sáng kiến kinh nghiệm môn văn một số vấn đề về phương pháp giảng dạy tích hợp đối với ngữ văn 9

Một số vấn đề về phơng pháp giảng dạy tích hợp đối với
ngữ văn 9
Phần thứ nhất
I .Lý do chọn đề tài
Năm học 2006 2007 là năm thứ năm thực hiện chơng trình thay sách giáo
khoa và đợc triển khai đại trà trên toàn quốc. Trong bối cảnh ngành Giáo dục và
Đào tạo đang nỗ lực đổi mới phơng pháp dạy học theo hớng phát huy tính tích cực
chủ động sáng tạo của học sinh. Phơng pháp dạy học đợc coi là cách thức hoạt
động của giáo viên khi tổ chức các hoạt động học tập, nhằm giúp học sinh đạt đợc
các mục tiêu dạy học. để thực hiện công cuộc đổi mới giáo dục đòi hỏi phải có sự
đầu t quan tâm thích đáng từ nhiều mặt. Chơng trình ngữ văn 9 của THCS đợc xây
dựng theo nguyên tắc tích hợp. Theo chơng trình này, ba phân môn: Văn Tiếng
Việt và Tập làm văn đợc thống nhất lại thành một môn học, gọi là môn Ngữ văn.
Coi trọng tính thực hành, sách giáo khoa Ngữ Văn 9 đã tập trung theo hớng phát
huy tính chủ động sáng tạo của học sinh trong học tập, trong đó phần Tiếng Việt
và lí thuyết Tập làm văn đã đợc coi trọng.
Qua thực tế giảng dạy, tôi đã nhận thức rõ: Tiếng Việt là phân môn nền tảng, là
công cụ giao tiếp quan trọng trong đời sống và là cơ sở cho các môn học trong hệ
thống trờng phổ thông. Từ sự vận dụng Tiếng Việt trong việc lý giải vẻ đẹp và hiệu
quả của nghệ thuật ngôn từ trong tác phẩm văn học, trong Tập Làm Văn và giao
tiếp hằng ngày. Học sinh sẽ tự nâng cao các tri thức Tiếng Việt và Văn học để tạo
lập các kiểu văn bản nói và văn bản viết.
Nh vậy sản phẩm của Tập Làm Văn là căn cứ cơ bản để đánh giá kết quả việc
học Tiếng Việt và Văn học của học sinh để hớng tới kỹ năng cơ bản: đọc, nói, viết
mà chơng trình đã đặt ra. Chính từ việc nhận thức đợc tầm quan trọng nh trên, tôi
xin một vài ý kiến về việc giảng dạy tích hợp đối với môn Ngữ văn lớp 9.
Dạy học theo nguyên tắc tích hợp ở Ngữ văn 9 có một sự liên hệ chặt chẽ với
những kiến thức đã học ở bậc Tiểu học: từ thực tiễn giảng dạy, tôi nhận thấy sự
tiếp thu kiến thức và khả năng thực hành cảu học sinh khi học ở THCS còn nhiều
hạn chế. Do vậy khi đa những câu hỏi tích hợp từ kiến thức ở Tiểu học để hình
thành, củng cố, khắc sâu kiến thức cho học sinh. Tích hợp là một vấn đề rất lớn

