2011 ly thuyet co ban dong y hien dai – bs truong thin final

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

TRU NG THÌN

.

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

TR¯ NG THÌN

ƠNG Y HIỈN I

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

TR¯ NG THÌN

Lí THUYắT C BÂN

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

Líi GiÛi ThiÇu

Lý thuy¿t c¡ b£n ơng y là nờn tÊng khoa hc cỗa y hc ny, do ó cân thông hiêu rõ ràng rành m¡ch tr°Ûc

<small>khi ậ vo chƠn oỏn v trậ liầu. </small>

T-p sách này có m¥y ·c iÃm sau:

1. Phát huy lý thuy¿t c¡ b£n ôngy cÕ trun.

<small>2. Kêthãp vÛiy hÍc hiÇn ¡i khai mò cỏc hp en bớ </small>

ân cỗa c¡ th¿, xây đng các hÇ thĐng gi£i ph©u sinh lý

làm cho ơngy cÕ trun thành ơngy hiÇn ¡i.

<small>3. Trinh bày súc tích, gi£n dË dà hiÁu nh°ng hàm </small>

chéa nÙi dung sâu rÙng, ph°¡ng pháp khoa hÍc Ùc

<small>áo. </small>

<small>N¿u ơng y °ãc ví nh° mÙt lâu ài to lÛn thì lý </small>

thuy¿t c¡ b£n là nÁn móng c§n ph£i vïng ch·c.

<small>Nêu ơng y °ãc ví nh° kho bỏu nhiu cỏnh cỗa </small>

úng kớn thì lý thuy¿t c¡ b£n là chìa khóa v¡n nng.

Hãy nm vïng lý thuy¿t c¡ b£n !

<small>Tr°¡ng Thìn </small>

<small>01.02.2009 </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

Ch°¡ng 1

KÂ THờA V PHT TRIN BÂN SđC

TRONG Y HÌC CĨ TRUN VIỈT NAM Chúng ta k¿ thëa sáu chï: nhân b£n-y ¡o -y déc y lý -y thu-t - y nghầ thu-t cỗa nờn y hÍc c trun và

phát triÃn

b±ng bĨn chï hÙi nh-p, hiÇn ¡i hóa, _cơng

nghiÇp hóa và ViÇt nam hóa Á xây dång nên ơng Y

<small>nam. </small>

ó là 10 nÙi dung làm nên b£n s¯c vn húa cỗa nn v

hc Viầt nam núi chung và ơng Y hiÇn ¡i nói riêng.

ó là ti¿m nng, là súc m¡nh to lÛn cỗa nờn y t Viờt

VN HểA

ú l ni dung lm nờn phâm chƠt cao quý cỗangíi thõy thuẹcViầt nam.

<small>Nhõn BÊn </small>

Ngíi thƠy thuẹc nhõn bÊn lƠy ng°Ýi làm gÙc l¥y

måc tiêu

chm _Đilo _vÛiséc

cuÕi

_{ng°Ýi th§y}khÏe

cùng

cho con

_{là con}

ng°Ýi. ng°Ýi

nên tồn tâm tồn <small>÷ </small>

thc nhõn _{bÊn mìi}_ngíi_bầnh

cing l mt _thĐythc _{do ó nên}_éng_xí_vÛi_bÇnh_nhân

nh _ụil mt _viụng _ngíinghiầp cỗa mỡnh.

thĐy thuẹc _nhõn_{bÊn mẹi}nguíi _bầnh

l

khÊ mt nng _khokú thuẹc diầu _ú.ni sinh _quýbƠu, _{do ó}nên huy _Ùng

<small>biÇn ¡i. </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

<small>Y ¡o </small>

Bên bÝ të sinh §y khÕ au lịng ng°Ýi c m¡ °ãc

g·p th¥y nh° g·p °ãc tiên ông, tiên bà, nh° g·p °ãc thiên sé céu ng°Ýi, të ó y hÍc lày ¡o.

Ng°Ýi thây thuÑc là ng°Ýi i tu giïa cõi Ýi!

Y ¡o cịn có ngh)a là ¡o Thiên nhân hãp nh¥t con ng°Ýi hịa mình trong thiên nhiên cing nh° giÍt n°Ûc

hịa mình trong ¡i d°¡ng, giÍt n°Ûc trß thành ¡i

d°¡ng, con ng°Ýi trß thành thiên nhiên.

