(Luận án tiến sĩ) Quan Hệ Mỹ - Ấn Độ Từ Năm 2014 Đến Năm 2022

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>QUÁCH THÞ HUÞ </b>

<b>QUAN HÞ MĀ - N ị T NM 2014 ắN NM 2022 </b>

<b>LUắN N TIắN S) </b>

<b>CHUYấN NGNH QUAN Hị QUịC Tắ </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>QUÁCH THÞ HUÞ </b>

<b>QUAN HÞ MĀ - N ị T NM 2014 ắN NM 2022 </b>

<b>Chuyờn ngnh: Quan hß qußc t¿ Mã sß: 9310601.01 </b>

<b>LUắN N TIắN S) CHUYấN NGNH QUAN Hị QUịC Tắ </b>

<b>NGÊõI HÊNG DN KHOA HC: GS.TS Phm Quang Minh </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>LâI CAM ĐOAN </b>

Tôi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cąu căa cỏ nhõn tụi dÔỏi s hÔỏng d¿n khoa hác căa GS.TS Ph¿m Quang Minh.

Tôi xin cam đoan rằng các sß lißu, nhÿng kÁt luÁn nghiên cu Ôc trỡnh by trong lun ỏn ny l trung thc v chÔa tng Ôc cụng bò dÔỏi bt c hình thąc nào. Nhÿng thơng tin tham khÁo từ nhÿng cụng trỡnh nghiờn cu khỏc ó Ôc tỏc gi chỳ thích rõ ngn.

Tơi xin chßu trách nhißm và cơng trình nghiên cąu căa mình. <b>Tác giÁ lu¿n án </b>

<b>Quách Thß H </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>LâI CÁM ¡N </b>

Hồn thành Lu¿ n án này là má t bu ác ngo¿ t quan tráng đßi vái cá nha n to i. Tru ác hÁt to i xin ày t l ng iÁt o n sa u sÃc và sā k nh tráng đßi vái thÅy hu áng d¿n GS.TS. Ph¿m Quang Minh, ngu ói ó hÔỏng dn khoa hỏc v truyn ngán l a đam me nghie n cąu tinh thÅn cÅu thß và nghie m t c trong khoa hác đÅ to i c thÅ u ác vào con đu ãng chuye n mo n thu¿ n lÿi hoàn thành Lu¿ n án tiÁn s trÔỏc hn.

To i tra n trỏng cm o n Khoa Qußc tÁ hác - no i đã gÃn vái to i trong sußt nhÿng tháng nm hác tÁp và nghiên cąu. Các ThÅy Co đặc bißt là GS.TS. Hồng KhÃc Nam ó tn tõm hÔỏng d¿n gi p đ đÅ tơi có thÅ hồn thành viẹ c hác t¿ p các chuyên đà c đu ÿc các sÁn ph m nghie n cąu lie n quan đ¿t chÃt lu ÿng và hoàn thành luÁn án vái kÁt quÁ tßt đẹp nhÃt.

To i xin tra n tráng cÁm o n Ph ng Đào t¿o, Thu viẹ n Tru ãng Đ¿i hác Khoa hác Xã hßi và Nhân vn Đ¿i hác Qußc gia H Nòi thÔ viòn Hỏc viòn Chớnh trò qußc gia Há Ch Minh và các co quan hÿu quan đã gi p đ x lý các thă tāc hành chính, cung cÃp tu liẹ u trong q trình hác t¿ p và hồn thành lu¿ n án.

To i xin cÁm o n lãnh đ¿o Hác viẹ n Ch nh trß qußc gia Hỏ Ch Minh ó cho phộp tụi Ôc i hỏc Nghiờn cu sinh cỏm Ân viòn Quan hß qußc tÁ và các đáng nghiẹ p đã t¿o điÃu kiẹ n thu¿ n lÿi và co ng viẹ c thãi gian đßng viên to i hồn thành nhiẹ m vā hác t¿ p và c thêm đßng lāc đ y m¿nh co ng tác nghie n cąu khoa hác trong sußt thãi gian qua.

To i xin cm o n gia ỡnh ngÔói thân luo n chia s , đá ng vie n gi p đ đÅ to i c thÅ t¿ p trung thãi gian cho viẹ c hoàn thành lun ỏn trÔỏc hn.

<i>H Ni, ngy tháng năm 2022 </i>

<b>Tác giÁ lu¿n án </b>

<b>Quách Thß Huß </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>MĀC LĀC </b>

LâI CAM ĐOAN LâI CÁM ¡N MĀC LĀC

DANH MĀC CC CHỵ VIT TT DANH MC BNG BIU

Mọ U ... 1

ChÔÂng 1. TõNG QUAN TèNH HèNH NGHIÊN CĄU ... 7

1.1 Các cơng trình nghiên cąu liên quan đÁn luÁn án ... 7

1.1.1 Các công trỡnh v cỏc yu tò nh hÔồng n quan hò Mÿ - Ân Đß ... 7

1.1.2 Các cơng trình nghiên cąu tãng thÅ và quan hß Mÿ - Ân Đß ... 11

1.1.3 Các cơng trình và quan hß Mÿ - Ân Đß trên các l nh vāc cā thÅ ... 17

1.2. NhÁn xét các cơng trình nghiên cąu và nhÿng vÃn đà LuÁn án cÅn tÁp trung giÁi quyÁt ... 26

1.2.1 Đánh giá chung và tình hình nghiên cąu ... 26

1.2.2 Nhÿng vÃn đà luÁn án kÁ thừa ... 30

1.2.3 Nhÿng <khoÁng trßng= mà luÁn án s¿ nghiên cąu ã sung ... 31

ChÔÂng 2. CĂ Sọ Lí LUN V NHỵNG NHN Tị TÁC Đ NG ĐÀN QUAN H M - ÂN Đ (2014 - 2022) ... 32

2.1 Mßt sß vÃn đà l luÁn và quan hß Mÿ - Ân Đß ... 32

2.2. Các nhân tß tác đßng đÁn quan hß Mÿ - Ân Đß ... 35

2.2.1 CÃp đß tồn cÅu ... 35

2.2.2 CÃp đß khu vāc ... 39

2.2.3 CÃp đß liên qußc gia ... 43

2.2.4 CÃp đß qußc gia ... 46

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

3.1. Quan hß Mÿ - Ân Đß trên l nh vāc ch nh trß - ngo¿i giao ... 55

3.1.1 Các ho¿t đßng trao đãi đồn cÃp cao giÿa Mÿ và Ân Đß ... 56

3.1.2 ThiÁt lÁp c¢ chÁ hÿp tác và ký kÁt vn Án ... 63

3.1.3. Quan hß ch nh trß - ngoi giao M - n ò trong cỏc c ch a phÔÂng ... 65

3.2 Quan hò M - n Đß trên l nh vāc an ninh - qußc ph ng ... 70

3.2.1 Mÿ - Ân Đß t ch cāc th c đ y các c¢ chÁ hÿp tác an ninh – qc phịng ... 70

3.2.2. TriÅn khai hÿp tác an ninh – qußc ph ng Mÿ - ÂnĐß trên các l nh vāc ... 76

3.2.3 Hÿp tác an ninh – qußc ph ng Mÿ - Ân ò ồ c ch a phÔÂng ... 85

TIU KT CHÊĂNG 3 ... 89

ChÔÂng 4. THC TR NG QUAN H M - ÂN Đ ... 91

TRÊN L NH VĀC KINH TÀ VÀ M T SÞ L NH VĀC KHÁC ... 91

4.1 Quan hß kinh t ... 91

4.1.1. M v n ò tng cÔóng mồ ròng cỏc c ch v ký kt tho thun ... 91

4.1.2. Quan hò thÔÂng mi hng hoỏ v dßch vā du lßch ... 94

4.1.3. Quan hß ĐÅu tÔ M - n ò ... 102

4.1.4. Hp tỏc Mÿ - Ân Đß và Tài chính ... 105

4.2. Quan hß Mÿ - Ân Đß trên mßt sß l nh vāc khác ... 111

4.2.1. Hÿp tác Vn hoá và Giáo dāc ... 111

4.2.2 Hÿp tác y tÁ ... 117

4.2.3 Hÿp tác trong cơng tác xố đ i giÁm nghèo ... 120

4.2.4 Hÿp tác trong l nh vāc Khoa hác - Cơng nghß ... 121

5.1 Đánh giá chung và quan hß Mÿ - Ân Đß giai đo¿n 2014 - 2022 ... 131

5.1.1. Mßt sß kt qu ó t Ôc v nhng tỏn ti trong quan hß Mÿ - Ân Đß ... 131

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

5.1.2 Đặc điÅm quan hß Mÿ - Ân Đß ... 141

5.1.3 Tác đßng căa quan hß Mÿ - Ân Đß đßi vái khu vāc và Vißt Nam ... 144

5.2 D ỏo xu hÔỏng quan hò M - n ò n nm 2030... 153

5.2.1 CÂ så dā áo ... 153

5.2.2 Mßt sß kßch Án c thÅ xÁy ra cho quan hß Mÿ - Ân Đß ... 158

5.3. Mßt sß khuyÁn nghß ch nh sách cho Vißt Nam ... 164

TIÄU KÀT CH£¡NG 5 ... 178

KÀT LUÀN ... 180

DANH MĀC CƠNG TRÌNH KHOA HàC CĂA TÁC GIÀ ... 184

LIÊN QUAN ĐÀN LUÀN ÁN ... 184

TÀI LI U THAM KHÀO ... 186 PHĀ LĀC I:

PHĀ LĀC II:

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

Từ viÁt tÃt TiÁng Anh TiÁng Vißt

Meeting Plus

Hßi nghß Bò trÔồng Quòc phũng cỏc nÔỏc ASEAN må rßng

APEC Asia-Pacific Economic Cooperation ^Dißn đàn hÿp tác kinh tÁ châu Á - Thái Bình DÔÂng

AIIB Asian Infrastructure Investment Bank Ngõn hng u tÔ c sồ h tng chõu

Agreement

Th a thuÁn Hÿp tác và Trao đãi c¢ bÁn và chia s thơng tin khơng gian đßa lý BIMSTEC

Bay of Bengal Initiative for Sectoral Technical and Economic Cooperation

Multi-Sáng kiÁn và Hÿp tác kinh tÁ và kÿ thuÁt đa ngành vßnh Bengal

BRICS ^{Brazil, Rusia, India, China and}South Africa

Các nÃn kinh tÁ mái nãi hàng đÅu (Nga, Ân Đß, Brazil, Trung Qußc, Nam Phi).

Prevention

Trung tâm KiÅm sốt và Ph ng ngừa Dßch ßnh

Agreement for Trans-Pacific Partnership

Hißp đßnh Đßi tác ton diòn v tin bò xuyờn Thỏi Bỡnh DÔÂng

cooperation

Diòn n hp tỏc o n ò DÔÂng Thỏi Bỡnh DÔÂng

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

-GHSA Global Health Security Agenda CH£¡NG TRÌNH AN NINH Y TÀ

GSP Generalized System of Preferences Hò thòng Ôu ói thu quan phó cp IAEA International Atomic Energy Agency C¢ quan Nng lÔng Nguyờn t Quòc t

and Training

ChÔÂng trình Giáo dāc và Đào t¿o Quân sā Qußc tÁ

IMO International Maritime Organization Tã chąc Hàng hÁi Qußc tÁ

IPOI Indo-Pacific Oceans Initiative ^{Sáng ki}Án Ân ò DÔÂng - Thỏi Bỡnh DÔÂng căa Ân Đß

nghißp

JCPOA Joint Comprehensive Plan of Action KÁ ho¿ch hành đßng chung tồn dißn

NDAA National Defense Authorization Act Đ¿o luÁt Ăy quyÃn Qc phịng

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

and Mathematics

Khoa hác, Cơng nghß, Kÿ tht v Toỏn hỏc

Law of the Sea

Cụng Ôỏc Liờn Hÿp qußc và LuÁt biÅn nm 1982

International Development CÂ quan M v phỏt trin quòc t

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

<b>DANH MĀC BÀNG, BIàU Đà </b>

BÁng 4.1 Kim ng¿ch xuÃt nhÁp kh u Ân Đß - Mÿ từ 2000 – 2021 ... 98

BiÅu đá 4.1 Kim ng¿ch thÔÂng mi n ò - M giai on 2014 - 2021 ... 94

BiÅu đá 4.2 Kim ng¿ch xuÃt nhÁp kh u Ân Đß - Mÿ từ nm 2000-2021 ... 99

BiÅu ỏ 4.3 Quan hò u tÔ M - n ò giai đo¿n 2014 - 2021 ... 102

BiÅu đá 4.4. Sß lÔng sinh viờn quòc t hỏc ồ M giai on 2014 – 2021 ... 114

BiÅu đá 4.5. So sánh tÿ lß sinh viên Ân Đß vái sinh viên qußc tÁ theo l nh vāc nghiên cąu t¿i Mÿ nm 2020 2021 (Ân vò: %) ... 115

Biu ỏ 4.6. Trỡnh đß đào t¿o căa sinh viên Ân Đß t¿i Mÿ giai on 2014 2021 (Ân vò: %) ... 116

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

<b>Mị U </b>

<b>1. Lý do chỏn ò tài </b>

ThÁp niên thą hai căa thÁ kÿ XXI đang chąng kiÁn sā chuyÅn dßch quyÃn lāc từ Tây sang Đông ngày càng rõ rßt khiÁn khu vāc Ân ò DÔÂng Thỏi Bỡnh DÔÂng trồ thnh trung tõm hp tỏc v cnh tranh quyn lc gia cỏc nÔỏc lỏn, nói bt lờn l s a cÔóng quòc M, n ò v Trung Quòc. Ba cÔóng quòc ny u hÔỏng tỏi cng cò và må rßng qun lāc căa mình thơng qua các chin lÔc khỏc nhau, trong chin lÔc n ò DÔÂng Thỏi Bỡnh DÔÂng T do v Rßng må căa Mÿ và ch nh sách Hành đßng ph a Đơng Ân Đß khơng nhÿng khơng cÁn trå l¿n nhau mà cịn bã sung cho nhau, góp phn th c y quan hò hai nÔỏc. ỏng thãi, Mÿ và Ân Đß cịn có chung đßi thă cnh tranh chin lÔc l Trung Quòc vỡ s tròi dy ca nÔỏc ny ó e do trc tip tỏi lÿi ích qc gia – dân tßc căa cÁ Mÿ và Ân Đß. Trong bßi cÁnh cāc dißn này, Mÿ và Ân Đß đã xÁp l¿i nhÿng bÃt đáng và khỏc biòt ang tỏn ti hÔỏng tỏi s tÔÂng ỏng li ớch v chin lÔc, cựng nhau hp tỏc khơng chß đÅ đÁm bÁo ãn đßnh, an ninh và thònh vÔng ti khu vc n ò DÔÂng Thỏi Bỡnh DÔÂng m c n l m bo li ớch c mòi nÔỏc.

