Một số bất cập khi thực thi Luật Thuế Thu nhập cá nhân ở Việt Nam

LỜI MỞ ĐẦU
Trong hơn một năm qua dư luận, báo chí đã tốn khá nhiều giấy bút xoay quanh Luật thuế thu
nhập cá nhân sắp có hiệu lực vào ngày 01/01/2009. Đây là sắc luật gây nhiều tranh cãi nhất từ
trước tới nay. Điều đó cho thấy sự phức tạp cũng như ít đồng thuận, từ không chỉ người dân mà
cả trong giới công chức. Đây cũng là điều dễ hiểu, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi
chính đáng của người dân.
Phải nói một điều dân ta chưa quen lắm với việc phải trích lại một khoảng từ thu nhập chính
đáng do công sức, trí lực và sự bương chải vượt qua bao nhiêu khó khăn, kể cả việc đánh đổi
những rủi ro liên quan đến sinh mạng cá nhân và gia đình từ công việc hàng ngày của mình để
nộp thuế.
Luật thuế thu nhập cá nhân đã được ấp ủ từ hơn 17 năm qua, được soạn thảo và lấy ý kiến
rộng rãi từ mọi người dân từ hơn ba năm qua, cho thấy công tác chuẩn bị rất kỹ lưỡng. Tuy
nhiên, khi ban hành, Luật thuế này vẫn chưa thu hút sự đồng thuận của đại đa số người dân, ngay
cả trong thành viên Quốc hội, có đến 115 đại biểu (chiếm 35,09%) không tán thành với mức khởi
điểm phải chịu thuế này và mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc. Đặc biệt trong bối cảnh cuộc
khủng hoảng kinh tế thế giới, lạm phát tại Việt Nam tháng 10/2009 tăng 23,15% so với cùng kỳ
năm ngoái, thì để nhận được sự ủng hộ của người dân quả là điều không dễ.
Xuất phát từ những lý do trên, nhóm học viên cao học lớp Ngân hàng ngày 1 - khóa 17, chọn
đề tài: “Một số bất cập khi thực thi Luật Thuế Thu nhập cá nhân ở Việt Nam” làm chủ đề
nghiên cứu của nhóm.
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là:
- Diểm qua quá trình hình thành và xây dựng Luật thuế thu nhập cá nhân ở Việt
Nam;
- Xác định những vấn đề tồn tại, bất cập của Luật thuế thu nhập cá nhân;
- Đánh giá chung và những kiến nghị nhằm hoàn thiện Luật thuế thu nhập cá
nhân.
Phương pháp nghiên cứu, thu thập dữ liệu:
Nhóm sử dụng phương pháp phân tích định tính dựa trên cơ sở nguồn dữ liệu thứ cấp thu
thập từ tài liệu tạp chí chuyên ngành và báo cáo thống kê chuyên ngành tài chính, thuế.
Cấu trúc bài viết: Ngoài phần mở đầu và phần kết luận bài viết gồm 3 phần:
Phần 1: Cơ sở lý thuyết: Phần này nêu và phân tích một số khái niệm cơ bản về thuế thu nhập

cá nhân;
Một số bất cập khi thực thi Luật Thuế Thu nhập cá nhân ở Việt Nam Bài tập nhóm
Phần 2: Luật thuế Thu nhập cá nhân ở Việt Nam: Phần này tập trung đánh giá quá trình hình
thành, phân tích những mặt tích cực và hạn chế, bất cấp của Luật thuế này.
Phần 3: Đánh giá và kiến nghị nhằm hoàn thiện Luật thuế thu nhập cá nhân: Phần này đưa ra
các đánh giá và các quan điểm của nhóm tác giả đề xuất bổ sung, sửa đổi nhằm hoàn thiện Luật
này.
