp đồng nói riêng. Qua đó, đà ra 06 nhóm giÁi pháp đÅ hoàn thián KS chi ĐTXD qua Kho b¿c NN Hà Nái.

<b>3. Māc tiêu nghiên cÿu 3.1 Māc tiêu chung </b>

KiÅm soát răi ro trong chi ĐTXD tć ngân sách NN t¿i Kho b¿c NN và nâng cao nng lăc QL ngân sách NN t¿i Kho b¿c NN.

- ĐÃ ra mát số giÁi pháp nhằm KS răi ro trong công tác KS chi VĐT tć ngân sách NN t¿i Kho b¿c NN.

<b>4. Đßi t°ÿng nghiên cÿu </b>

VÃn đà lý ln và thăc tißn và cơng tác KS răi ro chi ĐTXD tć nguồn vốn ngân sách NN t¿i Kho b¿c NN Tháp M°åi.

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

7

<b>6. Ph°¢ng pháp nghiên cÿu </b>

Sÿ dāng ph°¢ng pháp nghiên cąu đánh tính thơng qua sÿ dāng các kỹ thuÁt: Ph°¢ng pháp thu thÁp thơng tin, ph°¢ng pháp phân tích tổng hÿp, ph°¢ng pháp thống kê mơ tÁ.

- Ph°¢ng pháp thu thÁp thơng tin: Nghiên cąu các giáo trình, bài giÁng, sách tham khÁo liên quan đÁn đà tài; nghiên cąu các luÁn vn có liên quan đÁn đà tài; các bài báo khoa hãc đng trên các t¿p chí.

- Ph°¢ng pháp phân tích, tổng hÿp: Phân tích, tổng hÿp, chãn lãc các tài liáu nghiên cąu chuyên ngành, quy trình nghiáp vā.

- Ph°¢ng pháp thống kê mơ tÁ: ph°¢ng pháp này dùng đÅ mô tÁ các bÁng số liáu các tr°ång hÿp lổi xÁy ra.

<b>7. Đóng góp ca lun vn </b>

T nhng c sỗ lý thuyt c bÁn và ĐTXD và mơ hình KS chi VĐT qua Kho b¿c NN, bằng viác thu thÁp thông tin, số liáu, tác giÁ tiÁn hành phân tích thăc tr¿ng căa công tác KS răi ro chi VĐT t¿i Kho b¿c NN Tháp M°åi trong giai đo¿n 2017 - 2022. Tć đó, đánh giá nhāng kÁt quÁ đ¿t đ°ÿc, nhāng h¿n chÁ, tồn t¿i và nguyên nhân căa nhāng h¿n chÁ, tồn t¿i trong công tác KS răi ro chi ĐTXD bằng nguồn vốn ngân sách NN t¿i Kho b¿c NN Tháp M°åi.

ĐÃ ra nhāng giÁi pháp cā thÅ nhằm KS răi ro công tác KS chi ĐTXD bằng nguồn vốn ngân sách NN t¿i Kho b¿c NN Tháp M°åi trong thåi gian tãi, góp phÅn KS răi ro trong KS chi VĐT, giám sát chặt ch¿ viác thăc hián sÿ dāng vốn, tránh lãng phí, thÃt thốt trong chi ĐTXD tć ngân sách NN t¿i Kho b¿c NN Tháp Mồi.

<b>8. Kt cu ca lun vn </b>

Ngoi phn mỗ đÅu, kÁt luÁn, danh māc tài liáu tham khÁo, luÁn vn gồm 3 ch°¢ng:

Ch°¢ng 1: Lý luÁn và KS răi ro, KS chi ĐTXD tć ngân sách NN qua Kho b¿c NN.

Ch°¢ng 2: Thăc tr¿ng và KS răi ro trong chi ĐTXD tć ngân sách NN t¿i Kho b¿c NN Tháp M°åi.

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

8

Ch°¢ng 3: GiÁi pháp KS răi ro trong chi ĐTXD tć ngân sách NN qua Kho b¿c NN.

<b>PhÁn k¿t luÁn </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

9

<b>PHÀN NàI DUNG CH¯¡NG 1: </b>

<b>LÝ LUÀN VÀ KIÂM SOÁT R_I RO, KIÂM SOÁT CHI VĐT XÂY DĀNG TĀ NGÂN SÁCH NN QUA KHO B¾C NHÀ N¯âC </b>

<b>1.1. Lý luÁn chung vÁ rÿi ro </b>

<i><b>1.1.1. Khái niệm </b></i>

Theo tác giÁ: Răi ro là mát trong nhāng khái niám tuy đ°ÿc đà cÁp, nghiên cąu và áp dāng nhiÃu trên thăc tÁ nh°ng nó đ°ÿc nhìn nhÁn d°ãi nhiÃu góc đá, tr°ång phái, quan điÅm khác nhau d¿n tãi cho đÁn nay v¿n ch°a có đ°ÿc să thống nhÃt trong viác đánh ngh*a thÁ nào là răi ro và hián phân chia thành 02 nhóm tr°ång phái, quan điÅm là truyÃn thống và hián đ¿i.

