GIÁO TRÌNH CHÍNH SÁCH XÃ HỘI - HỌC VIỆN PHỤ NỮ VIỆT NAM

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (181.4 KB, 20 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

4. Trình độ: Sinh viên năm thứ 3 5. Phân bổ thời gian:

- Lý thuyết: 45 tiết (3 tiết giảng / 1 tuần )

- Thảo luận, kiểm tra: 30 tiết (2 tiết thảo luận nhóm, kiểm tra / 1tuần) - Tự học: 90 giờ

6. ðiều kiện tiên quyết: Pháp luật ñại cương 7. Mục tiêu của học phần:

7.1. Về kiến thức:

- Trình bày được kiến thức cơ bản, hệ thống về quá trình xây dựng và tổ chức thực hiện chính sách xã hội; - Phân tích ñược một số chính sách xã hội quan trọng ở Việt Nam.

7.2. Về kỹ năng:

- Vận dụng ñược các kỹ năng như xây dựng, tổ chức, ñánh giá, thực hiện chính sách xã hội;

- Vận dụng được kỹ năng nghiên cứu vào q trình phân tích một số chính sách xã hội cụ thể ở Việt Nam.

7.3. Về thái ñộ:

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

8. Mơ tả tóm tắt nội dung học phần:

Mơn học ñược kết cấu gồm 4 chương. Chương 1 tập trung vào những vấn ñề cơ bản về vấn ñề xã hội và chính sách xã hội. Chương này cung cấp kiến thức liên quan ñến khái niệm vấn ñề xã hội, chính sách xã hội, chức năng, yêu cầu, cơ cấu hệ thống chính sách xã hội, quy trình chính sách xã hội và chính sách xã hội trong các mối quan hệ. Chương 2 có hai nội dung lớn: Hoạch định và tổ chức thực hiện chính sách xã hội. Phần hoạch định chính sách bàn về cơ sở của hoạch định chính sách và quy trình hoạch ñịnh chính sách. Phần tổ chức thực hiện chính sách tập trung phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách, điều kiện cần thiết để thực hiện chính sách, và nội dung của thực hiện chính sách. Chương 3 bàn về phân tích chính sách xã hội. Chương 4 bàn về một số chính sách xã hội cơ bản ở Việt Nam hiện nay. Bảy nhóm chính sách quan trọng sẽ được thảo luận trong chương này. Như vậy, có thể nói rằng, kết cấu của mơn học

đi theo lơgic: Gắn lý thuyết, phương pháp với thực tiễn; nghiên cứu chính sách xã hội trong sự vận ñộng thực tế ñời sống xã hội. 9. Bộ môn phụ trách giảng dạy:

- Bộ môn Công tác xã hội cơ bản

- Khoa Công tác xã hội.

10. Nhiệm vụ của sinh viên:

- Dự lớp: Sinh viên phải tham gia tối thiểu 80% số tiết học trên lớp.

- Thực hiện ñầy ñủ ñiểm thường xuyên, ñiểm ñánh giá nhận thức và thái ñộ tham gia thảo luận, viết bài tập ở nhà. - Thực hiện 02 bài kiểm tra ñịnh kỳ dưới dạng thì viết 90 phút và tiểu luận.

- Tham gia dự thi kết thúc học phần dưới dạng viết 120 phút. - ðọc tài liệu trước khi lên lớp, chuẩn bị trước nội dung thảo luận. - Dụng cụ học tập: Giáo trình của mơn học và các tài liệu khác.

11. Tài liệu học tập

11.1.Tài liệu bắt buộc

1. Nguyễn Tiệp (chủ biên), (2010), Giáo trình Chính sách xã hội, NXB Lao động – Xã hội

2. Mai Ngọc Cường (chủ biên), (2013), Một số vấn đề cơ bản về chính sách xã ở Việt Nam hiện nay, NXB Chính trị Quốc gia

– Sự thật.

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

4. Kendall, Diana (2004), Social Problems in a Diverse Society. Boston: Pearson.

5. Dickens, Jonathan, (2010), Social Work and Social Policy – An Introduction. London: Routledge.

12. Tiêu chuẩn ñánh giá sinh viên:

1 ðiểm chuyên cần, ñiểm ñánh giá thái ñộ học tập (chuẩn bị

bài, thảo luận, làm bài tập nhóm...). 1 ñiểm 10 %

Lưu ý: Sinh viên khơng tham gia đủ 80% số tiết học trên lớp khơng được thi lần đầu.

