(Luận án tiến sĩ) Nghiên Cứu Tạo Động Lực Cho Người Lao Động Trong Lĩnh Vực Thăm Dò Và Khai Thác Dầu Khí Của Tập Đoàn Dầu Khí Quốc Gia Việt Nam

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>NGUYÄN THANH THĂY </b>

<b>NGHIÊN CĄU T¾O ĐÞNG LĀC CHO NG¯âI LAO ĐÞNG TRONG L)NH VĀC THM DỊ VÀ KHAI THÁC DÄU KHÍ </b>

<b>CĂA TÀP ĐỒN DÄU KH QUổC GIA VIặT NAM</b>

<b>LUN N TIắN S) KINH Tắ </b>

<b>HÀ NÞI - 2022 </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>BÞ GIÁO DĀC VÀ ĐÀO T¾O TR¯âNG Đ¾I HâC Mä - ĐàA CHT </b>

<b>NGUYN THANH THY </b>

<b>NGHIấN CU TắO ịNG LC CHO NG¯âI LAO ĐÞNG TRONG L)NH VĀC THM DỊ VÀ KHAI THÁC DÄU KHÍ </b>

<b>CĂA TÀP ĐỒN DÄU KHÍ QC GIA VIặT NAM</b>

<b>Ngnh: Qun lý kinh t Mó sỗ: 9310110 </b>

<b>LUN ÁN TI¾N S) KINH T¾ </b>

<b>NG¯âI H¯àNG D¾N KHOA HâC: 1. TS. Phan Thá Thái </b>

<b>2. PGS.TS. TrÅn Thá Thu </b>

<b>HÀ NÞI - 2022 </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>LàI CAM ĐOAN </b>

Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cąu căa riêng tôi. Các sá liËu, kÃt quÁ nêu trong luÁn án là trung thăc và ch°a từng đ°ÿc ai cơng bá trong bÃt kỳ cơng trình nào khác.

<i>Hà Nội, tháng năm 2022 </i>

<b>Tác giÁ luÁn án </b>

<b>NguyÅn Thanh Thăy</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>LâI CÀM ¡N </b>

Trong quá trình thăc hiËn luÁn án, NCS đã nhÁn đ°ÿc să hß trÿ, đáng viên, khun khích căa rÃt nhiÅu cá nhân, tÁp thÇ và tå chąc đÇ thăc hiËn, hồn thành ln án căa mình.

Tr°ßc tiên, NCS xin đ°ÿc trân trọng cÁm ¢n Ban Giám hiËu Tr°áng Đ¿i học Mß- Đáa chÃt; Phịng Đào t¿o Sau đ¿i học và Hái đãng Khoa Kinh tÃ- QTKD đã hÃt sąc t¿o điÅu kiËn cho NCS trong quá trình học tÁp, nghiên cąu thăc hiËn luÁn án trong suát thái gian qua.

Đặc biËt, NCS cũng xin đ°ÿc bày tò lũng bit Ân sõu sc tòi tp thầ giỏo viên h°ßng d¿n là TS. Phan Thá Thái và PGS.TS. TrÅn Thá Thu đã chß bÁo tÁn tình vÅ khoa học, đáng viên khích lË và góp ý đÅy tâm hut, nhiËt tình cho q trình nghiên cąu và hồn thiËn bÁn luÁn án căa tác giÁ.

Đãng thái, NCS cng gi lỏi cm Ân chõn thnh tòi cỏc c quan, đ¢n vá và các cá nhân trong l*nh văc thm dị và khai thác dÅu khí t¿i TÁp đồn DÅu khí Quác gia ViËt Nam đã giúp đỡ và t¿o điÅu kiËn cho tác giÁ tiÃn hành ho¿t đáng nghiên cąu, thu thÁp tài liËu, khÁo sát lÃy dā liËu phāc vā các nái dung căa luÁn án.

Bên c¿nh đó, NCS cũng xin đ°ÿc gÿi nhāng tình cÁm bit Ân tòi cỏc nh khoa hc, cỏc thy cụ giáo trong và ngồi tr°áng đã có nhāng đánh h°ßng quan trọng, nhiÅu giá trá đÇ NCS có thÇ hồn thiËn luÁn án căa mình.

Cuái cùng, NCS xin đ°ÿc by tò lũng bit Ân sõu sc tòi cỏc óng nghiËp trong Bá mơn QTDN Đáa chÃt- DÅu khí, Khoa Kinh tÃ- QTKD, cùng ng°ái thân trong gia đình đã luôn t¿o điÅu kiËn thái gian, đáng viên tinh thÅn đÇ NCS có đáng lăc hồn thiËn ln án trên chặng đ°áng bãi d°ỡng kiÃn thąc căa mình.

<b>Xin trân trãng cÁm ¢n! </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

CH¯¡NG 1: TäNG QUAN CÁC NGHIÊN CĄU LIÊN QUAN ĐÂN ĐÄ TÀI ... 8

1.1. Tång quan các nghiên cąu vÅ t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng ... 8

1.2. Các nghiên cąu vÅ t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc cơng nghiËp khai khống ... 21

1.3. KÃt luÁn rút ra từ nghiên cąu tång quan các tài liËu liên quan đÃn đÅ tài và khoÁng tráng nghiên cąu... 27

CH¯¡NG 2: C¡ Sâ LÝ LUÀN VÀ THĂC TIÈN T¾O ĐàNG LĂC CHO NG¯àI LAO ĐàNG TRONG L)NH VĂC THM DỊ VÀ KHAI THÁC DÄU KHÍ ... 30

2.1. C¢ sã lý luÁn vÅ đáng lăc và t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng... 30

2.2. Đặc điÇm ho¿t đáng và vÃn đÅ t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc thm dò và khai thác dÅu khí... 49

2.3. Kinh nghiËm t¿o đáng lăc cho lao đáng căa mát sá TÁp đồn dÅu khí n°ßc ngoài và bài học tham khÁo cho TÁp đoàn DÅu khí Quác gia ViËt Nam ... 55

CH¯¡NG 3: PH¯¡NG PHÁP NGHIÊN CĄU ... 60

3.1. Nghiên cąu tài liËu thą cÃp ... 60

3.2. Nghiên cąu tài liËu s cp ... 62

CHĂNG 4: THC TRắNG TắO NG LĂC CHO NG¯àI LAO ĐàNG TRONG L)NH VĂC THM DÒ VÀ KHAI THÁC DÄU KHÍ CĂA TÀP ĐỒN DÄU KHÍ QUàC GIA VIÊT NAM ... 79

4.1. Khái quát chung vÅ TÁp đồn DÅu khí Qc gia ViËt Nam ... 79

4.2. Thăc tr¿ng lao đáng trong l*nh văc thm dị và khai thác dÅu khí căa TÁp đồn DÅu khí Quác gia ViËt Nam ... 85

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

4.3. Thăc tr¿ng t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc thm dò và khai thác dÅu khí căa TÁp đồn DÅu khí qc gia ViËt Nam (PVN) ... 87 4.4. Đánh giá chung vÅ t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc thm dò và khai thác dÅu khí căa TÁp đồn DÅu khí quác gia ViËt Nam ... 118 CH¯¡NG 5: GIÀI PHÁP HỒN THIÊN T¾O ĐàNG LĂC CHO NG¯àI LAO ĐàNG TRONG L)NH VĂC THM DỊ VÀ KHAI THÁC DÄU KHÍ CĂA TÀP ĐỒN DÄU KHÍ QC GIA VIÊT NAM ... 126 5.1. Bái cÁnh hiËn nay và nhāng yêu cÅu đặt ra đái vßi t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc thm dị và khai thác dÅu khí căa TÁp đồn dÅu khí Qc gia ViËt Nam ... 1265.2. Mát sá giÁi pháp t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc thm dò và khai thác dÅu khí thc TÁp đồn dÅu khí Qc gia ViËt Nam ... 132 KÂT LUÀN ... 147 TÀI LIÊU THAM KHÀO ... 150

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<b>DANH MỤC CÁC CHỵ VIắT TT Ch vit tt: Ch vit đÅy đă: </b>

BQ: Bình quân

CBCNV: Cán bá công nhân viên CFA: YÃu tá khẳng đánh CNKT: Công nhân kỹ thuÁt

EFA: YÃu tá khám phá

E&P: Exploration and Production

GĐ: KPIs:

PVEP: Tång cơng ty Thm dị Khai thác dÅu khí PVN: TÁp đồn DÅu khí Quác gia ViËt Nam

SBC: Schlumberger Business Consulting SXKD: SÁn xuÃt kinh doanh

TB: Trung bình

TD&KT: Thm dò và khai thác

VSP: Liên doanh ViËt - Nga (Vietsovpetro)

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<b>DANH MỤC BẢNG BIỂU </b>

BÁng 2.1. HË tháng các cơng trình nghiên cąu học thuyÃt t¿o đáng lăc lao đáng ... 37

BÁng 2.2. Hai nhóm yÃu tá căa Hezberg ... 40

BÁng 2.3. Tång hÿp các yÃu tá t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng ... 48

BÁng 3.1. Tóm tÃt các giÁ thuyÃt nghiên cąu ... 66

BÁng 3.2. Thang đo u tá chính sách tun chọn và sÿ dāng ... 66

BÁng 3.3. Thang đo yÃu tá chính sách đào t¿o và phát triÇn ... 67

BÁng 3.4. Thang đo u tá chính sách tiÅn l°¢ng và khen th°ãng, kỷ luÁt ... 68

BÁng 3.5. Thang đo yÃu tá môi tr°áng làm viËc ... 68

BÁng 3.6. Thang đo yÃu tá công tác tuyên truyÅn và giáo dāc ... 69

BÁng 3.7. Thang đo Đáng lăc lao đáng trong TD&KT dÅu khí ... 70

BÁng 3.8. Các biÃn và nguãn gác các thang đo ... 70

BÁng 3.9. Các bòc thc hiận phÂng phỏp thu thp v x lý tài liËu s¢ cÃp... 71

BÁng 3.10. Tháng kê các đ¢n vá thuác m¿u nghiên cąu ... 75

BÁng 3.11. Đặc điÇm căa m¿u nghiên cąu... 76

BÁng 4.1. Tång hp cỏc chò tiờu c bn phn ỏnh kt qu ho¿t đáng ... 80

sÁn xuÃt kinh doanh căa PVN ... 80

BÁng 4.2. BÁng sá l°ÿng lao đáng ã mát sá l*nh văc chính ... 84

BÁng 4.3. Tháng kê trình đá căa lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí ... 86

giai đo¿n 2016-2020 ... 86

BÁng 4.4. Tháng kê sá ng°ái tuyÇn dāng trong giai đo¿n 2016-2020 ... 88

BÁng 4.5. Tháng kê tình hình thu nhÁp bình quân căa ng°ái lao đáng căa 5 l*nh văc chính căa PVN ... 91

BÁng 4.6. Tång sá l°ÿt đào t¿o và kinh phí đào t¿o giai đo¿n 2016 - 2020 ... 93

BÁng 4.7. Kinh phí đào t¿o trung bình hàng nm cho mát lao đáng căa 5 l*nh văc chính giai đo¿n 2016-2020 ... 95

BÁng 4.8. Tóm tÃt các chính sách t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong ... 108

l*nh văc TD&KT dÅu khí ... 108

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

BÁng 4.9. HË sá Cronbach’s Alpha các thành phÅn thang đo các yÃu tá t¿o đáng lăc

cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí ... 110

BÁng 4.10. Cronbach’s Alpha các thành phÅn thang đo Đáng lăc cho ng°ái lao đáng vßi hË sá Cronbach’s Alpha là 0,939 vßi 7 biÃn ... 111

BÁng 4.11. Cronbach Alpha các thành phÅn thang đo Các yÃu tá t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng sau khi đã lo¿i bß các biÃn ... 111

BÁng 4.12. KÃt quÁ phân tích nhân tá khám phá-EFA ... 112

BÁng 4.13. HË sá t°¢ng quan căa các biÃn trong mơ hình ... 113

BÁng 4.14. KÃt quÁ phân tích hãi quy tuyÃn tính ... 114

BÁng 4.15. KÃt quÁ kiÇm đánh să khác biËt vÅ Đá tuåi và Thâm niên công tác ... 115

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<b>DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, Đà THỊ </b>

Hình 1. Khung nghiên cąu căa luÁn án ... 7 Hình 2.1. Tháp nhu cÅu căa Maslow [41] ... 38 Hỡnh 2.2. S ó biầu thỏ cỏc dng ỏng lc lao đáng theo lý thuyÃt SDT [139] ... 42 Hình 2.3. Đáng lăc cho ng°ái lao đáng theo giai đo¿n să nghiËp căa cuác đái con ng°ái [91] ... 44 Hình 3.1. Mơ hình nghiên cąu đÅ xt t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh v<i>ăc TD&KT dÅu khí (Nguồn đề xuất cÿa tác giả) ... 71 </i>

Hình 5.1. Mơ hình cÃp đá phát triÇn Qn trá nhân lăc theo SBC [28] ... 133 Hình 5.2. BiÇu đã thÇ hiËn thái gian đào t¿o phát triÇn đÇ đ¿t khÁ nng làm viËc chă đáng [24] ... 138 Hình 5.3. Mơ hình phát triÇn nghÅ nghiËp hình chā Y [28] ... 139

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

<b>Mâ Đ¾U 1. Lý do lāa chãn đÁ tài </b>

Thăc hiËn tiÃn trình hái nhÁp quác tà khi ViËt Nam tham gia các hiập ỏnh thÂng mi t do th hậ mòi (AFTA) nên đã t¿o sąc ép c¿nh tranh giāa các tå chąc trên mọi l*nh văc đÇ đ¿t đ°ÿc māc tiêu phát triÇn. Kinh tà sá, kinh tà tn hồn, tng tr°ãng xanh, xu thà chuyÇn dách nng l°ÿng là nhāng yêu cÅu tÃt yÃu đái vßi các doanh nghiËp trong nÅn kinh tà qc dân. ĐÇ có thÇ cung cÃp sÁn phẩm và dách vā tát nhÃt cho khách hàng thì mọi tå chąc phÁi sÿ dāng và huy đáng các nguãn lăc khác nhau trong đó nguãn nhân lăc có vai trị qut đánh nâng cao hiËu q ho¿t đáng kinh doanh. Do vÁy, ng°ái làm công tác lãnh đ¿o, quÁn lý trong doanh nghiËp muán sÿ dāng nguãn nhân lăc hiËu q thì phÁi có nhāng biËn pháp t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng. ĐiÅu này sÁ giúp nguãn nhân lăc trong tå chąc sÁ đ°ÿc sÿ dāng có hiËu q nhÃt và có thÇ khai thác tái °u các khÁ nng nguãn lăc con ng°ái. Ng°ái lao đáng có đáng lăc làm viËc thơng qua hË tháng các chính sách, biËn pháp quÁn lý, t¿o đáng lăc đÇ ng°ái lao đáng phát huy nng lăc, sáng t¿o trong lao đáng và đãng thái t¿o să trung thành, gÃn bó và thu hút lao đáng có trình đá làm viËc ã doanh nghiËp.

