Tải bản đầy đủ (.doc) (17 trang)

Quan điểm Hồ Chí Minh về : Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Liên hệ với cách mạng Việt Nam potx

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (340.42 KB, 17 trang )

Welcome
Các bạn có thể điền các thông tin của các bạn vào dây
Nhóm thực hiện:
Khoa: Khuyến Nông và Phát Triển Nông Thôn
ĐỀ TÀI: Phân tích luận điểm của Hồ Chí Minh : “ Độc lập dân tộc
gắn gắn liền với chủ nghĩa xã hội” .Liên hệ thực tiễn với cách mạng
Việt Nam
BÀI LÀM
I.ĐẶT VẤN ĐỀ
Hồ Chí Minh là danh nhân văn hóa, nhà chính trị lỗi lạc của dân tộc Việt
Nam. Vào những năm đầu của thế kỷ XX, nước ta đứng trước cuộc khủng
hoảng về đường lối cứu nước và giải phóng dân tộc. Chính trong điều kiện
đó, Nguyễn ái Quốc - Hồ Chí Minh đã ra đi tìm đường cứu nước. Sau khi
bắt gặp chủ nghĩa Mác - Lênin, Người tìm thấy cơ sở lý luận chắc chắn cho
con đường cứu nước, giải phóng dân tộc. Đó là con đường cách mạng vô
sản. Bác Hồ khẳng định: Chỉ có chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản mới
giải phóng được các dân tộc bị áp bức: "Cách mạng giải phóng dân tộc phải
phát triển thành cách mạng xã hội chủ nghĩa thì mới giành được thắng lợi
hoàn toàn". "Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào
khác con đường cách mạng vô sản". Tư tưởng đó đã được Đảng ta khẳng
định, được cả dân tộc hưởng ứng và đi theo. Đó là sự lựa chọn của lịch sử
Việt Nam, của toàn dân tộc Việt Nam. Vấn đề Độc lập dân tộc và Chủ nghĩa
xã hội là một trong những tư tưởng quan trọng trong hệ thống tư tưởng Hồ
Chí Minh . Đây cũng là vấn đề của thời đại- thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư
bản lên CNXH* trên phạm vi thế giới
Việc nghiên cứu nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc
gắn liền với CNXH không chỉ là vấn đề của quá khứ lịch sử mà còn có ý
*CNXH ( viết tắt) : Chủ nghĩa xã hội
Page 1
nghĩa lý luận và thực tiễn nóng hổi trong giai đoạn hiện nay và lâu dài hơn
nữa.


II.GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
A.NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐỘC LẬP DÂN
TỘC GẮN LIỀN VỚI CNXH.
1. Quan niệm của Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc và CNXH.
a.Quan niệm của Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc:
Độc lập dân tộc phải là độc lập với đầy đủ chủ quyền quốc gia và toàn
vẹn lãnh thổ, chính trị, kinh tế, an ninh quốc phòng. Quyền độc lập dân
tộc là quyền thiêng liêng bất khả xâm phạm và thể hiện ở tự do, hạnh
phúc của dân.
Tư tưởng về độc lập dân tộc và chủ quyền quốc gia là nét nổi bật trong lịch
sử tư tưởng Việt Nam. Lịch sử nước ta đã ghi đậm những trang đấu tranh
hào hùng giành và giữ nền độc lập thiêng liêng của Tổ quốc. Từ thế kỷ thứ
V, Lý Bí lãnh đạo nhân dân ta đánh đuổi giặc Lương.
Thế kỷ XI, Lý Thường Kiệt đã tuyên bố Việt Nam không phải là thuộc quốc
của phương Bắc mà là một quốc gia có chủ quyền. Tiếp đó, thế kỷ XV
Nguyễn Trãi một lần nữa khẳng định về chủ quyền của Đại Việt khi viết:
“Như nước Đại Việt ta từ trước/ Vốn xưng nền văn hiến đã lâu/ Cõi bờ sông
núi đã chia/ Phong tục Bắc Nam cũng khác…”(Bình Ngô Đại Cáo).
Đến thời đại Hồ Chí Minh, độc lập dân tộc là niềm khát khao cháy bỏng, là
mục tiêu trước hết của cách mạng Việt Nam, và là quyền thiêng liêng, bất
khả xâm phạm của cả dân tộc. Người sớm nhận ra hạn chế của con đường
*CNXH ( viết tắt) : Chủ nghĩa xã hội
Page 2
cứu nước của các bậc tiền bối và Người mong muốn tìm ra con đường cứu
nước, đánh đuổi giặc ngoại xâm, giành lại nền độc lập dân tộc đã bị mất vào
tay giặc Pháp. Và cũng chính mục tiêu giành lại độc lập dân tộc đã đưa
Người đến với chủ nghĩa Mác-Lênin - đến với chân lý của thời đại. Từ yêu
nước chân chính, Hồ Chí Minh đã trở thành người Cộng sản đầu tiên của
Việt Nam. Đây là bước nhảy vọt, một sự thay đổi về chất trong tư tưởng và
lập trường chính trị của Người. Bước chuyển đó phù hợp với trào lưu tiến bộ

