Chiến lược đầu tư giá trị nghịch & chủ động pot

Chiến lược đầu tư giá trị
nghịch & chủ động

Tác giả Lâm Minh Chánh, nhà nghiên cứu tài chính độc lập, dựa vào
cuốn sách Trường phái đầu tư sắp xuất bản của giáo sư Aswath
Damodaran và một số tài liệu khác, đã viết về hai chiến lược đầu tư
giá trị khá đặc biệt, đó là chiến lược đầu tư giá trị nghịch (contrarian
value investing) và chiến lược đầu tư giá trị chủ động (activist value
investing).

Chiến lược đầu tư giá trị nghịch
Chiến lược đầu tư giá trị thông thường tìm kiếm cổ phiếu của những công
ty tốt, tức là công ty có tình hình kinh doanh, chỉ số tài chính và quản lý tốt,
để mua khi thị giá của chúng thấp hơn giá trị nội tại. Chiến lược đầu tư giá
trị nghịch, như tên của nó, đi tìm kiếm cổ phiếu của những công ty xấu,
tức là công ty có tình hình kinh doanh, chỉ số tài chính không tốt, quản lý
kém, để đầu tư. Bởi vì những người theo chiến lược này tin rằng, thị
trường thường phản ứng thái quá với những thông tin, dù tốt hay không
tốt của các công ty. Giá cổ phiếu tốt sẽ được đẩy lên quá mức, còn giá cổ
phiếu xấu sẽ bị đẩy xuống quá mức. Và sau đó, thị trường sẽ sửa sai
bằng cách điều chỉnh giá về mức độ vừa phải, chứ không như theo phản
ứng lúc đầu.
Theo giáo sư Damodaran, hiện tượng này xảy ra với cả thị trường (xem
thêm bài Trường phái đầu tư theo thông tin trên ĐTCK số ra ngày 11/10)
và với từng cổ phiếu riêng lẻ. Các nhà đầu tư giá trị nghịch vì thế tìm mua
những cổ phiếu bị thị trường đánh giá là xấu, ngay sau khi thời điểm giá
của cổ phiếu bị thị trường đưa xuống thấp, và bán ra khi thị giá được thị
trường sửa sai. Tuy vậy, nhà đầu tư giá trị nghịch cũng phải hết sức cẩn
thận với những cổ phiếu "quá xấu". Giá của những cổ phiếu này có khi sẽ
xuống luôn mà không điều chỉnh.

Chiến lược đầu tư giá trị chủ động
Đây là chiến lược mua cổ phiếu của các công ty mà giá trị đang bị thấp
hơn giá trị cơ bản của nó. Nhà đầu tư chủ động phải mua cổ phiếu với số
lượng đủ lớn để có tiếng nói trong việc điều hành công ty nhằm tạo ra sự
thay đổi và qua đó làm tăng giá trị hay thị giá của cổ phiếu/công ty. Sau
đây là những sự thay đổi mà nhà đầu tư chủ động thường áp dụng:
- Thứ nhất, nếu giá trị công ty thấp hơn giá trị của từng công ty, nhà máy,
hay các tài sản riêng lẻ thì nhà đầu tư giá trị chủ động sẽ vận động để tách
chúng ra, và cho chúng hoạt động riêng lẻ. Hoặc nhà đầu tư chủ động sẽ
"xẻ thịt", tức là bán theo từng phần riêng lẻ và nhận được nhiều hơn là
bán cả công ty một lần.
- Thứ hai, nếu công ty quá cẩn thận, thủ cựu trong việc mượn và sử dụng
nợ, thì họ sẽ thúc đẩy tăng tỷ lệ nợ lên mức hợp lý và dùng nợ này để
mua lại chính cổ phiếu của mình. Việc này không thay đổi giá trị tài sản,
hay các khoản đầu tư, nhưng sẽ thay đổi cán cân nợ/vốn và giá trị cũng
như thị giá của cổ phiếu sẽ tăng lên. Một cách làm khác ở Mỹ là công ty có
thể đề nghị cho những cổ đông chuyển thành những chủ nợ với giá trị
tương đương.
- Thứ ba, nếu công ty đang có quá nhiều tiền mặt, họ sẽ vận động để công
ty trả cổ tức cho cổ đông với mức cao hơn bình thường, hay mua lại cổ
phiếu của chính công ty. Những động tác này sẽ đẩy thị giá của công ty
lên.
- Thứ tư, nếu công ty đang được điều hành quá kém, thì họ sẽ vận động
để thay đổi ban điều hành. Nghiên cứu cho thấy, ở thị trường Mỹ, khi ban
điều hành được xem là yếu kém được đổi bằng ban điều hành được thị
trường tín nhiệm hơn, thì thị giá của công ty sẽ tăng khá nhiều. Dĩ nhiên,
giá trị của công ty cũng tăng nhờ vào sự điều hành của ban quản lý mới.
- Thứ năm, nếu giá trị hay thị giá của công ty tăng lên thông qua một vụ
sáp nhập nào đó thì nhà đầu tư chủ động sẽ thúc đẩy cho việc đó xảy ra.
Rõ ràng, những nhà đầu tư giá trị theo chiến lược chủ động này có ưu thế

hơn những nhà đầu tư giá trị bình thường, đó là họ chủ động tạo ra những
xúc tác thay đổi hay còn gọi là những công cụ tạo giá trị. Thế nhưng,
không phải ai cũng có thể là nhà đầu tư giá trị chủ động vì:
- Phải có số vốn khá lớn để mua số cổ phiếu đáng kể. Thực tế cho thấy,
các nhà điều hành gần như không lắng nghe những cổ đông nhỏ, mặc dù
có thể đó là những ý kiến hết sức xác đáng.
- Phải bỏ rất nhiều thời gian để thảo luận, tranh cãi và "chiến đấu" để thực
hiện những sự thay đổi mà mình mong muốn.
- Phải nắm rất rõ về ngành và công ty thì mới biết rõ lý do tại sao giá trị
công ty không cao, cần làm gì để đưa giá trị và thị giá của công ty lên. Các
nhà đầu tư chỉ làm được điều này với một hay rất ít ngành mà họ là
chuyên gia. Điều này làm hạn chế khả năng đa dạng hóa đầu tư của các
nhà đầu tư chủ động.
- Những nỗ lực của nhà đầu tư chủ động có thể sẽ bị bẻ gãy bởi các nhà
điều hành yếu kém và không có tâm. Cân bằng giữa ưu điểm và khuyết
điểm, đầu tư chủ động vẫn là một chiến lược khá phổ biến của các nhà
đầu tư lớn. Theo giáo sư Damodaran, bên cạnh chiến lược đầu tư giá trị
vào các công ty tốt, có thị giá thấp hơn giá trị nội tại, nhà đầu tư thành
công Warren Buffett đôi khi cũng áp dụng chiến lược đầu tư giá trị chủ
động này, nhất là vào những năm gần đây.