(Luận án tiến sĩ) Nghiên Cứu Sản Phẩm Du Lịch Văn Hoá Biển Tỉnh Bình Thuận
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.63 MB, 217 trang )
<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">
<b>ắI HèC QUéC GIA H NịI </b>
<b>TRõNG ắI HèC KHOA HèC X HịI V NHN VN </b>
<b>NGUYÄN THÊ THUÝ NGÂN </b>
<b>NGHIÊN CĄU SÀN PHÂM DU LÊCH VN HỐ BIÂN TÈNH BÌNH THN </b>
<b>Chun ngành: Du lậch Mó sẹ: 981010.01 </b>
<b>LUặN N TIắN S DU LấCH </b>
<b>H NịI - 2024</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2"><b>ắI HèC QUéC GIA H NịI </b>
<b>TRõNG ắI HèC KHOA HèC XÃ HÞI VÀ NHÂN VN </b>
<b>NGUYÄN THÊ THUÝ NGÂN </b>
<b>NGHIÊN CĄU SÀN PHÂM DU LÊCH VN HOÁ BIÂN TÈNH BÌNH THN </b>
<b> Chuyên ngành: Du lËch Mó sẹ: 981010.01 </b>
<b>LUặN N TIắN S DU LấCH </b>
<b>NG¯âI H¯àNG DÄN: </b>
<b>PGS.TS. NguyÅn Ph¿m Hùng </b>
<b>HÀ NÞI - 2024</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">
<b>LâI CAM ĐOAN </b>
<i><b>Tôi xin cam đoan đë tài nghiên c³u <Nghiên cứu sản phẩm du lịch văn hoá </b></i>
<i><b>biển tỉnh Bình Thuận= là cơng trình nghiên c³u ca riêng tôi. Như뀃ng nội dung trong </b></i>
luận án này là do tôi thư뀣c hiẹ뤂n dơꄁi sư뀣 hơꄁng d̀n trư뀣c tiĀp ca giáo viên hơꄁng d̀n Như뀃ng tài liẹ뤂u tham khko đơꄣc dùng trong luận án này đëu đơꄣc trích d̀n rõ ràng tên tác gik, tên cơng trình nghiên c³u.
Các sĀ liẹ뤂u và kĀt quk nghiên c³u trong luận án này là do chính tơi thư뀣c hiẹ뤂n, trung thư뀣c và không trùng lặp vơꄁi các đë tài khác.
M漃⌀i sư뀣 sao chép không hơꄣp lẹ뤂 hoặc vi phcm quy chĀ đào tco, tơi xin ch椃⌀u hồn tồn trách nhiẹ뤂m.
<b> </b>
<b> </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">
<b>LâI CÀM ¡N </b>
Đß hồn thành Luận án TiĀn sĩ chun ngành Du l椃⌀ch, tơi xin gửi lßi tri ân đĀn Ban Giám hiẹ뤂u Trßng Đci h漃⌀c Khoa h漃⌀c Xã hội và Nhân vn Hà Nội (Đci h漃⌀c QuĀc gia Hà Nội); Ban ch nhiẹ뤂m Khoa Du l椃⌀ch h漃⌀c; trơꄣ lý giáo vÿ, các phòng ban ca nhà trßng đã hỗ trơꄣ tơi trong suĀt thßi gian h漃⌀c tập và nghiên c³u ch¡ng trình nghiên c³u sinh, quý Th¿y cô Khoa Du l椃⌀ch h漃⌀c đã tco điëu kiẹ뤂n thuận lơꄣi và đã trang b椃⌀ cho tôi như뀃ng kiĀn th³c khoa h漃⌀c quý báu vë chuyên ngành Du l椃⌀ch, là nën tkng r¿t quan tr漃⌀ng cho tôi trong công viẹ뤂c cũng nh trong cuộc sĀng.
Tôi cũng xin gửi lßi ckm ¡n chân thành đĀn lãnh đco trßng Đci h漃⌀c Vn hóa thành phĀ Hồ Chí Minh, khoa Du l椃⌀ch và các đồng nghiẹ뤂p đã chia sẻ, hỗ trơꄣ cho tơi trong suĀt q trình thư뀣c hiẹ뤂n Luận án.
Tơi xin dành lßi ckm ¡n đặc biẹ뤂t đĀn gia đình, ngßi thân và như뀃ng ngßi bcn thân thiĀt đã luôn động viên, ng hộ và tco m漃⌀i điëu kiẹ뤂n giúp đỡ, tiĀp thêm cho tơi ngh椃⌀ lư뀣c đß có thß vơꄣt qua như뀃ng giai đocn khó khn nh¿t đß hoàn thành Luận án 3 một trong như뀃ng thử thách to lơꄁn nh¿t ca viẹ뤂c h漃⌀c tập, nghiên c³u khoa h漃⌀c ca bkn thân.
CuĀi cùng, tơi xin bày tỏ lịng biĀt ¡n sâu sắc nh¿t đĀn Gikng viên hơꄁng d̀n 3 ngßi đã tận tình chß bko, giúp đỡ, động viên tinh th¿n, và nĀu khơng có như뀃ng điëu đó tơi khó có thß hoàn thành đơꄣc Luận án này.
Do kinh nghiẹ뤂m nghiên c³u và kiĀn th³c có giơꄁi hcn nên Luận án sẽ khó tránh khỏi như뀃ng thiĀu sót. Kính mong nhận đơꄣc sư뀣 đánh giá, góp ý từ Hội đồng đánh giá Luận án TiĀn sĩ, từ quý Th¿y Cô và các anh ch椃⌀ h漃⌀c viên đß Luận án đơꄣc hồn thiẹ뤂n tĀt h¡n.
Tơi xin chân thành ckm ¡n!
<b> Tác gik LuÇn án NguyÅn ThË Thúy Ngân </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5"><b>2. Māc tiêu, nhiÇm vā và câu hÏi nghiên cąu ... 9</b>
<b>2.1. Māc tiêu nghiên cąu ... 9</b>
<b>2.2. NhiÇm vā nghiên cąu ... 9</b>
<b>2.3. Câu hÏi nghiên cąu ... 10</b>
<b>3. ĐÑi t°ÿng nghiên cąu và ph¿m vi nghiên cąu ... 10</b>
<b>3.1. ĐÑi t°ÿng nghiên cąu ... 10</b>
<b>3.2. Ph¿m vi nghiên cąu ... 10</b>
<b>4. Đóng góp căa nghiên cąu ... 11</b>
<b>4.1. Đóng góp vÁ mặt lý thuy¿t ... 11</b>
<b>4.2. Đóng góp vÁ mặt thực tiÅn... 11</b>
<b>5. K¿t c¿u căa ln án ... 12</b>
<b>CH¯¡NG 1. TàNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CĄU ... 13</b>
<b>VÀ SÀN PHÂM DU LÊCH VN HOÁ BIÂN ... 13</b>
<b>1.1. Nhāng nghiên cąu vÁ skn phÃm du lËch và skn phÃm du lËch vn hoá biÃn ... 14</b>
<b>1.2. Nhāng nghiên cąu vÁ vn hoá biÃn và vn hố biÃn tÉnh Bình Thn ... 18</b>
<b>1.3. Nhāng nghiên cąu vÁ du lËch tÉnh Bình Thn và skn phÃm du lËch vn hố biÃn Bình Thn ... 25</b>
<b>1.4. Khokng trĐng nghiên cąu... 31</b>
<b>TiÃu k¿t ch°¢ng 1 ... 34</b>
<b>CH¯¡NG 2. CĂ Sị Lí LUặN V Mễ HèNH NGHIấN CU ... 35</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">2
<b>2.1. Mòt sẹ khỏi niầm và v¿n đÁ liên quan ... 35</b>
<i><b>2.1.1. Văn hóa biển ... 35</b></i>
<i><b>2.1.2. Khái niệm sản phẩm du lịch ... 38</b></i>
<i><b>2.1.3. Các yếu tố cấu thành sản phẩm du lịch ... 40</b></i>
<i><b>2.1.4. Sản phẩm du lịch văn hoá biển và các yếu tố cấu thành ... 45</b></i>
<i><b>2.1.5. Phát triển sản phẩm du lịch văn hóa biển ... 48</b></i>
<i><b>2.1.6. Nguyên tắc phát triển sản phẩm du lịch văn hoá biển ... 57</b></i>
<i><b>2.1.7. Tiêu chí phát triển sản phẩm du lịch văn hóa biển ... 58</b></i>
<i><b>2.1.8. Nội dung phát triển sản phẩm du lịch văn hóa biển ... 59</b></i>
<i><b>2.1.9. Năng lực cạnh tranh của sản phẩm du lịch văn hoá biển ... 61</b></i>
<b>2.2. Cn cą lý thuy¿t và mơ hình trong các nghiên cąu tr°ác đây ... 62</b>
<b>2.3. Gik thuy¿t nghiên cąu ... 81</b>
<b>2.4. Mơ hình nghiên cąu đÁ xu¿t ... 82</b>
<b>TiÃu k¿t ch°¢ng 2 ... 85</b>
<b>CH¯¡NG 3. PH¯¡NG PHÁP NGHIÊN CĄU ... 86</b>
<b>3.1. Các b°ác nghiên cąu ... 86</b>
<b>3.2. Các ph°¢ng pháp nghiên cąu ... 89</b>
<i><b>3.2.1. Phương pháp phân tích trắc lượng thư mục khoa học ... 89</b></i>
<i><b>3.2.2. Phương pháp phân tích nội dung ... 90</b></i>
<i><b>3.2.3. Phương pháp phỏng vấn nhóm ... 91</b></i>
<i><b>3.2.4. Phương pháp chuyên gia ... 92</b></i>
<i><b>3.2.5. Phương pháp xây dựng và điều tra bằng bảng hỏi ... 100</b></i>
<i><b>3.2.6. Phương pháp mơ hình phương trình cấu trúc (Structural Equation Model-SEM) 111</b></i><b>3.3. Mơ tk khái qt mÅu nghiên cąu chính thąc ... 114</b>
<b>Tiu kt chÂng 3 ... 115</b>
<b>CHĂNG 4. KắT QU NGHIÊN CĄU ... 116</b>
<b>4.1. VÁ đËa bàn nghiên cąu ... 116</b>
<b>4.2. Đánh giá chung vÁ ho¿t đßng du lËch tÉnh Bỡnh Thuần ... 122</b>
<b>4.3. Kt quk kim ậnh s bò thang đo ... 124</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">3
<i><b>4.3.1. Đánh giá độ tin cậy thang đo ... 124</b></i>
<i><b>4.3.2. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) ... 129</b></i>
<i><b>4.3.3. Phân tích yếu tố khẳng định (CFA) ... 135</b></i>
<b>4.4. K¿t quk kiÃm đËnh mơ hình nghiên cąu ... 140</b>
<b>5.1. Phân tích k¿t quk nghiên cąu ... 146</b>
<i><b>5.1.1. Phân tích kết quả kiểm định ... 146</b></i>
<i><b>5.1.2. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến sản phẩm du lịch văn hóa biển Bình Thuận………...149</b></i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">4
Hình 1.1. SĀ lơꄣng các nghiên c³u vë skn phÁm du l椃⌀ch đơꄣc công bĀ qua các
nm, giai đocn 1990 3 2023 trên Scopus ... 14
Hình 1.2. SĀ lơꄣng các nghiên c³u vë skn phÁm du l椃⌀ch ca các tác gik đĀn từ các quĀc gia trên thĀ giơꄁi giai đocn nm 1990 - 2023 ... 15
Hình 1.3. Mơ hình thành ph¿n skn phÁm du l椃⌀ch ca Smith (1994) ... 16
Hình 2.1. So sánh th³ hcng ccnh tranh Nhóm 14 tci 10 quĀc gia châu Á nm 2019……….50
Hình 2.2. Khung lý thuyĀt phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch đặc thù ca Hồng Thanh Liêm (2020) ... 63
Hình 2.3. Mơ hình phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch đặc thù ca Bình Thuận ca Hồng Thanh Liêm (2020) ... 64
Hình 2.4. Khung lý thuyĀt phát trißn các skn phÁm du l椃⌀ch mơꄁi ca Margarida Custódio Santos và cộng sư뀣 (2020) ... 65
Hình 2.5. Mơ hình phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch mơꄁi ca Margarida Custódio Santos và cộng sư뀣 (2020) ... 66
Hình 2.6. Mơ hình ccnh tranh đißm đĀn ca Dwyer và cộng sư뀣 (2003) ... 67
Hình 2.7. Mơ hình các nhân tĀ tác động đĀn sư뀣 lư뀣a ch漃⌀n đißm đĀn ca Um và Crompton (1990) ... 68
Hình 2.8. Mơ hình nghiên c³u các yĀu tĀ knh háng đĀn phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn tßnh Bình Thuận ... 83
Hình 3.1. Các bơꄁc nghiên c³u ca Luận án ... 88
Hình 4.1: Mơ hình CFA tơꄁi hcn (chn hóa) ... 135
Hình 4.2: KĀt quk SEM chn hóa ca mơ hình lý thuyĀt ... 140
</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">5
<b>DANH MĀC BÀNG </b>
Bkng 2.1. So sánh mô hình kĀt hơꄣp ca Dwyer & Kim và mơ hình Crouch &
Ritchie vë nng lư뀣c ccnh tranh đißm đĀn du l椃⌀ch ... 49
<b>Bkng 2.2. X¿p h¿ng nng lực c¿nh tranh căa Du lËch ViÇt Nam theo 14 nhóm tiêu chí53 </b>Bkng 3.1. YĀu tĀ và biĀn quan sát các yĀu tĀ knh háng đĀn phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn tßnh Bình Thuận. ... 92
Bkng 3.2. Cronbach alpha ca các khái niẹ뤂m nghiên c³u ... 108
Bkng 4.1: KĀt quk phân tích Cronbach alpha cho các yĀu tĀ và biĀn knh háng đĀn phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn tßnh Bình Thuận ... …………..124
Bkng 4.2. Kißm đ椃⌀nh KMO và Bartlett cho các nhân tĀ trong mô hình nghiên c³u…130 Bkng 4.3. Ph¡ng sai trích ca các nhân tĀ ... 130
Bkng 4.4. KĀt quk phân tích nhân tĀ khám phá EFA ... 132
Bkng 4.5. Kißm đ椃⌀nh độ tin cậy thang đo ... 136
Bkng 4.6. Bkng các tr漃⌀ng sĀ chuÁn hóa ca kĀt quk phân tích CFA ... 137
Bkng 4.7. Kißm đ椃⌀nh độ phân biẹ뤂t ... 139
Bkng 4.8: KĀt quk kißm đ椃⌀nh các gik thuyĀt nghiên c³u ... 141
Bkng 4.9: KĀt quk kißm đ椃⌀nh Bootstrap ... 143
</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">6
<b>MÞ ĐÀU 1. Lý do chÍn đÁ tài </b>
Theo nhà nghiên c³u Nguyễn Phcm Hùng, Viẹ뤂t Nam là một <quĀc gia bißn=, ngßi Viẹ뤂t có <t duy hơꄁng bißn= và đã tco dư뀣ng <nën vn hóa bißn= từ r¿t sơꄁm. Du l椃⌀ch bißn cũng đã xu¿t hiẹ뤂n từ nghìn nm dơꄁi chĀ độ qn ch, đơꄣc thß hiẹ뤂n trong như뀃ng chuyĀn hki trình ngoci giao, hki trình truyën giáo và hki trình th¡ng mci. Skn phÁm du l椃⌀ch bißn, trong đó có skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn đã đơꄣc du khách đặc biẹ뤂t quan tâm. Nhng du l椃⌀ch bißn Viẹ뤂t Nam chß thư뀣c sư뀣 phát trißn trong thßi hiẹ뤂n đci, nh¿t là từ thập kỷ 90 ca thĀ kỷ XX đĀn nay tci các đ椃⌀a ph¡ng có bißn, là c¡ sá đß tco nên skn phÁm đặc thù có khk nng thu hút khách và khk nng ccnh tranh cao, trong đó Bình Thuận là một đißm đĀn tiêu bißu (Nguyễn Phcm Hùng, 2022b).