TÁp đoàn DÅu khí Qc gia ViËt Nam (PVN) ln đóng vai trị quan trng ỏi vòi s phỏt triần ca t nòc. TrÁi qua q trình phát triÇn, TÁp đồn đã hồn chßnh chi giá trá dÅu khí là: thm dị, khai thác dÅu khí (th°ÿng nguãn) - chà biÃn, tàng trā (trung nguãn) - phân phái dÅu khí (h¿ nguãn). Trong đó, ho¿t đáng thm dị và khai thác (TD&KT) dÅu khí là khâu đÅu tiên, đóng vai trị qut đánh nhÃt trong viËc gia tng trā l°ÿng dÅu khí, quyÃt đánh să phát triÇn căa nhāng khâu sau nhằm māc tiêu đÁm bÁo an ninh nng l°ÿng quác gia và khẳng đánh lÿi ích, chă qun qc gia trên biÇn.

Theo đó, nhiËm vā cā thÇ đặt ra trong kà ho¿ch 5 nm 2021-2025 căa PVN trong l*nh văc TD&KT dÅu khí là đẩy m¿nh cơng tác tìm kiÃm, thm dị nhằm gia tng trā l°ÿng dÅu khí, sÿ dāng hiËu q ngn tài ngun dÅu khí trong n°ßc, đãng thái tìm kiÃm c¢ hái TD&KT dÅu khí ã nòc ngoi; tng cỏng nghiờn cu iu tra c bn và tìm kiÃm, thm dị đái vßi các đái t°ÿng phi truyÅn tháng (khai thác dÅu khí

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

đá phiÃn, khí than, bng cháy) [13]. Bên c¿nh đó, ho¿t đáng căa l*nh văc TD&KT dÅu khí đang đąng tr°ßc nhiÅu thách thąc nh° giá dÅu thơ giÁm; bÃt ån ã ngồi BiÇn Đơng làm ho¿t đáng TD&KT dÅu khí gặp nhiÅu khó khn; các mß dÅu khí đang khai thác suy giÁm sÁn l°ÿng, các phát hiËn dÅu khí mßi chă u là các mß nhß, mß cÁn biên, các vùng chãng lÃn; các dă án ã nòc ngoi ang triần khai gp khú khn v vỏn, răi ro cao và phÁi c¿nh tranh vßi các cơng ty du khớ lòn trờn th giòi.

Hiận nay, ầ đáp ąng nhiËm vā trên, TÁp đồn có khng h¢n 6.000 lao đáng ho¿t đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí, trong đó có mát sá l°ÿng lßn là chun gia, kỹ s° có trình đá cao, chun nghiËp, giàu kinh nghiËm, gißi tay nghÅ, sáng t¿o ã nhiÅu ngành nghÅ phù hÿp vßi mơi tr°áng qc tÃ. Song thăc tÃ, vÃn đÅ c¢ chÃ, chính sách đãi ngá căa PVN đÇ giā chân và thu hút nhân tài làm viËc lâu dài đáp ąng yêu cÅu thăc hiËn chiÃn l°ÿc đặt ra đang gặp nhiÅu khó khn. Mặc dù, PVN đã có nhiÅu giÁi pháp quÁn trá nhân lăc nh° tng thu nhÁp, chà đá đãi ngá đÇ thu hút thêm các chuyên gia trong l*nh văc TD&KT dÅu khí nh°ng vßi mąc thu nhÁp đó chß thu hút ng°ái lao đáng làm viËc ã TÁp đoàn và các đ¢n vá ã Hà Nái và gÅn gia đình chą khơng t°¢ng xąng khi làm viËc ã các cơng trình biần xa t lin hoc chò phự hp vòi lao ỏng tr tròc khi chuyần sang lm viậc ó cỏc nh thu nòc ngoi. HÂn na, trong cụng tỏc tuyần má và tun dāng ng°ái lao đáng có trình đá trong l*nh văc TD&KT v¿n có hiËn t°ÿng trơng chá vo ngỏi giòi mang hó s hoc c bỏ trớ vào các chąc danh ch°a phù hÿp vßi nng lăc, kinh nghiËm nên ng°ái lao đáng có trình đá đã bß viËc sang các cơng ty dÅu khí trong khu văc hoặc sang các l*nh văc khác hoặc bß lỡ c hỏi thu hỳt thờm cỏc chuyờn gia giòi.

Do vÁy, viËc PVN cÅn có nhāng giÁi pháp phù hÿp nhằm thu hút, giā chân và phát triÇn lăc l°ÿng lao đáng, nhÃt là lao đáng có trình đá trong l*nh văc TD&KT dÅu khí là rÃt cÃp bách hiËn nay. Mát trong nhāng giÁi pháp thu hút, giā chân và phát triÇn lăc l°ÿng lao đáng trong l*nh văc này là t¿o nhāng điÅu kiËn tát h¢n nāa đÇ có thÇ t¿o thêm đáng lăc lao đáng cho họ.

Qua nghiên cąu, tìm hiÇu cho thÃy, hiËn t¿i mßi chß có mát sá cơng trình nghiên cąu liên quan đÃn l*nh văc quÁn trá nhân lăc căa PVN đ°ÿc cơng bá mà ch°a có nghiên

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

cąu đác lÁp vÅ giÁi pháp t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí. Vì vÁy đÅ tài luÁn án đã đ°ÿc lăa chọn nghiên cąu nhằm đÅ xuÃt cho PVN nhāng giÁi pháp phù hÿp và khÁ thi đÇ tng c°áng đáng lăc lao đáng cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí.

Tr°ßc nhāng u cÅu lý ln và thăc tiÉn trên, nghiên cąu sinh lăa chọn đÅ tài: <i><b>“Nghiên cứu tạo động lực cho người lao động trong lĩnh vực thăm dị và khai </b></i>

<i><b>thác dầu khí của Tập đồn Dầu khí Quốc gia Việt Nam= cho ln án tiÃn s* căa </b></i>

mình là cÃp thiÃt, có tính thái să, ý ngh*a khoa học và thăc tiÉn.

<b>2. Māc tiêu nghiên cąu căa đÁ tài luÁn án </b>

Trên c¢ sã đánh giá thăc tr¿ng t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc thm dò và khai thác dÅu khí, luÁn án đÅ xuÃt các giÁi pháp t¿o đáng lăc có cn cą khoa học và tính khÁ thi đÇ thu hút, giā chân và phát triÇn lăc l°ÿng lao đáng trong l*nh văc này dÅu khí nhằm nâng cao hiËu quÁ công viËc, thăc hiËn thÃng lÿi chin lc phỏt triần ca PVN.

<b>3. ỗi tng v ph¿m vi nghiên cąu đÁ tài luÁn án </b>

<i><b>a. Đối tượng nghiên cứu của đề tài luận án </b></i>

Đái t°ÿng nghiên cąu căa luÁn án tÁp trung vào đáng lăc và các giÁi pháp t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí căa ng°ái sÿ dāng lao

<i><b>đáng là PVN. </b></i>

<i><b>b. Phạm vi nghiên cứu </b></i>

- Ph¿m vi vÅ không gian: Đái ngũ lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí căa PVN, bao gãm ng°ái lao đáng làm viËc trên các cơng trình dÅu khí thc Cơng ty liên doanh ViËt-Nga (VSP) và Tång cơng ty Thm dị khai thác dÅu khí (PVEP).

- Ph¿m vi vÅ nái dung: Nghiên cąu tiÃp cÁn nái dung thăc tr¿ng t¿o đáng lăc lao đáng, các nhân tá Ánh h°ãng và giÁi pháp t¿o đáng lăc đÇ thu hút, giā chân và phát triÇn lăc l°ÿng lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí căa PVN.

- Ph¿m vi vÅ thái gian: Sá liËu thăc tà phāc vā phân tích thăc tr¿ng t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng đ°ÿc tÁp trung giai đo¿n 5 nm (2016-2020) và các giÁi pháp h°ßng tßi giai đo¿n đÃn nm 2035.

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

<b>4. NhiÇm vā nghiên cąu căa đÁ tài luÁn án </b>

<i>Thā nhất, làm sáng tò ton diận c só lý lun, thc tiẫn v đáng lăc và t¿o </i>

đáng lăc cho ng°ái lao đáng.

<i>Thā hai, phân tích thăc tr¿ng t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc </i>

TD&KT dÅu khí thuác PVN xác đánh các mặt làm đ°ÿc cÅn phát huy, các mặt h¿n chà và nguyên nhân căa h¿n chÃ.

<i>Thā ba, phân tích, đánh giá các yÃu tá (chính sách) t¿o đáng lăc đái vßi ng°ái </i>

lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí căa PVN qua nghiên cąu đánh l°ÿng.

<i>Thā tư, từ kÃt quÁ phân tích thăc tr¿ng cũng nh° đánh giá các yÃu tá t¿o đáng </i>

lăc cho ng°ái lao đáng đã chß ra, kÃt hÿp vòi d bỏo bỏi cnh phỏt triần ngnh du khớ th giòi, chin lc phỏt triần ngnh du khớ trong n°ßc, luÁn án đÅ xuÃt mát sá giÁi pháp t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí căa PVN.

<b>5. Khung nghiên cąu đÁ tài căa luÁn án </b>

ĐÇ đ¿t đ°ÿc māc tiêu nghiên cąu đÅ tài căa luÁn án, NCS đã đ°a ra khung nghiên cąu đÅ tài căa luÁn án (hình 1).

<b>6. Ý ngh*a khoa hãc và thāc tiÅn căa luÁn án </b>

- LuÁn án đã hË tháng hóa và góp phÅn làm sáng tß nhāng vÃn đÅ lý luÁn chung vÅ đáng lăc, t¿o đáng lăc cho lao đáng, xác đánh đ°ÿc các nhân tá Ánh h°ãng và chính sách t¿o đáng lăc cho lao đáng trong l*nh văc đặc thù là TD&KT dÅu khí.

- LuÁn án đã phân tích thăc tr¿ng t¿o đáng lăc cho lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí căa PVN vßi nhāng mặt làm đ°ÿc, mặt tãn t¿i và nguyên nhân cũng nh° nhân tá Ánh h°ãng. Qua đó, luÁn án đã đÅ xuÃt nhāng giÁi pháp t¿o đáng lăc phù hÿp vßi bái cÁnh hiËn nay căa ngành dÅu khí. Vì vÁy, kÃt quÁ nghiên cąu căa luÁn án giúp cho các nhà quÁn trá căa PVN tham khÁo xây dăng hË tháng chính sách t¿o đáng lăc cho lao đáng phù hÿp vßi ngành nghÅ, đái t°ÿng. Ngồi ra, kÃt quÁ nghiên cąu căa luÁn án còn là tài liËu tham khÁo cho các nhà quÁn trá khác trong viËc t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng cũng nh° nhāng ng°ái quan tâm đÃn vÃn đÅ này.

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

<b>7. ĐiÃm mái căa luÁn án </b>

<i>Về mặt lý luận: Ln án đã xây dăng mơ hình lý thut, thang đo t¿o đáng lăc </i>

cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí.

