Chương 1: Đại cương tiền tệ ppt

07/02/14
1
CHƯƠNG I
ĐẠI CƯƠNG TIỀN TỆ
07/02/14
2
Nội dung nghiên cứu

SỰ RA ĐỜI TIỀN TỆ

CÁC CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ

CHỨC NĂNG TIỀN TỆ
SỰ RA ĐỜI CỦA TIỀN TEÄ
- Sự ra đời của tiền gắn liền với quá
trình phát triển của sản xuất và lưu thông
hàng hóa.
SX sản phẩm Trao đổi Cần phải
có phương tiện trao đổi Tiền tệ xuất
hiện
07/02/14
4
Các giai đoạn phát triển nền sản xuất hàng
hoá:

Sản xuất tự cung – tự cấp

Sản xuất hàng hoá: H-H.

Sản xuất hàng hoá - tiền tệ: H-T-H
SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN TIỀN TỆ

07/02/14
5
CÁC HÌNH THÁI TIỀN TỆ:

Tiền tệ dưới dạng hàng hoá

Phi kim loại .

Kim loại.

Tín tệ:

Tín tệ kim loại.

Tiền giấy.

Tiền giấy khả hoán.

Tiền giấy pháp định (Fiat money).

Các hình thức khác của tiền tệ:

Bút tệ:

Thẻ thanh toán (E-money)
SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN TIỀN TỆ
07/02/14
6
TIỀN TỆ DƯỚI DẠNG HÀNG HOÁ (HOÁ TỆ)
Một hàng hoá nào đó giữ vai trò của vật

trung gian trao đổi được gọi là hoá tệ.


Bản thân tiền tệ là một hàng hoá, có giá trị
và giá trị sử dụng.

Hàng hoá này thuộc loại hàng hoá “đặc
biệt”, được một nhóm người hay toàn bộ xã
hội thừa nhận làm “vật ngang giá “để làm
cho quá trình trao đổi thuận tiện hơn.
07/02/14
7
TIỀN TỆ DƯỚI DẠNG HÀNG HOÁ (HOÁ TỆ)

Hoá tệ không kim loại: (từ 2000 năm BC).
Hình thái đầu tiên của tiền tệ có vẻ lạ lùng,
nó có thể là những vật trang sức hay những
thứ để ăn.
Thổ dân ở bờ biển châu Á, châu Phi trước
đây dùng những võ sò, ốc để làm tiền; gạo
được dùng làm tiền ở vùng quần đảo
Philippines, hay như những điếu thuốc lá
được dùng làm “tiền” trong những trại tù
binh của Mỹ. v.v.
07/02/14
8
TIỀN TỆ DƯỚI DẠNG HÀNG HOÁ (HOÁ TỆ)
Hoá tệ kim loại: (từ thế kỷ VII trước CN)
Đây cũng là loại tiền tệ xuất phát từ hàng
hoá nhưng hàng hoá ở đây là hàng hoá kim

loại .
Mới đầu những kim loại thông thường
như: đồng, kẻm, chì … được sử dùng làm tiền
tệ, nhưng về sau bạc, vàng được sử dụng làm
tiền tệ và cưới cùng vàng đóng vai trò độc tôn
làm tiền tệ cho đến ngày nay.
07/02/14
9
TÍN TỆ:
Tín tệ hay còn gọi là tiền dấu hiệu
được hiểu là thứ tiền tệ từ nó không có
giá trị, nhưng do sự tín nhiệm của mọi
người mà được lưu dụng.
Tín tệ có thể là: Tín tệ kim loại và
tiền giấy.
07/02/14
10
TÍN TỆ:
Tín tệ kim loại (coin):
Đây là loại tín tệ được đúc bằng kim loại
rẻ tiền thay vì đúc bằng kim loại quý như
vàng, bạc. Giá trị của kim loại đúc tiền
nhỏ hơn giá trị quy định trên đồng tiền
(mệnh giá).
Ngày nay đựoc đúc với mệnh giá
nhỏ, tiền lẻ.
07/02/14
11
TÍN TỆ:
Tiền giấy:

- Ở trung hoa tiền giấy nhà Tống
“gọi là Giao sao (Giao tử)”, ở Việt Nam
thời nhà Hồ “ gọi là phong bảo hội sao”.
Tuy nhiên hai hình thức tiền giấy này chỉ
xuất hiện một thời gian.
- TK 17 ngân hàng Amsterdam của
Hà Lan phát hnàh biên lai cho những
thân chủ gửi vàng và bạc vào ngân hàng.
- Ngân hàng Thuỷ Điển phát hành
tiền tín dụng dựa trên dữ trữ vàng và uy
tín ngân hàng để cho vay.
07/02/14
12
Tiền giấy:
Tiền giấy khả hoán (Tín tệ khả hoán)
Là loại giấy bạc ngân hàng được chuyển
đổi ra vàng một cách tự do theo giá trị danh
nghĩa của tiền giấy theo hàm lượng vàng mà
nó đại diện.
VD: Ở hoa kỳ trước năm 1931, 1USD có
hàm lượng vàng giá 1.5042gram vàng – cứ 20
USD đổi được 1 Ounce vàng.
07/02/14
13
Tiền giấy:
Tiền giấy khả hốn (Tín tệ bất khả hốn)

Đây cũng là loại tiền quy được lưu
thơng dựa vào được lưu thông dựa vào niềm
tin như Tiền giấy khả hoán. Tuy nhiên, loại

này không được chuyển đổi ra vàng, mà nó
được lưu thông theo qui đònh của pháp luật,
mang tính chất bắt buộc.
Tiền giấy ngày nay là Tiền giấy pháp
đònh, do ngân hàng TW phát hành.
07/02/14
14
CÁC HÌNH THỨC KHÁC CỦA TIỀN TỆ
Xuất hiện và phát triển gắn liền với
hoạt động của hệ thống ngân hàng hiện
đại.
Đó là sự ra đời của bút tệ, thẻ thanh
tóan.
07/02/14
15
Các hình thức khác của tiền tệ:
Bút tệ:
Bút tệ là các khoản tiền gửi ngân hàng
tồn tại dưới dạng tài khoản thanh toán được sử
dụng bằng cách thực hiện các bút tóan ghi nợ -
ghi có trên các tài khỏan ở ngân hàng.
07/02/14
16
Các hình thức khác của tiền tệ:
Thẻ Thanh Toán
Trong những năm gần đây nhờ sự phát
triển của CNTT và công nghệ ngân hàng
nên các loại thẻ tín dụng và thể thanh tóan
ngày càng được sử dụng rộng rải.
07/02/14

17

Các nhà kinh tế hiện đại (Friedman)
đònh nghóa tiền tệ như là tất cả những
gì được chấp nhận thanh toán cho
việc mua bán hàng hóa, dòch vụ hoặc
thanh toán các khoản nợ.
TIỀN TỆ LÀ GÌ ?
07/02/14
18

Cần phân biệt tiền tệ (Money) và đồng
tiền (Currency):

Đồng tiền bao gồm tiền giấy và tiền
kim loại của 1 quốc gia.

Các giấy tờ có giá được xem như là
tiền khi nó có thể chuyển thành tiền
giấy và tiền kim loại.
TIỀN TỆ LÀ GÌ ?
07/02/14
19

Tiền và của cải (wealth):

Tiền – đồng tiền

Của cải biểu hiện sự giàu có gồm tiền, nhà cửa,
xe hơi, chứng khoán.

=> Tiền và của cải đáp ứng nhu cầu cất trữ giá trò.

Tiền và thu nhập (income):

Thu nhập phản ảnh dòng tiền kiếm được trên 1
đơn vò thời gian.

Ngược lại, tiền phản ảnh lượng giá trò tồn trữ
hiện có .
TIỀN TỆ LÀ GÌ ?
07/02/14
20

Chế độ tiền tệ là hình thức tổ chức lưu thông tiền
tệ của một quốc gia, được quy đònh bằng luật pháp
=> Chế độ tiền tệ hình thành kể từ khi có sự
can thiệp của nhà nước vào lónh vực tiền tệ.