Những người tham gia bài viết này gồm:
1. Nguyễn Quốc Cường
2. Vũ Trung Thái
3. Trần Văn Thanh
GVHD: Nguyễn Ngọc Hùng Trang 2
Một số bất cập khi thực thi Luật Thuế Thu nhập cá nhân ở Việt Nam Bài tập nhóm
P hần 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN
1. Khái niệm Thuế Thu nhập cá nhân
Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là loại thuế trực thu đánh vào thu nhập của mỗi cá nhân
trong xã hội, trong khoảng thời gian nhất định ( thường là một năm ).
Bất kỳ một quốc gia nào có nền kinh tế vận động theo cơ chế thị trường đều coi thuế TNCN
là một sắc thuế có tầm quan trọng lớn trong việc huy động nguồn thu cho ngân sách và thực hiện
công bằng xã hội.
Thuế TNCN trên thế giới thông thường đánh vào cả cá nhân kinh doanh và cá nhân không
kinh doanh. Thuế này thường được coi là loại thuế đặc biệt vì có lưu ý đến hoàn cảnh của các cá
nhân có thu nhập phải nộp thuế thông qua việc xác định miễn, giảm thuế hoặc khoản miễn trừ
đặc biệt.
Thuế TNCN là một loại thuế trực thu (đánh lên thu nhập) bao giờ cũng công bằng hơn thuế
gián thu (đánh lên tiêu dùng). Lý do đơn giản là với sắc thuế này, người có thu nhập cao phải
đóng thuế với tỷ lệ cao hơn người có thu nhập thấp, chưa cần xét đến thu nhập đó sẽ dùng để làm
gì.
- Thuế gián thu: là loại thuế mà người tiêu dùng cuối cùng phải chịu qua giá mua hàng, giá
đã có thuế (như thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu);

những tổ chức, cá nhân kinh doanh mặt hàng đó là đối tượng nộp thuế; sau khi bán hàng, những
tổ chức, cá nhân SXKD đã thu tiền của người mua hàng trong đó có một khoản tiền thuế và họ có
nghĩa vụ phải nộp lại cho Nhà nước. Động viên thu nhập xã hội thông qua tiêu dùng của các tổ
chức và cá nhân, không căn cứ vào thu nhập và gia cảnh của người nộp thuế. Như vậy, không
phân biệt người giàu hay nghèo, nếu cùng mua một sản phẩm tiêu dùng thì đều chịu thuế như
nhau.
- Thuế trực thu: là loại thuế thu trực tiếp một phần vào phần thu nhập của doanh nghiệp, của
cá nhân sản xuất kinh doanh, của những người hành nghề tự do. Những doanh nghiệp, những cá
nhân sản xuất kinh doanh, những người hành nghề tự do có thu nhập nếu không thuộc diện miễn
thuế thu nhập thì họ phải trực tiếp khai nộp thuế cho Nhà nước. Thu trực tiếp vào thu nhập của
đối tượng nộp thuế, người nộp thuế vừa là người chịu thuế, gồm các loại thuế: thuế thu nhập
doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân. Thuế thu nhập doanh nghiệp điều tiết thu nhập của doanh
nghiệp; thuế thu nhập cá nhân điều tiết thu nhập của cá nhân, thể hiện rõ nghĩa vụ của công dân
đối với đất nước và được căn cứ trên các nguyên tắc "lợi ích", "công bằng" và "khả năng nộp
thuế". Theo nguyên tắc lợi ích thì mọi người trong xã hội đều được hưởng những thành quả phát
triển của đất nước về luật pháp thể chế, cơ sở hạ tầng, phúc lợi xã hội, an ninh trật tự ... đồng thời
cũng có nghĩa vụ đóng góp một phần thu nhập của mình cho xã hội thông qua việc nộp thuế.
GVHD: Nguyễn Ngọc Hùng Trang 3
Một số bất cập khi thực thi Luật Thuế Thu nhập cá nhân ở Việt Nam Bài tập nhóm
Nguyên tắc "công bằng" và “khả năng nộp thuế” thể hiện ở chỗ: người có thu nhập cao hơn thì
nộp thuế nhiều hơn, người có thu nhập như nhau nhưng có hoàn cảnh khó khăn hơn thì nộp thuế
ít hơn, mỗi cá nhân dù có thu nhập từ các nguồn khác nhau đều được điều chỉnh thống nhất trong
một chính sách thuế; người có thu nhập thấp chưa phải nộp thuế.