Từ nhÁn thąc chung và māc tiêu và lÿi ch giai đo¿n 2014 - 2022, cÁ Mÿ và Ân Đß có nhÿng điÃu chßnh ch nh sách đßi ngoi trong quan hò hai nÔỏc. òi vỏi M: xột trờn mỏi khớa cnh, n ò l nÔỏc cú kh nng to òi trỏng trÔỏc Trung quòc ang ngy cng mồ ròng tm nh hÔồng, nht l khi mòi quan hò gia hai cÔóng quòc ht nhõn ồ Châu Á này không thāc sā náng Ãm do nhiÃu khúc mÃc và vÃn đà biên giái lâu nay. Do đ Mÿ ngày càng coi tráng vai trò căa Ân Đß nhÃt là trong māc tiêu t¿o đßi tráng vái Trung Qußc. Trong giai đo¿n này, mặc dù có sā thay đãi nhân sā cÃp cao trong chính quyn M nhÔng c a ói Tóng thòng M đÃu thßng nhÃt quan điÅm coi tráng vai trị căa n ò trong khu vc n ò DÔÂng Thỏi Bỡnh DÔÂng v quan tõm th c y quan hß Mÿ - Ân Đß. Nm 2014 cāu Tãng thßng Mÿ Barack Obama trong nhißm kì thą hai bÃt đÅu nhÿng điÃu chßnh chính sách vái Châu Á thơng qua chin lÔc <Xoay trc= v quan tõm hÂn n đßi tác Ân Đß. Sau đ cāu Tãng thßng Donald Trump kÁ thừa, må rßng và phát triÅn

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

h¢n các ch nh sách vái khu vāc này vỏi chin lÔc n ò DÔÂng Thỏi Bỡnh DÔÂng T do và Rßng må trong đ c ch nh sỏch HÔỏng Nam Mỏi nhn mnh trỏng tõm là phát triÅn quan hß Mÿ - Ân Đß. Chính sỏch ny hiòn ang Ôc Tóng thòng Joe Biden ỏng thn, kÁ thừa và phát triÅn. Và phía Ân Đß an u nÔỏc ny cũn nhiu cõn nhc v mòi quan hò vỏi M nhÔng trÔỏc trồ ngi chung là sā trßi dÁy căa Trung Qußc đe do¿ đÁn lÿi ích qc gia dân tßc căa cÁ hai cÔóng quòc ny, buòc n ò phi iu chònh ch nh sỏch òi ngoi vỏi M theo hÔỏng mồ ròng, cõn bng v thc dng hÂn. n ò muòn da vào sąc m¿nh tãng hÿp căa Mÿ đÅ nâng cao vò th, tng cÔóng sc mnh quõn s, cõn bng sąc m¿nh vái Trung Qußc và gây sąc ép vái Pakistan. Cũng trong nm 2014 Th tÔỏng N. Modi lên nÃm quyÃn t¿i Ân Đß đã tiÁn hành nhiÃu thay đãi trong các ch nh sỏch òi nòi v òi ngoi theo hÔỏng quyt oỏn v thc dng, nhm tng cÔóng sc mnh quòc gia, trong c s tng cÔóng hp tỏc vỏi cỏc nÔỏc lỏn c biòt l Mÿ. Từ nhÿng thay đãi trên nên nm 2014 đã trå thành dÃu mßc quan tráng trong q trình phát triÅn quan hß Mÿ - Ân Đß.

Quan hß giÿa Mÿ và Ân Đß khơng chß điÅn hình cho mòi quan hò gia mòt siờu cÔóng th giỏi vỏi mòt cÔóng quòc ang tròi dy mnh m m c n là điÅn hình cho mßi quan hß liên đ¿i dÔÂng gia hai nn dõn ch lỏn v lõu ói căa thÁ giái. Do đ cặp quan hß này s¿ có tác đßng trāc tiÁp đÁn cāc dißn khu vc n ò DÔÂng Thỏi Bỡnh DÔÂng v trÁt tā thÁ giái mái đang hình thành. Trong khi đ cÁ Mÿ và Ân Đß đÃu là nhÿng đßi tác quan tráng mà Vißt Nam quan tâm và th c đ y quan hß hÿp tác, hißn thc hoỏ ch trÔÂng a phÔÂng hoỏ, a dng hoỏ quan hß đßi ngo¿i nhằm t¿o thÁ trÁn ngo¿i giao, kinh t, quòc phũng trong phỏt trin t nÔỏc. Vỡ vÁy, vißc nghiên cąu quan hß Mÿ - Ân Đß c ý ngh a quan tráng nhằm cung cÃp c sồ hoch ònh ch nh sỏch òi ngoi phự hÿp trong bßi cÁnh hißn t¿i, tÁn dāng nhÿng

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

mßi quan hß này đang tßnh tiÁn theo chiu hÔỏng tớch cc t Ôc nhiu thnh tāu trên các l nh vāc nhÃt là chính trß - ngo¿i giao, an ninh – qc phịng và kinh t, nhÔng ồ hiòn ti v trong tÔÂng lai quan hß Mÿ - Ân Đß v¿n đang và s¿ tỏn ti mòt sò hn ch nht ònh dÔỏi tỏc đßng căa nhiÃu nhân tß khách quan và chă quan. Do đ mßi quan hß Mÿ - Ân Đß s¿ ln có nhÿng biÁn đßng trong thãi gian tái.

Từ nhÿng lý do nêu trên, vißc nghiên cąu đà tài Quan hß Mÿ - Ân Đß từ

<i>nm 2014 đÁn nay c ý ngh a khoa hác và thāc tißn sâu sÃc. Về mặt khoa học: LuÁn </i>

án cung cÃp ąc tranh khá đÅy đă và thāc tr¿ng quan hß Mÿ - Ân Đß giai đo¿n 2014 – 2022 và dā áo nhÿng kßch Án căa mßi quan hß Mÿ - Ân Đß đÁn nm 2030. Cơng trình s¿ c đ ng g p nhÃt đßnh và mặt khoa hác cho ngnh nghiờn cu

<i>quan hò quòc t ồ nÔỏc ta. Về thực tiễn: Ln án phân tích tác đßng đßi vỏi khu vc </i>

n ò DÔÂng Thỏi Bỡnh DÔÂng và Đông Nam Á. Đây là hai tÅng khu vāc gÃn vái lÿi ch qußc gia – dân tßc ca Viòt Nam. NhÔng ồ Viòt Nam li chÔa c cơng trình khoa hác nào nghiên cąu chun sâu cặp quan hß này trong giai đo¿n 2014 – 2022. Do đ nghiên cąu đà tài này và Ôa ra cỏc hm ý ch nh sỏch òi ngoi s¿ giúp Vißt Nam chă đßng hÂn trong quan hò vỏi cỏc nÔỏc lỏn. Vỏi nhng lý do khoa hác và thāc tißn cng nhÔ t nh thói s nờu trờn, tụi chỏn đà tài: <Quan hệ

<i>Mỹ - Àn Độ từ năm 2014 đến năm 2022= làm đà tài nghiên cąu cho LuÁn án tiÁn s . </i>

<b>2. Māc tiêu và nhißm vā nghiên cąu </b>

<i><b>2.1. Mục tiêu nghiên cứu </b></i>

Māc tiêu chính căa luÁn án là làm rõ thāc tr¿ng quan hß Mÿ - Ân Đß trên mßt sß l nh vāc từ nm 2014 đÁn nm 2022, phân tích nhÿng tác đßng căa nó đßi vái khu vāc và Vißt Nam và hàm ý chính sách đßi ngo¿i cho Vißt Nam.

<i><b>2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu </b></i>

ĐÅ đ¿t Ôc mc tiờu trờn, Lun ỏn ra nhng nhiòm vā nghiên cąu sau:

<i>Thứ nhÁt, LuÁn án nghiên cąu c sồ lý lun, chò ra v phõn tớch cỏc nhõn tò </i>

c n tỏc òng n quan hò Mÿ - Ân Đß (2014 – 2022).

<i>Thứ hai, LuÁn án trình bày và phân tích thāc tr¿ng quan hß Mÿ - Ân Đß trên các </i>

l nh vāc Chính trß - Ngo¿i giao, An ninh – qc phịng, Kinh tÁ và mßt sß l nh vāc khác.

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

<i>Thứ ba, LuÁn án đánh giá nhÿng thành tāu, h¿n chÁ, phân tích các tác đßng </i>

căa mßi quan hß này đßi vái vái khu vāc và Vißt Nam.

<i>Thứ tư, LuÁn án r t ra đặc điÅm căa quan hß Mÿ - Ân Đß (2014 – 2022), dā </i>

báo nhÿng kßch bÁn có thÅ xÁy ra trong quan hß Mÿ - Ân Đß đÁn nm 2030.

<i>Th nm, Lun ỏn Ôa ra mòt sò hm ý ch nh sách đßi ngo¿i cho Vißt Nam. </i>

<b>3. òi tÔng v phm vi nghiờn cu </b>

<i><b>3.1. i tng nghiờn cu </b></i>

òi tÔng nghiờn cu ca Lun ỏn l quan hß giÿa Mÿ và Ân Đß trong giai đo¿n từ nm 2014 đÁn nm 2022 trên các l nh vāc Chính trß - Ngo¿i giao, An ninh – qc phịng, Kinh tÁ và mßt sß l nh vāc khác.

<i><b>3.2. Phạm vi nghiên cứu </b></i>

<i>- Về nội dung khoa học: LuÁn án tÁp trung nghiên cąu nhÿng nhân tß tác </i>

đßng đÁn mßi quan hß Mÿ - Ân Đß, thāc tr¿ng mßi quan hß này trên các l nh vāc Chính trß - Ngo¿i giao, An ninh - Qc phịng, Kinh tÁ Vn hố – Giáo dāc, Y tÁ, Khoa hác – Cơng nghß Xoỏ i gim nghốo v Bo vò mụi trÔóng, tác đßng căa nó đßi vái khu vāc và Vißt Nam; dā báo các kßch bÁn cho quan hß Mÿ - Ân Đß đÁn nm 2030 và hàm ý ch nh sách đßi ngo¿i cho Vißt Nam.

<i>- Về thời gian nghiên cứu: Giai đo¿n 2014 - 2022. Så d tác giÁ lÃy nm 2014 </i>

là khåi đÅu nghiên cąu vì mßc thãi gian này đánh dÃu sā thay ói tÔ duy ca nhõn s lónh o ng u hai nÔỏc. Hỏ cú tm nhỡn chung v ỏng quan điÅm th c đ y quan hß Mÿ - n ò phỏt trin. Nn 2014 th tÔỏng N. Modi lên nÃm quyÃn và thāc thi nhiÃu ch nh sách th c đ y quan hß vái Mÿ khiÁn mßi quan hò song phÔÂng hai nÔỏc i vo thc cht. Nm 2022 Ôc chỏn lm thói gian kt thỳc nghiờn cąu vì đây là nm hồn thành bÁn thÁo Ln ỏn. HÂn na ò lựi v thói gian s giúp Nghiên cąu sinh có nhÿng nhÁn đßnh, phân tích các sā kißn trong quan hß qußc tÁ

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

<b>4. PhÔÂng phỏp nghiờn cu </b>

<i><b>4.1 C sở phương pháp luận của nghiên cứu </b></i>

<i>- </i>LuÁn án s dng cỏc quan im v phÔÂng phỏp lun ca ch ngh a Mỏc - Lờnin tÔ tÔồng Há Chí Minh, nhÿng nhÁn đßnh đánh giá căa ng v Nh nÔỏc Viòt Nam v quan hò qußc tÁ và ch nh sách đßi ngo¿i căa Viòt Nam. Cỏc phÔÂng phỏp nghiờn cu chung trong khoa hác xã hßi, các lý thuyÁt quan hß qußc tÁ v cỏc phÔÂng phỏp lun quan hò quòc t Ôc tác giÁ LuÁn án s dāng đÅ nghiên cąu đà tài.

- Cách tiÁp cÁn: LuÁn án nghiên cąu quan hß Mÿ - Ân Đß từ nm 2014 đÁn nm 2022 thơng qua các tiÁp cÁn hß thßng cÃu trúc, các cÃp đß phân tích, tiÁp cÁn các đa ngành đa l nh vāc và liên ngành.

