Giáo án Toán lớp 5 - THỂ TÍCH HÌNH LẬP PHƯƠNG doc

THỂ TÍCH HÌNH LẬP PHƯƠNG

A. Mục tiêu: Giúp HS :
- Hình thành được công thức và quy tắc tính thể tích của hình lập phương
- Thực hành tính đúng thể tích hình lập phương với số đo cho trước
- Vận dụng công thức giải quyết một số tình huống thực tiễn đơn giản.
B. Đồ dùng dạy học:
+ Hình lập phương có cạnh 3cm, một số hình lập phương cạnh 1cm
+ Hình vẽ hình lập phương
+ bảng phụ ghi bài tập 1.
C. Các hoạt động dạy học:
Thời

gian
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò

I/ Bài cũ:
+ Nêu các đặc điểm của hình lập phương?
+ Hình lập phương có phải là trường hợp đặc biệt của
hình hộp chữ nhật?
+ Viết công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật
+ HS nhận xét
* GV nhận xét đánh giá
II/ Bài mới:
- 3 HS đứng tại chỗ trả lời
- 6 mặt là các h.vuông bằng nhau.

- 3 kích thước: chiều dài, chiều
rộng, chiều cao bằng nhau
- V = a x b x c (cùng đơn vị đo)

1. Giới thiệu bài: Thể tích hình lập phương – Ghi bảng
2.Giảng bài: Hình thành công thức tính
a) Ví dụ :
+ Yêu cầu HS tính thể tích của hình hộp chữ nhật có chiều
dài bằng 3cm, chiều rộng bằng 3cm, chiều cao bằng 3cm
+ Hãy nhận xét hình hộp chữ nhật
+ Vậy đó là hình gì?
* GV treo mô hình trực quan: Hình lập phương có cạnh là
3cm có thể tích là 27cm
3

+ Y/c HS nêu cách tính.
+ HS đọc quy tắc
b) Công thức
* GV: treo tranh hình lập phương. Hình lập phương có
cạnh a, hãy viết công thức tính thể tích hình lập phương
* GV: chốt lại quy tắc
+ HS đọc quy tắc trong SGK.
3. Luyện tập:
Bài 1: Yêu cầu HS đọc đề bài
* GV treo bảng phụ
+ Yêu cầu HS xác định cái đã cho, cái cần tìm trong từng
trường hợp.



- HS tính

- Có 3 kích thước bằng nhau
- Hình lập phương


- Cạnh, nhân cạnh, nhân cạnh.
- HS đọc

- V = a x a x a


- HS đọc

- 1 HS đọc

- HS trả lời

+ Mặt hình lập phương là hình gì, nêu cách tính diện tích
hình đó ?

+ Nêu cách tính DTTP của hình lập phương
+ HS làm bài vào vở, 4 HS làm bảng lớp
+ HS chữa bài
* GV nhận xét đánh giá
*** Lưu ý : Biết DT 1 mặt S = 36cm
2
,

ta thấy 36 = 6 x 6
suy ra cạnh là 6cm. (trường hợp 3). Biết DT toàn phần =
600dm

2
suy ra DT 1 mặt : S
tp
: 6 = 600 : 6 = 100(dm
2
).
(trường hợp 4). Khi đó đưa về (trường hợp 3)
Bài 2: Yêu cầu HS đọc đề bài
+ Đề bài cho biết gì ? Yêu cầu gì ?
+ Muốn tính được khối lượng kim loại cần biết gì ?
+ Yêu cầu 1 HS làm bài trên bảng. Lớp làm vở.
+ HS nhận xét
* GV nhận xét đánh giá
Bài 3: Yêu cầu HS đọc đề bài
+ HS cả lớp làm vào vở, 1 HS làm bảng
* GV gợi ý cho HS trung bình, yếu : Tìm số trung bình
cộng của 3 số bằng cách nào ?
- Mặt hình lập phương là hình
vuông, có diện tích là tích của
cạnh nhân với cạnh.
- Bằng DT 1 mặt nhân với 6
- HS làm bài và chữa bài






- 1 HS
- HS trả lời

- Thể tích hình lập phương
- HS làm bài


- 1 HS
- HS làm bài


+ Nêu công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật ? Hình
lập phương ?
* GV nhận xét đánh giá và chữa bài.
III/ Nhận xét - dặn dò:
- Nhận xét tiết học
- Bài sau: Về nhà xem lại bài .
- HS nêu

LUYỆN TẬP CHUNG

A. Mục tiêu: Giúp HS :
- Hệ thống hoá, củng cố kiến thức về diện tích, thể tích hình hộp chữ nhật và hình lập
phương.
- Vận dụng các công thức tính diện tích, thể tích để giải các bài tập có liên
quan với yêu cầu tổng hợp hơn.
B. Đồ dùng dạy học:
+ Bảng phụ kẻ bảng bài tập 2
+ Hình vẽ bài tập 3 phóng to.
C. Các hoạt động dạy học:
Thời

gian
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò

I/ Bài cũ: + Nêu quy tắc và công thức tính thể tích
hình lập phương và hình hộp chữ nhật
+ HS nhận xét
* GV nhận xét, đánh giá
II/ Bài mới:
1. Giới thiệu bài: Luyện tập chung – ghi bảng.
2.Thực hành - Luyện tập
Bài 1:

- 2 HS trả lời







a) Yêu cầu HS đọc đề bài và tóm tắt
+ HS cả lớp làm vào vở, 1 HS làm bảng
+ HS nhận xét bài của bạn và chữa bài.
* GV đánh giá
Bài 2: Yêu cầu HS đọc đề bài
* GV treo bảng phụ ghi đầu bài:
+ Bài toán yêu cầu gì?

