một số biện pháp nêng cao hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học

SÁNG KIẾN
Đề tài : Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng
thiết bò dạy học
MỤC LỤC
Trang
Phần một: PHẦN MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài 1
Phần hai: PHẦN NỘI DUNG
Những biện pháp tiến hành 4
1.Đối với giáo viên phụ trách công tác thiết bò 4
1.1-Nguyên nhân 4
1.2-Biện pháp 5
2.Đối với giáo viên trực tiếp giảng dạy 6
2.1-Nguyên nhân 6
2.2-Biện pháp 7
3.Đối với ban giám hiệu nhà trường 8
Phần ba: PHẦN KẾT LUẬN 10
- 1 -
SÁNG KIẾN
Đề tài : Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng
thiết bò dạy học
SÁNG KIẾN
Đề tài : Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng
thiết bò dạy học
PHẦN MỘT: PHẦN MỞ ĐẦU
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trong thời buổi bùng nổ thông tin cùng với sự tiến bộ của
khoa học kỹ thuật hiện nay đã làm thay đổi bộ mặt của xã
hội.Xã hội ngày càng đổi mới với những thành công trong các
lónh vực. Để có những thành tựu đó không thể không kể đến vai
trò của ngành Giáo Dục .Có thể nói đó chính là yếu tố quan

trọng hàng đầu dẫn đến cái đích của đỉnh vinh quang. Dù ở thời
điểm lòch sử nào thì mục tiêu chính của ngành giáo dục là đào
tạo, giáo dục các thế hệ sống,lao động,học tập và phát huy
những thành quả của giáo dục trong mọi lónh vực.
- 2 -
SÁNG KIẾN
Đề tài : Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng
thiết bò dạy học
Ngày nay giáo dục đặc biệt ngày càng được quan tâm, đầu
tư nhiều hơn cả về số lượng và chất lượng cũng như trang thiết bò
dạy và học. Nếu người thầy đứng lớp được coi là người thầy thứ
nhất,sách giáo khoa được ví là người thầy thứ hai thì thiết bò dạy
học đóng vai trò là người thầy thứ ba góp phần tạo nên sự thành
công của tiết dạy bởi trong thực tế không phải bất cứ vấn đề gì
học sinh cũng có thể liên tưởng được chỉ thông qua lời giảng của
thầy,cô và sách vở.
Thực tế hiện nay ở các trường học đòi hỏi phải có các
thiết bò dạy học nhằm giúp học sinh lắm bắt các kiến thức nhanh
hơn,chính xác hơn.Bên cạnh đó thiết bò dạy học còn góp phần
gây hứng thú cho học sinh,kích thích tính tò mò,tìm tòi ,sáng tạo
của các em .vì vậy có thể nói rằng thiết bò dạy học có vai trò vô
cùng quan trọng góp phần tạo nên sự thành công của một tiết
dạy.Nhưng có một thực tế là việc sử dụng thiết bò dạy học hiện
nay vẫn chỉ là mang tính vận động mà thiếu biện pháp bắt buộc
và chỉ có những giáo viên tâm huyết ,chòu khó mới sử dụng thiết
bò dạy học.Số không nhỏ còn lại vẫn có tâm lý ngại sử dụng
thiết bò dạy học mỗi giờ lên lớp.Tâm lý này xuất phát từ những
nguyên nhân khác nhau.Ở nhiều trường học nhất là vùng khó
- 3 -
SÁNG KIẾN

Đề tài : Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng
thiết bò dạy học
khăn còn thiếu phòng học bộ môn,phòng thực hành –thí
nghiệm.nhiều nơi chỉ giống như kho chứa thiết bò dạy học nên
mỗi lần lấy thiết bò ra là cả một vấn đề,mặt khác có những nơi
giáo viên phải dạy trái chuyên môn cho đủ số tiết theo quy đònh
nên bản thân cũng không biết phải thực hành ,sử dụng thiết bò
dạy học đó như thế nào cho đúng nhất và có một thực tế mà
chúng ta không thể phủ nhận đó là vấn đề những người được
phân công làm công tác thiết bò hầu hết đều không có chuyên
môn trong lónh vực này.
Trên đây là những nguyên nhân chính khiến cho việc sử
dụng thiết bò dạy học không thường xuyên và cũng là nguyên
nhân làm giảm hiệu quả của tiết học .Từ những thực trạng trên
tôi xin mạnh dạn đưa ra đề tài
“Một số biện pháp nâng cao hiệu
quả sử dụng thiết bò dạy học”
nhằm phát huy hết vai trò và tầm
quan trọng của thiết bò dạy học trong giảng dạy.
PHẦN HAI: PHẦN NỘI DUNG
NHỮNG BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH
1.Đối với giáo viên phụ trách công tác thiết bò.
- 4 -
SÁNG KIẾN
Đề tài : Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng
thiết bò dạy học
1.1-Nguyên nhân.
Như chúng ta đã biết hầu hết những người đảm nhiệm công
tác thiết bò trong trường học đều không có chuyên môn trong lónh
vực này,cũng như chưa từng được qua một khoá học nào .Hàng

