THUYẾT TRÌNH "PHONG CÁCH TRÀ TRÊN THẾ GIỚI" pdf

1
1
PHONG CÁCH UỐNGTRÀ TRÊN THẾ GIỚI
PHONG CÁCH TRÀ TRÊN THẾ GIỚI
PHONG CÁCH TRÀ TRÊN THẾ GIỚI
Người thực hiện:
Người thực hiện:
Nguyễn Văn Dụ
Nguyễn Văn Dụ
Ka Dọp
Ka Dọp
Hoàng Thị Duyên
Hoàng Thị Duyên
Nguyễn Thị Giác
Nguyễn Thị Giác
Trần Thị Mến
Trần Thị Mến
Nguyễn Thị Phượng
Nguyễn Thị Phượng
Huỳnh Thị Thu Thảo
Huỳnh Thị Thu Thảo
Vũ Hà Diễm Thu
Vũ Hà Diễm Thu
Nguyễn Văn Toản
Nguyễn Văn Toản
Nhóm 2
Nhóm 2

2
2
PHONG CÁCH TRÀ UỐNG TRÊN THẾ GIỚI
I.
I.
Sự hình thành phong cách uống trà
Sự hình thành phong cách uống trà
II.
II.
Phong cách uống trà
Phong cách uống trà
III.
III.
Yêu cầu đối với trà
Yêu cầu đối với trà




3
3
PHONG CÁCH TRÀ UỐNG TRÊN THẾ GIỚI
I
I
.
.

Sự hình thành phong cách uống trà
Sự hình thành phong cách uống trà
.
.
-
-
Lịch sử uống trà của người Nga đã có hơn 300 năm.
Lịch sử uống trà của người Nga đã có hơn 300 năm.
Năm 1638 trà được đưa từ Mông Cổ vào nước Nga.
Năm 1638 trà được đưa từ Mông Cổ vào nước Nga.
- N
- N
ăm 1664 trà được nhập vào nước Anh,
ăm 1664 trà được nhập vào nước Anh,
từ Ấn Độ. Người Anh uống trà vào buổi sáng, buổi trưa,
từ Ấn Độ. Người Anh uống trà vào buổi sáng, buổi trưa,
buổi chiều và cả trong khi làm việc. Phong cách uống
buổi chiều và cả trong khi làm việc. Phong cách uống
trà của người Anh thực dụng.
trà của người Anh thực dụng.
- Người Mỹ thì người ta thích uống các loại trà hoà tan.
- Người Mỹ thì người ta thích uống các loại trà hoà tan.
- Ở một số nước Bắc phi người ta uống trà thì bỏ thêm đường
- Ở một số nước Bắc phi người ta uống trà thì bỏ thêm đường
phèn và uống khi ăn bánh bao và trái oliu.
phèn và uống khi ăn bánh bao và trái oliu.
- Tại Áo, người dân ở đây người ta ăn lá chè.
- Tại Áo, người dân ở đây người ta ăn lá chè.
- Tại Hà Lan người dân khi uống trà người ta bỏ thêm hoa hồng
- Tại Hà Lan người dân khi uống trà người ta bỏ thêm hoa hồng

hoặc lá đào.
hoặc lá đào.




4
4
PHONG CÁCH TRÀ UỐNG TRÊN THẾ GIỚI
II. Phong cách uống trà trên thế giới
II. Phong cách uống trà trên thế giới
Trên thế giới có 4 nền phong cách uống trà
Trên thế giới có 4 nền phong cách uống trà
lớn là:
lớn là:
-Trà đạo Nhật Bản
-Trà đạo Nhật Bản
-Kungfu trà Trung Quốc
-Kungfu trà Trung Quốc
-Phong trà Việt Nam
-Phong trà Việt Nam
-Phong cách trà của Triều Tiên.
-Phong cách trà của Triều Tiên.