13. Thang điểm: 10

- ðiểm thành phần ñược chấm theo thang ñiểm 10 (từ 0 đến 10), làm trịn đến một chữ số thập phân.

- ðiểm kết thúc học phần ñược chấm theo thang điểm 10 (từ 0 đến 10), làm trịn ñến một chữ số thập phân.

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

Tuần Nội dung giảng dạy Lý thuyết

Chương 1.

CÁC VẤN ðỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

I. KHÁI NIỆM, CHỨC NĂNG, TÍNH CHẤT CỦA CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

1. Một số khái niệm

a. Vấn ñề xã hội

b. Chính sách của Nhà nước c. Chính sách xã hội

2. Chức năng của chính sách xã hội

a. Chức năng ñịnh hướng sự vận ñộng của xã hội b. Chức năng ñiều chỉnh các vấn ñề xã hội c. Chức năng phát triển con người

d. Chức năng thúc ñẩy sự phát triển

03 tiết 0 tiết

11.1. ðọc tài liệu số 1 (tr.7 – tr.18).

11.1. ðọc tài liệu số 2 (tr.13 – tr.32).

11.2. ðọc tài liệu số 3 (tr.283 – tr.414).

1. Chuẩn bị tài liệu: Phôtô tài liệu, mua sách vở, tìm địa chỉ thơng tin trên mạng và thư viện về mơn Chính sách xã hội.

2. Chuẩn bị và ñọc trước: - Nội dung bài học trong giáo trình bắt buộc. - Nội dung trong tài liệu tham khảo.

Tuần 1

Thực hành:

1. Vấn đề xã hội là gì? Nhận diện các vấn ñề xã hội hiện nay và sự tác động của nó đến quá trình phát triển của Việt Nam? Những vấn ñề ñặt ra đối với chính sách xã hội.

2. Phân tích mối quan hệ biện chứng giữa các chức

0 tiết 02 tiết - Hoàn thành các bài tập cá nhân/ nhóm về trên lớp

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

năng của chính sách xã hội. Chương 1.

CÁC VẤN ðỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

3. Yêu cầu của chính sách xã hội

a. Tính chính trị

b. Tính khoa học c. Tính thực tiễn d. Tính hệ thống e. Tính đồng bộ f. Tính hài hịa

II. QUI TRÌNH VÀ HỆ THỐNG CỦA CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

1. Quy trình của chính sách xã hội

a. Hoạch định chính sách b. Tổ chức thực hiện chính sách

c. Chỉ đạo, phối hợp trong q trình thực hiện chính sách

d. Thanh tra, kiểm tra thực hiện chính sách e. ðiều chỉnh chính sách

03 tiết 0 tiết 11.1. ðọc tài liệu số 1 (tr.19 – tr.43 ).

11.1. ðọc tài liệu số 2 (tr.13 – tr.32).

1. Chuẩn bị và ñọc trước: - Nội dung bài học trong giáo trình bắt buộc. - Nội dung trong tài liệu tham khảo.

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

2. Phân tích và đưa ra các ví dụ làm rõ quy trình của

III. Q TRÌNH PHÁT TRIỂN VÀ CÁC MỐI QUAN HỆ CỦA CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

1. Khái qt q trình phát triển của chính sách xã hội

a. Q trình phát triển chính sách xã hội trên thế giới b. Q trình phát triển chính sách xã hội ở Việt Nam

2. Chính sách xã hội trong các mối quan hệ

a. Chính sách xã hội trong mối quan hệ với xã hội b. Chính sách xã hội trong quan hệ với chính sách kinh tế

c. Chính sách xã hội trong quan hệ với cơng tác xã hội

03 tiết 0 tiết 11.1. ðọc tài liệu số 1 (tr.44 – tr.64).

11.1. ðọc tài liệu số 2 (tr.13 – tr.32).

- Nội dung bài học trong giáo trình bắt buộc. - Nội dung trong tài liệu tham khảo.

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

d. Chính sách xã hội trong quan hệ với cơng bằng xã hội

Thực hành:

1. Làm việc nhóm:

Phân định ranh giới và mối liên quan giữa chính sách

xã hội với các khoa học khác?

0 tiết 02 tiết - Chuẩn bị trước câu trả lời. - Tham gia tích cực vào quá trình thảo luận trên lớp.

Tuần 4

Chương 2.