của thời đại và lôi cuốn cả lớp người Việt Nam yêu nước đi theo chủ nghĩa
Mác - Lênin.
Trong những năm ở Liên Xô, với những hiểu biết sâu sắc về tình hình thế
giới và đặc điểm cách mạng Việt Nam, Người kiên trì bảo vệ các quan điểm
của mình về vấn đề dân tộc và giải phóng dân tộc. Tư tưởng này của Người
đã nêu ra trong Chính cương vắn tắt do Người soạn thảo được thông qua tại
Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản trong nước đã xác định rõ mục tiêu
chính trị của Đảng là: “Đánh đổ đế quốc chủ nghĩa Pháp và bọn phong kiến,
làm cho nước Nam được hoàn toàn độc lập”. Theo Người, giành độc lập dân
tộc là mục tiêu trước hết và bao trùm của cách mạng Việt Nam.
Khi chiến tranh thế giới lần thứ hai nổ ra và đi vào giai đoạn quyết liệt,
Người thấy đây là thời cơ cho Việt Nam giành độc lập. Đầu năm 1941, Hồ
Chí Minh về nước, chủ trì Hội nghị Trung ương 8, chủ trương “giương cao
hơn nữa ngọn cờ giải phóng dân tộc”, chỉ đạo chuyển hướng chiến lược của
Đảng, đặt vấn đề giải phóng dân tộc cao hơn hết. Trong Thư Kính cáo đồng
bào, Người chỉ rõ: “Trong lúc này quyền lợi dân tộc giải phóng cao hơn hết
thảy” (Hồ Chí Minh, Toàn tập, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1995, tập
3, tr.198). Sau đó, Người cùng Trung ương Đảng chuẩn bị mọi mặt để khi
*CNXH ( viết tắt) : Chủ nghĩa xã hội
Page 3
thời cơ đến sẽ phát động toàn dân tộc nổi dậy giành chính quyền. Giữa tháng
Tám năm 1945, Nhật đầu hàng Đồng minh vô điều kiện, thời cơ “ngàn năm
có một” xuất hiện, ý chí của Hồ Chí Minh và cũng là ý chí toàn dân tộc “Dù
có phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được
độc lập”. Cách mạng Tháng Tám thành công, ngày 2/9/1945 trước hàng
chục vạn đồng bào tại quảng trường Ba Đình, Hồ Chí Minh long trọng tuyên
bố với quốc dân và thế giới về nền độc lập của Việt Nam: “Nước Việt Nam
có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do độc
lập.
Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính

mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy”.
Tháng 9/1945, thực dân Pháp đem theo quân Anh gây hấn ở Nam Bộ hòng
cướp nước ta một lần nữa - vận mệnh đất nước như “ngàn cân treo sợi tóc”,
Trung ương Đảng, Chính phủ ra chỉ thị Kháng chiến, kiến quốc khẳng định
“cuộc cách mạng Đông Dương lúc này vẫn là cuộc cách mạng dân tộc giải
phóng Khẩu hiệu vẫn là: “Dân tộc trên hết”, “Tổ quốc trên hết”. “Kẻ thù
chính của ta lúc này là thực dân Pháp xâm lăng, phải tập trung ngọn lửa đấu
tranh vào chúng”. Nhiệm vụ của cách mạng Việt Nam là kháng chiến và
kiến quốc. Chính nhờ có tư duy đúng đắn, sáng tạo của Đảng ta và Chủ tịch
Hồ Chí Minh vừa kháng chiến vừa kiến quốc, biết nhân nhượng có nguyên
tắc mà nhân dân ta đã vượt qua muôn vàn khó khăn thử thách, thực hiện
thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ và củng cố chính quyền cách mạng, chuẩn bị các
điều kiện cho cuộc kháng chiến lâu dài. Người nói: “Chúng ta muốn hoà
bình, chúng ta phải nhân nhượng. Nhưng chúng ta càng nhân nhượng, thực
dân Pháp càng lấn tới, vì chúng quyết tâm cướp nước ta lần nữa! Không!
*CNXH ( viết tắt) : Chủ nghĩa xã hội
Page 4
Chúng ta thà hi sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định
không chịu làm nô lệ. Hỡi đồng bào! Chúng ta phải đứng lên! Bất kỳ đàn
ông, đàn bà, bất kỳ người già, người trẻ, không chia tôn giáo, đảng phái, dân
tộc. Hễ là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu Tổ
quốc. Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì
dùng cuốc, thuổng, gậy gộc. Ai cũng phải ra sức chống thực dân Pháp cứu
nước” (Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến). Mặc dù Người biết rất rõ rằng
chiến tranh sẽ mang lại tổn thất, song trước dã tâm và hành động xâm lược
của kẻ thù, để giữ vững độc lập dân tộc cần phải sử dụng chiến tranh, và đó
là cuộc chiến tranh nhân dân, mang tính chất toàn dân toàn diện, trường kỳ
và chính nghĩa, một cuộc chiến tranh của một dân tộc đứng lên chống lại
thực dân Pháp xâm lược để bảo vệ nền độc lập của dân tộc.
Khi đế quốc Mỹ leo thang mở rộng chiến tranh ra miền Bắc, ngày