NÁu theo quan điÅm truyÃn thống, răi ro đ°ÿc xem là să không may mÃn, să tổn thÃt, mÃt mát, nguy hiÅm, điÃu không tốt, bÃt ngå xÁy đÁn, nhāng bÃt trÃc ngoài ý muốn. Nh° vÁy, quan điÅm này cho rằng răi ro là nhāng thiát h¿i, mÃt mát, nguy hiÅm hoặc các yÁu tố liên quan đÁn nguy hiÅm, khó khn hoặc điÃu không chÃc chÃn có thÅ xÁy ra cho con ng°åi hoặc ho¿t đáng hoặc să chính xác căa thơng tin.

NÁu theo tr°ång phái hián đ¿i cho rằng: <Răi ro l s bin ỏng tim n ỗ nhng kÁt quÁ. Răi ro có thÅ xuÃt hián trong hÅu hÁt mãi ho¿t đáng căa con ng°åi. Khi có răi ro, ng°åi ta khơng thÅ dă đốn đ°ÿc chính xác kÁt quÁ. Să hián dián căa răi ro gây nên să bÃt đánh. Nguy c¢ răi ro phát sinh bÃt cą khi nào mát hành đáng d¿n đÁn khÁ nng đ°ÿc hoặc mÃt khơng thÅ đốn tr°ãc - L.Smith=. Răi ro đ°ÿc xem là să bÃt trÃc có thÅ đo l°ång đ°ÿc, nó mang cÁ tính tích căc và tiêu căc vì răi ro có thÅ mang đÁn nhāng tổn thÃt, mÃt mát nh°ng cũng có thÅ đem l¿i nhāng lÿi ích, c¢ hái nhÃt đánh. Đó là, nÁu hiÅu đ°ÿc răi ro thì ng°åi ta có thÅ tìm đ°ÿc nhāng bián pháp h¿n chÁ, phòng ngća nhāng răi ro tiêu căc cũng nh° có thÅ đón nhÁn nhāng c¢ hái, lÿi ích tích căc mà nó đem l¿i.

Răi ro th°ång gÃn vãi să không chÃc chÃn, không tuyát đối và th°ång đi kèm vãi xác suÃt xÁy ra theo nhāng mąc đá, khÁ nng nhÃt đánh. Răi ro th°ång bao gồm

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

Răi ro là să bÃt trÃc có thÅ đo l°ång đ°ÿc, nó có tính hai mặt: tích căc và tiêu căc. Răi ro có thÅ gây ra nhāng tổn thÃt, mÃt mát, thiát h¿i nh°ng cũng có thÅ đ°a đÁn nhāng lÿi ích, nhng c hỏi, thun li trong mòi hot ỏng.

Bá tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 31000:2011 và KS răi ro lý giÁi: <Răi ro là tác đáng căa să không chÃc chÃn lên các māc tiêu và tác đáng này là să sai lách tích căc và/hoặc tiêu căc so vãi dă kiÁn=.

Viác nghiên cąu răi ro, nhÁn d¿ng, đo l°ång răi ro, KS răi ro, ng°åi ta khơng chß tìm ra đ°ÿc nhāng bián pháp phòng ngća, né tránh nhāng răi ro thuÅn túy, h¿n chÁ nhāng thiát h¿i do răi ro gây ra, mà cịn có thÅ tìm ra nhāng bián pháp đÅ triát tiêu răi ro.

<i><b>1.1.2. Những yếu tố phát sinh rủi ro </b></i>

<i>1.1.2.1. Gian lận - Khái niệm và nhận dạng </i>

Theo chuẩn măc kÁ toán Viát Nam: <Gian lÁn là nhāng hành vi cố ý (có chă ý) làm sai lách thông tin do mát hay nhiÃu ng°åi có chąc nng thăc hián làm sai lách thơng tin nhằm mang l¿i lÿi ích nào đó theo chă ý căa ng°åi gian lÁn=.