<i><b>4.2 Phương pháp nghiên cứu chủ yếu </b></i>

<i>- </i>PhÔÂng phỏp lòch s v mòt sò phÔÂng phỏp nghiờn cu chung trong khoa hỏc xó hòi nhÔ logic, quan sỏt v tóng hp Ôc s dng theo dõi các sā kißn, q trình dißn biÁn căa mßi quan hß này, từ đ s¿ tiÁn hành tãng hÿp phân tích các dÿ lißu liên quan đÅ làm rõ sā vÁn đßng căa mßi quan hß Ân ò - M. ỏng thói, s dng phÔÂng phỏp so sánh đÅ làm rõ sā tßnh tiÁn mßi quan hß này Mÿ - Ân Đß 2014 – 2022 so vỏi trÔỏc . Trờn c sồ ny, r t ra đặc điÅm căa quan hß Mÿ - Ân Đß 2014 2022 v xu hÔỏng phỏt trin n nm 2030.

- Cỏc lý thuyt quan hò quòc t nhÔ lý thuyÁt căa Chă ngh a Hißn thāc, Chă ngh a T do, Ch ngh a Kin to Ôc vn dng lm c sồ phõn t ch òng c māc đ ch Mÿ, Ân Đß th c đ y quan hß phát triÅn phân t ch vai tr cá nhân lãnh đ¿o đßi vái quan hß hai nÔỏc. Mòt sò phÔÂng phỏp nghiờn cu quan hò quòc t tiờu biu Ôc s dng bao gỏm: PhÔÂng pháp phân t ch ch nh sách đßi ngo¿i nhằm lãm rõ thāc tr¿ng và đánh giá đặc điÅm quan hß Mÿ - Ân Đß, đánh giá bÁn chÃt căa mòi quan hò, s iu chònh, tÔÂng tỏc gia cỏc qußc gia trong bßi cÁnh qußc tÁ và khu vāc luụn thay ói. PhÔÂng phỏp tóng hp v phõn tớch theo cp ò Ôc vn dng trỡnh by v phân tích các nhân tß tác đßng đÁn quan hß M - n ò (2014-2022). PhÔÂng phỏp d bỏo Ôc vn dng d bỏo cỏc kòch bn quan hß Mÿ - Ân Đß đÁn nm 2030

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

<b>5. Nhÿng đóng góp mái căa Lu¿n án </b>

Vái cách tiÁp cÁn quan hß qußc tÁ Ln án là cơng trình nghiên cąu mái, có hß thßng và chuyên sâu å Vißt Nam và <Quan hß Mÿ - Ân Đß từ nm 2014 đÁn nm 2022=. GiÁi quyÁt các nhißm vā nghiên cąu đà ra, luÁn án s¿ c nhÿng đ ng g p sau:

<i>Mt l, nờu Ôc mòt sò vn lý luÁn liên quan đÁn quan hß Mÿ - Ân Đß phân </i>

tích nhÿng nhân tß tác đßng đÁn mßi quan hß này trong giai đo¿n 2014 – 2022 theo cỏc cp ò phõn tớch.

<i>Hai l,</i>lm rừ Ôc thāc tr¿ng mßi quan hß Mÿ - Ân Đß trên các l nh vāc Chính trß - Ngo¿i giao, An ninh – qc phịng, Kinh tÁ và mßt sß l nh vāc khác từ g c đß qußc tÁ hác.

<i> Ba là,</i> thơng qua phân tích thāc tr¿ng căa quan hß Mÿ - Ân Đß 2014 - 2022, LuÁn án đ c kÁt đánh giá thành tāu, h¿n chÁ căa mßi quan hß Mÿ - Ân Đß này, trên c¢ så đ so sánh vái giai đo¿n trÔỏc nm 2014 v so sỏnh vỏi tÔÂng quan ch th khỏc; lm rừ Ôc bn cht, tớnh bt bin và sā thay đãi trong quan hß Mÿ - Ân ò.

<i>Bn l, ỏnh giỏ Ôc nhng tỏc òng hißn nay căa mßi quan hß Mÿ - Ân Đß </i>

òi vỏi khu vc n ò DÔÂng Thỏi Bỡnh DÔÂng ụng Nam v Viòt Nam; d ỏo xu hÔỏng vn òng ca quan hò M - n ò n nm 2030 v Ôa ra mòt sò hàm ý chính sách đßi ngo¿i cho Vißt Nam.

<b>6. K¿t cÃu căa Lu¿n án </b>

Ngoài phÅn Må đÅu, KÁt ln, Danh māc các cơng trình khoa hác nghiên cąu căa tác giÁ đã cơng ß c liên quan đÁn đà tài luÁn án, Danh māc tài lißu tham khÁo và Phā lāc I và II, Lun ỏn gỏm 5 chÔÂng (11 tit).

ChÔÂng 1. Tóng quan tỡnh hỡnh nghiờn cu

ChÔÂng 2. C sồ lý luÁn và nhÿng nhân tß tác đßng đÁn quan hò M - n ò (2014 - 2022)

ChÔÂng 3. Thāc tr¿ng quan hß Mÿ - Ân Đß trên l nh vāc Chính trß - Ngo¿i giao, An ninh – qc phịng

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

<b>CH£¡NG 1. TâNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CĄU </b>

Trong vài thÁp kÿ qua, mßi quan hò M - n ò nhn Ôc s quan tâm căa các nhà nghiên cąu quan hß qußc tÁ trên ph¿m vi toàn cÅu. Do đ các cơng trình nghiên cąu và vÃn đà này rÃt đa dng c v th loi v nòi dung. ChÔÂng ny s¿ tãng hÿp, phân lo¿i khái qt các cơng trình trong v ngoi nÔỏc tiờu biÅu liên quan đÁn quan hß Mÿ - Ân ò. Trờn c sồ ỏnh giỏ v giá trß căa các cơng trình đã nghiên cąu, chß ra nhÿng điÅm mà luÁn án kÁ thừa, nhÿng khoÁng tròng chÔa Ôc cp m lun ỏn cn tp trung giÁi qut.

<b>1.1 Các cơng trình nghiên cąu liên quan đ¿n lu¿n án </b>

<i><b>1.1.1 Các cơng trình về các yếu tố ¿nh hưởng đến quan hệ Mỹ - Àn Độ </b></i>

Là mßt trong nhÿng trāc quan tráng trong thÁ giái nhiÃu biÁn đßng hißn nay nên quan hß Mÿ - Ân Đß chßu tác đßng căa nhiÃu yÁu tß cÁ chă quan và khách quan. Mßt sß cơng trình nghiên cąu đã phÁn ánh điÃu này:

Bài vi<i>Át <Modi’s Unexpected Boost to India-US Relations= (Sā th c đ y bÃt </i>

ngã căa Modi đßi vái mßi quan hß Ân Đß - Mÿ) căa tác giÁ Harsh V. Pant (2014), đng trên t¿p chí Washington Quarterly là mßt tài lißu bã ích và vÃn đà này. Nghiên cąu phân tích vai trũ ca th tÔỏng N. Modi qua tác giÁ cho rằng sā quyÁt đoán căa nhà lãnh đ¿o này chính là u tß th c đ y vß thÁ căa Ân Đß trong quan hß qußc tÁ nói chung và thúc đ y quan hß Ân Đß - Mÿ nói riêng. Bài nghiên cąu nêu bÁt nòi dung: ngay t khi nhm chc, th tÔỏng N. Modi muòn chng minh cho nÔỏc M thy rng ch nh ụng l ngÔói ònh hỡnh cho mòi quan hò Mÿ - Ân Đß phát triÅn m¿nh m¿. Ơng đã b qua sā do dā căa Ân Đß vÔt mỏi ro cn, thc hiòn chuyn thm lòch s tái Mÿ đßnh hình q đ¿o phát triÅn tồn dißn quan hß Mÿ - Ân Đß.

Cn sách <India-US Relations in the Age of Uncertainty: An Uneasy

<i>Courship= (Mßi quan hß Mÿ - Ân Đß trong thãi đ¿i bÃt đßnh: Mßt mßi quan hß </i>

thng trÅm) căa tác giÁ B.M. Jain (2016), nhà xuÃt bÁn Routledge đã phác ho¿ mßi quan hß Mÿ - Ân Đß trong nhißm kỳ đÅu căa Tãng thßng Obama vái nhÿng quan ng¿i căa các nhà cÅm quyn hai nÔỏc. Cỏc nh hoch ònh chin lÔc n ò nhn ònh rng quan hò òi tỏc chin lÔc giÿa Ân Đß và Mÿ bß chi phßi m¿nh båi yÁu tß

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

Trung Qußc do O ama Ôu tiờn hp tỏc vỏi Trung Quòc giÁi qut các vÃn đà tồn cÅu và quan hß hai nÔỏc. Mc dự cú s thng trm trong quan hò nhÔng dn dn Chớnh quyn M cng ó nhÁn thÃy vai trị to lán căa Ân Đß có thÅ làm đßi tráng vái Trung Qußc t¿i khu vāc chõu - Thỏi Bỡnh DÔÂng. Cuòn sỏch cp đÁn hÿp tác tồn dißn căa Ân Đß và Mÿ trên các l nh vāc, trong đ ày t nhÿng quan ng¿i đßi vái các mßi đe do¿ đan xen t¿i khu vāc châu Á - Thái Bỡnh DÔÂng nhÔ vn khng bò v kh huÿ dißt, sā trßi dÁy căa Trung Qußc thách thąc an ninh căa Ân Đß và vai tr lãnh đ¿o toàn cÅu căa Mÿ, nhÿng cÁn trå trong quan hò òi tỏc chin lÔc M - n ò t¿i khu vāc Nam Á. Trên c¢ så đ cn sách phân tích nhÿng quan điÅm căa các nh hoch ònh ch nh sỏch hai nÔỏc nhỡn nhn đánh giá đà xuÃt cách thąc hÿp tác toàn dißn quan hß Mÿ - Ân Đß.

ĐÃ cÁp n yu tò hòi t mc tiờu chin lÔc trong quan hß Mÿ - Ân Đß thì tiêu bi<i>Åu có bài viÁt <Natural Allies? The India-US relations from the Clinton </i>

<i>Administration to the Trump Era= (Đáng minh tā nhiên? Mßi quan hß giÿa Ân Đß và </i>

Mÿ từ Chính quyÃn Clinton đÁn Thãi đ¿i Trump) đng trên t¿p chí Asia Vision (2018) căa Aparna Pande. Nghiên cąu cho rằng Mÿ và Ân Đß cùng phÁi đßi mặt vái nhÿng thỏch thc chung nhÔ s tròi dy ca Trung Quòc thỏch thc vai trũ v nh hÔồng ca M v Ân Đß t¿i khu vāc, chă ngh a khăng bß t¿i Afghanistan và Pakistan. Bên c¿nh đ hai nÔỏc cú s hòi t v chin lÔc. C n Đß và Mÿ đÃu có chung tÅm nhìn và Ân ò DÔÂng - Thỏi Bỡnh DÔÂng v c mc tiờu chin lÔc chung trong khu vc ny. C Tóng thßng Bill Clinton, Barack Obama và Donald Trump đÃu nß lāc th c đ y quan hß vái Ân Đß, coi Ân Đß là nhân tß cßt lõi trong ChiÁn lÔc ton cu ca M. Tuy nhiờn, khụng giòng nhÔ cỏc ỏng minh ca M, n ò chÔa ao giã tham gia vào các liên minh đây thāc sā là thách thąc khơng nh đßi vái các Tãng thßng Mÿ trong māc tiêu lơi kéo Ân Đß hÿp tác chßng Trung Qußc.

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

04/02/2020 đã phân tích mßi quan hß tam giác giÿa Mÿ - Trung - Ân trong đ nhÃn m¿nh Trung Quòc l yu tò nh hÔồng lỏn n quan hò Mÿ - Ân Đß. Nghiên cąu cũng chß ra rằng nhÁn thąc và chính sách căa Mÿ và Ân Đß đßi vái Trung Qc đã đßnh hình nên quan hß M - n ò. iu ny Ôc biu hiòn rt rõ trong 3 thÁp kÿ quan tráng từ nm 1949 đÁn nm 1979. Trong cußn sách này, tác giÁ cho rng nhõn tò Trung Quòc l òng lc Ôa quan hò hai nÔỏc gn gi vỏi nhau hÂn nhÔng chÔa c cn c khng ònh hai nÔỏc Mÿ và Ân Đß s¿ liên minh vái nhau đÁn mąc đß nào đÅ đßi phó vái các mßi đe dáa từ Trung Qußc.