17/7/1966, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra lời kêu gọi chống Mĩ cứu nước,
Người khẳng định: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”. Đó là chân lí của
thời đại, là ý chí và lẽ sống, của dân tộc Việt Nam. Đáp lại Lời kêu gọi của
Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân cả nước đã dấy lên các phong trào thi đua
yêu nước, nở rộ các hành động anh hùng cách mạng, chịu đựng gian khổ,
kiên cường chiến đấu sáng tạo, làm thất bại các loại chiến tranh của đế quốc
Mỹ và cuối cùng buộc chúng phải ký Hiệp định Pari, với cam kết tôn trọng
độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam, rút quân viễn chinh
về nước. Với tư tưởng “Không có gì quý hơn độc lập tư do” của Người,
quân và dân ta đã đánh bại cuộc chiến tranh xâm lược tàn ác nhất, quy mô
lớn nhất của đế quốc Mỹ, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất
nước.
*CNXH ( viết tắt) : Chủ nghĩa xã hội
Page 5
Theo Hồ Chí Minh, có độc lập dân tộc mới có điều kiện mang lại cuộc sống
ấm no, tự do, hạnh phúc cho nhân dân. Nước mất độc lập thì nhân dân cũng
phải chịu kiếp ngựa trâu. Do đó phải kiên quyết giành độc lập dân tộc. Khi
đã có độc lập thì phải kiên quyết giữ, kể cả việc phải sử dụng phương thức
không mong muốn là chiến tranh. Và khi đã có độc lập dân tộc phải từng
bước mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho đồng bào.
Độc lập dân tộc phải kết hợp nhuần nhuyễn với chủ nghĩa quốc tế.
Thế giới đang đổi thay nhanh chóng và có nhiều tác động tới đất nước ta.
Tình hình mới hiện nay đang đặt ra cho chúng ta yêu cầu cần phải nhận thức
và giải quyết thật tốt nhiệm vụ bảo vệ độc lập dân tộc. Rõ ràng là, độc lập
không đồng nghĩa với cô lập, đóng cửa. Trong lịch sử đã có những thời kỳ
một số nước để bảo vệ độc lập dân tộc đã thực hiện việc “bế quan tỏa cảng”,
không quan hệ với nước khác, nhưng kết cục của chính sách đó là tự làm suy
yếu mình. Do đó độc lập ở đây với nghĩa là không lệ thuộc vào bên ngoài, là
cân bằng được các mối quan hệ: quan hệ đối ngoại, quan hệ kinh tế, quan hệ
chính trị, quan hệ văn hóa… Trong bối cảnh toàn cầu hóa với sự đan xen

