hoạt động đầu tư trái phiếu của các ngân hàng thương mại việt nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (9.46 MB, 239 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI </b>

---

<b>ĐINH THỊ PHƯƠNG ANH </b>

<b>HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ TRÁI PHIẾU </b>

<b>CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM </b>

<b>Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số: 9.34.02.01 </b>

<b>Người hướng dẫn 1: PGS,TS. Nguyễn Đức Trung Người hướng dẫn 2: GS,TS. Herve Boismery </b>

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamHoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamHoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamHoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamHoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamHoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamHoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamHoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamHoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamHoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamHoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamHoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet Nam

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật. Tôi

<i>cam kết bằng danh dự cá nhân rằng, luận án tiến sĩ “Hoạt động đầu tư trái phiếu của các ngân hàng thương mại Việt Nam” do tôi thực hiện và không vi phạm yêu cầu về </i>

sự trung thực trong học thuật. Kết quả nghiên cứu nêu trong Luận án chưa từng được công bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.

<b>Đinh Thị Phương Anh </b>

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

Trước hết, tôi xin chân thành cảm ơn PGS,TS. Nguyễn Đức Trung và GS,TS. Herve Boismery đã dành rất nhiều thời gian và tâm huyết hướng dẫn để tơi có thể hồn thành Luận án.

Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của các Thầy, Cơ giáo trong Trường Đại học Thương mại trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành Luận án Tiến sĩ.

Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã luôn ủng hộ và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu.

Xin trân trọng cảm ơn!

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu ... 1

2. Mục đích, nhiệm vụ và các câu hỏi nghiên cứu ... 2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ... 4

4. Những đóng góp mới của luận án ... 5

1.2.1. Giá trị khoa học và thực tiễn của các nghiên cứu đã công bố ... 24

1.2.2. Giới hạn của các nghiên cứu đã công bố ... 24

1.2.3. Khoảng trống nghiên cứu ... 25

<b>1.3. QUY TRÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ... 26 </b>

1.3.1. Quy trình nghiên cứu ... 26

1.3.2. Phương pháp nghiên cứu ... 28

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>CHƯƠNG 2:CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ TRÁI PHIẾUCỦA </b>

<b>NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ... 31 </b>

<b>2.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TRÁI PHIẾU VÀ THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU ... 31 </b>

2.1.1. Tổng quan về trái phiếu ... 31

2.1.2. Thị trường trái phiếu ... 36

<b>2.2. HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ TRÁI PHIẾU CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI . 39 </b>2.2.1. Các hoạt động cơ bản của ngân hàng thương mại ... 39

2.2.2. Khái niệm và các hình thức đầu tư trái phiếu của ngân hàng thương mại ... 40

2.2.3. Mục đích và đặc điểm hoạt động đầu tư trái phiếu của ngân hàng thương mại ... 44

2.2.4. Thu nhập và rủi ro trong đầu tư trái phiếu của ngân hàng thương mại ... 46

2.2.5. Tính hai mặt trong hoạt động đầu tư trái phiếu của ngân hàng thương mại... 48

<b>2.3. TỔ CHỨC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ TRÁI PHIẾU CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ... 49 </b>

2.3.1. Mục tiêu tổ chức, quản lý hoạt động đầu tư trái phiếu ... 49

2.3.2. Ban hành chính sách/quy định nội bộ về đầu tư trái phiếu ... 49

2.3.3. Tổ chức bộ máy triển khai hoạt động đầu tư trái phiếu ... 51

<b>2.4. KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ TRÁI PHIẾU VÀ CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ TRÁI PHIẾU CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ... 53 </b>

2.4.1. Các chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động đầu tư trái phiếu ... 53

2.4.2. Mơ hình nghiên cứu tác động của hoạt động đầu tư trái phiếu đến kết quả kinh doanh của ngân hàng thương mại ... 57

2.4.3. Các yếu tố tác động tới hoạt động đầu tư trái phiếu của ngân hàng thương mại ... 60

3.1.1. Vài nét khái quát về thị trường trái phiếu Việt Nam ... 67

3.1.2. Tổng quan về hệ thống các ngân hàng thương mại Việt Nam ... 75

<b>3.2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ TRÁI PHIẾU CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM ... 82 </b>

123docz.net - File bi loi xin lienhe:

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

3.3.1. Mơ hình và phương pháp nghiên cứu ... 107

3.3.2. Kết quả và phân tích dữ liệu ... 111

3.3.3. Bình luận về kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của hoạt động đầu tư trái phiếu đến kết quả hoạt động kinh doanh của các NHTM Việt Nam ... 124

<b>3.4. ĐÁNH GIÁ CHUNG THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ TRÁI PHIẾU CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM ... 126 </b>

<b>4.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU VÀ NGÀNH NGÂN HÀNG VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2021-2025, TẦM NHÌN 2030 ... 133 </b>

4.1.1. Định hướng phát triển thị trường trái phiếu Việt Nam ... 134

4.1.2. Định hướng phát triển ngành ngân hàng Việt Nam ... 139

<b>4.2. ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ TRÁI PHIẾU CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2021-2025, TẦM NHÌN 2030 144 </b>4.2.1. Dự báo những thuận lợi và khó khăn trong hoạt động đầu tư trái phiếu của các ngân hàng thương mại Việt Nam ... 144

4.2.2. Quan điểm và định hướng đầu tư trái phiếu của các ngân hàng thương mại Việt Nam ... 146

<b>4.3. GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM ... 149 </b>

123docz.net - File bi loi xin lienhe:

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

4.3.1. Hoàn thiện các văn bản nội bộ về đầu tư trái phiếu ... 149

4.3.2. Tăng cường đầu tư trang thiết bị và tuân thủ nghiêm ngặt quy định về quản trị rủi ro trong đầu tư trái phiếu ... 150

4.3.3. Phát triển và nâng cao chất lượng nhân lực cho hoạt động đầu tư trái phiếu ... 151

4.3.4. Các giải pháp khác ... 152

<b>4.4. MỘT SỐ KHUYẾN NGHỊ VỚI CÁC CƠ QUAN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ... 153 </b>

4.4.1. Với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ... 153

4.4.2. Với Chính phủ và các bộ ngành liên quan đến quản lý nhà nước về thị trường trái phiếu ... 154

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

vii

CSTT

Chính sách tiền tệ

UBCKNN

Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

viii

Bảng 2.1: Chỉ tiêu đánh giá kết quả hoạt động đầu tư trái phiếu của NHTM ... 53

Bảng 2.2: Mơ tả tóm tắt các biến được sử dụng trong mơ hình nghiên cứu ... 59

Bảng 3.1: Tỉ trọng nhà đầu tư nắm giữ TPCP giai đoạn 2015-2019 ... 70

Bảng 3.2: Các loại hình giao dịch TPCP trên thị trường thứ cấp ... 70

Bảng 3.3: Kết quả phát hành trái phiếu năm 2019 của các NHTMViệt Nam ... 73

Bảng 3.4: Số lượng NHTM tại Việt Nam giai đoạn 2015-2019(Số liệu ngày 31/12 hàng năm) ... 75

Bảng 3.5: Tình hình tài sản của các NHTM ở Việt Namgiai đoạn 2015-2019 ... 76

Bảng 3.6: Vốn điều lệ của các NHTM ở Việt Nam giai đoạn 2015-2019 ... 78

Bảng 3.7: Vốn tự có của các NHTM ở Việt Nam giai đoạn 2015-2019 ... 79

Bảng 3.8: ROA của các NHTM ở Việt Nam giai đoạn 2015-2019 ... 80

Bảng 3.9: ROE của các NHTM ở Việt Nam giai đoạn 2015-2019 ... 82

Bảng 3.10: Tổng đầu tư trái phiếu của các NHTM ở Việt Namgiai đoạn 2015-2019 ... 87

Bảng 3.11: Tỉ lệ tổng đầu tư/tổng tài sản của các NHTM ở Việt Namgiai đoạn 2015-2019 89 Bảng 3.12: Cơ cấu đầu tư trái phiếu của các NHTM Việt Nam theo sản phẩm giai đoạn 2015-2019 ... 90

Bảng 3.13: Tỉ lệ đầu tư vào tín phiếu NHNN và TPCP/Tổng tài sản của các NHTM Việt Nam giai đoạn 2015-2019 ... 92

Bảng 3.14: Kết quả đầu tư TPCP của các NHTM Việt Nam trên thị trường sơ cấp giai đoạn 2015-2019 ... 93

Bảng 3.15: Kết quả đầu tư trái phiếu chính phủ của các NHTM Việt Nam trên thị trường thứ cấp (Giai đoạn 2015-2019) ... 94

Bảng 3.16: Cơ cấu đầu tư trái phiếu chính phủ của các NHTM Việt Nam ... 95

giai đoạn 2015-2019 (theo kì hạn của trái phiếu) ... 95

Bảng 3.17: Tỉ lệ đầu tư trái phiếu doanh nghiệp trên tổng tài sản của các NHTM Việt Nam giai đoạn 2015-2019 ... 95

Bảng 3.18: Tỉ lệ đầu tư vào trái phiếu của các TCTD khác/Tổng tài sản giai đoạn 2015-2019... 96

<i>Bảng 3.19: Lãi suất bình quân NHTM thu được từ đầu tư trái phiếu chính phủ giai đoạn </i>2015-2019 ... 97

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

Bảng 3.23 : Mô tả tóm tắt các biến được sử dụng trong mơ hình nghiên cứu ... 108

Bảng 3.24: Danh sách các NHTM trong mẫu dữ liệu nghiên cứu ... 110

Bảng 3.25: Thống kê mô tả các biến nghiên cứu ... 112

Bảng 3.26: Ma trận tương quan các biến trong mơ hình nghiên cứu ... 113

Bảng 3.27: Kết quả hồi quy cho ROE theo tiếp cận thu nhập ... 115

Bảng 3.28: Kết quả hồi quy cho ROA theo tiếp cận thu nhập ... 116

Bảng 3.29. kết quả phân tích cho ZSCORE theo tiếp cận thu nhập ... 118

Bảng 3.30: Kết quả phân tích cho ROE theo tiếp cận quy mô tài sản... 120

Bảng 3.31: Kết quả phân tích cho ROA theo tiếp cận quy mơ tài sản ... 121

Bảng 3.32: Kết quả phân tích cho Z-Score theo tiếp cận quy mô tài sản... 122

<b>HÌNH VẼ </b>Hình 3.1: Quy mơ thị trường trái phiếu Việt Nam ... 68

Hình 3.2: Quy mơ các thị trường vốn tại Việt Nam so với GDP giai đoạn 2015-2019 ... 69