<small>Y Lý </small>

V¡n v-t Ĩng nhƠt lý, cỏi lý cỗa tríi Ơ cing l cỏi lý

<small>cỗa con ngíi. </small>

<small>Khoa hc tĂo nên trÝi ¥t cing là khoa hÍc t¡o nên </small>

con ng°Ýi, të ó mà có hÇ thơng lý thut ơngy c¡ b£n

Ng°Ýi thây thc thu-n theo, n°¡ng theo khoa hÍc

tu nhiên ó mà chm lo cho ng°Ýi bÇnh. ó là y hÍc tđ

<small>nhiên! </small>

<small>Y Thu-t </small>

Y thu-t ó là các thu-t ch©n ốn và iÁu tri, bào

ch¿ thuÑc men ... Ùc ỏo cỗa ụng Y.

Chân oỏn và iÁu trË ¡n gi£n mà hiÇu qu£ là nhïng

tinh hoay <small>hÍc </small> ã <small>°ãc </small> sàng lÍc të ^trm ^nm ^{ngàn nm.}

Có 5 ph°¡ng pháp phịng bÇnh và trË bÇnh ¡n gi£n

mà hiÇu nghiÇm, ó là:

<small>1. Tâm lý giáo dåc </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

4.Châm céu xoa bóp nn chÉnh

5. Thc men

Th§y thc giÏi nh° vË t°Ûng có tài iÇu binh, hi¿,

v-n dång tëng ph°¡ng pháp và biêt phÑi hãp nhi

ph°¡ng pháp à ¡t °ãc thng lãi trong viÇc phịnp ^và

trË bÇnh.

ó lày hÍc trËi bÇnh tâm ^hÕn^{b¡o gĨm:}

YNghÇ Thu-t

1.Tâm lý giáo dåc: làm cho ng°Ýi bÇnh hiÃu và ^tÉn

2. ¡o xí thÃ: h°Ûng dân cho bÇnh nhân bi¿t éng xt

à thành công, súc khÏe và h¡nh phúc

Ng°Ýi th¥y thc có úc là:

Ng°Ýi °ãc hòng sủ khụn

^{ngoan v}

^nhõn

^{tở cỗa}

^tinbẹi truyÃn l¡i.

Là ng°Ýi dây công tu t-p à có trình Ù hiÃu bi¿t sâu rÙng và có kh£ nng ^{thao tác thu§n thồc trong y khoa}

<small>chuyờn mụn cỗa mỡnh. </small>

L ng°Ýi ch¥p nh-n au khĐ, t-n lđc, t-n tình vỡ bầnh <small>nhõn. </small>

L ngíi thồc hiần Đy ç ngh)a vå cça ng°Ýi th¥y <small>thc. </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

truyÁn ViÇt Nam, làm nên giá trË cỗa ngíi thĐy thuẹc

<small>Viầt nam. </small>

HÊi Thóng Lón ễng l biu tóng cỗa nờn y hc

-ú, Ngíi vëa là tri¿t nhân nm °ãc ¡o cỗa tríi Ơt.

<small>vựa l nh khoa hc lÕi 1¡c vÛi bÙ bách khoa tồn th° </small>

Lãn ơng tâm l)nh, vëa là hiÃn nhân bi¿t ¡o xí th¿ Ã tĨn

tai m·i m«i vÛi núi sơng, vëa là mÙt nghê s) c§m kó thË

hÍa tu d°áng tâm hơn và là ng°Ýi thây thc nhân b£n, t¥t c£ là vìng°Ýi, cùng ng°Ýi.

Trong tình thà mÛi §y thách thúc, có khi tàn b¡o cá

lÛn nt cá bé, nÁn y hÍc cÕ trun ViÇt Nam tuy ¹p ½

thanh cao nh°ng mong manh nh° lồi cá ki¿ng chi sÑng °ãc trong ch-u nhÏ. Ã tÕn t¡i ngồi sơng n°Ûc mênh

<small>mơng con cá nhÏ ó ph£i phát tri¿n thành con cá lÛm. </small>

ông y cÕ truyÁn ph£i phát triÃn nhanh thành ơng y

hiÇn ¡i. Sđ phát triên có °ãc là nhÝ hÙi nh-p, hiÇn ¡i

hóa, cơng nghiÇp hóa và ViÇt Nam hóa à có mÙt n¿n y

hÍc vëa -m à b£n s¯c vn hóa dân tÙc, vëa hịa nh-p

vÛi vn minh th¿ giÛi.

