Dự thảo sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân: Xa với thực tiễn
Chủ trương sửa đổi luật Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) được đề cập từ 2
năm nay. Sau một thời gian dài nghiên cứu, dù được nâng lên đặt xuống nhiều lần
để lấy ý kiến nhưng dự thảo sửa đổi luật TNCN mà Bộ Tài chính vừa công bố được
nhận định là không giải quyết được vấn đề bức xúc của người nộp thuế.
Không theo sát đời sống
Điểm sửa đổi được nhiều người chờ đợi nhất chính là mức giảm trừ gia cảnh cho bản
thân người nộp thuế và người phụ thuộc, đặc biệt trong bối cảnh lạm phát tăng cao trong
4 năm trở lại đây. Theo đề xuất của Bộ Tài chính, mức khởi điểm chịu thuế TNCN sẽ
được nâng từ 4 triệu đồng/tháng hiện nay lên 6 triệu đồng/tháng, tương đương 78 triệu
đồng/năm; Với người phụ thuộc (như cha mẹ, người già, người tàn tật, vợ hay con nhỏ…)
mỗi cá nhân sẽ được giảm trừ 2,4 triệu thay vì 1,6 triệu đồng mỗi tháng hiện nay. Tuy
nhiên, nội dung sửa đổi này chỉ chính thức áp dụng từ năm 2014. Đây là điều bức xúc của
người nộp thuế và cả những chuyên gia theo dõi thuế.
Rất nhiều ý kiến cho rằng, mốc thời gian áp dụng như trên chưa hợp lý, bởi không phù
hợp với những gì đang diễn ra trong đời sống hằng ngày. Trong khi với mức chịu thuế là
4 triệu đồng và mức giảm trừ gia cảnh 1,6 triệu đồng như hiện nay với nhiều người có
mức thu nhập trung bình đã bất hợp lý. Vậy mà biểu thuế mới đến năm 2014 mới áp
dụng, lúc đó đã quá… lạc hậu.
Một điểm chưa hợp lý nữa là mức giảm trừ gia cảnh (GTGC) hiện nay không tính đến
khu vực, có nghĩa là ở nông thôn, thành thị, đồng bằng hay miền núi đều áp dụng như
nhau, trong khi thực tế cho thấy mức chi tiêu cho sinh hoạt hàng ngày của một cá nhân ở
thành thị lớn hơn rất nhiều so với ở nông thôn và miền núi. Mặt khác, việc xác nhận hành
chính (ở cấp chính quyền địa phương hoặc cơ quan) về quan hệ và thực tế đã tính thuế
hay chưa của người phụ thuộc gây nhiều phiền toái, khó chính xác cho cả người nộp thuế,
lẫn cơ quan thu thuế…
Bà Trịnh Thị Hồng Nguyệt, Phó Chủ tịch Hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam chia sẻ:
"Mỗi năm trượt giá tăng giảm khác nhau và rất nhiều năm, lạm phát vượt xa nhiều so với
dự báo nên không thể đưa ra một con số tuyệt đối. Đó là lý do, nhiều người kỳ vọng, sau
một thời gian dài nghiên cứu, dự thảo lần này sẽ thay đổi cơ bản trong cách tính, không
phải đưa ra con số tuyệt đối như nói trên".
(Nguồn: Ảnh Hải Linh, Báo Kinh tế và Đô thị)
Đồng quan điểm này, TS Nguyễn Minh Phong, Viện Nghiên cứu phát triển Kinh tế - Xã
hội Hà Nội cho rằng: "Cách hay nhất là dựa theo một tiêu chí nào đó như mức lương tối
thiểu và biến động theo đó. Lý do, hiện nay lương tối thiểu của Việt Nam được chia cụ
thể theo 5 vùng và 3 khu vực, người nộp thuế nằm ở khu vực nào, vùng nào thì điều
chỉnh theo khu vực đó".