Gian lÁn là mát d¿ng sai ph¿m, mát hành vi ln có chă ý, mát hành đáng lća dối căa nhāng ng°åi có liên quan nhằm biÅn thă tài sÁn, tham ô, che dÃu tài sÁn, xun t¿c thơng tin vãi māc đích đem l¿i lÿi ích cho bÁn thân ng°åi gây ra gian lÁn. Hành vi gian lÁn luôn đ°ÿc che đÁy mát cách cố ý, tinh vi và luôn tồn t¿i mát cách tiÃm ẩn trong ho¿t đáng kinh tÁ và các ho¿t đáng khác. Viác phát hián và nhÁn biÁt các gian lÁn th°ång rÃt khó khn do đ°ÿc che dÃu mát cách có chă ý, tinh vi. Gian lÁn th°ång biÅu hián d°ãi d¿ng nh°:

- Xÿ lý công viác theo ý chă quan: xuyên t¿c, làm giÁ, sÿa đổi chąng tć, tài liáu liên quan đÁn nái dung quÁn lý.

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

<i>1.1.2.2. Sai sót - Khái niệm và nhận dạng </i>

Theo chuẩn măc kÁ tốn Viát Nam: <Sai sót là nhāng lßi hoặc să nhm ln khụng c ý nhng cú nh hỗng n thơng tin hoặc kÁt q qn lý=. Sai sót th°ång biÅu hián d°ãi d¿ng nh°:

- Lßi tính tốn và số hãc hay ghi chép sai.

- Bỏ sót hoặc hiÅu sai d¿n đÁn làm sai lách thơng tin, nghiáp vā do trình đá hiÅu biÁt cịn h¿n chÁ.

- Áp dāng sai các chuẩn măc, nguyên tÃc, ph°¢ng pháp, chính sách do h¿n chÁ và nng lăc hoặc cÁp nhÁt không thống nhÃt và káp thåi nhāng vn vn bÁn và chÁ đá.

<i>1.1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến gian lận và sai sót </i>

- Nhāng vÃn đà liên quan đÁn tính chính trăc, nng lăc căa ng°åi lãnh đ¿o: + Công tác quÁn lý bá mát ng°åi hay mát nhóm nhỏ đác qun nÃm giā, khơng có Ban, hái đồng giám sát đác lÁp có hiáu lăc.

+ Ho¿t đáng kiÅm tra, kiÅm soát đ°ÿc tiÁn hnh xong nhng bỏ chi phi bỗi ngồi cú quyn lăc làm kÁt quÁ đánh giá bá sai lách hoặc không đúng.

+ Nhāng yÁu kém căa công tác kiÅm tra, KS và các viác thăc thi nhiám vā. + Có să thay đổi th°ång xun vá trí cháu trách nhiám.

+ ThiÁu biên chÁ, không bố trí đă nhân lăc thăc hián nhiám vā nên d¿n đÁn mát ng°åi phÁi kiêm nhiám nhiÃu nhiám vā cùng mát lúc và có c¢ hái làm sai lách hoặc không bao quát hÁt đ°ÿc nái dung công viác.

- Nhāng vÃn đà tác đáng tć bên ngoài: + Sąc ép tć các đ¢n vá quÁn lý cÃp trên. + Sąc ép và tiÁn đá thăc thi nhiám vā.

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

12

+ Há thống vn bÁn không phù hÿp, đôi khi trái ng°ÿc nhau d¿n đÁn viác áp dāng không thống nhÃt.

+ Các nhiám vā và să kián khơng bình th°ång.

Theo tác giÁ: KiÅm soát răi ro là các ho¿t đáng và ph°¢ng pháp đ°ÿc sÿ dāng nhằm giúp mát tổ chąc trong viác đối phó, kiÅm sốt nhāng să kián có thÅ xÁy ra và hÁu quÁ căa nú cú th nh hỗng n kh nng t c nhāng māc tiêu đặt ra căa tổ chąc đó. Cā thÅ h¢n, kiÅm sốt răi ro là q trình nhÁn dng, ỏnh giỏ, o lồng, gim thiu nh hỗng ca các să kián có thÅ xÁy ra khi tổ chąc thăc hián các bián pháp, KH hoặc công cā nhằm đ¿t đ°ÿc các māc tiêu đặt ra.

Viác kiÅm soát răi ro là quá trình tiÁp cÁn răi ro mát cách khoa hãc, toàn dián, liên tāc và có há thống nhằm nhÁn d¿ng, kiÅm sốt, phịng ngća và giÁm thiÅu nhāng tổn thÃt, mÃt mỏt, nhng nh hỗng bt li ca ri ro.

