LỖ TIỀM ẨN TỪ KINH DOANH VÀNG potx

LỖ TIỀM ẨN TỪ KINH DOANH
VÀNG
Giá vàng chỉ tăng không giảm trong một thời gian dài, kinh
doanh vàng có vẻ như là "mỏ lợi nhuận" đối với các ngân hàng
(NH). Thực tế không hẳn vậy.

Những khoản phải thu rất lớn liên quan đến hoạt động kinh doanh
vàng; những tài sản đảm bảo đầy rủi ro; các khách hàng bí ẩn của
những hợp đồng vàng kỳ hạn có giá trị cực lớn Tất cả những yếu
tố này đang đẩy không ít NH tới nguy cơ khó thu hồi vốn khi giá
vàng lội ngược dòng.

Rủi ro từ hợp đồng kỳ hạn

Chỉ tăng không giảm trong một thời gian dài, ai cũng ngỡ hoạt
động kinh doanh vàng là "mỏ lợi nhuận" đối với NH, đặc biệt là
nhóm G5, nhóm được phép mua bán vàng tài khoản. Tuy nhiên,
khoản phải thu rất lớn từ hoạt động kinh doanh vàng, đặc biệt từ
các giao dịch hợp đồng vàng kỳ hạn trong báo cáo tài chính của
nhiều NH đã hé lộ bức tranh đầy rủi ro từ lĩnh vực này.

Rủi ro đầu tiên là nguy cơ khách hàng vì lỗ nặng, không còn đủ
năng lực tài chính để thực hiện hợp đồng nên "buông" luôn. Nên
nhớ, các hợp đồng này được thực hiện khi khách hàng dự báo giá
vàng giảm, họ ký hợp đồng bán vàng cho NH với mức giá cố định
tại thời điểm ký. Nếu vàng giảm đúng như dự báo, họ sẽ mua vàng
trả lại NH và thu lời từ chênh lệch giá. Ngược lại, nếu giá vàng
tăng, khách hàng sẽ lỗ. Vàng tăng càng nhiều, khoản lỗ càng lớn.

Ví dụ, khách hàng ký hợp đồng bán 100 lượng vàng cho NH với
giá 35 triệu đồng/lượng trong vòng 6 tháng. Họ ký quỹ 10% trên

tổng giá trị hợp đồng. Nếu hết 6 tháng, giá vàng tăng lên 40 triệu
đồng/lượng, khách hàng lỗ 5 triệu đồng/lượng.

Theo hợp đồng, họ sẽ phải mua lại 100 lượng vàng trả lại cho NH
nhưng do lỗ quá nặng, họ không thể thực hiện hợp đồng mà chỉ
đóng thêm tiền ký quỹ đã bị hụt do vàng tăng giá, còn trên báo cáo
tài chính của NH, khoản này được "treo" vào "phải thu". Nhưng
như nói trên, vì lỗ nặng nên thu được không đơn giản. Đó là rủi ro
mất vốn đầu tiên của NH. Đáng nói là khoản này ở nhiều NH rất
lớn.

Đơn cử như tại một NH thương mại lớn, riêng khoản phải thu từ
ký quỹ của giao dịch hợp đồng vàng kỳ hạn đã lên tới gần 24.000 tỉ
đồng. Số tiền này gần 8 lần vốn điều lệ 3.000 tỉ đồng theo quy định
của NHNN đối với các NH thương mại, gấp đôi vốn điều lệ của
những NH lớn nhất VN.

Rủi ro thứ hai đến từ tài sản đảm bảo của các hợp đồng vàng kỳ
hạn. Báo cáo tài chính của một số NH cho thấy tài sản đảm bảo
gồm tiền gửi, cổ phiếu, chứng thư bảo lãnh, các khoản đảm bảo
khác Cũng như trong vấn đề nợ xấu, NH luôn biện minh rằng tài
sản thế chấp có giá trị lớn hơn khoản vay. Nhưng trong trường hợp
khách hàng lỗ, bỏ hợp đồng "chạy" lấy người thì liệu các NH có
thể bán cổ phiếu để thu hồi vốn? Phải khẳng định là rất khó.