HOẠCH ðỊNH VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

I. KHÁI NIỆM

1. Khái niệm hoạch định chính sách xã hội

2. Khái niệm của tổ chức thực hiện chính sách xã hội

II. CƠ SỞ CỦA HOẠCH ðỊNH CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

1. Căn cứ khoa học nhân văn

2. Tính hệ thống trong hoạch định chính sách xã hội 3. Căn cứ định hướng chính trị và những quy ñịnh pháp luật hiện hành trong hoạch ñịnh chính sách xã hội

4. Hoạch định chính sách xã hội phải dựa trên cơ sở những ñiều kiện kinh tế hiện có của quốc gia

03 tiết 0 tiết 11.1. ðọc tài liệu số 1 (tr.65 – tr.103).

1. Chuẩn bị và ñọc trước: - Nội dung bài học trong giáo trình bắt buộc. - Nội dung trong tài liệu tham khảo.

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

5. Tính lịch sử trong hoạch định chính sách xã hội

III. QUI TRÌNH HOẠCH ðỊNH CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

1. Xác ñịnh và lựa chọn vấn ñề xã hội 2. Xác định mục tiêu của chính sách xã hội 3. Xây dựng các phương án của chính sách xã hội 4. Lựa chọn phương án chính sách xã hội tối ưu 5. Thơng qua và quyết định chính sách

Tuần 5

Chương 2.

HOẠCH ðỊNH VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

IV. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ðÉN TỔ CHỨC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

1. Tính phức tạp của vấn đề xã hội cần giải quyết 2. Trình độ dân trí trong xã hội

3. Khả năng kinh tế của quốc gia 4. Trình độ cơng nghệ của quốc gia 5. Tình hình chính trị của quốc gia

6. Tình hình quốc tế tác động đến thực hiện chính sách

03 tiết 0 tiết 11.1. ðọc tài liệu số 1 (tr.104 – tr.118).

1. Chuẩn bị và ñọc trước: - Nội dung bài học trong giáo trình bắt buộc. - Nội dung trong tài liệu tham khảo.

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

3. Quyết ñịnh ñúng ñắn của các nhà lãnh ñạo

4. Tổ chức thực hiện chính sách xã hội đảm bảo tính dân chủ

5. Xây dựng và phát triển hệ thống các tổ chức sự nghiệp và dịch vụ cho tổ chức thực hiện chính sách xã hội

Thực hành:

1. Phân tích làm rõ các yếu tố ảnh hưởng ñến tổ chức thực hiện chính sách xã hội.

2. Phân tích các điều kiện cần thiết để thực thi chính

sách? Lấy ví dụ thực tế ñể minh họa.

0 tiết 02 tiết - Tham gia tích cực vào quá trình thảo luận trên lớp.

- Ôn tập chuẩn bị kiểm tra lần 1

Tuần 6

Chương 2.

HOẠCH ðỊNH VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

VI. NỘI DUNG CỦA TỔ CHỨC THỰC HIỆN

03 tiết 0 tiết 11.1. ðọc tài liệu số 1 (tr.119 – tr.135).

1. Chuẩn bị và ñọc trước: - Nội dung bài học trong giáo trình bắt buộc.

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

1. Chuẩn bị triển khai chắnh sách xã hội 2. Chỉ ựạo tổ chức thực hiện chắnh sách xã hội 3. đánh giá thực hiện chắnh sách xã hội 4. điều chỉnh chắnh sách xã hội

5. Tổng kết việc thực hiện chắnh sách xã hội

VI. CÁC HÌNH THỨC VÀ PHƯƠNG PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÃ HỘI 1. Các hình thức tổ chức thực hiện chắnh sách xã hội

2. Các phương pháp tổ chức thực hiện chắnh sách xã hội

- Nội dung trong tài liệu tham khảo.

- Tham gia tắch cực vào quá trình thảo luận trên lớp.

- Kiểm tra ựịnh kỳ lần 1

Tuần 7

Chương 3.

PHÂN TÍCH CHÍNH SÁCH XÃ HỘI I. KHÁI NIỆM, SỰ CẦN THIẾT CỦA PHÂN TÍCH CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

1. Khái niệm

2. Sự cần thiết của phân tắch chắnh sách xã hội

03 tiết 0 tiết 11.1. đọc tài liệu số 1 (tr.136 Ờ tr.151).