<i>1.2.1.1 Một số khái niệm Về ĐTXD </i>

ĐÅu t° là ho¿t đáng bỏ vốn nhằm đ¿t đ°ÿc hiáu quÁ lãn h¢n trong t°¢ng lai, khơng phân biát nguồn hình thành, c¢ cÃu vốn, hình thąc đÅu t°.

ĐTXD là mát phÅn căa ho¿t đáng đÅu t°. ĐTXD là ho¿t đáng có tác dāng t¿o ra tÃt cÁ tài sÁn cố đánh cho nÃn kinh tÁ bằng viác xây dng mói, mỗ rỏng, nõng cp hoc phc hi ti sn c ỏnh hiỏn cú. Vỡ vy, TXD l mỗ đÅu quan trãng trong ho¿t đáng phát triÅn kinh tÁ - xã hái căa nÃn kinh tÁ. ĐTXD là quá trình chính làm ra tài sÁn cố đánh, đ°a vào ho¿t đáng trong các l*nh văc kinh tÁ - xã hái, đÅ có đ°ÿc lÿi ích d°ãi nhiÃu hình thąc khác nhau.

<i>Về chi ĐTXD từ nguồn vốn ngân sách NN </i>

Ngân sách NN là toàn bá các khoÁn thu, chi căa nhà n°ãc đ°ÿc dă toán và thăc hián trong mát khoÁng thåi gian nhÃt đánh do c¢ quan nhà n°ãc có thẩm qun qut đánh đÅ đÁm bÁo thăc hián các chąc nng nhiám vā căa nhà n°ãc.

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

13

Chi ĐTXD là mát bá phÁn căa chi đÅu t° phát triÅn. Chi đÅu t° phát triÅn là nhāng khoÁn chi căa ngân sách NN có thåi h¿n tác đáng dài th°ång trên mát nm, hình thành nên nhāng tài sÁn vÁt chÃt có khÁ nng t¿o đ°ÿc nguồn thu, trăc tiÁp lm tng c sỗ vt cht ca t nóc.

Chi ĐTXD là chi căa ngân sách NN đÅ thăc hián nhāng ch°¢ng trình, dă án đÅu t° xây dăng kÁt cÃu h¿ tÅng và các ch°¢ng trình, dă án phāc vā cho phát triÅn kinh tÁ - xã hái. Nh° vÁy, nhà n°ãc sÿ dāng vốn ngân sách NN đÅ chi xây dăng kÁt cÃu h¿ tÅng kinh tÁ - xã hái không thÅ thu hồi vốn sau khi đÅu t° nh° giao thơng, đián, b°u chính vißn thơng, các cơng trình vn hóa, giáo dāc, y tÁ, cơng trình cơng cáng phúc lÿi... Cơng trình căa các doanh nghiáp NN đ°ÿc đÅu t° theo quy ho¿ch đ°ÿc duyát theo ngành, theo vùng, theo lãnh thổ.

<i>1.2.1.2. Đặc điểm </i>

Chi ĐTXD tć ngân sách NN mang các đặc điÅm căa ĐTXD nói chung và gÃn vãi QL chi ngân sách căa nhà n°ãc, phÁi đ°ÿc quÁn lý theo đúng quy đánh căa luÁt pháp và đÅu t° tć nguồn vốn ngân sách NN đÅ thăc hián các māc tiêu căa nhà n°ãc.

Mát số đặc điÅm căa chi ĐTXD tć nguồn vốn ngân sách NN nh° sau:

<i>Một là, chi ĐTXD là khoÁn chi lãn, thåi gian đÅu t° th°ång kéo dài. </i>

Ho¿t đáng ĐTXD đòi hỏi mát số l°ÿng vốn, lao đáng, vÁt t° lãn. Thåi gian đÅu t° dài tính tć khi bÃt đÅu lÁp dă án đÁn khi kÁt thúc đ°a dă án vào khai thác, sÿ dāng, nhiÃu dă án lãn kéo dài nhiÃu nm.

Đối vãi n°ãc đang phát triÅn nh° n°ãc Viát Nam thì nhu cÅu cho đÅu t° xây dăng hon thiỏn hỏ thng c sỗ h tng k thuÁt l¿i càng lãn. Nhāng dă án đ°ÿc ĐTXD tć nguồn vốn ngân sách NN th°ång rÃt quan trãng đối vãi să phát triÅn căa toàn bá nÃn kinh tÁ nh° xây dăng m¿ng l°ãi giao thông, hồ đÁp, thuỷ đián, cÁi t¿o phòng chống thiên tai, phòng chống biÁn đổi khí hÁu và n°ãc biÅn dâng, xây dăng bánh vián, tr°ång hãc... Do vÁy, trong quá trình đÅu t° phÁi có kÁ ho¿ch huy đáng và sÿ dāng nguồn vốn mát cách hÿp lý đÅ sÿ dāng hiáu quÁ nguồn vốn, tránh thÃt thốt lãng phí nguồn lăc.