phức tạp của các mối quan hệ quốc tế đòi hỏi kiên quyết giữ vững độc lập
dân tộc. Trên cơ sở độc lập và không ngừng mở rộng quan hệ về kinh tế xây
dựng nền chính trị độc lập, đòi hỏi chúng ta phải tỉnh táo, sáng suốt và có
đối sách thích hợp, chủ động. Trong kháng chiến chống thực dân, đế quốc,
với quan điểm “Nếu không có thực lực thì ta chỉ là khí cụ trong tay kẻ khác,
dầu kẻ đó là bạn đồng minh của ta vậy”, Hồ Chí Minh và Đảng ta đã rất chú
trọng xây dựng thực lực cho cách mạng, để dựa vào đó mà chống lại kẻ thù.
Ngoài ra, Người còn kêu gọi sự giúp đỡ của bè bạn quôc tế ủng hộ cuộc
kháng chiến chính nghĩa của nhân dân Việt Nam. Do đó, trong cuộc kháng
*CNXH ( viết tắt) : Chủ nghĩa xã hội
Page 6
chiến chống Mỹ, cứu nước của ta, như Hồ Chí Minh chỉ rõ, chính phủ Mỹ
không chỉ chịu sự đấu tranh quyết liệt của nhân dân ta mà còn vấp phải sự
chống đối ngay tại nước Mỹ là phong trào phản chiến của nhân dân tiến bộ
Mỹ. Hồ Chí Minh đã nêu ra nguyên tắc cơ bản trong quan hệ đối ngoại của
Việt Nam là “Làm bạn với mọi nước dân chủ và không gây thù oán với ai”.
Chính vì vậy, theo Hồ Chí Minh, độc lập dân tộc gắn liền với tăng cường và
mở rộng hợp tác quốc tế. Và bản thân Hồ Chí Minh đã làm hết sức mình để
mở rộng quan hệ giữa Việt Nam với bè bạn quốc tế.
Trong giai đoạn hiện nay, để giữ vững độc lập dân tộc, chúng ta quyết tâm
thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, sớm
đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, tạo thực lực, sức mạnh thực sự
để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời tranh thủ, tận dụng các nguồn lực
từ bên ngoài cùng với việc phát huy tối đa nội lực nhằm phát triển đất nước.
Thường xuyên và không ngừng củng cố tăng cường khối đại đoàn kết toàn
dân tộc, làm động lực cho công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Để làm
được điều này cần giải quyết một cách hài hòa lợi ích giữa các nhóm người
và các vùng đất nước. Riêng ở vùng biên giới, vùng sâu, vùng xa, nơi có đa
số đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống đã và đang đặt ra những vấn đề
cấp bách trong chiến lược bảo vệ Tổ quốc. Đây là vùng “phên dậu” của đất

nước, có địa hình hiểm trở, phức tạp, dân cư thưa thớt, là nơi có trình độ
kinh tế, văn hóa, xã hội, giáo dục… kém phát triển, nhiều hủ tục còn tồn tại,
ảnh hưởng tới công cuộc phát triển kinh tế văn hóa và quốc phòng an ninh.
Các thế lực thù địch đã và đang tìm mọi cách phá hoại sự nghiệp xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta, gây chia rẽ, ly khai dân tộc, ảnh hưởng
tới sự toàn vẹn và thống nhất của đất nước. Quan tâm giữ gìn sự ổn định ở
biên giới, ở vùng núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số là
*CNXH ( viết tắt) : Chủ nghĩa xã hội
Page 7
tiền đề cho sự ổn định và phát triển của đất nước. Xưa, cha ông ta đã có
nhiều phương sách để giữ vững biên cương. Các vua nhà Lý đã gả các công
chúa cho các tù trưởng để gắn kết họ với triều đình. Lê Lợi đã nhắc nhở:
“Biên phòng hảo vị trù phương lược. Xã tắc ưng tu kế cửu an” (Biên phòng
cần có phương lược tốt/ Giữ nước nên có kế dài lâu). Ngày nay, để giữ nước
nhất thiết Đảng và Nhà nước phải quan tâm về mọi mặt đối với vùng có vị
trí chiến lược này. Mối quan hệ biện chứng trong xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số là: an dân để giữ nước và giữ nước
để an dân. Chỉ có không ngừng nâng cao đời sống vật chất và đời sống tinh
thần của đồng bào đi đôi với tuyên truyền, giáo dục mới làm cho đồng bào
tin Đảng, bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền, chống lại sự phá hoại của các
thế lực thù địch. Phải quán triệt sâu sắc quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí
Minh là phải biết dựa vào dân, xây dựng lực lượng của dân đi đôi với phát
triển lực lượng chuyên trách trong bảo vệ Tổ quốc, huy động toàn dân tham
gia bảo vệ biên giới, phát huy uy tín của người cao tuổi, của các già làng,
trưởng bản ở vùng đồng bào dân tộc trong việc bảo vệ chủ quyền và an ninh
quốc gia.
Phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, y tế cho đồng bào các dân tộc
thiểu số không chỉ có ý nghĩa ở việc cải thiện và nâng cao đời sống đồng
bào, mà còn có ý nghĩa trong việc bảo vệ và giữ gìn độc lập và chủ quyền
của Tổ quốc, bảo đảm sự ổn định và phát triển của cả quốc gia dân tộc.

