Những nhiếp ảnh gia chỉ đứng đó mà không giúp gì – phần 2 potx

Những nhiếp ảnh gia chỉ đứng đó mà
không giúp gì – phần 2
Mọi người thấy nhan nhản những bức hình chụp nạn nhân của chiến
tranh, của nghèo đói, của hủ tục; nhưng liệu có ai từng tự hỏi: những
nhiếp ảnh gia ghi lại các mảnh đời này có giúp gì được cho các nạn
nhân không, hay chỉ làm mỗi chuyện chụp hình? Sau đây là tâm sự của
một số người:
Đâm, Oli Scarff

Tôi được sếp kêu đi chụp hình lễ hội Nothing Hill (ở London), vậy nên
tôi tới sớm, ghi lại những màu sắc chói lọi và các con gà nướng. Rồi tôi
thấy một nhóm 3 hay 4 người chạy đi đâu đấy. Không có việc gì để
làm, nên tôi chạy theo để xem chuyện gì đang xảy ra.
Đó là một cảnh tượng hỗn loạn, và bản năng đầu tiên của tôi là chụp
một vài tấm ngay tức khắc, để ghi lại diễn biến vụ việc. Đây là một
phản xạ tôi tập cho mình: chụp một tấm trước khi bạn có thể hoàn toàn
đánh giá mọi thứ. Sau đó, tôi hướng sự chú ý của mình vào nạn nhân bị
đâm, và anh ấy đang chảy máu bê bết. Chỉ sau đó thì tôi mới phát hiện
ra rằng hai tấm hình tôi chụp lúc đầu có bộ mặt của kẻ phạm tội (đang
chạy) và một người đang cố gắng giơ chân để ngáng tên tội phạm té.
Tôi ghi lại được cái giây phút hiếm hoi đó.
Nói thật lòng, ngay cả nếu như có biết được điều gì đang diễn ra, tôi
không chắc rằng mình có đủ gan để giúp đỡ và đặt mạng sống của
chính tôi vào một tình huống nguy hiểm như thế không.

Sau vụ đánh bom, Hampus Lundgren chụp

Tôi là một nhiếp ảnh gia tự do, và công việc đầu tiên của tôi là chụp
ảnh cho một tòa soạn, nằm cách các văn phòng chính phủ ở Oslo
khoảng một khu nhà. Khi quả bom phát nổ (vụ đánh bom ở Oslo hồi
năm 2011), tôi quờ lấy cái máy ảnh trên bàn và chạy tới hiện trường.

Cảnh tượng này (trong hình) là cảnh đầu tiên tôi thấy. Đầu óc tôi ngưng
hoạt động một chút, tôi nghĩ thế, vì tôi không nhớ rằng mình đã chụp
nó. Tôi chỉ cảm thấy chất adrenaline chạy khắp cơ thể. Bà vợ đang ráng
dựng người chồng của mình ngồi dậy, ông bị thương nặng, và cũng
nhận được sự giúp đỡ của những người xung quanh. Tôi thấy rằng vài
người đã chết. Tôi không biết cách sơ cứu, nên tôi nghĩ: việc mình có
thể làm, và làm tốt nhất, là ghi chép lại vụ việc, để cho mọi người thấy
được điều gì đã xảy ra.
Tôi gặp lại đôi vợ chồng một vài tháng sau đó để xem tình hình sức
khoẻ của họ như thế nào. Họ nói với tôi rằng lúc đó họ rất giận vì việc
đầu tiên họ nhìn thấy là một gã nhiếp ảnh gia nào đó đang chụp hình.
Chuyện này khiến tôi cảm thấy tội lỗi, nhưng sau khi tôi đưa họ xem
bức ảnh và trò chuyện với cả hai, họ nói rằng họ vui vì tôi đã chụp
hình, do những tấm hình này đã giúp họ nhớ lại sự kiện của ngày ấy.
Điều này đã giúp tôi nhiều, khi tôi biết rằng mình đã không lợi dụng
họ.