Cu<i>ßn sách <When Nehru Looked East: Origins of India-US Suspicion and </i>

<i>India-China Rivalry= (Chính sách Nhìn và ph a Đơng căa Nehru: Ngn gßc căa </i>

nhÿng nghi ngã quan hß Ân Đß - Mÿ và quan hß đßi thă Ân Đß - Trung) căa tác giÁ Francine R. Frankel, Nhà xuÃt bÁn Đ¿i hác Oxford (2020) là nghiên cąu và yÁu tß Trung Qußc trong quan hß Mÿ và Ân Đß. Trong đ c phÅn tác giÁ đã chß ra nhÿng nhÁn thąc căa Trung Qußc và quan hß Mÿ và Ân ò thụng qua phõn tớch hỏ s lòch s t thói Th tÔỏng Jawaharlal Nehru. T nhn thc ny căa Trung Qußc cho thÃy nh<i>ÿng điÃu chßnh trong quan hß đßi ngo¿i căa Mÿ và Ân Đß sußt thãi gian dài này. </i>

LuÁn án TiÁn s <Overcoming the hesitation of history: an analysis of US -

<i>India ties= (VÔt qua s do d ca lòch s : mßt phân tích và mßi quan hß Mÿ - Ân </i>

<i>Đß) căa Richard Rahul Verma (2020) Đ¿i hác Georgetown là mßt tài lißu bã ch đÅ </i>

tham khÁo. LuÁn án đà cÁp đÁn nhÿng vÃn đà trong lßch s cn trồ quan hò hai nÔỏc M - Ân Đß phát triÅn từ sau khi Ân Đß giành đßc lÁp nm 1947. Trong các giai đo¿n lßch s khác nhau, tác giÁ đi sâu phân t ch các ißn pháp tiÁp cÁn Ân Đß căa các nh hoch ònh chớnh sỏch ca M Ôa ra nhÿng bài hác kinh nghißm gi p đßnh hình quan hò hai nÔỏc. Trỏng tõm ca lun ỏn l chÔÂng 3: xut chớnh sỏch, vch ra lò trỡnh vÔt qua sā dè dặt và lßch s th c đ y quan hß <đáng minh tā nhiên= Mÿ - Ân Đß đi vào thāc chÃt.

N i đÁn yÁu tß ßi cÁnh qußc tÁ tác đßng đÁn quan hß Mÿ - Ân Đß tiêu iÅu phÁi

<i>kÅ tái Cußn sách <Quan hệ của Mỹ với các nước lớn ở khu vực Châu Á – Thái Bình </i>

<i>Dương= căa Nhà xt Án Ch nh trß Quòc gia H Nòi nm 2004 ca V DÔÂng Hn </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

(chă iên). Cơng trình ny ỏnh giỏ v quan hò cỏc nÔỏc lỏn hiòn nay v xu th phỏt trin trong tÔÂng lai trong đ c quan hß Mÿ - Ân Đß. Cơng trình nghiên cąu chß ra sā iÁn đãi to lán căa cāc dißn ch nh trß qußc tÁ vái vißc Liên Xơ tan rã Mÿ trå thnh siờu cÔóng duy nht c n li trờn th giỏi vỏi Ôu th vÔt tròi c v kinh t quân sā ch nh trß. Tuy vÁy M khụng th hon ton Ân phÔÂng ỏp t ý ch căa mình trong các vÃn đà qc tÁ. S tròi dy ca nhiu quòc gia nhÔ Trung Quòc NhÁt BÁn Liên minh châu Âu Ân ò l nhng thỏch thc òi vỏi xu hÔỏng á quyÃn căa Mÿ. Cāc dißn thÁ giái đang chuyÅn dÅn từ hai cāc sang đa cāc đặc ißt rõ nét å khu vāc châu Á – Thái Bỡnh DÔÂng. T viòc nghiờn cu ti liòu ny cho thy mòi quan hò gia M vỏi cỏc cÔóng quòc khỏc ồ khu vc chõu Thỏi Bỡnh DÔÂng trong đ c quan hß Mÿ - Ân Đß s¿ chßu tác đßng từ ßi cÁnh qußc tÁ vì mßi qc gia đÃu phÁi tán t¿i trong mụi trÔóng quòc t chung ny. Vỡ vy mòi chă thÅ cÅn phÁi điÃu chßnh đÅ th ch nghi tán t¿i và phát triÅn.

<i>Cußn sách <Sức mạnh tổng hợp quốc gia của Àn Độ: Hiện trạng và Triển vọng= </i>

căa tác giÁ TrÅn Hoàng Long (chă iên) xuÃt Án t¿i Nhà xuÃt Án Khoa hác Xã hßi nm 2021 trình ày phân t ch và đánh giá và sąc m¿nh tãng hp ca n ò dÔỏi g c nhỡn quan hò qußc tÁ. Các tác giÁ v¿ nên ąc tranh tãng thÅ và mßt Ân Đß đang trßi dÁy m¿nh m trong khu vc v tng Ôỏc vÔÂn mỡnh ra th giỏi. c iòt dÔỏi thỏi th tÔỏng N. Modi sc mnh quòc gia n ò là sā kÁt hÿp nhuÅn nhuyßn giÿa sąc m¿nh cąng và sąc m¿nh mÃm giÿa giá trß hißn hißn đ¿i và trun thßng t¿o nên mßt Ân Đß khơng chß m¿nh m¿ và tiÃm lāc kinh tÁ hißn đ¿i và quân sā qußc ph ng mà c n giàu trun thßng vái nÃn vn hố Án sÃc và giá trß. Vái sąc m¿nh và vß thÁ khơng ngng Ôc nõng cao n ò ngy cng t tin tham gia vào các thiÁt chÁ toàn cÅu. Sā trßi dÁy căa Ân Đß đang trå thành đßi tráng vái Trung Qußc trong khu vāc và ngày càng thu h t sā quan tâm căa Mÿ trå thành yÁu tß th c đ y quan hß Mÿ - n ò trờn nhiu phÔÂng diòn ồ c c ch song phÔÂng v a phÔÂng.

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

Mÿ và tình hình ên trong căa Ân Đß l nhng yu tò c n tỏc òng n ch nh sách đßi ngo¿i căa Ân Đß. Mßt trong nhÿng điÃu chßnh mái là t ch cāc theo đuãi ngoi giao a phÔÂng tng cÔóng quan hò vỏi Mÿ cho thÃy sā thay đãi vai tr vß tr căa Mÿ trong ch nh sách đßi ngo¿i căa Ân Đß. ĐiÃu này đã c tác đßng lán đÁn quan hß Mÿ - Ân Đß. Cußn sách cũng nhÁn đßnh dißn iÁn tình hình mái v d ỏo xu hÔỏng iu chònh ch nh sách đßi ngo¿i căa Ân Đß đÁn nm 2030.

Nhìn chung các cơng trình nghiên cąu chß riêng và các yÁu tß tác đßng đÁn quan hß Mÿ - Ân Đß khơng nhiÃu mà chă u vÃn đà này Ôc lỏng ghộp trong cỏc nòi dung chung v <Quan hß Mÿ - Ân Đß=. Trong đ chă u là các cơng trình viÁt và u tß Trung Quòc tỡnh hỡnh trong nÔỏc M n ò v nhõn tò lónh o Ôc xem l c tác đßng nhiÃu tái quan hß Mÿ - Ân Đß.

<i><b>1.1.2 Các cơng trình nghiên cứu tổng thể về quan hệ Mỹ - Àn Độ </b></i>

NhiÃu hác giÁ nghiên cąu tãng thÅ và mßi quan hß Mÿ - Ân Đß đặt trong các khơng gian, thãi gian và ph¿m vi và nßi dung nghiên cąu khác nhau. Do đ c thÅ phân chia các cơng trình nghiên cąu tãng thÅ và quan hß Mÿ - Ân ò theo trc thói

<i>gian nhÔ sau: </i>

<i> Cỏc cụng trình nghiên cứu về mối quan hệ Mỹ - Àn Độ trước năm 2014 </i>

Các nghiên cąu và quan hß M - n ò trÔỏc nm 2014 ỏng ch ý c th k t<i>ỏi nhÔ: bi vit <India-US relations in a changing Strategic Environment= (Quan hß Ân Đß - Mÿ trong mơi trÔóng chin lÔc ang thay đãi) căa tác giÁ Ravi Tomar </i>

(2002) đã phân t ch quan hß giÿa Ân ò v M t trÔỏc khi n ò òc lp đÁn khi Mÿ tiÁn hành cußc chiÁn chßng khăng bß t¿i Afghanistan. Bài viÁt tÁp trung vào hai nßi dung: Mòt l, mòi quan hò lnh nht gia hai nÔỏc Mÿ và Ân Đß thãi kỳ ChiÁn tranh L¿nh. Hai l, nhng chuyn dòch trong quan hò hai nÔỏc sau khi Ân Đß th vũ khí h¿t nhân nm 1998 và sau sā kißn khăng bß t¿i Mÿ vào ngày 11/9/2001.

Cu<i>ßn sách India’s foreign relations (Quan hß đßi ngo¿i căa Ân Đß) căa Avtar </i>

Singh Bhasin (2008), nhà xuÃt bÁn Geetika Publishers, là mßt trong nhÿng tài lißu cung cÃp cái nhìn tồn dißn và quan hß đßi ngo¿i căa Ân Đß. Đáng ch ý là trong Māc 7 căa phÅn 2, cußn sách trình bày tãng thÅ và quan hß Ân Đß - Mÿ trên các l nh

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

vāc chă chßt chính trß ngo¿i giao, an ninh – quòc ph ng thÔÂng mi u tÔ vn hố &.. Nßi dung chă u tÁp trung vào các bài phát biÅu căa lãnh đ¿o Ân Đß, Mÿ, các th a thuÁn hÿp tác ký kÁt các đánh giá kÁt quÁ hÿp tác giÿa hai ên dÔỏi thói Th tÔỏng Manmohan Singh v Tóng thòng George W. Bush.

Cu<i>ßn sách Toward realistic U.S - India relations (HÔỏng tỏi mòi quan hò </i>

M - n thāc chÃt) căa tác giÁ George Perkovich (2010) đã phân tích nhÿng lÿi ích căa Mÿ và Ân Đß trong các l nh vāc hÿp tác kinh tÁ, chính trß, quân sā an ninh& Tác giÁ cũng y t quan im cho rng c hai nÔỏc s tng cÔóng hp tỏc trờn diòn ròng c song phÔÂng v a phÔÂng. Khi M gia tng nh hÔồng òi vỏi cỏc vn ton cu nhÔ ti ch nh quòc t thÔÂng mi, trt t ht nhõn tÔÂng lai ho ỡnh v an ninh ti châu Á, vÃn đà biÁn đãi khí hÁu & s¿ to mụi trÔóng n ò tham gia vo cỏc vÃn đà tồn cÅu. Ân Đß cũng mn tranh thă sā ăng hß và sąc m¿nh căa Mÿ đÅ c¿nh tranh vái Trung Qußc. Tuy nhiên, cách thąc tiÁp cÁn v toan tớnh chin lÔc sỏch lÔc ca n ò òi vỏi Trung Quòc khụng giòng nhÔ M. Do vÁy, có khÁ nng Ân Đß s¿ khơng là con ài đÅ Mÿ lÿi dāng kiÃm chÁ Trung Qußc.

Cu<i>ßn sách The US–India Nuclear Agreement Diplomacy and Domestic </i>

<i>Politics </i>(Chính trß nßi bß và Ngo¿i giao Hißp đßnh H¿t nhân Mÿ - Ân Đß) t¿i Cambridge University Press căa tác giÁ Mistry, Dinshaw (2014) là mßt tài lißu hay và quan hß Mÿ - Ân Đß. Từ nm 2005 đÁn nm 2008 Mÿ và Ân Đß đã đàm phán mßt Th a thuÁn h¿t nhân mang t nh đßt phá cơng nhÁn tình tr¿ng h¿t nhân căa Ân Đß và d b các lßnh cÃm vÁn và hÿp tác h¿t nhân dân sā vái Ân Đß lâu nay. Tài lißu này cung cÃp cái nhìn tồn dißn nhÃt và các vÃn đà ngo¿i giao v chớnh trò trong nÔỏc M ng sau th a thuÁn h¿t nhân này. Trong đ tình hình chính trß nßi bß Mÿ cÁn trå đáng kÅ thÁm chí đã ngn cÁn hồn tồn vißc Mÿ hß trÿ cung cÃp h¿t nhân vái Ân Đß. Khi các trồ ngi trong nÔỏc Ôc vÔt qua, cỏc cuòc m phỏn gia M

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

thoi chin lÔc và h¿t nhân bã sung căa Mÿ vái Ân Đß và vái các qußc gia khác. Cu<i>ßn sách Forged in crisis, India and the United States since 1947 (Quan hß </i>

M - n ò t nm 1947: VÔt lờn khng hoÁng) căa Rudra Chaudhuri xuÃt bÁn nm 2014 t¿i Oxford University Press: New Delhi xem xét mßt lo¿t các cußc khăng hoÁng d¿n đÁn nhÿng thay đãi sâu rßng trong cách tiÁp cÁn căa Ân Đß vái Mÿ, xác đßnh cỏc Ôóng vin ca mòi quan hò Ôc cho l cÃp thiÁt giÿa Mÿ và miÃn Nam toàn cÅu. Tài lißu này cung cÃp mßt cách tiÁp cÁn mái m nhng Ôỏc tin trong cỏc hot òng òi ngoi ca n ò dÔỏi cỏc thói Th tÔỏng Jawaharlal Nehru, Indira Gandhi, Atal Bihari Vajpayee, và cußi cùng là Manmohan Singh. Cn sách cũng chß ra q trình phąc t¿p mà Ân Đß tìm cách theo đi cùng lúc nhng li ớch vt cht v nhng ý tÔồng v ch nh sách đßi ngo¿i và quan hß qußc tÁ điÅm nhÃn là q trình th nghißm ch nh sách <Không liên kÁt=. Từ rÃt nhiÃu vÃn đà Ôc cp nhÔ Chin tranh Triu Tiờn nm 1950 đÁn cußc tranh luÁn; vißc g i quân đÁn Iraq nm 2003; vißc mÃt lãnh thã cho Trung Qußc và nhÿng cußc tranh luÁn sau đ tái các cußc đàm phán và Kashmir vái Pakistan vào nm 1962-1963; ký kÁt mßt Th a thuÁn h¿t nhân dân sā vái Washington nm 2008 &.. tác giÁ v¿ch ra các phong cách và hành vi đàm phán căa Ân Đß cng nhÔ tỏc òng ca nhng quyt ònh ca n ò òi vỏi li ớch chin lÔc ca nÔỏc ny, từ đ xác đßnh l¿i mßi quan hß căa Ân Đß vái Mÿ.