Sửa chưa hợp lý
Hiện nay, biểu thuế luỹ tiến từng phần đối với thu nhập tính thuế từ tiền lương, tiền công,
từ kinh doanh gồm 7 bậc. Bậc 1 có thu nhập đến 5 triệu đồng/người/tháng bị áp thuế 5%,
cao nhất là 80 triệu đồng/người/tháng với thuế suất 35%. Theo dự thảo luật sửa đổi, bổ
sung, biểu thuế này sẽ chỉ còn 6 bậc (loại bỏ bậc cao nhất - 35%). Thuế suất cao nhất áp
dụng là mức 30% cho thu nhập từ 52 triệu trở lên.
Nhiều ý kiến cho rằng, cách điều chỉnh này chỉ tác động đến những cá nhân có thu nhập
cao, trên 80 triệu đồng/tháng, còn những người có thu nhập ở mức thấp hơn vẫn chịu áp
lực do biểu thuế suất quá dày, thu nhập chỉ vừa nhích lên đã rơi vào bậc thuế khác. Phân
tích các bậc thuế "sát nút" nhau, bà Nguyễn Thị Cúc, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng
cục Thuế, dẫn chứng, từ 0 - 5 triệu đồng có thuế suất 5%, 5 -10 triệu đồng là 10% khiến
mức độ điều tiết tăng nhanh, tức số tiền nộp cao. "Bỏ mức thuế suất 35% không quan
trọng bằng việc nới rộng khoảng cách giữa các mức thuế, bởi nó sẽ có ảnh hưởng đến
nhiều người nộp thuế hơn, hoặc có thể giảm mức thuế suất bậc 1 từ 5% xuống 3% Đây
cũng là một cách để hỗ trợ cho những người nộp thuế, kể cả những người có mức thuế
nộp hiện hành tương đối cao" - bà Cúc nói.
Sửa luật là cần thiết, nhưng khi chính sách thuế TNCN còn chưa nhận được sự đồng
thuận của đông đảo các tầng lớp dân chúng sẽ gây khó khăn trong quá trình thực hiện.
Thuế thu nhập cá nhân: Điều chỉnh mức
giảm trừ theo giá cả
9:59 PM, 31/07/2012
(Chinhphu.vn) - Chiều 31/7, tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 7/2012, thông tin với báo
chí về Dự thảo Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật thuế Thu nhập cá nhân, Thứ trưởng Bộ
Tài chính Vũ Thị Mai cho biết, Dự thảo có quy định mở khi giá cả thị trường biến động trên 20% sẽ
điều điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cho phù hợp.
Dự kiến, Dự thảo Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật thuế Thu nhập cá nhân sẽ trình Quốc hội vào
kỳ họp thứ 4 cuối năm 2012, do đó, Chính phủ đã thành lập Ban soạn thảo để tiến hành tổng kết Luật Thuế
thu nhập cá nhân và thảo luận xin ý kiến rộng rãi các Bộ, ngành, nhân dân để hoàn chỉnh.
Nhiều điểm mới của Luật thuế Thu nhập cá nhân
Thứ trưởng Vũ Thị Mai cho biết, 3 nội dung cơ bản trong Dự thảo là điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh; sửa
đổi bổ sung về phạm vi và đối tượng chịu thuế; sửa đổi, bổ sung về kỳ tính thuế và quyết toán thuế. Trong
đó, nội dung được dư luận và người dân quan tâm nhiều nhất là mức giảm trừ gia cảnh.
Theo đó, sau khi nghiên cứu và tổng hợp ý kiến tham gia, Bộ Tài chính trình Chính phủ thông qua điều
chỉnh mức giảm trừ gia cảnh đối với cá nhân người nộp thuế từ 4 triệu đồng lên 9 triệu đồng; đối với người
phụ thuộc từ 1,6 triệu đồng lên 3,6 triệu đồng.
Việc điều chỉnh này căn cứ vào các yếu tố như: tốc độ tăng trưởng GDP, GDP bình quân đầu người, chỉ số
CPI trong thời gian qua và trong giai đoạn tới. Mặt khác, căn cứ vào mức tiền lương tối thiểu, Đề án cải
cách tiền lương, kết quả thống kê về mức sống và thu nhập của dân cư. Đồng thời cũng dựa trên ý kiến của
người dân và các bộ ngành, báo chí phản ánh trong thời gian qua…
Đại diện cơ quan báo chí đặt câu hỏi tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 7/2012 - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Theo Thứ trưởng Vũ Thị Mai, điểm mới của Dự thảo lần này là có quy định mở khi giá cả thị trường biến
động trên 20% thì Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cho phù
hợp với biến động của giá cả.