Viẹ뤂t Nam là quĀc gia có lơꄣi thĀ to lơꄁn vë bißn, nằm á v椃⌀ trí chiĀn lơꄣc quan tr漃⌀ng vë kinh tĀ, chính tr椃⌀, vn hóa, quĀc phịng… Đây cũng là lơꄣi thĀ nhằm phát trißn du l椃⌀ch bißn, qukng bá, đ椃⌀nh v椃⌀ Viẹ뤂t Nam là đißm đĀn du l椃⌀ch h¿p d̀n hàng đ¿u trong khu vư뀣c Đông Nam Á, khẳng đ椃⌀nh th¡ng hiẹ뤂u và khk nng ccnh tranh ca du l椃⌀ch
<i>Viẹ뤂t Nam, góp ph¿n thư뀣c hiẹ뤂n các mÿc tiêu ca Chiến lược Phát triển du lịch Việt </i>
<i>Nam đến năm 2030. </i>
Vn hóa bißn đã có từ hàng ngàn nm, khi ngßi dân cật lư뀣c mu sinh, cuộc sĀng gắn vơꄁi bißn và cũng mang trong mình niëm tư뀣 hào lơꄁn lao vë bißn. Như뀃ng nét vn hóa đó thß hiẹ뤂n trong nghë đi bißn, giao th¡ng bißn, tổ ch³c xã hội, lễ hội, tập tÿc, truyën thĀng chĀng ngoci xâm ca c dân ven bißn. Như뀃ng nm g¿n đây, khi đë cập đĀn chiĀn lơꄣc bißn Viẹ뤂t Nam, nhiëu ngßi đã đë cao vai trị vn hóa bißn, coi đây là yĀu tĀ quan tr漃⌀ng, là <gĀc rễ= cho sư뀣 phát trißn đß trá thành một quĀc gia hùng mcnh vë bißn. Viẹ뤂t Nam có bß bißn dài 3.260 km vơꄁi hàng ngàn đko lơꄁn, nhỏ, diẹ뤂n tích bißn lơꄁn g¿p 3 l¿n diẹ뤂n tích đ¿t liën, g¿n một nửa dân sĀ sĀng d漃⌀c bißn. Bißn là khơng gian sinh tồn ca bao thĀ hẹ뤂 ngßi Viẹ뤂t trong hàng ngàn nm dư뀣ng nơꄁc và giư뀃 nơꄁc nên có lơꄣi thĀ to lơꄁn trong viẹ뤂c phát trißn các skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn.
Tßnh Bình Thuận nằm trong tam giác tng tráng du l椃⌀ch là thành phĀ Hồ Chí Minh - Đà Lct - Phan ThiĀt, n¡i có nhiëu tiëm nng du l椃⌀ch đặc sắc và điëu kiẹ뤂n tổ
</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">7
ch³c du l椃⌀ch quanh nm vơꄁi nhiëu đ椃⌀a danh nổi tiĀng thu hút khách tơꄁi tham quan nh Mũi Né, Bàu Trắng, Mũi Điẹ뤂n, Tà Cú… Là tßnh á duyên hki cư뀣c Nam Trung Bộ, du l椃⌀ch Bình Thuận bắt đ¿u tco d¿u ¿n vơꄁi du khách bằng sư뀣 kiẹ뤂n nhật thư뀣c toàn ph¿n diễn ra ngày 24/10/1995, thu hút hàng trm nghìn du khách đĀn Mũi Né, thành phĀ Phan ThiĀt đß ch³ng kiĀn hiẹ뤂n tơꄣng thiên nhiên kỳ thú và tham quan bß bißn xinh đẹp, má ra một trang mơꄁi cho sư뀣 phát trißn ca hoct động du l椃⌀ch á đ椃⌀a ph¡ng. Hiẹ뤂n nay, du l椃⌀ch Bình Thuận d¿n đ椃⌀nh v椃⌀ đơꄣc th¡ng hiẹ뤂u. Từ chỗ h¿u nh khơng có gì, đĀn nay du l椃⌀ch Bình Thuận đã có sư뀣 phát trißn liên tÿc vơꄁi như뀃ng chuyßn biĀn mcnh mẽ ck vë chiëu rộng l̀n chiëu sâu. Hiẹ뤂n nay, Bình Thuận đã ghi tên mình trong danh sách 10 tßnh du l椃⌀ch nổi bật ca Viẹ뤂t Nam. Mũi Né trá thành 1 trong 6 khu du l椃⌀ch quĀc gia ca ck nơꄁc.
Bình Thuận đơꄣc xem là tßnh đi đ¿u trong phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch nghß dỡng bißn và trá thành đißm sáng ca du l椃⌀ch Viẹ뤂t Nam từ như뀃ng nm 2000 vơꄁi th¡ng hiẹ뤂u <Th đô Resort=, nhng theo đánh giá ca các chuyên gia, hoct động du l椃⌀ch ca tßnh Bình Thuận thßi gian qua c¡ bkn cịn dư뀣a vào khai thác tiëm nng du l椃⌀ch sẵn có, thiĀu như뀃ng nghiên c³u c¡ bkn đß xây dư뀣ng skn phÁm du l椃⌀ch đặc thù; cha khai thác có hiẹ뤂u quk như뀃ng tài nguyên du l椃⌀ch đặc sắc, riêng có ca đ椃⌀a ph¡ng đß tco ra sư뀣 khác biẹ뤂t, nâng cao tính ccnh tranh trong bĀi cknh hội nhập hiẹ뤂n nay.
Vơꄁi điëu kiẹ뤂n tư뀣 nhiên thuận lơꄣi, gắn vơꄁi quá trình l椃⌀ch sử lâu dài, Bình Thuận trá thành đißm hội tÿ ca nhiëu tộc ngßi vơꄁi như뀃ng sắc màu vn hóa đa dcng. Chính đặc đißm này cùng vơꄁi sư뀣 hỗn dung vn hóa nên Bình Thuận cịn lu giư뀃 đơꄣc nhiëu di skn vn hóa vật thß và phi vật thß vơ cùng q giá, góp ph¿n làm phong phú thêm diẹ뤂n mco b³c tranh không gian vn hóa bißn Viẹ뤂t Nam, là nguồn tài ngun to lơꄁn đß Bình Thuận đÁy mcnh phát trißn du l椃⌀ch nói chung và du l椃⌀ch vn hóa bißn nói riêng. Tuy nhiên, du l椃⌀ch tßnh Bình Thuận v̀n cịn tồn tci nhiëu hcn chĀ nh d椃⌀ch vÿ du l椃⌀ch còn thiĀu, nghèo nàn; skn phÁm du l椃⌀ch cha đa dcng,…Bên ccnh đó, nhu c¿u ca du khách ngày càng trá nên đa dcng h¡n, m³c độ yêu c¿u cũng tinh tĀ, cao c¿p h¡n, th椃⌀ hiĀu ca khách thay đổi nhanh và ngày càng cao h¡n. Đặc biẹ뤂t, quá trình hội nhập và ccnh tranh mà nh¿t là ccnh tranh trong nơꄁc ngày càng gay gắt giư뀃a các th椃⌀ trßng
</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">8
du l椃⌀ch và các đißm đĀn du l椃⌀ch. Phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch đặc thù trong đó có skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn có khk nng thu hút khách du l椃⌀ch là yêu c¿u c¿p thiĀt ca du l椃⌀ch Bình Thuận.
Skn phÁm du l椃⌀ch đơꄣc coi là một trong như뀃ng thĀ mcnh đß tco nên sư뀣 khác biẹ뤂t và s³c ccnh tranh cho mỗi đißm đĀn. Skn phÁm du l椃⌀ch gồm nhiëu yĀu tĀ kĀt hơꄣp vơꄁi nhau đß đáp ³ng cho th椃⌀ trßng, thỏa mãn tĀi đa nhu c¿u ca du khách. Phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch có ý nghĩa đặc biẹ뤂t quan tr漃⌀ng đĀi vơꄁi ngành du l椃⌀ch. Vì thĀ, phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch là điëu kiẹ뤂n tiên quyĀt đß đáp ³ng nhu c¿u ca khách du l椃⌀ch (Smith, 1994), (Peter và cộng sư뀣, 2011). Phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch mang tính đ椃⌀a ph¡ng tco nên sư뀣 khác biẹ뤂t cho đißm đĀn là một trong như뀃ng v¿n đë đã và đang đơꄣc đặt ra trong các ch¡ng trình, kĀ hocch và chiĀn lơꄣc phát trißn du l椃⌀ch ca mỗi đ椃⌀a ph¡ng.
Trong các loci hình skn phÁm du l椃⌀ch, skn phÁm du l椃⌀ch vn hoá bißn là một bộ phận quan tr漃⌀ng, có giá tr椃⌀ đặc sắc, tco s³c hút r¿t lơꄁn đĀi vơꄁi khách du l椃⌀ch nhằm đáp ³ng nhu c¿u thÿ háng, trki nghiẹ뤂m các giá tr椃⌀ vật ch¿t và tinh th¿n cho khách du l椃⌀ch thơng qua các loci hình du l椃⌀ch bißn, du l椃⌀ch vn hố bißn, du l椃⌀ch sinh thái bißn, du l椃⌀ch nghiên c³u, h漃⌀c tập…
Các nhà khoa h漃⌀c trên thĀ giơꄁi và trong nơꄁc tuy đã có nhiëu nghiên c³u vë skn phÁm du l椃⌀ch, nhng vë skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn, như뀃ng yĀu tĀ knh háng đĀn viẹ뤂c phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn thì cha đơꄣc đë cập đĀn một cách đ¿y đ, cÿ thß.
<i>Tci Viẹ뤂t Nam, trong Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, </i>
<i>tầm nhìn đến năm 2030 đơꄣc Th tơꄁng Chính ph phê duyẹ뤂t tci QuyĀt đ椃⌀nh sĀ 2473 </i>
ngày 30/12/2011 khẳng đ椃⌀nh: <¯u tiên phát trißn loci hình du l椃⌀ch gắn vơꄁi bißn, hki đko; nh¿n mcnh yĀu tĀ vn hóa và sinh thái đặc sắc trong skn phÁm du l椃⌀ch=, một l¿n nư뀃a đã khẳng đ椃⌀nh vai trò và t¿m quan tr漃⌀ng ca skn phÁm du l椃⌀ch.
Đß viẹ뤂c thư뀣c hiẹ뤂n mÿc tiêu phát trißn du l椃⌀ch hiẹ뤂u quk, bën vư뀃ng theo đ椃⌀nh hơꄁng ca ngành và ca đ椃⌀a ph¡ng, r¿t c¿n có như뀃ng nghiên c³u khoa h漃⌀c cÿ thß.
</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">9
Đặc biẹ뤂t tßnh Bình Thuận phki xác đ椃⌀nh phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn là một trong như뀃ng nhiẹ뤂m vÿ quan tr漃⌀ng hàng đ¿u.