<i>Hai là, </i>chi ĐTXD tć ngân sách NN chă yÁu là đÅu t° nhāng dă án, cơng trình khơng thÅ thu hồi vốn.

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

14

Các cơng trình xây dăng tć nguồn ngân sách NN th°ång là nhāng cơng trình có tÅm quan trãng trong phāc vā phát triÅn kinh tÁ - xã hái, quốc phòng, an ninh căa Chính phă, đồng thåi t¿o kÁt cÃu h¿ tÅng, mơi tr°ång đÅu t° thn lÿi, kích thích các chă thÅ trong nÃn kinh tÁ đÅu t° phát triÅn sÁn xuÃt kinh doanh.

<i>Ba là, </i>chi đÅu t° xây dăng tć ngân sách NN phā thuác vào quy mô, khÁ nng cân đối căa ngân sách NN, gÃn vãi thăc hián māc tiêu, kÁ ho¿ch phát triÅn kinh tÁ - xã hái căa đÃt n°ãc trong mßi thåi kỳ.

Vốn đÅu t° xây dăng đ°ÿc phân bổ cn cą vào māc tiêu, chiÁn l°ÿc phát triÅn kinh tÁ - xã hái căa nhà n°ãc trong mßi thåi kỳ, trong đó có các ngành l*nh văc, các vùng đ°ÿc °u tiên đÅu t°, đÅu t° theo các Ch°¢ng trình māc tiêu, Ch°¢ng trình māc tiêu quốc gia.

<i>Bốn là, chi ĐTXD tć ngân sách NN gÃn vãi viác phân cÃp quÁn lý sÿ dāng </i>

vốn căa nhà n°ãc, phÁi thăc hián theo đúng quy đánh căa pháp luÁt và ngân sách NN, quy đánh căa pháp luÁt trong xây dăng, đÅu t° công.

Nhāng dă án đ°ÿc bố trí vốn đÅu t° xây dăng tć ngân sách NN phÁi đ°ÿc QL theo quy trình chặt ch¿ tć khâu chuẩn bá dă án đÅu t°, thăc hián đÅu t° đÁn kÁt thúc đ°a dă án vào khai thác sÿ dāng. Các khoÁn chi đÅu t° phÁi đ°ÿc KS, thanh tốn thơng qua há thống Kho b¿c NN.

<i>Năm là, CĐT căa dă án ĐTXD tć ngân sách NN không phi l ch sỗ hu </i>

vn m chò l c giao quyn i diỏn sỗ hu QL v s dāng vốn nhà n°ãc. Đặc tr°ng này dß làm cho chă đÅu t° nÁu không ý thąc trách nhiám bÁo toàn vốn, nâng cao hiáu quÁ sÿ dāng nguồn vốn thì viác gây lãng phí, thÃt thốt VĐT xây dăng tć ngân sách NN là khó tránh khỏi.

- Theo phân cÃp nhiám vā chi ngân sách NN, bao gồm: Chi ĐTXD tć ngân sách trung °¢ng và Chi ĐTXD tć ngân sách đáa ph°¢ng.

+ Chi ĐTXD tć ngân sách trung °¢ng là tồn bá chi phí đÅu t° do Bá, c¢ quan ngang Bá, tổ chąc chính trá - xã hái, các c¢ quan thc Chính ph v c quan khỏc ỗ trung Âng qun lý.

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

- Theo nguồn vốn hình thành: gồm chi ĐTXD tć nguồn vốn trong n°ãc (gồm nguồn thu tć các lo¿i thuÁ, thu tiÃn sÿ dāng đÃt, nguồn thu xổ số kiÁn thiÁt, nguồn tín dāng căa nhà n°ãc đÅu t° phát triÅn , nguồn trái phiÁu Chính phă bố trí cho chi đÅu t°) và chi ĐTXD tć vốn ngoài n°ãc (nguồn vốn vián trÿ và cho vay °u đãi căa Chính phă các n°ãc, các tổ chąc quốc tÁ).

- Theo nái dung chi: gồm chi phí xây dăng, chi phí thiÁt bá, chi phí bồi th°ång GPMB và các khoÁn chi khác.