<i>Về mặt thực tiễn: </i>

- LuÁn án đã đo l°áng và chąng minh tác đáng nhân quÁ căa các yÃu tá chính sách đÃn t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí căa PVN; - LuÁn án đã đÅ xt giÁi pháp hồn thiËn chính sách t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí căa PVN

<b>8. Nhÿng đóng góp mái căa đÁ tài luÁn án </b>

<i>Thā nhất, luÁn án đã phân tích và xác đánh hË tháng hóa nhāng vÃn đÅ lý luÁn </i>

chung liên quan đÃn đáng lăc, t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng. ĐiÅu này có ý ngh*a trong đóng góp mßi nghiên cąu t¿o đáng lăc đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí căa PVN trong bái cÁnh hiËn nay.

<i>Thā hai, luÁn án đã tiÃn hành nghiên cąu, đánh giá thăc tr¿ng công tác t¿o đáng </i>

lăc cho ng°ái lao đáng trong các đ¢n vá ho¿t đáng l*nh văc TD&KT dÅu khí và đã xây dăng, kiÇm đánh mơ hình nghiên cąu cho thÃy các u tá chính sách t¿o đáng lăc nh° đào t¿o và phát triần, lÂng thóng v k lut, tuyần chn v s dāng lao đáng, mơi tr°áng làm viËc&có tác đáng thn chiÅu đÃn đáng lăc làm viËc căa lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí.

<i>Thā ba, luÁn án đã tiÃn hành nghiên cąu đánh l°ÿng xác đánh các chính sách t¿o </i>

đáng lăc c¢ bÁn cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc TD&KT đó là (1) Đào t¿o và phỏt triần; (2) LÂng thóng v k lut, (3) Tuyần chọn và sÿ dāng tác đáng đÃn đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí ã nhāng mąc đá khác nhau. ĐiÅu đó đã góp phÅn thut phāc rằng cÅn đåi mßi, hồn thiËn nhāng giÁi pháp cā thÇ phù hÿp góp phÅn t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng nhằm đÁm bÁo nguãn nhân lăc đáp ąng yêu cÅu mßi đặt ra.

<i>Thā tư, luÁn án đã giúp các nhà quÁn lý các đ¢n vá hot ỏng TD&KT du khớ </i>

cú nhng phÂng hòng v đÅ xuÃt các giÁi pháp t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng phù hÿp vßi māc tiêu chiÃn l°ÿc căa PVN đÃn nm 2035.

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

<b>9. K¿t cÃu nßi dung căa đÁ tài ln án </b>

Ngồi lái mã đÅu, kÃt luÁn, danh māc tài liËu tham khÁo và phā lāc, nái dung luÁn án đ°ÿc kÃt cÃu gãm 5 ch°¢ng nh° sau:

<i><b>Chương 1: Tång quan các nghiên cąu liên quan đÃn đÅ tài </b></i>

<i><b>Chương 2: C¢ sã lý luÁn và thăc tiÉn vÅ t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng </b></i>

trong l*nh văc thm dị và khai thác dÅu khí.

<i><b>Chương 3: Ph°¢ng pháp nghiên cąu. </b></i>

<i><b>Chương 4: Thăc tr¿ng t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc thm </b></i>

dò và khai thác dÅu khí căa TÁp đồn DÅu khí Qc gia ViËt Nam.

<i><b>Chương 5: GiÁi pháp hoàn thiËn t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh </b></i>

văc thm dò và khai thác dÅu khí căa TÁp đồn DÅu khí Quác gia ViËt Nam.

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

<b>Hình 1. Khung nghiên cąu căa luÁn án Nghiên cąu tài liÇu thą cÃp </b>

- Các cơng trình nghiên cąu trong và ngồi n°ßc liên quan đÃn t¿o đáng lăc

- Các vn bÁn pháp lý căa Nhà n°ßc (Chính phă, Bá Lao đáng TB&XH, Bá Cơng th°¢ng &)

- Tài liËu liên quan đÃn t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc TD&KT căa PVN (các QuyÃt đánh, các hòng dn, cụng vn &)

<b>Nghiờn cu ti liầu s cÃp </b>

 <b>Nghiên cąu đánh tính: </b>

+ Phßng vÃn chun giam thÁo ln nhóm tÁp trung (kiÇm tra thang đo giÁ thuyÃt).

+ Phßng vÃn sâu (thang đo chính thąc)

 <b>Nghiên cąu đánh lng: </b>

ỏnh giỏ bng cõu hòi ầ iu chònh cho phù hÿp vßi đặc thù lao đáng TD&KT căa PVN, sách báo, t¿p chí chuyên ngành, internet &

<b>Các y¿u tỗ c bn to òng lc cho ngói lao òng trong l*nh vc TD&KT du </b>

<b>khớ Bỗi cnh </b>

<b>hiần nay v yờu cu ỗi vỏi NL </b>

<b>trong l*nh vc TD&KT </b>

<b>CÂ s lý thuyt v </b>

<b>to òng lc cho ngói lao </b>

<b>òng </b>

<b>CÂ s thc tin to òng lc cho ng°ãi lao </b>

<b>đßng </b>

Nhāng giá trá tri thąc khoa học và khng tráng

<b>nhân </b>

<b>ĐÀ XT GIÀI PHÁP HỒN THIỈN TắO ịNG LC CHO NGõI LAO ịNG TRONG L)NH VC TD&KT DÄU KHÍ CĂA PVN </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

<b>CH¯ƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CĀU LIÊN QUAN Đ¾N ĐÀ TÀI 1.1. Tëng quan các nghiên cąu vÁ t¿o đßng lāc cho ng°ãi lao đßng </b>

<i><b>1.1.1. Các nghiên cứu của nước ngoài về tạo động lực cho người lao động </b></i>

T¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng đã đ°ÿc nghiên cąu từ rÃt lâu, tuy nhiên vÃn đÅ này chß đ°ÿc nghiên cąu mát cách có hË tháng và phát triÇn m¿nh mÁ từ nhāng nm đÅu thà kỷ 20 đÃn nay, có nhāng ngành nghÅ, quác gia đã nghiên cąu vÃn đÅ này nh° ngành xây dăng, nông nghiËp, khai thác khoáng sÁn, tin học, giáo dāc, y tà ... và ã mát sá n°ßc nh° Malaysia, Iran, Hà Lan, NhÁt BÁn, Nigeria, Đài Loan, Nga, Mỹ ... Qua khÁo cąu mát sá cơng trình, NCS có thÇ chia thành các vÃn đÅ nghiên cąu sau đây:

<i><b>a. Các nghiên cứu về học thuyết tạo động lực </b></i>

Nghiên cąu căa nhóm tác giÁ Gary [96] đã xem xét lách sÿ các nghiên cąu vÅ đáng lăc và lý thuyÃt t¿o đáng lăc ã thà kỷ 20 và từ đó dă đốn các cách thąc thúc đẩy ng°ái lao đáng sÁ đ°ÿc thăc hiËn ã thà kỷ 21.

Să phát triÇn căa các học thuyÃt t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong t°¢ng lai là cơng trình nghiên cąu căa nhóm tác giÁ Steers [151]. Nghiên cąu căa nhóm tác giÁ Gary [96] đã tång hÿp các nghiên cąu vÅ đáng lăc làm viËc giai đo¿n từ 1993- 2003 và kÃt luÁn rằng thiÃt lÁp māc tiêu, nhÁn thąc xã hái và lý thuyÃt công bằng tå chąc là 3 cách tiÃp cÁn quan trọng t¿o đáng lăc làm viËc cho ng°ái lao đáng xuÃt hiËn 30 nm qua và sÁ Ánh h°ãng đÃn đáng lăc ã nhāng nm đÅu căa thà kỷ 21.

Khi nghiên cąu học thuyÃt t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng do các học giÁ nåi tiÃng trên thà gißi đ°a ra trong các thÁp kỷ gÅn đây, các tác giÁ Lê Trung Thành và Vũ Hoàng Ngân [41] đã tång hÿp, chia thành các học thuyÃt t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng thành ba nhóm: Nhóm học thuyÃt vÅ nguãn gác t¿o đáng lăc, nhóm học thuyÃt vÅ quá trình t¿o đáng lăc và nhóm học thut vÅ tính cách xã hái.

<i>* Các học thuyết về nguồn gốc tạo động lực </i>

ThÁp niên 50 căa thà kỷ XX đánh dÃu să phát triÇn căa các học thuyÃt t¿o đáng lăc dăa trên c¢ sã lý giÁi nhu cÅu và mong muán căa con ng°ái lao đáng và nhāng cơng cā thßa mãn nhu cÅu đó (học thut vÅ nguãn gác t¿o đáng lăc). Đây là cách tiÃp cÁn hiËu quÁ đÇ thúc đẩy ng°ái lao đáng. Mát sá học thuyÃt thuác nhóm

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

này đã đ°ÿc các tác giÁ nghiên cąu Sunil R. (2004)[154], Riley (2005) [141]; Gary & Craig (2005) [96]; Mc Kee (2007) [123], Reuben M.B. (2007) [138], Ivancevich et al. (2007) [102]; Rahman et al.(2017) [135]. Bao gãm:

<i><b>- Học thuyết cấp bậc nhu cầu của Maslow </b></i>

Maslow cho rằng hành vi căa con ng°ái bÃt nguãn từ nhu cÅu (nhu cÅu sinh lý, nhu cÅu an toàn, nhu cÅu xã hái, nhu cÅu đ°ÿc tôn trọng và nhu cÅu hoàn thiËn). Nh°ng nhu cÅu căa con ng°ái đ°ÿc sÃp xÃp theo mát thą tă °u tiên từ thÃp tßi cao và chia thành 5 bÁc. Vì vÁy, các nhà quÁn trá muán t¿o đáng lăc cho nhân viên ca h thỡ tròc ht phi hiầu c nhõn viờn đó đã và đang thßa mãn nhu cÃp ã cÃp bÁc nào, từ đó có đánh h°ßng vào să thßa mãn nhu cÅu đó bằng các chính sách t¿o đáng lăc phù hÿp đãng thái bÁo đÁm đ¿t đÃn các māc tiêu tå chąc.

<i><b>- Học thuyết ba nhu cầu của David Mc. Clelland </b></i>

Theo David Mc. Clelland, con ng°ái có ba nhu cÅu c¢ bÁn là nhu cÅu thành tích, nhu cÅu liên kÃt và nhu cÅu quyÅn lăc. Ąng dāng căa học thuyÃt này trong t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng là xác đánh yÃu tá thúc đẩy chi phái nhân viên, bá trí cơng viËc phù hÿp, xác đánh và phân lo¿i từng nhóm nhân viên theo ba nhu cÅu, cÅn xây dăng ch°¢ng trình đào t¿o phát huy thà m¿nh nhu cÅu căa từng ng°ái.

<i><b>- Học thuyết nhu cầu E.R.G của Clayton Alderfer </b></i>

Con ng°ái không phÁi theo đuåi từng nhu cÅu riêng l¿ nh° quan điÇm Maslow mà cùng mát lúc theo uồi viậc thòa món ba nhu cu c bn: nhu cÅu tãn t¿i, nhu cÅu quan hË và nhu cÅu phát triÇn. Vì vÁy, các nhà qn lý cÅn phÁi hiÇu rằng nhân viên có rÃt nhiÅu nhu cÅu cÅn phÁi đ°ÿc thßa mãn cùng mát lúc nh° nhu cÅu thù lao lao đáng (tiÅn l°¢ng, th°ãng, phúc lÿi phÁi đă lßn, thßa đáng; điÅu kiËn làm viËc an tồn, thn lÿi); xây dăng vn hóa doanh nghiËp đÇ t¿o să gÃn bó, chia s¿, trao đåi vßi cÃp trên, óng nghiập v cp dòi; c o to, phỏt triần và thng tiÃn.

<i><b>- Học thuyết hệ thống hai yếu tố của Hezberg </b></i>

Theo Hezberg có 2 nhóm yÃu tá: nhóm u tá đáng lăc (nái dung cơng viËc), nhóm u tá duy trì (mơi tr°áng làm viËc) trong quá trình lao đáng.

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

<i><b>- Học thuyết đặc điểm công việc của Hackman và Oldham </b></i>

Theo học thut, các đặc điÇm cơng viËc có ba thành phÅn chính: nhāng đặc điÇm cát lõi cơng viËc, tr¿ng thái tâm lý chă yÃu và kÃt quÁ làm viËc. Ąng dāng căa học thuyÃt này nhằm t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng là: Ln chun cơng viËc; Thay đåi công viËc đ°ÿc giao và kÃt hÿp các nhiËm vā; Trao niÅm tin cho ng°ái lao đáng; Phân cơng cơng viËc cho các nhóm; Khun khích chia s¿ ý t°ãng; Xây dăng hË tháng đánh giá; KÃt nái nhân viên, ng°ái lao đáng vßi khách hàng.

<i>* Các học thuyết về quá trình tạo động lực </i>

Các học thuyÃt vÅ quá trình t¿o đáng lăc (quá trình nhÁn thąc) đÅ cÁp đÃn công cā hành đáng đÃn đáng lăc căa ng°ái lao đáng đáp ąng nhāng nhu cu m h tỡm kim ầ c thòa món v bàn vÅ q trình nhÁn thąc mà từ đó d¿n dÃt con ng°ái đặt ra lăa chọn này hay lăa chọn khác trong môi tr°áng làm viËc căa họ. Các tác giÁ nghiên cąu Richard & Debra (2004) [140]; Gary & Craig (2005) [96]; Abby (2007) [74]; Chiang & Jang (2008) [92]; Moorhead & Griffen (2012) [125]; Parijat & Bagga (2014)[131]; NguyÉn Thùy Dung (2015)[7]; NguyÉn Thanh Tùng (2019) [67].

