Biến chứng của tăng huyết áp kịch phát (Kỳ 1) pptx

Biến chứng của tăng huyết
áp kịch phát
(Kỳ 1)

Trong các bệnh lý tim mạch thì cơn tăng huyết áp kịch phát (THAKP) là
một trong những nguy cơ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, đe dọa đến tính
mạng. Sự hình thành cơn THAKP do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó sự
chủ quan của người bệnh là một yếu tố quan trọng.
Cơn THAKP có thể xuất hiện ở những đối tượng nào?
Cơn THAKP là sự tăng đột ngột của số đo huyết áp vượt rất cao so với
huyết áp bình thường và gây hậu quả nghiêm trọng lên nhiều cơ quan của cơ thể
tại thời điểm huyết áp tăng cao. Huyết áp tâm thu thường tăng trên 180 mmHg và
huyết áp tâm trương thường tăng trên 120 mmHg. Người bệnh cần phải được hạ
huyết áp một cách kịp thời để đề phòng những biến chứng nặng tại các cơ quan
như tim, não, thận và mắt.

Vậy ai là người dễ mắc phải nguy cơ này?
- Trước hết đó là những người đã từ lâu không thăm khám sức khỏe và bị
tăng huyết áp (THA) từ lâu nay nhưng không biết và chỉ khi có cơn THAKP thì
mới được phát hiện. Điều đáng tiếc có thể đi kèm với cơn THAKP là những biểu
hiện nặng như cơn phù phổi cấp do suy tim trái hoặc những dấu hiệu của vỡ mạch
máu não như hôn mê hoặc liệt nửa người THA là bệnh thường gặp ở những
người có tuổi và những người trẻ nhưng có thể trạng béo, người mắc bệnh đái tháo
đường, rối loạn mỡ máu nên đo huyết áp định kỳ, mỗi năm 3 - 4 lần để phát hiện
THA. Người bình thường mà có cảm giác hay nhức đầu, nặng đầu, mặt nóng đỏ,
nhịp tim nhanh cũng nên đo huyết áp để có thể phát hiện kịp thời bệnh THA.
- Cơn THAKP còn gặp ở người bị THA nhưng không điều trị bằng thuốc
đầy đủ theo chỉ dẫn của bác sĩ hoặc đang được điều trị nhưng dừng thuốc đột ngột.
Cũng có thể gặp ở những bệnh nhân THA được điều trị bằng thuốc nhưng những
thuốc hạ áp này có tác dụng không đầy đủ, không được điều chỉnh kịp thời do
người bệnh không đến khám lại theo chỉ dẫn của thầy thuốc. Cơn THAKP cũng có

thể xảy ra nếu người bệnh gặp những sang chấn tinh thần mạnh hoặc khi có những
biến đổi đột ngột của thời tiết, khí hậu (bão từ) mặc dù đã được điều trị đầy đủ
bằng thuốc trước đó.
- Ngoài ra, những trường hợp THA có nguyên nhân nhưng không phát hiện
ra hoặc không được chẩn đoán đúng cũng là những đối tượng dễ bị cơn THAKP.
Thuốc chống THA chỉ hạ áp một cách tạm thời và có những thời điểm trong ngày
thuốc hạ áp không khống chế được số đo huyết áp. Trong số những nguyên nhân
gây THA, u thượng thận gây hội chứng Conn và Pheocromocytoma hoặc hẹp
động mạch thận là những nguyên nhân thường gặp.

Biến chứng nguy hiểm của cơn THAKP
- Biến chứng thường gặp nhất của tăng huyết áp kịch phát (THAKP) là suy
tim trái cấp tính (cả thất trái và nhĩ trái, làm cho bệnh nhân đồng thời xuất hiện
phù phổi cấp.