(Nguồn: Tổng cục thuế)
2. Vai trò, mục tiêu của Luật thuế thu nhập cá nhân
Luật Thuế thu nhập cá nhân là một trong những sắc thuế quan trọng nhằm tiến tới công bằng
xã hội khi nó đảm bảo cho mọi người bình đẳng về nghĩa vụ đối với đất nước và tạo điều kiện
cho mọi người tự giác đóng thuế để tăng ngân sách nhà nước, củng cố an ninh - quốc phòng, tăng
cường an sinh xã hội, xây dựng kết cấu hạ tầng, phát triển kinh tế...
Luật thuế thu nhập cá nhân có những vai trò và mục tiêu sau:

- Đảm bảo công bằng trong điều tiết thu nhập của các tầng lớp dân cư, góp phần hạn chế
khoảng cách về thu nhập giữa các tầng lớp dân cư trong xã hội.
- Đảm bảo động viên một cách hợp lý thu nhập dân cư, khuyến khích mọi cá nhân ra sức
lao động, sản xuất kinh doanh, gia tăng thu nhập làm giàu chính đáng.
- Đảm bảo huy động nguồn lực để Nhà nước giải quyết tốt hơn các vấn đề xã hội.
- Tăng tỷ lệ đóng góp của thuế thu nhập cá nhân trong tổng thu ngân sách.
- Tái phân phối của cải vật chất; điều tiết thu nhập tạo sự cân bằng tương đối giữa người
giàu người nghèo.
- Tạo sự công bằng giữa các công dân. Đã là công dân và được hưởng dịch vụ công thì
phải đóng thuế. Thuế ở đây vừa là quyền lợi vừa là nghĩa vụ của công dân. Vì vậy có nhiều nước
áp dụng mục tiêu này với mức thu nhập đầu tiên chịu thuế rất thấp so với thu nhập bình quân.
- Thực hiện công bằng về giữa người có thu nhập chính thức và người có thu nhập không
chính thức. Việc thu được từ mảng thu nhập phi chính thức này vừa đạt được mục tiêu tăng ngân
sách, vừa đạt được sự công bằng cho những công dân có mức thu nhập chính thức - vốn là đối
tượng chính của luật thuế thu nhập hiện tại.
- Hạn chế những hoạt động mà Nhà nước không muốn phát triển, chẳng hạn như đầu cơ
vào thị trường bất động sản.
- Thúc đẩy sự phát triển của một số hoạt động có đóng góp dài lâu cho sự tăng trưởng về
giá trị kinh tế của quốc gia.
(Lâm Minh Chánh - Báo Kinh Tế Sài Gòn ngày 08/11/2007 )
Phần 2: LUẬT THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN Ở VIỆT NAM
GVHD: Nguyễn Ngọc Hùng Trang 4
Một số bất cập khi thực thi Luật Thuế Thu nhập cá nhân ở Việt Nam Bài tập nhóm
1. Sự hình thành của Luật thuế TNCN
Thực hiện chủ trương đổi mới của Đảng, hệ thống chính sách thuế đã được hình thành và
từng bước hoàn thiện qua hai lần cải cách (năm 1990 và năm 1995). Thuế thu nhập cá nhân ở
Việt Nam đã được áp dụng từ năm 1991. Tuy nhiên, trong suốt 17 năm, loại thuế này vẫn chỉ
chiếm tỷ lệ quanh quẩn 2% trong tổng thu ngân sách. Trong khi, ở các nước tiên tiến, tỉ lệ thuế
thu nhập cá nhân thường chiếm từ 30% đến 50% tổng thu ngân sách của chính phủ.