HÙi Nh-p

HÙi nh-p là mß rÙng cía cho bên ngồi tràn vào bên

trong và cho bên trong tràn ra bên ngoài.

LÛp lÛp phù sa bĨi ¯p thành ¥t mÛi và ng°Ýi ci thành ng°Ýi mÛi và ôngy cÕ truyÁn thành ôngy hiÇn ¡i.

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

HiÇn ¡i Hóa ^{ơng Y}

HiÇn ¡i hóa ơng y là duy trì ^{và phát}^triÃn

ơngy

hịa nh-p cùng ^{thÝi ¡i.}

Kêt hãp y hÍc hiÇn ¡i ^và^các

<small>hiÇn ¡i tÉnh vi hiÇu </small>^{qu£ h¡n nïa.}

thÝi ^{hiÇn ¡i}^vào^ơng^y^cĐ^trun^Ã^bi¿n:ơngy

HiÇn ¡i hóa ông y b±ng kêt ^{hãp ông Tây}y, Nam

B¯c

v

xây

d°ng mÙt nên y

hÍc ViÇt nam,

^giao

^iÃm

^cia

các

nÁn vn minh nhân lo¡i vÛi ^thành

qu£ tông

^{h¡p k}

<small>diÇu. </small>

<small>mình. </small>

khoa hÍc kù tht cua

Cơng

NghiÇp

^Hóa

^ơng

^Y

ó là ^{¥y m¡nh s£n}^xt^{qui mơ}^lÛn,^ch¥t^{l°ãng c¡o}

áp íng các tiêu chu©n qc gia ^{và qc t¿.}

<small>thnh </small>

MÃt khỏc

^{cĐn bÊo tển sò}

^{tríng tiu thỗ cụng tinh}

^t

<small>vởa ớt vởa quớ. </small>

Sy phỏt triên

^{y d°ãc}

^hÍc,

^sđ

^giàu

^{có phơn vinh të}

ây màra, ^tâm^cá^{to lÛn}^{ding mnh} ^{cing të ây mà}^ra.

<small>ViÇt Nam Hóa </small>

<small>ó l ụng </small> ^húa^{y hc cỗa ngíi thnh y hc cỗa}

ú l tip thu cỏi hay cỗa ngíi biờn húa thnh cỏi hay <small>cỏi </small> mi <small>cỗa </small>^mỡnh.

<small>TĂo dủngy </small>^hiầu^Viầt^nam

TĂo dủng tríng phái y d°ãc hÍc ViÇt nam.

<small>T¡o dđng uy tín ViÇt nam Tóm l¡i: </small>

<small>Nhân b£n-Y ¡o - Y éc - Yý -Y thu-t - Y nghÇ </small>

thu-t - HÙi nh-p - HiÇn ¡i hóa - Cơng nghiÇp hóa và

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<small>nÁn y hÌc ViÇt nam, t¡o ra kh£ nng to lÛn trong </small>

phåc vå séc khÏe mà còn là mÙt niờm hnh diần l ngíi

thĐy thuẹc Viầt Nam vi Đy ỗ phân chƠt cỗa mi thÝi

<small>¡i. </small>

B£n s¯c vn hóa trên khơng chÉ dành cho th§y thc

y hÍc cÕ trun mà cho t¥t c£ mÍi ng°Ýi hành nghÁ y

duãc cÕ truyn v hiần Ăi, m cho tƠt cÊ lĂng y, l°¡ng

d°ãc, y bác s), °ãc s), iÁu d°áng, kù thu-t viờn.

Khụng ai khụng thõm nhuân nhùng bÊn chƠt tẹt ạp v

cĐn thit ú trong mni hoĂt ng cỗa mỡnh v-y.

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

Chr¡ng 2

CĨT TỉY CỉA LÝ THUT ễNGY

Cẹt tỗy cỗa lý thuyờt co bn ụng y nm trone e chù: Khớ húa-Am doĂng-Ngi. hnh--TĂng phỗ--Kinh

<small>t-t. </small>

m¡ch, të ó v-n dång vào chân ốn

<small>I Khớ búa </small>

Nn tÊng cỗa ụng y là khí. Trong y hÍc, khí cú

nghia l chộc nng cỗa cỏc cĂ quan. Do ó có thà nÕi

ơng y cÕ trun lày hÍc vÁ các chéc nng.