Chế độ tiền tệ bao gồm các quy đònh:

Bản vò tiền tệ (cơ sở đònh giá đồng tiền của quốc
gia hay chọn vật ngang giá chung).

Đơn vò tiền tệ (tên gọi của đồng tiền ).

Quy đònh về sử dụng phương tiện thanh toán.
CÁC CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ
07/02/14
21


Đồng tiền của quốc gia được đònh bằng một trọng
lượng cố đònh của hai kim loại là vàng và bạc. p
dụng phổ biến đầu thế kỷ 19 ở Pháp, Thụy só, Mỹ
và Ý.

Ví dụ: ở Mỹ năm 1792, 1 đô la vàng = 1,603
gram vàng; 1 đô la bạc= 24,06 gram bạc.

Ở Mỹ, từ 1792 đến 1834, vàng rút ra khỏi lưu
thông. Nhưng từ từ năm 1834 đến 1893 bạc rút
ra khỏi lưu thông, chỉ còn vàng.
Câu hỏi: tại ra xảy ra hiện tượng này?
CÁC CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ
(Chế độ bản vò song song)
07/02/14
22

Đồng tiền của quốc gia được đònh giá
bằng vàng => Tiền giấy của quốc gia được
bảo đảm bằng vàng.

Nhà nước không hạn chế đúc vàng.

Tiền vàng tự do lưu thông.

=> Nhận xét: chế độ bản vò vàng là
chế độ đặc trưng của nền kinh tế thò
trường trong giai đoạn tư do cạnh tranh.
CÁC CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ
(Chế độ bản vò vàng (từ cuối thế kỷ 19 - đầu thế kỷ 20)

07/02/14
23

Tiền giấy là tiền dấu hiệu (đại diện giá trò)

Tiền giấy xuất hiện bắt nguồn từ yêu cầu trao đổi
và lưu thông hàng hóa.

Tiền giấy khả hoán

Chế độ bản vò đồng bảng Anh

Chế độ bản vò đồng đô la Mỹ

Tiền giấy bất khả hoán gắn liền tiền pháp đònh.
CÁC CHẾ ĐỘ TIỀN TỆ
(Chế độ lưu thông tiền giấy)
07/02/14
24

Sau chiến tranh thế giới lần 1, tại hội nghò Gie-nơ (Ý),
các nước trong hệ thống TBCN nhất trí sử dụng đồng
bảng Anh làm đồng tiền thanh toán và dự trữ quốc tế .

Đồng bảng Anh được đảm bảo bằng vàng.

Đồng tiền các nước phát hành và lưu thông ngoài việc
đảm bảo bằng vàng còn có thể dựa vào đồng bảng
Anh.


Nhận xét: chế độ đồng bảng Anh được xem là chế độ
bản vò vàng bò cắt xén ( vàng thỏi)

Ở Anh, 1925 một thỏi vàng = 1500 bảng Anh

Ở pháp 1928, một thỏi vàng = 225.000 Francs.
CÁC CHẾ ĐỘ TIỀN TE
(Chế độ bản vò bảng Anh (sau chiến tranh lần 1)
07/02/14
25

Trong chế độ bản vò đồng bảng Anh, đồng USD
được xem là đồng tiền có vò trí thứ 2

Cuộc khủng hoảng kinh tế (1929-1933) làm phá
sản chế độ đồng bảng Anh và đồng USD.

Ngày 21/9/1931: Chính phủ Anh tuyên bố đình
chỉ đổi đồng bảng Anh ra vàng và phá giá đồng
bảng Anh 31% so với đồng USD.

Ngày 30/1/1934: Chính phủ Mỹ phá giá đồng
USD 41%
CÁC CHẾ ĐỘ TIỀN TE
(Chế độ bản vò bảng Anh (sau chiến tranh lần 1)