5
5
PHONG CÁCH TRÀ UỐNG TRÊN THẾ GIỚI

II.1. Phong trà Việt Nam
II.1. Phong trà Việt Nam
-
-
Việt Nam là một trong những nôi cổ nhất của cây chè của thế
Việt Nam là một trong những nôi cổ nhất của cây chè của thế
giới.
giới.
- Tục uống chè của Việt Nam có ít nhất cũng từ thế kỉ thứ 9.
- Tục uống chè của Việt Nam có ít nhất cũng từ thế kỉ thứ 9.
- Vùng Suối Giàng (Văn Chấn - Nghĩa Lộ - Yên Bái), trên độ
- Vùng Suối Giàng (Văn Chấn - Nghĩa Lộ - Yên Bái), trên độ
cao 1.000 m so với mặt biển, có một rừng chè hoang khoảng
cao 1.000 m so với mặt biển, có một rừng chè hoang khoảng
40.000 cây chè dại, trong đó có một cây chè cổ thụ lớn nhất,
40.000 cây chè dại, trong đó có một cây chè cổ thụ lớn nhất,
ba người ôm không xuể.
ba người ôm không xuể.




6
6
PHONG CÁCH TRÀ UỐNG TRÊN THẾ GIỚI
Phong cách chè của người Việt thể hiện ở các mặt sau:
Phong cách chè của người Việt thể hiện ở các mặt sau:
-
Ý nghĩa của hương vị, màu sắc nước chè.
Ý nghĩa của hương vị, màu sắc nước chè.

-
Cách mời trà.
Cách mời trà.
-
Cách uống trà.
Cách uống trà.
-
Thú uống trà: uống buổi sáng, đối ẩm, quần ẩm, tứ
Thú uống trà: uống buổi sáng, đối ẩm, quần ẩm, tứ
ẩm…
ẩm…
-
Hội uống trà: thưởng trà đầu xuân, hội trà ngũ hương,
Hội uống trà: thưởng trà đầu xuân, hội trà ngũ hương,
uống trà thưởng hoa.
uống trà thưởng hoa.
II.1. Phong trà Việt Nam
II.1. Phong trà Việt Nam




7
7
PHONG CÁCH TRÀ UỐNG TRÊN THẾ GIỚI
-
Người Việt có thể uống trà mọi nơi: trên phản tre, sập
Người Việt có thể uống trà mọi nơi: trên phản tre, sập
gỗ, chiếu cói hay ngồi bờ ruộng, chân đê, trong thư
gỗ, chiếu cói hay ngồi bờ ruộng, chân đê, trong thư

phòng hay một mình một ấm giữa trời. Dù uống trong
phòng hay một mình một ấm giữa trời. Dù uống trong
chén ngọc, chén sành sứt mẻ hay trong cái gáo dừa,
chén ngọc, chén sành sứt mẻ hay trong cái gáo dừa,
chén trà vẫn vậy, vẫn là chất xúc tác giúp con người
chén trà vẫn vậy, vẫn là chất xúc tác giúp con người
giao hòa với thiên nhiên, với cuộc đời. Văn hóa trà Việt
giao hòa với thiên nhiên, với cuộc đời. Văn hóa trà Việt
lan tỏa mọi nơi, dù lầu son gác tía hay mái tranh nghèo
lan tỏa mọi nơi, dù lầu son gác tía hay mái tranh nghèo
đều “bình đẳng” trước trà
đều “bình đẳng” trước trà
II.1. Phong trà Việt Nam
II.1. Phong trà Việt Nam




8
8
PHONG CÁCH TRÀ UỐNG TRÊN THẾ GIỚI
-
Chè được nấu trong siêu, hay nấm trong những ấm bình thường, và được
Chè được nấu trong siêu, hay nấm trong những ấm bình thường, và được
đựng trong những ấm tích…
đựng trong những ấm tích…
II.1. Phong trà Việt Nam
II.1. Phong trà Việt Nam