Cu<i>ßn sách Quan hệ Àn Độ - Hoa Kỳ (1947 - 1991) căa tác giÁ Lê Thß Hằng </i>

Nga, Nhà xt bÁn Chính Trß Qc Gia Sā ThÁt nm 2018 luÁn giÁi, cung cÃp nhÿng d¿n chąng, cą lißu tham khÁo hÿu ích, góp phÅn làm sáng t phÅn nào mßi quan hß Ân Đß - Hoa Kỳ trong thãi kỳ ChiÁn tranh L¿nh trờn cỏc l nh vc chớnh yu. Vỏi bòn chÔÂng gỏm: ChÔÂng I: Nhng nhõn tß tác đßng đÁn quan hß Ân Đß - Hoa K; ChÔÂng II: Quan hò n ò - Hoa Kỳ trên l nh vāc chính trß - ngo¿i giao v quòc ph ng; ChÔÂng III: Quan hò n ò - Hoa Kỳ trên các l nh vāc kinh tÁ vn h a giáo dāc và khoa hác - k thut; ChÔÂng IV: Mòt sò nhn xột v quan hß Ân Đß - Hoa Kỳ, cußn sách là tài lißu hay và tãng thÅ mßi quan hß Mÿ và Ân Đß giai đo¿n ChiÁn tranh L¿nh và có giá trß tham khÁo hÿu ích cho các nßi dung có trong ln án.

Nhìn chung, các cơng trình nghiên cąu này trình bày và quan hß Mÿ - Ân ò

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

giai on trÔỏc Th tÔỏng N. Modi lờn nÃm quyÃn t¿i Ân Đß theo nhÿng chiÃu c¿nh khác nhau. Các tác giÁ tiÁp cÁn, trình bày và phân tích vÃn đà mßt cách tãng quát đặt mßi quan hß trong từng không gian cā thÅ đÅ đánh giá. Các cụng trỡnh ny cung cp c sồ lòch s v cỏc kin thc a dng nhÔ mòt bc tranh nhiÃu màu sÃc đÅ nghiên cąu và quan hß Mÿ - Ân Đß trong nhÿng giai đo¿n tiÁp theo.

<i>Các cơng trình nghiên cứu tổng thể về quan hệ Mỹ - Àn Độ từ sau năm 2014 </i>

Bài vi<i>Át <Indo-US relations under Modi: the strategic logic underlying the </i>

<i>embrace= (Quan hò M - n ò dÔỏi thói Modi: Lụ-gic chin lÔc ng sau hp tỏc) </i>

ca hai tác giÁ Harsh V. Pant và Yogesh Joshi nm 2017 đng trên t¿p chí International Affairs (sß 1/93) là mßt cơng trình đã phân tích nhÿng chuyÅn biÁn trong quan hß Mÿ - Ân Đß trong hai nm u Th tÔỏng Modi lờn nm quyn ti Ân Đß (2014 - 2016). Các tác giÁ cho rằng, Th tÔỏng Modi ng vai trũ Ôa quan hò M - n ò vÔt qua nhng trồ ngi th c đ y hÿp tác và qc phịng và h¿t nhân dân sā. Khác vái chính phă liên minh do ng Quòc i I lónh o trÔỏc õy ông Modi đã c sā điÃu chßnh sâu sÃc trong quan hß vái Mÿ, sẵn sàng tham gia vào chin lÔc chõu - Thỏi Bỡnh DÔÂng ca M, hÿp tác gÅn gũi vái Mÿ đÅ cân bằng tích cāc vái sąc m¿nh ngày càng tng căa Trung Qußc. Ch nh sách đßi ngo¿i căa Ân Đß đã c s chuyn dòch ỏng k dÔỏi thói Th tÔỏng Modi trong đ c quan hß Mÿ - Ân Đß.

Trong cu<i>ßn sách US-India relations: Catalyst for changing world order </i>

(Quan hß Mÿ - Ân Đß: ChÃt xúc tác thay đãi trÁt tā thÁ giái) căa Uttam Singh (2017), Nhà xt bÁn Sumit Enterpries đã đánh giá tồn dißn quan hß Mÿ - Ân Đß kÅ từ khi Ân Đß giành đßc lÁp trên tÃt cÁ các bình dißn. Mặc dù quan hß hai bên có nhÿng thng trÅm nhÔng ch nh s tÔÂng ỏng v li ớch chin lÔc l cht keo dớnh Ôa quan hò hai nÔỏc gÃn chặt vái nhau đÅ đßi phó vái các thách thc chin lÔc chung ồ hiòn ti v trong tÔÂng lai.

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

thãi Tãng thßng Trump, Mÿ chú tráng h¢n lÿi ích căa mình, u cÅu Ân Đß chia s trách nhißm, yêu cÅu thay đãi cam kt truyn thòng v thÔÂng mi t do, liờn tc i thÔÂng mi ỡnh ng, gõy sòc cho đáng minh thân cÁn căa Mÿ t¿i châu Á và châu Âu. Trong khi đ t¿i Ân ò, Th tÔỏng Modi cng c quan im rt khác và hÿp tác vái thÁ giái. ễng ó chuyn hÔỏng t Chính sách Khơng liên kÁt trÔỏc õy sang Chớnh sỏch Hnh òng ph a Đông vái cách tiÁp cÁn thāc dāng trong quan hò vỏi M. DÔỏi thói Modi, n ò Ôa ra t n hißu cho thÃy há sẵn sàng đàm phán vái Mÿ đÅ t¿o ra khn khã khơng chính thąc và chia s gánh nặng trách nhißm vái Mÿ, thơng qua đ đÅ nâng cao vß thÁ căa mỡnh trờn trÔóng th giỏi. Cuòn sỏch cng cp đÁn triÅn váng hÿp tác Mÿ - Ân Đß trong vÃn đà Afghanistan, sā chia s trách nhißm đÅ bo vò li ch hai nÔỏc trong khu vc n ò DÔÂng - Thỏi Bỡnh DÔÂng.

Bi vi<i>t <Quan hệ Mỹ - Àn Độ trong Chiến lược Àn Độ Dương - Thái Bình </i>

<i>Dương= căa tác giÁ Vân Khánh đng trên t¿p chí Qc phịng Tồn dân ngày </i>

21/7/2020 giái thißu khái quát và Chin lÔc n ò DÔÂng - Thỏi Bỡnh DÔÂng ca Mÿ. Bài viÁt tÁp trung trình bày và nhÿng điÅm tāa cho quan hß Mÿ - Ân Đß, trong đ đà cÁp đÁn sā thay đãi và thái đß ca chớnh ph Modi sau Ôỏc tip cn ht sąc khéo léo căa Tãng thßng Trump. Hÿp tỏc quòc phũng gia hai nÔỏc Ôc coi l ¤ác tiÁn v¤ÿt bÁc trong quan hß Mÿ - Ân ò dÔỏi thói Tóng thòng Trump, bng chng M coi n ò nhÔ ỏng minh. M ỏnh giỏ cao vai tr căa Ân Đß trong bÁo đÁm an ninh và lÿi ích căa Mÿ t¿i khu vāc Ân Đß DÔÂng - Thỏi Bỡnh DÔÂng l òi trỏng vỏi s gia tng nh hÔồng ca Trung Quòc. Bi vit cng chò ra nhÔng toan tớnh khỏc nhau ca n Đß và Mÿ cũng là trå ng¿i trong hÿp tác trin khai Chin lÔc ca M ti khu vc n ò DÔÂng - Thỏi Bỡnh DÔÂng.

Bi vi<i>t <Chớnh sách đối ngoại của Àn Độ đối với Mỹ từ nm 2017 n nay= </i>

ca tỏc gi Nguyòn Duy PhÔÂng đng trên T¿p chí Cßng sÁn ngày 15/12/2021 đánh giá và vß trí căa Mÿ trong ch nh sách đßi ngo¿i căa Ân Đß đánh giá ch nh sách đßi ngo¿i căa Ân Đß trong nhißm kỳ căa Tãng thßng Donald Trump, trong đ chß ra quan hß hai nÔỏc vÔt qua nhng do d lòch s Ôỏc sang mòt thói k mỏi. Trong nghiờn cu ny, tỏc gi Ôa ra nhng kt qu t Ôc trong quan hò n ò v M trờn l nh vāc

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

chính trß - đßi ngoi, kinh t - thÔÂng mi, quòc phũng - an ninh. Đáng thãi dā báo và quan hß hÿp tác M - n ò dÔỏi thói Tóng thòng Joe Biden trong d ỏo hai nÔỏc s hp tác vái nhau trong khn khã Bß tą, t¿i khu vc n ò DÔÂng - Thỏi Bỡnh DÔÂng hp tác và vÃn đà biÁn đãi khí hÁu, vÃn đà Afghanistan đßi phó vái sā trßi dÁy căa Trung Qußc. Tuy vÁy, tiÃm lāc hißn nay bußc Ân Đß phÁi lāa chán các nßi dung hÿp tác vái Mÿ å cÃp đß khu vāc và tồn cÅu.

Bài vi<i>Át <An Agenda for India-US relations in a Biden Presidency= (ChÔÂng </i>

trỡnh nghò s v quan hò M - n Đß trong nhißm kỳ Tãng thßng Biden) căa tác giÁ Arun K. Singh (tháng 4/2021) đng tÁi trên T¿p ch National Security đã đi sâu phõn tớch nhng Ôu tiờn ca Chớnh quyn Biden trong đ c đßi phó vái đ¿i dßch Covid 19, khôi phāc l¿i nÃn kinh tÁ căa Mÿ, giÁi quyÁt vÃn đà sÃc tßc trong xã hßi Mÿ đßi phó vái thách thąc và biÁn đãi khí hÁu. ĐÅ đßi phó vái Trung Qc å cÃp đß tồn cÅu, Chính qun Tãng thßng J. Biden tái khẳng đßnh ăng hß các chu n māc và thÅ ch dõn ch, tuyờn bò <nÔỏc M trồ li= trong hÿp tác qußc tÁ và cß gÃng nÃm vß thÁ lãnh đ¿o thÁ giái. Xây dāng sā ăng hß căa lÔ ng ng M òi vỏi quan hò M - n ò. Chớnh Tóng thòng J. Biden trÔỏc õy v trờn vai tr lónh o nÔỏc M hiòn nay Ôa ra chÔÂng trỡnh nghò s tớch cc cng cò quan hò hai nÔỏc M - n ò trong hÂn 4 nm tái tÁp trung vào các l nh vāc: bin ói khớ hu, n ò DÔÂng - Thỏi Bỡnh DÔÂng Bò t thÔÂng mi u tÔ hÿp tác qc phịng, giÁi qut thách thąc tồn cÅu trong đ c khăng bß. Ngồi ra y mnh hÂn na quan hò hai nÔỏc, tỏc gi khuyn nghò M v n ò nờn kiÅm sốt sā khác bißt và quan điÅm trong quan hß vái Nga, Iran, Afghanistan và Pakistan.

Bài viÁt <Assesing Indo-US relations in the Modi’s Administration:

<i>Emergence of a New Strategic Partnership= (Đánh giá mßi quan hß Mÿ - Ân Đß </i>

trong Chính qun căa Modi: Sā nãi lên căa Quan hß òi tỏc chin lÔc mỏi) ca tỏc gi Ukti Sahu (2022) đã tÁp trung đánh giá quan hß ngo¿i giao Mÿ - Ân Đß và

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

sáng kiÁn tích cāc. Sā chun đãi ch nh sách đßi ngo¿i căa Ân Đß đã làm cho quan hß Ân ò v M xớch li gn nhau. Viòc Th tÔỏng Modi hiÅu rõ sąc m¿nh và lÿi ích trong hÿp tỏc song phÔÂng v a phÔÂng vỏi M cho thy sā thay đãi và nhÁn thąc trong chính sách đßi ngo¿i căa Ân Đß.

<i><b>1.1.3 Các cơng trình về quan hệ Mỹ - Àn Độ trên các lĩnh vực cụ thể </b></i>

<i>1.1.3.1 Về quan hệ Mỹ - Àn Độ trên lĩnh vực Chính trị - ngoại giao </i>

Bài vi<i>Át <India-US relations in the age of Modi and Trump= (Quan hß Mÿ - </i>

Ân Đß trong thãi đ¿i Modi và Trump) căa tác giÁ Antoine Levesques và Viraj Solanki xuÃt bÁn nm 2020 chß ra rằng vißc Ân Đß và Mÿ xích l¿i gÅn nhau xut phỏt t mong muòn ca hai nÔỏc òi phú vỏi tm nh hÔồng ngy cng tng ca Trung Quòc ti khu vc n ò DÔÂng - Thỏi Bỡnh DÔÂng. Ân Đß ngày càng quan ng¿i đßi vái sā trßi dÁy căa Trung Qußc t¿i Nam Á và Ân Đß DÔÂng trong khi M tỡm cỏch chòng li s gia tng nh hÔồng ton cu ca Trung Quòc. iu ny to ra s hòi t chin lÔc gia n Đß và Mÿ trong đßi phó vái Trung Qc t¿i khu vc n ò DÔÂng - Thỏi Bỡnh DÔÂng. L nh vāc mà Chính phă Modi và Chính quyÃn Trump ¤u tiên hÿp tác là qc phịng - an ninh. Bi vit Ôa ra cỏc sò liòu c th v trang thiÁt bß mà Ân Đß mua từ Mÿ minh chng cho quan hò quòc phũng, an ninh hai nÔỏc ngày càng khåi sÃc. Tác giÁ cũng chß ra Trung Qußc là nhân tß th c đ y quan hß Mÿ - Ân Đß. CÁ Ân Đß và Mÿ đÃu g i đi t n hißu cho thÃy há s¿ hÿp tác gÅn gũi vái nhau đÅ đßi phó vái Trung Qc å cÃp đß tồn cÅu và khu vāc.