<i><b>Xu¿t phát từ như뀃ng yêu c¿u nêu trên, tác gik đã lư뀣a ch漃⌀n đë tài <Nghiên cứu </b></i>
<i><b>sản phẩm du lịch văn hóa biển tỉnh Bình Thuận= cho luận án tiĀn sĩ ca mình, tìm </b></i>
hißu đặc đißm ca skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn và như뀃ng yĀu tĀ knh háng đĀn sư뀣 phát trißn ca skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn tßnh Bình Thuận, nhằm xác đ椃⌀nh luận c³ khoa h漃⌀c cho phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn nói chung, phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn tßnh Bình Thuận nói riêng.
<b>2. Māc tiêu, nhiÇm vā và câu hÏi nghiên cąu </b>
<i><b>2.1. Mục tiêu nghiên cứu </b></i>
Mÿc tiêu chung: Nghiên c³u skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn Bình Thuận nhằm xác đ椃⌀nh c¡ sá khoa h漃⌀c cho viẹ뤂c phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn Bình Thuận nói riêng, skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn nói chung.
Mÿc tiêu cÿ thß: Luận án xác đ椃⌀nh các yĀu tĀ c¡ bkn knh háng đĀn phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn Bình Thuận, làm rõ c¡ sá lý luận vë phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn, xây dư뀣ng khung nghiên c³u lý thuyĀt và mơ hình nghiên c³u phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn tßnh Bình Thuận. Luận án phân tích các yĀu tĀ knh háng và m³c độ knh háng ca các yĀu tĀ này đĀn phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn, từ đó đa ra đơꄣc như뀃ng kĀt luận và đë xu¿t, khuyĀn ngh椃⌀ vë các hàm ý chính sách trong phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn tßnh Bình Thuận, góp ph¿n thúc đÁy du l椃⌀ch Bình Thuận phát trißn hiẹ뤂u quk và bën vư뀃ng.
Đß đct đơꄣc mÿc tiêu nói trên, Luận án thư뀣c hiẹ뤂n các nhiẹ뤂m vÿ nghiên c³u c¡ bkn sau đây:
- Nghiên c³u như뀃ng v¿n đë lý luận vë skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn;
- Nghiên c³u, phân tích một cách có hẹ뤂 thĀng các quan đißm, ch tr¡ng vë phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch nói chung và skn phÁm du l椃⌀ch đặc thù;
- Xác đ椃⌀nh như뀃ng yĀu tĀ knh háng đĀn phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn tßnh Bình Thuận và m³c độ knh háng ca từng yĀu tĀ;
</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">10
- Xây dư뀣ng mơ hình nghiên c³u các yĀu tĀ knh háng đĀn phát trißn phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn tßnh Bình Thuận;
- Phân tích, đánh giá các kĀt quk nghiên c³u, từ đó đë xu¿t hàm ý chính sách.
Trong q trình thư뀣c hiẹ뤂n đë tài, đß đct đơꄣc mÿc tiêu nghiên c³u và nhiẹ뤂m vÿ nghiên c³u, Luận án bám sát và giki quyĀt các câu hỏi nghiên c³u sau:
Câu hỏi 1: Như뀃ng yĀu tĀ nào knh háng đĀn sư뀣 phát trißn ca skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn tßnh Bình Thuận?
Câu hỏi 2: M³c độ knh háng ca các yĀu tĀ này đĀn sư뀣 phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn tßnh Bình Thuận nh thĀ nào?
Câu hỏi 3: Luận c³ khoa h漃⌀c nào cho các chính sách phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn tßnh Bình Thuận?
<b>3. ĐĐi t°ÿng nghiên cąu và ph¿m vi nghiên cąu </b>
<i><b>3.1. Đối tượng nghiên cứu </b></i>
ĐĀi tơꄣng nghiên c³u ca Luận án là skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn Bình Thuận và các yĀu tĀ knh háng đĀn phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn.
- Vë nội dung: Đë tài nghiên c³u skn phÁm du l椃⌀ch vn hoá bißn, trong đó tập trung ch
<b>yĀu vào các yĀu tĀ knh háng đĀn phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn tßnh Bình Thuận. </b>
- Vë khơng gian: Phcm vi nghiên c³u ca đë tài là một sĀ đ椃⌀a ph¡ng ven bißn trên đ椃⌀a bàn tßnh Bình Thuận, bao gồm thành phĀ Phan ThiĀt và các huyẹ뤂n: Tuy Phong, Bắc Bình, trong đó tập trung nghiên c³u sâu tci khu vư뀣c Mũi Né 3 thành phĀ Phan ThiĀt (cn c³ theo quyĀt đ椃⌀nh vë viẹ뤂c phê duyẹ뤂t nhiẹ뤂m vÿ quy hocch chung xây dư뀣ng khu du l椃⌀ch QuĀc gia Mũi Né, tßnh Bình Thuận đĀn nm 2040, t¿m nhìn đĀn
<b>nm 2050). </b>
- Vë thßi gian: Phcm vi nghiên c³u vë skn phÁm du l椃⌀ch bißn Bình Thuận trong giai đocn từ nm 2015 đĀn nm 2023, trong đó tập trung nghiên c³u, khko sát thư뀣c trcng trong các nm 2019 - 2023, trißn v漃⌀ng phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn tßnh Bình Thuận đĀn nm 2025, t¿m nhìn đĀn nm 2030.
</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15"><i><b>4.2. Đóng góp về mặt thực tiễn </b></i>
KĀt quk nghiên c³u ca luận án có thß giúp cho các nhà qukn lý nhà nơꄁc vë du l椃⌀ch, qukn lý doanh nghiẹ뤂p du l椃⌀ch, qukn lý kinh tĀ đ椃⌀a ph¡ng như뀃ng gơꄣi ý khoa h漃⌀c khi hocch đ椃⌀nh chính sách, đa ra các ch tr¡ng phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn phù hơꄣp nhằm góp ph¿n qukng bá, thu hút khách du l椃⌀ch đĀn vơꄁi tßnh Bình Thuận và đct đơꄣc hiẹ뤂u quk phát trißn du l椃⌀ch.
Vơꄁi mÿc đích và nhiẹ뤂m vÿ nghiên c³u nh trên, luận án sẽ góp ph¿n tco ra một cách nhìn tồn diẹ뤂n, sâu sắc, khoa h漃⌀c và thư뀣c tiễn h¡n vë phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn tßnh Bình Thuận.
KĀt quk nghiên c³u ca luận án có thß dùng làm tài liẹ뤂u tham khko cho các c¡ quan, tổ ch³c trong quá trình nghiên c³u, tìm kiĀm giki pháp phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa nói chung và du l椃⌀ch vn hóa bißn nói riêng.
Luận án là tài liẹ뤂u tham khko cho các nhà nghiên c³u các skn phÁm du l椃⌀ch, các nhà khoa h漃⌀c liên ngành, nghiên c³u sinh, h漃⌀c viên, sinh viên chuyên ngành Vn hóa, du l椃⌀ch và như뀃ng ai quan tâm...
Luận án là tài liẹ뤂u tham khko c¿n thiĀt phÿc vÿ cho viẹ뤂c nghiên c³u khoa h漃⌀c, gikng dcy và h漃⌀c tập tci các c¡ sá đào tco vë du l椃⌀ch nói chung và du l椃⌀ch vn hố bißn nói riêng.
</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">12
<b>5. K¿t c¿u căa luÇn án </b>
Ngoài Ph¿n má đ¿u, KĀt luận, Danh mÿc tài liẹ뤂u tham khko và Phÿ lÿc, luận án có kĀt c¿u gồm 5 ch¡ng:
Ch¡ng 1. Tổng quan tình hình nghiên c³u vë skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn Ch¡ng 2: C¡ sá lý luận và mơ hình nghiên c³u
Ch¡ng 3: Ph¡ng pháp nghiên c³u Ch¡ng 4: KĀt quk nghiên c³u
Ch¡ng 5: Phân tích kĀt quk nghiên c³u và đë xu¿t, khuyĀn ngh椃⌀
</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">Phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch hiẹ뤂n nay thu hút sư뀣 quan tâm đặc biẹ뤂t ca ck các c¡ quan, tổ ch³c, các nhà hocch đ椃⌀nh chính sách l̀n ngßi hoct động thư뀣c tiễn và các nhà khoa h漃⌀c, đã có nhiëu bài viĀt trên các sách, báo, tcp chí bàn vë các v¿n đë phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch, trong đó có skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn. Song các bài viĀt này cịn mang tính nhỏ lẻ, và vë c¡ bkn chß đë cập đĀn như뀃ng thiĀu sót, b¿t cập, hcn chĀ ca viẹ뤂c phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn.
Cho đĀn nay, á c¿p độ luận án tiĀn sĩ, cha có cơng trình nghiên c³u mang tính hẹ뤂 thĀng vë phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn, vì vậy Luận án sẽ kĀ thừa các nghiên c³u vë skn phÁm du l椃⌀ch, skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn và phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn đß xác đ椃⌀nh và thư뀣c hiẹ뤂n như뀃ng nghiên c³u cÿ thß vë skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn tßnh Bình Thuận, tập trung vào giki quyĀt tính lý luận, hẹ뤂 thĀng ca v¿n đë. Trong thßi gian qua, theo tác gik tìm hißu thì các nghiên c³u liên quan đĀn phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn ch yĀu đơꄣc thư뀣c hiẹ뤂n dơꄁi một sĀ hình th³c nh: luận vn, các sách chuyên khko, các cuộc hội thko, các dư뀣 án, đë án, bài viĀt trên các tcp chí, các trang báo điẹ뤂n tử.
Một cách tổng quát, các nghiên c³u liên quan đĀn đë tài Luận án tập trung vào các nhóm chính sau đây:
- Như뀃ng nghiên c³u vë skn phÁm du l椃⌀ch và skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn; - Như뀃ng nghiên c³u vë vn hố bißn, vn hố bißn tßnh Bình Thuận,
- Như뀃ng nghiên c³u vë du l椃⌀ch tßnh Bình Thuận và skn phÁm phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn Bình Thuận;
</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">14
<b>1.1. Nhāng nghiên cąu vÁ skn phÃm du lËch và skn phÃm du lËch vn hoá biÃn </b>
Trên trang Google Scholar, các nghiên c³u vë skn phÁm du l椃⌀ch và như뀃ng v¿n đë liên quan đĀn phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch đơꄣc đë cập r¿t nhiëu. Các nghiên c³u, bài viĀt ca các chuyên gia, nhà khoa h漃⌀c cũng đã có từ r¿t sơꄁm vào như뀃ng nm 1990. ĐĀn nm 2023, trang này đã ghi nhận có khokng 17.800 bài viĀt.
Trang Scopus, khi tìm kiĀm từ khố skn phÁm du l椃⌀ch (tourism product), kĀt quk tìm kiĀm ghi nhận, từ nm 1900 đĀn nay, đã có 103 nghiên c³u, trong đó từ nm 2014 đĀn nm 2023, các nhà khoa h漃⌀c tập trung nghiên c³u nhiëu vë ch đë này (81 bài viĀt), riêng các tác gik Albrecht, J.N., Haid, M. đã có 4 bài viĀt trong 3 nm 2021-2023. H¿u hĀt các nghiên c³u này đëu trên góc nhìn skn phÁm du l椃⌀ch thuộc các ch đë nghiên c³u trong lĩnh vư뀣c kinh tĀ - tài chính, qukn tr椃⌀ kinh doanh và khoa h漃⌀c xã hội. Đặc biẹ뤂t, các nghiên c³u này cũng ch yĀu tập trung á các quĀc gia có ngành du l椃⌀ch phát trißn mcnh nh Trung QuĀc, Anh, Úc, Mỹ,…Điëu đó ph¿n nào cho th¿y, viẹ뤂c nghiên c³u các v¿n đë vë skn phÁm du l椃⌀ch và phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch có ý nghĩa r¿t lơꄁn ck vë mặt lý luận và thư뀣c tiễn.
Hình 1.1. SĀ lơꄣng các nghiên c³u vë skn phÁm du l椃⌀ch đơꄣc công bĀ qua các nm, giai đocn 1990 3 2023 trên Scopus
<i>(Nguồn: Scopus.com, 2023) </i>
<i><small>công bố qua mỗi năm) </small></i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">H¿u hĀt các bài viĀt vë skn phÁm du l椃⌀ch, các nhà nghiên c³u đëu có nhận đ椃⌀nh chung rằng phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch là điëu kiẹ뤂n tiên quyĀt đß đáp ³ng nhu c¿u ca khách du l椃⌀ch (Smith, 1994), (Peter và cộng sư뀣, 2011).
Tuy nhiên, vë các thành ph¿n c¿u thành nên skn phÁm du l椃⌀ch thì các nhà nghiên c³u cũng có như뀃ng nhận đ椃⌀nh t¡ng đĀi khác biẹ뤂t nhau. Theo Smith (1994) skn phÁm du l椃⌀ch bao gồm nm yĀu tĀ, đơꄣc minh h漃⌀a dơꄁi dcng một loct các vòng tròn đồng tâm bao gồm: 1. Các điëu kiẹ뤂n c¡ bkn (đißm đĀn, c¡ sá hc t¿ng, c¡ sá vật
</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">16
ch¿t kỹ thuật du l椃⌀ch,..); 2. D椃⌀ch vÿ; 3. Lòng hiĀu khách; 4. Sư뀣 tư뀣 do lư뀣a ch漃⌀n ca du khách và 5. Sư뀣 tham gia ca khách du l椃⌀ch (hình 1.3.), đồng thßi ơng cho rằng c¿n xem xét các khái niẹ뤂m phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch trên ck hai khía ccnh là nhu c¿u và cung ³ng. Polladach Theerapappisit (2004) cho rằng viẹ뤂c phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch phki dư뀣a trên 3 nën tkng sau: Một là: Th椃⌀ trßng du l椃⌀ch; Hai là: Tài nguyên du l椃⌀ch; Ba là: C¡ sá vật ch¿t và d椃⌀ch vÿ du l椃⌀ch. Viẹ뤂c phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch á góc độ như뀃ng chính sách á t¿m vĩ mơ nh: phát trißn c¡ sá hc t¿ng và cki thiẹ뤂n lập pháp; ChiĀn lơꄣc hơꄣp tác và tiĀp th椃⌀ quĀc tĀ; đkm bko ch¿t lơꄣng skn phÁm và ch¿t lơꄣng d椃⌀ch vÿ ccnh tranh. Peter (2011) thì cho rằng một skn phÁm du l椃⌀ch bao gồm ba phkn hồi từ khách du l椃⌀ch: 1. Trki nghiẹ뤂m (lễ hội, hoct động, cộng đồng, n uĀng, giki trí,...; 2. YĀu tĀ ckm xúc; 3. YĀu tĀ c¡ bkn (c¡ sá hc t¿ng, tài nguyên thiên nhiên, chỗ á, nhà hàng, cửa hàng,..). Do vậy, viẹ뤂c phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch là một q trình mà các nguồn lư뀣c ca một đißm đĀn đơꄣc đ椃⌀nh hình đáp ³ng các yêu c¿u ca khách du l椃⌀ch quĀc tĀ và nội đ椃⌀a.