Hình 3.3: Quy mơ thị trường trái phiếu các nước khu vực Châu Ácuối quý 3/2019 ... 69

Hình 3.4: Kết quả đầu thấu trái phiếu Chính phủ ... 71

Hình 3.5: Cơ cấu phát hành trái phiếu doanh nghiệp theo ngành kinh tế ... 72

Hình 3.6: Lãi suất trái phiếu doanh nghiệp phát hành năm 2019 ... 74

Hình 3.7: Cơ cấu các nhà đầu tư TPDN trên thị trường sơ cấp ... 74

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

<b>PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu </b>

Đầu tư chứng khốn nói chung và đầu tư trái phiếu nói riêng là một trong những hoạt động quan trọng của các ngân hàng, tỷ trọng của danh mục chứng khoán đầu tư thường chiếm từ 1/5 đến 1/3 tổng tài sản sinh lời của các NHTM. Các nghiên cứu cho rằng, việc nắm giữ chứng khốn có vai trò quan trọng giúp các ngân hàng gia tăng thu nhập, tăng cường thanh khoản và tính đa dạng trong danh mục tài sản của mình, qua đó hạn chế rủi ro trong hoạt động của các NHTM. Đồng thời, khu vực ngân hàng và thị trường trái phiếu có mối quan hệ qua lại chặt chẽ, vừa là đối tượng cạnh tranh, vừa là đối tượng hỗ trợ, thúc đẩy nhau cùng phát triển. Với thế mạnh về tiềm lực tài chính và thơng tin, kỹ năng phân tích, các ngân hàng ln là những nhà đầu tư chiếm tỷ trọng lớn, nhà bảo lãnh phát hành, môi giới, tư vấn, nhận uỷ thác chính trên thị trường trái phiếu. Do vậy, sự tham gia hiệu quả và lành mạnh của các NHTM sẽ đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của thị trường trái phiếu, phối hợp hiệu quả với việc điều hành chính sách kinh tế vĩ mơ của Chính phủ, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia.

Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt của lĩnh vực ngân hàng truyền thống cùng sự suy giảm lợi nhuận từ hoạt động tín dụng, các ngân hàng ngày càng mở rộng và tham gia sâu vào các giao dịch trên thị trường tài chính nhằm đa dạng hố kinh doanh và tìm kiếm lợi nhuận. Tuy nhiên, từ sau khủng hoảng tài chính thế giới giai đoạn 2007-2009, những tranh luận trong cả giới học thuật và các nhà hoạch định chính sách xoay quanh vai trị của hoạt động đầu tư trong các NHTM và những tác động của nó đến hiệu quả hoạt động của ngân hàng, nguồn cung tín dụng, sự phát triển ổn định và bền vững của hệ thống tài chính đã gia tăng đáng kể. Hàng loạt quy định đã được đưa ra trên các thị trường tài chính lớn nhất thế giới như Anh, Mỹ, châu Âu với sự hạn chế ở các mức độ khác nhau tham gia của các NHTM vào thị trường chứng khoán nhằm kiểm soát và ngăn chặn sự đầu tư quá mức của các ngân hàng, đồng thời bảo vệ lợi ích của nguời gửi tiền và đảm bảo chức năng trung gian tài chính của các ngân hàng trong nền kinh tế.

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

Ở Việt Nam, cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, hoạt động kinh doanh của các NHTM ngày càng đa dạng. Song hành với hoạt động kinh doanh truyền thống, các ngân hàng cũng tham gia vào lĩnh vực đầu tư, trong đó, đầu tư trái phiếu là một hình thức tương đối phổ biến. Thời gian vừa qua, hoạt động đầu tư trái phiếu của các NHTM ở Việt Nam diễn ra sôi động với quy mô liên tục tăng trưởng, thu nhập ổn định, tỷ lệ nợ quá hạn thấp, danh mục đầu tư được đa dạng hoá với các loại hình trái phiếu khác nhau, qua đó hỗ trợ tích cực cho hoạt động kinh doanh của các NHTM, góp phần quản lý hiệu quả nguồn vốn khả dụng, đảm bảo thanh khoản và nâng cao năng lực cạnh tranh của mỗi ngân hàng. Tuy nhiên những động thái mới trong xu hướng đầu tư của các NHTM đang đặt ra những câu hỏi về tính an toàn, hiệu quả và lành mạnh của bản thân các NHTM nói riêng và hệ thống ngân hàng nói chung. Nhiều ngân hàng đẩy mạnh đầu tư trái phiếu vào lĩnh vực xây dựng, bất động sản khi thị trường bất động sản chưa phục hồi vững chắc, hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp còn nhiều khó khăn, một vài ngân hàng có tỉ lệ đầu tư vào trái phiếu khá cao vượt mức trung bình của toàn hệ thống NHTM Việt Nam cũng như tỉ lệ đầu tư của các NHTM trên thế giới … Thực tế trên đã đặt ra những bài toán về quản trị, vận hành an toàn và hiệu quả hoạt động đầu tư trái phiếu của các NHTM trong bối cảnh mới với nhiều thách thức và rủi ro.

Do vậy việc nghiên cứu thực trạng và đề xuất định hướng phát triển, chiến lược, chính sách của hoạt động đầu tư trái phiếu trong các NHTM gắn với bối cảnh, điều kiện thực tế hiện nay là cần thiết và có ý nghĩa thực tiễn cấp bách. Trong phạm vi nghiên cứu của luận án tiến sỹ, với mong muốn và hy vọng góp phần giải quyết các vấn đề đang tồn tại, tôi mạnh dạn nghiên cứu Luận án tiến sỹ kinh tế với đề tài:

<i><b>“Hoạt động đầu tư trái phiếu của ngân hàng thương mại Việt Nam”. </b></i>

<b>2. Mục đích, nhiệm vụ và các câu hỏi nghiên cứu </b>

<i><b>Mục đích nghiên cứu </b></i>

<i>Mục đích chủ yếu, cốt l i của luận án là nghiên cứu bổ sung và làm r thêm </i>

các vấn đề lý luận về hoạt động đầu tư trái phiếu của ngân hàng thương mại, đề xuất định hướng và giải pháp đối với hoạt động đầu tư trái phiếu của ngân hàng thương

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

mại Việt Nam dựa trên các kết luận rút ra từ phân tích đánh giá thực trạng và dự báo những thay đổi về môi trường hoạt động đầu tư trong bối cảnh mới.

<i><b>Nhiệm vụ nghiên cứu </b></i>

Luận án xác định các nhiệm vụ nghiên cứu chủ yếu sau:

<i>Một là, đánh giá tổng quan các cơng trình nghiên cứu có liên quan và rút ra </i>

khoảng trống nghiên cứu, tạo cơ sở cho việc xác định đối tượng, phạm vi, phương pháp nghiên cứu của luận án.

<i>Hai là, bổ sung, làm rõ các cơ sở lý luận về hoạt động đầu tư trái phiếu của </i>

ngân hàng thương mại: khái niệm, các chiến lược và hình thức đầu tư, tổ chức quản lý hoạt động đầu tư, hệ thống tiêu chí đánh giá và các yếu tố ảnh hưởng. Xác lập mơ hình nghiên cứu để đo l

ường tác động của đầu tư trái phiếu đến kết quả kinh doanh của ngân hàng.

<i>Ba là, phân tích thực trạng đầu tư trái phiếu của toàn hệ thống các NHTM Việt </i>

Nam và lựa chọn một số nghiên cứu điển hình đại diện cho các nhóm ngân hàng theo quy mơ hoạt động (quy mô tài sản) tạo luận cứ thực tiễn cho các nhận định, đánh giá. Kiểm định mơ hình nghiên cứu để rút ra kết luận về tác động

của đầu tư trái phiếu đến kết quả kinh doanh

của ngân hàng.

<i>Bốn là, đề xuất định hướng đầu tư trái phiếu và khuyến nghị một số giải pháp </i>

với NHTM, NHNN và các cơ quan chức năng khác nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động đầu tư trái phiếu và an toàn cho hệ thống các NHTM Việt Nam thời gian tới.

<i><b>Câu hỏi nghiên cứu </b></i>

- Đầu tư trái phiếu của NHTM có những đặc điểm gì khác biệt so với hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp phi ngân hàng? Các chiến lược và hình thức đầu tư trái phiếu? Tổ chức quản lý hoạt động đầu tư trái phiếu của NHTM như thế nào? Tiêu chí đánh giá và các yếu tố tác động ảnh hưởng hoạt động đầu tư trái phiếu của NHTM?

- Sử dụng mơ hình nghiên cứu gồm những yếu tố nào để kiểm định tác động của đầu tư trái phiếu đến kết quả kinh doanh của NHTM?

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

- Hoạt động đầu tư trái phiếu của các NHTM Việt Nam hiện nay có những bất cập, vướng mắc gì? Thực tế hoạt động đầu tư trái phiếu có tác động như thế nào đến kết quả kinh doanh của các NHTM Việt Nam?

- Các NHTM Việt Nam nên xác định quy mô và cơ cấu đầu tư như thế nào? NHTM, NHNN... cần triển khai những giải pháp để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động đầu tư trái phiếu và an toàn cho hệ thống NHTM Việt Nam thời gian tới?

<b>3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu </b>

<i><b>Đối tượng nghiên cứu </b></i>

Đối tượng nghiên cứu của luận án là các vấn đề lý luận và thực tiễn về hoạt động đầu tư trái phiếu của NHTM.