IIL Åm d°¡ng

Moi c¡ quan Áu do hai chéc nng d°¡ng sinh và

âm d°áng (sinh ra vàni d°áng) t¡o n¿n.

MÍi chéc nng Áu do hai chéc nng °¡ng sinh và

âm kh¯c (hung ph¥n và éc ch) tĂo nờn.

Hầ hụ hƠp <small>Hầ tiờu húa </small>

Hầtit niÇu sinh dåc

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

<small>IV. Kinh m¡ch </small>

<small>12 chéc nng nên tàng trên liên hÇ m-t thiÇt vÛi 12 </small>

°Ýng kinh cùng tên trong ó có sáu kinh âm và sáu

kinh _d°¡ng._Kinh

_là

nhïng °Ýng chéc nng.

M×i kinh có 2 nhánh ph£i và trái.

Ñi vÛi kinh âm _nhánh_ph£i _là_âm,

nhánh

trái <small>là </small>

d°¡ng. ôi vÛi kinh d°¡ng nhánh ph£i là d°¡ng, nhánh

<small>trái là âm </small>

<small>bi¿n </small>

<small>Khi các °Ýng kinh hãp l¡i thành mÙt chùm lÛn, ó </small>

<small>là m¡ch. Có hai m¡ch chính là Ùc m¡ch và Nhâm </small>

m¡ch. Trên kinh m¡ch có nhïng iÃm liên hÇ vÛi các

chéc nng phĐ biên ó là các hut. Hut là iêm chéc <small>nng. </small>

<small>V. Ngi hành </small>

Trong mÕi hÇ thơng c¡ quan có: 12 chéc nng phơ

Åm mÙc và d°¡ng mÙc t¡o chéc nng phát Ùng

<small>Âm hÏa và d°¡ng hÏa t¡o chéc nng phát nhiÇt </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

NguyÁn

d°Ýng t¥t ^{c£ chéc}^{nng trên.}

âm ^và^nguyên^{d°¡ng t¡o}

MĐi quan

^{hÇ sinh khc giïa}

^các

^chéc

bi¿n ^chính^{là mĐi quan hÇ âm}^d°¡ngsinh t°¡ng kh£c.

<small>Cây có 6 cành lÛn mÙĐi cành lÛn có </small>^{2 cành vëa ó là 6}

<small>hÇ thông </small>^c¡^{quan vÛi 12 chéc nngnên} ^{t£ng, 12}^kinh^cỗa

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

Mìi cnh nhẽ cú 5 ngÍn lá ó là 5 c¡ nng phÕ bi¿n.

<small>Ñi vÛi kinh âm </small>

Cành lá bên ph£i là âm, Cành lá bên trái là d°¡ng

Ñi vÛi kinh d°¡ng

<small>Cánh lá bên ph£i là d°¡ng </small>

Cành lá bên trái là âm

Thân cây là Ñc và Nhâm m¡ch bao gĨm t¥t c£ 12

<small>kinh </small>

Cây ông y, lý thuyêt c¡ b£n ông y l cĂ sò khoa

hc cỗa Eụngy Ăn gi£n nh°ng kó l¡.

<small>5 Lá 5 chéc </small>

<small>nng phÕ </small>

<small>bi¿n </small>

<small>M×i kinh có h¡i cành trái ph£i </small>

<small>12 Kinh </small>

<small>12 </small>

<small>chéc </small>

<small>nng </small>

<small>nÁn 6 HÇ </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

K¿t Lu-n

ơng y là y hÍc chéc nng vÛi 12. chéc nng nÁn

t£ng t¡o ra 6 hÇ

thĐng c¡

^quan

^{và liên hÇ vÛi}12 kinh 24

<small>nhánh. </small>

Và 12 chộc nng ^phẹ^{biờn cỗa}^{mụi hầ}^thẹngos

<small>C </small>

quan liên hÇ vÛi 12 huyÇt trên hai nhỏnh cỗa mìi uíng

<small>kinh. </small>

ẽ l cẹt ty cỗa cỏc ^{hc thyờt khớ húa ụn}

dĂng, ngi hnh, tĂng tóng, kinh hyầt cỗa ôngå.