Hình 1.3. Mơ hình thành ph¿n skn phÁm du l椃⌀ch ca Smith (1994)
I = Involvement (Sư뀣 tham gia ca du khách)
PC (PP&FC) = Physical Plants (Các điëu kiẹ뤂n c¡ bkn) và Freedom of Choice (Sư뀣 tư뀣 do lư뀣a ch漃⌀n ca du khách)
H = Hospitality (Lòng hiĀu khách) S = Services (D椃⌀ch vÿ)
(<i>Nguồn: Stephen L. J. Smith, 1994) </i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">17
Vào nm 2011, Peter Mac Nulty, trong khn khổ Hội thko quĀc tĀ vë Phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch ca ETC-UNWTO tci Ireland cũng đã đë ngh椃⌀ rằng phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch c¿n có sư뀣 hißu biĀt và đánh giá vë th椃⌀ trßng đß có skn phÁm phù hơꄣp vơꄁi th椃⌀ trßng, cÿ thß: Phki đánh giá đơꄣc m³c độ mà c¡ hội phát trißn là duy nh¿t đĀi vơꄁi đißm đĀn; Xu hơꄁng và th椃⌀ hiĀu trên th椃⌀ trßng du l椃⌀ch quĀc tĀ và Sư뀣 phát trißn skn phÁm ca đĀi th ccnh tranh đißm đĀn. Bên ccnh đó, có một ngun tắc quan tr漃⌀ng đó là: tco ra skn phÁm du l椃⌀ch có tính hỗn hơꄣp, t³c là làm cho khách du l椃⌀ch có nhiëu th³ đß trki nghiẹ뤂m và có thß làm giúp gikm bơꄁt sư뀣 phÿ thuộc vào một sĀ lơꄣng th椃⌀ trßng và phân khúc th椃⌀ trßng. Đồng thßi, phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch phki nằm trong quy hocch phát trißn du l椃⌀ch, bao gồm viẹ뤂c lập kĀ hocch từ c¿p vĩ mô đĀn vi mô.
Kevin Moriarty (2014) thì đë cập đĀn như뀃ng nội dung c¿n kißm tra đß phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch, bao gồm: Khk nng tiĀp cận; Danh lam thắng cknh; Hoct động; D椃⌀ch vÿ chính; D椃⌀ch vÿ hỗ trơꄣ; Xác thư뀣c, Sư뀣 khác biẹ뤂t; Tính đa dcng; YĀu tĀ thßi vÿ;…
Qua đó, ph¿n nào có thß th¿y rằng, các nhà khoa h漃⌀c trên thĀ giơꄁi đã có sư뀣 quan tâm đĀn viẹ뤂c nghiên c³u skn phÁm du l椃⌀ch và phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch. Tuy các tác gik có như뀃ng cách tiĀp cận hay góc nhìn khác nhau nhng c¡ bkn v̀n tập trung vào các yĀu tĀ chính ca skn phÁm du l椃⌀ch đó là tài nguyên du l椃⌀ch, d椃⌀ch vÿ du l椃⌀ch, như뀃ng trki nghiẹ뤂m ca du khách.
Ngồi ra, khi nghiên c³u vë phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch, một sĀ nhà nghiên c³u còn chú tr漃⌀ng đĀn phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch đặc thù nh Trauer B. (2004), Phcm Trung L¡ng (2007), Tr¿n Hư뀃u Hiẹ뤂p (2015), Lê Vn Minh (2015), Akinci và Kasalak (2016), Tr¿n Vn Thông (2019), Nguyễn Phcm Hùng (2022a)…Tuy cách tiĀp cận có như뀃ng đißm khác nhau nhng các tác gik đëu có chung nhận đ椃⌀nh skn phÁm đặc thù là skn phÁm có tính độc đáo, cĀt lõi, h¿p d̀n, khác biẹ뤂t và làm hài lòng khách du l椃⌀ch.
Viẹ뤂c phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch đặc thù nhằm khai thác hiẹ뤂u quk các giá tr椃⌀ vĀn có ca tài nguyên du l椃⌀ch tci đißm đĀn du l椃⌀ch, tco ra như뀃ng skn phÁm du l椃⌀ch có
</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">Tác gik tiĀp tÿc tìm kiĀm thêm một sĀ từ khố tiĀng Anh có ý nghĩa t¡ng đồng vë phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn, kĀt quk hißn th椃⌀ trên trang Scopus, nh sau: <developing sea cultural tourism product= có 9 bài viĀt, <developing ocean cultural tourism product= có 3 bài viĀt, <developing beach cultural tourism product có1 bài viĀt, tuy nhiên khi nghiên c³u nội dung ca các bài viĀt này thì tác gik nhận th¿y rằng cha có bài viĀt nào đë xu¿t cÿ thß mơ hình phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn.
<b>1.2. Nhāng nghiên cąu vÁ vn hố biÃn và vn hố biÃn tÉnh Bình Thn </b>
<Vn hóa bißn=, <vn hóa bißn, đko= là như뀃ng khái niẹ뤂m khoa h漃⌀c mơꄁi đã và đang đơꄣc sử dÿng trong nhiëu cơng trình nghiên c³u ca các h漃⌀c gik trong và ngồi nơꄁc. Đó là như뀃ng minh ch³ng cÿ thß vë sư뀣 quan tâm ca khoa h漃⌀c đa ngành, liên ngành đĀi vơꄁi v椃⌀ trí, vai trị ca bißn đko, từ đó có như뀃ng hơꄁng tiĀp cận khác nhau.
Viẹ뤂t Nam là quĀc gia có thĀ mcnh vë bißn, vơꄁi bß bißn dài trên 3.260 km, trki dài từ Bắc xuĀng Nam, đ³ng th³ 27 trong sĀ 157 quĀc gia ven bißn, các quĀc đko và
</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">19
các lãnh thổ trên thĀ giơꄁi; vơꄁi h¡n 3.000 đko lơꄁn nhỏ, cùng 2 qu¿n đko Hoàng Sa và Trßng Sa. Vì vậy, Bißn Đơng có v椃⌀ trí chiĀn lơꄣc quan tr漃⌀ng trên các mặt: kinh tĀ, an ninh, chính tr椃⌀, vn hóa…
à Viẹ뤂t Nam, vn hóa bißn đã có từ hàng ngàn nm, khi ngßi dân cật lư뀣c mu sinh, cuộc sĀng gắn vơꄁi bißn và cũng mang trong mình niëm tư뀣 hào lơꄁn lao vë bißn. Như뀃ng nét vn hóa đó thß hiẹ뤂n trong nghë đi bißn, giao th¡ng bißn, tổ ch³c xã hội, lễ hội, tập tÿc, truyën thĀng chĀng ngoci xâm ca c dân ven bißn…
Trong quan hẹ뤂 cộng sinh vơꄁi bißn, từ xa ngßi Viẹ뤂t đã có kỹ thuật làm muĀi từ nơꄁc bißn, đồng thßi h漃⌀c cách chng c¿t nơꄁc mắm từ cá bißn. Bên ccnh đó, ngßi Viẹ뤂t cũng đã tiĀp thu kỹ thuật sử dÿng và đóng ghe b¿u lơꄁn ca ngßi Chm đß v¡n kh¡i đánh bắt hki skn. Mỗi di tích đëu gắn liën vơꄁi tín ngỡng, tôn giáo và là n¡i tổ ch³c thư뀣c hành tín ngỡng hoặc là n¡i ghi nhơꄁ, táng niẹ뤂m các anh hùng đã có cơng dư뀣ng nơꄁc và giư뀃 nơꄁc suĀt chiëu dài l椃⌀ch sử.
Vn hố bißn từ góc nhìn khoa h漃⌀c xã hội, các nhà nghiên c³u cũng đã có như뀃ng bài viĀt liên quan, tuy nhiên sĀ lơꄣng các bài viĀt vë đë tài này còn r¿t ít, theo thĀng kê từ trang Scopus, có 21 bài báo từ nm 2007 đĀn nay, trong đó các tác gik ph¿n lơꄁn đĀn từ Trung QuĀc.
Vn hóa bißn (marine culture) đơꄣc diễn đct bằng nhiëu thuật ngư뀃 khác nhau nh vn hóa h漃⌀c vë bißn hay vn hóa bißn đko hoặc vn hóa bißn, cận dun và đko. Đây là v¿n đë đã và đang đơꄣc nhà nghiên c³u trên thĀ giơꄁi quan tâm.
Nhìn chung, các nhà nghiên c³u đëu cho rằng, vn hóa bißn là một bộ phận quan tr漃⌀ng thuộc sá hư뀃u con ngßi. Vn hố bißn là một khái niẹ뤂m đã đơꄣc xác đ椃⌀nh vư뀃ng chắc, nó gik đ椃⌀nh có sư뀣 hiẹ뤂n diẹ뤂n ca một quĀc gia có phúc lơꄣi gắn liën vơꄁi đci d¡ng thĀ giơꄁi, nën kinh tĀ và chính tr椃⌀ ca quĀc gia đó phÿ thuộc sâu sắc và hoct động á vùng mặt nơꄁc đci d¡ng thĀ giơꄁi. Khác vơꄁi vn minh bißn, vn hóa bißn gắn liën vơꄁi các lĀi th³c thích nghi ca cộng đồng đó vë sư뀣 sĀng cịn ca mình trong mơi trßng cknh quan (E. Ju. Tereshchenko, 2011). T¿t ck như뀃ng hoct động hàng hki bao gồm các loci tàu thy lơꄁn, bè nhỏ, các vÿ đắm tàu, xáng đóng tàu, bĀn ckng, c¿u tàu, kho bãi, kênh rcch, ng漃⌀n hki đng, trcm c³u sinh và trơꄣ giúp đ椃⌀nh v椃⌀ khác các di chß
</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">20
ven bß, các ph¡ng tiẹ뤂n hki qn và các hoct động trißn lãm có liên quan đĀn các cộng đồng đ¡ng đci đëu có thß xem là vn hóa bißn (Jame D. Spired và Delia A. Scott - Ireton, 2003)
Tci Viẹ뤂t Nam, theo công bĀ khoa h漃⌀c và công nghẹ뤂, trong lĩnh vư뀣c khoa h漃⌀c xã hội và nhân vn, có 85 bài viĀt có liên quan đĀn vn hố bißn.
Có nhiëu nhà nghiên c³u vë vn hố đã có như뀃ng phát bißu vë vn hố bißn, qua góc nhìn chun mơn nh: Ngô Đ³c Th椃⌀nh, Tr¿n Ng漃⌀c Thêm, Nguyễn Vn Kim, Vũ Minh Giang, Nguyễn Vn Ng漃⌀c, Nguyễn Phcm Hùng…
Tr¿n Ng漃⌀c Thêm (2013) cho rằng, vn hóa bißn là một thành tĀ vn hóa phân loci theo điëu kiẹ뤂n sinh thái hình thành dơꄁi tác động ca mơi trßng bißn lên cuộc sĀng và lao động ca con ngßi lên các giá tr椃⌀ tinh th¿n và s³c skn xu¿t vật ch¿t xã hội. Vn hóa bißn là hẹ뤂 thĀng các giá tr椃⌀ do con ngßi sáng tco ra và tích lũy đơꄣc trong q trình tồn tci l¿y bißn ck làm nguồn sĀng chính,…Vn hóa bißn trơꄁc hĀt phki là vn hóa và phki thỏa mãn các yĀu tĀ đặc trng ca tính hẹ뤂 thĀng tính giá tr椃⌀ tính nhân sinh và tính l椃⌀ch sử (2015). Đồng quan đißm này, Ngơ Đ³c Th椃⌀nh (2014) nhận đ椃⌀nh, vn hóa bißn đơꄣc hißu nh là hẹ뤂 thĀng tri th³c ca con ngßi vë mơi trßng bißn các giá tr椃⌀ rút ra từ như뀃ng hoct động sĀng trong mơi trßng ¿y cùng vơꄁi nó là như뀃ng ckm thÿ hành vi ³ng xử như뀃ng nghi lễ tập tÿc thói quen ca con ngßi t¡ng thích vơꄁi mơi trßng bißn.
