Giới thiệu về Công nghệ thông tin và truyền thông (CNTT-TT) doc

Module 1
Giới thiệu về
Giới thiệu về
Công nghệ thông tin và
Công nghệ thông tin và
truyền thông (CNTT-TT)
truyền thông (CNTT-TT)
Bài 2
Máy tính hoạt động như thế nào?

Lí do cơ bản
Bài này sẽ giới thiệu về máy tính. Kiến
thức của bạn về thành phần của máy tính
và cách thức hoạt động của chúng sẽ giúp
bạn dễ dàng hiểu được phần cứng, phần
mềm và mạng máy tínhở các phần sau.

Phạm vi
•
Máy tính là gì?
•
Các thành phần của hệ thống máy tính?
•
Các loại hệ thống máy tính khác nhau?
•
Các thành phần của một chu trình xử lý
dữ liệu?
•
Vai trò của máy tính trong chu trình xử lý
dữ liệu này là gì?

•
Những xu hướng phát triển máy tính?

Kết quả học tập
Kết thúc bài 2, học viên sẽ có thể:
•
Mô tả cách thức xử lý thông tin của máy tính
•
Liệt kê các thành phần của hệ thống máy tính
•
Xác định các loại hình khác nhau của các hệ
thống máy tính và cách sử dụng của chúng.
•
Giải thích chu trình xử lý dữ liệu
•
Xác định vai trò của máy tính trong chu trình
xử lý dữ liệu
•
Nhận thức được các xu hướng phát triển
trong CNTT-TT.

Máy tính là gì?
Máy tính là một thiết bị gồm các bộ phận
điện tử và điện-cơ. Nó có thể lập trình
được và có khả năng thực hiện những
chức năng sau:
•
Nhập dữ liệu.
•
Xử lý dữ liệu.

•
Tạo thông tin (đầu ra).
•
Lưu trữ dữ liệu/thông tin.
•
Truy hồi/gửi dữ liệu/thông tin.

Dữ liệu được xử lý
thành thông tin như thế nào?
Xử lý
Tác giả
Tên sách
In
Chủ đề
Ký hiệu
PL
Số ĐKCB
Biên mục
Biểu ghi biên mục
Sắp xếp
biểu ghi
Mục lục phiếu
Lưu trữ
Xuất
Thông tin
Nhập
Dữ liệu

•
Nạp dữ liệu qua các thiết bị nhập.

•
Xử lý dữ liệu bằng bộ vi xử lý.
•
Lưu trữ dữ liệu cho việc sử dụng tương
tác vào bộ nhớ thâm nhập ngẫu nhiên
(RAM) và lưu giữ trong những giai đoạn
dài hơn ở bộ nhớ chỉ để đọc (ROM) và ở
các ổ đĩa cứng.
•
Xuất dữ liệu qua các thiết bị đầu ra.
Vai trò của máy tính trong
chu trình xử lý thông tin

Chu trình xử lý
thông tin
Tài liệu
Tài liệu
mới
Xuất
Dữ liệu
nhập
Xử lý
Dữ liệu
lưu trữ

Các thành phần của
hệ thống máy tính (1)
1. Con người – là bộ phận quan trọng và
hưởng lợi nhiều nhất trong hệ thống thông
tin, nhìn chung được xếp vào hoặc là người

sử dụng hoặc người phát triển thông tin.
2. Quy trình – là các mô tả về cách thức mà
các công việc được hoàn thành như thế
nào, ví dụ tài liệu hướng dẫn, lập văn bản,
…
3. Dữ liệu/Thông tin – dữ kiện (dữ liệu) thô và
dữ liệu đã xử lý (thông tin) được sử dụng để
tạo ra kết quả theo mong muốn.

Các thành phần của
hệ thống máy tính (2)
4. Phần cứng – các bộ phận vật chất của hệ
thống máy tính được phân loại theo các hoạt
động căn bản mà chúng phải thực hiện:
nhập, xử lý, xuất, lưu trữ và truyền thông.
5. Phần mềm – cung cấp các hướng dẫn từnh
bước để máy tính biết phải làm gì. Phần
mềm thường được chia thành 2 loại: phần
mềm hệ thống và phần mềm ứng dụng.
6. Truyền thông – đề cập đến việc truyền dữ
liệu điện tử từ nơi này sang nơi khác.

Dữ liệu được trình bầy trên
máy tính như thế nào?
•
Máy tính hiển thị dữ liệu theo hệ thống nhị
phân, nghĩa là máy tính chỉ nhận dạng được
2 số là số 0 và số 1. Những số lớn hơn, các
chữ cái hay các ký tự đặc biệt sẽ được tạo
thành bằng cách sử dụng các tổ hợp 0 và 1.

Mỗi tổ hợp hai số này được gọi là một bit từ
các chữ binary digit. Sự tổ hợp của nhiều
“bit” để tạo ra các ký tự có nghĩa hoặc
những con số được gọi là một byte.

Hệ thống mã hóa được sử dụng
để tạo ra các byte dữ liệu có
nghĩa là gì?
•
Thường có 8 bit một byte . Hệ thống mã
hóa ASCII (mã chuẩn để trao đổi thông tin
của Mỹ) và ASCII-8 còn gọi là ASCII mở
rộng được chính phủ Mỹ và các nhà máy
sản xuất máy tính coi là hệ thống chuẩn.
•
ASCII có thể gồm 128 tổ hợp, mỗi tổ hợp
gồm 7 bit cho mỗi tổ hợp. Trong khi ASCII-
8 có thể có đến 1256 tổ hợp.

