ĐẠI CƯƠNG VỀ TÂM THẦN HỌC (Kỳ 2) pptx

ĐẠI CƯƠNG VỀ TÂM THẦN HỌC
(Kỳ 2)
IV. PHÂN LOẠI CÁC RỐI LOẠN TÂM THẦN THEO BẢNG PHÂN
LOẠI BỆNH QUỐC TẾ 10 (ICD-10)
- Trước đây khi chưa có phân loại quốc tế về các bệnh và các rối loạn liên
quan đến sức khoẻ tâm thần, các trường phái tâm thần học khác nhau đều có
những bảng phân loại riêng không giống nhau, đã gây khó khăn cho sự thống nhất
mang tính chất quốc gia và quốc tế trong phạm vi nhận thức và thực hành chẩn
đoán tâm thần học.
- Từ khi có bảng phân loại quốc tế 9 (1978) và 10 (1987,1992) và tập chẩn
đoán thống kê các rối loạn tâm thần DSM.III của Hội tâm thần học Hoa Kỳ (1980)
và DSM.IV (1994) về các bệnh và các rối loạn bệnh tật. Trên 300 rối loạn tâm
thần và hành vi trong 100 mục bệnh và rối loạn đã được sắp xếp một cách hệ
thống và hợp lý. Trong 10 chương phần F của bảng phân loại bệnh lần 10
(ICD.10) (Viện Sức Khoẻ Tâm Thần đã biên dịch và phổ biến ứng dụng trong cả
nước từ 1992). Các rối loạn tâm thần và hành vi đã được mô tả kỹ lưỡng về lâm
sàng để nhận dạng và các nguyên tắc chỉ đạo chẩn đoán hợp lý, nhất quán đã giúp
cho các nhà tâm thần học trong nước có cùng một ngôn ngữ tâm thần học để giảng
dạy, cập nhật thông tin, giao lưu và hoà nhập thúc đẩy sự phát triển.
- Dựa trên bảng phân loại các rối loạn tâm thần và hành vi đủ để chẩn đoán
xác định và phân loại, làm cho chúng ta dễ dàng hiểu được vì sao ở Hoa Kỳ người
ta đã công bố trên 30% dân số có rối loạn tâm thần tính theo tỷ số mắc trong năm
(Prevalence of one year) và 48% dân số có rối loạn này hay rối loạn khác tính theo
tỷ số mắc phải trong cả đời (Prevalence of life) - Kessler & cộng sự - 1995. Còn
theo Sumich H.J; Andrew G; Hunt C.J - 1995, có tới 25-30% người dân australia
có rối loạn tâm thần này hay rối loạn khác trong năm; còn ở Pháp và Anh chỉ riêng
trầm cảm trong dân chúng nguy cơ mới mắc trong đời 15-25% (Incidence of life).
Và vì vậy ở nước ta, kết quả nghiên cứu gần đây của Nguyễn Đăng Dung
và cộng sự Bệnh viện tâm thần trung ương là có căn cứ. Tỷ lệ người mắc rối loạn
tâm thần này hay rối loạn tâm thần khác là xấp xỉ 15-20%.
V. NGUYÊN NHÂN CỦA CÁC RỐI LOẠN TÂM THẦN

Các nguyên nhân chủ yếu thường được nêu ra bao gồm:
1. Các nguyên nhân thực tổn.
- Chấn thương sọ não.
- Nhiễm khuẩn thần kinh (Viêm não, giang mai thần kinh, )
- Nhiễm độc thần kinh (Nghiện các chất, nhiễm độc nghề nghiệp ).
- Các bệnh mạch máu não.
- Các tổn thương não khác (U não, teo não, xơ rải rác, )
- Các bệnh cơ thể ảnh hưởng đến hoạt động của não.
2. Các nguyên nhân tâm lý.
Chủ yếu các stress tâm lý - xã hội tác động vào các nhân cách có đặc
điểm riêng, gây ra:
- Các rối loạn tâm căn.
- Các rối loạn liên quan đến stress.
- Các rối loạn dạng cơ thể.
3. Các nguyên nhân cấu tạo thể chất bất thường và phát triển tâm thần
bệnh lý.
- Chậm phát triển tâm thần.
- Nhân cách bệnh.
4. Các nguyên nhân chưa rõ ràng (hay các nguyên nhân nội sinh).
Do có sự kết hợp phức tạp của nhiều nguyên nhân khác nhau (di truyền,
chuyển hoá, miễn dịch, cấu tạo thể chất, ) nên khó xác định nguyên nhân chủ
yếu. Các rối loạn tâm thần thường gọi là nội sinh như:
- Bệnh tâm thần phân liệt.
- Rối loạn cảm xúc lưỡng cực.
- Động kinh nguyên phát.
Các rối loạn tâm thần nội sinh nói trên không may lại là những rối loạn
tâm thần nặng và thường gặp. Do nguyên nhân chưa xác định rõ ràng nên công tác
dự phòng và điều trị gặp nhiều khó khăn, rối loạn thường kéo dài và tái phát.
Chương trình phòng chống các rối loạn tâm thần nội sinh phải lâu dài, cần phân
biệt các giai đoạn khác nhau của rối loạn, mỗi giai đoạn cần kết hợp nhiều biện

pháp thích hợp.
Các nguyên nhân tâm lý xã hội (Stress) có vẻ cụ thể hơn, dễ thấy hơn.
Tuy nhiên, cơ chế gây bệnh của các stress tâm lý không giản đơn như các stress
vật lý trên cơ thể. Vì stress tâm lý đập vào một nhân cách và phương thức phản
ứng của nhân cách đối với stress rất đa dạng và phức tạp. Chính vì thế mà ICD-10
không gọi là rối loạn do stress mà dè dặt gọi là rối loạn liên quan đến stress.
Như vậy trong lâm sàng, xác định nguyên nhân của một rối loạn tâm thần
phải hết sức thận trọng vì có xác định đúng nguyên nhân thì mới hy vọng điều trị
có kết quả.