b. Quan niệm của Hồ Chí Minh về CNXH.
Vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, Hồ Chí Minh đã hình
thành một hệ thống quan điểm hết sức đặc sắc về chủ nghĩa xã hội ở Việt
*CNXH ( viết tắt) : Chủ nghĩa xã hội
Page 8
Nam. Trong phương thức tiếp cận chủ nghĩa xã hội, Hồ Chí Minh có nhiều
định nghĩa khác nhau:
- Định nghĩa chủ nghĩa xã hội như một chế độ xã hội hoàn chỉnh đối lập
với chế độ tư bản chủ nghĩa. CNXH là một chế độ do nhân dân làm chủ,
Nhà nước phải phát huy quyền làm chủ của nhân dân để huy động được tính
tích cực và sáng tạo của nhân dân vào sự nghiệp xây dựng CNXH.
- Định nghĩa chủ nghĩa xã hội bằng cách chỉ ra các mặt riêng biệt của
nó (về kinh tế, chính trị, xã hội, văn hoá, quan hệ quốc tế…. CNXH có nền
kinh tế phát triển cao, dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và chế độ công
hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu, nhằm không ngừng nâng cao đời sống vật
chất và tinh thần cho nhân dân, trước hết là nhân dân lao động.
CNXH là một xã hội phát triển cao về văn hóa, đạo đức, trong đó
người với người là bè bạn, là đồng chí, là anh em, con người được giaỉ
phóng khỏi áp bức, bóc lột, có cuộc sống vật chất và tinh thần phong phú,
được tạo điều kiện để phát triển hết mọi khả năng sẵn có của mình.
CNXH là một xã hội công bằng và hợp lý, làm nhiều hưởng nhiều, làm
ít hưởng ít, không làm không hưởng, các dân tộc bình đẳng, miền núi tiến
kịp miền xuôi.
CNXH là một công trình tập thể của nhân dân, do nhân dân tự xây dựng
lấy dưới sự lãnh đạo của Đảng.
2. Mối quan hệ giữa độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trong tư tưởng
Hồ Chí Minh:
a Độc lập dân tộc gắn liền với CNXH là gì?
Vượt qua những mâu thuẫn và những hạn chế trong việc giải quyết vấn
đề độc lập theo lập trường phong kiến và tư sản. Độc lập dân tộc gắn liền với

*CNXH ( viết tắt) : Chủ nghĩa xã hội
Page 9
chủ nghĩa xã hội tức là giải quyết độc lập dân tộc theo lập trường của giai
cấp công nhân, của chủ nghĩa xã hội khoa học. Đó là: Độc lập dân tộc thực
sự phải là độc lập về chính trị, kinh tế, văn hóa, đối ngoại; xóa bỏ tình trạng
áp bức bóc lột và nô dịch của dân tộc này đối với dân tộc khác về kinh tế,
chính trị và tinh thần. Do đó, độc lập gắn liền với tự do và bình đẳng, công
việc nội bộ quốc gia - dân tộc nào phải do quốc gia - dân tộc đó giải quyết,
không có sự can thiệp từ bên ngoài
Bản chất của chủ nghĩa xã hội là thực hiện triệt để giải phóng giai cấp,
giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải phóng con người. Chủ nghĩa xã
hội xoá bỏ căn nguyên kinh tế sâu xa của tình trạng người bóc lột người do
chế độ chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản xuất sinh ra. Nhờ đó, nó xoá bỏ cơ
sở kinh tế sinh ra ách áp bức con người về chính trị và sự nô dịch con người
về tinh thần, ý thức và tư tưởng. Chỉ với chủ nghĩa xã hội, độc lập dân tộc
mới đạt tới mục tiêu phục vụ lợi ích và quyền lực của mọi người lao động,
làm cho mọi thành viên của cộng đồng dân tộc trở thành người chủ thực sự,
có cuộc sống vật chất ngày càng đầy đủ và đời sống tinh thần ngày càng
phong phú. Nó cũng bảo đảm cho dân tộc vượt qua tình trạng đói nghèo, lạc
hậu và tụt hậu trong tương quan với các dân tộc khác trong thế giới và ngày
càng phát triển mạnh mẽ hơn để đạt tới sự bình đẳng trong các mối quan hệ
giữa con người với con người, giữa cộng đồng dân tộc này với cộng đồng
dân tộc khác. Toàn bộ khả năng và điều kiện bảo đảm chỉ có thể được tìm
thấy và giải quyết bằng con đường phát triển chủ nghĩa xã hội.
Độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trở thành hệ giá trị phát triển của Việt
Nam, dưới ngọn cờ của Đảng, trong thời đại ngày nay. Nhận thức và hành
động theo sự lựa chọn và theo hệ giá trị đó, Đảng đã lãnh đạo thành công
cuộc Cách mạng Tháng Tám 1945, tiến hành thắng lợi hai cuộc kháng chiến
hoàn toàn không cân sức với “hai đế quốc to”, mở ra thời kỳ phi thực dân
*CNXH ( viết tắt) : Chủ nghĩa xã hội