Cũng trong 17 năm qua, ngưỡng bắt đầu chịu thuế áp dụng cho người Việt Nam đã được

điều chỉnh 5 lần (chưa tính những lần Chính phủ đề xuất nhưng không được Quốc hội thông
qua), ngưỡng này tăng dần từ 500 ngàn đồng/tháng (áp dụng từ năm 1991) đến 5 triệu
đồng/tháng (áp dụng từ năm 2004). Đồng thời, thuế suất tối đa áp dụng cho người Việt Nam
cũng giảm dần từ mức 80% xuống 72%, rồi 65%, rồi 40%, để còn lại mức 35% như trong Luật
thuế hiện tại áp dụng ngày 01/01/2009. (Bùi Văn- />Pháp lệnh thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao ở Việt Nam được hình thành và sửa
đổi qua các văn bản pháp quy sau:
1.1. Cơ sở pháp lý
- Pháp lệnh của Hội đồng Nhà nước số 50-LCT/HĐNN8 ngày 07/01/1991 về thuế thu nhập
đối với người có thu nhập cao;
- Nghị định số 119/HĐBT ngày 17/4/1991 của Hội đồng Bộ trưởng Quy định chi tiết thi
hành pháp lệnh thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao;
- Thông tư số 22/TC-TCT ngày 22/4/1991 của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành Pháp lệnh
của Hội đồng Nhà nước và Nghị định của Hội đồng Bộ trưởng về thu thuế thu nhập đối với
người có thu nhập cao;
- Nghị quyết số 32/NQ-UBTVQH9 ngày 10/3/1993 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về việc
bổ sung Pháp lệnh Thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao;
- Nghị định số 23/CP ngày 23/3/1993 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành nghị quyết số
32/NQ-UBTVQH9 ngày 10/3/1993 của Uỷ ban thường vụ quốc hội về việc bổ sung pháp lệnh
thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao;
- Thông tư số 29/TC-TCT ngày 01/4/1993 của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành Nghị quyết
của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội và Nghị định của Chính phủ về việc bổ sung Pháp lệnh thuế thu
nhập đối với người có thu nhập cao;
- Pháp lệnh không số ngày 19/5/1994 của Ủy ban thường vụ Quốc hội sửa đổi Thuế thu nhập
đối với người có thu nhập cao;
- Nghị định số 05/CP ngày 20/01/1995 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh
thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao;
GVHD: Nguyễn Ngọc Hùng Trang 5
Một số bất cập khi thực thi Luật Thuế Thu nhập cá nhân ở Việt Nam Bài tập nhóm
- Thông tư số 27/TC-TCT ngày 30/3/1995 của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành Nghị định số
05/CP ngày 20/01/1995 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh thuế thu nhập đối với

người có thu nhập cao;
- Nghị định số 30/CP ngày 05/4/1997 của Chính phủ Sửa đổi một số điều của Nghị định số
05/CP ngày 20/01/1995 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh thuế thu nhập đối với
người có thu nhập cao;
- Thông tư số 39/TC-TCT ngày 26/6/1997 của Bộ Tài chính Hướng dẫn thi hành Nghị định
số 5/CP ngày 20/01/1997 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh Thuế thu nhập đối
với người có thu nhập cao;
- Pháp lệnh không số ngày 06/02/1997 của Ủy ban thường vụ Quốc hội sửa đổi một số điều
của Pháp lệnh Thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao;
- Pháp lệnh số 14/1999/PL-UBTVQH10 ngày 30/6/1999 của Ủy ban thường vụ Quốc hội sửa
đổi một số điều của Pháp lệnh Thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao;
- Thông tư số 15/2000/TT-BTC ngày 23/02/2000 của Bộ Tài chính hướng dẫn bổ sung và
sửa đổi một số điểm trong Thông tư số 39 TC/TCT ngày 26 tháng 6 năm 1997của BộTài chính
hướng dẫn thi hành Nghị định số 05/CP ngày 20 tháng 1 năm 1995 và Nghị định số 30/CP ngày 5
tháng 4 năm 1997 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh thuế thu nhập đối với
người có thu nhập cao;
- Pháp lệnh thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao số 35/2001/PL-UBTVQH10 ngày
19/5/2001 của Ủy ban thường vụ Quốc hội khóa 10;
- Pháp lệnh số 14/2004/PL-UBTVQH11 ngày 24/3/2004 sửa đổi, bổ sung một số điều của
pháp lệnh thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao;
- Nghị định số 147/2004/NĐ-CP, ngày 23/7/2004 của Chính Phủ quy định chi tiết thi hành
Pháp lệnh Thuế Thu nhập đối với người có thu nhập cao;
- Thông tư 81/2004/TT-BTC ngày 13/8/2004 của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành Nghị định
số 147/2004/NĐ-CP ngày 23/7/2004 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh thuế thu
nhập đối với người có thu nhập cao;
- Thông tư 12/2005/TT-BTC ngày 04/02/2005 của Bộ Tài chính sửa đổi, bổ sung một số
điểm của Thông tư số 81/2004/TT-BTC ngày 13/8/2004 của Bộ Tài chính.