Theo Phan Huy Xu và cộng sư뀣 (2017), vn hóa bißn á Viẹ뤂t Nam có nhiëu c¿p độ, nhiëu dcng th³c nh: trên bß bißn, ven bß bißn, bißn lộng, bißn kh¡i, bißn bãi ngang, bißn bãi d漃⌀c, bißn đci d¡ng. Đặc biẹ뤂t, vn hóa bißn Viẹ뤂t Nam có sư뀣 chun tiĀp từ vn hóa nơng nghiẹ뤂p, vn hóa làng xã do như뀃ng con ngßi vĀn gĀc là nơng dân trong đồng bằng mang ra bißn khi h漃⌀ di c đĀn vùng bißn đß làm n, sinh sĀng. B¿y lâu nay, du l椃⌀ch bißn đko đơꄣc khai thác ch yĀu vë mặt tư뀣 nhiên đß phát trißn du l椃⌀ch nghß dỡng bißn thß thao bißn mà cha nhận diẹ뤂n và phát huy đơꄣc giá tr椃⌀ vn hóa bißn một cách tĀt nh¿t nhằm tco ra như뀃ng skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn đặc thù. Chính vì vậy trong thßi gian sắp tơꄁi Viẹ뤂t Nam c¿n xây dư뀣ng kĀ hocch và trißn khai vn hóa bißn Viẹ뤂t Nam trong du l椃⌀ch và xây dư뀣ng các skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn
</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">Ngồi ra, cũng có khá nhiëu các bài viĀt ca các nhà nghiên c³u trong nơꄁc vë vn hố bißn ca các đ椃⌀a ph¡ng có thß kß đĀn nh:
<i>Diẹ뤂p Trung Bình (1985) có bài viĀt <Vài nét về đời sống của ngư dân vùng </i>
<i>biển Đông Bắc Việt Nam=, nội dung ca bài gồm hai ph¿n chính: sinh hoct kinh tĀ </i>
và đßi sĀng vn hóa, xã hội. Bài viĀt đã chß ra các mĀi quan hẹ뤂 vë gia đình, dịng h漃⌀ và knh háng trư뀣c tiĀp ca các mĀi quan hẹ뤂 này đĀn đßi sĀng ng dân (ngßi Đkn) á Đơng Bắc Viẹ뤂t Nam trong đó có đë cập tơꄁi một sĀ lễ hội truyën thĀng ven bißn.
<i>Nguyễn Ph¡ng Thko (1994) vơꄁi qun sách <Văn hóa dân gian Nam Bộ= đã </i>
tập hơꄣp như뀃ng bài tißu luận ca tác gik vë vn hóa dân gian, trong đó có như뀃ng bài đë cập tơꄁi lễ hội truyën thĀng ven bißn nh lễ hội thß cá Voi ca c dân ven bißn BĀn Tre.
<i>Nguyễn Thanh (1996) có bài viĀt <Lễ hội trình nghề reo ống làng Quang </i>
<i>Lang=. Bài viĀt đã giơꄁi thiẹ뤂u khá chi tiĀt nguồn gĀc, thßi gian, các nghi th³c tiĀn hành </i>
lễ hội ca làng Quang Lang nay thuộc xã Thÿy Hki, huyẹ뤂n Thái Thÿy, tßnh Thái Bình,
</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">22
một làng ven bißn mà dân làng sĀng ch yĀu nhß vào nghë đánh cá và làm muĀi. Tác gik đã giơꄁi thiẹ뤂u như뀃ng nét độc đáo ca lễ hội trình nghë reo Āng (ch yĀu là phÿc dư뀣ng lci). Tuy nhiên, bài nghiên c³u cũng chß dừng lci á m³c giơꄁi thiẹ뤂u và đa ra một sĀ nhận đ椃⌀nh vë lễ hội này.
<i>Cao Đ³c Hki (1997) có cơng trình nghiên c³u vë <Tín ngưỡng thờ Thuỷ thần </i>
<i>của ngư dân vùng cực Đông Trung Bộ=. Mặc dù nghiên c³u này mơꄁi chß dừng lci á </i>
viẹ뤂c giơꄁi thiẹ뤂u vë tín ngỡng thß Thy th¿n ca ng dân vùng Đông Trung Bộ, nhng đây cũng là một tài liẹ뤂u tham khko đáng tin cậy, giúp tác gik Luận án hißu rõ h¡n vë tín ngỡng thß cúng các v椃⌀ th¿n trong lễ hội truyën thĀng ca c dân ven bißn vùng Đơng Trung bộ.
Nguyễn Đng Vũ (2003) vơꄁi Luận án tiĀn sĩ chuyên ngành L椃⌀ch sử vn hóa và
<i>nghẹ뤂 thuật, <Văn hóa dân gian của cư dân ven biển Qu¿ng Ngãi= đã đë cập tơꄁi các </i>
v¿n đë ca vn hóa dân gian nh tín ngỡng, vn nghẹ뤂 dân gian, ngư뀃 vn dân gian. Đặc biẹ뤂t tác gik đã mô tk chi tiĀt lễ hội ven bißn Qukng Ngãi, trong đó có lễ Khao lë thĀ lính Hồng Sa, lễ hội Đua thuyën.
<i>Nguyễn Xuân H¡ng (2012) có cơng trình <Tín ngưỡng cư dân ven biển </i>
<i>Qu¿ng Nam - Đà Nẵng (hình thái, đặc trưng, giá trị)= đã nghiên c³u sâu sắc và tồn </i>
diẹ뤂n vë tín ngỡng ca c dân ven bißn Qukng Nam, Đà Nẵng. Trong đó, tác gik chú ý tơꄁi tín ngỡng thß cá Voi, tín ngỡng thß M̀u và như뀃ng giá tr椃⌀, đặc trng trong tín ngỡng ca c dân ven bißn Qukng Nam, Đà Nẵng.
<i>Lê Thanh Tùng (2011) có bài viĀt <Lễ hội cổ truyền của cư dân ven biển H¿i </i>
<i>Phòng - bước đầu nhận diện=. Qua viẹ뤂c nghiên c³u các lễ hội ven bißn á Hki Phịng, tác </i>
gik đã nhận đ椃⌀nh, thĀng kê và phân loci các lễ hội cổ truyën ca c dân ven bißn. Các nghiên c³u nói trên đã cung c¿p cho nghiên c³u sinh như뀃ng thơng tin cÿ thß vë các giá tr椃⌀ vn hố bißn thơng qua các phong tÿc tập qn, tín ngỡng, lễ hội,…ca một sĀ đ椃⌀a ph¡ng trong không gian vn hố bißn Viẹ뤂t Nam, làm c¡ sá tham chiĀu thêm tci tßnh Bình Thuận.
Nàm trong khu vư뀣c dun hki Nam Trung bộ, Bình Thuận là một trong như뀃ng tßnh thành có v椃⌀ trí quan tr漃⌀ng trong hẹ뤂 thĀng bißn, đko ck nơꄁc. Sá hư뀃u huyẹ뤂n đko
</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">Nghiên c³u vn hóa bißn tßnh Bình Thuận, tác gik Luận án đã tiĀp cận đơꄣc một sĀ nghiên c³u nh sau:
<i>Tơn Th¿t Bình (1982) có bài viĀt <Một số tín ngưỡng, tục lệ của cư dân vùng </i>
<i>biển từ Bình Trị Thiên đến Bình Thuận=, đã đë cập tơꄁi một sĀ tÿc lẹ뤂, nghi lễ ca c </i>
dân vùng bißn miën Trung: tÿc thß th¿n Hồng làng, tÿc thß cá ơng Voi và các lồi hki tộc khác, cùng các hội hè, nghi lễ liên quan đĀn sinh hoct nghë bißn. Ngồi ra, cơng trình cịn đë cập tơꄁi tín ngỡng vật linh miën bißn nh Rùa bißn đơꄣc g漃⌀i là Bà, hiẹ뤂u là <Đẹ뤂 bát Thánh phi n¡ng tôn th¿n=; hay ông S³a, ông Nơꄣc, ông Hèo... Đây là nguồn t liẹ뤂u quý, góp ph¿n quan tr漃⌀ng đĀi vơꄁi như뀃ng nhà nghiên c³u quan tâm tơꄁi vn hóa tâm linh ca ng dân ven bißn.
<i><b>Phcm Cơn S¡n (2003), vơꄁi bài viĀt <Hịn Rơm – Mũi Né – Phan Thiết=, đã </b></i>
phân tích lơꄣi thĀ ca Bình Thuận trong viẹ뤂c phát trißn vn hóa bißn. Tác gik cũng chß ra như뀃ng b¿t cập trong cách qukn lý du l椃⌀ch vn hóa bißn từ thư뀣c tĀ các đ椃⌀a đißm du l椃⌀ch nh Hịn R¡m, Mũi Né…Từ đó, tác gik cũng đë xu¿t nhiëu giki pháp có tính khk thi, góp ph¿n phát trißn vn hóa bißn tßnh Bình Thuận.
<i>Nguyễn Xn Lý (2006) vơꄁi Đë án <Sưu tầm và nghiên cứu các di tích lịch sử </i>
<i>- văn hóa Chăm phục vụ b¿o tồn và phát triển văn hóa du lịch tại tỉnh Bình Thuận=, </i>
đã su t¿m đơꄣc r¿t nhiëu các di tích l椃⌀ch sử - vn hóa Chm 3 một trong như뀃ng tài nguyên du l椃⌀ch r¿t có giá tr椃⌀, góp ph¿n làm nên th¡ng hiẹ뤂u ca du l椃⌀ch Bình Thuận. Trên c¡ sá các nghiên c³u, tác gik cũng đã đa ra nhiëu giki pháp góp ph¿n bko tồn và phát trißn vn hóa du l椃⌀ch, nh¿t là tco ra các skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn đặc thù ca tßnh Bình Thuận.
</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">24
<i>Phcm Th椃⌀ Ph¡ng Thanh (2015), vơꄁi bài viĀt <Tìm hiểu quá trình hình thành </i>
<i>những cộng đồng ngư nghiệp ở vùng ven biển tỉnh Bình Thuận= đã kĀt luận rằng: </i>
Quá trình hình thành cộng đồng ng dân á tßnh Bình Thuận gắn liën vơꄁi q trình di dân ca ngßi Viẹ뤂t vào đ椃⌀a ph¡ng này trong suĀt tiĀn trình l椃⌀ch sử h¡n 300 nm kß từ khi vùng đ¿t có tên g漃⌀i <Bình Thuận=. Như뀃ng ng dân hiẹ뤂n nay ca đ椃⌀a ph¡ng h¿u hĀt là dân di c qua nhiëu thßi kỳ, mà như뀃ng lơꄁp ngßi đ¿u tiên và ch yĀu là ngßi miën Trung. Trki qua nhiëu thĀ kỷ, từ như뀃ng ng dân đ¿u tiên sinh sĀng, lập nghiẹ뤂p bằng nghë đánh bắt cá, đã hình thành nên như뀃ng làng xóm dân c đơng đúc ven bißn và đko. Cuộc sĀng sinh nhai và đßi sĀng vn hóa - tín ngỡng ca h漃⌀ gắn liën vơꄁi bißn. Theo thßi gian, cùng vơꄁi sư뀣 má rộng ca cộng đồng c dân, nghë bißn cũng trá nên phong phú h¡n: đánh bắt cá, làm muĀi, nuôi trồng và chĀ biĀn hki skn, d椃⌀ch vÿ thu mua, hậu c¿n nghë bißn, đóng tàu thuyën, d椃⌀ch vÿ du l椃⌀ch… Sư뀣 qu¿n tÿ và tng tráng ca các cộng đồng c dân nghë bißn á tßnh Bình Thuận cho th¿y bißn là một thĀ mcnh r¿t lơꄁn ca tßnh, nhng đồng thßi cũng đặt ra nhiëu v¿n đë vë phát
<i>trißn bën vư뀃ng hiẹ뤂n nay và trong t¡ng lai. </i>
<i>Đỗ Hồng Ph¡ng (2019), trong luận vn <Yếu tố biển trong đời sống văn hoá </i>
<i>của người Việt ở đ¿o Phú Quý, tỉnh Bình Thuận= đã đë cập đĀn sư뀣 tác động ca yĀu </i>
tĀ bißn đĀn đßi sĀng tinh th¿n ca ngßi Viẹ뤂t Nam nói chung và ngßi dân trên đko Phú Q, tßnh Bình Thuận nói riêng.
Trong nm 2020, Bko tàng tßnh Bình Thuận cũng đã thư뀣c hiẹ뤂n biên socn và
<i>xu¿t bkn cuĀn sách <Di tích, danh thắng và lễ hội văn hóa tỉnh Bình Thuận=. Nội </i>
dung các di tích, danh thắng và lễ hội trong tập sách này đơꄣc biên socn cô đ漃⌀ng từ các hồ s¡ khoa h漃⌀c di tích, các đë tài, dư뀣 án đơꄣc trißn khai nghiên c³u h¡n 30 nm
<i>qua ca Bko tàng tßnh Bình Thuận. Đây là tài liẹ뤂u khoa h漃⌀c có ý nghĩa thư뀣c tĀ giúp </i>
cho tác gik Luận án có thêm các thông tin tham khko vë hẹ뤂 thĀng các di tích, danh thắng và lễ hội vn hóa ca tßnh Bình Thuận, trong đó có như뀃ng giá tr椃⌀ tiêu bißu gắn vơꄁi khơng gian vn hố bißn tßnh Bình Thuận.