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

THìA KÉ VÀ PHÁT TRIÈN CÁC HÌC THUT

KHÍ HĨA- ÂM D¯ NG - NG HÀNH

Ch°¡ng3

Khí hóa - Âm d°¡ng -Ngi hành là 3 hÍc thuy¿t c¡ b£n <small>cỗa </small>ụng <small>y </small>hc. <small>Tuy </small>v-y <small>ểi vi </small>nhiÁu ng°Ýi thì <small>âm </small>

d°¡ng <small>mÝ </small> mËt, ngi <small>hành </small>lung <small>tung r¥t </small>khó hiêu <small>! </small>

Ch°¡ng này gi£i tÏa sñ mÝ mËt lung tung trên, giúp ng°Ýi hÍc mÙt nên t£ng ơng y hÍc vïng ch¯c, mÙt

Khí là chéc nng.

N¿n t£ng cỗa ụngy l khớ, khớ cú ngh)a là chéc

nng. V-y ơngy là y hÍc vÁ các chéc nng!

Të ây chúng ta luÓn nÕi vÁ chéc nng.

B. ÂM D¯ NG

N¿u ôngy là y hÍc chéc nng, v-y có b¡o

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

HÇ ti¿t niÇu sinh dåc

Trong mÍi ^{chéc nng} ^ln^có^hai^chộc^nng ^mõu

thuân thụng nhƠt, ú l DĂng sinh tộc chộc nng hng

phƠn v Ôm kh¯c téc chéc nng éc ch.

HÇ v-n Ùng

<small>Hờ thĐn kinh TW </small>

v tuƠn hon

Trong mơi hÇ thơng c¡ quan có 6 chéc nng phơ

bi¿n, m×i chúc nng Áu có Du¡ng sinh Am kh¯c: HÇ th©n kinh tđ Ùng

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

D°¡ng hoa Âm hÏa

D°¡ng thÕ Am thÕ D°¡ng kim

m kim

DĂng thỗy m thỗy

3.

Trong

õm có âm

d°¡ng trong d°ong

có âm

d°¡ng

<small>M×i chéc </small>_nng <small>phĐ biÃn Áu do hai chéc </small>nng <small>âm </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

<small>Âm D°¡ng Trong âm có d°¡ng </small>

<small>Trong d°¡ng </small>^{có âm}

<small>Trong kinh âm có hai </small>^nhánh^{âm d°¡ng}<small>Trong kinh d°¡ng có hai </small>^{nhánh âm d°¡ng}<small>4. D°¡ng cđc âm sinh, Am cñc d°¡ng sinh </small>

Sñ v-t phát triên ^ên ^{cao Ù thì}^chuyên^{thành mt ái}l-p. Nóng quá hóa l¡nh, l¡nh quá hóa nóng. ^{Có khi}^bênh

nhân l¡nh nh°ng nguyên nhân là nóng q ph£i ^chëangun nhân nóng. Có khi bÇnh nhân nóng do l¡nh q

l¡i ph£i chïa ß ngun nhân l¡nh !

C.NGÜHÀNH

HÍc thuy¿t

ngi

hành

xây

dđng

_trên:

HÍc thuy¿t âm d°¡ng

HÍc thut

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

Trong m×i sđ v-t hà có Ta thi ph£i có cái Sinh ta

và cái Kh¯c ta (2 ngun nhân)

Khi ã có Ta thì ph£i có cái Ta sinh và cái Ta khác (2

k¿t quà)

Nh° thà toàn bÙ nhân quÊ cỗa mi sủ v-t luụn luụn cú

5 tác dung phÑ biÃn Ta, Sinh ta, Kh¯c ta, Ta sinh, Ta

kh¯c. ó là ngi hành.

V-y, Ngi hành là 5 v-n Ùng phơ biên trong tồn b

nhõn quÊ cỗa mi sủ v-t.

Cỏc kt qu£ luôn tác dång ng°ãc l¡i nguyên nhân Á

kiêm hôm sủ thỏi quỏ cỗa nguyờn nhõn.

