THỰC TIỄN-KINH NGHIÊM BƯỚC ĐÁU ĐÁNH GIÁ VỀ VIỆC THỰC HIỆN QUY ĐỊNH NÊU GƯƠNG CỦÁ CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (451.91 KB, 5 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

Bước ĐÁUĐÁNH GIÁ

* Bài viết ỉà sản phẩm của Dự án "Điều tra,đánh giáquy chế, quy địnhtrong Đảng phục vụ đổi mớiphương thức lãnh đạo của Đảng trong điềukiệnxâydựngNhànước pháp quyền XHCNvàpháttriểnnềnkinh tế thị trường định hướng XHCN” doPGS,TS Lê Văn Chiến chủ nhiệm, Học viện Chính trị quốc gia HồChíMinh là cơ quan chủ trì.

★ PGS, TSLÊ VĂNCHIẾN ★ TS TRẰN NHẬT DƯẶT

Viện Lãnh đạohọcvàChỉnh sách cơng,

Họcviện Chỉnhtrị quốc gia HồChí Minh

• Tóm tắt: Ngày 25-10-2018, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã ban hành Quy đinh số 08-QĐi/TW về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết ỉà ủy viên Bộ Chỉnh trị, ủy viên Ban Bí thư, ủy viên Ban Chấp hành Trung ương. Sau 2 năm thực hiện Quy định số 08-QĐi/TW đã thu được những kết quả tuy bước đầu nhưng vô cùng quan trọng và có ỷ nghĩa. Bài viết tập trung phân tích tình hình thực hiện và bưồc đầu đảnh giá việc thực hiện quy định; đưa ra một số giải pháp nấng cao việc nêu gương trong Đảng.

• Từ khóa: nêu gương trong Đảng đánh giá việc thực hiện nêu gương trong Đảng.

N

êu thức lãnh gươnglàđạo quanmột trong trọng nhữngđể phương ĐảngCộng sản Việt Nam lãnh đạo Nhà

nước và tồn thể xãhội. Sinh thịi,ChủtịchHồChí Minh đãrấtquantâmđến việc giáo dục đội

ngũ cán bộ,đảngviên về đạo đức, Người đặc biệt coitrọng phương thức nêu gương, coi nêu

gương là biện pháp quan trọng trong việchìnhthànhđạo đức xã hội. ChủtịchHổ Chí Minh đã chỉrõ: "Một tấmgương sống cịncó giá trịhơn mộttrăm bài diễnvăn tuyên truyền”(ỉ). Coi trọng phương thức nêu gương,Đảng Cộng sảnViệt Nam đã ban hành nhiều quy định về nêu gương:

LÝ LƯẬN CHÍNH TRỊ - SỐ11/2020

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

Quy định số101-QD/TW ngày 7-6-2012của Ban Bí thư về trách nhiệm nêu gương của cán bộ,đảng viên, nhấtlà cánbộ lãnh đạochủ chốtcác cấp; Quy định số 55-QD/TW ngày 19-12-2016 củaBộ chính trịvề mộtsố việc cần làm ngay để tăng cường vaitrò nêu gương của cán bộ, đảng viên; Quyđịnh số08-QDi/TW ngày 25-10-2018 của Ban Chấp hành Trungương về trách nhiệm nêu gươngcủa cánbộ, đảngviên,trướchết là ủy viên Bộ Chính trị,ủyviên BanBí thư, ủy viên Ban Chấp hànhTrungương.

1.Một sá nộidung cơ bảnvềquy địnhnêu gương

Quy định nêu gương của đội ngũ cán bộ,đảng viên gồm những quy tác, chuẩn mựctrongxửsự; những tiêu chuẩn, thủ tục về nêugương đượcĐảng ban hành nhàm yêu cầu cán bộ,đảngviên phải tuân thủ.Trong đó, yêu cầu cán bộ, đảng viên giữ chức vụ càng cao càngphải gươngmẫutrong công việc, cuộc sống để tăng cường kỷ luật, kỷ cương hànhchính; chấn chỉnh lề lối, tác phong làmviệc; nângcao trách nhiệm trong thực thi nhiệm vụ. Đối với người đứngđâu, quy định nêu gương nhầm kiểmtra, giám sát việc thựchiện chức trách, nhiệm vụ,chấn chỉnh, xử lý đối với những trườnghợp chưathực hiện đúng quyđịnh, vi phạmđạo đức, lối sống, thối hóa, biến chất,“tự diên biến", tự chuyển hóa”. Qua đó, động viên,khuyến khích và phát hiện, nhân rộng điển hình tốt trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và đấutranh với các biểu hiện tiêu cực.