<i><b>- Học thuyết kỳ vọng của Vroom </b></i>

Học thuyÃt này cho rằng đáng lăc căa cá nhân sÁ phā thuác vào mąc đá kỳ vọng hành đáng đó sÁ mang đÃn mát kÃt quÁ nhÃt đánh và giá trá kÃt quÁ đó cho cá nhân. Ąng dāng căa học thuyÃt kỳ vọng căa Victor Vroom là muán t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng thì nhà quÁn lý cÅn phÁi tái đa hóa đ°ÿc ba giá trá tác đáng đÃn đáng lăc, đó là kỳ vọng, ph°¢ng tiËn và tính hÃp d¿n mà ng°ái lao đáng đặt ra cho phÅn th°ãng.

<i><b>- Học thuyết về sự công bằng của John Stacy Adams </b></i>

Theo học thuyÃt công bằng, đáng lăc làm viËc và mąc đá hài lòng trong cơng viËc chính là kÃt q căa viËc các cá nhân nhÁn thąc vÅ să công bằng thông qua so sánh vÅ đÅu vào (nhāng đóng góp căa ng°ái lao đáng vào công viËc vÅ mặt sá l°ÿng, chÃt l°ÿng) và đÅu ra (nhāng kÃt quÁ họ nhÁn đ°ÿc trong tå chąc có thÇ là hāu hình và vơ hình, có thÇ mang tính tích căc và tiêu căc). Do đó nhà qn lý cÅn phÁi: Cơng bằng trong l°¢ng, th°ãng; trong c¢ hái làm viËc; trong să kích lË, đáng viên; trong truyÅn tÁi thông tin.

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

<i><b>- Học thuyết tăng cường tích cực của B.Frederic Skinner </b></i>

Học thuyÃt này nêu lên ý t°ãng vÅ viËc hành vi căa cá nhân có thÇ đ°ÿc đánh hình thơng qua tác đáng căa nhāng kích thích bên ngồi, hay nói cách khác là thơng qua tác đáng căa viËc th°ãng, ph¿t, hoặc bß qua. Vì vÁy, t¿o đáng lăc thì nhà qn lý cÅn hiÇu rằng hành vi ca con ngỏi cú thầ c ỏnh hòng thụng qua tác đáng căa th°ãng, ph¿t thông qua đánh giá thăc hiËn cơng viËc mát cách th°áng xun, có cn cą khoa học. Nhà quÁn lý cÅn xây dăng các quy chà chà vÅ thù lao lao đáng nh° quy chà tiÅn l°¢ng, quy đánh khen th°ãng.

<i><b>- Học thuyết đặt mục tiêu của Edwin A.Locke </b></i>

Học thuyÃt māc tiêu căa Edwin.A.Locke cho rằng khi ng°ái lao đáng cam kÃt vòi mc tiờu, cú nhng nng lc cn thit ầ thăc hiËn nhiËm vā và khơng có nhāng m¿u thu¿n vßi māc tiêu căa tå chąc. BÁn thân các māc tiêu là nguãn gác t¿o nên đáng lăc cho ng°ái lao đáng. Qn trá bằng māc tiêu cịn thÇ hiËn să tháng nhÃt và gÃn kÃt chặt chÁ vÅ māc tiêu thăc hiËn công viËc ã tÃt cÁ các cÃp qn lý, t¿o nên mát bÅu khơng khí làm viËc ch ỏng, sỏng to, ỏnh hòng n tÂng lai v đánh h°ßng kÃt q, thơng tin thơng st và să hÿp tác chặt chÁ giāa ng°ái quÁn lý cÃp trên vßi nhân viên cÃp d°ßi.

<i><b>- Học thuyết tự quyết của Edward L.Deci và Richard M.Ryan </b></i>

Học thuyÃt tă quyÃt (SDT-Self determination theory) tÁp trung vào đáng lăc tă quyÃt (hành đáng tă nguyËn và đ°ÿc trÁi nghiËm) và đáng lăc do chi phái (hành đáng vì phÅn th°ãng bên ngoài). Ąng dāng căa học thuyÃt trong quÁn lý là các nhà qn lý có thÇ ąng dāng trong viËc thay đåi phong cách lãnh đ¿o, thay đåi môi tr°áng và điÅu kiËn làm viËc, thiÃt kà l¿i công viËc và đ°a ra các khoÁn đãi ngá hÿp lý nhằm tng c°áng hiËu q làm viËc, hài lịng h¢n vßi cơng viËc và cam kÃt vßi tå chąc m¿nh mÁ h¢n căa ng°ái lao đáng.

<i>* Các học thuyết về tính cách xã hội </i>

Các học thuyÃt t¿o đáng lăc dăa trên nghiên cąu đặc điÇm tính cách con ng°ái là cách tiÃp cÁn mßi cho t¿o đáng lăc. Học thuyÃt dăa trên quan điÇm rằng, ng°ái quÁn lý cÅn hiÇu rõ đặc điÇm tính cách cá nhân hoặc đặc điÇm tính cách xã hái căa

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

nhân viên đÇ dă đốn đ°ÿc hành vi lao đáng, từ đó thiÃt kà cơng viËc và bá trí ng°ái

<i><b>lao đáng vào công viËc phù hÿp và t¿o đáng lăc hiËu quÁ gãm học thuyÃt 5 yÃu tá </b></i>

tính cách căa R.Mc Crae và P.Costa và học thuyÃt kiÇu tính cách xã hái căa Michael Maccoby. Các tác giÁ nghiên cąu nhóm học thuyÃt gãm Mc Crae & John (1992) [9], Mc Crae Terracciano et al. (2005) [122]; Laguna & Purc (2016) [112]; Parr & Bernthal (2016) [132].

<i><b>b. Các nghiên cứu về vai trò của tạo động lực cho người lao động </b></i>

Vai trò căa t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng cho tå chąc đã đ°ÿc chß ra trong các cơng trình nghiên cąu sau:

<i>* Nâng cao năng suất lao động, hiệu suất làm việc: </i>

Nghiên cąu căa Shin và cáng să [148] vÅ Ánh h°ãng căa yÃu tá đáng lăc cho ng°ái lao đáng đÃn nng suÃt lao đáng trong l*nh văc xây dăng căa ng°ái lao đáng n°ßc ngồi đÃn làm viËc t¿i Hàn Qc. Cơng trình nghiên cąu này đã tiÃn hành so sánh các yÃu tá t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng căa cơng nhân từ các n°ßc Đông Nam Á đang làm viËc trên các công tr°áng xây dăng ã Hàn Quác cho thÃy các yÃu tá t¿o đáng lăc bằng kinh tà đ°ÿc coi trọng h¢n yÃu tá xã hái, yÃu tá tâm lý.

Nhóm nghiên cąu Jason và cáng să [104] đã tiÃn hành nghiên cąu đáng lăc cho ng°ái lao đáng căa nhóm cơng nhân xây dăng và chß ra đáng lăc làm viËc là mát trong nhāng yÃu tá chính Ánh h°ãng đÃn nng suÃt lao đáng.

Các tác giÁ Elizabeth [93], tác giÁ Chaitanya [90], tác giÁ Zahra [156] đã chß ra khi công ty t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng tát sÁ thúc đẩy ng°ái lao đáng nâng cao nng suÃt lao đáng và hiËu suÃt làm viËc căa ng°ái lao đáng. ĐiÅu đó góp phÅn nâng cao hiËu q kinh doanh căa doanh nghiËp. Cơng trình nghiên cąu Chandra và cáng să [91] cho rằng, vÃn đÅ t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng là làm thay đåi nhÁn thąc, hành vi căa ng°ái lao đáng.

<i>* Cải thiện sự hài lịng trong cơng việc: </i>

Nhóm tác giÁ Kwasi Dartey-Baath và Agatha Harlley [111] đã nghiên cąu và chß ra rằng viËc t¿o ra đáng lăc cho ng°ái lao đáng tát sÁ t¿o ra să hài lòng căa ng°ái lao đáng khi tham gia làm viËc t¿i công ty.

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

<i>* Đảm bảo sự cam kết cÿa người lao động với tổ chāc: </i>

Các tác giÁ Bard Kuvaas [84], Vinay [156], Kelvin [108], Kwasi [111] đã chß ra rằng, viËc t¿o ra đáng lăc cho ng°ái lao đáng tát sÁ đÁm bÁo să cam kÃt căa ng°ái

<i>lao đáng vßi tå chąc vÅ tính tn thă, lịng trung thành. </i>

<i>* Giữ chân người lao động trong tổ chāc: </i>

Các tác giÁ Sunil [154], Bidisha [86]; Ramlall [137] trong nghiên cąu căa mình đã chß ra đáng lăc cho ng°ái lao đáng tát sÁ giā chân ng°ái lao đáng làm viËc ån đánh, lâu dài trong doanh nghiËp.

Nghiên cąu căa Mansoor [117] lÃy ví dā cơng ty dÅu khí ã Omani và cho thÃy thách thąc cho các công ty dÅu khí trong t¿o đáng lăc. Nghiên cąu cho thÃy să c¿nh tranh lao đáng chÃt l°ÿng cao giāa các công ty trong ngành dÅu khí nên viËc giā chân ng°ái lao đáng đang là mái quan tâm hàng đÅu.

Bên c¿nh nhāng tác đáng tích căc căa t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng ã nhāng nghiên cąu trên, trong cơng trình nghiên cąu căa tác giÁ Reuben [138] cịn chß ra nhāng răi ro nÃu tå chąc, doanh nghiËp không t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong đ¢n vá mình.

<i><b>c. Các nghiên cứu các yếu tố tạo động lực cho người lao động trong các tổ chức </b></i>

<i>* Các yếu tố văn hóa, kinh tế, thể chế chính trị quốc gia: </i>

Nghiên cąu so sánh t¿o đáng lăc ng°ái lao đáng giāa ng°ái Mỹ và ng°ái Trung Quác căa nhóm tác giÁ Fisher [94] cho thÃy să khác biËt vÅ vn hóa, lách sÿ, kinh tÃ, thÇ chà chính trá, cách thąc qn lý có thÇ d¿n đÃn să khác biËt trong t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng giāa các quác gia. Nghiên cąu này cho rằng, các nhà quÁn lý t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng phÁi hiÇu rõ nhāng mong muán căa ng°ái lao đáng theo vùng miÅn. Nghiên cąu ã Trung Qc đã so sánh vßi kÃt q đ°ÿc cơng bá từ các quác gia khác nh° Nga, Đài Loan và Hoa Kỳ. KÃt quÁ cho thÃy, nhân viên Trung Quác cho rằng các °u đãi vÅ tiÅn l°¢ng là quan trọng nhÃt, tiÃp theo là điÅu kiËn làm viËc, să gÃn kÃt vßi nhà lãnh đ¿o và tå chąc. Cịn l¿i cơng viËc thú vá t°¢ng đái khơng quan trọng, đ°ÿc tham gia vào mọi cơng viËc là hồn tồn khơng quan trọng, đặc biËt cho nhân viên lßn tuåi.

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

Nghiên cąu căa Robert [143] đã thÿ nghiËm bằng mơ hình lý thut đÇ so sánh giāa đáng lăc làm viËc ã các n°ßc Bungari, Hungary và Hà Lan đÇ từ đó phát triÇn các mơ hình tái °u cho mßi qc gia. KÃt q nghiên cąu cho thÃy yÃu tá vn hóa và kinh tà có să khác biËt giāa các n°ßc, đặc biËt có să Ánh h°ãng bãi u tá thà chà chính trá đÃn t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng.

Nghiên cąu căa Carl [89] đã tiÃn hành nghiên cąu vßi 82 nhà quÁn lý ng°ái Thāy ĐiÇn và 86 nhà quÁn lý ng°ái Nga và kÃt quÁ cho thÃy yÃu tá vn hóa qc gia đóng vai trị quan trọng trong t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng. Nhāng ng°ái quÁn lý ã Nga cho rằng, yÃu tá t¿o đáng lăc là mąc l°¢ng và phÅn th°ãng nh°ng ng°ái quÁn lý ã Thāy ĐiÇn cho rằng, yÃu tá t¿o đáng lăc là môi tr°áng làm viËc tát cũng nh° nhÁn đ°ÿc să cơng bằng.

<i>* Yếu tố khuyến khích vật chất: </i>

Nghiên cąu căa Kenneth [109] cho rằng khi các tå chąc mn ng°ái lao đáng tn thă thì chß cÅn sÿ dāng tiÅn và các lÿi ích vÁt chÃt (gãm tiÅn l°¢ng, tiÅn th°ãng, hoa hãng, đặc quyÅn, lÿi ích và giÁi th°ãng tiÅn mặt). Các yÃu tá này là giÁi pháp dÉ dàng đÇ t¿o đáng lăc cho cụng viậc Ân gin v lm viậc ũi hòi phi tuân thă các quy tÃc và thă tāc ràng buác.