Tóm lci, như뀃ng nghiên c³u nêu trên đã giúp cho tác gik Luận án có thêm như뀃ng hißu biĀt chi tiĀt h¡n vë các giá tr椃⌀ vn hố bißn ca tình Bình Thuận, đó là c¡ sá đß
</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">25
tác gik Lucn án tập trung hơꄁng nghiên c³u ca mình vë skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn. Khai thác và phát huy các giá tr椃⌀ vn hóa bißn phki đơꄣc coi là một nguồn tài nguyên tco nën móng cho hoct động du l椃⌀ch phát trißn bën vư뀃ng. Phát huy các giá tr椃⌀ vn hóa bißn đß đa dcng skn phÁm du l椃⌀ch và là động lư뀣c thu hút khách đĀn tìm hißu, khám phá thêm các nét đặc trng vn hố bißn cũng nh bko tồn như뀃ng nét vn hố có nguy c¡ b椃⌀ mai một và biĀn đổi mcnh mẽ trong xu thĀ hội nhập nh hiẹ뤂n nay.
<b>1.3. Nhāng nghiên cąu vÁ du lËch tÉnh Bình Thn và skn phÃm du lËch vn hố biÃn Bình Thn </b>
Theo hẹ뤂 thĀng thông tin khoa h漃⌀c và công nghẹ뤂, c¡ sá dư뀃 liẹ뤂u công bĀ khoa h漃⌀c và công nghẹ뤂 Viẹ뤂t Nam, từ nm 2000 đĀn nay, có 23 bài báo viĀt vë du l椃⌀ch ca tßnh Bình Thuận nói chung và các đ椃⌀a ph¡ng trong tßnh nói riêng. Trong đó, có như뀃ng bài viĀt đë cập vë phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch đặc thù ca tßnh Bình Thuận.
Nhìn chung các nhà nghiên c³u đëu có chung nhận đ椃⌀nh rằng: du l椃⌀ch Bình Thuận có lơꄣi thĀ r¿t lơꄁn vë v椃⌀ trí đ椃⌀a lý, có đßng bß bißn dài, tài ngun du l椃⌀ch phong phú, du l椃⌀ch tßnh Bình Thuận đã có như뀃ng bơꄁc tiĀn dài, tuy vậy, kĀt quk đó cha thư뀣c sư뀣 t¡ng x³ng vơꄁi tiëm nng và như뀃ng lơꄣi thĀ so sánh ca du l椃⌀ch Bình Thuận. Du l椃⌀ch Bình Thuận v̀n đang đ³ng trơꄁc như뀃ng thách th³c và áp lư뀣c lơꄁn. Hình knh du l椃⌀ch Bình Thuận trên thư뀣c tĀ cha thư뀣c sư뀣 cao.
Lý giki vë nguyên nhân, nhiëu tác gik đã đë cập nguyên nhân xu¿t phát từ skn phÁm du l椃⌀ch, cÿ thß: skn phÁm du l椃⌀ch cịn đ¡n điẹ뤂u trong đó nhiëu skn phÁm có giá tr椃⌀ vn hóa đặc trng ca tßnh cha đơꄣc khai thác và phát huy đúng m³c, công tác tuyên truyën qukng bá du l椃⌀ch cha thư뀣c sư뀣 h¿p d̀n du khách (Huỳnh Vn Tí, 2009). Các skn phÁm du l椃⌀ch tuy đa dcng nhng cha đặc sắc, cha phát huy đơꄣc các giá tr椃⌀ vn hóa lễ hội làng nghë truyën thĀng (Nguyễn Xn Thi, 2011). Tình trcng phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch tư뀣 phát, sao chép một sĀ skn phÁm du l椃⌀ch ca đ椃⌀a ph¡ng khác thiĀu sáng tco d̀n đĀn sư뀣 trùng lặp làm cho s³c ccnh tranh du l椃⌀ch Bình Thuận th¿p. Viẹ뤂c khai thác skn phÁm du l椃⌀ch chß á dcng <thơ=, dư뀣a vào sư뀣 <ban tặng= ca thiên nhiên là chính, cha có skn phÁm du l椃⌀ch thật sư뀣 đơꄣc đ¿u t bài bkn, cng c¡ đß hình thành nên skn phÁm du l椃⌀ch đặc thù tiêu bißu, bën vư뀃ng. Tình trcng trùng lặp vë skn
</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">26
phÁm du l椃⌀ch, đặc biẹ뤂t là du l椃⌀ch nghß dỡng bißn khá phổ biĀn làm gikm tính h¿p d̀n vë skn phÁm du l椃⌀ch ca tßnh nhà. Nhận th³c ca các c¿p các ngành cán bộ công ch³c vë skn phÁm du l椃⌀ch đặc thù cha đ¿y đ, cha th¿y đơꄣc vai trị v椃⌀ trí ca skn phÁm du l椃⌀ch đặc thù trong phát trißn du l椃⌀ch, cha xác đ椃⌀nh rõ nhng lơꄣi thĀ so sánh ca mình đß phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch đặc thù. Cha thư뀣c hiẹ뤂n đơꄣc viẹ뤂c xác đ椃⌀nh skn phÁm du l椃⌀ch đặc thù có cn c³ khoa h漃⌀c và thư뀣c tiễn đß đ¿u t phát trißn (Hồng Thanh Liêm, 2020). Skn phÁm du l椃⌀ch cha đa dcng nên khk nng ccnh tranh còn th¿p (Nguyễn Xuân Viễn, 2021).
Có thß nhận th¿y rằng các tác gik đã dành nhiëu sư뀣 quan tâm nghiên c³u và nh¿n mcnh vai trò, cũng nh như뀃ng hcn chĀ ca skn phÁm du l椃⌀ch ca tßnh Bình Thuận trong viẹ뤂c khai thác phát trißn du l椃⌀ch.
Má rộng tìm kiĀm các nghiên c³u vë du l椃⌀ch tßnh Bình Thuận trên trang google scholar, tác gik Luận án cũng đã tiĀp cận một sĀ Luận án, Luận vn, bài báo khoa h漃⌀c ca các tác gik nghiên c³u vë phát trißn du l椃⌀ch tci Bình Thuận nh La Nư뀃 Ánh Vân (2012); Nguyễn Vũ Giang Hà (2012), Nguyễn Thanh Lơꄣi (2013), Tr¿n Th椃⌀ TuyĀt (2014), Lu Thanh Tâm (2015), Hoàng Thanh Liêm (2019), QuĀc Tín (2020), Nguyễn Th椃⌀ Hồi Thanh (2020),…cÿ thß:
<i>La Nư뀃 Ánh Vân (2012), vơꄁi đë tài <Phát triển du lịch tỉnh Bình Thuận trên </i>
<i>quan điểm phát triển bền vững=, đã đa ra kĀt quk nghiên rằng đß phát trißn bën </i>
vư뀃ng, du l椃⌀ch tßnh Bình Thuận c¿n thư뀣c hiẹ뤂n đồng bộ các giki pháp vë kinh tĀ, xã hội và mơi trßng, bao gồm: Tng cßng qukn lý nhà nơꄁc vë du l椃⌀ch; Tng cßng đ¿u t phát trißn du l椃⌀ch; Đa dcng hóa skn phÁm du l椃⌀ch; Xúc tiĀn qukng bá má rộng th椃⌀ trßng du l椃⌀ch; Tuyên truyën, giáo dÿc nâng cao nhận th³c vë phát trißn du l椃⌀ch bën vư뀃ng; Đào tco nguồn nhân lư뀣c du l椃⌀ch theo hơꄁng bën vư뀃ng; Bko vẹ뤂, tơn tco tài ngun du l椃⌀ch; Gikm thißu áp lư뀣c lên mơi trßng du l椃⌀ch. Trong đó, giki pháp vë đa dcng hóa skn phÁm du l椃⌀ch ch yĀu tập trung vào các v¿n đë nh: Điëu tra, đánh giá một cách chính xác vë hiẹ뤂n trcng các skn phÁm du l椃⌀ch ch yĀu ca tßnh và như뀃ng tiëm nng còn cha đơꄣc khai thác; Tco skn phÁm du l椃⌀ch độc đáo, đặc trng và ch¿t lơꄣng cao trên c¡ sá phát huy giá tr椃⌀ tài nguyên du l椃⌀ch độc đáo, có thĀ mcnh nổi trội;
</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">27
Tco skn phÁm du l椃⌀ch chuyên đë; Phát trißn các d椃⌀ch vÿ cao c¿p. Đây là như뀃ng nội
<i>dung mang tính ch¿t nën tkng đß Luận án <Nghiên cứu s¿n phẩm du lịch văn hóa </i>
<i>biển tỉnh Bình Thuận= làm c¡ sá tiĀp tÿc phát trißn. </i>
<i>Nguyễn Vũ Giang Hà (2012) vơꄁi đë tài <Chiến lược nâng cao năng lực </i>
<i>cạnh tranh cụm ngành du lịch Bình Thuận= đã sử dÿng khung phân tích nng lư뀣c </i>
ccnh tranh ca Porter kĀt hơꄣp lý thuyĀt phát trißn bën vư뀃ng, nghiên c³u chß ra các thách th³c nổi bật hiẹ뤂n du l椃⌀ch Bình Thuận đang ³ng phó, gồm: mơi trßng du l椃⌀ch b椃⌀ ơ nhiễm do sư뀣 phát trißn chồng l¿n ca công nghiẹ뤂p khai thác titan và nuôi trồng chĀ biĀn thy skn, mĀi đe d漃⌀a sÿt gikm lơꄣng khách từ sư뀣 ccnh tranh gay gắt ca các trung tâm du l椃⌀ch trong nơꄁc và khu vư뀣c, nguồn nhân lư뀣c du l椃⌀ch b椃⌀ thiĀu hÿt, hc t¿ng giao thông kĀt nĀi du l椃⌀ch quĀc gia và nội vùng cha đáp ³ng, hc t¿ng hành chính cha bắt k椃⌀p tĀc độ thay đổi nng động ca khu vư뀣c kinh tĀ t nhân, cha có sư뀣 khác biẹ뤂t c¿n có trong nĀp sĀng vn hóa thßng nhật và thái độ ³ng xử ca ngßi dân đĀi
<i>vơꄁi sư뀣 hiẹ뤂n diẹ뤂n ca du khách. </i>
<i>Nguyễn Thanh Lơꄣi (2013), vơꄁi bài viĀt <Văn hóa dân gian với phát triển du </i>
<i>lịch Bình Thuận= cho rằng, Bình Thuận là đ椃⌀a ph¡ng có nën vn hóa bißn <đậm </i>
đặc=, vơꄁi nhiëu loci hình di skn vn hóa bißn phong phú, đa dcng, nhng ph¿n lơꄁn còn á dcng tiëm nng, cha đơꄣc khai thác nhiëu. Tác gik nhận đ椃⌀nh như뀃ng lĩnh vư뀣c vn hóa dân gian có thß đa vào khai thác du l椃⌀ch đó là tín ngỡng dân gian, nghë truyën thĀng và Ám thư뀣c. Qua bài viĀt, tác gik cũng đã đë xu¿t một sĀ giki pháp đß phát trißn du l椃⌀ch Bình Thuận nh: Đa các loci đặc skn bißn vào thư뀣c đ¡n ca các tour du l椃⌀ch, đß giơꄁi thiẹ뤂u nën Ám thư뀣c đ椃⌀a ph¡ng đĀn vơꄁi du khách; Tổ ch³c cho du khách tham quan các làng nghë đ椃⌀a ph¡ng; KĀt nĀi các lễ hội đ椃⌀a ph¡ng vào tuyĀn tham quan ca du khách, nh¿t là như뀃ng lễ hội mang màu sắc ca vn hóa bißn; ĐÁy mcnh thơng tin vë du l椃⌀ch vn hóa đĀn vơꄁi du khách trên như뀃ng kênh khác nhau nh website, cÁm nang du l椃⌀ch, ph¡ng tiẹ뤂n trun thơng,...; Xây dư뀣ng bko tàng vn hóa
<i>bißn,...Đây là như뀃ng giki pháp r¿t có ý nghĩa đß Luận án <Nghiên cứu s¿n phẩm du </i>
<i>lịch văn hóa biển tỉnh Bình Thuận= có thß tham khko ³ng dÿng. </i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">28
<i>Tr¿n Th椃⌀ TuyĀt (2014) vơꄁi đë tài luận vn<Năng lực cạnh tranh điểm đến của </i>
<i>Bình Thuận= đã cn c³ vào mơ hình phân tích đißm mcnh, đißm yĀu, c¡ hội và nguy </i>
c¡ vë nng lư뀣c ccnh tranh du l椃⌀ch Bình Thuận, các đ椃⌀nh hơꄁng phát trißn du l椃⌀ch ca tßnh và đë xu¿t một sĀ giki pháp đß nâng cao nng lư뀣c ccnh tranh đißm đĀn ca du l椃⌀ch Bình Thuận, trong đó có giki pháp đa dcng hóa skn phÁm. Tuy vậy, đë tài này chß mơꄁi dừng lci á viẹ뤂c đë ngh椃⌀ phát trißn một sĀ loci hình skn phÁm du l椃⌀ch nh: du l椃⌀ch nghß dỡng, du l椃⌀ch sinh thái rừng - bißn - đko, du l椃⌀ch thß thao, du l椃⌀ch vn hóa,...mà cha
<i>đë xu¿t đơꄣc giki pháp cÿ thß đß phát trißn các skn phÁm du l椃⌀ch này. </i>
<i>Trong bài viĀt <Gi¿i pháp phát triển du lịch tỉnh Bình Thuận trong giai đoạn </i>
<i>2015 – 2020=, Lu Thanh Tâm (2015) đã phân tích, đánh giá thư뀣c trcng hoct động </i>