1. Chuẩn bị và ựọc trước: - Nội dung bài học trong giáo trình bắt buộc. - Nội dung trong tài liệu tham

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

II. YÊU CẦU VÀ NHIỆM VỤ CỦA PHÂN TÍCH CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

1. Các yêu cầu của phân tích chính sách xã hội 2. Nhiệm vụ của phân tích chính sách xã hội

III. CÁC ðIỀU KIỆN CẦN THIẾT CHO PHÂN TÍCH CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

1. ðội ngũ những nhà phân tích chính sách xã hội

2. Những kiến thức cần thiết đối với nhà phân tích

Chương 3.

PHÂN TÍCH CHÍNH SÁCH XÃ HỘI IV. CÁC BƯỚC PHÂN TÍCH CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

1. Nhận biết vấn ñề

03 tiết 0 tiết 11.1. ðọc tài liệu số 1 (tr.137 – tr.173).

1. Chuẩn bị và ñọc trước: - Nội dung bài học trong giáo trình bắt buộc. - Nội dung trong

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

2. Tìm nguyên nhân của vấn ñề 3. ðặt mục tiêu và tìm giải pháp 4. Xây dựng đề án khả thi

V. MỘT SỐ CƠNG CỤ ðỂ PHÂN TÍCH CHÍNH SÁCH XÃ HỘI

1. Phương pháp RIA

2. Phân tích xác định các chỉ số đánh giá chính sách 3. Phân tích lợi ích – chi phí của chính sách

4. Phân tích chính sách theo mơ hình so sánh chuẩn 5. Phân tích rủi ro của chính sách

6. Một số rủi ro khi áp dụng các cơng cụ phân tích

Tuần 9

Chương 4

MỘT SỐ CHÍNH SÁCH XÃ HỘI CƠ BẢN Ở VIỆT NAM

I. CHÍNH SÁCH DÂN SỐ

1. Khái niệm, mục tiêu của chính sách dân số

03 tiết 0 tiết 11.1. ðọc tài liệu số 1 (tr.174 – tr.199).

1. Chuẩn bị và ñọc trước: - Nội dung bài học trong giáo trình bắt buộc. - Nội dung trong

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

a. Khái niệm

b. Mục tiêu của chính sách dân số

2. Các loại chính sách dân số

a. Phân loại chính sách dân số theo hình thức tác động

b. Phân loại chính sách dân số theo các yếu tố cơ bản

của quá trình biến ñổi dân số

3. Các biện pháp ñể ñạt mục tiêu của chính sách dân

4. Thực trạng thực hiện chính sách dân số ở nước ta

a. Tình hình giảm tỷ lệ tăng dân số b. Dịch vụ kế hoạch hóa gia đình c. Thực hiện chế độ nạo phá thai

d. Thực hiện chính sách dân số và các mục tiêu thiên niên kỷ tại Việt Nam

tài liệu tham khảo.

- Làm bài tiểu

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

- Giải pháp thực hiện tốt chính sách dân số? luận ở nhà lấy ñiểm lần 2

Chương 4

MỘT SỐ CHÍNH SÁCH XÃ HỘI CƠ BẢN Ở VIỆT NAM

a. Khái quát thực trạng việc làm

b. Một số chính sách việc làm ở Việt Nam hiện nay c. Thực trạng quản lý Nhà nước về việc làm

3. Quan điểm, giải pháp hồn thiện chính sách việc làm

03 tiết 0 tiết 11.1. ðọc tài liệu số 1 (tr.200 – tr.234).

11.2. ðọc tài liệu số 2 (tr.39, tr.125 – tr.145).

1. Chuẩn bị và ñọc trước: - Nội dung bài học trong giáo trình bắt buộc. - Nội dung trong tài liệu tham khảo.

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

VIỆT NAM

III. CHÍNH SÁCH GIÁO DỤC - ðÀO TẠO

1. Khái niệm, vai trò của chính sách giáo dục và đào tạo

a. Khái niệm

b. Vai trị của chính sách giáo dục và đào tạo

2. Một số chính sách giáo dục và đào tạo

3. Thực trạng thực hiện chính sách giáo dục và ñào tạo

a. Một số thành tựu b. Một số tồn tại

4. Quan ñiểm và phương hướng phát triển sự nghiệp giáo dục và ñào tạo ở nước ta

a. Quan ñiểm ñổi mới sự nghiệp giáo dục và đào tạo b. Phương hướng hồn thiện chính sách giáo dục, đào tạo

– tr.260).

11.2. ðọc tài liệu số 2 (tr.40, tr.151 – tr.173).

- Nội dung bài học trong giáo trình bắt buộc. - Nội dung trong tài liệu tham khảo.

