Điều trị, cách phòng ngừa và chế độ ăn cho người viêm tụy doc

1
Điều trị, cách phòng ngừa và chế độ
ăn cho người viêm tụy



Viêm tuyến tụy bao gồm hai thể:
- Viêm tuyến tụy cấp tính
- Viêm tuyến tụy mạn tính.
Viêm tuyến tụy cấp tính có thể chia thành loại phù thũng và loại xuất huyết
ngoại tử. Viêm tuyến tụy mạn tính lại chia ra 3 loại:

2

- Viêm tuyến tụy mạn tính tái phát,
- Viêm tuyến tụy mạn tính dạng không tái phát
- Viêm tuyến tụy mạn tính dạng không đau.
Nguyên nhân bệnh do ăn uống, bệnh đường mật, uống nhiều rượu
Biểu hiện trong giai đoạn cấp là phần bụng trên đau dữ dội kéo dài và tăng
nặng thành cơn kèm buồn nôn, nôn mửa, sốt nhẹ. Trường hợp xuất huyết
hoại tử thì có thể đau cả
phần bụng trên, mức độ rất nghiêm trọng, nhịp tim
tăng nhanh, nhiệt độ cơ thể tăng cao, sốc, bụng trướng, xuất huyết đường
tiêu hóa trên, phần eo xuất hiện các ban da màu lam, lục, nâu, quanh rốn
xuất hiện các biến đổi màu lam.
Bên cạnh việc dùng thuốc thì chế độ ăn uống cũng rất quan trọng đối với
người bệnh bị viêm tụy. Dù viêm tuyến tụy cấp hay mạ
n tính đều nên ăn
lượng ít, nhiều bữa, kiêng tuyệt đối bia rượu, thức ăn mềm, hạn chế mỡ
Điều trị và dự phòng

Nguyên tắc chung:

3
Phần lớn viêm tụy cấp là thể phù (85 - 90%), điều trị chủ yếu bằng phương
pháp nội khoa và bệnh sẽ thoái triển sau 5-7 ngày. Các biện pháp thông
thường là: hút dịch vị, nuôi dưỡng bằng đường tĩnh mạch khi các triệu
chứng đau giảm nhiều mới bắt đầu cho ăn dần, bắt đầu là nước đường, rồi hồ
đường rồi cháo để giảm sự tiết dịch tụ
y; bù nước và điện giải để bảo đảm
thăng bằng kiềm toan, tùy theo điều kiện và nguyên nhân mà bác sĩ sẽ chỉ
định cho dùng các loại thuốc giảm tiết, kháng sinh cho phù hợp.
Các thuốc ức chế choán ít hiệu quả trong việc ức chế tiết dịch tụy mà còn
gây trướng bụng và che lấp đau bụng ngoại khoa.
Các thuốc giảm đau thật sự chỉ dùng khi biện pháp nhịn ăn và hút d
ịch
không làm giảm đau, nhưng không dùng morphin vì có nguy cơ làm co thắt
cơ Oddi, có thể dùng dolargan hoặc visceralgin.
Kháng sinh: trong viêm tụy cấp do rượu chỉ được dùng để chống bội nhiễm
nên thường được dùng chậm. Trái lại, trong viêm tụy cấp do giun, nhiễm
trùng rất sớm. Trong viêm tụy cấp do giun đũa chui vào đường mật tụy nhất
là giai đoạn sớm khi giun còn sống và mới chui một phần vào đường mật tụy
thì việc sử dụng thu
ốc liệt giun có tác dụng nhanh tỏ ra rất có hiệu quả; đây
được xem là điều trị nguyên nhân giúp làm giảm đau và làm lui bệnh rất
nhanh.
Trong viêm tụy cấp do sỏi: hiện nay có thể sử dụng phương pháp nội soi và
chụp đường mật ngược dòng giúp chẩn đoán, đồng thời xẻ cơ vòng Oddi và
keo hoặc tán sỏi.
Trong viêm tụy cấp xuất huyết hoại tử: thường kèm choáng, do đó cần điều
trị tích cực bằng bù dịch và điện giải.

Điều trị cụ thể:
Viêm tụy cấp thể phù:
Nhịn đói: thường là 2-3 ngày cho đến khi giảm đau nhiều thì bắt đầu cho ăn
dần từng ít một bằng nước đường nhưng cần theo dõi dấu hiệu đau bụng.
Truyền dịch: thông thường 2-3 lít/ngày bằng ringer lactat hoặc bằng NaCl và
glucose đẳng trương.
Trong trường h
ợp viêm tụy cấp do giun thì cần cho thuốc liệt giun sớm bằng
pyrantel palmoat hoặc albendazol, đồng thời sử dụng kháng sinh.

4
Viêm tụy cấp thể xuất tiết:
Cần tích cực hút dạ dày, bù nước và điện giải đầy đủ, dùng kháng sinh sớm
và phối hợp kháng sinh.
Viêm tụy cấp thể xuất huyết hoại tử:
Tích cực sử dụng các biện pháp kể trên, đồng thời tích cực chống choáng và
bù lượng máu mất. Nếu không đáp ứng cần hút rửa phúc mạc để loại bỏ mô
hoại tử. V
ấn đề phẫu thuật chỉ hạn chế khi các biện pháp trên không hiệu
quả.
Tóm lại, ở bệnh nhân có tiền sử sỏi hoặc giun chui đường mật, hoặc sau bữa
ăn thịnh soạn có sử dụng nhiều rượu mà xuất hiện đau bụng cấp, cần đến
ngay cơ sở y tế nơi gần nhất để khám và điều trị hợp lý, kịp thời tránh các
biế
n chứng đáng tiếc có thể xảy ra. Cách tốt nhất với mỗi chúng ta cần giữ
gìn vệ sinh an toàn trong ăn uống, định kỳ 6 tháng đến một năm tẩy giun
một lần để tránh mắc ký sinh trùng đường ruột; ăn uống hợp lý, tránh việc sử
dụng bia rượu quá nhiều để bảo đảm cho cơ thể luôn luôn được khỏe mạnh.