năm mặc dù những cán bộ thiết bò này đều được tham dự những
buổi tập huấn do các cấp tổ chức về công tác thiết bò nhưng với
lượng chuyên môn ít ỏi đó chưa đủ để có thể làm thật tốt nhiệm
vụ được giao.Họ thực sự không biết phải bảo quản hoá chất này
như thế nào để không bò ôxi hoá,không bò chảy tan thành
nước,cũng không biết phải làm gì với thiết bò kia khi nó bò vỡ
,hỏng,không sử dụng được.Thôi thì cứ quẳng tất vào một góc kệ
cho bụi thời gian bao phủ,khiến cho phòng thiết bò biến thành
một nơi chứa đồ tạp nham các loại thiết bò cũ,mới,thiết bò còn
dùng được,thiết bò đã hư hỏng … thậm chí cả những thiết bò có thể
gây ra những nguy hiểm,bốc mùi .Những điều này khiến cho giáo
viên mỗi khi vào phòng thiết bò mượn thiết bò để dạy có tâm lý
ngại mượn .
1.2-Biện pháp.
- 5 -
SÁNG KIẾN
Đề tài : Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng
thiết bò dạy học
- Giáo viên phụ trách thiết bò cần phải thường xuyên kiểm
kê,lau chùi thiết bò dạy học,mục đích thứ nhất là bảo quản thiết
bò không bò bẩn giúp giáo viên không ngại khi mượn thiết bò phục
vụ cho tiết dạy của mình.Mục đích thứ hai là qua mỗi lần như
vậy giúp giáo viên thiết bò củng cố thêm cho mình danh mục từng
thiết bò có trong phòng thiết bò.
- Giáo viên thiết bò cần báo với ban giám hiệu danh mục các
thiết bò hao mòn cần bổ xung đối với các thiết bò có bán rộng rãi
trên thò trường .
Ví dụ: + Kim, chỉ ,vải ,lọ hoa ,bình cắm hoa ,mút xốp ,các loại
phân bón…của môn Công Nghệ.
+ Dây nhảy,bóng đá,bóng chuyền,bóng tennis … của môn

Thể Dục.
+Pin .bóng đèn,dây điện… của môn Vật Lý,Công Nghệ.
- Cần xử lý kòp thời các thiết bò hư hỏng,không sử dụng
được(chủ yếu là các hoá chất và các thiết bò bằng thuỷ tinh).Đối
với các thiết bò bằng thuỷ tinh khi bò nứt ,vỡ cần huỷ ngay ,không
cất lại vào phòng thiết bò tránh những va chạm gây thương
tích.Đối với các hoá chất thì nên kết hợp với giáo viên bộ môn
- 6 -
SÁNG KIẾN
Đề tài : Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng
thiết bò dạy học
để biết cách bảo quản cho tốt .trong trường hợp hư hỏng cũng
cần phải cùng với giáo viên bộ môn xử lý ngay,tránh tình trạng
gây cháy ,nổ hoặc tạo ra những độc hại trong môi trường trường
học.

2.Đối với giáo viên trực tiếp giảng dạy.

2.1-Nguyên nhân.
- Có đến 90% Giáo viên cư trú cách xa trường học ,điều này
ảnh hưởng không nhỏ đến việc chuẩn bò thiết bò dạy học cho tiết
dạy của mình .Mặc dù các thiết bò dạy học đa số được cung cấp
đầy đủ cho các môn học ,tiết học nhưng nếu không có sự chuẩn
bò trước của giáo viên mà cứ mang thiết bò đó ra giảng dạy thì
đôi khi không những không đem lại hiệu quả mà còn làm mất
thời gian,giảm uy tín.
- Một số giáo viên có ý thức tốt với việc sử dụng thiết bò dạy
học song do nhiều phiền toái nên thày cô ngại sử dụng trong quá
trình giảng dạy.Cũng có một số thiết bò dạy học được sử dụng
trong giảng dạy nhưng tần suất sử dụng chưa cao .Quan trọng hơn