Page
10
sau Việt Nam cho cả hệ thống thuộc địa và các nước phụ thuộc trên thế giới.
Qua nửa thế kỷ giành và giữ độc lập dân tộc, xây dựng chủ nghĩa xã hội và
bảo vệ Tổ Quốc, đặc biệt 15 năm đổi mới, với hệ giá trị đó, Đảng Cộng sản
Việt Nam xứng đáng tiêu biểu bản lĩnh Việt Nam trong việc giữ vững định
hướng xã hội chủ nghĩa, đã tỏ rõ tín độc lập tự chủ trong mọi đường lối,
chính sách đối nội và đối ngoại, đưa đời sống nhân dân lên ngày một cao
hơn, đưa đất nước và dân tộc lên vị thế mới trong khu vực và trên thế giới.
Độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, với Việt Nam không chỉ là mục tiêu, là
nhu cầu, là cương lĩnh hành động, là ngọn cờ hiệu triệu, mà còn là động lực,
là niềm tin sắt son của dân tộc Việt Nam ta. Độc lập dân tộc gắn với chủ
nghĩa xã hội là sự gắn kết hai sức mạnh thành một sức bật mới; là cội nguồn
thắng lợi của cách mạng Việt Nam hôm qua, hôm nay và mai sau
b. Mối quan hệ giữa độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội
+ Độc lập dân tộc là mục tiêu trước hết, là cơ sở, tiền đề để tiến lên chủ
nghĩa xã hội.
Hồ Chí Minh cho rằng, cách mạng Việt Nam phải trải qua hai giai đoạn:
cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân và cách mạng xã hội chủ nghĩa. Hai
giai đoạn ấy không có bức tường ngăn cách, mà gắn bó chặt chẽ với nhau.
Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân có hai nhiệm vụ chiến lược: chống
thực dân xâm lược và chống địa chủ phong kiến. Nhiệm vụ dân tộc và dân
chủ quan hệ chặt chẽ với nhau, trong đó nhiệm vụ giải phóng dân tộc đặt lên
trên hết, trước hết, nhiệm vụ dân chủ cần thực hiện từng bước và phải phục
tùng sự nghiệp giải phóng dân tộc. Tư tưởng trên đây được Hồ Chí Minh thể
hiện rõ nét trong Cương lĩnh đầu tiên của Đảng năm 1930 và Người nhấn
mạnh tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ tám (khóa I) 5-1941.
Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, độc lập dân tộc bao gồm cả nội dung dân tộc
dânchủ. Không phải bất kỳ độc lập dân tộc nào cũng tạo cơ sở, tiền đề để tiến
lên chủ nghĩa xã hội. Theo Hồ Chí Minh, để tạo cơ sở, tiền đề cho việc tiến lên