Bài viÁt <Special Issue on India - US Relations under the Joe Biden

<i>Administration= (VÃn đà đặc biòt trong Quan hò n ò - M dÔỏi thói Chính quyÃn </i>

Joe Biden) đng trên T¿p chí Indian Foreign Affairs, New Delhi (2020) chß ra sā khéo léo mÃm d o căa ơng Modi trong quan hß vái Mÿ. Đáng thãi, tài lißu cũng đà cÁp đÁn vißc cÁ hai nhà lãnh đ¿o nhÃc l¿i <cam kÁt vÿng chÃc òi vỏi quan hò òi tỏc chin lÔc M - n ò= v tho lun, chia s cỏc Ôu tiên và mßi quan tâm đ¿i dßch COVID-19, biÁn đãi khí hÁu và hÿp tác å khu vāc Ân ò DÔÂng - Thỏi Bỡnh DÔÂng=.

Trong bi vi<i>t <India-US Relations under the Biden Administration: Future </i>

<i>through Prism of the Past= (Quan hò n ò - M dÔỏi thói Chớnh quyn Biden: </i>

TÔÂng lai thụng qua Lng k nh quá khą) đng trên t¿p chí Indian Foreign Affairs

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

Journal (2020), hai tác giÁ Bhattacharya và Sanjukta cho rằng Chính qun hißn t¿i căa Mÿ cịn q non tr đÅ bình ln và mßi quan hß giÿa Ân Đß vái Mÿ trong 4 nm tái. Tuy nhiên, nhìn l¿i các tun bß tranh c căa Tãng thßng Biden và Ân Đß, Trung Qußc, n ò DÔÂng - Thỏi Bỡnh DÔÂng Bin ói khí hÁu, Nhân quyÃn và vai tr lãnh đ¿o ca M trờn th giỏi cng nhÔ cỏc Sc lònh hành pháp, Biên bÁn ghi nhá và Tuyên bß an đÅu căa ông &.c thÅ cho thÃy Ân ò Ôc t dÔỏi s quan tõm ca M thói kỳ tái này. Ơng J. Biden nhÁn đßnh quan hß M - n ò dÔỏi thói chớnh quyn Trump ch yÁu dāa vào mßt trā cßt căa mßi quan hß song phÔÂng ton diòn: an ninh v quòc phũng. Trong chiÁn dßch tranh c ơng đã gái Ân Đß là <đßi tác tā nhiên= và trong cc trị chuyßn qua đißn tho¿i giÿa Modi và Biden ngay sau cußc bÅu c tháng 11, cÁ hai đã nhÃc l¿i cam kÁt căa há đßi vái quan hß đßi tỏc chin lÔc M - n ò v tho lun v cỏc Ôu tiờn chung ao gỏm cam kt hp tỏc trong khu vc n ò DÔÂng - Thỏi Bỡnh DÔÂng.

Bi vi<i>t <A Critical View of Indo-US Relations Under Obama </i>

<i>Administration</i>= (Mßt quan điÅm phân tích và quan hò n ò - M dÔỏi thói Tóng thòng Obama) căa tác giÁ Wakil Imran; Mustafa Ghulam và Nida Sha ir đng trên T¿p chí Journal of the Research Society căa Pakistan (2022) trình bày và phân t ch Ch nh sách đßi ngo¿i căa Mÿ đßi vỏi n ò dÔỏi thói Tóng thòng Obama. Tỏc gi cho rằng chính sách này có sā tiÁp nßi căa nhng ngÔói tin nhiòm G.W. Bush v Bill Clinton. Trong đ đà cÁp đÁn vißc Tãng thßng O ama ó vit thÔ cỏ nhõn ca mỡnh cho Th tÔỏng n ò Manmohan Sing rng quan hò n ò - Mÿ s¿ phát triÅn trên dißn rßng vì cÁ hai nÔỏc u cú nhng li ớch chung. Obama by t quan điÅm rằng quan hß kinh tÁ giÿa hai nÔỏc s phỏt trin tòt p dÔỏi thói ca ông, coi Th a thuÁn h¿t nhân Ân Đß - Mÿ là mßt khåi đÅu tßt trong vißc phát triÅn quan hß thân thiÁt vái Ân Đß. Mßi quan hß ngoi giao gia c hai quòc gia ó Ôc cng cò thụng qua ngoi giao hòi nghò thÔng ònh. Tóng thòng Obama v cỏc th tÔỏng

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

<i>1.1.3.2 Về quan hệ Mỹ - Àn Độ trên lĩnh vực an ninh - quốc phòng </i>

Qua bài nghiên c<i>ąu <India - US Defence and Security Coopertion: An analysis= </i>

(Hÿp tác An ninh và Qc phịng Ân Đß - Mÿ: Mßt phân tích) đng trên trang we Jagran Jossh căa Ân Đß tháng 6/2016, tác giÁ Shravan Nune khẳng đßnh Ân Đß và Mÿ mong mußn th c đ y hÿp tác qc phịng, an ninh và iu ny Ôc phn ỏnh rừ nột trong Tm nhỡn Chin lÔc òi vỏi khu vc n ò DÔÂng - Thỏi Bỡnh DÔÂng, Tm nhỡn kt nòi Chin lÔc <Hnh òng hÔỏng ụng= ca Chớnh ph Modi v Hỏc thuyt <xoay trāc sang châu Á= căa chính qun Tãng thßng Obama nm 2015. Bài viÁt chß ra lý do Mÿ cn n ò tng cÔóng nh hÔồng trong khu vc ny v òi phú vỏi Trung Quòc. NgÔc li, Ân Đß mong mußn hÿp tác vái Mÿ đÅ đßi phó vái các mßi đe do¿ h¿t nhân, phāc vā hißn đ¿i hố qn đßi đßi phó vái Trung Qußc, Pakistan.

Bài nghiên c<i>ąu <2+2 Dialogue and Indo U.S. Relations= (Đßi tho¿i <2 + 2= </i>

và Quan h<i>ß Mÿ - Ân Đß) căa tác giÁ P K Mallick đng trên t¿p chí căa </i>

Vivekananda International Foundation vào tháng 10/2018 đi sâu phõn tớch v òi thoi 2+2 cp Bò trÔồng Quòc phũng, Bò trÔồng Ngoi giao n ò - M, tp trung thÁo luÁn mßt lo¿t các vÃn đà an ninh, chin lÔc, quòc phũng, kinh t thÔÂng mi, c bißt đÁn vÃn đà nhÁp kh u dÅu từ Iran. Bờn cnh cỏc nòi dung nhÔ nhng tin trin trong quan hò hai nÔỏc, vn thÔÂng mi, quan ng¿i căa Mÿ và trao ói thÔÂng mi vỏi n ò, vn visa H1B cho lao đßng Ân Đß, thì nghiên cąu này chă yÁu tÁp trung vào các vÃn đà hÿp tác an ninh gia hai nÔỏc c biòt l cỏc vn trong các th thn hÿp tác qc phịng Mÿ - n ò gỏm Tho thun v tớnh tÔÂng th ch và Áo mÁt thông tin – COMCASA, Th a thuÁn Hÿp tác và Trao đãi c¢ bÁn và chia s thông tin khơng gian đßa lý – BECA. Bên c¿nh đ các vÃn đà Afghanistan, Pakistan, tÁp trÁn chung, hÿp tỏc trong khu vc n ò DÔÂng - Thỏi Bỡnh DÔÂng vn hp tỏc n ò - Nga& cng Ôc hai nÔỏc bn tho c th, chi tit, có bißn pháp cā thÅ đÅ giÁi qut có hißu quÁ nhằm th c đ y quan hß đßi ngo¿i gia hai nÔỏc M - n ò.

<i> ti nghiờn cąu <Indo-US security and defence cooperation - an imperative </i>

<i>for India</i>= (Hÿp tác Qc phịng và An ninh Ân Đß -Mÿ - vÃn đà đặt ra đßi vái Ân Đß)

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

căa hác giÁ Amit Kumar Sharma (2020) là mßt tài lißu giá trß. Trong đ tác giÁ đã tÁp trung đi sâu phân t ch quan hß qc phịng, an ninh Mÿ - Ân Đß từ sau ChiÁn tranh L¿nh đÁn nay. Qua đ chß rõ quan hß an ninh - qußc phịng giÿa Ân Đß và Mÿ ngày càng phát triÅn và cÁ ph¿m vi, quy mô và l nh vāc, thāc tr¿ng hÿp tác ngày càng đi vào thāc chÃt v hiòu qu hÂn. Nghiờn cu cng Ôa ra nhng khuyÁn nghß cho Ân Đß cÅn khai thác tßt yÁu tò tÔÂng ỏng li ớch v quòc phũng, an ninh trong quan hò vỏi M trồ thnh cÔóng quòc khu vc v cÔóng quòc th giỏi.

Trong bi vit <India-US Defence Trade Continuity under Trump= (Sā tiÁp nßi căa ThÔÂng mi Quòc phũng n ò - M dÔỏi thói Trump) đng trên T¿p chí Observer Research Foundation sß 376 tháng 7/2020, Kashish Parpiani chß ra các yÁu tß tác đßng khiÁn chính qun Trump tiÁp tāc thāc hißn thÔÂng mi quòc phũng vỏi n ò. òng lc trÔỏc tiên xuÃt phát từ vai trò căa các nhà cung cÃp vũ kh Mÿ đßi vái ch nh sách <Mua ca ngÔói M=, hỏ cho rng th c y xut kh u v kh v thÔÂng mi qc phịng là cách thąc tßt nhÃt đÅ giÁm sā mt cõn bng v thÔÂng mi gia M v n Đß. Bên c¿nh đ ch nh quyÃn Trump đang tìm cách lơi kéo Ân Đß tham gia vào Chin lÔc n ò DÔÂng - Thỏi Bỡnh DÔÂng: T do v Mồ nờn thÔÂng mi quòc phũng s th c đ y quan hß Mÿ - Ân Đß xích li gn nhau hÂn vỡ n ò ang c nhu cÅu xây dāng sąc m¿nh quân sā rÃt lán. Bi vit cng chò ra thÔÂng mi quòc phũng gúp phÅn phát triÅn khÁ nng kiÅm soát biÅn căa Ân Đß, đáng thãi chß ra mßi quan tâm bÁo vß li ớch bin trÔỏc s xõm nhp ngy cng tng ca Trung Quòc ti khu vc n ò DÔÂng. Nghiờn cąu cũng đà xuÃt mßt sß gÿi må cho New Delhi trong thÔÂng mi quòc phũng vỏi M.

Bi vi<i>t <Quan hệ đối tác Mỹ - Àn Độ: hướng tới sự đồng thuận chiến lược= </i>

căa tác giÁ Nguyßn TrÅn Xuõn SÂn ng trờn Tp Chớ Còng sn ngy 02/10/2020 khái quát và mßi quan hß Mÿ - Ân Đß từ nm 2000 đÁn nm 2020 trong đ chă u đi sâu

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

qc phịng - an ninh gia hai nÔỏc. n ò mua mòt sò lÔng lỏn mỏy bay chin u, tng cÔóng hp tỏc chòng khng bò uụn ỏn ngÔói, mua bán ma tuý, an ninh hàng hÁi và an ninh mng. Bờn cnh , hai nÔỏc tớch cc th chÁ hố các c¢ chÁ hÿp tác, t¿o tiÃn đà vÿng chÃc cho th c đ y hÿp tác toàn diòn gia hai nÔỏc. Viòc thit lp c ch òi thoi 2+2 cp bò trÔồng quòc phũng, bò trÔồng ngoi giao hai nÔỏc, ký kt Tho thun trao ói hu cn (LEMOA) v Tho thun v t nh tÔÂng th ch và Áo mÁt thông tin (COMCASA) là minh chąng rõ nét cho quan hß an ninh – qußc phòng ngày càng phát triÅn. Bài viÁt c n đà cp n tm nhỡn chin lÔc ca M òi vỏi n ò v trin vỏng quan hò hai nÔỏc.

