Rôm sảy - Nguyên nhân, phương pháp điều trị và cách phòng bệnh (Kỳ 1) doc

Rôm sảy - Nguyên nhân, phương pháp
điều trị và cách phòng bệnh
(Kỳ 1)

Rôm sảy ( prickly heat, miliaria ) gây bệnh chủ yếu ở trẻ em nhưng bệnh
còn có thể xảy ra ở 1/3 người lớn sống trong vùng khí hậu nhiệt đới và có thể ảnh
hưởng đến tất cả mọi người khi khí hậu nóng và ẩm.
Bệnh phát triển khi các ống dẫn mồ hôi bị nghẽn và mồ hôi bị ứ đọng lại
dưới da. Triệu chứng lần lượt xuất hiện từ các mụn nước dưới da đến các sẩn đỏ
sâu hơn, có thể gây cảm giác bị châm chít và ngứa nhiều. Thông thường, rôm sảy
có thể tự khỏi nhưng một vài dạng nặng phải cần được điều trị. Phương pháp tốt
nhất để đẩy lùi các triệu chứng là làm lạnh da và chống tiết mồ hôi.



I. Triệu chứng
- Ở trẻ em, rôm sảy có chủ yếu ở da đầu, cổ, vai, ngực và lưng nhưng cũng
có thể có thêm ở kẽ nách, háng.
- Ở người lớn, rôm sảy phát triển ở các nếp gấp của da và những vị trí cọ
sát của quần áo.
Có 3 dạng lâm sàng của rôm sảy được phân loại dựa theo vị trí ống dẫn mồ
hôi bị tắt nghẽn.

1. Miliaria crystallina (Rôm sảy kết tinh)



Đây là dạng nhẹ của rôm sảy, ảnh hưởng đến ống tuyến mồ hôi ở lớp
sừng (stratum corneum), lớp ngoài cùng của da. Miliaria crystallina biểu hiện bởi
những mụn nước nông, nhỏ, trong, và những sẩn dễ vỡ nhưng không ngứa, không
đau.

Các sang thương này có thể tự biến mất sau vài ngày nhưng có thể tái phát
khi khí hậu nóng-ẩm trở lại. Bệnh chủ yếu xảy ra ở trẻ sơ sinh nhưng cũng có thể
có ở người lớn, nhất là trong những trường hợp di chuyển đột ngột từ vùng khí hậu
ôn đới sang vùng khí hậu nhiệt đới.

2. Miliaria rubra (Rôm sảy đỏ)



Xảy ra ở vị trí sâu hơn trong lớp thượng bì (epidermis) của da. Miliaria
rubra gây ra những sẩn đỏ có cảm giác đau nhói và ngứa nhiều. Thường có ít hay
không có mồ hôi (anhidrosis) ở vùng da bị ảnh hưởng. Người lớn có thể bị
miliaria rubra một thời gian ngắn sau khi vào vùng có khí hậu nóng nhưng sang
thương cũng có thể xuất hiện sau phơi nhiễm nóng nhiều tháng.
Trẻ em thường bị rôm sảy dạng này trong khoảng thời gian từ 1-3 tuần sau
sinh.
3. Miliaria profunda (Rôm sảy sâu)
Đây là dạng rôm sảy ít gặp, xảy ra chủ yếu ở những người lớn đã bị nhiều
đợt rôm sảy đỏ. Bệnh gây ảnh hưởng ở lớp bì (dermis) là lớp sâu hơn của da và
xuất hiện sớm sau khi vận động hay các hoạt động làm đổ nhiều mồ hôi. Các sang
thương rôm sảy sâu thì chắc và có màu thịt giống thịt ngỗng. Mặc dù không gây
khó chịu nhiều, miliaria profunda có thể gây tình trạng không có mồ hôi lan rộng
đưa đến hội chứng kiệt sức do nóng:chóng mặt, buồn nôn, mạch nhanh.