Nghiên cąu căa Munaf [127] vÅ đáng lăc lao đáng khi so sánh giāa giáo viên đ¿i học tr°áng công và tr°áng t° ã Pakistan và Malaysia là hiËu q và să hài lịng cơng viËc. Nghiên cąu căa nhóm tác giÁ Saeed [145] vÅ t¿o đáng lăc làm viËc giāa giáo viên nam và nā ã tr°áng phå thông ã Karchi- Pakistan và cho thÃy giáo viên nā có đáng lăc làm viËc h¢n nam giáo viên, các yÃu tá tiÅn l°¢ng và tham gia vào các quyÃt đánh căa giáo viên là nhāng đáng lăc làm viËc.

Nghiên cąu căa Akmal [79] chß ra: YÃu tá tiÅn l°¢ng Ánh h°ãng đÃn să hài lịng trong cơng viËc căa nhân viên, đÃn hiËu suÃt làm viËc căa nhân viên ã 20 ngành công nghiËp sÁn xuÃt trong Khu công nghiËp Makassar (Indonesia).

Nghiên cąu căa Agwu [77] cho thÃy să tác đáng căa hË tháng phÅn th°ãng công bằng lên hiËu suÃt công viËc căa ng°ái lao đáng t¿i cơng ty trách nhiËm hāu h¿n (TNHH) dÅu mß Agip Nigeria ã cÁng Harcourt vßi tß lË đáp ąng 82,05%

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

và tß lË phÁn hãi giÁm 80,77%. Đãng thái duy trì mąc l°¢ng c¿nh tranh, tính linh ho¿t trong quÁn lý hË tháng khen th°ãng.

<i>* Tổng hợp nhiều yếu tố: </i>

Các nghiên cąu căa Boeve [87] đã tiÃn hành nghiên cąu các yÃu tá t¿o đáng lăc căa các giÁng viên khoa đào t¿o trÿ lý bác s* ã tr°áng Y t¿i Mỹ trên c¢ sã sÿ dāng lý thuyÃt hai nhân tá căa Herzberg và bÁn mô tÁ công viËc. Theo nghiên cąu này nhân tá t¿o đáng lăc đ°ÿc chia làm hai nhóm là: (1) Nhóm yÃu tá nái t¿i gãm bÁn chÃt cơng viËc, c¢ hái đào t¿o và thng tiÃn; (2) Nhóm u tá bên ngồi gãm tiÅn l°¢ng, să hß trÿ cÃp trên và mái quan hË đãng nghiËp.

Nghiên cąu căa Gagné [95] cho rằng, đáng lăc bên ngồi có khÁ nng làm giÁm să hài lịng vßi công viËc do cÁm thÃy bá ép buác hoặc bá dā dß bãi các u tá bên ngồi, trong khi đó ng°ái lao đáng có nhu cÅu tă chă trong công viËc.

Nghiên cąu căa Kwasi [108] cho rằng, ng°ái lao đáng có đáng lăc bên ngồi nhiÅu h¢n thì có khÁ nng trÁi nghiËm tr¿ng thái tâm lý tiêu căc liên quan đÃn cơng viËc căa họ do đó có thÇ làm ng°ái lao đáng dÉ bá kiËt sąc khi mn đ¿t đ°ÿc u tá kích thích đó.

Nghiên cąu căa Lambrou [113] vÅ các yÃu tá t¿o đáng lăc làm viËc căa các bác s* t¿i bËnh viËn Nicosia t¿i Cyprus và xác đánh các yÃu tá Ánh h°ãng đÃn đáng lăc là đặc tính cơng viËc, tiÅn l°¢ng, đãng nghiËp và thành tích đ¿t đ°ÿc.

Nghiên cąu căa AbdoIraza [75] đã xác đánh các yÃu tá t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng bao gãm yÃu tá nái t¿i (bÁn chÃt công viËc, thành công và phát triÇn, uy tín và đÅ b¿t) và u tá ngo¿i sinh (tham gia viËc ra quyÃt đánh, đÁm bÁo să cơng bằng, tiÅn l°¢ng và phÅn th°ãng, có să kÃt nái trăc tiÃp vßi ng°ái quÁn lý, điÅu kiËn làm viËc). Ngồi ra, có mát mái t°¢ng quan cao giāa đáng lăc bên trong và bên ngoài (cÁ hai ho¿t đáng bå sung cho nhau), không giáng nh° quan điÇm cho rằng đáng lăc bên ngồi làm giÁm đáng lăc nái t¿i.

Nghiên cąu căa Shah và cáng să [147] trong ngành giáo dāc cho thÃy, tÅm quan trọng căa t¿o đáng lăc cho hài lịng trong cơng viËc căa giáo viên ã viËn nghiên

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

cąu giáo dāc. Các yÃu tá phÅn th°ãng, công nhÁn; mái quan hË să hài lòng và giám sát và khÁ nng t° duy, să đác lÁp trong công viËc là yÃu tá t¿o đáng lăc.

Nghiên cąu căa Mutale [129] vÅ đáng lăc làm viËc căa nhân viên y tà ã ba qn nơng thơn căa Zambia đã chß ra, đáng lăc dăa trên mąc đá hài lịng cơng viËc, áp lăc công viËc, tå chąc, să tÁn tâm, đúng thái gian.

Nghiên cąu căa Agwu [77], cho thÃy ngoài viËc tng hiËu quÁ làm viËc, đáng lăc nái t¿i t¿o nng l°ÿng làm viËc cho ng°ái lao đáng, Ánh h°ãng đÃn cÁm xúc, hành vi, thái đá.

Nghiên cąu căa nhóm tác giÁ Kashmala [107] t¿i các cơng ty dÅu khí ã Pakistan thì u tá đánh giá hiËu q cơng viËc, hiËu quÁ căa công nhân phÁi đ°ÿc trÁ th°ãng là t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng.

Nhóm nghiên cąu Jason [104] vÅ đáng lăc căa nhóm cơng nhân xây dăng chß ra: u tá mơi tr°áng và vn hóa tå chąc, khuyÃn khích và trao quyÅn cho ng°ái lao đáng, qn lý cơng nhân. Ngồi ra, nghiên cąu đã đ°a ra đÅ xuÃt 2 ph°¢ng pháp đÇ cÁi thiËn đáng lăc làm viËc căa công nhân xây dăng, mát là khuyÃn khích công nhân bãi các yÃu tá t¿o đáng lăc bên trong và bên ngoài, hai là cÁi thiËn să giao tiÃp giāa nhà qn lý và cơng nhân.

Nhóm nghiên cąu căa Elizabeth [93] cho lao đáng làm công ty mß ã Ghana chß ra, đáng lăc thúc đẩy cho ng°ái lao đáng bãi các yÃu tá nái t¿i và bên ngoài, đặc biËt là yÃu tá thù lao (tiÅn l°¢ng) tát sÁ thúc đẩy m¿nh đáng lăc cho lao đáng trong l*nh văc này. Ngoài ra yÃu tá sc khòe v an ton (bo hiầm) phi c chỳ trọng đÇ đÁm bÁo thăc hiËn cơng viËc cho đÃn khi vÅ h°u.

Nhóm nghiên cąu căa Bard và cáng să [85] cơng bá trong cơng trình <Đáng lăc bên trong và đáng lăc bên ngồi có liên quan khác nhau đÃn kÃt quÁ làm viËc căa ng°ái lao đáng không?= cho thÃy các yÃu tá đáng lăc nái t¿i có liên quan tích căc đÃn kÃt q và đáng lăc bên ngồi có liên quan tiêu căc hoặc khơng liên quan đÃn kÃt q tích căc.

Nghiên cąu căa Jelena [105] t¿i các cơng ty mß ã Serbia chß ra đáng lăc làm viËc căa ng°ái lao đáng t¿i đây là các ph°¢ng pháp quÁn lý hiËu quÁ, các yÃu tá nái

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

t¿i (công nhn thnh tớch, trỏch nhiậm, c hỏi phỏt triần) v các u tá bên ngồi (chính sách cơng ty, mơi tr°áng làm viËc tát, l°¢ng tát, thÿ thách trong cơng viËc).

<i>* Dự báo các yếu tố tạo động lực cho người lao động trong tương lai: </i>

Nghiên cąu căa Daniel [5] ó a ra lun iầm mòi v ỏng lăc làm viËc căa con ng°ái trong thà kỷ 21. Đáng lăc căa con ng°ái đ°ÿc biÇu hiËn qua 3 mąc 1.0 (đáng lăc lao đáng khi con ng°ái tă cung tă cÃp); mąc 2.0 (đáng lăc làm viËc vßi cơng viËc mang tính quy trình); mąc 3.0 (đáng lăc làm viËc đái vßi cơng viËc mang tính trÁi nghiËm nên tng c°áng các biËn pháp t¿o đáng lăc nái t¿i bên trong, phát huy tính chă đáng, tinh thÅn, nhiËt huyÃt mßi cá nhân).

Các nghiên cąu căa các tác giÁ Gary [97], John [106], Marylene [120] chß ra nhāng cách tiÃp cÁn quan trọng cho vÃn đÅ đáng lăc làm viËc ã thà kỷ 21 và trong t°¢ng lai là: đặt māc tiêu, nhÁn thąc xã hái, công bằng căa tå chąc. Họ cho rằng, đây là ba cách tiÃp cÁn quan trọng nhÃt cho vÃn đÅ t¿o đáng lăc làm viËc cho ng°ái lao đáng.

<i><b>d. Các nghiên cứu đánh giá ảnh hưởng của các yếu tố/ chính sách tạo động lực cho người lao động </b></i>

Nghiên cąu căa Roman [144] đã cho thÃy viËc đo l°áng đáng lăc làm viËc bằng ph°¢ng trình đa biÃn. Tác giÁ đã phân tích các yÃu tá t¿o đáng lăc và đánh giá mąc đá quan trọng căa các yÃu tá t¿o đáng lăc cho nhân viên bằng ph°¢ng pháp sÿ dāng bÁng câu hßi. Phân tích tháng kê đa biÃn (phân tích cām) đ°ÿc sÿ dāng đánh giá khÁ nng t¿o ra các lo¿i đáng lăc vßi mąc đá khác nhau.

<i><b>1.1.2. Các nghiên cứu trong nước về tạo động lực cho người lao động</b></i>

Các nghiên cąu vÅ t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng, có thÇ chia thành các vÃn đÅ nghiên cąu sau đây:

<i><b>a. Các nghiên cứu về học thuyết tạo động lực </b></i>

Qua khÁo cąu các tài liËu, tác giÁ ch°a tìm thÃy có cơng trình nào nghiên cąu riêng vÅ vÃn đÅ này. Tuy nhiên, nhiÅu luÁn án tiÃn s* nghiên cąu đÅ tài vÅ t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong tå chąc thì đã có tång hÿp các học thut vÅ t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng căa các tỏc gi trờn th giòi trong phn c só lý luÁn căa mình

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

hoặc vÁn dāng các học thuyÃt t¿o đáng lăc vào nghiên cąu thăc tà trong các ngành, l*nh văc khác nhau NguyÉn Thùy Dung [7], Phan Minh Đąc [8], Tr°¢ng Minh Đąc [9], NguyÉn Thá Ph°¢ng Lan [20], NguyÉn Thanh Tùng [67].

<i><b>b. Các nghiên cứu về vai trò của tạo động lực cho người lao động </b></i>

Sách <Giā chân nhân viên bằng cách nào=, căa tác giÁ V°¢ng Minh KiËt [19] đã đ°a ra mát sá giÁi pháp giā chân nhân viên và giúp cho nhân viên gÃn bó lâu dài vßi doanh nghiËp chính là bằng các yÃu tá đáng lăc cho ng°ái lao đáng.

Nghiên cąu căa Quan Minh Nhăt và Đặng Thá Đoan Trang [25] : <Nhân tá Ánh h°ãng đÃn să gÃn bó căa ng°ái lao đáng có trình đá từ đ¿i học trã lên trong các doanh nghiËp ã thành phá CÅn Th¢=. Bài báo đã sÿ dāng mơ hình hãi quy đÇ xác đánh các nhóm nhân tá Ánh h°ãng đÃn să gÃn bó căa ng°ái lao đáng có trình đá đ¿i học trã lên trong các doanh nghiËp ã thành phá CÅn Th¢ và kÃt qu chò ra cỏc nhõn tỏ lÂng, phỳc li v thng tiÃn, mơi tr°áng làm viËc, đặc điÇm cơng viËc và phong cách lãnh đ¿o.

Nghiên cąu căa Phan Minh Đąc [8] đã cho thÃy vai trò căa viËc t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng là tng să hài lịng vßi cơng viËc vì đem l¿i hiËu ąng tích căc cho tâm lý, sinh lý và đánh h°ßng căa ng°ái lao đáng trong cơng viËc. Bên c¿nh đó, tác giÁ cũng cho thÃy t¿o đáng lăc cũng giúp duy trì NSLĐ và giā chân lao đáng có trình đá cao.