đó là sự ngại ngần trong công tác chuẩn bò thiết bò ,lo mất thời
gian trong giờ giảng.Những thiết bò hỗ trợ mang tính hiện đại
- 7 -
SÁNG KIẾN
Đề tài : Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng
thiết bò dạy học
cũng chưa được sử dụng thường xuyên.Chỉ một số giờ dạy
mẫu,giờ thi giáo viên dạy giỏi mới được tập trung đầu tư,chuẩn
bò.Những giờ còn lại việc sử dụng thiết bò dạy học chiếm tỉ lệ
chưa cao.
- Ở rất nhiều trường học vùng sâu,vùng xa ,vùng xa trung tâm
thành phố hiện nay có rất nhiều giáo viên phải dạy các môn
không thuộc chuyên môn của mình để cho đủ với số tiết quy
đònh/tuần và đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến cho
việc sử dụng thiết bò dạy học bò hạn chế.Mặc dù cũng có nhiều
giáo viên nhiệt tình học hỏi ,nghiên cứu ,tham khảo các tài liệu
liên quan nhưng thực sự cũng không thể đem lại được kết quả
như mong muốn.Điều này khiến cho họ không mấy hứng thú với
việc sử dụng thiết bò dạy học mỗi khi lên lớp ,làm cho hiệu quả
của tiết dạy bò giảm đi .
2.2-Biện pháp.
Hiệu quả sử dụng thiết bò dạy học ở các trường học phụ
thuộc rất nhiều yếu tố ,trong đó người thực hiện (giáo viên trực
tiếp giảng dạy)là một trong những yếu tố quyết đònh .Điều quan
trọng nhất là giáo viên phải thay đổi nhận thức về việc tích cực
- 8 -
SÁNG KIẾN
Đề tài : Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng
thiết bò dạy học
sử dụng thiết bò dạy học trong giờ dạy.Giáo viên phải thực sự

nhận thức được thiết bò dạy học là một phương tiện góp phần
nâng cao hiệu quả giờ lên lớp ,nhằm góp phần đổi mới phương
pháp dạy học hiện nay là “Lấy học sinh làm trung tâm”.Vừa
mang tính chất bắt buộc, vừa mang nghóa là vận động đòi hỏi
người giáo viên phải tuân thủ các quy đònh sau đây:
+ Đối với các tiết học có thiết bò dạy học như :
tranh,ảnh,bản đồ giáo viên có thể mượn trước mangvề nhà để
chuẩn bò cho tiết dạy liên quan.
+ Đối với các thiết bò còn lại bắt buộc giáo viên phải chuẩn
bò trước giờ lên lớp tại phòng thiết bò ,với sự trợ giúp của giáo
viên thiết bò (có sổ theo dõi việc đăng kí sử dụng thiết bò dạy
học)
+ Giáo viên bộ môn kết hợp với giáo viên thiết bò kiểm kê
thường xuyên các thiết bò thuộc phân môn của mình ,mục đích
chính là có thể bổ sung các thiết bò đã hư hỏng và tiện cho việc
khi sử dụng thiết bò vào tiết dạy không bò bụi bẩn.Đây cũng là
một biện pháp giúp giáo viên thuộc lòng các danh mục thiết bò
có trong phân môn mình giảng dạy.
- 9 -
SÁNG KIẾN
Đề tài : Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng
thiết bò dạy học
+ Với những những giáo viên phải giảng dạy các môn không
thuộc chuyên môn của mình thì phải chuẩn bò thiết bò dạy học
của môn học đó tại phòng thiết bò , ít nhất hai lần/tiết cho thật
sự thành thạo rồi mới dưa ra sử dụng giảng dạy trước lớp (đối với
những thiết bò đơn giản thì có thể mượn và chuẩn bò trước ở nhà)
3.Đối với ban giám hiệu nhà trường.

-

Là những người quản lý trực tiếp ban giám hiệu nhà trường
cần có những quy đònh cụ thể đối với những giáo viên tích cực –
chưa tích cực sử dụng thiết bò dạy học trong giờ dạy .
- Thường xuyên kiểm tra các giờ dạy của giáo viên ( không
phải là dự giờ ) để kòp thời chấn chỉnh những tiết học có thiết bò
dạy học liên quan mà không được giáo viên đưa ra sử dụng triệt
để.
- Một biện pháp nữa cũng không kém phần quan trọng để
biến việc sử dụng thiết bò dạy học của giáo viên trong giờ dạy
thực sự trở nên có hiệu quả cũng như khiến cho giáo viên hăng
say,ham mê sử dụng thiết bò dạy học và coi thiết bò dạy học như
là một bảo bối tạo nên sự thành công của tiết dạy đó là việc tổ
chức khuyến khích cho giáo viên tụ làm thiêùt bò dạy học ở tất cả
- 10 -
SÁNG KIẾN
Đề tài : Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng
thiết bò dạy học
các bậc học ,môn học.Yêu cầu của các thiết bò này cũng không
quá khó ,tiêu chí đặt ra cần phù hợp với điều kiện hoàn cảnh
.Nên tận dụng những thứ có sẵn.Có thể làm theo phương hướng
sau:
+ Sưu tầm tranh ảnh
Nguồn tranh ảnh có rất nhiều trên báo chí,báo ảnh ,bưu ảnh …có
thể được tuyển chọn làm thiết bò dạy học các môn xã hội ,ngoại
ngữ. Hình ảnh được tuyển chọn cần phải tiêu biểu,điển hình
,phản ánh một cách đúng đắn nhất những sự vật cần thiết cho nội
dung cần truyền đạt .Tránh khuynh hướng tích luỹ quá nhiều
tranh ảnh rườm rà không phục vụ cho trọng tâm của tiết dạy .Các
nội dung chính cần bố trí nổi bật ,màu sắc trong sáng hài hoà có