chủ nghĩa xã hội, cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân phải được thực
hiện một cách triệt để, "đến nơi". Đó là một nền độc lập thực sự, độc lập hoàn
toàn không lệ thuộc vào bất cứ lực lượng nào cả về đối nội, lẫn đối ngoại. Hồ
Chí Minh nhiều lần phê phán sự lệ thuộc về mọi mặt của những chính quyền do
*CNXH ( viết tắt) : Chủ nghĩa xã hội
Page
11
thực dân cũ và mới lập nên ở Việt Nam. Người gọi đó là độc lập giả hiệu,
độc lập kiểu Mỹ.
Để tạo cơ sở, tiền đề cho việc tiến lên chủ nghĩa xã hội, đối với Việt Nam, một
đòi hỏi có ý nghĩa sống còn là độc lập dân tộc phải gắn liền với thống nhất chủ
quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước. Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt
Nam là một, Bắc - Trung - Nam là một khối thống nhất không thể phân chia,
đồng bào Kinh, Mường, Thái, Êdê, Bana… đều là con dân nước Việt, là con
Rồng cháu Tiên. Đó là quan điểm nhất quán, mang tính nguyên tắc của Hồ Chí
Minh. Không duy trì và phát triển được khối thống nhất đó thì không thể có
độc lập dân tộc, càng không thể nói đến việc tạo cơ sở tiền đề để tiến lên chủ
nghĩa xã hội.
Để tiến lên chủ nghĩa xã hội đòi hỏi độc lập dân tộc phải đi đôi với tự do
hạnh phúc của nhân dân. Theo Hồ Chí Minh "nếu nước được độc lập mà
người dân không được hưởng hạnh phúc tự do, thì độc lập chẳng có ý nghĩa
gì".
+ Chủ nghĩa xã hội là con đường bảo vệ và phát triển thành quả của độc
lập dân tộc
Độc lập dân tộc tiến lên chủ nghĩa xã hội thể hiện mối quan hệ giữa mục tiêu
trước mắt và mục tiêu lâu dài. Theo lôgíc của sự phát triển, hai mục tiêu ấy
quan hệ chặt chẽ với nhau. Không thể đi đến mục tiêu cuối cùng nếu không
thực hiện được mục tiêu trước mắt. Chỉ thực hiện được mục tiêu cuối cùng
mới bảo vệ và phát triển được những thành quả của mục tiêu trước mắt. Vì
vậy, nếu độc lập dân tộc tạo cơ sở, tiền đề để đi lên chủ nghĩa xã hội là con

đường tốt nhất để giữ vững và phát triển lên một tầm cao mới - thành quả
của độc lập dân tộc.
Theo Hồ Chí Minh, chủ nghĩa xã hội là làm cho dân giàu, nước mạnh, ai
cũng có công ăn, việc làm, được ăn no, mặc ấm, được học hành, các dân tộc
trong nước bình đẳng đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau. Về mặt phân phối sản
phẩm lao động thì chủ nghĩa xã hội là ai làm nhiều hưởng nhiều, ai làm ít
hưởng ít, ai có sức lao động mà không làm thì không hưởng, những người già,
đau yếu, tàn tật và trẻ em thì xã hội và cộng đồng có trách nhiệm chăm sóc nuôi
dưỡng. Trong chủ nghĩa xã hội, văn hóa, khoa học kỹ thuật, chính trị và kinh tế,
đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được quan tâm và ngày một nâng
cao. Về mặt đối ngoại, chủ nghĩa xã hội là hòa bình, hữu nghị, làm bạn với tất
cả các nước. Chủ nghĩa xã hội với những đặc trưng đó không chỉ bảo vệ những
thành quả của độc lập dân tộc mà cơ bản tạo nên sự phát triển mới vế chất. Hồ
Chí Minh khẳng định chỉ có chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản mới bảo
*CNXH ( viết tắt) : Chủ nghĩa xã hội
Page
12
đảm cho một nền độc lập dân tộc chân chính, mới giải phóng các dân tộc
một cách thực sự, hoàn toàn.
Hồ Chí Minh cho rằng cách mạng, cả cách mạng giải phóng dân tộc và cách
mạng xã hội chủ nghĩa là việc khó, là cuộc đấu tranh gay go, ác liệt, lâu dài.
Giành độc lập dân tộc đã khó, xây dựng chủ nghĩa xã hội còn khó khăn hơn.
Hồ Chí Minh so sánh: thắng đế quốc phong kiến là tương đối dễ, thắng bần
cùng lạc hậu khó khăn hơn. Hồ Chí Minh nhấn mạnh: "Đánh đổ giai cấp
địch đã khó, đấu tranh xây dựng chủ nghĩa xã hội còn gian khổ, khó khăn
hơn nhiều". Từ những khó khăn gian khổ ấy, Hồ Chí Minh luôn đòi hỏi
Đảng, Nhà nước và mỗi người dân phải kiên trì mục tiêu độc lập dân tộc và
chủ nghĩa xã hội.
B.LIÊN HỆ THỰC TIỄN CÁCH MẠNG VIỆT NAM
Tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội xuất