Quy định số 101-QD/TW, ngày 7-6-2012 của Ban Bí thư nhằm thực hiện tốt Nghị quyếtTrung ương4khóa XI “Một số vấn đề cấp báchvề xây dựng Đảng hiện nay” và Chỉ thị 03-CT/TW ngày 14-5-2011 của Bộ Chính trị "Tiếptụcđẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" đẫ đưara 7 nội dungmà

cán bộ, đảng viên phải nêu gương, đó là: nêugương vềtư tưởng chính trị;nêu gương về đạođức, lối sống, tác phong; nêu gương về tự phêbìnhvà phê bình; nêu gương về quan hệ với nhân dân; nêu gương về trách nhiệm trongcôngtác;nêu gươngvề ýthức tổ chức kỷ luật;và nêu gương về đoàn kết nội bộ.

Quy định số 55-QD/TW ngày 19-12- 2016củaBộ Chính trịvề mộtsốviệc cần làmngay để tàng cường vai trò nêu gương củacán bộ, đảng viên đâ quy định một số việc cụthể, yêu cầucánbộ, đảngviên phải thực hiện nhưcấmlợi dụng một số sự kiện để tổchức ăn uống,“tiệc tùng”, tặng, nhận quà với động cơvụ lợi;khi tổ chức cưới hỏi, ma chay, giỗ tết... phải đơn giản,tiếtkiệm,bảo đảm nếp sốngvăn hóamói, khơng ăn uống, "chèchén” xa hoa,lâng phí, gây phản cảm trong xã hội..., các địa phương,cơ quan,đơn vị, khi có đồn cồng tác đến,phảithựchiện nghiêm các quy định về chế độ lề tân,chế độ cơngtác,khơng lãng phí...

Quy định số08-QDi/TW, ngày25-10-2018 củaBan Chấp hành Trung ương, quy địnhvề trách nhiệm nêu gươngcủa cán bộ, đảngviên,trướchết làủyviên BộChínhtrị, ủy viên BanBí thư,ủy viên Ban Chấp hành Trung ương đã nêu 8điều ủyviên Bộ Chính trị, ủyviên BanBíthư, ủy viên Ban Chấp hành Trung ươngphảigương mẫu điđầu thực hiện và 8 điều ủy viên BộChính trị, ủy viên Ban Bí thư, ủy viên Ban Chấp hành Trungương phải nghiêm khắcvới bản thân và kiên quyếtchống.

Những quy định nàycùng với nhiều nghị quyết,chỉ thị, cuộc vậnđộng của Đảngđãtạonên hệ thống các tiêu chí, chuẩn mực trongquan hệđồng chí, đồng nghiệp, quan hệvới nhândân để độingũ cán bộ, đảngviên, nhất là người đứng đầu phải gương mẫu thực hiện, rènluyện.Đólànhữngcăncứ chínhtrị, pháplývề

LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ-số 11/2020

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

thực hiện nêu gươngcủa cán bộ, đảng viênhiện nay.

2.Đánh giá của đảng viên vềthực hiện quy định nêu gươngcủa Đảng

Thực hiện quy định nêu gương của Đảng thể hiện ở cáchlàm việc, cách thức tổ chứccôngviệc, hànhviđấu tranh chống nhữngbiểu hiện lệch lạc, tiêu cực, “tựdiễn biến’’, “tự chuyểnhóa" của cán bộ, đảngviên, hành viphêbìnhvà tự phê bình trong Đảng, hành vi chốngnhữngluậnđiệuxuyêntạc, sai trái của thế lực thù địch. Đó là cán bộ,đảng viên kiên quyếtchống chủ nghĩa cá nhàn, cục bộ, bảnvị, độcđoán, chuyên quyền, quan liêu,xadân, thờ ơ,vơ cảmtrước những khó khăn, bức xúc của nhândân;chạyhoặctiếp tay cho chạy chức, chạy quyền, chạyphiếu bâu, chạyphiếu tín nhiệm; tham nhũng, hối lộ dưới mọihình thức; tặng q, nhậnqvìvụlợi; lãng phí cơng quỹ, tài sản, phương tiện,nhân lực vàthời gian làmviệc; để vợ (chồng), bố, mẹ, con, anh chị em ruột lợi dụng chức vụ,quyền hạn, uy tín của mình để vụlợi.