<i><b>Phạm vi nghiên cứu </b></i>

<i>- Về nội dung nghiên cứu: </i>

Luận án tập trung nghiên cứu hoạt động đầu tư trái phiếu của hệ thống NHTM Việt Nam theo các nội dung chính như: thực trạng ban hành văn bản nội bộ, tổ chức bộ máy kinh doanh và kết quả hoạt động đầu tư trái phiếu theo các tiêu chí đánh giá về quy mơ, về cơ cấu đầu tư (theo loại hình trái phiếu, thời hạn trái phiếu, thị trường...) và về kết quả đầu tư; kiểm định đánh giá mức độ tác động của hoạt động đầu tư trái phiếu đến kết quả kinh doanh của các NHTM Việt Nam. Luận án không đi sâu vào các góc độ phân tích kỹ thuật, quản trị danh mục hay quản trị rủi ro…

Do số lượng các NHTM Việt Nam tương đối lớn (35 ngân hàng), ngoài việc nghiên cứu chung trên toàn hệ thống, luận án lựa chọn nghiên cứu 3 NHTM điển hình, đại diện cho 3 nhóm ngân hàng (ngân hàng có quy mơ tài sản lớn, ngân hàng có quy mơ trung bình và ngân hàng có quy mơ nhỏ), để có thêm luận cứ thực tiễn cho các nhận định, đánh giá và đảm bảo tính chuyên sâu cho luận án.

<i>- Về thời gian nghiên cứu: </i>

Luận án nghiên cứu thực trạng đầu tư trái phiếu của các NHTM Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2015 đến năm 2019. Cơ sở lựa chọn mốc thời gian bắt đầu từ năm 2015 do ngày 20/11/2014 Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

36/2014/TT-NHNN Quy định các giới hạn, tỉ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (có hiệu lực từ 01/02/2015). Đây là mốc thời gian có những thay đổi trong quản lý nhà nước về hoạt động kinh doanh ngân hàng, thời điểm số dư đầu tư trái phiếu của ngân hàng được xác định là một bộ phận cấu thành trong tổng dư nợ. Giai đoạn 2015-2019 cũng là khoảng thời gian mà các nghiên cứu đã công bố trước đây chưa nghiên cứu.

Định hướng đầu tư và khuyến nghị về các giải pháp đối với NHTM, NHNN đối với hoạt động đầu tư trái phiếu của các NHTM Việt Nam được nghiên cứu cho giai đoạn từ 2020 đến 2025, tầm nhìn đến năm 2030.

<b>4. Những đóng góp mới của luận án </b>

<i><b>Về học thuật, lý luận </b></i>

Bổ sung, làm r khung lý thuyết về đầu tư trái phiếu của NHTM, bổ sung thêm các chỉ tiêu đánh giá (gồm các chỉ tiêu định lượng, định tính) và các yếu tố tác động đến hoạt động đầu tư trái phiếu của NHTM.

Xác lập mơ hình nghiên cứu tác động của hoạt động đầu tư trái phiếu đến kết quả kinh doanh của NHTM dựa trên cơ sở nghiên cứu, làm r cơ sở lý thuyết trong xây dựng mơ hình và quyết định lựa chọn các yếu tố.

Làm r thực trạng hoạt động đầu tư trái phiếu của NHTM Việt Nam theo xác nội dung: ban hành văn bản nội bộ, tổ chức bộ máy kinh doanh và kết quả đầu tư theo các tiêu chí đánh giá đã được xác lập ở chương lý luận; kiểm định mơ hình nghiên cứu và rút ra kết luận về tác động của hoạt động đầu tư trái phiếu đến kết quả kinh doanh của các NHTM Việt Nam. Trên cơ sở đó luận án rút ra các kết luận về những hạn chế bất cập trong đầu tư trái phiếu của NHTM giai đoạn 2015-2019, đó là: (i) Một số NHTM có quy mơ đầu tư ở mức rất cao vượt quá ngưỡng bình quân của tồn hệ thống cũng như mức trung bình phổ biến của các ngân hàng trên thế giới (từ 1/5-1/3 tổng giá trị tài sản); (ii) Chiến lược đầu tư của một số ngân hàng hiện đang đi ngược với chiến lược đầu tư phổ biến của các ngân hàng trên thế giới (các NHTM có quy mơ lớn, năng lực quản trị tốt đầu tư trái phiếu chính phủ với tỉ lệ cao

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

hơn các loại trái phiếu khác; trong khi đó, nhiều ngân hàng nhỏ và vừa lại tăng tỉ lệ đầu tư vào TPDN, trái phiếu của các TCTD khác với kì hạn dài hơn); (iii) Hoạt động đầu tư TPDN ở các NHTM tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro; và (iv) Thực trạng NHTM đầu tư trái phiếu của các TCTD khác tất yếu dẫn đến có một lượng vốn lớn chạy lòng vòng trong hệ thống ngân hàng, làm chậm tốc độ luân chuyển vốn trong nền kinh tế và tác động ngược đến vai trò là trung gian tài chính “cung ứng vốn cho nền kinh tế” của các NHTM.

Các nguyên nhân chính của những bất cấp trong hoạt động đầu tư hiện nay ở các NHTM Việt Nam là: (i) Các văn bản nội bộ quy định về đầu tư trái phiếu của NHTM còn khá đơn giản, khơng có quy định chi tiết về giới hạn đầu tư đối với từng loại trái phiếu, nhất là quy định về các giới hạn mua trái phiếu của doanh nghiệp thuộc các ngành, lĩnh vực kinh doanh mạo hiểm, hoặc đầu tư vào trái phiếu của doanh nghiệp phát hành với mục đích cơ cấu lại các khoản nợ; (ii) Chiến lược, quy trình thực hiện, phương pháp quản trị rủi ro trong đầu tư trái phiếu ở một số NHTM vẫn còn đơn giản, chưa áp dụng các công cụ như Duration, Convexity, VaR..., không áp dụng các phân tích tình huống và phân tích thử nghiệm căng thẳng (stress test); (iii) NHNN chưa ban hành quy định về giới hạn đầu tư trái phiếu của NHTM vào các ngành, lĩnh vực kinh doanh mạo hiểm, cũng như quy định về tỉ lệ đầu tư trái phiếu/ tổng tài sản....

<i><b>Về định hướng đầu tư và các giải pháp, khuyến nghị </b></i>

Định hướng đầu tư trái phiếu với mỗi NHTM sẽ khác nhau về quy mô và cơ cấu. Điều này xuất phát từ nhận thức, chiến lược kinh doanh, năng lực quản trị điều hành, quy mô tài sản, khả năng chịu đựng rủi ro... của mỗi ngân hàng. Căn cứ vào các nguyên nhân của những bất cập vướng mắc hiện tại, dự báo những thuận lợi khó khăn, luận án đề xuất 4 nhóm giải pháp với NHTM, các khuyến nghị với NHNN, với Chính phủ và các bộ ngành liên quan nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả đầu tư và an toàn cho hệ thống các NHTM Việt Nam giai đoạn 2020-2025, tầm nhìn 2030. Một số giải pháp và khuyến nghị cần tập trung giải quyết, đó là: (i) Hồn thiện các văn bản nội bộ về đầu tư trái phiếu; (ii) Tăng cường đầu tư trang thiết bị và tuân thủ

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

nghiêm ngặt quy định nội bộ về quản trị rủi ro trong đầu tư trái phiếu; (iii) Phát triển và nâng cao chất lượng nhân lực cho hoạt động đầu tư trái phiếu; (iv) Rà sốt, bổ sung, hồn thiện các văn bản quản lý nhà nước và tăng cường kiểm soát hoạt động đầu tư nhằm đảm bảo an toàn trong đầu tư trái phiếu của NHTM; (v) Hoàn thiện và phát triển hệ thống các nhà tạo lập thị trường.

Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục bài báo công bố kết quả nghiên cứu đề tài luận án của tác giả, danh mục tài liệu tham khảo, các phụ lục, Luận án gồm có 04 chương:

<b>Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu Chương 2: Cơ sở lý luận về hoạt động đầu tư trái phiếu của các ngân hàng </b>

thương mại

<b>Chương 3: Thực trạng đầu tư trái phiếu của các ngân hàng thương mại Việt </b>

Nam

<b>Chương 4: Định hướng đầu tư trái phiếu của các ngân hàng thương mại Việt </b>

Nam và một số giải pháp, khuyến nghị

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

Cuộc khủng hoảng được cho là có nguồn gốc sâu xa từ sự bất cân đối về nguồn vốn tín dụng giữa nhu cầu thực của nền kinh tế và nguồn vốn dồi dào từ chính sách tiền tệ được thả lỏng với lãi suất thấp. Áp lực sử dụng nguồn vốn dư thừa khi nhu cầu tín dụng suy giảm cùng những sáng tạo tài chính đã dẫn đến bùng nổ cho vay dưới chuẩn (Mạc Quang Huy, 2009, tr. 43). Sự tham gia sâu của ngân hàng vào các hoạt động đầu tư, đầu cơ trên thị trường tài chính đồng thời là nguồn cơn đóng góp vào sự kiệt quệ của hệ thống ngân hàng trong khủng hoảng tín dụng này, trong đó trung tâm là ngành ngân hàng đầu tư.

Từ bối cảnh đó, hoạt động mua bán, giao dịch chứng khoán của các NHTM

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

đang ngày càng trở thành một vấn đề được quan tâm hơn so với trong quá khứ. Các nghiên cứu thường xoay quanh mối quan ngại rằng sự phát triển của hoạt động đầu tư đã làm suy yếu các hoạt động ngân hàng truyền thống thông qua hai kênh: sự phát triển của hệ thống tài chính và các hoạt động ngân hàng tỏ ra kém sinh lợi. Với mối quan ngại này, nhiều nghiên cứu về hoạt động đầu tư nói chung và hoạt động đầu tư trái phiếu nói riêng của các NHTM đã được thực hiện trên cả phương diện lí thuyết và thực nghiệm. Theo khảo sát của NCS, các nghiên cứu tập trung vào ba mảng vấn đề có sự liên hệ lẫn nhau:

<i>Thứ nhất, nhiều nghiên cứu đã tập trung khám phá mối quan hệ giữa hoạt </i>

động đầu tư với hoạt động ngân hàng truyền thống của các NHTM, đặc biệt là hoạt động cho vay. Các tác giả đã nghiên cứu ảnh hưởng từ việc các ngân hàng theo đuổi các chiến lược đầu tư đến việc phân bổ nguồn lực cũng như hiệu quả của hoạt động cho vay trong các NHTM.

