Sinh 9 Tuan 23

Giáo án Sinh 9 GV : Trương Minh Hiệp
Ngày soạn: 12 tháng 02 năm 2009
Tuần 23– Tiết 45
ẢNH HƯỞNG CỦA NHIỆT ĐỘ VÀ ĐỘ ẨM
LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
I. Mục tiêu :
a) Kiến thức : - HS nêu được những ảnh hưởng của nhân tố sinh thái nhiệt độ và độ
ẩm môi trường đến các đặc điểm về sinh thái , sinh lí và tập tính của sinh vật
- Giải thích được sự thích nghi của sinh vật trong tự nhiên từ đó có biện pháp
chăm sóc sinh vật thích hợp
b) Kó năng : - Rèn kó năng tư duy tổng hợp , suy luận và hoạt động nhóm
II. Chuẩn bò : - Tranh hình 43.1 , 43.2 , 43.3 và tranh ảnh sưu tầm
- Bảng 43.1 và 43.2
III. Tiến trình :
1) Ổn đònh :
2) Kiểm tra : ( 8 phút ) - Tìm đặc điểm khác nhau giữa thực vật ưa sáng và thực vật
ưa bóng ? Cho ví dụ cụ thể ?
- Ánh sáng có ảnh hưởng tới động vật như thế nào ?
3) Bài dạy :
* Mở bài : Chim cánh cụt sống ở Bắc Cực không thể sống được ở vùng khí hậu
nhiệt đới cho em suy nghó gì ?
HOẠT ĐỘNG DẠY HOẠT ĐỘNG HỌC NỘI DUNG
* HOẠT ĐỘNG I : Tìm hiểu ảnh
hưởng của nhiệt độ lên đời sống
của sinh vật : ( 15 phút )
@ Vấn đề 1 : nh hưởng của
nhiệt độ lên hình thái vá đặc
điểm sinh lí của sinh vật :
+ Sinh vật sống được ở nhiệt độ
như thế nào ?
+ Nhiệt độ ảnh hưởng đến cấu

tạo cơ thể sinh vật như thế
nào ?
- Nhận xét hoạt động của các
nhóm
@ Vấn đề 2 : Nhóm sinh vật
biến nhiệt và hằng nhiệt :
+ Phân biệt sinh vật hằng nhiệt
với sinh vật biến nhiệt ?
- Nghiên cứu SGK tr. 126 ,
127 và các tranh ảnh sưu
tầm , thảo luận nhóm :
+ Phạm vi nhiệt độ mà sinh
vật sống được là 0
o
C 
50
O
C
+ Nhiệt độ ảnh hưởng tới :
quang hợp , hô hấp , thoát
hơi nước
+ Thực vật cóù tầng Cuticun
dày , rụng lá …
+ Động vật có lông dày ,
dài , kích thước lớn
- Đại diện nhóm trình bày ,
các nhóm khác bổ sung
- Nghiên cứu tr.127 SGK
( ví dụ 3 và bảng 43.1 ) ,
I. nh hưởng của nhiệt

độ lên đời sống sinh vật :
- Nhiệt độ môi trường
ảnh hưởng tới hình
thái , hoạt động sinh lí
của sinh vật
- Hình thành nhóm sinh
vật biến nhiệt và sinh
vật hằng nhiệt
Trường THCS Lê Thánh Tơn
Giáo án Sinh 9 GV : Trương Minh Hiệp
- Cho HS hoàn thành bảng 43.1
+ Nhiệt độ đã ảnh hưởng lên
đời sống của sinh vật như thế
nào ?
- Mở rộng : Nhiệt độ môi
trường thay đổi  sinh vật phát
sinh biến dò để thích nghi và
hình thành tập tính
* HOẠT ĐỘNG II : Tìm hiểu
ảnh hưởng của độ ẩm lên đời
sống của sinh vật : ( 12 phút )
- Cho HS hoàn thành bảng 43.2
- Sữa bài , cho HS nhân xét
+ Nơi sống ảnh hưởng tới đặc
điểm nào của sinh vật ?
- Cho các nhóm trình bày , nhận
xét
+ Độ ẩm ảnh hưởng tới đời
sống sinh vật như thế nào ?
+ Trong sản xuất người ta có

