Tài nguyên sinh vật và đa dạng sinh học potx

TÀI NGUYÊN SINH VẬT
VÀ ĐA DẠNG SINH HỌC
1
TÀI NGUYÊN SINH VẬT
VÀ ĐA DẠNG SINH HỌC
TÀI NGUYÊN SINH VẬT VÀ ĐA DẠNG SINH HỌC
CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
VỀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT
VÀ ĐA DẠNG SINH HỌC
NỘI DUNG
• Tàinguyênsinhvậtlàgì?
• Giớihạncủatàinguyênsinhvật
• Đadạngsinhhọclàgì?
•Nộidung của đadạngsinhhọc
•Vìsaophảinghiêncứutàinguyênsinhvật
và đadạngsinhhọc
•Vaitròcủađadạngsinhhọc
2
TẠI SAO PHẢI NGHIÊN CỨU VỀ TÀI NGUYÊN SINH VẬT VÀ ĐA DẠNG SINH HỌC?
- Thế nàolàtàinguyênsinhvật?
•Đadạngsinhhọclàgì?
•Tàinguyênvà đadạngsinhhọccóvaitrònhư thế nào?

•Nhữngkhủnghoảngvềtàinguyênvà đadạngsinhhọc?
•Làmthế nào để bảovệtàinguyênvà đadạngsinhhọc?
CÁC KHÁI NIỆM
TÀI NGUYÊN SINH VẬT LÀGÌ?
Tàinguyên(Resources)?
Tàinguyênlàtấtcảmọidạngvâtchấthữudụngphụcvụcho
sự tồntạivàpháttriểncủacon người
Tàinguyênkhôngcókhả năngtáitạo
Tàinguyêntáitạođược
Tàinguyênsinhvật
(Biological resources)
3
Tàinguyênhóathạch
Tàinguyênsinhvật
TÀI NGUYÊN SINH VẬT LÀGÌ?
Bộ phậncủađadạngsinhhọccógiátrị
sử dụngchocon người-đãtừng được
khaitháctựdo choquátrìnhpháttriển
củaloàingười.
4
TÀI NGUYÊN SINH VẬT LÀVÔ HẠN?
Mỗingàythế
giớimất
đi150 loài
động, thựcvật
Trungbìnhmột
Nămthế giới
tăngkhoảng
60 đến70 triệu
người

Tàinguyênsinhvậtlàcógiớihạnlàvì…
Nhữngtác độngcótínhhuỷ diệt
Nhucầusửdụngnhiềutàinguyên
Cáchoạt độngcủacon người
Khíhậuđangthay đổingàycàngnhanh
5
ĐA DẠNG SINH HỌC
THẾ NÀO LÀ ĐA DẠNG SINH HỌC ?
ĐA DẠNG SINH HỌC LÀGÌ?
Làmứcđộ phongphúcủatấtcảnhữnggì
sốngtrêntrái đất, từ lớnnhấtcho đếnnhỏ
nhất, làtoànbộtàinguyênthiênnhiêntạo
nêndo tấtcảcácdạngsốngtrêntrái đất.
6
ĐA DẠNG SINH HỌC LÀGÌ?
•Làsựphồnthịnhcủacuộcsốngtrêntrái
đất, làhàngtriệuloài độngvật, thựcvật
vàvi sinhvật
•Lànhữngnguồngencủachúng
•Làcáchệsinhtháiphứctạpcùngtồntại
trongmôitrườngsống”.
Đadạngsinhhọclàgì?
Đadạngsinhhọclàmứcđộ phongphú
củatấtcảnhữnggìsốngtrêntrái đất, từ
lớnnhấtcho đếnnhỏ nhất, làtoànbộtài
nguyênthiênnhiêntạonêndo tấtcảcác
dạngsốngtrêntrái đất
Nơinàocó đadạngsinhhọc
caohơn?
AB