<i><b>1.2.3. Vai trò của chi ĐTXD từ nguồn vốn ngân sách NN </b></i>

Chi ĐTXD tć ngân sách NN có vai trị rÃt quan trãng đối vãi nÃn kinh t quc dõn, nú to ra nhng c sỗ vt chÃt cho nÃn kinh tÁ; t¿o viác làm cho lao đáng. Cā thÅ nh° sau:

- Xét và kÁt quÁ căa ho¿t đáng đÅu t° căa nÃn kinh tÁ nói chung, ho¿t đáng ĐTXD tć ngân sách NN nói riêng, hàng lo¿t cơng trình quan trãng căa nÃn kinh tÁ đ°ÿc hồn thành, đ°a vào sÿ dāng và nhanh chóng phỏt huy tỏc dng, to ra c sỗ vt cht h¿ tÅng kỹ thuÁt, góp phÅn tng nng lăc sÁn xuÃt căa nhiÃu ngành kinh tÁ, căa các đáa ph°¢ng, thỳc y s phỏt trin v tng trỗng i vói toàn bá nÃn kinh tÁ, tćng b°ãc làm thay đổi bá mặt kinh tÁ - xã hái căa cÁ đÃt n°ãc.

- ĐTXD tć ngân sách NN t¿o điÃu kián cho tćng thành phÅn kinh tÁ và cho cÁ nÃn kinh tÁ quốc gia phát triÅn: ĐTXD tć ngân sách NN đ°ÿc coi là đáng lăc đÅ thu hút các nguồn vốn trong n°ãc và n°ãc ngoài vào đÅu t° đÅ phát triÅn kinh tÁ - xã hái căa các đáa ph°¢ng. Ví dā nh° có đ°ång giao thơng thn lÿi thì thá tr°ång hàng hóa có điÃu kián phỏt trin, c sỗ h tng kinh t phỏt trin s¿ t¿o khÁ nng to lãn đÅ thu hút vốn đÅu t° trong và ngoài n°ãc trên tÃt cÁ các l*nh văc.

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

16

- Tác đáng làm cho kinh tÁ ổn đánh, t¿o ra viác làm cho lao đáng nhàn rßi và giÁm thÃt nghiáp: Vốn ĐTXD chiÁm mát tỷ lá lãn trong tổng chi ngân sách căa nhà n°ãc, nó h°ãng đÅu t° căa nÃn kinh tÁ vào các māc tiêu chiÁn l°ÿc đã đánh căa Nhà n°ãc, làm chuyÅn đổi c¢ cÃu kinh tÁ, sÿ dāng, bố trí hÿp lý và có hiáu quÁ các nguồn lăc, t¿o thêm nhiÃu c¢ hái viác làm cho lao đáng, giÁm tß lá thÃt nghiáp trong nÃn kinh tÁ.

- Có vai trị trãng u trong giÁi qut nhāng vÃn đà căa xã hái nh°: xóa đói, giÁm nghèo, phát triÅn kinh tÁ - xã hái vùng sâu, vùng xa. Thăc tÁ trong giai đo¿n vća qua, ĐÁng và nhà n°ãc đã chú trãng đÅu t° phát triÅn kinh tÁ - xã hái cho khu văc khó khn thơng qua Ch°¢ng trình māc tiêu quốc gia xây dăng nơng thơn mãi, Ch°¢ng trình māc tiêu quốc gia giÁm nghèo bÃn vāng, °u tiên hß trÿ vốn đÅu t° cho các đáa ph°¢ng khó khn, đÅu t° khu văc biên giãi, hÁi đÁo.

Nh° vÁy, chi ngân sách NN nói chung và chi ĐTXD tć ngân sách NN nói riêng là đÅ thăc hián các chąc nng căa nhà n°ãc nhằm đ¿t đ°ÿc các māc tiêu đã đặt ra trong mát giai đo¿n theo đánh h°ãng, KH phát triÅn chung căa đÃt n°ãc.

<b>1.3. KiÃm soát chi ĐTXD tā ngân sách NN qua Kho b¿c NN </b>

<i><b>1.3.1. Khái niệm và đặc điểm KS chi ĐTXD từ ngân sách NN </b></i>

Theo tác giÁ: KiÅm soát l mỏt hot ỏng c th hiỏn ỗ tt c các giai đo¿n căa cơng tác qn lý. Do đó, kiÅm soát đ°ÿc quan niám là mát chąc nng căa quÁn lý. Trong mãi đ¢n vá, đÅ ho¿t đáng đ¿t hiỏu qu, mòi Ân vỏ u phi t kim tra ho¿t đáng trong tÃt cÁ các khâu, rà soát các tiÃm nng, xem xét các dă báo, đối chiÁu các thông tin thăc hián đÅ điÃu chßnh káp thåi.