Với mức giảm trừ gia cảnh đề xuất như vậy so với thời điểm cuối năm 2011 thì hiện nay sẽ có 70% số
người nộp thuế có thu nhập từ tiền công, tiền lương chuyển sang không phải nộp thuế. Tức là khoảng
2,6/3,8 triệu người đang nộp thuế thu nhập cá nhân (tính đến hết năm 2011) sẽ được miễn thuế. Tương
ứng như vậy, 70% người nộp bậc trên sẽ chuyển xuống nộp ở bậc thấp hơn.
Dự kiến, với hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2013 thì tính tác động của Dự thảo Luật này cho thấy số thuế
giảm so với chính sách hiện hành năm 2013 khoảng 5.200 tỷ đồng và năm 2014 khoảng 13.350 tỷ đồng.
Thứ trưởng Vũ Thị Mai cho biết, với Dự thảo Luật này, cụ thể mức giảm trừ gia cảnh với người nộp thuế có
thu nhập 12,6 triệu đồng nuôi một người phụ thuộc chưa phải nộp thuế, nếu người có thu nhập 15 triệu
đồng nuôi một người phụ thuộc chỉ phải nộp 120.000 đồng.
Liên quan đến việc điều chỉnh giá xăng dầu, Thứ trưởng Vũ Thị Mai cho biết, Bộ Tài chính đã có Công văn
số 8412/BTC-QLG ngày 21/6/2012 giao cho doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối được quyền quyết
định giá theo biên độ và tần suất. Vừa qua doanh nghiệp đã thực hiện theo quy định này. Cơ chế này trao
quyền quyết định giá cho DN nhưng phải tuân thủ theo Nghị định 84/2009/NĐ-CP của Chính phủ. DN được
quyết định nhưng biên độ giá không vượt quá 7% theo quy định mỗi lần điều chỉnh, thời gian điều chỉnh
giữa 2 lần tối thiểu là 10 ngày. Trong trường hợp cần thiết Liên bộ Tài chính - Công Thương sẽ có biện
pháp như về giá, thuế, quỹ bình ổn giá… để điều hành.
Kiểm tra việc mua bán, kinh doanh trên mạng
Trả lời câu hỏi của báo chí về việc bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng đối vời việc mua bán hàng qua
mạng và đa cấp, Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Thành Biên, cho biết từ ngày 12/7/2012, Cục
Thương mại Điện tử và Công nghệ thông tin của Bộ đã khuyến cáo cho đông đảo người dân, doanh nghiệp
không nên tham gia vào các lời mời chào, mua bán tại các gian hàng ảo trên mạng. Hình thức này vừa vận
dụng hình thức thương mại điện tử vừa vận dùng hình thức kinh doanh mua hàng đa cấp.
Đặc biệt, qua vụ việc Hiệp hội Thương mại Điện tử khai trừ trang muaban24, Bộ Công Thương đang phối
hợp với các cơ quan chức năng, các địa phương tăng cường các hoạt động kiểm tra giám sát loại hình
quảng cáo và hoạt động mua bán trên mạng.
Bộ Công Thương đang chủ trì xây dựng Dự thảo Nghị định của Chính phủ về thương mại điện tử, lấy ý kiến
rộng rãi của cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân. Dự kiến quý IV/2012, sẽ tiến hành xin ý kiến thẩm định
của Bộ Tư pháp sau đó trình Chính phủ để ban hành theo chương trình xây dựng ban hành văn bản quy
phạm pháp luật. Dự thảo sẽ tăng cường các hình thức kiểm tra giám sát, đưa ra các điều kiện chặt chẽ để
hạn chế hành vi kinh doanh qua mạng và bán hàng đa cấp.