7
BA THÀNH PHẦN CỦA ĐA
DẠNG SINH HỌC
Đadạngloài
Đadạngditruyền Đadạngsinhthái
Biodiversity
•How much biodiversity
ü1.7—2.0 million species
ü Estimates to 100 million
24 March 2009Biodiversity.ppt20
Đadạngloài
VD: Khỉ, chuồnchuồnvàhoacánhbướmlà
nhữngloàikhácnhau.
Bathànhphầncủađadạngsinhhọc
8
Banộidung của đadạngsinhhọc
1. Đadạngditruyền(gen)
Chihuahuas, beagles, vàrottweilers đềucùnglàloài
chónhưngchúngkhácnhauvìcócấutrúcditruyền
(gene) khácnhau.
Chihuahua
Beagle
Rottweilers
Đadạngsinhthái
Bathànhphầncủađadạngsinhhọc
Biodiversity
24 March 2009Biodiversity.ppt24
•Variety of living things,
number of kinds
•Ecological diversity

–different habitats, niches,
species interactions
•Species diversity
–different kinds of
organisms, relationships
among species
•Genetic diversity
–different genes &
combinations of genes
9
Đadạngditruyềnlàgì?
Cóthể hiểu đadạngditruyềnlàsựđa
dạngtrongnộibộloài
Vídụ: Lúanướccóhàngngàngiống
Hinh2: ĐadạngditruyềncủaloàiKeomátrắng Platycercuseximius (ở Úc)
thể hiệnqua màusắcvà đốmthân. Sơđồ trênchỉ racácvùngphânbốcủachúng
(Ngu
ồ
n: Richard B Primack).
10
VAI TRÒ CỦA ĐA DẠNG DI TRUYỀN
Đa dạng di truyền làrất cần thiết để duy trì
sự đa dạng trong loài và ngược lại
VAI TRÒ CỦA ĐA DẠNG DI TRUYỀN
• Đa dạng di truyền đóng vai trò rất quan
trọng trong việc duy trìsựsống sót và
thích nghi của loài.
Bò Sindhy
BòHolstein
11

Vaitròcủađadạngditruyền
Tạorasựthay đổitiếnhoátựnhiêncũngnhư
chọnlọcnhântạo.
Vaitròcủađadạngditruyền
Cácloàiquíhiếmphânbốhẹpítcósựđadạng
ditruyềnhơncácloàicóphânbốrộngnêndễbị
tuyệtchủnghơnkhi điềukiệnmôitrườngthay
đổi.
Nhữngvídụvềsựđadạngditruyền
•The Indonesian JavanRhinoceros (Rhinoceros sondaicus
sondaicus) is the most common of all JavanRhino subspecies. It
once roamed throughout Java and Sumatra but is now confined to
the small peninsula of UjungKulonon Western Java. Only 50 to 60
remain.
•The Vietnamese Javan) Rhinoceros (Rhinoceros sondaicus
annamiticus) or Vietnamese Rhinoceros was once common
throughout Vietnam, Cambodia, Laos and parts of Thailand and
Malaysia, but now the species has about 5 individuals left in Cat
TienNational Park.
•The Indian JavanRhinoceros (Rhinoceros sondaicusinermis)
has been declared extinct. It once roamed in Bengal, Bangladesh
and Burma but has probably gone extinct during the first decadesof
the 20th century. The females of this subspecies had no horn.
12
Hình1. Đadạngditruyềncâylúacạnởtâynguyên
ĐA DẠNG SINH THÁI
HỆ SINH THÁI LÀGÌ?
Hệ sinhtháilàmộthệthốngtổnghợpcócấutrúc
chặcchẽ cácthànhphầnhữucơvàvôcơ, chứa
đựngcác đadạngvềcácloài độngvật, thựcvật, vi