Cỏi khc ta, ta ph£i sinh ra cái kh¯c l¡i nó Cái sinh ta, ta cing ph£i sinh ra cái kh¯c l¡i nó

Të ó ta có °ãc ngi hành t°¡ng sinh và t°¡mg khc <small>theo Õ hình sau </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

MÙc sinh hÏa thì ^hÏa^ph£i^{sinh l¡i}^thơ^Ã ^{khc laimỏ.}

Thỗy khóc hẽa thỡ hÏa ph£i sinh thô Ã ^{khc le:}

<small>thỗy... </small>

A. Nm chộc nng phĐ biÃn

Chính

hÍc

thuy¿t

ngi hành

t°¡ng sinh

^t°¡ng

^kh¯c

^ã

diÅn t£ sđ thĐng nh¥t mõu thuõn bờn trong v bờn ngoÊi

cỗa mÍi hiÇn t°ãng và sđ v-t ^!

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

Nm chúc n¯ng trên là phô biên, khơng c¡ quan

<small>nào là khơng có 5 chéc nng ó. </small>

Nm chéc nng ó t°¡ng sinh t°¡ng kh¯c téc h°ng ph¥n <small>và éc </small>ch¿ <small>l«n </small>nhau theo <small>Õ </small> hình <small>ngi </small>hành t°¡ng

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

B. Äm dur¡ng trong ngi hnh

Mìi hnh u cú âm dóng

Mìi chỳc nng phụ khc hng phƠm và ^{éc chÃ:}

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

Ví dul:

D°¡ng hÏa

Âm hÏa

<small>HÏa t do d°¡ng hÏa t: thđC nhiÇt </small>

<small>HÏa ‘ do õm hẽa : h hẽa </small>

Thỗy 4 do Ăng thỗy 4: h hn

<small>Thỗy do õm thỗy t:thủc hn </small>

<small>Thỗy ! do c£ hai: h° thđc hàn l«n lÙn </small>

Ch¥n ốn âm d°¡ng h° thđc chính là chì ny.

<small>C. Ngi hnh v 6 hầ thụng c¡ quan: </small>

Các hÇ thĐng c¡ quan t°¡ng tác l«n nhau theo hÍc thuy¿t ngi hành t°¡ng sinh t°¡ng khãc.

ó là mÕi quan hÇ sinh kh¯c giïa Can MÙc - Tâm HÏa - Tú Thẹ - Ph Kim - Th-n Thỗy. Tở ú liên quan

<small>¿n t¥t c£ các chéc nng khác. </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

<small>Can </small>

<small>Óm MØC </small>

Ngoai nguyên

khí, 5 chéc nng ^{phÏ bi¿n quan}

^h¿

t°omg tác theo ngi hành tu¡ng sinh tĂmg khc khỏc.

ú l ý nghia cỗa Khí hóg, Am d°¡ng, Ngi hành.

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

ChĂng 4

6 Hặ THểNG GI PHÂU SINH LÝ A. T NG T¯âNG HÌC

HÍc thuy¿t t¡ng t°ãng xây dđng trên các hÍc thuy¿t:

khí hóa, âm d°¡ng., ngi hành, không _{thÝi gian}

_và

_mô

hinh tốn.

C¡ quan _°ãc_chéatrong khơng _gian

ba

chiÁu, chéc

nng diên

ra

trên chiêu thÝi gian.

Không gian

và

thÝi gian hãp

l¡i

thành

4

chiÁu

(3

chiÁu không gian

và

mÙt chiÁu thÝi gian)

C¡ quan và chúc n¯ng cing hãp l¡i thành _{các hê}

thÑng gi£i ph«u sinh lý.

Nêu ta diÅn t£

5

chéc _nng_{phế bin}_bng

₅

_{inh cỗa}

mt hinh ngi giỏc u, cũn b mÃt _cỗahỡnh giỏc u ¡i diÇn cho <small>các c¡ </small>quan <small>thì </small>chúng <small>ta có </small>_mÙt_mơ<small>hình tốn </small>

vÁ hÇ thơng gi£i phâu sinh lý ơngy.

<small>MØC </small>

<small>Phát Ùng </small>

<small>THỉY Tàng trï </small>

<small>HẻA </small>

<small>Phỏt nhiầt </small>

<small>CĂ quan </small>

<small>THẻ Tit xuƠt </small>

<small>KIM </small>

<small>HƠp thu </small>

Nh°ng Ĩ hình trên mÛi chi có

3

chiÁu (2 chiÁu

không gian

và mÙt

chiÁu thÝi _{gian). Muon}

_{có bơn}

_chiÁu

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

và chÉ có duy nh¥t mÙt khÑi 12 m·t ^{m·t chia}

làm 6 c·p âm

d°¡ng. Do ó chÉ có 6 hÇ thơng gi£i ph©u sinh lý !