<i>Thứ hai, một số cơng trình đã thực hiện các nghiên cứu thực nghiệm nhằm </i>

khám phá mức độ tham gia của hoạt động đầu tư trong các NHTM có ảnh hưởng

<i>như thế nào đến rủi ro và lợi nhuận của ngân hàng. </i>

<i>Thứ ba, với nhiều bằng chứng xác thực về ảnh hưởng tiêu cực của hoạt động </i>

đầu tư đến các hoạt động ngân hàng khác, câu hỏi đặt ra là liệu các NHTM có nên tham gia vào hoạt động này, cách thức tham gia, mơ hình hoạt động, tổ chức điều hành hoạt động đầu tư chứng khốn nói chung và trái phiếu nói riêng trong các NHTM như thế nào? Với góc độ này, nhiều tác giả đã thực hiện các nghiên cứu về sự tham gia của các NHTM vào thị trường chứng khốn, mơ hình tổ chức, quản lý hoạt động đầu tư nói chung và đầu tư trái phiếu nói riêng trong các NHTM nhằm kiểm soát đồng thời tận dụng những lợi ích khơng thể chối cãi từ việc đa dạng hoá hoạt động kinh doanh của NHTM.

Nội dung tổng quan dưới đây sẽ trình bày các nghiên cứu điển hình về cơ sở lí thuyết và thực nghiệm đã được công bố trong nước và quốc tế theo hai mảng vấn đề nêu trên.

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

<b>1.1.1. Các nghiên cứu về mối quan hệ giữa hoạt động đầu tư/đầu tư trái phiếu </b>

<i><b>của ngân hàng thương mại với hoạt động ngân hàng truyền thống </b></i>

Kể từ cuộc khủng hoảng tài chính thế giới năm 2007, hoạt động đầu tư, tự doanh của các ngân hàng đã bị giám sát chặt chẽ. Hoạt động này xảy ra khi một NHTM chọn cách kiếm lời từ thị trường thay vì thu phí từ hoạt động giao dịch của khách hàng. Tự doanh có thể là giao dịch cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa, tiền tệ hay các cơng cụ tài chính khác. Quy tắc Volcker ở Mỹ, Vickers ở Anh, Liikanen và các đề xuất của Ủy ban châu Âu ở EU đều nhằm mục đích hạn chế rủi ro được cho là phát sinh từ các hoạt động giao dịch này của các ngân hàng bằng cách tách biệt riêng rẽ các hoạt động đầu tư, tự doanh khỏi hoạt động truyền thống của các ngân hàng thương mại (Lehmann, 2016; Krahnen, Noth và Schüwer, 2017). Mối quan ngại làm nền tảng cho các quy tắc này là việc các ngân hàng đang tham gia vào lĩnh vực đầu tư đầy rủi ro dựa trên nguồn vốn giá rẻ có được từ những đặc quyền của mình, và sau đó đe dọa ngừng cung cấp các dịch vụ ngân hàng truyền thống. Đặc biệt, trong thời kỳ khủng hoảng, các ngân hàng có thể có xu hướng đầu cơ với việc mua chứng khoán với giá bán tháo (fire-sale) và kỳ vọng giá tăng trong quá trình phục hồi kinh tế, hơn là cung cấp tín dụng cho doanh nghiệp. Một mặt, hoạt động đầu tư của các NHTM có thể góp phần tăng tính thanh khoản của thị trường. Mặt khác, nó có thể dẫn đến sự lan tỏa của các cú sốc về giá chứng khoán đối với nền kinh tế thực dưới hình thức khủng hoảng tín dụng.

Từ những quan ngại này, các nghiên cứu và tranh luận trong giới học thuật và những nhà hoạch định chính sách có xu hướng gia tăng xoay quanh tác động của hoạt động đầu tư chứng khoán của các NHTM đến nguồn cung tín dụng và TTCK. Một quan điểm được đưa ra trong nhiều nghiên cứu giai đoạn này đó là việc các NHTM gia tăng hoạt động đầu tư chứng khốn dẫn đến hệ quả là nguồn cung tín dụng giảm (Stein, 2013). Đồng thuận với quan điểm này, Shleifer and Vishny (2010) và Diamond and Rajan (2011) cho rằng trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế, cơ hội từ các thương vụ bán tháo trên thị trường chứng khốn có thể thúc đẩy các ngân hàng gia tăng mức độ đầu tư của mình và giảm nguồn lực cho hoạt động cho

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

vay vào nền kinh tế thực. Khi gặp khó khăn về nguồn vốn, xu hướng này cũng có thể diễn ra khi các ngân hàng phân bổ vốn từ hoạt động cho vay để chuyển sang thu lợi từ đầu tư. Arping (2013) đưa ra quan điểm tương tự và lập luận: trong khi hành vi này là tối ưu cho các ngân hàng xét từ góc độ tối đa hóa lợi nhuận, việc các doanh nghiệp khó tiếp cận nguồn vốn tín dụng có thể cản trở tăng trưởng thực trong nền kinh tế. Ngay cả khi vượt qua các giai đoạn khủng hoảng, mơ hình lý thuyết được đưa ra bởi Boot và Ratnovski (2016) cho rằng trong điều kiện khan hiếm về nguồn vốn, việc phân bổ nguồn lực dành cho hoạt động kinh doanh chứng khốn ngắn hạn có xu hướng làm giảm nguồn cung tín dụng cho các hoạt động cho vay dài hạn. Sự phân bổ này làm các NHTM giảm động lực trong việc xây dựng và duy trì các mối quan hệ cho vay dài hạn. Hơn nữa, Krahnen, Noth và Schüwer (2017) chỉ ra rằng các ngân hàng sẽ tính tốn chi phí vốn của họ bằng cách lấy trung bình giữa chi phí vốn của hoạt động đầu tư (rủi ro cao) và chi phí vốn của hoạt động cho vay (rủi ro thấp), hơn là sử dụng chi phí tài trợ riêng biệt. Điều này dẫn đến sự thay đổi tương đối trong lợi nhuận của hoạt động đầu tư và cho vay, trong đó lợi nhuận của hoạt động đầu tư tăng lên khi chi phí tài trợ trung bình thấp hơn chi phí tài trợ riêng biệt của hoạt động đầu tư và ngược lại. Do đó, các ngân hàng sẽ tăng động lực cắt giảm vốn cho vay trong khi tăng vốn cho giao dịch chứng khốn.

Nhìn chung, những nghiên cứu trên tập trung lập luận về mối liên hệ trong việc các NHTM gia tăng hoạt động đầu tư chứng khoán và sự thu hẹp quy mơ tín dụng vào nền kinh tế. Một trong những nghiên cứu thực nghiệm điển hình đầu tiên kiểm định lý thuyết trên được thực hiện bởi Abbassi và cộng sự (2015). Các tác giả đã nghiên cứu về hoạt động đầu tư, giao dịch chứng khoán của các NHTM và tác động lan tỏa của nó đến quy mơ cung ứng tín dụng. Tác giả đã sử dụng tập dữ liệu về hoạt động tự doanh của các ngân hàng chi tiết đến mã chứng khốn cùng thơng tin tín dụng chi tiết đến từng món vay trong giai đoạn 2005-2012 theo mỗi quý ở Đức. Qua phân tích dữ liệu chi tiết đến mã chứng khoán giao dịch, các tác giả nhận thấy rằng trong thời kỳ khủng hoảng, các ngân hàng có ưu thế về đầu tư đều gia tăng quy mơ giao dịch chứng khốn, đặc biệt những chứng khốn có mức giảm giá

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

sâu. Điều này diễn ra mạnh mẽ nhất đối với các ngân hàng có thế mạnh về đầu tư và có quy mô vốn lớn, đồng thời tập trung vào những chứng khốn có xếp hạng thấp và kỳ hạn dài. Bằng chứng thực nghiệm này phù hợp với các lý thuyết về tính chất cộng hưởng giữa nguồn vốn và tài sản của ngân hàng đã được chỉ ra trong rất nhiều nghiên cứu trước đó (Diamond và Dybvig, 1983; Diamond và Rajan, 2001; Kashyap, Stein, và Rajan, 2002; Gennaioli, Shleifer, và Vishny, 2013; Hanson, Shleifer, Stein, và Vishny, 2014). Sự cộng hưởng này được thể hiện qua việc các ngân hàng có quy mơ vốn lớn sẽ đầu tư vào những chứng khốn có mức độ rủi ro cao trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế (chứng khốn có mức giảm giá sâu, đặc biệt là những chứng khoán xếp hạng thấp và kỳ hạn dài). Hơn nữa, các ngân hàng có thế mạnh trong hoạt động đầu tư có xu hướng giảm quy mơ cho vay trong thời kỳ khủng hoảng, với người đi vay tương ứng, tức là sự suy giảm về cho vay xảy ra ở cấp độ doanh nghiệp. Do ở Đức, nguồn cung tín dụng từ các ngân hàng có ưu thế trong hoạt động đầu tư chiếm tỷ trọng lớn, đồng thời các NHTM giữ vị trí then chốt trong hệ thống tài chính quốc gia, thực tế trên hàm ý những tác động đáng kể đến khả năng cung ứng tín dụng cho các doanh nghiệp trong giai đoạn khủng hoảng.

Câu hỏi đặt ra là liệu các ngân hàng có nên tham gia vào hoạt động đầu tư chứng khốn? Mặc dù đã có những động thái của một số cơ quan quản lý nhằm hạn chế hoạt động tự doanh của các ngân hàng, những tác động tích cực từ chính sách này khơng thực sự r ràng. Nghiên cứu của các tác giả chỉ ra rằng tuy các giao dịch chứng khốn có thể tạo ra sự lấn án đối với hoạt động cho vay, trong giai đoạn khủng hoảng, việc ngân hàng đầu cơ vào những chứng khốn có mức giảm giá sâu (đặc biệt là các chứng khoán dài hạn và xếp hạng thấp) đóng vai trị như một biện pháp giảm thiểu rủi ro. Với vai trò là những nhà đầu tư quan trọng trên thị trường này, các hạn chế về giao dịch chứng khoán của các ngân hàng có thể ảnh hưởng đến tính thanh khoản của các thị trường. Đây là những vấn đề đặt ra mà các tác giả để ngỏ cho những nghiên cứu tiếp theo.