những biện pháp kó thuật gì để
tăng năng suất cây trồng và vật
nuôi ?
thảo luận nhóm và đại
diện trình bày , các nhóm
khác bổ sung
- HS khái quát từ các nội
dung trên  nêu kết luận
- Thảo luận nhóm , tìm ví
dụ , hoàn thành bảng 43.2
+ nh hưởng tới hình thái :
phiến lá , mô giậu , da ,
vẩy …
+ Ảnh hưởng tới sinh
trưởng và phát triển
+ Thoát hơi nước , giữ nước
- Đại diện nhóm trình bày ,
các nhóm khác bổ sung
- Từ nội dung thảo luận 
kết luận
+ Cung cấp điều kiện sống
+ Đảm bảo thời vụ
II. nh hưởng của độ
ẩm lên đời sống sinh vật
- Sinh vật thích nghi với
môi trường sống có độ
ẩm khác nhau
- Hình thành các nhóm
sinh vật :
+ Thực vật : Nhóm ưa

ẩm và nhóm chòu hạn
+ Động vật: Nhóm ưa
ẩm và nhóm ưa khô
4) Củng cố : ( 7 phút )
- Nhiệt độ và độ ẩm ảnh hưởng lên đời sống của sinh vật như thế nào ? Cho ví dụ
minh họa ?
- Tập tính của động vật và thực vật phụ thuộc vào nhân tố sinh thái nào ?
5) Hướng dẫn học ở nhà : - Học bài , trả lời câu hỏi SGK
( 3 phút ) - Đọc mục “ Em có biết “
- Sưu tầm tư liệu về rừng cây , nốt rễ đậu , đòa y
- Tìm hiểu :
+ Nhân tố sinh vật là gì ?
+ Sinh vật cùng loài và sinh vật khác loài có mối quan hệ như thế nào ?
Điều đó có ý nghóa gì ?
Trường THCS Lê Thánh Tơn
Giáo án Sinh 9 GV : Trương Minh Hiệp
Ngày soạn: 12 tháng 02 năm 2009
Tuần 23 – Tiết 46
ẢNH HƯỞNG LẪN NHAU GIỮA CÁC SINH VẬT
I. Mục tiêu :
a) Kiến thức : - Hiểu và trình bày được thế nào là nhân tố sinh vật
- Nêu được những mối quan hệ giữa các sinh vật cùng loài và sinh vật khác loài
- Thấy rõ được lợi ích của mối quan hệ giữa các sinh vật
b) Kó năng : - Rèn kó năng quan sát tranh hình trả lời câu hỏi
- Kó năng khái quát tổng hợp kiến thức và vận dụng kiến thức vào thực tế
c) Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ thiên nhiên , đặc biệt là động vật
II. Chuẩn bò : - Tranh các hình SGK
- Tranh ảnh HS sưu tầm về rừng : tre , trúc , thông , bạch đàn
- Tranh ảnh quần thể ngựa , bò , cá , chim cánh cụt …
- Tranh hải q và tôm kí cư

III. Tiến trình :
1) Ổn đònh :
2) Kiểm tra : ( 8 phút ) - Nhiệt độ đã ảnh hưởng lên đời sống của sinh vật như thế nào
- Độ ẩm đã ảnh hưởng lên đời sống của sinh vật như thế nào ? Sinh vật hằng
nhiệt và sinh vật biến nhiệt , sinh vật nào có khả năng chòu đựng cao với sự thay đổi nhiệt
độ của môi trường ? Tại sao ?
3) Bài dạy :
* Mở đầu : Cho HS quan sát 1 số tranh : Đàn bò , đàn trâu , khóm tre , rừng thông ,
hổ đang bắt mồi ….
+ Những bức tranh này cho em suy nghó gì về mối quan hệ giữa các sinh vật ? ( 2 phút )
HOẠT ĐỘNG DẠY HOẠT ĐỘNG HỌC NỘI DUNG
* HOẠT ĐỘNG I : Tìm hiểu quan
hệ cùng loài : ( 15 phút )
- Cho HS chọn những tranh thể hiện
mối quan hệ cùng loài
+ Khi có gió bão thực vật sống cùng
nhóm có lợi gì so với sống riêng
rẽ ?
+ Động vật sống thành bầy đàn có
lợi gì ?
- Nhận xét hoạt động nhóm và đánh
giá kết quả
- Cho HS làm BT sgk tr. 131 , chọn
câu trả lời đúng và giải thích
+ Sinh vật cùng loài có những mối
quan hệ nào ?
- Thảo luận nhóm ,
chọn đúng tranh , quan
sát , thống nhất :
+ Khi gió bão , cây