KS chi ngân sách NN có thÅ hiÅu là viác các c¢ quan nhà n°ãc có chąc nng thăc hián kiÅm tra, thẩm đánh, sốt xét và đánh giá tính hÿp lá, hÿp lý, hÿp pháp căa nhāng khoÁn chi ngân sách NN do các chă thÅ thăc hián, dăa trên să đối chiÁu vãi chÁ đá, chính sách, đánh mąc nhà nóc quy ỏnh v trờn c sỗ nhng nguyờn tc, hình thąc và ph°¢ng pháp qn lý tài chính trong tćng giai đo¿n. HiÅu mát cách đ¢n giÁn thì KS chi ngân sách NN là quá trình thẩm đánh, kiÅm tra nhāng khoÁn chi ngân sách NN theo đúng chÁ đá chi ngân sách NN và theo dă toán chi tiêu đã đ°ÿc c¢ quan nhà n°ãc có thẩm qun ban hành. Kho b¿c NN giā vai trò quan trãng, trăc

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

KS chi không phÁi là công cā quÁn lý riêng căa nhà n°ãc mà bÃt kỳ thành phÅn kinh tÁ, cá nhân nào khi thanh toán tiÃn ra cũng cÅn phÁi KS đÅ đÁm bÁo tiÃn chi ra là hÿp lý và tiÁt kiám nhÃt. KS chi ĐTXD là mát quy trình mang tính nghiáp vā căa há thống Kho b¿c NN; đÅ đÁm bÁo nguồn VĐT đ°ÿc hiáu q thì cơng tác kiÅm soát phÁi đ°ÿc thăc hián th°ång xuyên, liên tāc trong suốt quá trình ĐTXD dă án, tć giai đo¿n chuẩn bá đÅu t°, thăc hián dă án đÁn kÁt thúc đÅu t° đ°a dă án vào khai thác sÿ dāng, chi ngân sách NN qua Kho b¿c NN cÅn phÁi có nhāng quy trình, bián pháp KS phù hÿp nhằm tránh lãng phí, thÃt thốt ngân sách NN.

<i>1.3.2.1. Nguyên tắc kiểm soát rủi ro chi ĐTXD </i>

CĐT, Ban QL d ỏn c mỗ ti khon thanh toỏn VĐT t¿i Kho b¿c NN n¢i thuÁn tián cho viác KS thanh toán VĐT căa Kho b¿c NN và thuÁn tián cho giao dách căa CĐT.

Quá trình KS chi VĐT tć ngân sách NN qua Kho b¿c NN phÁi tuân thă các nguyên tÃc sau:

<i>- Kiểm soát trên cơ sở các tài liệu, hồ sơ do CĐT gửi đến. </i>

Kho b¿c NN thăc hián KS trên c¢ sỗ ti liỏu, h s do CT gi n v theo nguyên tÃc thanh toán đ°ÿc quy đánh t¿i các nghá đánh căa Chính phă, thơng t° và vn bÁn h°ãng d¿n căa Bá Tài chính. Hồ s¢ CĐT gÿi đÁn Kho b¿c NN gồm hồ s¢ pháp lý gÿi mát lÅn trong suốt q trình KS thanh tốn và hồ s¢ gÿi tćng lÅn trong q trình thanh tốn. Kho b¿c NN không phÁi cháu trách nhiám trong viác áp dāng hình thąc lăa chãn thÅu và să chính xác căa khối l°ÿng, đ¢n giá và giá trá do chă đÅu t° đà nghá thanh toán. Giao dách viên KS chi tiÁp nhÁn chąng tć, hồ s¢ do CĐT cung cÃp và thăc hián KS t¿m ąng, thanh toán KLHT theo quy đánh căa hÿp đồng,

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

<i>- KS đúng kế hoạch vốn được duyệt. </i>

Tổng số VĐT thanh tốn cho dă án khơng đ°ÿc v°ÿt tổng mąc đÅu t° đã đ°ÿc phê duyát theo tćng nguồn vốn (bao gồm cÁ điÃu chßnh, bổ sung (nÁu có)) và khơng v°ÿt KH đÅu t° cơng trung h¿n; Số VĐT thanh toán cho dă án trong nm (bao gồm vốn t¿m ąng và thanh tốn KLHT) khơng đ°ÿc v°ÿt KH vốn cÁ nm đã đ°ÿc bố trí cho dă án. Số VĐT thanh toán (bao gồm vốn t¿m ąng và thanh tốn KLHT) cho tćng cơng viác, h¿ng māc cơng trình, cơng trình khơng đ°ÿc v°ÿt giá trá hÿp đồng hoặc dă tốn chi phí đ°ÿc dut; tổng số VĐT thanh tốn cho dă án khơng đ°ÿc v°ÿt tổng mąc VĐT đã đ°ÿc duyát theo tćng nguồn vốn (bao gồm cÁ điÃu chßnh, bổ sung (nÁu có)) và không v°ÿt kÁ ho¿ch VĐT công trung h¿n.