9
9
PHONG CÁCH TRÀ UỐNG TRÊN THẾ GIỚI
Phong trà Việt có thể chia làm hai loại:
Phong trà Việt có thể chia làm hai loại:
- Trà bác học: giành cho những người quý tộc.
- Trà bác học: giành cho những người quý tộc.
- Trà dân gian: cách uống dân giã bình thường. Không cầu kì, câu lệ.
- Trà dân gian: cách uống dân giã bình thường. Không cầu kì, câu lệ.
II.1. Phong trà Việt Nam
II.1. Phong trà Việt Nam




10
10
PHONG CÁCH TRÀ UỐNG TRÊN THẾ GIỚI
II.2. Trà đạo Nhật Bản
II.2. Trà đạo Nhật Bản
-
-
Trà Nhật có nguồn gốc từ Trung Quốc. Năm 1191 do nhà sư
Trà Nhật có nguồn gốc từ Trung Quốc. Năm 1191 do nhà sư
EiSai mang giống từ trung quốc về. Và hơn 500 năm họ chỉ
EiSai mang giống từ trung quốc về. Và hơn 500 năm họ chỉ
dùng ở dạng bột.
dùng ở dạng bột.

- Vào cuối thế kỉ XVI, Trà Đạo đã được Trà sư Sen no Rikyu
- Vào cuối thế kỉ XVI, Trà Đạo đã được Trà sư Sen no Rikyu
hoàn thiện
hoàn thiện
- Đến đầu thế kỉ XIX, tức là cuối thời kì Edo (1603-1868), văn
- Đến đầu thế kỉ XIX, tức là cuối thời kì Edo (1603-1868), văn
hóa Trà Nhật đã thực sự phát triển rộng khắp, việc uống trà đã
hóa Trà Nhật đã thực sự phát triển rộng khắp, việc uống trà đã
thực sự phổ biến trong mọi tầng lớp nhân dân với hàng loạt
thực sự phổ biến trong mọi tầng lớp nhân dân với hàng loạt
tiệm trà mọc lên
tiệm trà mọc lên




11
11
PHONG CÁCH TRÀ UỐNG TRÊN THẾ GIỚI
II.2. Trà đạo Nhật Bản
II.2. Trà đạo Nhật Bản
- Trà đạo nhật bản nó giống như bao đạo khác nó có các
- Trà đạo nhật bản nó giống như bao đạo khác nó có các
tín đồ giáo
tín đồ giáo
- Trà đạo có các môn: trà thời – trà quán, trà thất – trà
- Trà đạo có các môn: trà thời – trà quán, trà thất – trà
cụ - trà hữu – trà nhân…
cụ - trà hữu – trà nhân…

12
12
PHONG CÁCH TRÀ UỐNG TRÊN THẾ GIỚI
II.2. Trà đạo Nhật Bản
II.2. Trà đạo Nhật Bản
-
Triết lý Trà:Trà đạo của Nhật Bản được xem là nghệ thuật tĩnh
Triết lý Trà:Trà đạo của Nhật Bản được xem là nghệ thuật tĩnh
tâm, đây là hình thức chỉnh sửa thân tâm phô bày rõ nét, là
tâm, đây là hình thức chỉnh sửa thân tâm phô bày rõ nét, là
mang lại sự bình yên, thanh thản cho người uống trà; sự êm
mang lại sự bình yên, thanh thản cho người uống trà; sự êm
dịu của tâm hồn và sự khỏe mạnh của thể xác.
dịu của tâm hồn và sự khỏe mạnh của thể xác.
-
Nói đến Trà đạo là nói đến Thiền. Và “khi đã xem Trà đạo là
Nói đến Trà đạo là nói đến Thiền. Và “khi đã xem Trà đạo là
một phương tiện để tu tập Thiền, chúng ta nên biết qua bốn
một phương tiện để tu tập Thiền, chúng ta nên biết qua bốn
đức tính cao quý của Trà đạo. Đó là: Hòa, Kính, Thanh
đức tính cao quý của Trà đạo. Đó là: Hòa, Kính, Thanh
, Tịch.
, Tịch.

