BÀI 29: AXIT CACBONIC- MUỐI CACBONAT
I/ MỤC TIÊU:
1/ Kiến thức : Giúp HS biết và hiểu được:
Tính chất hóa học của các muối cacbonat và những ứng dụng
của chúng.
Chu trình cacbon trong tự nhiên
2/ Kĩ năng: .
Viết PTHH.
Dự đoán tính chất hóa học một số muối cacbonat cụ thể.
3/ Thái độ: HS có hứng thú học tập.
II/ CHUẨN BỊ::
Dụng cụ: Ống nghiệm, ống hút, kẹp gỗ, giá ống nghiệm,giá thí
nghiệm, khay, lọ thủy tinh, cốc thủy tinh, ống dẫn khí+nút cao su, ống dẫn khí
L,đèn cồn
Hóa chất: Nước vôi trong , dung dịch HCl.,CaCO
3
, NaHCO
3
Na
2
CO
3
.
Tranh vẽ về chu trình
Nêu tính chất hóa học của axit cacbonic? cacbon trong tự nhiên
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ
HS 1: Viết sơ đồ thể hiện tính chất hóa học của muối ?
HS2: Có mấy loại muối ? Trong thành phần hóa học của muối axit và muối
trung hòa có gì khác nhau?
Hoạt động 2: Tìm hiểu vê axit cacbonic
Hỏi: Hãyđọc thông tin từ sgk tr
88 và cho biết:
1) Thông tin nào cho biết ở
điều kiện thường CO
2
ít tan trong
nước?
2) Vì sao nước tinh khiết(
nước cất) nếu để lâu ngày sẽ có tính
axit?
3) Muốn dung dịch trên
chuyển thành nước tinh khiết trở lại
ta phải làm thế nào?
4) Vì sao nước mưa có tính
axit?
Lưu ý: H
2
CO
3
chỉ tồn tại trong
dung dịch rất loãng, không thể tách
Trả lời và ghi bài.
I. Axit cacbonic:
CTHH: H
2
CO
3-
- PTK: 62
1) Trạng thái thiên nhiên và
tính chất vật lí: sgk tr 88
2) Tímh chất hóa học:
Axit cacbonic là một axit yếu
có pH ~ 4, bị phân hũy ngay ở điều
kiện thường tạo thành CO
2
và
H
2
O.
Lắng nghe
riêng axit này .
Hoạt động 3: Tìm hiểu về muối cacbonat.
Hỏi:Viết CTHH một số
muối cacbonat trung hòa và muối
cacbonat axit?
1) Cho biết tính tan của một
số muối cacbonat?
2) Từ sơ đồ tính chất hóa
học của muối hãy dự đoán tính chất
hóa học của muối cacbonat?
Thông báo: Dãy axit xếp
theo chiều hoạt động hóa học giảm
dần:HCl,HNO
3
, H
2
SO
4
, H
3
PO4,
CH
3
COOH, H
2
CO
3
, H
2
S, HClO,
Mỗi đội cử một HS lên
bảng viết CTHH của muối cacbonat.
II. Muối cacbonat:
1) Phân loại : 2 loại
a. Muối trung hòa: còn gọi
là muối cacbonat: Na
2
CO
3
, CaCO
3
…
b. Muối axit: còn gọ
i là
muối hiđrocacbonat NaHCO
3
,
Ca(HCO
3
)
2
…
Trả lời và ghi bài
2) Tính chất:
a. Tính tan: Sgk tr 88
Trả lời
H
3
PO
3
.
Hỏi:
1) Muối cacbonat có thể tác
dụng được với những axit nào trong
dãy axit trên?
2) Dự đoán hiện tượng xảy
ra khi nhỏ dung dịch HCl vào
Na
2
CO
3
và NaHCO
3
?
Yêu cầu các nhóm làm
thí nghiệm 1: muối cacbonat tác
dụng với axit.
Hỏi:
1) Giải thích hiện tượng và
viết PTHH?
2) Nêu kế luận về tính chất
hóa học của muối cacbonat?
3) Điều kiện để phản ứng
giữa dung dịch muối với dung dịng
bazơ xảy ra?