tác dụng bồi dưỡng thẩm mỹ.Mỗi hình ảnh,mỗi con số nên trình
bày trên những tranh riêng biệt ,học sinh dễ quan sát và tiếp
nhận kiến thức một cách tập trung.
+ Sưu tầm mẫu vật
Hiện vật bao giờ cũng cụ thể hơn tranh ảnh .Với vật thực học
sinh có điều kiện quan sát bằng nhiều giác quan khác nhau ,do đó
- 11 -
SÁNG KIẾN
Đề tài : Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng
thiết bò dạy học
các thuộc tính của sự vật được ghi nhận đầy đủ ,từ đó nắm vững
kiến thức hơn .
+ Tự làm mô hình
Mô hình cũng có tác dụng như vật thực ,quan sát thuận lợi hơn
tranh ảnh .Có thể tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có để tạo ra
những mô hình cần thiết .
+ Vẽ tranh
Trong sách giáo khoa có nhiều tranh minh hoạ cho nội dung.Có
thể phóng to những tranh này tạo thành tranh giáo khoa ,cân
nhắc kó tác dụng từng hình ảnh để đưa ra những tranh cần phóng.
Giáo viên vào nội dung kiến thức từng bài để tự vẽ tranh minh
hoạ cho bài giảng.vẽ tranh minh hoạ có liên hệ chặt chẽ với lónh
vực nghệ thuật tạo hình từ đường nét,hình khối,bố cục đến hoà
sắc phù hợp với yêu cầu sư phạm,tâm sinh lí lứa tuổi.
- Trong các buổi họp hàng tháng bên cạnh việc giáo viên
thiết bò phải báo cáo các công việc quản lý, sử dụng thiết bò
trong tháng đó thì ban gíam hiệu cũng cần yêu cầu giáo viên bộ
môn (tổ ,khối trưởng ) báo cáo việc sử dụng thiết bò dạy học cho
tiết dạy của mình ,cũng như chỉ ra những ưu điểm,nhược điểm khi
- 12 -

SÁNG KIẾN
Đề tài : Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng
thiết bò dạy học
sử dụng các thiết bò đó trong quá trình giảng dạy .Đồng thời đưa
ra những đề xuất ,kiến nghò (nếu có)
PHẦN BA: PHẦN KẾT LUẬN
Như đã nêu ở phần đầu,thiết bò dạy học có vai trò vô cùng
quan trọng để góp phần tạo nên sự thành công của một tiết dạy,
cũng như góp phần nâng cao hiệu quả cuả giáo dục. Thiết bò dạy
học là một trong những phương tiện không thể thiếu của người
giáo viên trong giờ lên lớp.Nó không những trợ giúp cho người
giáo viên trong quá trình giảng dạy mà còn khiến kích thích sự
tò mò,tìm tòi phát huy khả năng sáng tạo của học sinh ,tạo cho
tiết học thêm sôi nổi,sinh động
Nói tóm lại để thực hiện đúng lời dạy của Hồ Chủ Tòch vó đại
“Vì lợi ích mười năm trồng cây ,vì lợi ích trăm năm trồng người”
cũng như góp phần giáo dục ,đào tạo các thế hệ trở thành những
người có đầy đủ tri thức góp phần xây dựng quê hương đất nước
ngày càng giàu đẹp hơn thì hơn ai hết những thày giáo ,cô giáo
cần phải hoàn thành sứ mệnh của mình một cách tốt nhất cùng
với sự góp phần của các phương tiện trợ giảng ,đặc biệt là thiết
bò dạy học.Các thày giáo cô giáo cần phải hiểu vai trò to lớn của
- 13 -
SÁNG KIẾN
Đề tài : Một số biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng
thiết bò dạy học
thiết bò dạy học trong giảng dạy và tích cực sử dụng cho tiết dạy
của mình.
Trên đây là một vài sáng kiến nhỏ trong việc góp phần nâng
cao hiệu quả sử dụng thiết bò dạy học trong trường học.Tôi rất

mong được sự góp ý quý báu của hội đồng xét duyệt sáng kiến
kinh nghiệm ,của các đồng nghiệp.
Tôi xin chân trọng cảm ơn hội đồng xét duyệt và các đồng
nghiệp đã dành thời gian để đọc bài viết này của tô

Người viết
Nguyễn Thò Minh Yến
- 14 -