<i><b>c. Các nghiên cứu về các yếu tố tạo động lực cho người lao động </b></i>

HÅu hÃt các nghiên cąu đÅu chß ra cÅn sÿ dāng tång hÿp các yÃu tá t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong 1 tå chąc. Tùy theo đặc thù từng l*nh văc khác nhau mà các yÃu tá t¿o đáng lăc có să kÃt hÿp khác nhau. Trong đó:

LuÁn án tiÃn s* căa Lê Đình Lý [23]: <Chính sách t¿o đáng lăc cho cán bá công chąc cÃp xã, nghiên cąu trên đáa bàn tßnh NghË An=. LuÁn án đã chß ra các chính sách t¿o đáng lăc đ°ÿc xác đánh gãm bá trí sÿ dāng nhân să, đánh giá hiËu q cơng viËc cho cán bá, chính sách đào t¿o và phát triÇn, chính sách khen th°ãng, tiÅn l°¢ng và cÁi thiËn mơi tr°áng làm viËc.

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

LuÁn án tiÃn s* căa Vũ Thá Uyên [71] <T¿o đáng lăc làm viËc căa lao đáng quÁn lý trong các doanh nghiËp Nhà n°ßc ã Hà Nái=. LuÁn án nghiên cąu qua khÁo sát thăc tà ầ ỏnh giỏ thc trng to ỏng lc, chò ra đ°ÿc yÃu tá đặc tr°ng t¿o đáng lăc vßi đái t°ÿng này đÇ từ đó kiÇm đánh đánh giá. Tuy nhiên, giÁi pháp mang tính chung chung ch°a đặc thù căa từng ngành nghÅ công viËc.

LuÁn án tiÃn s* căa NguyÉn Thùy Dung [7] <Các nhân tá tác đáng đÃn đáng lăc làm viËc căa giÁng viên các tr°áng Đ¿i học t¿i Hà Nái= đã xác đánh să công bằng và đặc điÇm cơng viËc có Ánh h°ãng đÃn t¿o đáng lăc vßi đái t°ÿng là giÁng viên. LuÁn án đã vÁn dāng lý thuyÃt công bằng và lý thut đặc điÇm cơng viËc căa Hackman và Oldham là phù hÿp trong nghiên cąu đáng lăc làm viËc căa giÁng viên ViËt Nam. Trong nghiên cąu căa TrÅn Thá Thu (2011) [63] và TrÅn Thá Thu & NguyÉn Thùy Dung (2013) [64] nghiên cąu đánh tính và nghiên cąu đánh l°ÿng đÇ kiÇm đánh Ánh h°ãng các yÃu tá lãnh đ¿o, c¢ chà chia s¿ tri thąc đÃn đáng lăc làm viËc căa giÁng viên. Từ đó đ°a ra khuyÃn nghá cho nhà quÁn lý, nhà ho¿ch đánh chính sách trong ngành giáo dāc nh° rà soát các quy đánh và quy chà vÅ thi đua, khen th°ãng, quy chà bå nhiËm cán bá, phỏt triần chuyờn mụn.

Nghiờn cu ca Nguyẫn Thỏ PhÂng Lan [20]: <Hồn thiËn hË tháng cơng cā t¿o đáng lăc cho cơng chąc ã các c¢ quan hành chính Nh nòc= ó vn dng lý thuyt v phÂng phỏp tiÃp cÁn hË tháng và từ đó đ°a ra giÁi pháp hồn thiËn hË tháng cơng cā t¿o đáng lăc trên nÅn lý thuyÃt chung vÅ hË tháng đó là hồn thiËn hË tháng các cơng cā giÁi pháp hành chính nh° vn bÁn pháp quy điÅu chßnh các vÃn đÅ liên quan đÃn công vā, công chąc; cÁi thiËn điÅu kiËn làm viËc, môi tr°áng làm viËc, nÅn công vā trong s¿ch, lành m¿nh và dăa trên nguyên tÃc thăc tài. Hồn thiËn cơng cā t¿o đáng lăc bằng vÁt chÃt, khuyÃn khích tinh thÅn, đánh giá thăc thi cơng viËc. Tuy nhiên, nghiên cąu ch°a kiÇm đánh đ°ÿc mąc đá đóng góp căa các giÁi pháp cho t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng nh° thà nào.

Nghiên cąu căa NguyÉn Thá Ph°¢ng Dung [6]: <Đáng c¢ làm viËc căa nhân viên khái vn phòng ã ViËt Nam= qua xác đánh các yÃu tá niÅm tin tå chąc, l°¢ng th°ãng vÅ tài chính là u tá quan trọng, yÃu tá tâm lý tác đáng đÃn đáng c¢ căa nhân

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

viên. Nghiên cąu cũng cho thÃy mái quan hË phi chính thąc bên trong và bên ngoài tå chąc và să tãn t¿i căa các kênh quan hË này sÁ làm giÁm đáng c¢ làm viËc căa nhân viên. Tuy nhiên, nghiên cąu đã bß qua tính chuyên biËt căa từng ngành nghÅ, l*nh văc hot ỏng c thầ v ỏng c lm viậc m mang tính chung chung.

Nghiên cąu căa Phan Minh Đąc [8]: <T¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng t¿i các TÁp đồn Kinh tà Nhà n°ßc ã ViËt Nam=. Qua đánh giá thăc tr¿ng t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng và qn lý Nhà n°ßc t¿i các tÁp đồn kinh tà Nhà n°ßc (ĐiËn lăc, Xng dÅu, BÁo ViËt, DÅu khí, Than, DËt May, ViÉn Thơng&). Tác giÁ đã xác đánh mơ hình t¿o đáng lăc t¿i các TÁp đồn gãm Nhân tá Ánh h°ãng cao (Bá trí không gian làm viËc sáng t¿o, Trang thiÃt bá làm viËc hiËn đ¿i, Să riêng t° căa ng°ái lao đáng đ°ÿc bÁo vË); nhân tá Ánh h°ãng trung bình (Cơng đồn đÃu tranh bÁo vË ng°ái lao đáng, Khơng gian vui chÂi, rốn luyận sc khòe, S tụn trng ý kiÃn đãng nghiËp, Chà đá nghß phép và tham quan); nhân tá Ánh h°ãng thÃp (Trang thiÃt bá bÁo há lao đáng, Sÿ dāng ý kiÃn ng°ái lao đáng). Tuy nhiên, h¿n chà căa nghiên cąu là đ°a ra mô hình t¿o đáng đáng lăc khơng mang tính đặc tr°ng cho từng tÁp đồn do đặc điÇm cơng viËc khác nhau, viËc khÁo sát t¿o đáng lăc mßi chß dừng l¿i lao đáng chung trong các TÁp đoàn.

LuÁn án tiÃn s* căa NguyÉn Thanh Tùng [67]: <Mái quan hË giāa phong cách lãnh đ¿o trao quyÅn, đáng lăc bên trong và să sáng t¿o: Nghiên cąu l¿i các doanh nghiËp ViËt Nam ho¿t đáng trong l*nh văc phát điËn=. LuÁn án nghiên cąu đáng lăc cho ng°ái lao đáng theo góc đá hành vi tå chąc, cā thÇ tìm hiÇu vÅ bÁn chÃt căa đáng lăc bên trong trên hai khía c¿nh thách thąc và th°ãng thąc, đãng thái xem xét mái quan hË căa từng khía c¿nh này vßi să sáng t¿o. Bên c¿nh đó, nghiên cąu vÅ vai trò điÅu tiÃt căa phong cách lãnh đ¿o trao quyÅn trong các mái quan hË này. Tuy nhiên, nghiên cąu tÁp trung chă yÃu đÃn yÃu tá đáng lăc bên trong và liên hË đÃn hành vi tå chąc gãm hành vi ng°ái lao đáng, hành vi căa nhà lãnh đ¿o.

Ngồi ra cịn rÃt nhiÅu ln vn th¿c s* căa nhiÅu tác giÁ đã nghiên cąu vÅ t¿o đáng lăc làm viËc ã nhiÅu công ty song các cơng trình mßi chß dừng l¿i ã viËc đánh giá thăc tr¿ng vÅ công tác t¿o đáng lăc ã các cơng ty đó, chß ra ngun nhân và ch°a

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

vÁn dāng mơ hình đánh l°ÿng nghiên cąu đÇ thÃy mąc đá Ánh h°ãng căa các yÃu tá t¿o đáng lăc.

<i><b>d. Các nghiên cứu đánh giá ảnh hưởng của các yếu tố/chính sách tạo động lực ho người lao động </b></i>

Bài báo căa Tr°¢ng Minh Đąc [9]: <Nghiên cąu vÁn dāng mơ hình đánh l°ÿng đánh giá mąc đá t¿o đáng lăc làm viËc căa nhân viên Công ty trách nhiËm hāu h¿n ERICSSON t¿i ViËt Nam=. Tác giÁ đã ąng dāng mơ hình đánh l°ÿng đÇ đánh giá mąc đá Ánh h°ãng căa t¿o đáng lăc làm viËc cho nhân viên là sÿ dāng mô hình hãi quy đÇ kiÇm đánh các nhân tá Ánh h°ãng đÃn đáng lăc nhân viên:

ĐL = f (X<small>1</small>, X<small>2,</small> X<small>3&</small>)

Trong đó: (ĐL) là biÃn phā thuác; X<small>1, </small>X<small>2</small>& là các biÃn đác lÁp.

<i>Tóm lại: Các nghiên cąu vÅ t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng, bao gãm các học </i>

thuyÃt t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng, vai trò căa đáng lăc cho ng°ái lao đáng, các yÃu tá t¿o đáng lăc và mát sá ph°¢ng pháp đo l°áng đáng lăc cho ng°ái lao đáng đã đ°ÿc rÃt nhiÅu tác giÁ trong và ngồi n°ßc thăc hiËn. Tuy nhiên sá các cơng trình nghiên cąu căa nòc ngoi phong phỳ hÂn ó trong nòc rt nhiu. Các nghiên cąu tÁp trung vào tìm hiÇu các u tá t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong các bái cÁnh khác nhau và chß ra đ°ÿc nhiÅu yÃu tá t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng khác nhau. Đa sá các nghiên cąu đÅu chß ra, cÅn sÿ dāng tång hÿp các yÃu tá t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong mát tå chąc. Tùy theo đặc thù từng l*nh văc khác nhau mà các yÃu tá t¿o đáng lăc có să kÃt hÿp khác nhau cÁ ã hiËn t¿i và dă báo t°¢ng lai. Đây là quan điÇm rÃt quan trọng đÇ NCS kà thừa và phát triÇn trong nghiên cąu ln án căa mình.

<b>1.2. Các nghiên cąu vÁ t¿o đßng lāc cho ngói lao òng trong l*nh vc cụng nghiầp khai khống </b>

Trong l*nh văc cơng nghiËp khai khống có rÃt nhiÅu nghiên cąu vÅ đáng lăc làm viËc. Cā thÇ:

<i><b>1.2.1. Các nghiên cứu của nước ngoài</b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

Nghiên cąu căa Mansoor [117] lÃy ví dā cơng ty dÅu khí ã Omani cho thÃy thách thąc cho các cơng ty dÅu khí trong t¿o đáng lăc. Nghiên cąu cho thÃy să c¿nh tranh lao đáng chÃt l°ÿng cao giāa các cơng ty trong ngành dÅu khí nên viËc giā chân ng°ái lao đáng đang là mái quan tâm hàng đÅu. ViËc giā chân khơng thÇ thăc hiËn đ°ÿc nÃu khơng có đáng lăc. Qua nghiên cąu cơng ty dÅu khí ã Omani kÃt quÁ cho thÃy các u tá chính thúc đẩy nhân viên trong cơng ty là đánh giá hiËu quÁ làm viËc tát (viËc đánh giá hiËu q khơng chính xác góp phÅn rÃt lßn vào viËc giÁm đáng lăc), mąc l°¢ng cơng bằng, cơng nhÁn, trao quyÅn và vai trò giám sát tát. Trong nghiên cąu này cho rằng mặc dù tiÅn là yÃu tá quan trọng trong môi tr°áng thá tr°áng c¿nh tranh nh°ng các yÃu tá phi tiÅn tË cũng đóng vai trị quan trọng trong t¿o đáng lăc lâu dài h¢n so vßi các yÃu tá tiÅn tË.

Hai tác giÁ AbdoIraza & Leila [75] đã nghiên cąu thiÃt kà mô hình t¿o đáng lăc làm viËc căa nhân viên cơng ty khai thác dÅu khí ã Iran. Nghiên cąu này đã thăc hiËn nhằm xác đánh và phân tích các yÃu tá t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng làm viËc ngồi kh¢i căa cơng ty dÅu khí ã Iran. Trong sá 400 nhân viên căa cơng ty dÅu khí ngồi kh¢i ã Iran thì đã chọn 107 ng°ái đ¿i diËn m¿u nghiên cąu. Các yÃu tá đáng lăc bao gãm yÃu tá nái t¿i (bÁn chÃt công viËc, thành cơng và phát triÇn, uy tín và đÅ b¿t) và yÃu tá ngo¿i sinh (tham gia viËc ra quyÃt đánh, đÁm bÁo să cơng bằng, tiÅn l°¢ng và phÅn th°ãng, có să kÃt nái trăc tiÃp vßi ng°ái qn lý, điÅu kiËn làm viËc). YÃu tá sąc khße tát cũng hồn tồn phù hÿp vßi mơ hình nghiên cąu. Ngồi ra, có mát mái t°¢ng quan cao giāa đáng lăc bên trong và bên ngoài (cÁ hai ho¿t đáng bå sung cho nhau), khơng giáng nh° quan điÇm cho rằng đáng lăc bên ngoài làm giÁm đáng lăc nái t¿i.

