Một góc nhìn khác về ngành bán hàng trực tiếp docx

Một góc nhìn khác về ngành
bán hàng trực tiếp



Trong lịch sử thương mại thế giới, chưa có một phương thức
kinh doanh nào lại gây nhiều tranh cãi liên tục như ngành bán
hàng trực tiếp.

Sự ra đời của ngành bán hàng trực tiếp gắn liền với tên tuổi của
nhà hóa học người Mỹ Karl Renborg (1887-1973). Từng có thời
gian sống và làm việc tại Trung Quốc cho đến khi bị chính
quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam (1920-1930), ông đã tìm ra
phương pháp cạo sắt từ những chiếc đinh rỉ cho vào khẩu phần
ăn dành cho tù nhân và thỏa thuận với cai tù để xin các loại rau
cỏ bổ sung vào khẩu phần ăn. Một số ít bạn tù khác cũng làm
theo phương pháp này để có sức đề kháng tốt hơn và sống được
đến ngày tự do.

Sau khi trở về Mỹ năm 1927, ông Karl bắt đầu chế biến các chất
bổ sung dinh dưỡng dựa trên thảo mộc. Nhưng đến giai đoạn thử
nghiệm, ông không thể tìm được bất cứ người quen nào dám
dùng thử sản phẩm của mình. Không nản chí, ông tuyên bố sẽ
trả hoa hồng cho những người giới thiệu và bán được sản phẩm
bổ sung dinh dưỡng này. Thật bất ngờ, thông tin về các chất bổ
sung dinh dưỡng của ông Karl Renborg bắt đầu được truyền bá
rộng rãi và doanh thu bán hàng của công ty nhanh chóng đạt
doanh số 7 triệu USD mà không hề mất một đồng quảng cáo.
Phương pháp phân phối hàng của ông Karl Renborg cũng chính
là nguồn gốc của ngành bán hàng trực tiếp hiện đại.

Theo thống kê của Hiệp hội Bán hàng Trực tiếp Quốc tế, trên
thế giới hiện có hơn 30.000 công ty phân phối hàng theo mô
hình này. Doanh số toàn ngành năm 2008 là hơn 120 tỉ USD với
hơn 60 triệu người tham gia. Mỹ hiện có khoảng 2.000 công ty
hoạt động theo mô hình này. Tại Nhật, 90% hàng hóa và dịch vụ
đang được phân phối thông qua bán hàng trực tiếp, đạt doanh
thu trên 30 tỉ USD/năm. Còn ở Việt Nam, tính đến nay đã có
trên 60 công ty bán hàng trực tiếp và khoảng 1 triệu nhà phân
phối đang hoạt động, đạt doanh thu hơn 110 triệu USD (năm
2009).

Trong số các công ty áp dụng bán hàng trực tiếp thành công trên
thế giới, thương hiệu mỹ phẩm Oriflame có thể được xem là mô
hình tiêu biểu của ngành mỹ phẩm. Là một công ty mỹ phẩm
của Thụy Điển có tốc độ phát triển nhanh nhất thế giới, Oriflame
đang hoạt động tại 61 quốc gia và giữ vị trí hàng đầu tại hơn 30
thị trường với mạng lưới hơn 3 triệu người tư vấn viên. Tại Việt
Nam, thương hiệu này đã xây dựng được một hệ thống hơn
40.000 người tư vấn viên trên cả nước và được tổ chức thống kê
Euromonitor International đánh giá là doanh nghiệp bán hàng
trực tiếp dẫn đầu trong ngành mỹ phẩm.

Bên cạnh việc tiết kiệm chi phí bán hàng cho nhà sản xuất, mô
hình bán hàng trực tiếp còn tạo cơ hội việc làm và tăng thu nhập
cho nhiều người. Họ có thể khởi đầu công việc kinh doanh của
mình mà không cần phải sở hữu địa điểm, vốn, thời gian hay
bằng cấp như cách kinh doanh truyền thống. Ngoài ra, bán hàng
trực tiếp cho phép người phân phối lịch làm việc chủ động để họ
có thể tự thu xếp được thời gian của mình. Điều này có ý nghĩa
rất quan trọng, giúp giải quyết vấn đề thất nghiệp và tạo thêm

thu nhập cho người tham gia trong nền kinh tế khủng hoảng hiện
nay. Tuy nhiên, do hình thức kinh doanh bán hàng trực tiếp tại
Việt Nam còn khá mới mẻ nên nhận thức đầy đủ về mô hình này
vẫn còn nhiều hạn chế, dẫn đến những bất cập trong công tác
điều hành và quản lý người tham gia. Mặt khác, người tham gia
khá đa dạng về trình độ nhận thức, văn hóa, độ tuổi, nghề nghiệp
ở các vùng miền khác nhau nên việc quản lý là hết sức khó khăn
và phức tạp.

Đó là chưa kể đến một số công ty lợi dụng hình thức kinh doanh
này để lừa đảo. Một vài ví dụ điển hình có thể thấy ở thị trường
Việt Nam trước đây là Công ty Thế Giới Mới (2002), Công ty
Sinh Lợi (2006), hay như trường hợp của Công ty Angel mới
đây mà nhiều người đã trở thành nạn nhân của sự biến tướng
trên. Sự lợi dụng và biến tướng như vậy không chỉ xảy ra ở Việt
Nam mà còn xuất hiện ở các quốc gia phát triển khác trên thế
giới.

Để hòa nhập với xu hướng chung của thế giới cũng như đáp ứng
tình hình thực tế tại Việt Nam, các hành lang pháp lý để bảo vệ
các công ty bán hàng trực tiếp và nhà phân phối chân chính đã
được hình thành như Luật Cạnh tranh với những điều khoản quy
định về bán hàng trực tiếp ban hành vào tháng 7.2005 hay Nghị
định 110/2005/NĐ-CP của Chính phủ để quản lý hoạt động bán
hàng trực tiếp. Đến năm 2010, Hiệp hội Bán hàng Đa cấp Việt
Nam đã được thành lập và ra mắt tại Hà Nội với sự chứng kiến
của nhiều cơ quan, ban ngành, đoàn thể và các phương tiện
truyền thông đại chúng.

Ngoài sự hỗ trợ của các quy định pháp luật, một biện pháp hữu

hiệu để các doanh nghiệp bán hàng trực tiếp có thể quản lý rủi ro
chính là tuyên truyền để cộng đồng, các nhà phân phối hiểu và
làm đúng bản chất của phương thức kinh doanh, niêm yết giá
sản phẩm trên bao bì, website cũng như tuyên truyền trên các
phương tiện thông tin đại chúng. Tiêu biểu cho cách làm này là
Oriflame Việt Nam, khi mà công ty này vẫn phát triển tốt mạng
lưới phân phối và củng cố uy tín thương hiệu cũng như quyền
lợi của người tiêu dùng trong bối cảnh thị trường rối ren hiện
nay.

Có thể nói, các doanh nghiệp bán hàng trực tiếp chân chính tại
Việt Nam đã và đang cố sức xây dựng hình ảnh thương hiệu và
văn hóa doanh nghiệp với người tham gia cũng như cộng đồng.
Vì vậy, nhiệm vụ của người tham gia chỉ còn là nghiên cứu, tìm
hiểu thật kỹ về đối tác trước khi quyết định.