sống thành nhóm ít bò
đổ gãy hơn sống lẻ
+ Động vật sống bầy
đàn bảo vệ được nhau
- Đại diện nhóm trình
bày , các nhóm khác
bổ sung
- Tiếp tục thảo luận
nhóm , trình bày , các
nhóm khác nhận xét
- Yêu cầu : Câu thứ 3
I. Quan hệ cùng loài :
- Các sinh vật cùng loài
sống gần nhau , liên hệ
với nhau , hình thành lên
nhóm cá thể
- Trong 1 nhóm có những
mối quan hệ :
+ Hỗ trợ : Sinh vật được
bảo vệ tốt hơn , kiếm
được nhiều thức ăn
+ Cạnh tranh : Ngăn
ngừa gia tăng số lượng
cá thể và sự cạn kiệt
nguồn thức ăn
Trường THCS Lê Thánh Tơn
Giáo án Sinh 9 GV : Trương Minh Hiệp
+ Mối quan hệ đó có ý nghóa như
thế nào ?
- Mở rộng : Sinh vật cùng loài có xu

hướng quần tụ bên nhau có lợi như :
+ Ở thực vật : Còn chống được sự
mất nước
+ Ở động vật : chòu được nồng độ
độc cao hơn sống lẻ , bảo vệ được
các con non và yếu
+ Trong chăn nuôi người ta đã lợi
dụng mối quan hệ hỗ trợ cùng loài
để làm gì ?
* HOẠT ĐỘNG II : Tìm hiểu quan
hệ khác loài : ( 10 phút )
- Cho HS quan sát tranh ảnh : Hổ bắt
mồi , hải q và tôm kí cư , đòa y ,
cây nắp ấm đang bắt mồi
+ Phân tích và gọi tên mối quan hệ
của các sinh vật trong tranh
+ Cho thêm ví dụ về mối quan hệ
giữa sinh vật khác loài mà em biết
- Cho HS nghiên cứu bảng 44 và nôi
dung kiến thức SGK tr. 132
- Gọi các nhóm sữa bài và các nhóm
khác tự nhận xét
@ Mở rộng :
- Một số sinh vật tiết ra chất đặc
biệt kìm hãm sự phát triển của sinh
vật xung quanh gọi là mối quan hệ
ức chế – cảm nhiễm
- Mục sinh vật ăn sinh vật khác
( SGV tr.152 )
+ Trong nông nghiệp và lâm nghiệp

con người đã lợi dụng mối quan hệ
giữa các sinh vật khác loài để làm gì
? Điều đó có ý nghóa như thế nào ?
- Giảng giải : Việc dùng sinh vật có
ích tiêu diệt sinh vật có hại còn gọi
là biện pháp sinh học và không gây
ô nhiễm môi trường
-+ Hai mối quan hệ :
Hỗ trợ và cạnh tranh
 Rút ra kết luận
+ Nuôi vòt đàn , lợn
đàn để tranh nhau ăn
và sẽ nhanh lớn
- Quan sát tranh , thảo
luận nhóm , thống nhất
:
+ Động vật ăn thòt ,
con mồi
+ Hỗ trợ nhau cùng
sống
- Kể thêm : kí sinh
giữa giun và người , bọ
chét ở trâu bò
- HS trả lời đặc điểm
của từng mối quan hệ
+ Dùng sinh vật có ích
tiêu diệt sinh vật gây
hại
VD : Ong mắt đỏ
diệt sâu đục thân lúa

….
II. Quan hệ khác loài :
( Nội dung bảng 44 SGK
tr. 132 )
4) Củng cố : ( 7 phút ) - Các sinh vật cùng loài hỗ trợ hoặc cạnh tranh lẫn nhau trong
những điều kiện nào ?
- Trong thực tiễn sản xuất , cần phải làm gì để tránh sự cạnh
tranh gay gắt giữa các cá thể sinh vât , làm giảm năng suất vật nuôi , cây trồng ?
Trường THCS Lê Thánh Tơn
Giáo án Sinh 9 GV : Trương Minh Hiệp
5) Hướng dẫn học ở nhà : - Học bài , trả lời câu hỏi SGK
( 3 phút ) - Sưu tầm tranh ảnh về các sinh vật sống ở các môi trường
- Đọc mục “ Em có biết “
Trường THCS Lê Thánh Tơn