Mòt sß bài nghiên cąu căa chính tác giÁ Qch Thß Huß và quan hß Mÿ - Ân Đß

<i>cũng là nguỏn tÔ liòu tham kho cho ti nhÔ: Bi viÁt <Những ưu tiên trong chính </i>

<i>sách an ninh của Tổng thống Mỹ Joe Biden= đng trên T¿p chí Lý ln chính trß sß 8 </i>

nm 2021 chß ra rằng: Bên c¿nh vißc quan tâm giÁi quyÁt nhÿng vÃn an ninh trong nÔỏc thỡ khu vc n ò DÔÂng Thỏi Bỡnh DÔÂng c biòt l n ò tip tc l Ôu tiờn quan trỏng trong ch nh sỏch òi ngoi ca M dÔỏi thói Tóng thßng J. Biden. Bài viÁt cho thÃy Ân Đß là cÅu nßi quan tráng đÅ Mÿ to dng tm nh hÔồng trong khu vāc thơng qua khn khã hÿp tác Bß tą QUAD và xây dāng quan h<i>ß đßi tác Á – Âu. Bài viÁt <Những bước tiến mới trong hợp tác cơng nghệ qn sự </i>

<i>Àn Độ - Mỹ=, T¿p chí Lý ln Chính trß Cơng an nhân dân, sß 65, tháng 3 nm 2021 </i>

cho thÃy: Trên c¢ så nhÁn thąc chung và tÅm quan tráng căa khoa hác công nghß quân sā, Mÿ và Ân Đß cùng nhau th c đ y hÿp tác an ninh trên l nh vāc cơng nghß qn sā. Bài viÁt trình bày nhÿng Ôỏc tin trong hp tỏc cụng nghò quõn s Mÿ - Ân Đß trong thãi gian gÅn đây ỏng thói d bỏo trin vỏng hp tỏc hai nÔỏc trong b<i>ßi cÁnh mái và đà cÁp đÁn nhÿng thách thąc đặt ra. Bài viÁt <Vai trò của Mỹ trong </i>

<i>tranh chÁp lãnh thổ Àn Độ - Pakistan= căa hai tác giÁ Nguyßn Thß Oanh, Quách </i>

Thß Huß đng trên T¿p chí Lý ln chính trß sß 526 tháng 12/2021 đà cÁp đÁn nhÿng tranh chÃp lãnh thã giÿa hai qußc gia h¿t nhân å Nam Á là Ân Đß và Pakistan và nhÿng tác đßng căa vÃn đà này đßi vái khu vāc và thÁ giái. Sā can dā căa Mÿ vào vÃn đà này trong sußt nhiÃu thÁp kÿ qua đã c nhÿng điÃu chßnh do tác

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

đßng căa bßi cÁnh khu vāc, qußc tÁ, sā thay đãi li ớch chin lÔc v quan im chớnh trò ca Mÿ đßi vái Nam Á. Bài viÁt làm rõ vai trị căa Mÿ trong tranh chÃp lãnh thã Ân Đß - Pakistan vỏi tÔ cỏch l ỏng minh ca Pakistan v l òi tỏc chin lÔc ca n ò. Qua đ chß ra sā thay đãi căa Mÿ từ vai trị là chă thÅ giÁi qut xung đßt thành ch th qun lý khng hong v Ôa ra mòt sò nhn ònh v òng c chớnh sỏch ca M trong tranh chÃp lãnh thã Ân Đß - Pakistan. Bài viÁt cũng cho thÃy nhÿng thay đãi trong chính sách căa Mÿ đßi vái Ân Đß và Pakistan trong vÃn đà cân bằng đßi tác vì māc tiêu và lÿi ích qußc gia.

Cu<i>ßn sách <Quan hệ quốc tế ở khu vực Àn Độ Dương – Thái Bình Dương Tự </i>

<i>do và Rộng mở= căa tác giÁ Ph¿m Quang Minh, Nguyßn Thß Thuỳ Trang (Đáng chă </i>

biên), Nhà xuÃt bÁn ThÁ giái nm 2021 là ąc tranh toàn cÁnh và hÿp tác và c¿nh tranh trong khu v<i>āc n ò DÔÂng Thỏi Bỡnh DÔÂng. c biòt l chÔÂng <S </i>

<i>tng ng li ớch chin lc ca Àn Độ và Mỹ ở khu vực Đông Nam Á hiện nay= </i>

căa tác giÁ Quách Thß Huß chß ra nhÿng nhÁn thąc căa Mÿ và Ân Đß và lÿi ích song trùng từ đ d¿n tái sā điÃu chßnh chiÁn lÔc òi ngoi ca hai nÔỏc theo chiu hÔỏng phỏt trin hp tỏc sõu ròng hÂn. Bi vit cng cp n yu tò Trung Quòc nhÔ cht xỳc tỏc khin quan hß Mÿ - Ân Đß ngày càng kÁt d nh hÂn v ụng Nam l nÂi hòi t chin lÔc M, n ò ỏng thói cng l nÂi giao tranh quyn lc ca c a cÔóng quòc M, Ân Đß, Trung Qußc.

<i>1.1.3.3 Về quan hệ Mỹ - Àn Độ trên lĩnh vực kinh tế </i>

Bài vi<i>Át <Prospects for US-India Economic Relations under Prime Minister </i>

<i>Modi= (TriÅn váng Quan hß Kinh tÁ Mÿ - Ân Đß dÔỏi thói Th tÔỏng Modi) ca tỏc </i>

gi Pravakar Sahoo (2014) đng trên Asia Pacific Bulletin căa East-West Centre đã chß ra đßng lāc cho th c đ y hp tỏc u tÔ v thÔÂng mi gia hai nÔỏc. Trong òng lc quan trỏng nht chớnh là nhÿng chính sách cÁi cách căa Chính phă Modi nhÔ

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

hò thÔÂng mi M - n ò rt lỏn bồi hai nÔỏc ó c nhÿng cam kÁt và hÿp tác h¿t nhân dân sā, khoa hỏc, cụng nghò, quòc ph ng nng lÔng s¿ch và giáo dāc. Đặc bißt, Dißn đàn Ch nh sỏch thÔÂng mi M - n ò (nm 2005) Ôc đ y m¿nh trong thãi gian qua, tÁp trung giÁi quyt nhng vÔỏng mc v nụng nghiòp ói mỏi sỏng to u tÔ dòch v v cỏc rào cÁn thuÁ quan và phi thuÁ quan.

Cu<i>ßn sách India’s trade, investment, industrial policies and their effects on </i>

<i>the U.S </i>(Cỏc ch nh sỏch thÔÂng mi u tÔ cơng nghißp căa Ân Đß và nhÿng tác

<i>đßng đßi vái Mÿ) căa tác giÁ A. Maldonaldo (2015) đã phõn tớch cỏc chớnh sỏch </i>

thÔÂng mi u tÔ và cơng nghißp căa Ân Đß đßi vái Mÿ. Cn sỏch cng dnh mòt chÔÂng trỡnh by v quan hß kinh tÁ Mÿ - Ân Đß trong đ khng ònh n ò l òi tỏc thÔÂng mi v kinh t quan trỏng ca M v ngÔc li đáng thãi cũng đà cÁp đÁn nhÿng rào cÁn thÔÂng mi gia hai nÔỏc. Phn chớnh nòi dung ti liòu Ôa ra nhng chớnh sỏch ca n ò òi vái Mÿ trên l nh vāc kinh tÁ và nhÿng tác đßng căa các ch nh sách này đßi vái M v quan hò hai nÔỏc. ỏng ch ý cn sách đà cÁp đÁn vai trị căa Thă tÔỏng Modi trong viòc mồ ra c hòi hai nÔỏc c th hoỏ cỏc nòi dung hp tỏc, loi b nhÿng rào cÁn đÅ th c đ y quan hò òi tỏc chin lÔc M - n ò. Khẳng đßnh Ân Đß chă đßng bàn luÁn và đà xut cỏch thc tng cÔóng hÂn na hp tỏc v thÔÂng mi u tÔ gia hai nÔỏc M - Ân Đß.

Hai tác gi<i>Á Emiko Fukase và Will Martin trong bài nghiên cąu <The </i>

<i>Economic Potential of an India-US Free Trade Agreement</i>= (TiÃm nng kinh tÁ ca Hiòp ònh ThÔÂng mi T do n ò - Mÿ) đng trên T¿p chí Economic Integration sß 4 tháng 12/2016 đi sâu khai thác tiÃm nng căa Hißp đßnh thÔÂng mi t do M - n ò v nhng tác đßng kinh tÁ mà hißp đßnh này mang l¿i cho hai nÔỏc. Nhỡn chung hiòp ònh ny mang li lÿi ích cho cÁ Mÿ và Ân Đß. Theo đ Mÿ s¿ gặt hái nhiÃu lÿi ch thụng qua cỏc iu khon v ci thiòn thÔÂng mi đßi vái l nh vāc hàng hố và dßch vā kÅ cÁ khi sā bÁo hß an đÅu căa n ò tÔÂng òi cao. ỏng thói M cú th må rßng mơ hình hÿp tác này vái các đßi tác khác. Trong khi đ Ân Đß cũng må rßng xuÃt kh u đặc bißt trong l nh vāc dßt may và trang phāc. KÁt quÁ nghiên cu cng cho thy hiòp ònh thÔÂng mi t do này có thÅ góp phÅn xây dāng

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

ch ò thÔÂng mi t do lỏn hÂn trong tÔÂng lai.

Bi nghiờn c<i>u <India-US trade: Renewed and Resillent Relationship= </i>

(ThÔÂng mi n ò - M: Mòi quan hò Ôc duy trì và phāc hái) căa Research Bureau tháng 7/2017 khái quỏt v cỏc l nh vc hp tỏc thÔÂng mi gia n ò v M hiòn nay. Bi vit Ôa ra các mßc quan tráng, các sß lißu hÿp tác c th trao ói thÔÂng mi hai nÔỏc, cỏc mt hàng chă yÁu đ ng g p vào trong trao ói thÔÂng mi hai nÔỏc trong khng ònh thng dÔ thÔÂng mi luụn nghiờng v n ò. Bên c¿nh đ ài viÁt đi sâu phõn t ch cỏc sò liòu trao ói thÔÂng mi quan trỏng Ôa ra nhng kòch bn v thÔÂng mi õu tÔ gia n ò v M.

Tỏc gi<i>Á TrÅn Đąc MÁu trong bài viÁt <Bế tắc thương mại Mỹ - Àn Độ= đng trên </i>

Dißn đàn Doanh nghißp ngày 01/03/2020 cho rằng: dù đã c nhiÃu nò lc trong nhiu nm qua nhÔng n nay M v n ò chÔa t Ôc tho thun thÔÂng mi song phÔÂng. n ò bò Tóng thòng Trump liòt vo danh sỏch nhng nÔỏc cú thng dÔ thÔÂng mi lỏn đßi vái Mÿ. Bên c¿nh đ mąc thuÁ quan mà Ân Đß áp đặt cho hàng hố căa M khi xut kh u vo thò trÔóng n ò thc dißn <cao nhÃt=. Ch nh qun Trump cũng khơng hài lịng vái chính sách phân bißt đßi x căa Chính phă Modi đßi vái các doanh nghißp Mÿ. Bi vit cho rng m phỏn thÔÂng mi gia M và Ân Đß tiÁn triÅn chÁm ch¿p và khó khn do hai ờn chÔa thc s Ôu tiờn dán lāc cho đàm phán Án thân vißc ký tho thun thÔÂng mi hai nÔỏc khụng nh hÔồng nhiu n uy t n v cỏc chÔÂng trỡnh nghò s trong nÔỏc ca Chớnh quyn Donald Trump v Chớnh phă Modi.

Bài vi<i>Át <The Push India-US trade needs= (Th c y nhu cu thÔÂng mi gia n ò và Mÿ) đng trên Indian Express ngày 23/11/2021 đà cÁp đÁn vißc làm mái </i>

Dißn đàn Ch nh sách ThÔÂng mi M - n ò v c hòi tng cÔóng hp tỏc song phÔÂng gia hai nÔỏc. Bi vit ỏnh giỏ tm quan trỏng ca hp tỏc thÔÂng mi Mÿ - Ân Đß trong cā thÅ hố nßi dung hp tỏc ca Quan hò òi tỏc Chin lÔc M - Ân

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

Tài li<i>ßu <US-India Trade relations= (Quan hò thÔÂng mi n ò - Mÿ) căa </i>

Qußc hßi Mÿ phát hành nm 2022 đánh giỏ rng quan hò thÔÂng mi M - n ò là rào cÁn trong vißc th c đ y quan hò òi tỏc chin lÔc M - n ò trong thói gian qua. Cỏc vn nhÔ tip cn thò trÔóng n ò v ro cn thÔÂng mi m n ò ỏp t òi vỏi M Ôc cỏc nghò s qc hßi, các nhà xt kh u, các chính quyÃn kÁ tiÁp nhau căa Mÿ rÃt quan tâm. Tài liòu ny cng chò ra tim nng hai nÔỏc th c y hp tỏc thÔÂng mi cp ò song phÔÂng v a phÔÂng ồ khu vc v ton cu m hai nÔỏc cú chung li ớch nu nhÔ M v n ò cú th gii quyt Ôc nhng ro cn thÔÂng mi gia hai nÔỏc hiòn nay. Nòi dung ti liòu cũn trỡnh by v hp tỏc thÔÂng mi u tÔ M - n ò trong nm 2020 2021, vÃn đà tán t¿i cÅn giÁi quyÁt ca Chớnh quyn Biden v Chớnh ph Modi nhÔ vn đà chÁ đß thuÁ quan căa Ân Đß, thuÁ quan v thu tÔÂng hò òi vỏi mt hng st v nhụm, thu dòch v sò thÔÂng mi quòc phũng, vn tip cn thò trÔóng n ò, vn hp tỏc thÔÂng mi song phÔÂng khu vc v trong khn khã WTO.

Tài li<i>ßu Indo - US relations (Quan hò n ò - M) ca CÂ quan nghiờn cąu </i>

Qc hßi Mÿ (2021) đã đánh giá tồn dißn quan hß Mÿ - Ân Đß từ thãi Tãng thßng O ama đÁn Tãng thßng Biden trong đ đà cp nhiu n quan hò thÔÂng mi gia hai nÔỏc. Ti liòu cho rng quan hò thÔÂng mi l mòt bò phn quan trỏng trong quan hò song phÔÂng M - n ò nhÔng gp nhiu thỏch thc nht l vißc Ân Đß áp đặt các rào cn thÔÂng mi òi vỏi hng húa ca M. DÔỏi thãi Tãng thßng Donald Trump, nhiÃu lÅn Mÿ đã gây sąc ép vái Ân Đß do liên quan n thõm tht thÔÂng mi gia hai nÔỏc. DÔỏi thói Tóng thòng Joe Biden hai nÔỏc chỳ trỏng hÿp tác giÁi quyÁt nhÿng bÃt đáng và thuÁ quan v Ôu ói thÔÂng mi thÔÂng mi sò, chuòi cung ąng, vÃn đà visa cho lao đßng Ân Đß. Ngoi ra hai nÔỏc chỳ trỏng hp tỏc trong l nh vāc hßi nhÁp khu vāc và hÿp tác a phÔÂng.