Nghiên cąu căa Yasmin [158] vÅ să tác đáng căa các yÃu tá đáng lăc đÃn cam kÃt căa ng°ái lao đáng trong ngành cơng nghiËp dÅu khí ã Malaysia. Sÿ dāng nghiên cąu đánh l°ÿng nhằm māc tiêu kiÇm tra să tác đáng căa cơng nhÁn, phát triÇn nghÅ nghiËp, cân bằng cuác sáng và lÿi ích đÃn să cam kÃt căa ng°ái lao đáng và cho thÃy nhÁn thąc căa ng°ái lao đáng có liên quan. Ngồi ra, đÇ kiÇm tra mái quan hË giāa să cơng nhÁn, phát triÇn nghÅ nghiËp, cân bằng cc sáng, lÿi ích vßi cam kÃt căa

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

nhân viên thì nghiên cąu đã sÿ dāng lý thuyÃt nhu cÅu căa Maslow và lý thuyÃt kỳ vọng căa Vroom đÇ hß trÿ xác đánh các giÁ thuyÃt nghiên cąu. KÃt quÁ khÁo sát 108 nhân viên cho thÃy có mái quan hË thÃp và có ý ngh*a giāa să cơng nhÁn và cam kÃt, giāa phát triÇn nghÅ nghiËp và cam kÃt căa nhân viên; mái quan hË vừa phÁi và có ý ngh*a là cân bằng cc sáng vßi cam kÃt, giāa lÿi ích và cam kÃt. Phân tích hãi quy bái cho thÃy să cân bằng giāa công viËc và cuác sáng, lÿi ích là yÃu tá dă báo m¿nh nhÃt vÅ cam kÃt căa nhân viên.

Nghiên cąu căa Larisa [115] đã cho thÃy rằng vßi đặc thù căa các cơng ty dÅu khí là ho¿t đáng phân tán vÅ mặt lãnh thå, vùng khí hÁu khác nhau, nhân khẩu học khác nhau, vn hóa khác nhau nên đÇ hiËn thăc hóa đ°ÿc các chiÃn l°ÿc t¿o đáng lăc và khun khích cơng viËc thì cÅn phÁi có hË tháng đánh giá mąc đá thăc hiËn cơng viËc, cā thÇ hóa māc tiêu phát triÇn căa tå chąc, cũng nh° thái gian đ¿t đ°ÿc nhāng māc tiêu đó.

Nghiên cąu 4 cơng ty mß vàng ã Ghana vÅ đáng lăc làm viËc và hiËu suÃt công viËc căa nhóm tác giÁ Elizabeth và Kwesi [93] cho rằng có nhiÅu yÃu tá răi ro lên quan đÃn ngành khai thác mß nên nhà quÁn trá phÁi đÁm bÁo cho ng°ái lao đáng có đáng lăc làm viËc tát đÇ h¿n chà tình tr¿ng bÃt ån trong cơng viËc và d¿n đÃn Ánh h°ãng đÃn hiËu suÃt làm viËc. Đáng lăc thúc đẩy cho ng°ái lao đáng bãi các yÃu tá nái t¿i và bên ngoài, đặc biËt là yÃu tá thù lao (tiÅn l°¢ng) tát sÁ thúc đẩy m¿nh đáng lăc cho lao đáng trong l*nh văc công nghiËp mß. Ngồi ra u tá sąc khße và an tồn (bÁo hiÇm) phÁi đ°ÿc chú trọng đÇ đÁm bÁo thăc hiËn công viËc cho đÃn khi vÅ h°u.

Nghiên cąu căa Talgat Uteubayev & Nurlan Kurmanov [155] thì các cơng ty phÁi xây dăng hË tháng các chính sách mang l¿i lÿi ích cho ng°ái lao đáng d°ßi Ánh h°ãng bãi các yÃu tá kinh tà xã hái và nÃu khơng có hË tháng này thì khơng thÇ có c¢ chà t¿o đáng lăc trong doanh nghiËp. Thăc tà các cơng ty dÅu khí ã Kazakhstan ch°a xem xét c¢ chà này trong khi đó chiÃn l°ÿc căa cơng ty là phát triÇn đáng lăc làm viËc căa ng°ái lao đáng.

Nghiên cąu căa nhóm tác giÁ Kashmala [107] vÅ să tác đáng căa đáng lăc lao đáng đÃn ho¿t đáng căa tå chąc trong ngành dÅu khí căa Pakistan. Nghiên cąu nhằm

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

māc tiêu xem xét tÅm quan trọng căa đáng lăc trong qn trá nhân lăc vì khơng có tå chąc nào ho¿t đáng tr¢n tru và khơng có tå chąc nào đ¿t đ°ÿc māc tiêu mà khơng có đáng lăc thúc đẩy. Nghiên cąu này kiÇm tra să tác đáng căa đáng lăc đÃn hiËu suÃt làm viËc trong l*nh văc dÅu khí. Ph°¢ng pháp hãi quy t°¢ng quan đã đ°ÿc sÿ dāng đÇ kiÇm tra giÁ thuyÃt. KÃt quÁ cho thÃy bằng cách kiÇm tra hiËu st cơng viËc, cơng nhÁn hiËu suÃt và t¿o đáng lăc bằng trÁ th°ãng thích hÿp thì các nhân viên sÁ hài lịng và do đó mąc đá nâng cao hiËu suÃt sÁ tng lên. Nghiên cąu khuyÃn nghá rằng các tå chąc nên t¿o đáng lăc nh° mát thói quen đÇ cÁi thiËn hiËu suÃt làm viËc.

Tác giÁ Sanjiv [146] đã tiÃn hành nghiên cąu vÅ đáng lăc làm viËc căa 250 cơng nhân ã 11 mß than ã vùng Chandrapur căa công ty TNHH ã Ân Đá. Nghiên cąu cho thÃy să hài lịng và cam kÃt cơng viËc là biÃn đánh tính đ°ÿc đo l°áng bằng chß sá đáng lăc. Thang đo să hài lịng và cam kÃt cơng viËc cho rằng ng°ái lao đáng khơng thÃy vai trị khi làm viËc nên cÁm thÃy xa l¿ khi thăc hiËn nhiËm vā và khơng có thẩm qun khi thăc hiËn công viËc. Đãng thái, māc tiêu đặt ra giāa ng°ái lao đáng và nhà quÁn lý có să chênh lËch. Ng°ái tr¿ ti thì khơng có đáng lăc làm viËc bằng ng°ái lßn ti. Ng°ái có trình đá học vÃn cao h¢n có mąc đá đáng lăc làm viËc thÃp hÂn so vòi ngỏi trỡnh ỏ thp. Cỏc khuyn khớch và thúc đẩy tiÅn tË hÅu nh° khơng có bÃt kỳ vai trò nào trong viËc tng mąc đá đáng lăc. Các yÃu tá phi tài chính nh° phúc lÿi, quan hË giāa các cá nhân, các yÃu tá duy trì nh° điÅu kiËn làm viËc, an tồn và an ninh cũng không cho thÃy bÃt kỳ tác đáng nào đÃn đáng lăc căa ng°ái lao đáng. Các công nhân có mąc đáng lăc thÃp.

Tác giÁ Janes [103] đã nghiên cąu vai trò căa đáng lăc làm viËc ã các cơng ty khai thác mß vàng Geita, Tanzania. Nghiên cąu cho thÃy duy trì đáng lăc làm viËc mát cách có hiËu quÁ là mái quan tâm quan trọng do să gia tng nhu cÅu căa ng°ái lao đáng bãi u tá tồn cÅu hóa. Đáp ąng nhu cÅu đáng lăc căa ng°ái lao đáng phù hÿp sÁ có thÇ d¿n đÃn sÁn l°ÿng cao. Vì vÁy, māc tiêu căa nghiên cąu là phân tích vai trị căa đáng lăc cho sÁn xt t¿i các cơng ty mß vàng. Thơng qua lÃy m¿u ng¿u nhiên vßi kích th°ßc m¿u là 333 ng°ái và phát hiËn căa nghiên cąu chß ra rằng đáng lăc đ°ÿc thăc hiËn ã mąc thÃp trong công ty khai thác vàng Geita nên cÅn đẩy m¿nh

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

đáng lăc làm viËc. Ngoài ra, đáng lăc tiÅn tË đ°ÿc coi là yÃu tá t¿o đáng lăc chính nh°ng cũng cÅn phÁi xem xét các u tá khác nh° ch°¢ng trình khun khích ng°ái lao đáng, cơng nhÁn và khen th°ãng. Cùng quan điÇm này, tác giÁ Mthokozisi [126] nghiên cąu să tác đáng căa viËc trÁ l°¢ng nng suÃt đÃn đáng lăc làm viËc cho cơng nhân ã các mß b¿ch kim căa Nam Phi sÁ tng NSLĐ và cơng ty sÁ có lÿi nhuÁn.

Nhóm tác giÁ Jelena và cáng să [105] đã nghiên cąu và cÁi thiËn đáng lăc làm viËc căa các cơng ty mß ã Serbia. Nghiên cąu trên 49 ng°ái lao đáng đã xem xét Ánh h°ãng căa các nhân tá (ANOVA) tßi đáng lăc làm viËc, mơi tr°áng làm viËc và các khun khích cho să hài lịng căa ng°ái lao đáng. Từ đó có các giÁi pháp đÇ cÁi thiËn đáng lăc làm viËc qua ph°¢ng pháp qn lý hiËu q thơng qua nÃm bÃt đ°ÿc sã thích, phẩm chÃt căa nhân viên, các khuyÃn khích vÁt chÃt và phi vÁt chÃt đÅy đă.

<i><b>1.2.2. Các nghiên cứu trong nước</b></i>

Nghiên cąu căa Tránh Duy Hun [18]: <Hồn thiËn ph°¢ng thąc trÁ l°¢ng linh ho¿t cho ng°ái lao đáng chuyên môn kỹ thuÁt cao trong ngành DÅu khí ViËt Nam=. LuÁn án đã phân tích, đánh giá thăc tr¿ng vÅ tiÅn l°¢ng, các chính sách đãi ngá và ph°¢ng thąc trÁ l°¢ng linh ho¿t cho ng°ái lao đáng chuyên môn kỹ thuÁt cao trong TÁp đồn DÅu khí qc gia ViËt Nam từ đó chò ra nhng hn ch lm c só hon thiận ph°¢ng thąc trÁ l°¢ng linh ho¿t áp dāng cho ng°ái lao đáng chuyên môn kỹ thuÁt cao (đây là nguãn lăc khan hiÃm, c¿nh tranh trong thu hút, tuyÇn má, có vá trí quan trọng trong dây chun sÁn xt, quyÃt đánh tßi hiËu quÁ ho¿t đáng sÁn xuÃt kinh doanh).

Nghiên cąu căa Đoàn Anh TuÃn [66]: <Nâng cao chÃt l°ÿng nguãn nhân lăc t¿i ngành dÅu khí ViËt Nam=. LuÁn án đã phân tích thăc tr¿ng chÃt l°ÿng nhân lăc từ đó có nhāng đánh giá, nhÁn xột lm c só a ra phÂng hòng v gii pháp nâng cao chÃt l°ÿng nhân lăc PVN. XuÃt phát từ chiÃn l°ÿc phát triÇn nguãn nhân lăc chÃt l°ÿng cao căa TÁp đồn ngang bằng vßi mặt bằng chung căa thà gißi, tác giÁ đã có nhāng giÁi pháp nâng cao chÃt l°ÿng nguãn lăc ã ba nái dung trí lăc, thÇ lăc và tâm

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

lăc. Nâng cao chÃt l°ÿng nhân lăc chính là tng c°áng các ho¿t đáng giáo dāc đào t¿o và các biËn pháp kích thích t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng.

Nghiên cąu căa Ph°¢ng Hāu Từng [69], t¿i Hái thÁo quác tà vÅ QuÁn lý kinh tà trong ho¿t đáng khai khống lÅn thą nhÃt vßi bài báo: <GiÁi pháp t¿o đáng lăc làm viËc cho ng°ái lao đáng t¿i các doanh nghiËp thuác Vinacomin giai đo¿n hiËn nay<. Bài báo phân tích thăc tr¿ng vÅ điÅu kiËn làm viËc nặng nhọc, đác h¿i, nguy hiÇm thì viËc thu hút và đãi ngá cho ng°ái lao đáng sao cho tÂng xng vòi úng gúp ca h nhm t¿o ra và tng c°áng đáng lăc làm viËc, yên tâm công tác, nng suÃt chÃt l°ÿng công viËc cao.

