TÍNH TRIẾT LÝ TRONG TRANH NGÔ QUANG NAM pdf

TÍNH TRIẾT LÝ TRONG
TRANH NGÔ QUANG NAM
Đầu tháng 9/2011 tại Nh
à
văn hóa Hàn Quốc 49
Nguyễn Du Hà Nội đã
di
ễn ra hoạt động văn hóa
nghệ thuật tạo hình tranh
màu nư
ớc của họa sĩ Ngô
Quang Nam. Trong 4 căn
phòng và tiền sảnh của
nhà văn hóa, họa sĩ đã
cho ra mắt công chúng
hơn một trăm tác phẩm
màu nước, phản ảnh đa sắc màu đất nước, con người Việt Nam và
nhiều tranh ký họa ở Tiệp Khắc khi ông còn du học ở nước bạn. Họa sĩ
Ngô Quang Nam đã học có bài bản chuyên ngành sơn dầu ở Viện hàn
lâm Mỹ Thuật Praha Tiệp Khắc. Tuy được đào tạo ở châu Âu nhưng
phong cách biểu hiện của ông vẫn giữ đư
ợc sắc thái dân tộc Việt. Ngắm
tranh ông, người xem thích thú chăm chú từng đường nét phóng
khoáng, mềm mại, uyển chuyển, duyên dáng trong tranh mà ông đã tạo
dựng với nhiều mảng màu đậm nhạt điêu luyện, kỹ thuật, có nhiều lớp

NGÔ QUANG NAM-Cầu Long Biên
màu chồng, hòa lên nhau tạo ra những độ nhòe huyền ảo mà bức tranh
Bờ ao, Trên sông Bạch Đằng, Trong công viên,… là một ví dụ. Phong
cách của họa sĩ chính là sự giao thoa của các mối quan hệ mật thiết
giữa phương pháp tạo hình tranh thủy mặc và tranh màu nước hiện đại

trong tranh của ông, vì thế tranh rất gần gũi với mọi lớp người yêu
tranh Ngô Quang Nam. Tác phẩm Tam đảo đã đoạt giải thưởng Hùng
Vương, Nắng hoa mai, Trong công viên, Thung lũng,… là những bức
tranh mang phong cách như thế. Nhiều bức tranh vẽ chân dung, cảnh
sinh hoạt mảng màu dứt khoát không bị nát vụn, đậm nhạt hợp lý, biểu
hiện tình cảm nhân vật có cá tính rõ ràng như tranh Chị em, Trong nhà
máy, Má Tây Nguyên và nhiều tác phẩm khác. Những tranh chân dung
bằng màu nước của ông có biểu hiện tình cảm tự thể, tự nhiên thông
qua đường nét rất mạch lạc có thần thái, khiến người xem có cảm nhận
lối biểu đạt nội tâm hơn là hành động trong sinh hoạt cuộc sống đời
thường. Với cách tạo hình mang tính ước lệ cao, Ngô Quang Nam đã
tạo nên một Cầu Long Biên thật dí dỏm, hóm hỉnh của lối miêu tả trừu
tượng khá phong phú giầu cảm xúc. Trong cuộc chiến tranh chống Mỹ,
cầu Long Biên đã hứng chịu hàng trăm lượt không kích của máy bay
Mỹ với 10 lần ném bom mà qua nét vẽ của họa sĩ thì sự lãng mạn trong
tranh ông lại nhóm lên như khúc ca bảo vệ cầu ngày nào. Xem Cầu
Long Biên người ta hình dung như có cụ già ung dung nằm bắt chân
chữ ngũ, tay gối đầu, tay vắt lên trán ngắm trời mây rộng lớn thanh cao
của người chiến thắng sau cuộc chiến. Đây là một lối vẽ mang tính ước
lệ nhưng đầy biểu cảm.
Trong tranh của Ngô Quang Nam âm hưởng của tính triết lý về nhân
quả giữa con người với thiên nhiên, giữa tồn tại xã hội với ý thức xã
hội, giữa hiện thực với ước lệ trừu tượng thấm đẫm người xem. Vì thế
tranh của ông khiến người xem phải suy ngẫm lâu lâu mới hé mở được
cái tứ của tác phẩm; Trên cao, Tre trong bão là những tác phẩm mang
tinh thần như thế. Với cách nhìn tinh tế ở nhiều góc cạnh khác nhau
họa sĩ dùng những mảng miếng đậm nhạt của màu nước tạo ra, độ nh
òe
nhiều sắc màu khi biểu hiện nội dung vừa ảo, vừa thực trong không
gian. Tác phẩm Tam Đảo là một tác phẩm đẹp cả về hình, màu và bố