13
13
PHONG CÁCH TRÀ UỐNG TRÊN THẾ GIỚI
II.2. Trà đạo Nhật Bản
II.2. Trà đạo Nhật Bản
-
-
Trà đạo của Nhật Bản rất cầu kì và có một nghi thức pha trà
Trà đạo của Nhật Bản rất cầu kì và có một nghi thức pha trà
khuôn khổ, nó cũng là một phương thức chiêu đãi khách, tu
khuôn khổ, nó cũng là một phương thức chiêu đãi khách, tu
tâm dưỡng thần, chuyện trò giao tế, Trà đạo bao gồm những
tâm dưỡng thần, chuyện trò giao tế, Trà đạo bao gồm những
nghi lễ thiêng liêng thấm đượm chất tâm linh tôn giáo, khiến
nghi lễ thiêng liêng thấm đượm chất tâm linh tôn giáo, khiến
cuộc thưởng trà trở thành một cuộc lễ.
cuộc thưởng trà trở thành một cuộc lễ.




14
14
PHONG CÁCH TRÀ UỐNG TRÊN THẾ GIỚI
II.2. Trà đạo Nhật Bản
II.2. Trà đạo Nhật Bản
-
Nghi thức được bắt đầu cử hành tại một phòng trà đơn giản nhưng trang

Nghi thức được bắt đầu cử hành tại một phòng trà đơn giản nhưng trang
nhã gọi là “Trà Thất” (Tea House). Trong phòng trưng bày tranh – bàn –
nhã gọi là “Trà Thất” (Tea House). Trong phòng trưng bày tranh – bàn –
trà cụ (Ấm, chén, bình đựng trà, bình chuyên, bình hãm trà, bếp lò than,
trà cụ (Ấm, chén, bình đựng trà, bình chuyên, bình hãm trà, bếp lò than,
nồi châm trà, gáo pha trà, đồ gạt trà).
nồi châm trà, gáo pha trà, đồ gạt trà).
-
Có 2 hình thức uống trà: một loại là một chén trà mời toàn thể những
Có 2 hình thức uống trà: một loại là một chén trà mời toàn thể những
người tham gia luân lưu nhâm nhi thưởng thức, mỗi người một ngụm; còn
người tham gia luân lưu nhâm nhi thưởng thức, mỗi người một ngụm; còn
một loại là mỗi người một chén.
một loại là mỗi người một chén.
-
Trong phòng trà, không được nói chuyện ồn ào, không nói chuyện thế tục.
Trong phòng trà, không được nói chuyện ồn ào, không nói chuyện thế tục.
Khi cử hành trà đạo, khách chủ ngồi vào chiếu, do trà sư chủ trì nghi thức
Khi cử hành trà đạo, khách chủ ngồi vào chiếu, do trà sư chủ trì nghi thức
theo một trình tự pha trà nhất định.
theo một trình tự pha trà nhất định.
-
Khách uống trà phải dùng hai tay nâng bát trà, đưa bát trà từ trái qua phải
Khách uống trà phải dùng hai tay nâng bát trà, đưa bát trà từ trái qua phải
một vòng, và nhất định trong vòng ba ngụm phải uống hết. Ngụm cuối
một vòng, và nhất định trong vòng ba ngụm phải uống hết. Ngụm cuối
cùng nên có kèm theo một tiếng “khà” nho nhỏ để biểu thị sự tán thưởng
cùng nên có kèm theo một tiếng “khà” nho nhỏ để biểu thị sự tán thưởng
khen ngợi
khen ngợi