<i>- Kiểm soát CKC đúng quy định. </i>

Kho b¿c NN thăc hián kiÅm soát CKC đối vãi các khoÁn chi VĐT xây dăng tć ngân sách NN theo quy đánh cā thÅ t¿i các vn bÁn quy đánh căa Bá Tài chính. Giao dách viên KS chi Kho b¿c NN có trách nhiám KS, đối chiÁu CKC vãi kÁ ho¿ch VĐT đ°ÿc cÃp thẩm quyÃn giao, bÁo đÁm đà nghá CKC không v°ÿt kÁ ho¿ch VĐT đ°ÿc phép sÿ dāng. KiÅm tra tính hÿp pháp căa hÿp đồng ĐTXD, đÁm bÁo phù hÿp vãi KH đ°ÿc giao căa tćng dă án ĐTXD.

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

19

<i>1.3.2.2. Nội dung kiểm soát rủi ro chi ĐTXD </i>

KiÅm soát chi VĐT mát d ỏn thỡ bt u t lỳc mỗ TK, tiờp sau CĐT gÿi HS pháp lý căa dă án, thăc hián t¿m ąng, thanh toán t¿m ąng (nÁu có), thanh tốn KLHT, cuối cùng qut tốn vốn dă án xây dăng hồn thành. Mßi giai đo¿n cán bá công chąc KS thă tāc đÁm bÁo phù hÿp đÅ thăc hián tốt nhiám vā KS chi VĐT t¿i Kho b¿c NN Tháp M°åi.

<i>- Kiểm soát hồ sơ mở tài khoản </i>

ĐÅ phāc vā cho viác KS thanh toán VĐT căa kho b¿c NN, các CT, Ban QL d ỏn TXD phi mỗ TK thanh toán VĐT (tài khoÁn dă toán) t¿i Kho b¿c NN. Giao dỏch viờn cn c h s mỗ TK do CĐT gÿi đÁn, hồ s¢ gồm: GiÃy chąng nhÁn mã số đ¢n vá quan há ngân sách căa dă án; QuyÁt đánh thành lÁp Ban quÁn lý dă án, QuyÁt đánh giao nhiám vā đ¢n vá chă đÅu t°; QuyÁt đánh bổ nhiám chąc vā căa Chă tài khoÁn, K toỏn trỗng (hoc ngồi Phā trách kÁ toán); GiÃy nghỏ mỗ ti khon hoc bổ sung tài khoÁn.

<i><b>- Ki</b>ểm soát hồ sơ pháp lý, hồ sơ gửi lần đầu của dự án </i>

Hồ s phỏp lý, HS gi ln u l c sỗ đÅ Kho b¿c NN Tháp M°åi KS thanh toán VĐT cho CĐT. Giao dách viên tiÁp nhÁn HS pháp lý do CĐT gÿi đÁn, hồ s¢ gồm có: Qut đánh đÅu t° căa cÃp có thẩm quyÃn, các quyÁt đánh điÃu chßnh dă án (nÁu có); Qut đánh phê dut dă tốn chuẩn bá đÅu t° căa cÃp có thẩm quyÃn; Vn bÁn phê duyát kÁt quÁ lăa chãn nhà thÅu theo quy đánh căa LuÁt ĐÃu thÅu; Hÿp đồng giāa Chă đÅu t° và nhà thÅu hoặc nhà cung cÃp; Vn bÁn giao kÁ ho¿ch vốn căa cÃp có thẩm qun; Cam kÁt chi (nÁu có)

Ngồi ra:

Đối vãi hÿp đồng thi cơng xây dăng có điÃu khn quy đánh giÁi phóng mặt bằng thì Chă đÅu t° phÁi gÿi kèm kÁ ho¿ch tiÁn đá giÁi phóng mặt bằng theo quy đánh căa hÿp đồng; Đối vãi hÿp đồng liên danh thì Chă đÅu t° phÁi gÿi thỏa thuÁn liên danh; Dă toán và quyÁt đánh phê dut dă tốn căa cÃp có thẩm qun đối vãi tćng cơng viác, h¿ng māc cơng trình, cơng trình đối vãi tr°ång hÿp chß đánh thÅu hoặc tă thăc hiá; Riêng cơng tác bồi th°ång, hß trÿ và tái đánh c° phÁi gÿi kèm theo

</div>