+ HS tư làm bài vào vở (không cần kẻ bảng)
+ HS nhận xét, chữa bài
* GV: nhận xét, đánh giá
Bài 3: HS đọc đề bài và quan sát hình SGK, trang 123.
+ HS thảo luận nhóm tìm cách giải.
* GV gợi ý:
+ Khối gỗ ban đầu là hình gì? Kích thước bao nhiêu?
+ Khối gỗ cắt đi là hình gì? Kích thước bao nhiêu?
+ Muốn tính thể tich khối gỗ còn lại ta làm thế nào?

+ HS làm bài vào vở; 1 HS làm bảng lớp.
+ HS nhận xét
* GV: nhận xét, đánh giá
- 2 HS

- 1 HS làm bảng lớp
- HS chữa bài

- 1 HS

- Tính DT mặt đáy, DTXQ và thể
tích của 3 hình hộp chữ nhật.
- 1 HS làm bảng lớp
- HS chữa bài

- 1 HS
- HS thảo luận nhóm

- Hình hộp chữ nhật …
- Hình lập phương…
- Thể tích khối gỗ ban đầu trừ đi thể

tích khối gỗ cắt đi.
- 1 HS làm bảng lớp


III/ Nhận xét - dặn dò:
- Nhận xét tiết học
- Bài sau: Về nhà xem lại bài .




LUYỆN TẬP CHUNG

A. Mục tiêu: Giúp HS :
- Củng cố về tính tỉ số phần trăm, ứng dụng trong tính nhẩm và giải toán.
- Củng cố và rèn kĩ năng tính diện tích toàn phần và thể tích của các khối hộp.
B. Đồ dùng dạy học:
+ Hình vẽ bài tập 3
C. Các hoạt động dạy học:
Thời

gian
Hoạt động của thầy Hoạt động của trò

I/ Bài mới:
1. Giới thiệu bài: Luyện tập chung – ghi bảng.
2.Thực hành - Luyện tập
Bài 1:
+Yêu cầu HS đọc tính nhẩm




- 1 HS
15% của 120 tính nhẩm như sau:
10% của 120 là 12
5% của 120 là 6.
Vậy 15% của 120 là 12 + 6 = 18
+ HS thảo luận cách làm trên
a) Gọi HS đọc bài 1a.
+ Thảo luận nhóm đôi tách 17,5% thành tổng mà các
số hạng có thể nhẩm được (thành 3 số hạng)
+ HS nêu kết quả tách – HS nhận xét

* GV đánh giá
b) Gọi HS đọc bài 1b.
+ Muốn tính 35% của 520 ta làm thế nào?
+ HS thảo luận tìm cách tính.
+ Hãy nêu cách tính nhẩm.
* GV đánh giá và kết luận: Khi muốn tìm giá trị phần
trăm của một số, ta có thể có 2 cách làm như trên.
Bài 2: Yêu cầu HS đọc đề bài
a) + HS thảo luận tìm cách giải.
* GV gợi ý:
+ Tỉ số thể tích của hai hình lập phương là 2 : 3 cho
biết gì?
- Cách tính trên đã tách thành 2
bước nhẩm đơn giản.



- 1 HS đọc
- 10% của 240 là 24
5% của 240 là 12
2,5% của 240 là 6
Vậy 17,5% của 240 là 42

* 520 x 35 : 100 = 182
* 10% của 520 là 52
20% của 520 là 26
5% của 520 là 104
Vậy 35% của 520 là 182
- HS đọc đề

- Thể tích của hình lập phương bé là

2 phần thì thể tích hình lập phương

+ Suy ra tỉ số thể tích của hình lập phương lớn và lập
phương bé là bao nhiêu?
+ Viết tỉ số này dưới dạng phân số thập phân (hoặc số
thập phân)
+ Vậy thể tích hình lập phương lớn bằng bao nhiêu
phần trăm thể tích hình lập phương bé?
- 1 HS làm bài bảng lớp, lớp làm vở
b) Việc tính thể tích của hình lập phương lớn có dữ
liệu nào?
+ Quy về bài toán mẫu nào?
- 1 HS làm bài bảng lớp, lớp làm vở
+ HS nhận xét bài trên bảng
* GV: nhận xét, đánh giá
Bài 3: GV treo bảng phụ
a) + HS đọc đề bài .
+ HS thảo luận nhóm đôi tìm cách giải và nêu cách
làm
* GV gợi ý:
+ Nhận xét hình khối đã cho?
+ Tìm cách tách thành hình khối đã học để tính diện
lớn là 3 phần như thế.
- 3 : 2

- HS làm bài
- HS dựa vào đề trả lời

- Bài toán tìm 150% của 64.
- HS làm bài


- HS quan sát

- HS thảo luận


- Không phải hình khối đã học.
- Tách thành 1 hình hộp chữ nhật và

tích các mặt hoặc thể tích.

+ 2 HS làm bảng lớp. lớp làm vở
b) Tương tự phần a)
+ Tìm cách tách hình

+ Phần được sơn của hình bên tính bằng cách nào?

+ HS làm bài vào vở; 1 HS làm bảng lớp.
+ HS nhận xét
* GV: nhận xét, đánh giá
II/ Nhận xét - dặn dò:
- Nhận xét tiết học

- Bài sau: Về nhà xem lại bài .
1 hình hộp lập phương hoặc tách
thành 3 hình lập phương.


- Tách thành 1 hình hộp chữ nhật và

1 hình hộp lập phương
- Tổng diện tích toàn phần của 2
khối trừ đi phần diện tích tiếp xúc
của 2 khối.