Yêu cầu HS làm thí
nghiệm 2: Na
2
CO
3
và NaHCO
3
tác
Lắng nghe
Trả lời
Các nhóm làm thí nghiệm
1:
Bước 1: Cho Na
2
CO
3
và NaHCO
3
vào hai ống nghiệm .
Bước 2: Nhỏ dung dịch HCl vào
hai muối trên.
Trả lời và ghi bài
b. Tính chất hóa học
Tác dụng với axit
Na
2
CO
3
+ 2HCl 2NaCl
+CO
2
+ H
2
O
NaHCO
3
+ HCl NaCl
+CO
2
+ H
2
O
dụng với dung dịch Ca(OH)
2
.
Hỏi:
1) Nêu hiện tượng quan sát
được?
2) Giải thích hiện tượng và
viết PTHH?
3) Nêu kết luận về tính chất
hóa học của muối cacbonat?
Thông báo và cho HS
ghi phản ứng sau:
NaHCO
3
+ NaOH Na
2
CO
3
+
H
2
O
Hỏi:
1) Điều kiện để phản ứng
giữa hai dung dịch muối xảy ra?
Yêu cầu HS làm thí
nghiệm 3: Na
2
CO
3
và NaHCO
3
tác
dụng với dung dịch CaCl
2
Hỏi:
4) Nêu hiện tượng quan sát
được?
Các nhóm làm thí nghi
ệ
m
2.
Bước 1: Cho Na
2
CO
3
và NaHCO
3
vào hai ống nghiệm .
Bước 2: Nhỏ dung dịch Ca(OH)
2
vào hai muối trên.
Trả lời và ghi bài
Tác dụng với dung dịch
kiềm
Na
2
CO
3
+ Ca(OH)
2
CaCO
3
+
2NaOH
2NaHCO
3
+Ca(OH)
2
CaCO
3
+Na
2
CO
3
+ 2H
2
O
NaHCO
3
+ NaOH Na
2
CO
3
+
H
2
O
Trả lời
Các nhóm làm thí nghiệm
2.
Bước 1: Cho Na
2
CO
3
và NaHCO
3
5) Giải thích hiện tượng và
viết PTHH?
6) Nêu kết luận về tính chất
hóa học của muối cacbonat?
Thông báo :
Nhiều muối cacbonat (
trừ muối cacbonat trung hòa của
kim loại kiềm) dễ bị nhiệt phân hủy
.
Viết PTHH phân hủy
một số muối cacbonat.
Một số muối cacbonat
không tan trong nước nhưng nếu
trong nước có lẫn khí CO
2
thì tan
được tạo muối axit:
CaCO
3
+ CO
2
+ H
2
O
Ca(HCO
3
)
2
Hỏi: nêu ứng dụng của
muối cacbonat?
vào hai
ố
ng nghi
ệ
m .
Bước 2: Nhỏ dung dịch CaCl
2
vào hai muối trên.
Trả lời và ghi bài
Tác dụng với dung dịch
muối
Na
2
CO
3
+ CaCl
2
CaCO
3
+
2NaCl
(2NaHCO
3
+CaCl
2
Ca(HCO
3
)
2
+NaCl+ 2H
2
O)
Lắng nghe và ghi bài
CaCO
3
t
o
CaO + CO
2
Ca(HCO
3
)
2
t
o
CaCO
3
+ CO
2
+ H
2
O
Trả lời và ghi bài
3) Ứng dụng: sgk tr 90
Hoạt động 4: Chu trình cacbon trong tự nhiên
Treo sơ đồ chu trình
cacbon trong tự nhiên và nêu câu
hỏi,trong tự nhiên:
1) Những quá trình nào sinh
ra cacbon?
2) Những quá trình nào tiêu
thụ cacbon?
Quan sát sơ đồ , trả lời
câu hỏi và ghi bài.
III.Chu trình cacbon trong tự
nhiên:. Sgk tr 91
Hoạt động 5: Vận dụng: BT SGK tr 91.
Bài tập về nhà
Bài tập 1: Na
2
CO
3
có lẫn tạp chất NaHCO
3
. Đúng cách nào sau đây để loại
bỏ tạp chất , thu được Na
2
CO
3
tinh khiết?
A. nung
B. hòa tan vào nước rồi lọc
C. Cho tác dụng với dd HCl rồi cô cạn
D. Trung hòa bằng dd NaOH dư rồi cô cạn