du l椃⌀ch trên đ椃⌀a bàn tßnh Bình Thuận trong 06 nm (từ 2008 đĀn 2013), nêu lên như뀃ng hcn chĀ và lý giki nguyên nhân ca khó khn vơꄁng mắc trên c¡ sá nghiên c³u quy hocch và chiĀn lơꄣc phát trißn du l椃⌀ch ca tßnh đĀn nm 2020. Tác gik đa ra một sĀ nhận đ椃⌀nh, trong đó có viẹ뤂c khai thác và phát trißn du l椃⌀ch á đ椃⌀a bàn tßnh Bình Thuận cịn á m³c khái phát, cha thành hẹ뤂 thĀng, do đó c¿n nghiên c³u phát trißn các dcng skn phÁm du l椃⌀ch gắn vơꄁi các tour, đißm nhằm thu hút khách nhiëu h¡n và kéo dài ngày lu trú nh¿t là đĀi vơꄁi khách nội đ椃⌀a; Phát huy các thĀ mcnh vĀn có ca vùng; Tco dư뀣ng các liên kĀt trong phát trißn skn phÁm; Phát trißn các skn phÁm du l椃⌀ch mang tính đặc trng và ch¿t lơꄣng cao. Tuy nhiên bài viĀt này chú tr漃⌀ng nhiëu h¡n đĀn giki pháp phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch sinh thái và đë xu¿t này chß ³ng dÿng trong giai
<i>đocn 2015 3 2020. </i>
<i>Hoàng Thanh Liêm (2019), vơꄁi bài viĀt <Nâng cao năng lực cạnh tranh của </i>
<i>du lịch tỉnh Bình Thuận= đë cập đĀn c¡ sá lý luận và thư뀣c trcng ca viẹ뤂c xây dư뀣ng </i>
và phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch đặc thù, từ đó kiĀn ngh椃⌀ một sĀ giki pháp đß phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch đặc thù, nâng cao tính ccnh tranh ca ngành Du l椃⌀ch Bình Thuận trong bĀi cknh đÁy mcnh hội nhập hiẹ뤂n nay. Tuy nhiên, bài viĀt cũng chß mơꄁi dừng lci á viẹ뤂c đë xu¿t tổng thß vë viẹ뤂c Bình Thuận c¿n tập trung khai thác nhóm tài nguyên
<i>du l椃⌀ch có khk nng phát trißn thành skn phÁm du l椃⌀ch đặc thù. </i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">29
<i>QuĀc Tín (2020) vơꄁi bài viĀt <Phát triển s¿n phẩm du lịch Bình Thuận: Có ưu </i>
<i>tiên và đầu tư trọng điểm= phân tích và đa ra nhận đ椃⌀nh: du l椃⌀ch Bình Thuận sẽ chia </i>
thành 4 vùng phù hơꄣp các dịng skn phÁm mang tính đặc trng, u tiên theo đ椃⌀a ph¡ng, vùng miën. Trong đó vùng 1 là cÿm du l椃⌀ch phía Đơng Bắc ca tßnh trki dài từ huyẹ뤂n Tuy Phong đĀn phía Bắc huyẹ뤂n Bắc Bình vơꄁi skn phÁm du l椃⌀ch nghß dỡng bißn (Cổ Thcch, Bình Thcnh), du l椃⌀ch sinh thái bißn (lặn bißn, tham quan khu bko tồn Cù Lao Câu), điëu dỡng chư뀃a bẹ뤂nh (suĀi khống nóng Vĩnh Hko), tài ngun vn hố (đình, chùa, đën tháp) và làng nghë (gĀm g漃⌀, dẹ뤂t thổ cÁm, nghë làm nhcc cÿ ca ngßi Chm)… ĐĀi vơꄁi vùng 2 đơꄣc xác đ椃⌀nh là trung tâm toàn vùng mang t¿m quĀc gia l̀n quĀc tĀ có v椃⌀ trí chcy dài từ phía Nam huyẹ뤂n Bắc Bình đĀn dki ven bißn Hàm Thuận Nam và huyẹ뤂n đko Phú Quý. à vùng này, thành phĀ Phan ThiĀt đkm nhận vai trò trung tâm vơꄁi các skn phÁm nghß dỡng bißn cao c¿p, thß thao giki trí đẳng c¿p (đua thuyën, lơꄁt ván, dù kéo, golf…) và nhiëu lễ hội đặc trng (đua thuyën truyën thĀng trên sơng Cà Ty, Trung thu, Katê, Nghinh Ơng). Một sĀ khu vư뀣c cịn lci thì tập trung khai thác tĀt vùng đồi - hồ Bàu Trắng, vùng bß bißn dài đẹp từ TiĀn Thành - Thuận Quý, hki đng Kê Gà, núi Tà Cú, suĀi nóng Bng Th椃⌀, du l椃⌀ch bißn đko Phú Quý. Vùng 3 là cÿm du l椃⌀ch phía Tây Nam ca Bình Thuận bao gồm th椃⌀ xã La Gi, dki ven bißn huyẹ뤂n Hàm Tân và khu vư뀣c ven hồ Sông Dinh vơꄁi skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa, du l椃⌀ch nghß dỡng bißn - hồ - cknh quan. à đó, th椃⌀ xã La Gi gắn vơꄁi skn phÁm du l椃⌀ch nghß dỡng bißn, tài nguyên nhân vn (di tích Dinh Th¿y Thím), cknh quan (bãi bißn Cam Bình, Đồi D¡ng, hồ Sơng Dinh, Núi Đ¿t, đập Đá Dư뀣ng, SuĀi Tiên)… Còn vùng 4 là cÿm du l椃⌀ch phía Tây Bắc vơꄁi một ph¿n diẹ뤂n tích ca huyẹ뤂n Hàm Thuận Bắc đĀn huyẹ뤂n Tánh Linh, Đ³c Linh có thĀ mcnh du l椃⌀ch sinh thái rừng - thác - hồ, du l椃⌀ch cộng đồng, thß thao mco hißm. Riêng á huyẹ뤂n Hàm Thuận Bắc sẽ đ¿u t phát trißn du l椃⌀ch sinh thái thác (S¡ng mù, 9 t¿ng), rừng (phòng hộ Hàm Thuận - Đa Mi), hồ (Hàm Thuận, Đa Mi), du l椃⌀ch sinh thái nông nghiẹ뤂p và các làng nghë truyën thĀng (bánh tráng Phú Long, mây tre Ku Kê, dẹ뤂t thổ cÁm La Dc, mộc dân dÿng Hàm Thắng)…Trong giai đocn 2020 - 2025, Bình Thuận sẽ đ椃⌀nh v椃⌀ tồn bộ hẹ뤂 thĀng dịng skn phÁm du l椃⌀ch bißn - đko, du l椃⌀ch sinh thái rừng - thác - hồ, du l椃⌀ch chinh
</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">30
phÿc thiên nhiên, du l椃⌀ch mco hißm, sinh thái nơng nghiẹ뤂p. Qua đó từng bơꄁc hình thành hẹ뤂 thĀng các khu du l椃⌀ch đkm bko d椃⌀ch vÿ ch¿t lơꄣng cao vơꄁi các tổ hơꄣp giki trí, nghß dỡng đẳng c¿p.
<i>Bài viĀt <Khai thác tài nguyên du lịch tại Bình Thuận nhìn từ góc độ mặt hàng </i>
<i>lưu niệm= ca Nguyễn Th椃⌀ Hoài Thanh (2020) đë cập đĀn thư뀣c trcng mặt hàng lu </i>
niẹ뤂m bày bán tci các cửa hàng, khu du l椃⌀ch đa ph¿n đơꄣc cung c¿p từ đ椃⌀a ph¡ng khác, hoặc nhập khÁu. Hàng lu niẹ뤂m có nguồn gĀc từ các làng nghë trong tßnh phÿc vÿ khách du l椃⌀ch cịn đ¡n điẹ뤂u vë m̀u mã, chng loci và hao hao giĀng skn phÁm ca các đ椃⌀a ph¡ng vùng bißn khác.... Từ đó, tác gik kiĀn ngh椃⌀ một sĀ giki pháp đß đa như뀃ng skn phÁm lu niẹ뤂m đặc trng ca tßnh đĀn vơꄁi du khách nhiëu h¡n, góp ph¿n nâng cao hiẹ뤂u quk khai thác tài nguyên vn hóa ca ngành du l椃⌀ch Bình Thuận. Cÿ thß, ngành du l椃⌀ch Bình Thuận c¿n ch động nghiên c³u và phĀi hơꄣp vơꄁi các làng nghë truyën thĀng đß skn xu¿t ra như뀃ng mặt hàng lu niẹ뤂m đẹp, thß hiẹ뤂n đơꄣc nét đặc trng vn hóa đ¿t nơꄁc và con ngßi Bình Thuận, vừa g漃⌀n nhẹ, thuận tiẹ뤂n cho viẹ뤂c mang đi xa. ĐÁy mcnh tuyên truyën qukng bá đß du khách nhận diẹ뤂n đơꄣc đó là quà lu niẹ뤂m đặc trng ca vn hóa đ¿t nơꄁc và con ngßi Bình Thuận. M̀u mã và ch¿t lơꄣng ca skn phÁm lu niẹ뤂m luôn là yĀu tĀ đ¿u tiên quyĀt đ椃⌀nh đĀn nhu c¿u mua sắm các skn phÁm lu niẹ뤂m. YĀu tĀ quan tr漃⌀ng tiĀp theo chính là giá ck, đ椃⌀a đißm skn xu¿t, bày bán skn phÁm lu niẹ뤂m. Bên ccnh đó, thái độ phÿc vÿ ca nhân viên bán hàng cũng c¿n quan tâm h¡n nư뀃a, cũng là yĀu tĀ quan tr漃⌀ng. Các c¿p chính qun ca tßnh c¿n thư뀣c hiẹ뤂n có hiẹ뤂u quk các chính sách vĩ mơ đß tco điëu kiẹ뤂n cho làng nghë phát trißn, đặc biẹ뤂t chú tr漃⌀ng đĀn thành ph¿n kinh tĀ t nhân nhỏ á làng nghë bằng các giki pháp cÿ thß nh chính sách thơng thoáng, nguồn vĀn dễ tiĀp cận, hỗ trơꄣ xúc tiĀn th¡ng mci, hỗ trơꄣ đào tco nghë, giúp đỡ giki quyĀt ơ nhiễm mơi trßng. KhuyĀn khích các hộ skn xu¿t á làng nghë liên kĀt vơꄁi nhau đß thành như뀃ng c¡ sá, như뀃ng doanh nghiẹ뤂p mcnh tci các huyẹ뤂n. Tco điëu kiẹ뤂n đß các tổ ch³c, cá nhân trong các làng nghë tham gia nghiên c³u, áp dÿng cơng nghẹ뤂 mơꄁi đß nâng cao ch¿t lơꄣng skn phÁm. BĀ trí, khuyĀn khích doanh nghiẹ뤂p đ¿u t Trung tâm giơꄁi thiẹ뤂u tập trung skn phÁm lu niẹ뤂m, quà tặng, skn vật đặc trng ca tßnh tci các khu du l椃⌀ch. KĀt
</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">31
hơꄣp tổ ch³c các lễ hội gắn vơꄁi đặc skn ca tßnh nh: lễ hội quk thanh long, chĀ biĀn quk thanh long Bình Thuận, tng thêm lễ hội Ám thư뀣c, chĀ biĀn mư뀣c một nắng...Đây là như뀃ng giki pháp r¿t thiĀt thư뀣c mà Luận án có thß nghiên c³u, tham khko.
<b>1.4. Khokng trĐng nghiên cąu </b>
Các cơng trình nghiên c³u nêu trên ca các tác gik trong và ngồi nơꄁc đã bơꄁc đ¿u xác đ椃⌀nh vai trị, t¿m quan tr漃⌀ng ca skn phÁm du l椃⌀ch và viẹ뤂c phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch. Một sĀ nghiên c³u cũng đã đë xu¿t và đa ra đơꄣc các mô hình skn phÁm du l椃⌀ch. Tuy nhiên, cha có tác gik nào nghiên c³u một cách toàn diẹ뤂n vë skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn 3 một skn phÁm du l椃⌀ch đặc thù ca tßnh Bình Thuận, có tiëm nng và s³c hút r¿t lơꄁn đĀi vơꄁi khách du l椃⌀ch trong và ngồi nơꄁc, đồng thßi đây cũng là thĀ mcnh, nét độc đáo ca du l椃⌀ch tßnh Bình Thuận 3 n¡i ch³a đư뀣ng như뀃ng giá tr椃⌀ đặc sắc trong khơng gian vn hố bißn Viẹ뤂t Nam.
Viẹ뤂c nghiên c³u skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn c¿n phki xác đ椃⌀nh đơꄣc rằng nghiên c³u đß góp ph¿n phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn, nâng cao nng lư뀣c ccnh tranh ca skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn, các yĀu tĀ knh háng đĀn viẹ뤂c phát trißn và nâng cao nng lư뀣c ccnh tranh cho skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn tßnh Bình Thuận.
Chính như뀃ng phân tích nói trên đã đặt ra nhiëu v¿n đë cho tác gik Luận án tiĀp tÿc tìm hißu và tham chiĀu trong viẹ뤂c nghiên c³u vë skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn tßnh Bình Thuận, như뀃ng yĀu tĀ nào sẽ knh háng đĀn phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn Bình Thuận. C¿n thiĀt phki có như뀃ng luận c³ khoa h漃⌀c và mơ hình nghiên c³u cÿ thß đß làm sáng tỏ như뀃ng c¡ sá lý thuyĀt và thư뀣c tĀ trong viẹ뤂c phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn tßnh Bình Thuận.