- THAKP có thể dẫn đến vỡ mạch máu não gây ra những dấu hiệu thần
kinh khu trú như liệt nửa người, liệt nửa mặt và/hoặc liệt cơ vùng hầu họng làm
cho người bệnh khó nói, khó nuốt.
- Nặng hơn, bệnh nhân có thể bị hôn mê ngay trong những giờ đầu, dẫn đến
tàn phế hoặc tử vong.
- THAKP có thể dẫn đến tách thành động mạch chủ. Lớp áo trong và giữa
của động mạch chủ của những người bị THA thường bị xơ vữa, khi áp lực lên
thành động mạch tăng lên đột ngột do huyết áp tăng có thể làm nứt và vỡ lớp áo
trong và giữa của thành động mạch chủ. Từ đó máu sẽ chảy vào các khe nứt gây
phình và tách động mạch chủ.
- THAKP là một trong những nguyên nhân dẫn đến suy thận cấp.
- Mù vĩnh viễn cũng là một hậu quả do THAKP gây ra, đó là tình trạng xuất
huyết nặng ở đáy mắt và vỡ động mạch trung tâm võng mạc khi huyết áp tăng quá
cao và đột ngột.

Tất cả các biến chứng của THAKP đều đặc biệt nguy hiểm vì thế người
bệnh cần tuân thủ chặt chẽ chỉ định điều trị của bác sĩ và tái khám định kỳ, nếu
thấy có dấu hiệu nào khác thường cần phải đến ngay cơ sở y tế.

TS. TẠ MẠNH CƯỜNG
Cơn THAKP có thể xuất hiện ở những đối tượng nào?
Cơn THAKP là sự tăng đột ngột của số đo huyết áp vượt rất cao so với
huyết áp bình thường và gây hậu quả nghiêm trọng lên nhiều cơ quan của cơ thể
tại thời điểm huyết áp tăng cao. Huyết áp tâm thu thường tăng trên 180 mmHg và
huyết áp tâm trương thường tăng trên 120 mmHg. Người bệnh cần phải được hạ
huyết áp một cách kịp thời để đề phòng những biến chứng nặng tại các cơ quan
như tim, não, thận và mắt.

Vậy ai là người dễ mắc phải nguy cơ này?
- Trước hết đó là những người đã từ lâu không thăm khám sức khỏe và bị
tăng huyết áp (THA) từ lâu nay nhưng không biết và chỉ khi có cơn THAKP thì
mới được phát hiện. Điều đáng tiếc có thể đi kèm với cơn THAKP là những biểu
hiện nặng như cơn phù phổi cấp do suy tim trái hoặc những dấu hiệu của vỡ mạch
máu não như hôn mê hoặc liệt nửa người THA là bệnh thường gặp ở những
người có tuổi và những người trẻ nhưng có thể trạng béo, người mắc bệnh đái tháo
đường, rối loạn mỡ máu nên đo huyết áp định kỳ, mỗi năm 3 - 4 lần để phát hiện
THA. Người bình thường mà có cảm giác hay nhức đầu, nặng đầu, mặt nóng đỏ,
nhịp tim nhanh cũng nên đo huyết áp để có thể phát hiện kịp thời bệnh THA.
- Cơn THAKP còn gặp ở người bị THA nhưng không điều trị bằng thuốc
đầy đủ theo chỉ dẫn của bác sĩ hoặc đang được điều trị nhưng dừng thuốc đột ngột.
Cũng có thể gặp ở những bệnh nhân THA được điều trị bằng thuốc nhưng những
thuốc hạ áp này có tác dụng không đầy đủ, không được điều chỉnh kịp thời do
người bệnh không đến khám lại theo chỉ dẫn của thầy thuốc. Cơn THAKP cũng có
thể xảy ra nếu người bệnh gặp những sang chấn tinh thần mạnh hoặc khi có những
biến đổi đột ngột của thời tiết, khí hậu (bão từ) mặc dù đã được điều trị đầy đủ

bằng thuốc trước đó.
- Ngoài ra, những trường hợp THA có nguyên nhân nhưng không phát hiện
ra hoặc không được chẩn đoán đúng cũng là những đối tượng dễ bị cơn THAKP.
Thuốc chống THA chỉ hạ áp một cách tạm thời và có những thời điểm trong ngày
thuốc hạ áp không khống chế được số đo huyết áp. Trong số những nguyên nhân
gây THA, u thượng thận gây hội chứng Conn và Pheocromocytoma hoặc hẹp
động mạch thận là những nguyên nhân thường gặp.