Để lấy ý kiến đánhgiá của đảng viên về mứcđộ nghiêmtúc trong thựchiện các quyếtđịnh nêu gương ở cơ quan, đơn vị địa phương nơi đảng viên côngtác,chúng tôi nêulại những nội dung quan trọngtrong các quy địnhvề nêugương. Các cuộc điều trađượctiếnhành ở cácban đảng trực thuộc Trung ương và các đảngviên đang côngtáctại các cơquan Đảngcấp tỉnh, huyện ở Tuyên Quang, NamĐịnh, NghệAn, Đà Nâng, Kon Turn, An Giang. Với mỗi nộidung có 5 mứcđánh giá từ rất tốt, tốt, bìnhthường,khơngtốtlám,rất khơng tốt. Kếtquảđiều tra cho thấy:

Thứnhất, với nội dung quy định “Khônglợidụng tổ chức giao lưu, liên hoan, gặpmặt,chúcmừng, míttinh, kỷ niệm ngày truyền thống,

khai giảng,bếgiảng, đề bạt,bổ nhiệm, luânchuyển, thuyên chuyển công tác, v.v. để ăn uống, tiệc tùng’,cố hơn mộtnửa số đảng viên được hỏicho ràng quy địnhnày đãđược thực hiệntừ "tốt" đến “rấttốt".Cụ thể, 41,5%đảngviên cho ràng việc thực hiện quy định nàyở mức"tốt”,trongkhicó 11,3%trảlờiđánh giá thựchiện “rấttốt". Tuy nhiên, vẫncòn17,8% đảngviên cho rằng việc thực hiệnquyđịnh này tại địa phương, đơn vị mình là khơng tốt”hoặc rất khơngtốt”, trong đó sốđảngviên đánhgiáviệc thựchiện ởmức “rấtkhơng tốt”là 4,7%.

Thứ hai, với nội dung quỵ định “Không tổchức giao lưu, liênhoan,gặp mặt, chúc mừng, mít tinh, kỷ niệm ngày truyền thống, khai giảng,bếgiảng, đề bạt, bổnhiệm,luân chuyển, thuyên chuyển côngtác, v.v.để tặng,nhận quà

với động cơ vụ lợi", số đảng viên đánh giá địa phương, đơn vị thực hiện "tốt” chiếm tỷlệ cao nhất, 40,7%, tiếp đó là tỷ lệđảng viênđánhgiáthực hiện ở mức “bình thường”, 12,7% đánhgiá thựchiện rất tốt, trong khì cịn 3,5% đánh giá thực hiện “rất không tốt”, 11,3% đánhgiáviệc thực hiện “không tốtlâm”.

Thứ ba, vớinội dung quy định “Tổ chức cưới hỏi, ma chay,giỗ, tết,sinh nhật, v.v. đơn giản,

tiết kiệm,bảođảm nếpsốngvănhóa mới”,cố

32,5% số đảng viên được hỏi đánh giá đượcthựchiện ở mức “bình thường”; 38,9% đánh giá thựchiện “tốt”; 9,7% đánh giá thực hiện “rấttốt”; trong khi vẫn còn4,7% số ngườitrảlời đánhgiáviệc thực hiện là“rất khôngtốt” và14,2% đánh giá ở mức “không tốt”.Nhưvậy,dùđa số đảngviên đánh giátích cực vềviệc thực hiện quy định này nhưngsố đảng viên đánh giá tiêu cực cũng khá lớn.

Thứ tư, về quy định “Không lợi dụng cướihỏi, ma chay, giỗ, tết, sinh nhật, v.v. để tặng,

LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ-Số 11/2020

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

nhận quà với động cơvụ lợi’’.Có 51,7%sốđảngviênđược hỏi đánh giá việc thực hiệnquyđịnhnày ở mức“rấttốt” hoặc“tốt”, trong đó 42,7%đánhgiá thực hiện "tốt”, 14,4% đánhgiá thực hiện "rấttốt”. Nhưng vẫn còn đến 14,4% số đảngviêntrảlờicâuhỏi cho biết,nội dung này được thực hiện “rất khôngtốt" hoặc “khơng tốt", trong đó“rất khơng tốt” là 5,7%). Có 28,5% đảng viên được hỏicho ràng,việc thực hiện quy định này ởmức "bìnhthường”.