Với tình trạng mất thanh khoản của thị trường chứng khoán hiện
nay, bán được cổ phiếu, nhất là với số lượng lớn, còn khó hơn lên
trời. Ngay cả nếu bán được đi chăng nữa thì giá trị thu vào khó bù

đắp nổi thiệt hại từ các hợp đồng này.

Rủi ro thứ ba đến từ sự thiếu rõ ràng trong các báo cáo tài chính.
Hầu hết các NH đều không thuyết minh rõ ràng những giao dịch
liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng trên báo cáo tài chính.

Những khoản "phải thu khác", "tài sản đảm bảo khác" có giá trị
lớn như lại bị ẩn đi. Tại sao phải ẩn đi, cần được trả lời để làm rõ
sức khỏe thực sự của các NH.

Khách hàng bí ẩn ?

Các NH đang "một tay" gom vàng để bù cho khoản người dân rút
ra chốt lời khi giá vàng tăng cao, "một tay" gom vàng để bù cho
các hợp đồng bị khách hàng bỏ chạy do thua lỗ. Đó là lý do, thị
trường cứ trong tình trạng cầu lớn hơn cung, đẩy giá lên cao, theo
một chuyên gia vàng.

Từ tài sản đảm bảo của các hợp đồng vàng kỳ hạn đang đặt ra câu
hỏi, đối tượng khách hàng nào được thực hiện các hợp đồng nói
trên?

Khách hàng nào mới có đủ uy tín, quyền lực để mang cổ phiếu vừa
sụt giảm, vừa khó bán để NH chấp nhận làm tài sản bảo đảm cho
những hợp đồng vàng kỳ hạn nói trên? Khách hàng nào có thể có
được chứng thư bảo lãnh từ một NH khác? Chỉ có thể là các cổ
đông lớn, những "sân sau", những mối quan hệ thân hữu đến từ
thực trạng sở hữu chéo trong hệ thống NH hiện nay.

Bởi nếu đóng vai một nhà đầu tư bình thường, muốn thực hiện một

hợp đồng kỳ hạn vàng như nói trên với NH, nhất là các NH lớn là
cực kỳ khó. Những cá nhân bình thường chỉ có thể giao dịch sòng
phẳng. Tài sản thế chấp, phải là bất động sản và được định giá rất
thấp so với giá trị thực. Bất kỳ người dân, doanh nghiệp bình
thường nào đã từng vay tiền ở NH đều biết rất rõ điều này. Đó là lý
do đề án mua nợ xấu của NH bị phản đối bởi nghi án nợ xấu này là
của các sân sau trong NH.

Lợi nhuận lớn thì rủi ro cao. Nguyên lý thị trường này không loại
trừ bất cứ lĩnh vực nào và càng đúng hơn đối với vàng khi giá cả
biến động mỗi ngày. Hoạt động kinh doanh vàng đã từng là trái
ngọt với các NH trong một thời gian dài, đặc biệt là các NH trong
nhóm G5 khi được tạo lợi thế riêng. Nhưng giờ đây, họ đang đối
mặt với rủi ro khi giá vàng bất ngờ lội ngược dòng, tăng mạnh
ngoài dự báo.

Rủi ro lớn hơn đến từ chính chủ quan của nhiều NH khi thực hiện
các hợp đồng vàng kỳ hạn còn nhiều điều thiếu minh bạch. Tất
nhiên, chưa tất toán hợp đồng, chưa đóng vị thế thì các khoản lỗ
chưa hiện hình thành các con số cụ thể. Nhưng những nguy cơ này,
cơ quan quản lý cần phải thấy được để có giải pháp ứng phó kịp
thời. Quan trọng hơn là siết chặt quản lý để đảm bảo an toàn cho
hệ thống NH.