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

liòu nhn mnh quan hò òi tỏc Chin lÔc M - n ò phỏt triÅn rāc r đi vào chiÃu sâu đặt nÃn tÁng cho må rßng hÿp tác giÿa Mÿ - Ân Đß trên các l nh vāc chă chßt l quòc phũng - an ninh nng lÔng ht nhõn v tr, cụng nghò cao thÔÂng mi và kinh tÁ. Trên c¢ så đ đánh giỏ trin vỏng quan hò hai nÔỏc trờn 6 l nh vc chớnh l an ninh; kinh t; nng lÔng và biÁn đãi khí hÁu; phát triÅn cßng đáng và xã hßi; hÿp tác và ngo¿i giao và tồn cÅu; cÃm phã biÁn vũ kh và giÁi trừ quân bß.

Bài vi<i>Át <Technology key to future Indo-US ties= (Chìa khóa cơng nghß cho </i>

mßi quan hß Ân Đß - M trong tÔÂng lai) ca tỏc gi Taranjit Singh Sandu đng trên tã The Hindu căa Ân Đß ngày 10/6/2022 cho rng nm 2022 Ôc coi l nm quan trỏng trong quan hò thÔÂng mi, kinh t M - n ò t trao ói thÔÂng mi tng s hiòn diòn hÂn 200 doanh nghiòp ca n ò trờn t M v hÂn 2.000 doanh nghiòp M ti n Đß, t¿o nÃn tÁng th c đ y quan hß hai nÔỏc. Tỏc gi cng nhn mnh, cụng nghò l nhân tß chă chßt th c đ y hÿp tác quan hò M - n ò trong tÔÂng lai. S hÿp tác cơng nghß giÿa Ân Đß và Mÿ å cÃp đß chính phă, các vißn nghiên cąu, cơng ty trên cách l nh vāc trí t nhân t¿o, internet v¿n vÁt, 5G, cơng nghß sinh hác&. Đây là l nh vāc hÿp tác mang li c hòi nhÔng cng c nhiu thỏch thc nht. Hp tỏc ny Ôc s giỏm sỏt mnh m gia Hòi ỏng An ninh Quòc gia hai nÔỏc. Ngoi ra hai nÔỏc cũn hp tỏc cụng nghò trong khn khã <Bß Tą=.

<b>1.2. Nh¿n xét các cơng trình nghiên cąu và nhÿng vÃn đß Lu¿n án cÅn t¿p trung giÁi quy¿t </b>

<i><b>1.2.1 Đánh giá chung về tình hình nghiên cứu </b></i>

Quan hß Mÿ - Ân Đß là mßt mßi quan hß song phÔÂng khỏ lõu ói v tri qua nhiu thng trÅm. Các hác giÁ trên toàn cÅu quan tâm nghiên cąu rÃt nhiÃu và vÃn đà này, các sā kißn liên quan đÁn quan hß Mÿ - Ân Đß đÃu Ôc phn ỏnh, cụng bò trờn nhiu phÔÂng tiòn thụng tin i chỳng dÔỏi nhiu hỡnh thc

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

nghiên cąu trong các luÁn vn luÁn án. Các nghiên cąu này trình bày và phân tích và quan hß Mÿ - Ân Đß trong các giai đo¿n thãi gian khác nhau, không gian, ph¿m vi nghiên cąu khác nhau. Đặc bißt, các nghiờn cu ny Ôc phn ỏnh qua cỏc gúc tip cÁn và māc tiêu nghiên cąu căa từng tác giÁ/nhóm tác giÁ khác nhau nên cung cp cho ngÔói ỏc nhng quan điÅm đánh giá cách tiÁp cÁn và kiÁn thąc rÃt đa d¿ng, nhiÃu màu sÃc và quan hß Mÿ - Ân Đß.

Các cơng trình nghiên cu v quan hò M - n ò trÔỏc nm 2014 khá nhiÃu qua đây các tác giÁ phÁn ỏnh v mòi quan hò ny l tÔÂng òi mó nh¿t, nhiÃu rào cÁn. Từ khi ChiÁn tranh L¿nh kÁt thỳc, quan hò hai nÔỏc dn chuyn bin tớch cc h¢n. Các cơng trình nghiên cąu này cung cÃp các c sồ lòch s cho lun ỏn tip tc nghiên cąu và mßi quan hß Mÿ - Ân Đß giai đo¿n 2014 - 2022 và làm cung cÃp dÿ lißu đÅ so sánh làm rõ đặc điÅm căa quan hß Mÿ - Ân Đß giai đo¿n 2014 – 2022 so vỏi giai on trÔỏc .

Cỏc nghiờn cąu tãng thÅ và quan hß Mÿ - Ân Đß giai đo¿n từ sau nm 2014 rÃt đa d¿ng h¢n v l nguỏn tÔ liòu tham kho quý giỏ. Phn lỏn cỏc cụng trỡnh ny thÔóng giỏi hn trong khong thãi gian từ nm 2014 đÁn nm 2021 và nghiên cąu, trình bày và các sā kißn hay vÃn đà mái, vÃn đà cā thÅ trong quan hß Mÿ - n ò. Nguỏn tÔ liòu ny ch yu nghiờn cu trong mòt giai on c th v dÔỏi gúc tiÁp cÁn căa các tác giÁ. Cā thÅ là:

Mßt nhóm các cơng trình nghiên cąu tÁp trung vào trình bày và phân tích mßi quan hß Mÿ - Ân ò trờn cỏc l nh vc nhÔ chớnh trò - ngo¿i giao, kinh tÁ, qc phịng - an ninh, khoa hác - cơng nghß, y tÁ vn hố giáo dāc&. Các cơng trỡnh ny nờu bt nhng im tÔÂng ỏng trong quan hò hai nÔỏc, to nn tng cho th c y quan hß Mÿ - Ân Đß ngày càng phát trin tòt p hÂn. Bờn cnh cỏc cụng trỡnh nghiờn cu ca nÔỏc ny cng chò ra nhng cn trồ do toan tớnh chin lÔc gia hai nÔỏc khỏc nhau. Mc dự, mòi tỏc gi có ý kiÁn khác nhau và cách thąc th c đ y quan hß Mÿ - Ân Đß nhÔng thÔóng nhn mnh li ớch quòc gia là vÃn đà quan tráng trong quan hß vái Mÿ - Ân Đß.

Mßt nhóm cơng trình nghiên cąu khác l¿i nhÃn m¿nh tác đßng căa yÁu tß

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

Trung Qußc trong quan hß Mÿ - Ân Đß coi đ là lý do chớnh m lónh o hai nÔỏc M v n Đß cÅn phÁi th c đ y hÿp tác song phÔÂng v a phÔÂng. ỏng thói, cỏc nh nghiờn cąu cũng ày t ý ngh a căa sā hÿp tác giÿa Mÿ và Ân Đß đßi vái an ninh khu vāc và toàn cÅu, sā coi tráng căa Mÿ đßi vái vai trị căa Ân Đß trong khu vāc, sẵn sàng ăng hß và th c đ y vß thÁ ngày càng cao cho Ân Đß trong khu vc v nhn mnh nhng li ch tÔÂng ỏng v song trựng chin lÔc gia hai nÔỏc trong khu vc n ò DÔÂng Thỏi Bỡnh DÔÂng.

Mßt sß cơng trình nghiên cąu khác l¿i chú tráng phân tích các māc tiêu và cách thąc Mÿ s dng lụi kộo n ò cng nhÔ nhng hn ch trong quan hò hai nÔỏc v nhng tỏc òng tiờu cc m mòi quan hò ny Ôa n cho cāc dißn khu vāc. ä góc nhìn khác, mßt sß tác giÁ đà cÁp đÁn vai trị căa lãnh đ¿o trong quan hß Mÿ - Ân Đß hißn nay c biòt l vai trũ ca th tÔỏng Modi th c y mnh m quan hò hai nÔỏc lên tÅm cao mái.

Các cơng trình nghiên cąu căa Vißt Nam cho thÃy vai trị căa Mÿ và Ân Đß trong các cÃu trúc an ninh khu vāc và qußc tÁ. Sā hÿp tác giÿa Mÿ và Ân Đß góp phÅn vào duy trì hịa bình và hÿp tác, t¿o cân bằng quyÃn lāc t¿i khu vāc ngn chặn hành đßng gây cng thẳng căa Trung Qußc t¿i các khu vāc tranh chÃp. Quan hß Mÿ - n ò cng Ôc Viòt Nam quan tõm nghiờn cu vì đây là mßt trāc quan hß quan tráng trong quan hß qußc tÁ hißn nay. Sā hÿp tác giÿa hai nÔỏc cú nh hÔồng rt lỏn òi vỏi an ninh lÿi ích Vißt Nam. Ân Đß là Đßi tác chin lÔc ton diòn v l Ôu tiờn trong quan hß đßi ngo¿i căa Vißt Nam. Mÿ là Đßi tác ton diòn ca Viòt Nam, l thò trÔóng lỏn ca Vißt Nam, là qc gia c trình đß khoa hác kÿ thuÁt tiên tiÁn và nguán vßn lán mà Vißt Nam mn hÿp tác. Các cơng trình nghiên cąu căa Vißt Nam và quan hß Mÿ - Ân Đß chă yÁu là bài viÁt tÁp trung mô tÁ quá trình quan hß Mÿ - Ân Đß trên các l nh vāc thơng qua các sā kißn cā thÅ.

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

nhiÃu nhÃt là chính trß - ngo¿i giao, an ninh - qc phịng và kinh tÁ trong đ an ninh - qußc ph ng Ôc tp trung nhiu nht vỡ õy l l nh vāc rõ nét nhÃt trong quan hß Đßi tỏc Chin lÔc Ton cu Ton diòn M - n Đß hißn nay.

Ngồi ra, cũng c rÃt nhiÃu các cơng trình khoa hác nghiên cąu và mßi quan hß này trên từng l nh vāc cā thÅ. ChiÁm t lò cao trong nguỏn tÔ liòu ny l cỏc bài viÁt khoa hác và sách căa các hác giÁ từ Mÿ và Ân Đß và hÿp tác an ninh quòc phũng v thÔÂng mi u tÔ gia hai nÔỏc. a phn cỏc cụng trỡnh nghiờn cu ny cng Ôc giỏi hn trong cỏc phm vi thói gian và không gian nghiên cąu cā thÅ và tuỳ vào māc tiêu nghiên cąu căa mßi hác giÁ/nhóm hác giÁ. Cỏc nghiờn cu thÔóng i sõu mụ t hoc phõn tích và mßt l nh vāc hÿp tác, c¿nh tranh c th trong mòt giai on ngn, thÔóng l thói điÅm có nhÿng vÃn đà nãi cßm trong quan hß Mÿ - Ân Đß. Do đ các nghiên cu ny l nguỏn tÔ liòu tham kho rt cú giá trß khi nghiên cąu và từng l nh vāc cā thÅ trong quan hß Mÿ - Ân Đß giai đo¿n 2014 – 2022.

Tóm l¿i, các nghiên cąu ca cỏc hỏc gi trong nÔỏc v quòc t v quan hß Mÿ - Ân Đß rÃt đa d¿ng, từ tồn dißn đÁn nhÿng l nh vāc cā thÅ. Các cơng trình nghiên cąu này cung cÃp kiÁn thąc và lòch s quan hò hai nÔỏc, nhng im tÔÂng đáng và lÿi ích, nhÿng cÁn trå do toan tính chin lÔc ca mòi bờn. Giỏi nghiờn cu n ò và Mÿ tÁp trung chß ra nhÿng thuÁn lÿi và thỏch thc trong quan hò hai nÔỏc, t đà xuÃt các bißn pháp đÅ căng cß quan hß, giÁm thiÅu thách thąc, t¿o đà cho th c đ y quan hò hai nÔỏc. Phn lỏn cỏc nghiờn cu gn lin vỏi s kiòn quan trỏng nhÔ trao ói đồn cÃp cao, các Tun bß chung, các th thn hay các vÃn đà nãi bÁt khác liên quan đÁn quan hò hai nÔỏc. Cỏc cụng trỡnh nghiờn cu cng cp n cỏc yu tò nh hÔồng, chi phßi đÁn quan hß Mÿ - Ân Đß đặc bißt là yÁu tß Nga, Trung Qußc, Iran, Afghanistan và Pakistan. Đây ch nh l nòi dung cn ch ý Ôa vo khi đánh giá dā báo quan hß Mÿ - Ân Đß trên các l nh vāc mà LuÁn án nghiên cąu.

Tuy nhiên, do māc tiêu nghiên cąu khác nhau nên các phÅn lán các công trình phÁn ánh vÃn đà cā thÅ, mßt l nh vāc hÿp tác, hoặc quan hß Mÿ - Ân Đß trong từng giai đo¿n nhÃt đßnh. Nßi dung các nghiên cu thÔóng trỡnh by theo s kiòn, hoc phõn tớch bn cht, ý ỏ thc s ca hai nÔỏc trong từng ph¿m vi l nh vāc

</div>