không riêng gì đối với môn Ngữ văn. Tuy nhiên, môn Ngữ văn có nhiều điều kiện
thuận lợi để thực hiện trớc một bớc. Văn học Tiếng Việt và Tập làm văn đều có
một yếu tố chung là Tiếng Việt, dù dạy văn học, Tiếng Việt hay Tập làm văn thì
tất cả đều do một giáo viên đảm nhiệm và ngời giáo viên đó do một khoa đào tạo.
Dĩ nhiên, việc cải tiến chơng trình Ngữ Văn theo hớng tích hợp có vận dụng kinh
nghiệm của nhiều nớc, song trớc hết là xuất phát từ thực tiễn giáo dục của Việt
Nam. Việc tách môn văn thành 3 phân môn trên 20 năm qua tuy đa lại một số kinh
nghiệm nhất định song đã ngày càng bộc lộ nhiều nhợc điểm, đặc biệt ở bậc
THCS. Hớng phấn đấu bao quát cua việc thực hiện chơng trình môn Ngữ văn theo
tinh thần tích hợp là làm sao kết hợp đợc thật tốt việc hình thành 4 kĩ năng: Nghe,
nói, viết. Chơng trình viết không nhằm mục đích riêng cho từng phân môn mà chỉ
viết mục tiêu chung cho môn Ngữ văn chính là vì thế. Để giải quyết một điểm nào
đó trong yêu cầu của chơng trình đều phải có sự đóng góp hợp lực của cả 3 phân
môn. không nên quan diểm Tích hợp là phơng pháp dùng để rút bớt môn học
hoặc biện pháp nhằm giảm tải dẫu rằng đó là những hệ quả có thể xảy ra do việc
thực hiện phơng hớng Tích hợp. Trên nền giáo dục hiện đại, tích hợp là phơng
pháp nhằm phối hợp một cách tối u các quá trình học tập riêng rẽ các môn học.
Phân môn khác nhau nhằm đáp ứng những mục tiêu, mục đích và yêu cầu cụ thể
khác nhau.
Tích hợp đợc xem là nguyên tắc tổng hợp của việc xây dựng cả hệ thống chơng
trình. Dạy tích hợp, ngời đứng lớp phải biết thực hiện mọi yêu cầu một cách linh
hoạt, sáng tạo mà mấu chốt của sự sáng tạo là luôn suy nghĩ và mục tiêu của bộ
môn Ngữ văn nói chung để tìm ra những yếu tố đồng quy giữa 3 phần phân môn,
tích hợp trong từng thời điểm theo từng vấn đề. Quan điểm tích hợp phải quán triệt
trong mọi khâu kể cả khâu đánh giá. Có thể có những bài tập riêng cho từng phân
môn, song chúng ta cần đánh giá cao những học sinh biết sử dụng những kiến thức
của phân môn khác. Đó chính là những thói quen, cơ sở ban đầu để sau này học
lên, các em sẽ có điều kiện tiếp thu và vân dụng dễ dàng hơn phơng pháp nghiên
cứu nghiên ngành, cũng nh khi vào đời, các em có khả năng giải quyết dễ dàng
hơn các vấn đề thực tiễn vì mọi tình huống xảy ra trong cuộc sống bao giờ cũng là

tình huống tích hợp. Tích hợp phải phát huy tối đa tính tích cực, tính sáng tạo của
học sinh, chủ thể học tập ở tất cả mọi khâu: từ việc chuẩn bị bài, su tập t liệu trong
tổ, nhóm, tự đáng giá và đánh giá bạn, tham gia, hoạt động thực tiễn theo quan
điểm đặc trng bộ môn.
Xuất phát từ việc đổi mới phơng pháp dạy học theo hớng phát huy tính tích cực,
chủ động sáng tạo của học sinh nên tôi đã chọn nghiên cứu đề tài Một số vấn đề
về phơng pháp giảng dạy tích hợp đối với Ngữ văn 9.
II. Mục đích nghiên cứu:
Để nâng cao chất lợng giảng dạy môn Ngữ văn 9 nhằm phát huy tính tích cực,
chủ động sáng tạo cho học sinh.
III. Nhiệm vụ của đề tài:
Giảng dạy tích hợp đối với Ngữ văn 9 là một trong những nhiệm vụ trọng tâm
đối với chơng trình và sách giáo khoa lần này là: Đổi mới phơng pháp dạy và học.
Trong chơng trình Ngữ văn THCS tích hợp 3 phân môn: Văn Tiếng Việt Tập
làm văn lần này có tác dụng tạo mối liên kết khăng khít với nhau. Vì vậy việc
giảng dạy theo hớng tích hợp có tác dụng lớn đối với học sinh trong việc hấp thụ
kiến thức cấu trúc sách giáo khoa Ngữ văn THCS cho thấy sự nhấn mạnh những
điểm đồng quy về kiến thức, kĩ năng giữa 3 phân môn để thực hiện quan điểm tích
hợp. Yếu tố đồng quy này chính là ngôn ngữ trong văn bản của mỗi bài. Ngôn ngữ
cần đợc hiểu theo nghĩa rộng không chỉ bao gồm ngữ âm, từ vựng, cú pháp mà còn
là kiểu văn bản, các quy tắc ngôn ngữ, các quy tắc tổ chức không gian, thời gian
của văn bản.
Nh vậy đối với chơng trình sách giáo khoa mới phải tận dụng những kiến thức,
kĩ năng giải mã và sản sinh văn bản và ngợc lại vận dụng những kiến thức kĩ năng
giải mã để củng cố và phát triển những kiến thức, kĩ năng Tiếng Việt. Cấu trúc này
cho thấy sự quan tâm phát huy năng lực tích cực, chủ động, và sáng tạo của học
sinh trong học tập Ngữ văn. Thông qua việc cung cấp kiến thức Văn Tiếng Việt
Tập làm văn hình thành và phát triển cho học sinh cách tiếp nhận, cách tạo lập
các loại hình văn bản, cách giải quyết và vận dụng những kiến thức và kĩ năng Văn
Tiếng Việt vào thực tiễn cuộc sống một cách năng động và sáng tạo.