1.2. Những kết quả đạt được
Việc ban hành và sửa đổi Luật thuế thu nhập cá nhân nhằm hoàn thiện hệ thống chính sách
thuế, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong từng giai đoạn phát triển.

Việc áp dụng Pháp lệnh thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao trong thời gian qua là phù
hợp với tiến trình phát triển đất nước, nên đã phát huy tác dụng trong quản lý và thu ngân sách.
Nguồn thu từ sắc thuế này được thể hiện qua biểu sau:
GVHD: Nguyễn Ngọc Hùng Trang 6
Một số bất cập khi thực thi Luật Thuế Thu nhập cá nhân ở Việt Nam Bài tập nhóm
BẢNG TỔNG HỢP THU THUẾ TNCN QUA CÁC NĂM
Đơn vị tính: Tỷ đồng
Số TT Năm Tổng thu ngân sách Trđó: Thuế TNCN Chiếm tỳ lệ (%)
1 1995 53.370 520 0,97
2 1996 62.387 1.354 2,17
3 1997 65.352 1.482 2,27
4 1998 72.965 1.782 2,44
5 1999 78.489 1.856 2,36
6 2000 90.749 1.831 2,02
7 2001 102.970 2.058 2,00
8 2002 123.860 2.338 1,89
9 2003 152.274 2.951 1,94
10 2004 190.928 3.521 1,84
11 2005 228.287 4.234 1,85
12 2006 279.472 5.179 1,85
13 2007
(Tổng hợp từ nguồn: World Bank và Cục thống kê)
Bảng số liệu cho thấy, kể từ khi pháp lệnh thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao có
hiệu lực đến nay, số tiền thu nộp ngân sách từ sắc thuế liên tục tăng và chiếm bình quân khoảng
gần 2% tổng thu ngân sách hàng năm.
1.3. Một số hạn chế, bất cập
Trong những năm tới, thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm (giai đoạn 2006 –
2010), các thị trường tài chính, tiền tệ, vốn, lao động, bất động sản, khoa học công nghệ sẽ có sự
phát triển mạnh mẽ hơn. Nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng nhanh tạo điều kiện cho các tổ chức, cá
nhân có cơ hội đầu tư, sản xuất kinh doanh, có thêm nhiều nguồn thu nhập khác nhau: thu nhập

từ kinh doanh, từ tiền lương, từ dịch vụ và đầu tư tài chính… Bên cạnh đó, cùng với tiến trình hội
nhập kinh tế quốc tế số người nước ngoài đến làm ăn sinh sống tại Việt Nam và số người Việt
Nam có thu nhập từ nước ngoài cũng tăng lên. Sự đa dạng và gia tăng thu nhập của các cá nhân
trong xã hội sẽ làm cho khoảng cách chênh lệch về thu nhập giữa các tầng lớp dân cư ngày càng
lớn.