Tuần 11

Thực hành:

1. Phân tích và đưa ra các ví dụ làm rõ những thành tựu và tồn tại trong việc thực hiện chính sách giáo dục và đào tạo ở nước ta hiện nay?

2. Phân tích quan điểm và phương hướng phát triển sự nghiệp giáo dục và ñào tạo ở nước ta?

3. ðề xuất các giải pháp giải quyết những hạn chế trong việc thực hiện chính sách giáo dục và ñào tạo

0 tiết 02 tiết - Tham gia tích cực vào thảo luận trên lớp

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

hiện nay ở nước ta?

Chương 4

MỘT SỐ CHÍNH SÁCH XÃ HỘI CƠ BẢN Ở VIỆT NAM

IV. CHÍNH SÁCH VĂN HĨA

1. Khái niệm, vai trị chính sách văn hóa a. Khái niệm văn hóa, chính sách văn hóa

b. Vị trí, vai trị của chính sách văn hóa trong đời sống xã hội

2. Một số chính sách văn hóa

3. Tình hình thực hiện chính sách văn hóa

a. Tác động tích cực của chính sách văn hóa trong nền kinh tế thị trường

b. Các thách thức của thực hiện chính sách văn hóa trong nền kinh tế thị trường

03 tiết 0 tiết 11.1. ðọc tài liệu số 1 (tr.333 – tr.365).

1. Chuẩn bị và ñọc trước: - Nội dung bài học trong giáo trình bắt buộc. - Nội dung trong tài liệu tham khảo.

0 tiết 02 tiết - Tham gia tích cực vào thảo luận trên lớp

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

Tuần 13 VIỆT NAM

V. CHÍNH SÁCH ðỐI VỚI PHỤ NỮ

1. Khái niệm, vai trị của chính sách xã hội đối với phụ nữ

a. Khái niệm

b. Vai trị của chính sách xã hội ñối với phụ nữ

2. Một số chính sách xã hội đối với phụ nữ

3. Thực trạng thực hiện chính sách xã hội đối với phụ nữ

a. Việc làm, thu nhập của phụ nữ

b. Chính sách y tế và giáo dục đối với phụ nữ

c. Chính sách cán bộ và nâng cao năng lực hoạt ñộng

xã hội cho phụ nữ

d. Thực hiện chính sách đối với lao động nữ nơng thơn

4. Quan điểm hồn thiện chính sách xã hội đối với phụ nữ

a. Tăng cường các biện pháp ñảm bảo việc làm, thu nhập cho lao ñộng nữ

b. Hồn thiện chính sách đảm bảo sức khỏe của phụ nữ

c. Hồn thiện chính sách nâng cao trình độ học vấn cho phụ nữ

d. Hoàn thiện cơ chế xây dựng và thực hiện chính sách

tr.332).

11.2. ðọc tài liệu số 2 (tr.45, tr.276 - tr.295).

- Nội dung bài học trong giáo trình bắt buộc. - Nội dung trong tài liệu tham khảo.

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

xã hội ựối với phụ nữ

- Phân tắch các quan ựiểm hoàn thiện chắnh sách xã

hội ựối với phụ nữ? đưa ra các vắ dụ cụ thể ựể làm rõ.

0 tiết 02 tiết - Tham gia tắch cực vào thảo luận trên lớp

Chương 4

MỘT SỐ CHÍNH SÁCH XÃ HỘI CƠ BẢN Ở VIỆT NAM

VI. CHÍNH SÁCH BÌNH đẲNG GIỚI VÀ PHÒNG CHỐNG BẠO LỰC GIỚI

1. Vị trắ, vai trò của chắnh sách bình ựẳng giới và phòng, chống bạo lực gia giới trong hệ thống chắnh sách xã hội

2. Thực trạng chắnh sách bình ựẳng giới và phòng chống bạo lực giới hiện nay

3. đánh giá thành tựu, hạn chế và nguyên nhân hạn chế của chắnh sách bình ựẳng giới và phòng, chống bạo lực giới hiện nay

03 Tiết 0 tiết 11.2. đọc tài liệu 2 (tr.276 Ờ tr.295).

1. Chuẩn bị và ựọc trước: - Nội dung bài học trong giáo trình bắt buộc. - Nội dung trong tài liệu tham khảo.

Tuần 14

</div>

GIÁO TRÌNH CHÍNH SÁCH XÃ HỘI - HỌC VIỆN PHỤ NỮ VIỆT NAM

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về