Thứnăm, vềquy định“khơng tổ chức đồn xeđưa đốn, khẩu hiệu, trải thảm, tặng quà và tổ chức ăn uống lãng phí", có tới49,9%)sốđảngviênđược hỏi ưả lời địaphưong,đon vịmình thực hiện ởmức"tốt" và 21% đảng viênđượchỏiđánhgiá việc thực hiện nội dung này ở mức“rất tốt”, trongkhị có 6,4% đảng viêntrả lịiđánh giá ở mức “khơngtốtlắm” và 5,4% trảlờicho ràng việc thực hiện quy định này rấtkhơng tốt”. Có thể nói, đâylà nội dung nhậnđược tỷ lệ đánhgiátích cực cao nhất trong cácnội dung củaquy định nêugưong.

Nhưvậy, qua khảo sát cho thấy, việcthực hiện các nội dung cơ bản của quy định nêugương mới được khoảng trên 50% đảng viênđánh giá ở mức “tốt”, hoặc “rất tốt”, trong khi vẫn có khoảng10-20% số đảng viên được hỏi cho ràng việc thực hiệncác quy định này là“không tốt” hoặc "rất không tốt”. Để có căncứđề xuấtcác giải phápnângcao chấtlượngthực hiện quy định này, chúng tơi đặtthêm một số câu hỏi để tìm hiểu nguyên nhâncủa những nhận định trên.

Với câu hỏi yêucầu đảng viên đánh giá về cơng tác giáo dục chínhtrị, tư tưởng, có 70,1%cho rằng Đảngđălàm“tốt”hoặc “rấttốt"cơngtác này ưong khicókhoảng 8%) đảng viên đánh giácông tác này đã thực hiện “không tốt"hoặc“rắt không tốt”.

Với câu hỏiđánhgiámức độ nhận thức của cán bộ về trách nhiệm nêu gương của bảnthân, có 63,2% ý kiếnngười trả lời cho là “chưatốt, chưa rõ”.Điều nàycho thấy, đội ngũ cán bộ,đảngviên hiện nay chưa được trangbị tốtkiến thức về trách nhiệm nêu gương.

Với câu hỏi về vai trịtíchcực của nhân dân,Mặttrận Tổ quốc và các đồn thể chính trị-xãhội, các cơ quan báo chí trong tuyên tuyền, phổ biến, giámsát thực hiện các quy định nêugương, có 47,6% số đảng viên được hỏi cho rầng việc thực hiệngiám sát đã được thựchiện tốt; 12,5%) đánhgiá ở mức rất tốt, 30,7%) đánh giá ở mức bình thường, trongkhi cũng có 9,2%)đảng viên đánh giáchưa tốt đối với côngtácgiámsát, phản biện xãhội.

3.Một so giải phápnângcaochất ỉượngvàhiệu quả thực hiện quyđịnh nêu gưongở độingũ cán bộ,đảng viên

Một là, cần họpnhất các quy địnhvề nêugươngvào một quy định. Để thực hiện tốt nhiệmvụ nêu gương của mình, cán bộ, đảngviên phải hiểu rõnhững nội dung trongquyđịnh. Vì thế, để công tác tuyên truyền đạt hiệuquả, cánbộ, đảng viên námvững quy định nêugương mộtcáchdễdàng,cần hợp nhất cácquy định về nêu gương vào một văn bản. Hiện nay, nhiệm vụ nêu gương của cán bộ, đảng viênđược quyđịnh ở nhiều văn bản khác nhau, dẫnnối với nhau gây khó nhớ, khó nắm bât,khó thực hiện. Ví dụ, Quy định số08-QDi/TWquyđịnh cán bộ,đảng viên gương mẫuthực hiện Quyđịnhsố101-QD/TWvềtrách nhiệm nêugương vàQuy định số 55-QD/TW về mộtsốviệc cần làm ngay để tâng cườngtráchnhiệmnêu gương. TạiQuy định số 101-QD/TW tiếptục yêu cầu cán bộ, đảng viên “thực hiện nghiêm quy định của Ban Chấp hành Trung ương về những điềuđảng viên không đượclàm

LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ - số 11/2020

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

và hướngdẫn của ủy ban Kiểm tra Trung ương về thực hiện quỵ định này".Hơnnữa, giữa Quyđịnh số 08-QDi/TW và Quy định số 101- QD/TW có nhiều nội dung trùng nhau.