Năm 2019, nghiên cứu của Kurz, M. và Kleimeier, S. với sự mở rộng không gian và thời gian nghiên cứu so với nghiên cứu của Abbassi (2015) đã đóng góp

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

những khám phá sâu sắc và đa chiều về hoạt động tự doanh của NHTM trong mối quan hệ với hoạt động tín dụng. Mục tiêu của nghiên cứu hướng đến kiểm định hai giả thuyết: giả thuyết thứ nhất, các ngân hàng có chun mơn, kinh nghiệm trong đầu tư cung cấp cho nền kinh tế ít tín dụng hơn so với các ngân hàng khác, đặc biệt trong thời kỳ khủng hoảng; giả thuyết thứ hai: nguồn cung tín dụng thấp hơn dẫn đến giảm đầu tư và giảm tăng trưởng việc làm đối với các doanh nghiệp phụ thuộc vào nguồn vốn từ các ngân hàng. Nghiên cứu sử dụng mẫu trên phạm vi toàn cầu bao gồm 135 ngân hàng từ 21 quốc gia và khoản cho vay của họ cho 8.242 công ty từ 81 nền kinh tế mới nổi và phát triển trong giai đoạn 2003-2016. Các ngân hàng trong nghiên cứu có trụ sở tại tại Mỹ, Canada, Anh, Áo, Bỉ, Đan Mạch, Pháp, Đức, Ireland, Ý, Hà Lan, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Thụy Sĩ, Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan, Hàn Quốc, Singapore, Nhật Bản, Brazil và Úc. Nghiên cứu sử dụng cơ sở dữ liệu của Thomson Reuters LPC DealScan được tác giả kết hợp thủ công với cơ sở dữ liệu Compustat của Standard & Poor để có bộ dữ liệu với thông tin đồng bộ giữa ngân hàng và người đi vay tương ứng. Điều này cho phép tác giả cung cấp ước tính về các tác động kinh tế thực tế về đầu tư và tăng trưởng việc làm. Kết quả phân tích dữ liệu cho thấy các ngân hàng tham gia sâu vào hoạt động kinh doanh chứng khốn cung cấp cho doanh nghiệp mức tín dụng ít hơn khoảng 19% so với các ngân hàng ít tham gia vào hoạt động đầu tư chứng khoán, tỷ lệ này còn tăng thêm 3,25% trong điều kiện khủng hoảng. Các kết quả định lượng cũng cung cấp bằng chứng đáng tin cậy rằng nguồn cung tín dụng giảm từ các ngân hàng tham gia sâu vào hoạt động chứng khoán đã có tác động tiêu cực với những người đi vay của họ. Các doanh nghiệp có xu hướng đầu tư ít vốn hơn và mở rộng lực lượng lao động với tỷ lệ thấp hơn khi họ phụ thuộc nhiều vào các ngân hàng này để cấp vốn. Với quy mơ nghiên cứu tồn cầu, các tác giả đã có những khám phá mới mẻ về hoạt động cho vay và đầu tư của các ngân hàng trên thị trường quốc tế. Xét về tổng thể các ngân hàng tham gia sâu vào hoạt động đầu tư chứng khốn có mức cho vay ít hơn , nhưng các ngân hàng này lại có xu hướng cung cấp tín dụng nhiều hơn ở thị trường thế giới. Mặc dù vậy, trong giai đoạn khủng hoảng, các ngân hàng này lại cắt giảm

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

quy mơ cho vay nước ngồi ở mức độ lớn hơn so với các ngân hàng ít tham gia vào hoạt động đầu tư chứng khoán. Bên cạnh đó, tác giả chỉ ra rằng có sự khác biệt đáng kể giữa các ngân hàng ở Mỹ và các ngân hàng khác trong mẫu nghiên cứu. Các ngân hàng ngoài nước Mỹ tham gia nhiều vào hoạt động kinh doanh chứng khốn chỉ thu hẹp nguồn cung tín dụng của họ trong thời kỳ khủng hoảng, tuy nhiên, đối với các ngân hàng ở Mỹ có sự tham gia sâu vào hoạt động kinh doanh chứng khoán, kết quả nghiên cứu ghi nhận quy mơ tín dụng thu hẹp trong cả thời kỳ khủng hoảng và ổn định kinh tế.

Cuối cùng, tác giả chỉ ra rằng những tác động lan tỏa từ hoạt động đầu tư chứng khốn đến hoạt động tín dụng dẫn đến những hệ quả bất lợi cho nền kinh tế vì các doanh nghiệp giảm khả năng mở rộng vốn đầu tư và lao động. Điểm cuối cùng này đã đóng góp thêm thông tin quan trọng cho cuộc tranh luận về các quy định mới nhằm tách hoạt động đầu tư chứng khoán khỏi hoạt động truyền thống của các ngân hàng thương mại, mở ra hướng nghiên cứu về bài toán đánh đổi giữa chi phí - lợi ích của các quy định hạn chế hoạt động đầu tư chứng khoán của các NHTM. Tuy nhiên, nghiên cứu của tác giả cũng có những hạn chế về dữ liệu, khi tập người đi vay chỉ bao gồm những doanh nghiệp được niêm yết trên các sàn chứng khoán, điều này hàm ý rằng những người đi vay này hoàn toàn có khả năng bù đắp nguồn cung tín dụng ngân hàng suy giảm bằng các nguồn tài trợ khác.

<b>1.1.2. Các nghiên cứu về ảnh hưởng của hoạt động đầu tư/đầu tư trái phiếu đến kết quả kinh doanh của ngân hàng </b>

Những tranh luận về ảnh hưởng của các quy định mới ban hành sau khủng hoảng kinh tế thế giới 2007-2008 (Volcker Rule, Vickers, Liikanen…) nhằm cấm hoặc hạn chế hoạt động giao dịch của các NHTM trên thị trường tài chính đã thúc đẩy các nghiên cứu về ảnh hưởng của hoạt động đầu tư nói chung và hoạt động đầu tư trái phiếu nói riêng đến kết quả kinh doanh của các ngân hàng. Trước đó, nhiều nghiên cứu đã khám phá mối quan hệ giữa đa dạng hóa hoạt động và hiệu quả kinh doanh của các ngân hàng thương mại nhưng ghi nhận nhiều kết quả trái ngược về mối quan hệ giữa 2 yếu tố này. Một số nghiên cứu trước cho rằng việc đa dạng hóa

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

hoạt động kinh doanh giúp các NHTM giảm thiểu rủi ro và gia tăng hiệu quả hoạt động (Nguyen và cộng sự, 2012; Deng và cộng sự, 2013). Bên cạnh đó, việc đa dạng hóa hoạt động cịn giúp nâng cao chất lượng nguồn thu nhập của các ngân hàng thương mại thông qua việc tăng cường vai trò trung gian tài chính và việc giảm thiểu vấn đề bất cân xứng thông tin trong hoạt động kinh doanh (Baele và cộng sự 2007; Kohler, 2014). Trái lại, cũng có những nghiên cứu chỉ ra rằng khơng có mối quan hệ r ràng giữa việc đa dạng hóa hoạt động với khả năng sinh lợi hay mức độ rủi ro của các NHTM. Cụ thể, Cebenoyan và Strahan (2004) chỉ ra rằng các NHTM có mức độ đa dạng hóa hoạt động kinh doanh cao thường phải đối mặt với nhiều rủi ro hơn và thường duy trì tỷ lệ địn bẩy tài chính cao. Điều này làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi nhuận của các đơn vị này trong trường hợp môi trường kinh doanh có những biến động xấu. Đặc biệt, một số nghiên cứu khác về các ngân hàng thương mại tại EU và Mỹ cũng cho thấy các NHTM càng triển khai nhiều sản phẩm, dịch vụ tài chính bên ngồi hoạt động tín dụng và huy động vốn thông thường càng phải đối mặt với nhiều rủi ro và có lợi nhuận biến động bất thường mặc dù mối quan hệ tác động này có thể thay đổi tùy thuộc vào quy mô, đặc điểm sở hữu và loại hình sản phẩm, dịch vụ tài chính phi lãi mà các đơn vị này cung cấp cho thị trường (DeYoung và Rice, 2004; Stiroh và Rumble, 2006; Lepetit và cộng sự, 2008).

Trên cơ sở các nghiên cứu và phát hiện này, Michael và cộng sự (2013) đã phát triển một nghiên cứu thực nghiệm nhằm làm r liệu việc tham gia vào các hoạt động kinh doanh trên thị trường tài chính có tác động tích cực hay tiêu cực đến rủi ro, lợi nhuận của các ngân hàng? Tác giả xem xét trên hai khoảng thời gian trước và sau sự sụp đổ của Lehman Brothers để đưa vào kết quả phân tích ảnh hưởng của khủng hoảng tài chính năm 2007-2008, đồng thời là tác động của những chính sách hạn chế, những quy định ra đời sau khoản thời gian này, như Volcker Rule, Basel III… Nghiên cứu sử dụng hai phương pháp tiếp cận khác nhau để đánh giá tác động của hoạt động đầu tư đến kết quả hoạt động của các ngân hàng, bao gồm: (1) tiếp cận theo góc độ tài sản và (2) tiếp cận theo góc độ thu nhập (Stiroh, 2004, 2012; De

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

Nghiên cứu sử dụng dữ liệu bảng bao gồm 15.288 quan sát thu thập từ 417 ngân hàng có niêm yết của Mỹ. Dữ liệu được tổng hợp theo quý trong vòng 10 năm từ quý 1 năm 2000 đến quý 2 năm 2012.