hiện từ năm 1920, khi Người bắt gặp chủ nghĩa Mác-Lênin, và nó được thể
hiện rõ nét từ năm 1930. Sự thể hiện tư tưởng của Người về độc lập dân tộc
gắn liền với chủ nghĩa xã hội có thể phân thành 3 thời kỳ chủ yếu.
Thời kỳ 1930 - 1945
Tư tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội của Hồ Chí Minh
thời kỳ này thể hiện rõ trong những Văn kiện do Hồ Chí Minh soạn thảo
được Hội nghị hợp nhất thông qua. Chánh cương vắn tắt của Đảng chỉ rõ
Đảng chủ trương "làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để
đi tới xã hội xã hội cộng sản". Hồ Chí Minh khẳng định sự nghiệp giải
phóng dân tộc ở Việt Nam được thực hiện bằng con đường cách mạng vô
sản: "Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác
con đường cách mạng vô sản". Theo tư tưởng Hồ Chí Minh điều đó có ý
nghĩa là:
Đối tượng của cuộc đấu tranh là thực dân đế quốc và bọn tay sai chống lại
độc lập dân tộc.
*CNXH ( viết tắt) : Chủ nghĩa xã hội
Page
13
Ở trong nước lực lượng cách mạng bao gồm công nông là gốc và tất cả
những ai có lòng yêu nước, thương nòi.
Về lực lượng cách mạng ngoài nước trong thời kỳ này, Hồ Chí Minh nhấn
mạnh sự ủng hộ của Quốc tế Cộng sản, Liên bang cộng hòa xã hội chủ nghĩa
xô viết, giai cấp công nhân và nhân dân lao động chính quốc, các dân tộc
thuộc địa và phụ thuộc.
Nhân tố quyết định thắng lợi của cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc là sự
lãnh đạo của Đảng theo chủ nghĩa Mác-Lênin.
Thời kỳ 1945 - 1954
Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội ở thời kỳ này được thể hiện ở
những chủ trương, đường lối chiến lược do Hồ Chí Minh khởi xướng "vừa
kháng chiến, vừa kiến quốc", "kháng chiến đi đôi với kiến quốc", "kháng

chiến hóa văn hóa, văn hóa hóa kháng chiến".
Kháng chiến tức là bảo vệ nền độc lập dân tộc, chống sự xâm lược lần thứ hai
của thực dân Pháp theo phương châm trường kỳ kháng chiến nhất định thắng lợi.
Kiến quốc theo Hồ Chí Minh là xây dựng, củng cố Nhà nước dân chủ nhân
dân đầu tiên ở Đông Nam Á, xây dựng đời sống mới, xây dựng những cơ sở
đầu tiên của chủ nghĩa xã hội.
Thời kỳ 1954 - 1969
Ở thời kỳ này độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội trong tư tưởng
Hồ Chí Minh thể hiện qua chủ trương: một Đảng Cộng sản lãnh đạo thực
hiện đồng thời hai nhiệm vụ chiến lược ở hai miền: xây dựng chủ nghĩa xã
hội ở miền Bắc, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ ở miền Nam, tiến tới
thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước tiến lên chủ nghĩa xã hội. Đây là một sáng
tạo lý luận của Hồ Chí Minh.
*CNXH ( viết tắt) : Chủ nghĩa xã hội
Page
14
Ngày 2-9-1969, Hồ Chí Minh qua đời. Theo chỉ dẫn của Người, nhân dân ta
đã đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào. Với chiến dịch lịch sử mang tên
Hồ Chí Minh, mục tiêu của thời kỳ này được hoàn thành vào ngày 30-4-
1975.
III.KẾT LUẬN
Dù thời cuộc biến đổi xoay vần ra sao, dù phải đối mặt với xu thế toàn cầu
hóa, dù cho ai đó bị lóa mắt bởi những bộ áo cánh sặc sỡ của chủ nghĩa tư
bản thì hệ giá trị ấy - độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, trong ý thức và
trong hành động vẫn là mục tiêu, lư tưởng, là quốc bảo phù hợp xu thế thời
đại. Mãi mãi giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, bước
vào thế kỷ XXI, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân ta tiếp tục giành thêm
nhiều thắng lợi to lớn hơn nữa trong sự nghiệp đổi mới, đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ vững chắc Tổ
quốc, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn

minh, đưa đất nước ta sánh vai cùng các nước trong khu vực và trên thế giới.
Tư tưởng về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội là tổng hợp những
quan điểm chiến lược có ý nghĩa chỉ đạo lớn về chính trị và lý luận, về nhận
thức và hành động của toàn Đảng, toàn dân ta trong toàn bộ tiến trình cách
mạng Việt Nam. Đây là một đóng góp về lý luận vào kho tàng của chủ nghĩa
Mác-Lênin, vào lý luận cách mạng xã hội trong thời đại ngày nay
*CNXH ( viết tắt) : Chủ nghĩa xã hội
Page
15

×