Nghiên cąu căa NguyÉn Phan Thu Hằng [10]: <Phát triÇn nguãn nhân lăc chÃt l°ÿng cao t¿i TÁp đồn DÅu khí ViËt Nam đÃn nm 2025=. Ln án đã đ°a ra đÅ xuÃt các giÁi pháp đÁm bÁo quÁn trá nhân lăc chÃt l°ÿng cao đ¿t trình đá ngang tÅm quác tà gãm 4 yÃu tá là chính sách sÿ dāng nhân lăc (bá trí cơng viËc phù hp vòi nng lc, cp trờn hiầu rừ nguyờn vng nhân viên, đánh giá ng°ái lao đáng dăa trên tiêu chuẩn cā thÇ, ng°ái lao đáng tin t°ãng vào hË tháng đánh giá cơng bằng, chính xác và phát triÇn nng lăc mßi cá nhân); điÅu kiËn làm viËc (tÁp huÃn và giám sát an toàn vË sinh lao đáng, trang thiÃt bá an tồn vË sinh lao đáng); cơng tác đào t¿o bãi d°ỡng (ng°ái lao đáng đ°ÿc tham gia các khóa đào t¿o hàng nm, đào t¿o chuyên sâu vÅ cơng viËc, kiÃn thąc và kỹ nng mßi); chính sách đãi ngá (t¿o đáng lăc trong cơng viËc, t¿o să gÃn bó vßi doanh nghiËp và să gÃn kÃt trong tÁp thÇ).

<i>Tóm lại: Các cơng trình nghiên cąu liên quan đÃn các yÃu tá t¿o đáng lăc cho </i>

ng°ái lao đáng trong các doanh nghiËp khai khống (chă u là than và dÅu khí) đã chß ra các bài học kinh nghiËm vÅ t¿o đáng lăc làm viËc căa l*nh văc TD&KT dÅu khí ã ViËt Nam. Các nghiên cąu liên quan đÃn t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng và lao đáng vßi hái nhÁp kinh tà quác tà ã trong n°ßc, trong l*nh văc dÅu khí chă u vÅ phát triÇn ngn nhân lăc chÃt l°ÿng cao, nâng cao chÃt l°ÿng nguãn nhân lăc, các cơng tác qn trá tiÅn l°¢ng.

Mặc dù các cơng trình nghiên cąu trên có liên quan nhÃt đánh đÃn t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng nh°ng ch°a có nghiên cąu mang tính hË tháng và đÅy đă, toàn

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

diËn vÅ t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng đái lao đáng ã mát l*nh văc TD&KT dÅu khí thc TÁp đồn ho¿t đáng trong ngành dÅu khí. Do vÁy, NCS nghiên cąu các cơng trình trên mang tính vÁn dāng c¢ sã lý ln vÅ t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí thuác PVN.

<b>1.3. K¿t luÁn rút ra từ nghiên cąu tëng quan các tài liÇu liờn quan n ti v khong trỗng nghiờn cu </b>

<i><b>1.3.1. Kết luận rút ra từ nghiên cứu tổng quan</b></i>

Nghiên cąu tång quan các tài liËu liên quan đÃn đÅ tài căa các tác giÁ ã trong và ngồi n°ßc, đ°ÿc thăc hiËn ã nhāng ngành nghÅ, l*nh vc, doanh nghiập khỏc nhau vòi nhng quan iầm, cỏch tiÃp cÁn khác nhau, bái cÁnh kinh tà xã hái khác nhau. Từ đó hình thành lên nhiÅu học thut vÅ t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng. Nhāng học thuyÃt t¿o đáng lăc này sÁ là c¢ sã nÅn tng lý lun quan trng ầ nghiờn cu ỏnh hòng các giÁi pháp t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong từng l*nh văc cā thÇ, trong đó có l*nh văc TD&KT dÅu khí vßi nhāng đặc thù riêng.

T¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng có cách tiÃp cÁn từ góc đá v* mơ là các qc gia, ngành, l*nh văc và góc đá vi mơ là doanh nghiËp, tå chąc đã đ°ÿc nhiÅu tác giÁ trong và ngoài n°ßc nghiên cąu nh° tài liËu [76], [94], [105], [106], [108], [118], [127], [147], [150], [151], [153], [156]. Mßi cách tiÃp cÁn có cách nhìn nhÁn, quan điÇm và chính sách khác nhau vÅ t¿o đáng lăc nhằm māc tiêu nâng cao hiËu quÁ công viËc, giā chân ng°ái lao đáng và phát triÇn nhân lăc. Các cơng trình nghiên cąu đã góp phÅn gÿi ý viËc hình thành nhāng khung lý thuyÃt cho nghiên cąu chuyên sâu vÅ t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng.

Các yÃu tá/chính sách t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng mà các cơng trình nghiên cąu đã xác đánh [75], [77], [79], [87], [94], [104], [105], [109], [117], [145], [155], gÃn vßi từng bái cÁnh, từng giai đo¿n nghiên cąu cā thÇ, từng điÅu kiËn cā thÇ căa mßi qc gia, mßi ngành, mßi l*nh văc mà khơng dÁp khuôn trong tÃt cÁ các tå chąc khác nhau. Đa sá các nghiên cąu đÅu xác đánh, cÅn sÿ dāng tång hÿp các yÃu tá/chính sách t¿o đáng lăc đái vßi ng°ái lao đáng trong mát tå chąc. Tuy nhiên, các

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

tài liËu nghiên cąu trong n°ßc ch°a có tính hË tháng, hàm l°ÿng phân tích t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng cho mát l*nh văc cā thÇ ã ViËt Nam thì khơng nhiÅu.

Các nghiên cąu t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong ngành khai khống nói chung và l*nh văc TD&KT dÅu khí nói riêng đã có mát sá cơng trình n°ßc ngồi nghiên cąu nh° các tài liËu [5], [7], [19], [23], [67], [68], [71] cịn trong n°ßc thì ch°a có. Qua các cơng trình nghiên cąu cho thÃ,y có nhiÅu chính sách/ u tá t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng gãm đào t¿o và phát triÇn nguãn nhân lăc, chính sách đãi ngá, chính sách tun dāng, chính sách mơi tr°áng và điÅu kiËn làm viËc. Đây là nghiên cąu quan trọng đÇ NCS kà thừa và phát triÇn trong nghiên cąu đÅ tài luÁn án. Tuy nhiên, nhāng chính sách/ yÃu tá t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng ã các nghiên cąu này đ°ÿc áp dāng đái vßi các Cơng ty khai khống ã nhāng n°ßc khác nhau vÅ đặc tr°ng điÅu kiËn đáa chÃt, trā l°ÿng khống sÁn, điÅu kiËn sÁn xt, trình đá khoa học cơng nghË, trình đá qn lý, thÇ chà chính trá nên có nhāng quan điÇm khác nhau, đãng thái các nghiên cąu cịn mang tính rái r¿c, ch°a đÅy đă, ch°a hË tháng.

<i><b>1.3.2. Khoảng trống nghiên cứu</b></i>

Từ nhāng nghiên cąu tång quan các cơng trình đã cơng bá liên quan đÃn đÅ tài luÁn án, NCS nhÁn thÃy là ch°a có cơng trình nghiên cąu đác lÁp nào vÅ thăc tr¿ng cũng nh° đánh giá Ánh h°ãng căa các yÃu tá/chính sách t¿o đáng lăc và các giÁi pháp t¿o đáng lăc cho lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí căa PVN mà chß có nghiên cąu các vÃn đÅ liên quan đÃn t¿o đáng lăc lao đáng trong các ngành, l*nh văc khác. Vì vÁy, đÅ tài nghiên cąu căa NCS sÁ tÁp trung vào nghiên cąu vÃn đÅ này vßi các nái dung cā thÇ:

- Xác đánh khung lý thuyÃt đÇ tiÃp cÁn nghiên cąu t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí trên c¢ sã các nghiên cąu lý luÁn chung vÅ đáng lăc lao đáng, các u tá/chính sách t¿o đáng lăc lao đáng, vai trị căa t¿o đáng lăc lao đáng đái vßi mát tå chąc.

- Xây dăng mơ hình nghiên cąu các u tá t¿o đáng lăc lao đáng (trên góc đá ng°ái sÿ dāng lao đáng là các chính sách t¿o đáng lăc đái vßi ng°ái lao đáng). TiÃn

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

hành khÁo sát, thu thÁp tài liËu đÇ đánh giá mąc đá Ánh h°ãng căa các yÃu tá đó đÃn māc tiêu t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng TD&KT dÅu khí căa PVN.

- Đánh giá thăc tr¿ng t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng TD&KT dÅu khí căa PVN thơng qua các chính sách t¿o đáng lăc đang đ°ÿc thăc hiËn, chß ra nhāng mặt làm đ°ÿc, mặt tãn t¿i và nguyên nhân.

- ĐÅ xuÃt các giÁi pháp khÃc phāc nhāng h¿n chà còn tãn t¿i trong t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí căa PVN đÇ t¿o ra mát c ch to ỏng lc mòi s em li hiậu quÁ tát trong viËc thu hút, giā chân và phát huy nng lăc ng°ái lao đáng.

<b>K¾T LUÀN CH¯¡NG 1 </b>

Trong ch°¢ng này đã trình bày tång quan các cơng trình nghiên cąu trong và ngồi n°ßc vÅ các vÃn đÅ liên quan đÃn t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong các doanh nghiËp, tå chąc, ngành và quác gia đÇ từ đó khái qt hóa có hË tháng c¢ sã lý luÁn vÅ đáng lăc và t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng và các học thuyÃt t¿o đáng lăc căa ng°ái lao đáng. Bên c¿nh đó, các vÃn đÅ nghiên cąu liên quan đÃn t¿o đáng lăc cũng đ°ÿc NCS chß ra trong các nghiên cąu nh° vai trò căa t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong các tå chąc đó là nâng cao hiËu quÁ làm viËc, cÁi thiËn să hài lịng trong cơng viËc và giā chân ng°ái lao đáng trong tå chąc.

Các nghiên cąu tÁp trung xác đánh các yÃu tá t¿o đáng lăc đái vßi ng°ái lao đáng trong bái cÁnh khác nhau và sÿ dāng tång hÿp các yÃu tá t¿o đáng lăc cho ng°ái lao đáng trong mát tå chąc nhÃt là các tå chąc ho¿t đáng trong l*nh văc cơng nghiËp khai khống. Trên c¢ sã kà thừa các kÃt quÁ đã nghiên cąu, xác đánh khoÁng tráng tiÃp tāc nghiên cąu làm tiÅn đÅ cho NCS nghiên cąu t¿o đáng lăc cho lao đáng trong l*nh văc TD&KT dÅu khí.

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

<b>CH¯ƠNG 2: CƠ Sõ Lí LUắN V THC TIN TO ịNG LC </b>

<b>V KHAI THC DắU KH </b>

<b>2.1. CÂ s lý lun v đßng lāc và t¿o đßng lāc cho ng°ãi lao đßng </b>

<i><b>2.1.1. Động lực lao động</b></i>

<i>2.1.1.1. Khái niệm về động lực lao động </i>

Trên thà gißi đã có rÃt nhiÅu nghiên cąu vÅ đáng lăc lao đáng, cā thÇ: Theo nghiên cąu căa Rajeswari [136], từ nm 1999-2000 đã tång hÿp các bài báo đ°ÿc xuÃt bÁn bằng tiÃng Anh có 40 nghiên cąu liên quan t¿o đáng lăc, đặc điÇm lao đáng. Theo Chandra và cáng să [91] đã nghiên cąu các nghiên cąu trong vòng hai thÁp niên từ nm 1999 đÃn nm 2013 đã có 6.858 xuÃt bÁn và v¿n còn tiÃp tāc nghiên cąu vÅ đáng lăc làm viËc trong từng l*nh văc ngành nghÅ khác nhau. Nhāng khái niËm đáng lăc lao đáng đ°ÿc các tác giÁ d¿n chąng ã nhiÅu nghiên cąu vßi nhāng quan điÇm và nhÁn thąc khác nhau. Theo đó:

Mát sá tác giÁ xem xét đáng lăc lao đáng là nhāng u tá có tác đáng thúc đẩy q trình vÁn đáng và phát triÇn nhằm biÃn đåi hành vi căa ng°ái lao đáng đÇ đ¿t đ°ÿc māc tiêu đÅ ra nh° Bambale và Shukura [83], Mitchell và cáng să [124], Murphy và Alexander [128].

Theo góc đá tâm lý học, mát sá tác giÁ cho rằng đáng lăc lao đáng là nhāng yÃu tá làm biÃn đåi tâm lý nái t¿i bên trong ng°ái lao đáng nhằm phát huy và h°ßng nß lăc bÁn thân thßa mãn các nhu cÅu căa chă thÇ, có khÁ nng kh¢i dÁy tính tích căc lao đáng căa con ng°ái. ĐiÇn hình nh° các tác giÁ Stee và Porter [150], Pinder [134], Robbins [142], NguyÉn Thanh Tùng [67].

Mặc dù có nhiÅu quan niËm khác nhau vÅ đáng lăc lao đáng, song d°ßi góc đá căa nhà qn lý, đa sá các tác giÁ đÅu tháng nhÃt là đáng lăc lao đáng là nhāng yÃu tá thôi thúc con ng°ái làm viËc và giúp cho họ làm viËc có hiËu quÁ nhằm đ¿t đ°ÿc các māc tiêu căa tå chąc, đãng thái thßa mãn mong muán căa bÁn thân ngỏi lao ỏng. Trờn c só k tha, phỏt triần các quan niËm đã nghiên cąu, NCS đ°a ra quan điÇm vÅ đáng lăc lao đáng nh° sau:

</div>