Tßnh Bình Thuận có một kho tàng các giá tr椃⌀ vn hóa bißn đặc sắc c¿n đơꄣc nghiên c³u bko tồn và phát huy trong phát trißn du l椃⌀ch, trong khi đó, thư뀣c tĀ cho th¿y, du l椃⌀ch tßnh Bình Thuận v̀n còn tồn tci nhiëu hcn chĀ nh: d椃⌀ch vÿ du l椃⌀ch còn thiĀu, nghèo nàn; skn phÁm du l椃⌀ch cha đa dcng,…Bên ccnh đó, nhu c¿u ca du khách ngày càng trá nên đa dcng h¡n, m³c độ yêu c¿u cũng tinh tĀ, cao c¿p h¡n, th椃⌀ hiĀu ca khách thay đổi nhanh và ngày càng cao h¡n. Đặc biẹ뤂t, quá trình hội nhập và
</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">32
ccnh tranh mà nh¿t là ccnh tranh trong nơꄁc ngày càng gay gắt giư뀃a các th椃⌀ trßng du l椃⌀ch, đißm đĀn du l椃⌀ch bißn. Tuy nhiên, đĀn thßi đißm hiẹ뤂n tci, v̀n cha có một cơng trình khoa h漃⌀c nào ca các nhà nghiên c³u trong và ngoài nơꄁc tiĀn hành nghiên c³u, phân tích, đánh giá các skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn tßnh Bình Thuận đß từ đó đë xu¿t các luận c³ khoa h漃⌀c cho phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn.
Có thß nói, trong thßi gian qua, du l椃⌀ch tßnh Bình Thuận đã có như뀃ng bơꄁc phát trißn đáng ghi nhận. Viẹ뤂c phát trißn mcnh mẽ ca du l椃⌀ch đã mang lci c¡ hội xóa đói gikm nghèo, cki thiẹ뤂n đßi sĀng ca ngßi dân n¡i đây. Song theo đánh giá ca các chuyên gia, kĀt quk này v̀n cha t¡ng x³ng vơꄁi tiëm nng ca tßnh. Hàng nm, du l椃⌀ch tßnh Bình Thuận đón tiĀp hàng trm nghìn lơꄣt khách đĀn tham quan du l椃⌀ch. ThĀ nhng làm thĀ nào đß khách du l椃⌀ch khơng chß đĀn Bình Thuận một l¿n mà còn trá lci và giơꄁi thiẹ뤂u cho như뀃ng ngßi khác. Điëu đó phÿ thuộc vào ch¿t lơꄣng các skn
<b>phÁm du l椃⌀ch mà h漃⌀ đã trki nghiẹ뤂m khi đi du l椃⌀ch đĀn Bình Thuận. </b>
Bình Thuận đặt mÿc tiêu lơꄣt khách dư뀣 kiĀn sẽ tng l¿n lơꄣt là 9 triẹ뤂u và 14 triẹ뤂u vào nm 2025 và nm 2030. Ph¿n đ¿u đĀn nm 2030, khu du l椃⌀ch quĀc gia Mũi Né sẽ trá thành một trong như뀃ng đißm đĀn hàng đ¿u ca khu vư뀣c châu Á - Thái Bình D¡ng. Đß viẹ뤂c thư뀣c hiẹ뤂n mÿc tiêu phát trißn kinh tĀ theo xu hơꄁng trên, thì c¿n có như뀃ng luận c³ khoa h漃⌀c cÿ thß.
Từ viẹ뤂c phân tích tổng quan các nghiên c³u có liên quan đĀn Luận án, tác gik Luận án th¿y cịn có một sĀ v¿n đë cha đơꄣc nghiên c³u đ¿y đ, c¿n thiĀt phki có một nghiên c³u chuyên sâu vë các nội dung sau:
- Xác đ椃⌀nh rõ các v¿n đë lý luận vë phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch nói chung và skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn nói riêng;
- Xác đ椃⌀nh và phân tích các yĀu tĀ knh háng tơꄁi phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn; m³c độ tác động ca các yĀu tĀ này;
- Xây dư뀣ng mơ hình nghiên c³u cÿ thß vë phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn;
- Phân tích, kißm đ椃⌀nh vë mơ hình nghiên c³u, gik thuyĀt nghiên c³u liên quan đĀn viẹ뤂c phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn;
</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">33
- Luận giki vë sư뀣 c¿n thiĀt và các khuyĀn ngh椃⌀ tổng thß nhằm phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn Bình Thuận.
<i>Những vÁn đề cần kế thừa của Luận án </i>
Các cơng trình mà tác gik Luận án tìm hißu, vë c¡ bkn nghiên c³u theo m¿y hơꄁng sau:
<i>Một là, nghiên c³u các yĀu tĀ cung, c¿u du l椃⌀ch và có đë cập một cách rki rác </i>
đĀn v¿n đë lý luận vë phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn;
<i>Hai là</i>, nghiên c³u các quan đißm phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch nói chung. Các nghiên c³u vë phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn v̀n cịn chung chung, cha có nhiëu như뀃ng kiĀn ngh椃⌀ mang tính cÿ thß.
Luận án kĀ thừa các nội dung đã đơꄣc nghiên c³u chính sau đây: - Như뀃ng gơꄣi ý lý luận vë phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch;
- Các h漃⌀c thuyĀt vë phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch;
- Một sĀ v¿n đë tr漃⌀ng yĀu trong phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn.
<i>Những vÁn đề nghiên cứu mới trong luận án: </i>
- Khái quát v椃⌀ trí, vai trị ca phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn trong chiĀn lơꄣc phát trißn kinh tĀ - xã hội á đ椃⌀a ph¡ng;
- Xây dư뀣ng lý luận c¡ bkn vë phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn; - Nêu lên như뀃ng tính ch¿t đặc thù ca phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn; - Luận giki các yêu c¿u hoàn thiẹ뤂n, đổi mơꄁi t duy vë phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn trên đ椃⌀a bàn tßnh Bình Thuận;
- Xây dư뀣ng mơ hình nghiên c³u phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn Bình Thuận;
- Phân tích, đánh giá, kißm đ椃⌀nh các yĀu tĀ knh háng đĀn phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn và m³c độ knh háng;
- Đë xu¿t một sĀ hàm ý chính sách và khuyĀn ngh椃⌀ nhằm phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hóa bißn tßnh Bình Thuận.
</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">34
<b>TiÃu k¿t ch°¢ng 1 </b>
Skn phÁm du l椃⌀ch và phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch có vai trò quan tr漃⌀ng thu hút sư뀣 quan tâm đặc biẹ뤂t ca các nhà nghiên c³u. Như뀃ng cơng trình nghiên c³u ca các tác gik trong và ngoài nơꄁc đã xác đ椃⌀nh t¿m quan tr漃⌀ng ca skn phÁm du l椃⌀ch và viẹ뤂c phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch là yĀu tĀ then chĀt trong phát trißn du l椃⌀ch. Đã có nhiëu nghiên c³u đë xu¿t và đa ra đơꄣc các mô hình skn phÁm du l椃⌀ch, tuy nhiên, cha có cơng trình nghiên c³u một cách tồn diẹ뤂n, đ¿y đ vë skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn và đë xu¿t cÿ thß mơ hình phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn. Đây cũng chính là khokng trĀng nghiên c³u c¿n đơꄣc lắp đ¿y.
Skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn 3 một skn phÁm du l椃⌀ch đặc thù ca tßnh Bình Thuận có tiëm nng và s³c hút r¿t lơꄁn đĀi vơꄁi khách du l椃⌀ch trong và ngoài nơꄁc, đồng thßi đây cũng là thĀ mcnh, nét độc đáo ca du l椃⌀ch tßnh Bình Thuận 3 n¡i ch³a đư뀣ng như뀃ng giá tr椃⌀ đặc sắc trong không gian vn hố bißn Viẹ뤂t Nam. Có r¿t nhiëu nghiên c³u vë vn hố bißn và du l椃⌀ch Bình Thuận, tuy vậy, đĀn nay v̀n cha có như뀃ng nghiên c³u chuyên sâu vë phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn tßnh Bình Thuận, do đó, viẹ뤂c nghiên c³u phát trißn skn phÁm du l椃⌀ch vn hố bißn tßnh Bình Thuận có ý nghĩa c¿p thiĀt ck vë mặt lý luận và thư뀣c tiễn.
</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">35
<b>CH¯¡NG 2. CĂ Sị Lí LUặN V Mễ HèNH NGHIấN CU 2.1. Mòt sẹ khỏi niầm v vn liờn quan </b>
<i><b>2.1.1. Văn hóa biển </b></i>
Khái niẹ뤂m <vn hóa bißn=, <vn hóa bißn, đko= là như뀃ng khái niẹ뤂m khoa h漃⌀c đã và đang đơꄣc sử dÿng trong nhiëu cơng trình nghiên c³u ca các h漃⌀c gik trong và ngồi nơꄁc. Đó là như뀃ng minh ch³ng cÿ thß vë sư뀣 quan tâm ca khoa h漃⌀c đa ngành, liên ngành đĀi vơꄁi v椃⌀ trí, vai trị ca bißn đko vë chính tr椃⌀, kinh tĀ, vn hóa, quĀc phịng, từ đó có như뀃ng hơꄁng tiĀp cận khác nhau.
Theo Jame D. Spired và Della A. Scott 3 Ireton (2003), <T¿t ck như뀃ng hoct động hàng hki bao gồm các loci tàu thy lơꄁn, thuyën nhỏ, như뀃ng vÿ đắm tàu, xáng đóng tàu, bĀn ckng, c¿u tàu, kho bãi, kênh rcch, ng漃⌀n hki đng, trcm c³u sinh và trơꄣ giúp đ椃⌀nh v椃⌀ khác, các di chß ven bß, các ph¡ng tiẹ뤂n hki quân và các hoct động trißn lãm có liên quan đĀn các cộng đồng đ¡ng đci... đëu có thß coi là vn hóa bißn=.
Theo tổ ch³c Du l椃⌀ch bißn 2006, <Vn hóa bißn là một hiẹ뤂n tơꄣng vn hóa hình thành dơꄁi tác động ca mơi trßng bißn lên cuộc sĀng và hoct động lao động ca con ngßi, lên các giá tr椃⌀, lên thư뀣c tiễn tinh th¿n và s³c skn xu¿t vật ch¿t ca xã hội=. Còn theo tổ ch³c Shanghai World Expo 2010, <Vn hóa bißn đơꄣc đ椃⌀nh nghĩa là vn hóa có liên quan tơꄁi đci d¡ng, bắt nguồn từ hoct động sáng tco vn hóa trong thßi gian dài ca các dân tộc duyên hki sĀng trong sư뀣 t¡ng tác trư뀣c tiĀp vơꄁi bißn, hình thành do tác động ca các tÿc lẹ뤂 bißn, giá tr椃⌀ và các bißu tơꄣng vn hóa hư뀃u hình và vơ hình khác=. (Phan Huy Xu và Võ Vn Thành, 2017)
E. Ju. Tereshchenko (2011) thì cho rằng: <Từ góc nhìn l椃⌀ch sử, vn hóa bißn - đó là một thßi đci xác đ椃⌀nh vë thßi gian, mà trong đó, viẹ뤂c làm ch khơng gian bißn và lãnh thổ ven bißn thư뀣c hiẹ뤂n trong mơi trßng đ椃⌀a lý hiẹ뤂n thư뀣c. T¿t ck các vùng miën ven bißn đëu có như뀃ng nét đặc thù riêng tuy nhiên nhân tĀ chung cho t¿t ck các vùng này đó là ý nghĩa to lơꄁn ca bißn đĀi vơꄁi hoct động vật ch¿t tinh th¿n và nghẹ뤂 thuật ca như뀃ng ngßi c trú tci các vùng ven bißn. Khác vơꄁi vn minh bißn, vn hóa
</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">Ngơ Đ³c Th椃⌀nh (2014) cho rằng: <Vn hóa bißn đơꄣc hißu nh là hẹ뤂 thĀng tri th³c ca con ngßi vë mơi trßng bißn, các giá tr椃⌀ rút ra từ như뀃ng hoct động sĀng trong mơi trßng ¿y, cùng vơꄁi nó là như뀃ng ckm nhận, hành vi ³ng xử, như뀃ng nghi lễ, tập tÿc, thói quen ca con ngßi t¡ng thích vơꄁi mơi trßng bißn=. Ơng đánh giá vn hóa bißn là một dcng th³c thuộc nhóm <vn hóa sinh thái=, nghiên c³u vë nghẹ뤂 thuật và nhân vn xung quanh mơi trßng bißn.
Tr¿n Ng漃⌀c Thêm (2015) có một sĀ quan đißm đồng thuận vơꄁi Ngơ Đ³c Th椃⌀nh khi cho rằng <Vn hóa bißn là một thành tĀ vn hóa phân loci theo điëu kiẹ뤂n sinh thái, hình thành dơꄁi tác động ca mơi trßng bißn lên cuộc sĀng và lao động ca con ngßi, lên các giá tr椃⌀ tinh th¿n và s³c skn xu¿t vật ch¿t xã hội=. Vn hóa bißn trơꄁc hĀt phki là vn hóa và phki thok mãn các yĀu tĀ đặc trng có tính hẹ뤂 thĀng, tính giá tr椃⌀, tính nhân sinh và tính l椃⌀ch sử=. Nội hàm <vn hóa bißn đko= đã bao gồm đko, do đó, khơng c¿n nói <vn hóa bißn đko = mà chß nói <vn hóa bißn= là đ.
Theo Vũ Minh Giang (2015), vn hóa bißn là một khái niẹ뤂m rộng, hißu đ¿y đ cịn bao gồm ck vn hóa các vùng dun hki nên đơi khi trong thuật ngư뀃 cịn đơꄣc bổ sung thêm từ bß bißn đß làm rõ khái niẹ뤂m (Marine, Coastal and Island Culture). Dơꄁi góc độ này, tác gik cho rằng <Vn hóa bißn là skn phÁm sáng tco ca con ngßi trong
</div>