sinhvật…cómốitươngtácgắnbógiữacácthành
phầntrongcùngmộthệvậtchấtvànănglượng.
13
HỆ SINH THÁI (ECOSYSTEM) LÀGÌ ?
Quầnxãsinhvật+ Môitrườngvôsinh
VSV, thựcvật, độngvật+ Nước, ánhsáng, đất….
Thế nàolàquầnxãsinhvật?
Trongmộtthờigiannhất định
Cácloàisinhvật
Sốngtrongmộtmôitrườngnhất định
Hệ sinhtháigồmnhữngcấutrúcnào?
•Sinhvậtsảnxuất
•Sinhvậttiêuthụ
•Sinhvậtphânhủy
•Cácchấtvôcơ
•Cácchấthữucơ
•Cácyếutốkhíhậu
14
Nhữngloàivànguồntàinguyên
chủ yếutronghêsinhthái
Loàicóvaitròquyết địnhsựtồntạivàpháttriển
củanhữngloàikhác
VD: Chósói(Canislupus) Hươu Odocoileussp
Nhữngloàivànguồntàinguyên
chủ yếutronghêsinhthái
Vídụ: Cáobay Scotomanesosnatus
Cáobay vàrừngnguyênsinh
trongvùngTháiBìnhDương
15
CÁC HỆ SINH THÁI

HỆ SINH THÁI CẠNHỆSINH THÁI NƯỚC
CÁC BIOME (ĐẠI QUẦN XÃ) CỦA HỆ SINH
THÁI TRÊN CẠN
ĐẠI QUẦN XÃ (KHU SINH HỌC:
BIOME) LÀGÌ?
Trênlụcđịacónhiềuvùngdo điềukiệnkhí
hậurấtkhácnhau(nhiệt độ, lượngmưa)
đãhìnhthànhcáckhusinhhọc.
16
Rừngnhiệt đới
Trảngcỏ
Sa mạc
Trảngbụi
Thảonguyênôn đới
Rừngôn đới
Rừngthông
Đàinguyên
CÁC KHU SINH HỌC (BIOME)
CHÍNH
TẠI SAO PHẢI TIẾP CẬN VỚI ĐA
DẠNG SINH HỌC
17
Tạisao đadạngsinhhọclạirất
quantrọng?
•Giátrị của đadạngsinhhọc
+ Dịchvụsinhthái
-Nguồnnước
-Bảovệđất
-Duy
Đadạngsinhhọc (ĐDSH) vànguồntàinguyên

sinhvật(TNSV)
Vì……
làmộttàisảnvôgiá đốivớicộng đồng,
lànềntảngquantrọngchopháttriểnKT-XH
Chúngtasinhra, tồntạiđượccho đếnngàynay là
nhờ vàothiênnhiên
Tàinguyênnuôisốngnhânloại
Thoátlyvớithiênnhiên, con ngườichắcchắnkhôngthể tồntại.
Tạisaophảitiếpcậnđadạngsinhhọc
18
Đadạngsinhhọclànềntảng
làmnênsựsốngcủacon
người.
Vaitròcủavi sinhvật
-Trongnănglượng
-Trongthựcphẩm
-Trongy tế
-Trongnôngnghiệp
-Trongbảovệmôitrường
Vi sinhvậtcóvaitrògìtrong đờisốngcon người?
Chấthữucơ
K, P. S, Ca…CO
2,
VSV
Vi sinhvậtcốđịnh đạm
N
2
NH
3,
NH

4
+
19
Lượngnitơ tổnghợptừVSV > 3 lầnnitơ hóahọc
Vi sinhvậttạoracácvòngtuầnhoàntrongtựnhiên
Vaitròcủathựcvật
Ăn, mặc, đồ dùng, nguyênvậtliệu, không
khí, thuốcchữabệnh, cảnhquanmôi
trường
20
Vaitròcủađộngvật
•Nguồncungcấpthựcphẩm
•Dượcphẩm
•Nguyênliệuchế biếncácngànhtiểuthủ
côngnghệ, mỹ nghệ
•Trongnghiêncứukhoahọc
• Điềuchỉnhcânbằngsinhthái
Việckinhdoanhbuônbáncácsảnphẩmtừcácnguồn
thựcvật, quĩ gencótrongtựnhiênkhôngkểcácloàigỗ
cũng đạt đượckhoảng5 tỷđôla Mỹ trongnăm1997.
Riêngviệckhaitháccácsảnphẩmdượcliệutừcácloài
thựcvật, vi sinhvậthoangdãcũng đãmanglạilợinhuận
khoảng6 tỷđôla Mỹ hàngnăm.
Cácnhàdượchọcđãướctínhrằngtừmỗiloàicây, con
quícógiátrị dượcliệulànhữngthànhphầnhóahọccơ
bảnđể chế thànhnhữngbiệtdượcquíthìcũngcóthể thu
lợi đượckhoảng290 triệu đôla Mỹ hàngnăm.
Ngànhdulịchsinhtháicũng đãthu đượckhoảnghàng
chụctỷđôla Mỹ hàngnăm
Vì… Bảotồnđadạngsinhhọclànhiệmvụ