Trước tình hình trên, chính sách thuế hiện hành đối với thu nhập của cá nhân đã bộc lộ một
số hạn chế: chưa thực sự đảm bảo công bằng, bình đẳng về nghĩa vụ thuế vì cùng là thu nhập của
cá nhân nhưng thu nhập từ kinh doanh không được trừ khởi điểm và nộp thuế theo mức 28%
trong khi thu nhập từ tiền công, tiền lương trên mức khởi điểm 5 triệu đồng/tháng mới phải nộp
thuế và áp dụng thuế suất luỹ tiến từng phần từ 10% đến 40%; còn áp dụng biểu thuế khác nhau
giữa người Việt Nam và người nước ngoài, người trong nước phải nộp thuế cao hơn người nước
ngoài. Chính sách thuế hiện hành cũng chưa phù hợp với thông lệ quốc tế: chưa có một chính
sách thuế điều tiết thống nhất đối với thu nhập của cá nhân. Việc duy trì các chính sách thuế hiện
GVHD: Nguyễn Ngọc Hùng Trang 7
Một số bất cập khi thực thi Luật Thuế Thu nhập cá nhân ở Việt Nam Bài tập nhóm
hành đối với thu nhập của cá nhân sẽ hạn chế việc khuyến khích cá nhân tích cực lao động, đầu
tư phát triển sản xuất kinh doanh, làm giàu chính đáng.
Để đảm bảo phát triển kinh tế xã hội ổn định, bền vững và chủ động hội nhập kinh tế quốc
tế, việc tiếp tục hoàn thiện các chính sách tài chính trong đó hệ thống chính sách thuế nói chung,
thuế thu nhập cá nhân nói riêng là hết sức cần thiết, nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ phân bổ nguồn
lực đồng thời giải quyết tốt các mối quan hệ giữa tiết kiệm, đầu tư và tiêu dùng, giữa tăng trưởng
với công bằng xã hội và xóa đói giảm nghèo.
(Nguồn: Tổng cục thuế)
2. Luật Thuế thu nhập cá nhân áp dụng ngày 01/01/2009
Thời gian qua ở nước ta, cùng với sự phát triển của nền kinh tế, thu nhập của các tầng lớp
dân cư cũng tăng lên, nhưng khoảng cách chênh lệch về thu nhập giữa nhóm người có thu nhập
cao và nhóm người có thu nhập thấp cũng có xu hướng ngày càng tăng (trong thời gian từ năm
1993 đến năm 2004, khoảng cách này đã tăng từ 3,7 lần lên đến 13,5 lần). Như vậy, việc áp dụng
thuế thu nhập cá nhân sẽ góp phần đảm bảo tính hợp lý, công bằng, hiệu quả của hệ thống chính
sách thuế và thu hẹp khoảng cách chênh lệch giàu nghèo giữa các tầng lớp dân cư, đồng thời Nhà

nước sẽ nắm được thông tin về thu nhập của cá nhân. Thông qua đó, vừa thực hiện động viên
nguồn lực vừa góp phần phòng chống tham nhũng, lãng phí.
Với ý nghĩa đó, thuế thu nhập cá nhân đã được nhiều nước áp dụng từ rất sớm, ngay từ khi
nền kinh tế chưa phát triển, thu nhập của dân cư cũng chưa cao, đến nay, đã có trên 180 nước trên
thế giới áp dụng loại thuế này.
Việt Nam chưa có một luật thuế thu nhập cá nhân hoàn chỉnh, hiện nay thu nhập của cá nhân
được điều chỉnh bởi các luật và pháp lệnh thuế khác nhau, chưa phù hợp với thông lệ quốc tế;
còn áp dụng khởi điểm chịu thuế, biểu thuế khác nhau giữa người Việt Nam và người nước
ngoài. Ban hành Luật thuế thu nhập cá nhân nhằm đảm bảo ổn định nguồn lực cho ngân sách nhà
nước.