Hai ỉà, cấp ủyđảng tích cựcgiáo dục, tuyêntruyền nâng cao nhận thức chođộingũcánbộ,đảngviên về ý nghía, tầmquantrọng của việc thực hiện đúng, nghiêmquyđịnh nêu gương. Cáccấp ủy, tổ chức đảngcần tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm túc Quyđịnh số 101-QD/TW của Ban Bí thư về trách nhiệm nêugương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấpvàQuyđịnh số47-QD/TW ngày 01-11-2011 về những điềuđảngviênkhôngđượclàm, đặc biệt là Quy định số 08 -QĐƯTW của BanChấp hành Trung ương về trách nhiệm nêugương của cán bộ,đảngviên,trước hết là ủy viên Bộ Chính trị, ủy viênBan Bí thư, ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, nhầm tạo sức lan tỏamạnh và sựhưởngứng nhiệttình của độingũ cán bộ,đảng viên và toàn thể nhân dân.

Balà,xác định tráchnhiệm củangườiđứng đầu cấp ủy trong việc triển khai thực hiện quyđịnh nêu gương củađộingũ cán bộ, đảng viêntạiđơnvịmìnhphụtrách. Cầnxấc đỉnh đúngnội dung, nguyên tác, phương pháp vàphong cáchnêu gương đối với cán bộ, đảng viên để xây dựngthành các quy định cụ thể về nêugương sao cho sát họp với chức nâng, chứctrách, nhiệm vụcủa từngtổ chức, lực lượng

vàmỗi cán bộ, đảng viên trên từng cươngvịcông tác.

Bốnỉà, đẩymạnh học tập và làm theo tưtưởng, tấmgươngđạođức,phongcách Hồ ChíMinh trong cán bộ,đảng viên; tạo họp lực đẩy mạnh cơng tác phịng, chống tham nhũng, lâng phí; tăng cườngsự lãnhđạo của Đảngđốivói cơng tác phịng,chống tham nhũng, lãng

phí trongtình hình mới;tiếptụcnghiên cứu bổ sung, hồn thiện cơ chếquản lý và giảiphápphòng, chống tham nhũng, lâng phí; pháthuy sức mạnh củahệ thốngchínhtrị và củatồn dân trong phịng, chống tham nhũng, lãng phí..

Năm là, tăng cường hiệu lực, hiệu quả côngtác kiểm tra, giám sát của ủyban Kiểm trađảng các cấp trongxâydựngĐảng về tư tưởng và đạo đức. Không ngừng đổi mới nộidung,vận dụng linh hoạt các hìnhthức,biện phápkiểmtra, giám sáttrong Đảng, kịp thời pháthiện, ngàn ngừa và xử lý nghiêm minh mọi biểu hiện suy thoái về tưtưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong mỗi cấp ủy, tổ chức đảng vàtrongđội ngũ cán bộ, đảng viên. Cấp ủy, tổ chức đảng trong toàn Đảng phải nâng cao nhậnthức, trách nhiệm, coi trọng và làmtốt cáckhâu, các bước trong quy trình cơng tác kiểm tra, giám sát, gán kết chặt chẽ công tác kiểm tra, giám sát trong Đảng với việc tu dưỡng,rèn luyệnvề tư tưởng, đạođức, lối sống của cán bộ, đảng viên.

Sáulà,khen thưởngkịp thời những tậpthể, những cán bộ, đảng viên thựchiện tốt quyđịnh nêu gương để tạosứclan tỏa mạnh mẽ và ảnh hưởng tốt đến tồnthể nhân dân. Đồng thịi, xử lý nghiêm nhữnghànhvi vi phạmquyđịnhvề trách nhiệm nêu gương của đội ngũcánbộ, đảng viên, kịp thời phát hiện, ngăn ngừa mọi biểu hiện suy thối về tư tưởng chínhtrị, đạo đức, lối sống trong mỗicấp ủy, tổ chức đảng và trong đội ngũcánbộ, đảngviên □

(1)HồChí Minh: Tồn tập, t.l, Nxb Chính trị quốc gia, HàNội,2011, tr.284.

LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ - số 11/2020

</div>