Kết quả thực nghiệm cho thấy các thước đo dựa trên thu nhập có thể khơng đáng tin cậy để đo lường mức độ tham gia của các NHTM vào hoạt động đầu tư vì thước đo này chịu nhiều tác động bởi chu kỳ kinh doanh, mục tiêu đầu tư trong từng giai đoạn, đơi khi giá trị có thể bằng 0 hoặc âm trong một số thời kỳ nhất định. Hướng tiếp cận dựa trên tài sản ổn định hơn và biểu thị hiệu quả hơn mức độ tập trung của ngân hàng vào các hoạt động kinh doanh khác nhau. Tác giả nhận thấy rằng các ngân hàng có mức độ tham gia sâu hơn vào hoạt động đầu tư sẽ đối mặt với mức độ rủi ro cao hơn và khả năng sinh lời thấp hơn, đặc biệt trong giai đoạn từ 2007 đến giữa năm 2012. Đồng thời trước năm 2007 cũng có ít bằng chứng cho thấy các hoạt động đầu tư có tác động tích cực đến khả năng sinh lời của ngân hàng. Các giao dịch liên quan đến thị trường tài chính đã làm gia tăng rủi ro và tạo ra lợi

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

nhuận thấp hơn trong các thời kỳ khủng hoảng hoặc khó khăn, đồng thời cũng không tạo ra những lợi ích bù đắp có ý nghĩa trong thời điểm kinh doanh thuận lợi. Những kết quả này cho thấy rằng việc hạn chế hoạt động tự doanh của các NHTM theo quan điểm của các đạo luật, quy định ra đời trong khoảng thời gian này (Volcker Rule, Vickers, Liikanen) có thể cải thiện kết quả kinh doanh của các ngân hàng.

Ở Việt Nam, tuy khơng có những đề tài nghiên cứu chuyên sâu về tác động của hoạt động đầu tư chứng khốn nói chung và trái phiếu nói riêng đến kết quả kinh doanh của ngân hàng nhưng trong các nghiên cứu về tác động của đa dạng hoá kinh doanh đến lợi nhuận và rủi ro cuả các NHTM, một số phát hiện nhất định về vấn đề này đã được đưa ra. Tác giả Nguyễn Thị Thu Trang và Hoàng Anh Thư (2019) đã nghiên cứu về tác động của đa dạng hoá thu nhập đến rủi ro của các NHTM Việt Nam trong giai đoạn 2007-2018. Dựa vào nghiên cứu của Stiroh (2006), Meslier và cộng sự (2014), Pennathur et al. (2012), Ashraf et al. (2016a), Lepetit và cộng sự (2007), tác giả đề xuất hai mơ hình sau:

Risk<sub>i,t</sub> = α + δRisk<sub>i,t</sub> + β<sub>1</sub> HII<sub>i,t</sub> + β<sub>2</sub> SIZE<sub>i,t</sub> + β<sub>3</sub> EA<sub>i,t</sub> + β<sub>4</sub> LOAN<sub>i,t</sub> + β<sub>5</sub> NPL<sub>i,t</sub> + β<sub>6</sub>GROWTH_A<sub>i,t</sub> + β<sub>7</sub> GDP_CHANGE<sub>t</sub> + β8 INF<sub>t</sub> + εi,t (1)

Risk<sub>i,t</sub> = α + δRisk<sub>i,t-1</sub> + β<sub>1</sub> HII<sub>i,t</sub> + β<sub>2</sub> NII1<sub>i,t </sub>+ β<sub>3</sub> NII2<sub>i,t </sub>+ β<sub>4</sub> NII3<sub>i,t </sub>+ β<sub>5</sub> SIZE<sub>i,t</sub> + β<sub>6</sub>EA<sub>i,t</sub> + β<sub>7</sub> LOAN<sub>i,t</sub> + β<sub>8</sub> NPL<sub>i,t</sub> + β<sub>9</sub> GROWTH_A<sub>i,t</sub> + β<sub>10</sub> GDP_CHANGE<sub>t</sub> + β8 INF<sub>t</sub>+ εi,t (2)

Trong đó:

Risk: rủi ro của ngân hàng i trong thời gian t, được sử dụng làm biến phụ thuộc;

thu nhập từ hoạt động dịch vụ/ tổng doanh thu; NII2: thu nhập từ kinh doanh ngoại hối/ tổng doanh thu; NII3: thu nhập từ mua bán chứng khoán/ tổng doanh thu; NII4: thu nhập từ góp vốn mua cổ phần/ tổng doanh thu; Size: quy mô ngân hang; EA: thể hiện cơ cấu nguồn vốn; Loan: quy mơ hoạt động tín dụng; NPL: rủi ro tín dụng;

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

<b>1.1.3. Các nghiên cứu về tổ chức hoạt động đầu tư/đầu tư trái phiếu tại ngân </b>

<i><b>hàng thương mại </b></i>

Trên thế giới, các nghiên cứu về tổ chức hoạt động đầu tư trong các NHTM diễn ra mạnh mẽ sau khủng hoảng tài chính thế giới 2007-2009. Nghiên cứu của an-Pieter Krahnen, Felix Noth và Ulrich Schu wer (2017) ra đời trong bối cảnh hàng hoạt các quy định, thể chế pháp luật mới ra đời tại khắp các thị trường tài chính lớn trên thế giới nhằm kiềm chế ngành công nghiệp ngân hàng trong nguy cơ đổ vỡ từ khủng khoảng năm 2007. Các quy định có thể kể đến như qui tắc Volcker (The Volcker Rule) ở Mỹ, Vickers ở Anh, Liikanen và các đề xuất của Ủy ban châu

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

Âu ở EU. Nội dung chính của các quy định mới này đó là hạn chế các ngân hàng tiến hành một số hoạt động đầu tư bằng tài khoản của chính mình, đồng thời giới hạn giao dịch của ngân hàng với các quĩ phịng hộ và quĩ đầu tư tư nhân. Mục đích của các quy định nhằm bảo vệ khách hàng của ngân hàng, bằng cách ngăn chặn ngân hàng thực hiện một số hoạt động đầu tư, đầu cơ đã góp phần dẫn đến cuộc khủng hoảng tài chính năm 2007-2009. Nói cách khác, các qui tắc trên ngăn cản các ngân hàng tham gia sâu vào các hoạt động đầu tư tiềm ẩn nhiều rủi ro bằng biện pháp cấm các NHTM sử dụng vốn của mình để thực hiện các hình thức đầu tư, đầu cơ kiếm lời.

Với bối cảnh đó, các tác giả đã tập trung vào việc phân tích và đề xuất cách tiếp cận riêng trong tổ chức hoạt động đầu tư của NHTM dựa trên sự tham chiếu và phản biện các quy tắc như Volcker, Vickers, Liikanen... Theo quan điểm của tác giả, dù tất cả các quy định trên đều nhằm ổn định hệ thống ngân hàng thông qua việc tách hoạt động tự doanh khỏi các hoạt động ngân hàng truyền thống, hoạt động đầu tư trong các NHTM vẫn có những giá trị và lợi ích nhất định, nên được nhìn nhận lại một cách khách quan và tích cực hơn, những giới hạn đã đưa ra cũng nên được điều chỉnh theo hướng phân tích cặn kẽ sự đánh đổi giữa chi phí và lợi ích.

Tác giả “ủng hộ một cách định nghĩa rộng hơn về các hoạt động tự doanh của NHTM, để từ đó có điều chỉnh lại những giới hạn trong hoạt động đầu tư của NHTM so với những gì đã được quy định trong quy tắc Volcker”. Cụ thể, hoạt động tự doanh không nên bị tách biệt với hoạt động ngân hàng hoặc bị cấm. Những biện pháp hà khắc này “sẽ có ít tác động tích cực đến sự ổn định tài chính của các ngân hàng – trong khi đó có thể tác động tiêu cực đến các tổ chức riêng lẻ và tổng thể thị trường”.

Tác giả đề xuất hai hướng tiếp cận thay thế những quy tắc trên hướng đến tái cấu trúc hoạt động của các NHTM. Trong cả hai trường hợp, hoạt động tự doanh được cho phép, nhưng dưới sự kiểm soát. Theo cách tiếp cận thứ nhất, một tỷ lệ an toàn vốn tăng thêm (capital surchages) (so với quy định về tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu) sẽ được áp dụng cho các NHTM gắn với danh mục giao dịch và mức độ rủi ro tương ứng. Cách tiếp cận thứ hai yêu cầu các ngân hàng lớn tổ chức các hoạt

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

+ Hệ thống hóa, làm r thêm một số lý luận cơ bản về hoạt động đầu tư cho vay, đầu tư chứng khoán v.v. của ngân hàng; Xây dựng và hệ thống hóa các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả hoạt động đầu tư của NHTM trên giác độ vĩ mơ và vi mơ.

+ Phân tích thực trạng tình hình hoạt động đầu tư của hệ thống NHTM thuộc sở hữu Nhà nước Việt Nam. Đánh giá hiệu quả hoạt động đầu tư và các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động đầu tư của hệ thống NHTM thuộc sở hữu Nhà nước Việt Nam.

+ Kiến nghị một số giải pháp nhằm tiếp tục đổi mới, tăng cường sức mạnh, nâng cao hiệu quả hoạt động đầu tư của các NHTM thuộc sở hữu Nhà nước.

Nhìn chung luận án đã có những đóng góp nhất định trong việc xây dựng và phát triển hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động đầu tư của các NHTM, tuy nhiên chưa đề cập đến hoạt động đầu tư ở những phạm trù khác như mơ hình tổ chức, quy trình thực hiện, chiến lược đầu tư hay quản trị rủi ro… Đồng thời những nội dung cụ thể liên quan đến hoạt động đầu tư trái phiếu của các NHTM cũng chưa có những nghiên cứu, phân tích cụ thể.

Tác giả Nguyễn Thị Anh Đào (2011) với đề tài về sự tham gia của hệ thống NHTM vào thị trường chứng khốn Việt Nam cũng đã có những đóng góp khoa học ý nghĩa về hoạt động đầu tư và tổ chức hoạt động đầu tư của NHTM, tập trung vào những vấn đề cụ thể sau:

+ Hệ thống hoá những lý luận cơ bản về sự tham gia của NHTM vào TTCK, bao gồm: vai trò, chức năng của NHTM trên TTCK, tầm quan trọng của việc tham gia TTCK của các NHTM và các điều kiện của NHTM tham gia vào TTCK, qua đó thấy được mối quan hệ mật thiết giữa khu vực ngân hàng và sự phát triển của TTCK.