cấpbáchcủatoàncầuvàcủacảnhânloại
Mỗingàythế giớimấtđi150 loài động, thựcvật
Nếuchiềuhướngnàytiếptụcgiatăng, thìtớigiữa
thế kỷ sausẽcótới25% số loàitrênthế giớibịtuyệt
chủnghoặcbịsuygiảmnghiêmtrọng. Đólàmột
nguycơđốivớinhânloại.
21
Khôngmộtaicóthể thoátkhỏitác động
củamôitrườngbởisựđadạngsinhhọc
toàncầugiảm
Vì….
Quátrìnhcôngnghiệphóa, đôthị hóa
diễnranhanhchónggâyô nhiễmmôi
trườngnghiêmtrọng.
Dânsốtrênthế giớicứtiếptụctăng
Nguồntàinguyênkhôngnhữngkhôngtăng
màngàycàngsuygiảm, thoáihóa
Vì…
Hiểubiếtvềđadạngsinhhọcđể làm
gì?
Để ngănchậnsựbầncùnghóa đangdiễnra
trênthế giớinóichungvà ở ViệtNam nóiriêng
Để sử dụngtàinguyên đượclâudàiqua các
thế hệ tươnglai
22
GIÁTRỊ CỦA ĐA DẠNG SINH
HỌC
Nhữnggiátrị kinhtếtrựctiếp
Nh
ữ

nggiátr
ị
kinht
ế
giánti
ế
p
1
Chương
Chương
2
2
TI
TI
Ế
Ế
N H
N H
Ó
Ó
A V
A V
À
À
ĐA D
ĐA D
Ạ
Ạ
NG C
NG C

Ủ
Ủ
A
A
SINH GI
SINH GI
Ớ
Ớ
I
I
1.
1.
S
S
ự
ự
phân
phân
lo
lo
ạ
ạ
i
i
c
c
á
á
c
c

sinh
sinh
v
v
ậ
ậ
t
t
2
2.1.
2.1.
S
S
ự
ự
phân
phân
lo
lo
ạ
ạ
i
i
c
c
á
á
c
c
sinh

sinh
v
v
ậ
ậ
t
t
2.3.
2.3.
S
S
ự
ự
ti
ti
ế
ế
n
n
h
h
ó
ó
a
a
c
c
ủ
ủ
a

a
sinh
sinh
v
v
ậ
ậ
t
t
n
n
S
S
ự
ự
ti
ti
ế
ế
n
n
h
h
ó
ó
a
a
v
v
à

à
đa
đa
d
d
ạ
ạ
ng
ng
c
c
ủ
ủ
a
a
th
th
ự
ự
c
c
v
v
ậ
ậ
t
t
n
n
.

.
S
S
ự
ự
ti
ti
ế
ế
n
n
h
h
ó
ó
a
a
v
v
à
à
đa
đa
d
d
ạ
ạ
ng
ng
c

c
ủ
ủ
a
a
đ
đ
ộ
ộ
ng
ng
v
v
ậ
ậ
t
t
08 June 2009Classification.ppt4
S
S
ự
ự
phân
phân
lo
lo
ạ
ạ
i
i

c
c
á
á
c
c
sinh
sinh
v
v
ậ
ậ
t
t