15
15
PHONG CÁCH TRÀ UỐNG TRÊN THẾ GIỚI
II.2. Trà đạo Nhật Bản
II.2. Trà đạo Nhật Bản
Nghệ thuật pha trà:
Nghệ thuật pha trà:
-
-
Đun nước nóng bằng bếp lò than (trà nhân cảm nhận nước nóng 60
Đun nước nóng bằng bếp lò than (trà nhân cảm nhận nước nóng 60
0
0
C) –
C) –
tráng ấm và bỏ trà vào – dùng gáo bằng gỗ châm nước vào hãm vài phút
tráng ấm và bỏ trà vào – dùng gáo bằng gỗ châm nước vào hãm vài phút
cho trà ngấm – rót vào bình chuyên – rót ra chén.
cho trà ngấm – rót vào bình chuyên – rót ra chén.
- Gồm bốn giai đoạn. Bước đầu tiên được gọi là “Hoài thạch”. Sau khi những
- Gồm bốn giai đoạn. Bước đầu tiên được gọi là “Hoài thạch”. Sau khi những
người khách đã an vị, chủ nhà sẽ mời khách dùng một ít thức ăn điểm tâm

người khách đã an vị, chủ nhà sẽ mời khách dùng một ít thức ăn điểm tâm
(thường là bánh). Bước thứ hai là “Trung lập”. Khách sau khi dùng món
(thường là bánh). Bước thứ hai là “Trung lập”. Khách sau khi dùng món
điểm tâm xong sẽ đi xuống Trà đình và ngồi nghỉ tại đó. Sau đó là “Ngự
điểm tâm xong sẽ đi xuống Trà đình và ngồi nghỉ tại đó. Sau đó là “Ngự
tòa nhập”, lúc này khách sẽ được dâng trà đặc. Và cuối cùng là dùng “trà
tòa nhập”, lúc này khách sẽ được dâng trà đặc. Và cuối cùng là dùng “trà
loãng”. Có hai cách pha trà: pha đặc và pha loãng. Trà đặc thông thường
loãng”. Có hai cách pha trà: pha đặc và pha loãng. Trà đặc thông thường
ba người thay nhau uống một bát, mỗi người ba hớp rưỡi hết 1/3 bát. Trà
ba người thay nhau uống một bát, mỗi người ba hớp rưỡi hết 1/3 bát. Trà
loãng mỗi người uống riêng một bát.
loãng mỗi người uống riêng một bát.






16
16
PHONG CÁCH TRÀ UỐNG TRÊN THẾ GIỚI
II.2. Trà đạo Nhật Bản
II.2. Trà đạo Nhật Bản
-
-
Trà đạo đã hình thành nhiều trường phái khác nhau, chủ yếu có ba trường
Trà đạo đã hình thành nhiều trường phái khác nhau, chủ yếu có ba trường
phái lớn là: Risenka, Hyosenka và Bushakoro Senka. Mỗi nhà đều theo chế
phái lớn là: Risenka, Hyosenka và Bushakoro Senka. Mỗi nhà đều theo chế

độ gia truyền - tức là con thường kế nghiệp bố làm người chủ trì trà đạo
độ gia truyền - tức là con thường kế nghiệp bố làm người chủ trì trà đạo
của gia đình đó.
của gia đình đó.
- Nghệ thuật Trà Đạo còn có 7 quy tắc:
- Nghệ thuật Trà Đạo còn có 7 quy tắc:
Trà cần đậm nhạt vừa miệng.
Trà cần đậm nhạt vừa miệng.
Lửa to nhỏ vừa phải.
Lửa to nhỏ vừa phải.
Tùy theo thời tiết bốn mùa mà để cho độ nóng của trà thích ứng theo.
Tùy theo thời tiết bốn mùa mà để cho độ nóng của trà thích ứng theo.
Hoa cắm trong phòng phải tươi mới.
Hoa cắm trong phòng phải tươi mới.
Người đến thưởng trà phải đến sớm.
Người đến thưởng trà phải đến sớm.
Bất luận trời mưa hay nắng cũng phải mang áo mưa theo.
Bất luận trời mưa hay nắng cũng phải mang áo mưa theo.
Quan tâm chu đáo đến khách, kể cả khách của khách
Quan tâm chu đáo đến khách, kể cả khách của khách
.
.




