Tổng Quan về Sỏi Thận ở Người lớn
(Kỳ 4)
Điều trị sỏi thận (tt)
2. Điều trị Nội khoa
- Một số thuốc có thể giúp ngăn ngừa sỏi canxi và sỏi acid uric. Những loại
thuốc này kiểm soát độ acid hoặc kiềm trong nước tiểu, yếu tố quan trọng trong
hình thành tinh thể.
- Allopurinol có thể hữu ích trong một số trường hợp tăng uric niệu
(hyperuricosuria).
- Cần cố gắng kiểm soát tăng calci niệu, từ đó ngăn ngừa sỏi canxi, bằng
một số thuốc lợi tiểu, như hydrochlorothiazide chẳng hạn. Những loại thuốc này
làm giảm lượng canxi do thận đào thải vào nước tiểu bằng cách thúc đẩy xương
giữ lại canxi. Chúng có tác dụng tốt nhất khi lượng natri nhập vào cơ thể thấp.
- Hiếm khi dùng thuốc cellulose natri phosphat cho bệnh nhân tăng calci
niệu. Thuốc này gắn kết với canxi trong ruột, ngăn ngừa canxi thoát vào nước tiểu.
- Nếu không thể kiểm soát được sỏi cystine bằng cách uống nhiều chất
lỏng, có thể dùng các thuốc như Thiola và Cuprimine, giúp giảm lượng cystine
trong nước tiểu.
- Đối với những sỏi struvite đã được lấy ra hoàn toàn, bước đầu tiên của
việc phòng chống là giữ cho nước tiểu không còn các vi khuẩn có khả năng gây
nhiễm trùng. Nước tiểu bệnh nhân sẽ được kiểm tra thường xuyên để đảm bảo là
không còn sự hiện diện của vi khuẩn.
- Nếu không loại bỏ được sỏi struvite, có thể dùng acetohydroxamic acid
(AHA). AHA được sử dụng dài ngày kết hợp với các thuốc kháng sinh để ngăn
chặn nhiễm trùng dẫn đến sự tăng trưởng của sỏi.
- Những bệnh nhân cường tuyến cận giáp (hyperparathyroidism) đôi khi có
sỏi canxi. Hướng điều trị trong các trường hợp này thường là phẫu thuật để loại bỏ
các tuyến cận giáp khu trú ở cổ. Trong hầu hết các trường hợp, chỉ có một trong
các tuyến cận giáp phì đại. Cắt bỏ các tuyến sẽ điều trị dứt điểm vấn đề cường cận
giáp và sỏi thận của bệnh nhân.
3. Điều trị phẫu thuật
Phẫu thuật có thể cần thiết để loại bỏ sỏi thận khi nó:
+ Không thoát ra được sau một thời gian phù hợp và là nguyên nhân gây
đau liên tục
+ Quá lớn để tự thoát ra được hay đã bị kẹt ở một vị trí khó khăn
+ Chặn dòng chảy của nước tiểu
+ Gây ra nhiễm trùng đường tiết niệu tiếp diễn
+ Gây thương tổn mô thận hoặc gây ra chảy máu liên tục
+ Tăng kích thước khi theo dõi trên phim Xquang
Mãi cho đến 20 năm về trước, phẫu thuật mở là cần thiết để loại bỏ sỏi.
Thời gian để phục hồi sau phẫu thuật là từ 4-6 tuần. Hiện nay, việc điều trị sỏi
được cải tiến đáng kể, và nhiều tùy chọn không cần đến phẫu thuật mở đã có thể
được thực hiện trên cơ sở ngoại trú.
4.Tán sỏi ngoài cơ thể bằng sóng xung (Extracorporeal Shock Wave
Lithotripsy=ESWL)
- Tán sỏi ngoài cơ thể bằng sóng xung (ESWL) là thủ thuật được sử dụng
thường xuyên nhất trong điều trị sỏi thận. Trong ESWL, sóng xung được tạo ra
bên ngoài cơ thể, đi qua da và mô cơ thể cho đến khi va chạm vào cấu trúc sỏi cô
đặc hơn. Sỏi bị phá vỡ thành những hạt nhỏ và có thể thoát dễ dàng ra ngoài qua
nước tiểu.
- Có nhiều kiểu thiết bị ESWL. Hầu hết các thiết bị sử dụng X quang hoặc
siêu âm để giúp bác sĩ phẫu thuật xác định vị trí sỏi trong thời gian điều trị. Cần
thực hiện vô cảm cho hầu hết các loại thủ thuật ESWL.
- Trong nhiều trường hợp, ESWL có thể được thực hiện trên cơ sở ngoại
trú. Thời gian phục hồi tương đối ngắn, và hầu hết bệnh nhân đều có thể tiếp tục
hoạt động bình thường trong một vài ngày.
- Biến chứng có thể xảy ra với ESWL:
+ Một số bệnh nhân có máu trong nước tiểu một vài ngày sau khi điều trị.
Các sóng xung có thể gây bầm tím và khó chịu ở bụng hoặc sau lưng.
+ Để giảm nguy cơ biến chứng, bệnh nhân nên tránh dùng aspirin và các
thuốc ảnh hưởng đến chức năng đông máu khác trong thời gian vài tuần trước khi
điều trị.
+ Đôi khi, các hạt sỏi vỡ gây tắc nghẽn nhẹ khi chúng đi qua đường tiết
niệu và gây khó chịu. Trong một số trường hợp, cần đặt stent qua bàng quang vào
niệu quản để giúp các mảnh sỏi thoát qua dễ dàng hơn.
+ Đôi khi sỏi không vỡ hoàn toàn trong một lần điều trị, và có thể phải cần
đến nhiều đợt trị liệu bổ sung.
Như đối với bất kỳ thủ thuật, phẫu thuật can thiệp nào, những rủi ro và biến
chứng tiềm năng cần phải được thảo luận kỹ với bệnh nhân trước khi quyết định
điều trị. Thân mời bạn đọc tham khảo thêm thông tin về phương pháp
Dùng sóng xung để tán sỏi ngoài cơ thể
Sóng xung phá hủy sỏi lớn thành những mảnh sỏi nhỏ hơn
Tán sỏi ngoài cơ thể bằng sóng xung (Extracorporeal Shock Waves
Lithotripsy)