à quy n¡p các c¡ quan vo 6 hầ thụng giÊi phĐu sinh Iý ng°Ýi x°a dđa vào ^{hÍc thvÁt}^tam^{tài và}^{hÍc thvé}

Trong ng°Ýi có bÙ máy

<small>thành ng°Ýi ó là hÇ tiêu hóa. </small>

Trong ng°Ýi có bÙ máy

<small>ó là hÇ tiêt niÇu sinh dåc. </small>

chuyn Ơt (thủc phâm) chuyn ngíi thnh ng°Ýi

Cá3 hãp l¡i cho ta ch¥t và nng l°ãng à c¡ thà ho¡t

Ùng, ó là hÇ v-n Ùng.

<small>MÍi dân tÙc êu có vua </small>_(qn),_con_{ng°Ýi cing}_có_c¡

<small>quan l«nh ¡o tĐi cao là th©n kinh trung °¡ng và tuân hoàn. </small>

Bên c¡nh vua

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

<small>6 hÇ thơng trên do l2 chúc nng nên t£ng t¡o nên: </small>

Hê th§n kinh tđ Ùng

ơngy chi bi¿t rõ hÇ thĐng 12 chéúc nng n¿n t£ng và

<small>ít bi¿t các cĂ quan cỗa chỳng. Cỏc cĂ quan cỗa mụi hầ </small>

B.SU Hặ THéNG GIÂ PHÂU SINHLí

Chỳng ta dủa vào các chéc nng kinh iÃn mà suy ra

<small>c¡ quan tu¡ng éng trong y hÍc hiÇn ¡i. Khi ã biêt c¡ </small>

<small>quan chúng ta l¡i bi¿t th¿m nhiÁu chéc nng ¡i thà vi </small>

thà mà ông y cÕ truyÁn ch°a bi¿t, të ó chúng ta có

nhïng hầ thẹng giÊi phôu sinh lý vởa chi tit vÁ c¡ quan

<small>vëa phong phú vê chéc nng. </small>

Sau ây

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

Chéc nng i¿u hũa tĂng phỗ (ph chỗ thụng iu

thỗy Ăo ph chỗ lng ậu)

Chộc nng khộu giỏc (phà ^khai^khi¿u^ß^mi)

Chéc nng phát âm (phờ chỗ thanh õm)

Chộc nng a (phờ chỗ bì mao, phê tàng phách)

2.HÇ thĐng c¡ quan cỗa Ph-Ăi tríng

Qua cỏc chộc nng nêu trên, chúng ta suy ra các c¡

<small>quan thñc hiần cỏc chộc nng ú. </small>

Hầ hụ hƠp bao gĨm: mii, khéu giác, hÍng, amidan, khí qu£n, hai phĐi vÛi vơ sĐ phà nang, c¡ hồnh, lơng ngđc, thân kinh hơ h¥p vÛi các trung tâm thò ra, hớt vo

v iờu hũa hụ hƠp.

BÙmáy phát âm (thanh qu£n)

<small>Da lông </small>

Da(lá phÕi thé ba)

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

<small>TT diÃu hũa hụ hƠp </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

Hặ ^{THÐNG GPSL Tư -VÊ}1. ^HÇ^thĐng^chéc^nng^{Tó -}^Vậ

Chộc nng

tiờu húa (tú

^{chỗ v-n húa}

ngi cÑc)

Chéc nng nuÙi ^{d°áng to£n tâmn thÃ}

tàng ý)

Chéc nng snh huyêt, ^câm^{huyê, tiêu huy¿t (r}

thĐng hut)

2. HÇ thơng c¡ quan ^{cỗa Tú - Vậ}

<small>Tiở nhùng </small>^chộc^{nng trên}^{chüng ta suy ra các}^c¡

quan cỗa chỳng bao gụm:

(tữ chỗ nhồc,

ễng tiờu hóa: ^miÇng,^{thđc qu£n,}^d¡^dày,^rt^non,

rt già, h-u môn.