17
17
PHONG CÁCH TRÀ UỐNG TRÊN THẾ GIỚI
II.2. Trà đạo Nhật Bản

II.2. Trà đạo Nhật Bản
-
-
Thời gian tổ chức trà đạo chia ra làm 4 loại: trà sáng
Thời gian tổ chức trà đạo chia ra làm 4 loại: trà sáng
(7h
(7h
sáng
sáng
), sau ăn cơm (8h sáng), giữa trưa (12h
), sau ăn cơm (8h sáng), giữa trưa (12h
trưa) và câu chuyện buổi tối (6h tối).
trưa) và câu chuyện buổi tối (6h tối).






18
18
PHONG CÁCH TRÀ UỐNG TRÊN THẾ GIỚI
III. Yêu cầu đối với trà
III. Yêu cầu đối với trà
-
Uống trà không chỉ có lợi ích cho sức khỏe, giúp chống lão hóa nhanh,
Uống trà không chỉ có lợi ích cho sức khỏe, giúp chống lão hóa nhanh,
cung cấp một số Vitamin (B
cung cấp một số Vitamin (B
1

1
, PP…), nhưng còn giúp con người cảm thấy
, PP…), nhưng còn giúp con người cảm thấy
sảng khoái tinh thần, giúp con người tĩnh tâm, thanh thản và giúp con
sảng khoái tinh thần, giúp con người tĩnh tâm, thanh thản và giúp con
người hướng thiện, lánh xa điều ác.
người hướng thiện, lánh xa điều ác.
-
Ngành chè càng ngày càng phát triển và cho thu nhập cao, tạo thêm cơ cấu
Ngành chè càng ngày càng phát triển và cho thu nhập cao, tạo thêm cơ cấu
ngành trong nông nghiệp và nền kinh tế quốc dân…
ngành trong nông nghiệp và nền kinh tế quốc dân…
-
Chúng ta cần đầu tư hơn nữa vào ngành này, và cần chú trọng hơn nữa vào
Chúng ta cần đầu tư hơn nữa vào ngành này, và cần chú trọng hơn nữa vào
chất lượng chè và an toàn chất lượng chè.
chất lượng chè và an toàn chất lượng chè.
-
Trà còn có vai trò giúp chúng ta phòng, ngăn ngừa một số chất phóng xạ,
Trà còn có vai trò giúp chúng ta phòng, ngăn ngừa một số chất phóng xạ,
chống bệnh ung thư, một số bệnh đường ruột…
chống bệnh ung thư, một số bệnh đường ruột…
-
Chúng ta nên tuyên truyền lợi ích của trà và tạo thói quen uống trà, đây là
Chúng ta nên tuyên truyền lợi ích của trà và tạo thói quen uống trà, đây là
thói quen tốt có lợi cho sức khỏe và phòng chống bệnh tật…
thói quen tốt có lợi cho sức khỏe và phòng chống bệnh tật…

19
19
PHONG CÁCH TRÀ UỐNG TRÊN THẾ GIỚI
Tài liệu tham khảo
Tài liệu tham khảo
-
Trà Đạo, Nguyễn Bá Hoàn, Nxb. Thuận Hóa, 2003.
Trà Đạo, Nguyễn Bá Hoàn, Nxb. Thuận Hóa, 2003.
-
Vũ trung tùy bút. NXB Trẻ, 1989.
Vũ trung tùy bút. NXB Trẻ, 1989.
-
Onthi.com.
Onthi.com.
-
Facebook.com/tapchixuavanay.
Facebook.com/tapchixuavanay.
-
History.com
History.com
-
www.traviet.org
www.traviet.org

20
20
PHONG CÁCH TRÀ UỐNG TRÊN THẾ GIỚI
Chân thành cảm ơn sự quan tâm
Chân thành cảm ơn sự quan tâm
lắng nghe của các bạn
lắng nghe của các bạn
Chúc các bạn thành công trong
Chúc các bạn thành công trong
cuộc sống
cuộc sống