Bạo động tại London, Kerim Okten chụp

Ngày 8. 8. 2011, ngày thứ ba của những cuộc bạo động ở London, tôi
đang đứng tại khu Hackney, và tôi nhìn theo một đám người đi đến dãy
cửa hàng buôn bán. Chắc chắn họ biết đâu là sạp báo* vì họ tới thẳng
sạp, bẻ khóa của cửa sập, sau đó họ phá cửa ra vào, đi vô trong rồi
cướp tất cả những thứ có giá trị: tiền, rượu bia, thức ăn, thuốc lá.
Dĩ nhiên, tôi muốn ngăn họ lại. Đây là miếng cơm của một người nào
đấy. Tôi muốn hét lên, “Dừng lại! Tại sao mọi người có thể làm thế với
hàng xóm của mình chứ? Mất trí rồi à?” Nhưng tôi không nói gì sất.
Tôi chỉ chụp hình, rồi nói chuyện với các nhiếp ảnh gia khác và những
người đang đứng dòm trên đường. Chúng tôi đều nói “Ai đó nên ngăn
họ lại“. Nhưng không ai làm vậy.

Tôi cảm thấy buồn vì chuyện này. Tôi đã sợ hãi, nên tôi bám víu vào
nhiệm vụ nghề nghiệp của mình. Bạn có cảm giác rằng mình bất lực,
nhưng sức mạnh bạn nắm chính là công việc của bạn: thuật lại câu
chuyện cho mọi người xem.

Nạn đói, Radhika Chalasani chụp

Một vài nhiếp ảnh gia và nhà báo có một cái nhìn bất di bất dịch: không
bao giờ can thiệp vào chuyện gì, bởi công việc của bạn là làm người
quan sát, và bạn có thể làm nên nhiều điều tốt nếu bạn chịu yên vị.
Trước đây rất lâu, tôi đã quyết định rằng tôi sẽ phải làm những gì mà
lương tâm mình chấp nhận được.
Có một gia đình ngồi dưới gốc cây, cách trung tâm cứu đói khoảng 3
mét, nhưng họ không đi được, họ hốc hác quá. Và một nhóm nhiếp ảnh
gia đang đứng quanh họ để chụp hình. Tôi cũng chụp vài tấm, nhưng
sau đó tôi đến trung tâm cứu đói và hỏi y tá, “Cô có thể giúp gì cho gia
đình này không?“.
Nhưng cũng có những hoàn cảnh khác, khó khăn hơn nhiều. Dịp nọ,
nhóm nhiếp ảnh gia đi đến một trại tị nạn bỏ hoang, và tìm thấy hiện
trường của một vụ thảm sát. Vài đứa trẻ còn sống sót. Có một cặp sinh
đôi nhỏ xíu trong chiếc lều: tôi cố gắng khuyến khích một đứa nắm lấy
tay mình, nhưng sau đó phát hiện ra tay của chúng đã bị chặt mất.
Tôi và một nhiếp ảnh gia khác muốn đem mấy đứa trẻ lên xe. Một vài
người thì nghĩ rằng nó không an toàn, trong trường hợp chúng tôi bị
chặn lại ở trạm kiểm soát. Cuối cùng thì chúng tôi không đem đám trẻ
đi, chúng tôi tìm thấy hội chữ thập đỏ và báo cáo tình hình lại cho họ.
Tôi tin rằng điều tốt nhất mà chúng ta đóng góp là khiến mọi người
hiểu được những câu chuyện này. Và đôi lúc, ngay cả khi bạn ghĩ là
bạn đang giúp người, nhưng thật sự thì bạn lại làm mọi thứ xấu hơn.
Nhưng đối với tôi, bạn nên ráng làm những điều mà lương tâm của bạn

cho phép bạn sống với chính mình.
*
Các sạp báo ở Anh có bán bia, thức ăn vặt, thẻ điện thoại, vé số v.v….