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

Gần đây nhất, tác giả Vũ Hoàng Nam (2015) đã thực hiện luận án tiến sỹ với đối tượng nghiên cứu là hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu của các NHTM. Theo khảo sát của NCS, đây là đề tài đầu tiên ở Việt Nam có đối tượng nghiên cứu là lĩnh vực hoạt động này của NHTM. Trong nghiên cứu của mình, tác giả khơng đi sâu vào các góc độ phân tích kỹ thuật, quản trị danh mục hay quản trị rủi ro… mà tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn về hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu của NHTM. Phạm vi thực hiện nghiên cứu là 04 NHTM chiếm thị phần lớn trong hệ thống NHTM Việt Nam bao gồm: NHTM cổ phần Ngoại thương Việt Nam, NHTM cổ phần Công Thương Việt Nam, NHTM cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam, Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam. Đây là các NHTM có tổng tài sản, vốn điều lệ và quy mô hoạt động lớn nhất trong hệ thống NHTM Việt Nam. Đồng thời, theo số liệu thống kê của Sở Giao Dịch Chứng Khốn Hà nội và tính tốn riêng của tác giả, các ngân hàng này đang nắm giữ danh mục trái phiếu khoảng gần 50% tổng giá trị trái phiếu đang niêm yết toàn thị trường và chiếm thị phần khoảng 60% hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu của hệ thống NHTM Việt Nam, do đó có ảnh hưởng rất lớn đến thị trường trái phiếu Việt Nam nói riêng và nền kinh tế - xã hội Việt Nam nói chung. Trong khn khổ luận án của

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

mình, tác giả đã trình bày một số nội dung cụ thể dưới đây:

<i>Thứ nhất, tác giả đã hệ thống hóa và làm r thêm một số vấn đề lý luận về </i>

phát triển hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu của NHTM, đồng thời xây dựng và hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu đánh giá sự phát triển hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu.

<i>Thứ hai, tác giả đánh giá và phân tích mơ hình hoạt động đầu tư kinh doanh </i>

trái phiếu của NHTM trên thế giới (tập trung chủ yếu đối với NHTM Trung Quốc và NHTM Mỹ). Trên cơ sở đó, luận án sẽ tổng hợp và áp dụng các kinh nghiệm có giá trị thực tiễn vào Việt Nam nhằm phát triển hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu của Ngân hàng thương mại Việt Nam.

<i>Thứ ba, tác giả đã có những phân tích và đánh giá một cách đầy đủ, khái quát </i>

về thực trạng hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu của 04 NHTM Việt Nam giai đoạn 5 năm liên tục 2009- 2014. Nhìn chung, kết quả hoạt động kinh doanh trái

<i>phiếu của 04 NHTM mà tác giả lựa chọn đều được đánh giá tích cực. Một là, quy </i>

mơ đầu tư trái phiếu có xu hướng tăng, tình hình thu nhập tăng dần qua các năm, tỷ

NH đã từng bước đa dạng hố các loại hình trái phiếu nắm giữ trong danh mục đầu tư theo chiến lược cân đối phù hợp giữa tỷ trọng của các loại trái phiếu ít rủi ro như TPCP, TPCQĐP…và các loại trái phiếu doanh nghiệp. Tác giả ghi nhận tỷ trọng 70%-30% tương ứng với từng nhóm trái phiếu trong danh mục đầu tư của các

<i>NHTM. Ba là, tác giả đánh gía hoạt động đầu tư trái phiếu đã có sự thay đổi cơ bản </i>

từ “bị động” sang “chủ động hơn”, thể hiện qua cách thức tham gia vào thị trường, lựa chọn đối tác giao dịch, chiến lược đầu tư, quy mô nắm giữ, sự đầu tư cho hạ tầng công nghệ… Tác giả đánh giá các NHTM đã có những nỗ lực và đầu tư nghiêm túc nhằm nâng cao hoạt động kinh doanh trái phiếu và hiệu quả trong việc cân đối và quản lý nguồn vốn khả dụng toàn hệ thống của các ngân hàng này. Tuy nhiên cũng còn một số hạn chế đã được tác giả Vũ Hoàng Nam chỉ ra trong hoạt động của các NHTM Việt Nam giai đoạn này. Theo quan điểm của tác giả, tỷ trọng nguồn vốn tập trung cho nghiệp vụ đầu tư kinh doanh trái phiếu vẫn còn khiêm tốn,

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

chủ yếu chỉ nhằm mục tiêu phục vụ việc quản lý kinh doanh nguồn vốn khả dụng của bản thân ngân hàng, hỗ trợ thanh khoản mà chưa phát huy vai trò là một cơng cụ thực hiện chính sách quản lý tài sản. Chiến lược, quy trình, quản trị rủi ro đối với hoạt động đầu tư trái phiếu cũng còn sơ dài, chưa được quan tâm, đầu tư và chú trọng phát triển.

<i>Thứ tư, tác giả đã nỗ lực trong việc lựa chọn mô hình đánh giá và rút ra </i>

những kết luận về sự tác động của một số nhân tố đến hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu của NHTM. Trong phạm vi nghiên cứu của luận án, tác giả thực hiện chọn một số nhân tố chủ quan và một số nhân tố khách quan để đo lường mức độ tác động đến hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu của NHTM. Nhìn chung, đây là các nhân tố ảnh hưởng chính, vai trị quan trọng và cần thiết phải được nghiên cứu chuyên sâu; đồng thời cũng phản ánh đầy đủ sự tác động mang tính chất từ bên trong (nội tại) và bên ngoài đến hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu của NHTM. Cụ thể nhóm nhân tố chủ quan bao gồm: cơ cấu sở hữu ngân hàng (thông qua các biến sô phản ánh cơ cấu sở hữu nhà nước và cơ cấu sở hữu nước ngoài); năng lực hoạt động ngân hàng (thông qua các biến số phản ánh quy mô tổng tài sản ngân hàng; tỷ lệ nợ xấu tín dụng). Nhóm nhân tố khách quan bao gồm: thực trạng của thị trường trái phiếu (thông qua các biến số phản ánh quy mô thị trường trái phiếu; quy mô thị trường trái phiếu chính phủ; quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp); thực trạng của nền kinh tế (thông qua biến số phản ánh tốc độ tăng trưởng GDP của nền kinh tế).

thống các giải pháp được xây dựng đồng bộ, bao gồm các giải pháp ngắn hạn và các giải pháp dài hạn, có điều kiện áp dụng tốt nhất trong thực tế nhằm phát triển hoạt động đầu tư kinh doanh trái phiếu của NHTM Việt Nam cả về mặt lượng và mặt chất. Đồng thời, luận án cũng đề xuất một hệ thống các kiến nghị hỗ trợ để hồn thiện mơi trường phát huy tối đa tác dụng của hệ thống các giải pháp nêu trên.

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

1.2. MỘT SỐ KẾT LUẬN RÚT RA TỪ TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU

<b>1.2.1. Giá trị khoa học và thực tiễn của các nghiên cứu đã cơng bố </b>

Các cơng trình nước ngoài, bằng những nghiên cứu thực nghiệm, đã kiểm định và chỉ ra mức độ tác động của hoạt động đầu tư tại các NHTM đến kết quả kinh doanh nói chung và quy mơ nguồn vốn tín dụng nói riêng, đồng thời đề xuất mơ hình, các mức giới hạn, các lĩnh vực bị hạn chế trong hoạt động đầu tư tại các NHTM.

Các cơng trình trong nước đã làm r được một số lý luận cơ bản về hoạt động đầu tư chứng khốn nói chung, trái phiếu nói riêng của các NHTM như: chiến lược và các loại hình thức chứng khốn đầu tư; mơ hình kinh doanh; các chỉ tiêu tài chính đánh giá và một số yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư chứng khoán của NHTM.

Các giá trị khoa học và thực tiễn trên là những nguồn tài liệu quan trọng để nghiên cứu sinh tham khảo và tiếp tục nghiên cứu, phát triển trong luận án của mình.

<b>1.2.2. Giới hạn của các nghiên cứu đã công bố </b>

Qua tổng quan tình hình nghiên cứu trong và ngồi nước cho thấy, số lượng các cơng trình nghiên cứu về hoạt động đầu tư trái phiếu của các NHTM một cách độc lập, chuyên sâu còn rất hạn chế, chủ yếu nằm trong nội hàm nghiên cứu về hoạt động đầu tư chứng khoán nói chung của các NHTM (trừ luận án tiến sĩ của Vũ Hoàng Nam). Bên cạnh những kết quả đã thực hiện được, do bối cảnh nghiên cứu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu đã được xác định, các nghiên cứu đã công bố (được NCS tổng quan ở phần trên) cịn có các giới hạn sau:

<i>+ Thứ nhất, phạm vi nghiên cứu về hoạt động đầu tư trái phiếu (cơng trình </i>

nghiên cứu của tác giả Vũ Hoàng Nam) còn tương đối hẹp khi tập trung vào 04 NHTM có quy mơ lớn và tham gia sâu vào hoạt động đầu tư trái phiếu, chưa nêu lên được bức tranh tổng thể về hoạt động này đối với tồn bộ hệ thống các NHTM Việt Nam, chưa có tính bao qt, đại diện cho tồn hệ thống (do 4 ngân hàng này chỉ đại

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

diện cho các ngân hàng lớn, chưa đại diện cho các ngân hàng có quy mơ trung bình và nhỏ; mỗi nhóm ngân hàng cũng có năng lực quản trị kinh doanh nói chung, quản trị hoạt động đầu tư trái phiếu nói riêng ở các trình độ khác nhau). Hiện nay, hoạt động đầu tư trái phiếu, nhất là trái phiếu doanh nghiệp, của hệ thống các NHTM Việt Nam đang có xu hướng gia tăng, việc đánh giá thực trạng đầu tư trong các nhóm ngân hàng khác nhau của hệ thống sẽ góp phần đưa ra những đánh giá chính xác và phổ qt hơn, đồng thời có những khuyến nghị, đề xuất phù hợp với từng nhóm ngân hàng cụ thể.