cục. Ông đã tìm được góc độ và thời điểm đặc trưng của vùng núi Tam
Đảo thơ mộng để vẽ. Người xem có thể cảm nhận được đó là giao mùa
của mùa xuân sang hạ, thời tiết ấm áp với những làn gió thoảng qua lắc
nhẹ những cành trúc, khóm cỏ, tạo cho không gian của bức tranh thêm
lung linh thơ mộng. Lối cấu trúc đậm, nhạt hòa lẫn giữa các sắc màu,
tạo nên những đám mây mù huyền ảo của vùng núi Tam Đảo, làm cho
người xem thấy một triết lý hư, thực “thiên, địa, nhân” mà con người l
à
chủ thể của đất trời trong vũ trụ. ý tưởng tìm thời gian giao mùa để
miêu t
ả, tác giả muốn nói đến quan niệm nhân sinh quan có tính có tính
quy luật đó là cái gì đang đến là đang qua, mùa xuân đ
ến cũng có nghĩa
mùa xuân đang tàn và cứ như thể chỉ để lại trong ta một không gian
vĩnh hằng, của hiện thực mà con người đang sống và đang yêu như
Tam Đảo vậy. Có thể nói đây là một tác phẩm thể hiện tâm trạng tự sự
của tác giả trong mối quan hệ giữa con người và cảnh sắc thiên nhiên
hùng vĩ ở thời điểm khoảnh khắc giao mùa.
Là một họa sĩ rất chịu khó sáng tạo có năng khiếu làm thơ, lý luận, phê
bình và say mê tìm tòi khám phá cái mới trong hội họa, đồ họa, điêu
khắc, Ngô Quang Nam đã sáng tác và lưu giữ hàng trăm tác phẩm có
giá trị cao góp phần cho sự nghiệp mỹ thuật quê hương đất nước, trong
đó có tranh màu nước. Có thể nói trong sự nghiệp sáng tác, họa sĩ
không nghiêng sâu vào các trường phái như lập thể, trừu tượng hay si
êu
thực mà phần lớn là theo lối vẽ ấn tượng hiện thực, không sa vào tự
nhiên chữ nghĩa, lối vẽ minh họa, vì thế mà người xem dễ cảm thụ, dễ
gần. Bằng chừng ấy thôi, tranh màu nước của Ngô Quang Nam trong
phòng triển lãm đã phản ảnh nghệ thuật bút pháp và tính nhân văn
trong tranh ông một cách có bài bản và chuyên nghiệp.

Họa sĩ Ngô Quang Nam sinh năm 1942 tại Vĩnh Phúc, ông tốt nghiệp
Viện hàn lâm Mỹ thuật Praha, Tiệp Khắc năm 1973. Là hội viên Hội
Mỹ thuật Việt Nam, hội viên Hội Nhà báo Việt Nam, hội viên Hội Văn
học nghệ thuật Hà Nội. Ông đã có nhiều giải thưởng: Giải nhất Viện
hàn lâm Mỹ thuật Praha - Tiệp Khắc 1973, giải thưởng Hùng Vương
năm 1985, có nhiều tranh triển lãm ở Tiệp Khắc, Hàn Quốc, Trung
Quốc, Chi Lê, Mỹ, Thụy Sĩ và Achentina, có nhiều tranh sưu tập ở
nước ngoài như Mỹ, Chi Lê, Tiệp Khắc, Achentina, Bảo tàng Mỹ thuật
Hà Nội, Bảo tàng thành phố Hồ Chí Minh, Bảo tàng Hùng Vương.
Sắp tới họa sĩ Ngô Quang Nam còn chuẩn bị cho triển lãm tranh sơn
dầu và in một số sách trong đó có tuyển tập tranh chọn lọc mà ông đã
sáng tác trong nhiều thập kỷ qua. Là một họa sĩ đã kinh qua nhiều chức
vụ quản lý như Giám đốc Sở Văn hóa Thông tin Vĩnh Phú, Chánh văn
phòng Bộ Văn hóa Thông tin nay là Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch,
Vụ trưởng Vụ Mỹ thuật thuộc Bộ, song ông vẫn dành nhiều thời gian
để sáng tác và hoạt động trong các hội đồng nghệ thuật chấm tranh,
tượng của nhà nước. Tranh Ngô Quang Nam mang sắc thái dân tộc Vi
ệt
Nam vừa kết hợp nhuần nhuyễn nghệ thuật tạo hình thế giới vì thế ở
thời điểm nào tranh của ông cũng được nhiều người yêu mến cảm thụ
trân trọng.
HOÀNG HOA MAI