Kinh tế - xã hội càng phát triển, hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng thì nhu cầu chi
tiêu của Nhà nước để giải quyết các vấn đề an ninh, quốc phòng, an sinh xã hội, phát triển sự
nghiệp giáo dục, y tế ... cũng ngày càng gia tăng. Bên cạnh đó, việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế
dẫn đến cơ cấu thu ngân sách cũng thay đổi theo hướng nguồn thu từ tích luỹ trong nước được
tăng dần và chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong tổng thu ngân sách nhà nước. Thuế thu nhập cá
nhân cũng sẽ góp phần nâng cao tỷ trọng thu nội địa để ổn định thu cho ngân sách nhà nước
trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Tỷ trọng thuế thu nhập cá nhân trong tổng số thu ngân
sách tại các nước trong khối ASEAN, như: Thái Lan, Malaysia, Philippin... khoảng 12-16%, các
nước đang phát triển khoảng 13-14%, các nước phát triển như: Mỹ, Nhật, Anh, Pháp, Đức...
GVHD: Nguyễn Ngọc Hùng Trang 8
Một số bất cập khi thực thi Luật Thuế Thu nhập cá nhân ở Việt Nam Bài tập nhóm
khoảng 30-40% tổng số thu ngân sách. Tỷ lệ thuế thu nhập của cá nhân (bao gồm cả thuế TNCN,
thu nhập DN, thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất) tại Việt Nam hiện nay khoảng 4,1%.
(Nguồn: Tổng cục thuế)
Sau hơn ba năm chuẩn bị kỹ lưỡng với hàng trăm cuộc hội thảo và sau gần một năm công bố
rộng rãi để lấy ý kiến đóng góp của nhân dân, ngày 20/11/2007, tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội nước
Cộng hoà XHCH Việt nam khoá XII đã thông qua Luật thuế Thu nhập cá nhân với tổng số
79,11% số phiếu tán thành. Luật này sẽ có hiệu lực thi hành từ 01/01/2009.
2.1. Cơ sở pháp lý
- Luật thuế thu nhập cá nhân số 04/2007/QH12 ngày 21/11/2007 của Quốc hội khóa XII;

- Nghị định số 100/2008/NĐ-CP ngày 08/9/2008 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều
của Luật thuế thu nhập cá nhân;
- Thông tư số 84/2008/TT-BTC ngày 30/9/2008 của Bộ Tài chính Hướng dẫn thi hành một
số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân và hướng dẫn thi hành Nghị định số 100/2008/NĐ-CP
ngày 08/9/2008 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân.
Luật này gồm 4 chương, 35 điều, có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2009, quy định như sau:
2.2. Nội dung của Luật thuế TNCN
2.2.1. Đối tượng nộp thuế
- Đối tượng nộp thuế thu nhập cá nhân là cá nhân cư trú có thu nhập chịu thuế quy định tại
Điều 3 của Luật thuế thu nhập cá nhân phát sinh trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam và cá nhân
không cư trú có thu nhập chịu thuế quy định tại Điều 3 của Luật thuế thu nhập cá nhân phát sinh
trong lãnh thổ Việt Nam.
- Cá nhân cư trú là người đáp ứng một trong các điều kiện sau đây:
+ Có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên tính trong một năm dương lịch hoặc tính theo
12 tháng liên tục kể từ ngày đầu tiên có mặt tại Việt Nam;
+ Có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam, bao gồm có nơi ở đăng ký thường trú
hoặc có nhà thuê để ở tại Việt Nam theo hợp đồng thuê có thời hạn.
- Cá nhân không cư trú là người không đáp ứng điều kiện cư trú quy định trên.
2.2.2. Thu nhập chịu thuế:
Thu nhập chịu thuế của cá nhân gồm các loại thu nhập sau đây:
- Thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh;
- Thu nhập từ tiền lương, tiền công mà người lao động nhận được từ người sử dụng lao động;
- Thu nhập từ đầu tư vốn;
- Thu nhập từ chuyển nhượng vốn;
- Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản;
- Thu nhập từ trúng thưởng bằng tiền hoặc hiện vật;
GVHD: Nguyễn Ngọc Hùng Trang 9