Tuy¿n tåy

<small>Gan </small>

<small>Lách </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

Hặ: ^{THéNG GPSL}^THơN

^-

BNG QUANG

1, Hầ thÓng chéc nng ^{Th¡n - Bàng quang}

<small>Chéc </small>^nng ^{sinh s£n và}^{phát triÃn}

toàn

<small>bÙ </small>tâm

nÙi mụi( th-n chỗ thỗy

Chộc ^{nng thớnh}^giỏc^(th-n^{khai khiu} ^ò^tai)

2. Hầ ^{thẹng cĂ quan}^{cỗa Th-n -Bng quang}

th

<small>Vi cỏc chộc nng nêu trên, chúng ta suy ra các c¡. </small>

quan thđc hiÇn chúng ó là:

HÇ sinh åc

nam vànï

ê

sinh

s£n và phát

tri¿n

HÇ i¿t niÇu à uy trì h±ng Ënh nÙi mơi

<small>stress. </small>

Tuy¿n th°ãnmg th-n mÇnh mụn vi mầnh thỗy vẽ

thóng th-n, iu hũa th dậch vi mầnh hẽa tỗy thóng

th-n iÁu hịa thân nhiÇt thđc hiần chỳc nng khỏng

XuĂng tỗy vởa tĂo khung cỗa cĂ th sÊn sinh hểng cĐu, Ãc biầt sÊn sinh bĂch cĐu _nhm_bÊo_vầ_cĂ_thờ.

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

<small>Hặ THểNG </small>^GPSL^{CAN -}^ịM

1. Hầ thếng chộc nng ^{Can - òm}

Chộc

nng

tính

tốn và quy¿t

Ënh

làm

viầc

gỡ

(on

chỗ mulu, om chỗ quyt ^{oán )}

<small>Chéc nng hành Ùng c¡ khp (can chỗ </small>^{cõn, can}<small>chỗ ngoĂi vầ) </small>

Chộc nng chéa ^huyÇt^(can^tàng^huy¿t)

Chéc <small>nng th gión </small>(can <small>chỗ sĂ </small>tit)

Chộc nng thậ giỏc (can khai khiu ò mt)

<small>2. Hầ thụng cĂ quan cỗa Can - òm </small>

CĂ quan tính <small>tốn và </small>quy¿t <small>Ënh ß </small>não

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

<small>TK V-n Ùng </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

Hặ THểNG GPSL TM -TIấU TRĩNc

1. Hầ thẹng chéc ^{nng Tâm - TiÃu tr°Ýne}

Chéc nng lãnh ¡o iÁu khiÃn c¡ quân

tĂng, l Ăi chỗ cỗa ngi ^tĂng^lồc^phỗ)

Chộc nng cỗa hầt

thĐn kinh trung Ăng (tõm l nĂi

<small>i </small>

trỳ

ngồ cỗa thĐn ^kinh)

th (tõm l

Chộc nng tuƠn hon (tõm chỗ huyờt ^m¡ch)

Chéc nngg cung c¥p nng l°ãng cho mi chỳc ^nng

(tõm chỗ ^{quõn hẽa)}

2. Hầ thụng cĂ quan cỗa ^{Tõm -Tiu tríng}

Tở nhùng chéc nng nêu trên chúng ta có thà ^{suy ra}

<small>cỏc cĂ quan cỗa chỳng. </small>

Hầ thõn kinh trung Ăng

Hầ tuĐn hon tẫm mĂch

Tuyn giỏp

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

THÓNG GPSL TÂM BÀO -TAM _TIÊU

1. HÇ thĐng chíéc nång Tàm bào -Tam tiên

bi¿n Chéc nng iÁu khiÃn tñ Ùng _các_chéc

Tâm bào giù chộc vồ sộ thƠn l ngoĂi vầ cỗa tõm

Tam tiờu thuóng chỗ tõm ph

chộc _nng_sÊnnhiầt (hẽa'

Tam tiờu trung chỗ tữvậ

Tam tiờu hĂ chỗ th-n bng

_quang

2. Hầ thụng cĂ quan cỗa Tâm bào -Tam tiêu

Të các chúc nng trên cỗa tõm bo - tam tiờu chỳng

ta cú th suy ra cỏc cĂ quan cỗa chỳng ú l:

Hầ thĐn kinh di nóo

ụi thậ

Tuyn n

<small>HÇ </small>thân kinh thđc <small>v- </small>giao c£m <small>-</small> Đi giao c£m

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

<small>M </small>

<small>HỈ TH¦N KINH Tä ØNG </small>

Para

</div>