CUỘC ĐỐI THOẠI CỦA BẢNG MÀU SƠN MÀI pdf

CU
ỘC ĐỐI THOẠI CỦA BẢNG
MÀU SƠN MẠI










Sự kết hợp hài hoà trong tiếp biến
của văn hoá Đông - Tây luôn được tác giả xem là chủ đạo. Gam màu
vàng - son - đen - đỏ + với vỏ trứng trắng, vốn là thuộc tính của sơn
mài truyền thống Việt Nam.

ĐOÀN VĂN NGUYÊN-Thiếu
nữ-Sơn mài
Gần 30 tranh cỡ lớn và cỡ trung. Đề tài là con người, cảnh vật quê
hương đất nước. Từ Hà N
ội đến miền núi Việt Bắc, Tây Bắc, Trung du,
Đồng bằng Bắc bộ, đến Tây nguyên miền Trung Đó là cảnh đẹp Văn
Miếu Quốc Tử Giám; những đàn trâu đen no nê sau mỗi buổi chiều
vàng của miền Sơn Cước; những cô gái người Mông, người Dao đang
tắm gội bên bờ suối, hoặc đeo gùi đến chợ với trang phục rực rỡ như
những bông hoa rừng; những chàng trai Tây Nguyên mình trần - khố
bao có tua dài với cung tên lao giáo đang vào mùa săn; hoặc ngày l
ễ hội
đang say trong tiếng kèn, tiếng cồng chiêng ngân nga, rạo rực trư

ớc căn
nhà rông; một già làng với gương mặt khắc khổ, mồm ngậm tẩu, trầm
tư đầy những nét bí ẩn của núi rừng hoang dã; cảnh đồng ruộng miền
xuôi vào mùa cấy, cổng làng với bóng đa cổ thụ v
ươn cao bên mái chùa
cổ kính rêu phong; chân dung những cô gái đang độ tuổi xuân thì sung
mãn, rạo rực; rồi chọi trâu, vật
Với nghệ thuật khái niệm, ý niệm (conception art), đề tài chỉ là cái cớ
cho người nghệ sĩ bày tỏ thế giới quan của mình. Và bút pháp cũng chỉ
phục vụ cho ý đồ đó. Song với góc độ linh cảm của người nghệ sĩ
Phương Đông, nó lại là nguồn cảm hứng quyết định cho súc cảm thẩm
mỹ của thi ca - hội họa. Về phương diện này, Đoàn Văn Nguyên như
muốn chọn thế triết trung. Bút pháp của tác giả thường thực hiện theo
nhiều phong cách: Tả thực - biểu hiện; Tả thực - ấn tượng; Lập thể -
cách điệu - bình đồ (gợi khối, gợi ánh sáng, đường viền trên mặt phẳng
không gian hai chiều, mang tính ước lệ dân gian). Sự kết hợp hài hoà
trong tiếp biến của văn hoá Đông - Tây luôn được tác giả xem là chủ
đạo. Gam màu vàng - son - đen - đỏ + với vỏ trứng trắng, vốn là thuộc
tính của sơn mài truyền thống Việt Nam. ở đấy, dù chúng được giới
hạn trong những mảng phẳng đường viền, hay không gian khoáng
đãng, đều chứa đựng một triết lý nội tâm sâu thẳm bởi những sắc màu
hiện ra do kĩ thuật mài, hay sự phôi pha của thời gian mà tạo ra những
vẻ đẹp huyền thoại, bất ngờ. Dù là sơn mài, nhưng tranh của Đoàn Văn
Nguyên không mang tính lộng lẫy khoa trương, kiểu cách, theo bề nổi
như mỹ thuật trang trí thông thường. Trái lại, nó mang một bảng màu
nhuần nhị đầy tính tư duy, suy tưởng.
Học tinh hoa của các bậc thầy đi trước, mà vẫn bộc lộ được phong
cách, cá tính riêng của mình. Đó là sự tiếp thu và kế thừa có ý thức,
mang tính tích cực của nghệ thuật.
Với tôi, tranh Đoàn Văn Nguyên là cả một thế giới đầy ngôn ngữ sắc

màu, luôn đối thoại với người xem bởi nhiều tâm trạng khác nhau, để
người xem tự liên tưởng với mình.
Đoàn Văn Nguyên vừa là hoạ sĩ, vừa là nhà sư phạm nghệ thuật chuy
ên
khoa sơn mài hệ Đại học chính quy. Tranh của ông vừa mang tính
phóng khoáng của cảm hứng nghệ sĩ, lại vừa mang tính mực thước của
nhà sư phạm nghệ thuật. Nó giống như cô gái đẹp ít son phấn mà có
duyên thầm. Và chính từ những nét duyên dáng, mực thước ấy mà
Đoàn Văn Nguyên đã không làm cuộc “vượt biên”, biến sơn mài thành
sơn dầu Phương Tây như một số hoạ sĩ nôn nóng làm biến chất s
ơn mài
dân tộc.
Nghệ thuật là gì, nếu không phải là tình yêu và sự sáng tạo? Bằng nhiệt
tình và nỗ lực lao động đầy hào hứng, không mệt mỏi của người nghệ
sĩ - họa sĩ, niềm hy vọng bao giờ cũng luôn là cái đích dẫn đến thành
công của sự nghiệp. Đoàn Văn Nguyên đang trên đường hành hương
dẫn tới cái đích ấy.
Trần Thức