Điềm Phùng Thị docx

Điềm Phùng Thị

Điềm Phùng Thị

Điềm Phùng Thị
Tên khai
sinh
Phùng Thị Cúc
Nghệ danh Điềm Phùng Thị
Sinh
18 tháng 8, 1920
Huế
Mất
19 tháng 1, 2002 (81 tuổi)
Huế
Phu
nhân/Phu
quân
Ông Bửu Điềm
Quốc tịch
Việt Nam
Lĩnh vực
hoạt động
Điêu khắc
Đào tạo
Y khoa, Nha sỹ
Trào lưu
sáng tạo ra một nghệ thuật điêu
khắc trên cơ sở lắp ghép và biến
tấu 7 mô-đun
Chịu ảnh

hưởng
Mai Thứ
Giải thưởng
Ghi danh trong Từ điển
LaRousse: Nghệ thuật thế kỷ XX
Điềm Phùng Thị tên thật là Phùng Thị Cúc (1920-2002) là một tên tuổi lớn của
nền điêu khắc thế giới, từng được ghi danh trong Từ điển LaRousse: Nghệ thuật
thế kỷ XX; một nhà danh họa trong nghệ thuật điêu khắc, Viện sĩ Thông tấn Viện
Hàn lâm Khoa học, Văn học và Nghệ thuật châu Âu.
[1]
.
Tiểu sử
Điềm Phùng Thị sinh ngày 18 tháng 8 năm 1920 tại làng Châu Ê, xã Thủy Bằng,
ven đô Huế, nhưng quê nội bà ở xã Bùi Xá, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh; là con
cụ ông Phùng Duy Cẩn từng làm quan triều Nguyễn, có thời làm tham công chỉ
huy việc xây Lăng Khải Định.
Mồ côi mẹ từ lúc 3 tuổi, bà theo cha sống ở Tây Nguyên. 6 tuổi đã theo cha sống
khắp các tỉnh vùng cao nguyên trung phần ròng rã 9 năm, rồi mới về Huế học tiểu
học.
Năm 1946, tốt nghiệp nha khoa tại trường Đại học Y khoa Hà Nội khóa đầu tiên
của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Toàn quốc kháng chiến, bà ra vùng tự
do phục vụ cho kháng chiến. Vì một cơn bạo bệnh, Phùng Thị Cúc được đưa sang
Pháp điều trị. Tại Pháp sau khi khỏi bệnh, Phùng Thị Cúc tiếp tục học và tốt
nghiệp tiến sĩ nha khoa của Pháp, từ đây Phùng Thị Cúc đã kết hôn với người
đồng nghiệp (ông Bửu Điềm). Tên Điềm Phùng Thị ra đời từ đó.
Mãi đến năm 30 tuổi, bà mới đến với nghệ thuật điêu khắc. Vào năm 46 tuổi, bà
có cuộc triển lãm đầu tiên và đón nhận nồng hậu của công chúng Pháp đã khiến bà
trở thành nhà điêu khắc Điềm Phùng Thị. Rồi liên tục sau đó là hàng chục cuộc
triển lãm quy mô của Điềm Phùng Thị được tổ chức khắp nước Pháp và Đức, Ý,
Đan Mạch, Thụy Sĩ 36 tượng đài của bà được đặt khắp lãnh thổ nước Pháp. Tên

tuổi của Điềm Phùng Thị đã nổi danh khắp châu Âu.
Giáo sư Mady Ménier - Đại học Paris I đã nhận xét hết sức tâm huyết về Điềm
Phùng Thị: Lần đầu tiên không cầu kỳ chuộng lạ hương xa, một nhà tạc tượng -
trong số biết bao nhà tạc tượng từ Viễn Đông đến Paris - giành được chỗ đứng
cho châu Á ngay trong lòng ngành điêu khắc rất hiện đại của Paris Sự đơn giản
hóa cao độ và tinh tế các hình thể, hiếm có tinh khiết, đan xen nhau, đã trực tiếp
dự báo rõ rệt đặc điểm sau này của nghệ thuật Điềm Phùng Thị, một phong cách
sáng tạo độc đáo Cái độc đáo riêng biệt của Điềm Phùng Thị là việc bà sáng tạo
ra một nghệ thuật điêu khắc trên cơ sở lắp ghép và biến tấu 7 mô-đun. Nhà phê
bình nghệ thuật Ray Mond Cogniat gọi là mẫu tự. Còn giáo sư Trần Văn Khê thì
gọi là 7 nốt nhạc. 7 chữ cái ấy tiền thân là những mẫu gỗ thừa mà người ta vứt đi
trong xưởng mỹ thuật của trường nghệ thuật thực hành. Những mẫu gỗ thừa hình
vuông, chữ nhật, hình thang ngẫu nhiên, nhưng là cả một thế giới hình tượng hết
sức sinh động qua con mắt của Điềm Phùng Thị. Từ trong đống những mẫu vụn ấy,
bà đã chọn ra được 10 ký hiệu, rồi qua quá trình tiến hóa dưới bàn tay khéo léo và
tài hoa của Điềm Phùng Thị, bảng mẫu tự ấy đã cô đọng lại với 7 chữ cái. Từ hình
người chấp tay, thêm vào mấy mô-đun thành một ông quan, xoay qua xoay lại
thành người phụ nữ, lật ngược, lật xuôi thành bông hoa Với 7 chữ cái độc đáo đó,
Điềm Phùng Thị đã lắp ghép, đã biến hóa thành muôn vàng hình tượng: Thành
một thế giới Điềm Phùng Thị đậm đặc phong vị và triết lý phương Đông
Năm 1991, bà cùng với Ziao Wou Ki - họa sĩ trừu tượng nổi tiếng người Trung
Quốc, là 2 nghệ sĩ được đứng vào danh sách những tài năng lớn của nghệ thuật thế
kỷ XX trong từ điển Larousse. Năm 1992, Điềm Phùng Thị được bầu làm Viện sĩ
Thông tấn Viện Hàn lâm khoa học, văn học và nghệ thuật châu Âu.
Những năm cuối đời, bà về nước nhiều lần và tổ chức các cuộc triển lãm tại thủ đô
Hà Nội, Huế, TP HCM. Tháng 2-1994, nhà trưng bày nghệ thuật Điềm Phùng Thị
(với 175 tác phẩm) đã khánh thành tại biệt thự số 1 - Phan Bội Châu - Huế. Giới
văn nghệ sĩ trong nước đã xem đó là một sự kiện trọng đại của nghệ thuật Việt
Nam. Như đoán trước ngày ra đi, ở tuổi 81, bà công bố tặng toàn bộ tài sản nghệ
thuật của mình cho thành phố Huế.

Ngày 19 tháng 1 tháng 2002, mất tại Thừa Thiên - Huế.