Sự phát triển của máy tính
•
Sự khởi đầu của thời đại máy tính thương
mại xuất hiện bắt đầu vào ngày 14/6/1951 khi
UNIVAC – công ty Máy tính tự động toàn cầu
cung cấp cho Văn phòng Điều tra dân số Mỹ.
•
Thật ra, ông Charles Babbage đã phát minh
một cỗ máy có tên là “Cỗ máy khác biệt” và
ông cũng sáng tạo ra một thiết bị gọi là “Thiết
bị phân tích”. Thiết bị phân tích này gồm tất

cả các thành phần của máy tính ngày nay:
thiết bị đầu vào, đầu ra, xử lý và lưu trữ. Ông
Babbage được gọi là cha đẻ của máy tính.

Các thế hệ máy tính (1)
•
Thế hệ thứ nhất 1951-1958: bộ phận bên
trong của máy tính là các ống chân không,
thẻ đục lỗ và băng từ để lưu trữ dữ liệu,
ngôn ngữ máy dùng để lập trình.
•
Thế hệ thứ hai từ năm 1959-1964: bóng
bán dẫn thay thế các ống chân không, ngôn
ngữ kết hợp và ngôn ngữ cao cấp thay thế
cho ngôn ngữ máy, đĩa mềm rời thay thế
cho thẻ đục lỗ. Bóng bán dẫn giúp các nhà
máy cho ra đời những máy tính nhỏ hơn.

Các thế hệ máy tính (2)
•
Thế hệ thứ ba 1965-1970: Mạch tích hợp (ICs)
được phát triển . IC làm kích thước của máy
tính nhỏ hơn, được gọi là máy tính mini Phần
mềm máy tính trở nên tinh vi hơn.
•
Thế hệ thứ tư từ 1971 đến nay: bộ vi xử lý hay
còn gọi là con chíp máy tính được đưa vào sử
dụng dẫn đến sự ra đời máy tính cá nhân (PC).
•
Thế hệ thứ năm, hiện tại và tương lai. Bao

gồm công nghệ hiện tại và mới xuất hiện (nhận
dạng giọng nói, trí thông minh nhân tạo, hệ
thần kinh nhân tạo, máy tính lượng tử, v. v.)

Các loại hệ thống máy tính
Nói chung, máy tính được phân loại dựa trên
kích thước vật lý và khả năng xử lý thông tin
Các loại máy tính khác nhau gồm:
–
Máy tính siêu tốc
–
Máy tính cỡ lớn
–
Máy tính mini
–
Máy tính vi tính (máy tính để bàn, máy tính
xách tay, máy tính cỡ nhỏ, máy tính bỏ túi,
–
Bộ vi điều khiển.

Thuận lợi của việc sử dụng máy
tính để xử lý dữ liệu?
•
Nhập, xử lý và truy xuất dữ liệu nhanh
hơn.
•
Làm việc không mệt mỏi –có thể hoạt
động 24giờ một ngày, 7 ngày một tuần.
•
Giảm khả năng gây lỗi.

•
Tạo dữ liệu đầu ra theo yêu cầu một cách
dễ dàng.
•
Có thể gửi và truyền dữ liệu từ các máy
tính khác nhau trong cùng một mạng.

Bất lợi trong việc sử dụng máy
tính để xử lý dữ liệu?
•
Đòi hỏi nhân lực có kỹ năng để thiết kế, lập
trình và mã hóa dữ liệu.
•
Cần phải có điện.
•
Cần có máy điều hòa cho những máy tính
hoạt động không ngừng.
•
Chi phí cho việc mua sắm và bảo trì rất cao.
•
Đòi hỏi nâng cấp thường xuyên do sự phát
triển nhanh chóng của phần cứng và phần
mềm.
•
Đòi hỏi huấn luyện nhân viên thường xuyên.

Một số khuynh hướng chung về
máy tính?
•
Luật Moore: khả năng tính toán tăng gấp đôi sau

18 tháng.
•
Bộ xử lý nhanh hơn.
•
Khả năng lưu trữ lớn hơn.
•
Dung lượng của bộ nhớ lớn hơn.
•
Hoạt động đơn độc  Nối mạng  Xử lý phân
tán.
•
Sự phình lên của phần mềm – chương trình máy
tính mới lớn hơn cả về chỗ chứa, khả năng xử lý
và bộ nhớ.
•
Giá thành giảm.

Một số khuynh hướng chung về
phần cứng?
•
Giảm và đúng kích cỡ: máy tính cỡ lớn máy
tính cá nhân máy tính bỏ túi.
•
Tăng bộ nhớ: RAM 1MB cho đến ít nhất
256MB.
•
Tăng dung lượng lưu trữ : đĩa cứng hiện nay
tính bằng GB
•
Tăng tốc độ xử lý : từ PC XT đến Pentium 4.

•
Tăng dung lượng lưu trữ của các thiết bị ngoại
vi. Đĩa mềm đến thẻ nhớ dung lượng cao.

Một số khuynh hướng chung về
phần mềm?
•
Phần mềm ngày càng tinh vi hơn.
•
Đòi hỏi khả năng lưu trữ lớn hơn.
•
Đòi hỏi bộ nhớ lớn hơn.
•
Hệ điều hành thân thiện hơn (
–
DOS đến Windows.
•
Sử dụng phần mềm mã nguồn mở
–
Hệ điều hành Linux
–
Hệ quản lý cơ sở dữ liệu MRSQL
–
Chương trình quản lý thư viện phpMylibrary,
WebISIS

Kết luận
Máy tính là công cụ đáng tin cậy và hiệu
quả để xử lý và truy hồi dữ liệu. Có những
thuận lợi và bất lợi trong việc sử dụng

chúng. Hiệu quả của công cụ này phụ
thuộc vào các đặc trưng kỹ thuật của việc
thiết kế phần cứng, phần mềm, CSDL của
máy tính và người sử dụng.