<i>+ Thứ hai, việc phân tích đánh giá thực trạng đầu tư trái phiếu, thực trạng tổ </i>

chức, quản lý hoạt động đầu tư trái phiếu tại một số NHTM của các nghiên cứu đã công bố được sử dụng nguồn thông tin dữ liệu giai đoạn trước năm 2014 và chưa có những minh chứng, diễn giải, phân tích chi tiết. Mặt khác, từ cuối năm 2014 đến nay, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ban hành một loạt văn bản pháp luật mới quy định về các giới hạn, tỉ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động ngân hàng và đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của TCTD như Thông tư 36/2014/TT-NHNN, Thông tư 06/2016/TT-NHNN, Thông tư 19/2017/TT-NHNN, Thông tư 02/2018/VBHN-NHNN, Thông tư số 22/2016/TT-NHNN, Thông tư số 15/2018/TT-NHNN.... Vì vậy, những kết luận rút ra qua nghiên cứu thực trạng và đề xuất định hướng phát triển, chiến lược, chính sách của hoạt động đầu tư trái phiếu trong nội bộ mỗi NHTM của các nghiên cứu đã cơng bố trước đây có thể khơng cịn phù hợp với bối cảnh, điều kiện thực tế hiện nay.

<i>+ Thứ ba, mơ hình nghiên cứu đánh giá tác động của một số yếu tố đến hoạt </i>

động đầu tư kinh doanh trái phiếu của các NHTM Việt Nam được tác giả Vũ Hoàng Nam đưa ra trong luận án chưa thực sự có cơ sở lý thuyết chặt chẽ trong xây dựng mơ hình và quyết định lựa chọn các nhân tố, thiếu vắng các nhân tố đặc thù đại diện cho hoạt động đầu tư trái phiếu của NHTM.

<b>1.2.3. Khoảng trống nghiên cứu </b>

Từ nhận định về giới hạn của các nghiên cứu trước cho thấy, có những vấn đề lý luận và thực tiễn dưới đây chưa được làm r , hoặc chưa được nghiên cứu

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

trong các cơng trình khoa học trong và ngồi nước đã cơng bố. Đó là:

- Lý luận về đầu tư trái phiếu: khái niệm đầu tư trái phiếu của NHTM, tổ chức quản lý hoạt động đầu tư; hệ thống tiêu chí đánh giá và các yếu tố ảnh hưởng.

- Luận cứ để lựa chọn và phát triển mơ hình nghiên cứu đánh giá tác động của hoạt động đầu tư trái phiếu đến kết quả kinh doanh của các NHTM Việt Nam trên cả hai phương diện lợi nhuận và rủi ro.

- Thực trạng hoạt động đầu tư trái phiếu của các NHTM Việt Nam giai đoạn 2015-2019 xét trên bình diện tồn bộ hệ thống (nghiên cứu đảm bảo tính bao qt, tồn diện) và với từng ngân hàng, từng nhóm ngân hàng (để thấy được những đặc điểm riêng, cụ thể, chi tiết về tổ chức hoạt động và xu hướng đầu tư trái phiếu trong từng nhóm ngân hàng khác nhau theo quy mô tài sản).

- Định hướng, chiến lược đầu tư trái phiếu và các giải pháp ngân hàng cần triển khai thực hiện (gồm các giải pháp chung và những giải pháp cụ thể, phù hợp với từng nhóm NHTM) trong bối cảnh phát triển thị trường trái phiếu, phát triển ngành ngân hàng giai đoạn 2020-2025 và tầm nhìn 2030.

Các “khoảng trống” trên là những nội dung NCS sẽ tập trung nghiên cứu để có thể trả lời các câu hỏi đặt ra trong luận án của mình.

1.3. QUY TRÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

<b>1.3.1. Quy trình nghiên cứu </b>

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

Tổng quan nghiên cứu

Từ khóa: Hoạt động đầu tư trái phiếu của NHTM => Khoảng trống nghiên cứu

Xác định vấn đề nghiên cứu Đầu tư trái phiếu của NHTM

Xác định mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu Xác lập CSLL Phân tích thực trạngĐịnh

hướng đầu tư => Khuyến nghị giải pháp

Bổ sung và làm r CSLL

Đầu tư trái phiếu của NHTM: tổ chức quản lý, tiêu chí đánh giá và yếu tố tác động

Dữ liệu thứ cấp - Rà soát và thu thập dữ liệu - Kiểm tra dữ liệu

- Phân tích dữ liệu

Thu thập thông tin dữ liệu

Tổng hợp, phân tích và BCKQ nghiên cứu

Dữ liệu sơ cấp - Phỏng vấn chuyên gia (Chuyên sâu)

Định hướng đầu tư và khuyến nghị giải pháp

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

<b>1.3.2. Phương pháp nghiên cứu </b>

Trên cơ sở vận dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, trong quá trình thu thập và xử lý thông tin để thực hiện đề tài luận án, tác giả luận án đã sử dụng kết hợp các phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng, trong đó chủ yếu là định tính. Phương pháp định lượng được sử dụng trong đánh giá tác động của đầu tư trái phiếu đến kết quả kinh doanh của NHTM.

<i><b>1.3.2.1. Phương pháp thu thập thông tin </b></i>

<i>* Thông tin thứ cấp </i>

Thông tin được tác giả luận án sử dụng chủ yếu là các thơng tin thứ cấp. Đó là các văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan quản lý nhà nước ban hành, văn bản nội bộ do NHTM ban hành; thông tin từ các báo cáo thường niên của NHNN, NHTM, UBCKNN; thông tin, số liệu từ các báo cáo của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, Tổng cục Thống kê... Cùng với đó là các cơng trình nghiên cứu khoa học các cấp, các luận án tiến sĩ kinh tế, các bài báo khoa học... ở cả trong và ngồi nước có liên quan đến hoạt động đầu tư chứng khốn của NHTM.

<i>* Thơng tin sơ cấp </i>

Để có thêm luận cứ thực tiễn cho các nhận định, đánh giá, các kết luận rút ra trong luận án, tác giả luận án đã tiến hành tham khảo ý kiến của một số nhà nghiên cứu, chuyên gia, nhà quản lý và quản trị ngân hàng thương mại, cán bộ ngân hàng trực tiếp làm việc tại các bộ phận kinh doanh, kiểm soát rủi ro... trong đầu tư trái phiếu. Thời gian phỏng vấn thực hiện từ tháng 3-4/2020. Cụ thể NCS đã thu thập thông tin từ 5 nhà nghiên cứu thuộc lĩnh vực tài chính - ngân hàng; 5 cán bộ quản lý thuộc các cơ quan quản lý nhà nước và điều hành thị trường trái phiếu (NHNN, Bộ Tài chính, Ủy ban chứng khoán nhà nước, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội); 5 cán bộ quản lý tại các NHTM. Do yêu cầu đề nghị bảo mật thông tin của người được phỏng vấn, NCS chỉ mô tả tên cơ quan và số lượng cán bộ được phỏng vấn tại các cơ quan (xem phụ lục XXI). Thông tin cụ thể về cán bộ được phỏng vấn, NCS sẽ nộp cơ sở đào tạo để phục vụ thanh tra, kiểm tra (nếu có).

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

<i><b>1.3.2.2. Phương pháp xử lý thông tin </b></i>

<i>- Phương pháp thống kê mô tả </i>

Phương pháp này được sử dụng để hệ thống hóa, tổng hợp mơ tả các hoạt động trong quá trình tổ chức và quản lý hoạt động đầu tư trái phiếu của ngân hàng, từ việc ban hành văn bản nội bộ đến xác lập bộ máy và triển khai quy trình đầu tư.

<i>- Phương pháp nghiên cứu tình huống </i>

Phương pháp này được tác giả luận án sử dụng để đi sâu phân tích các điểm nghiên cứu điển hình, nhằm bổ sung luận cứ thực tiễn cho các nhận định đánh giá thực trạng về hoạt động đầu tư trái phiếu ở Việt Nam.

<b>KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 </b>

Chương 1 nhằm mục tiêu tổng quan các nghiên cứu điển hình về cơ sở lí thuyết và thực nghiệm đã được công bố trong nước và quốc tế về hoạt động đầu tư trái phiếu của các NHTM, trên cơ sở đó tìm ra khoảng trống nghiên cứu cũng như tạo tiền đề cho hướng nghiên cứu và phát triển của đề tài. Qua khảo sát NCS nhận thấy, với tư cách là một bộ phận cấu thành danh mục đầu tư chứng khoán của các NHTM, hoạt động đầu tư trái phiếu chưa được nghiên cứu một cách độc lập, riêng rẽ, dù đây là cơng cụ đầu tư tài chính quan trọng và chiếm tỷ trọng lớn nhất đối với

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

Trên cơ sở này, NCS đề xuất những hướng khai thác và khoảng trống nghiên cứu cụ thể sau cho luận án tiến sỹ của mình:

- Thực trạng hoạt động đầu tư trái phiếu của các NHTM Việt Nam giai đoạn 2015-2019 xét trên bình diện tồn bộ hệ thống (nghiên cứu đảm bảo tính bao qt, tồn diện) và với từng ngân hàng (để thấy được những đặc điểm riêng, cụ thể, chi tiết về tổ chức hoạt động và xu hướng đầu tư trái phiếu trong từng nhóm ngân hàng khác nhau theo quy mô tài sản).

<b>ngành ngân hàng giai đoạn 2020-2025 và tầm nhìn 2030. </b>

240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:33 PM5:58:33 PM

240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM240Wednesday, June 12, 20245:58:48 PM5:58:48 PM

240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM240Wednesday, June 12, 20245:59:27 PM5:59:27 PM

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

</div>

hoạt động đầu tư trái phiếu của các ngân hàng thương mại việt nam

<b>HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ TRÁI PHIẾU </b>

<b>CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM </b>

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

CSTT

UBCKNN

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

ường tác động của đầu tư trái phiếu đến kết quả kinh doanh của ngân hàng.

của đầu tư trái phiếu đến kết quả kinh doanh

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

240Hoat dong dau tu trai phieu cua cac ngan hang thuong mai Viet NamWednesday, June 12, 2024

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về