IV. Đối tợng nghiên cứu:
Đề tài: Một số vấn về phơng pháp giảng dạy tích hợp đối với Ngữ văn 9
Đối tợng nghiên cứu: Là học sinh lớp 9.
V. Phơng pháp nghiên cứu:
Thông qua từng cụm bài giáo viên xây dựng hệ thống câu hỏi để lồng ghép
những kiến thức tích hợp từng phân môn vào cụm bài chung.
Phần thứ hai
Nội dung và kết quả nghiên cứu
Chơng I: Cơ sở lý luận và Pháp lý của việc chỉ đạo.
1. Cơ sở lý luận:
Đổi mớiphơng pháp dạy học là phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của
học sinh.
Đổi mới phơng pháp tích hợp: giáo viên đứng lớp cần phải biết thực hiện yêu
cầu tích hợp, linh hoạt sáng tạo, suy ngẫm về mục tiêu của bộ môn Ngữ văn, tìm
ra yếu tố đồng quy giữa 3 phân môn tích hợp trong từng thời điểm, từng vấn đề.
Quan điểm tích hợp phải quán triệt trong mọi khâu để đánh giá.
Phải phát huy tối đa tính tích hợp chủ động sáng tạo của học sinh. Vì học sinh
là chủ thể học tập trong mọi khâu: Từ việc chuẩn bị bài, su tập tài liệu, phát biêu
trong tổ, nhóm, đánh giá mình, đánh giá bạn
Đổi mới việc giảng dạy tích hợp Ngữ văn 9: Tích hợp theo chiều dọc là tích
hợp ở một đơn vị kiến thức và kĩ năng mới, những kiến thức và kĩ năng đã học trớc
đó theo nguyên tắc đồng trục ( còn gọi là vòng tròn đồng tâm) hay vòng tròn xoáy
trôn ốc. Cụ thể là kiến thức và kĩ năng hình thành ở bài học, lớp học bâvj học sau
bao hàm kiến thức, kĩ năng, bậc học trớc nhng cao hơn, sâu hơn trớc.
Tích hợp theo chiều dọc là dựa trên nguyên tắc đồng trục càng nên cao thì yêu
cầu nội dung càng cao, kiến thức lớp trên, bậc trên cao hơn kiến thức bậc dới, lớp
dới.
Tích hợp theo chiều ngang: Tích hợp kiến thức Tiếng Việt với các mảng kiến
thức về Văn học và Tập làm văn.
Việc lựa chọn nội dung: Ngữ văn 9 chọn các kiểu thành phần câu nh: Thành

phần biệt lập, khối ngữ nghĩa tờng minh, hàm ý phục vụ cho việc tạo lập các
văn bản nghị luận.
Việc sắp xếp nội dung: Bộ sách giáo khoa Ngữ văn THCS chú ý sắp xếp nội
dung theo kiểu xen kẽ các vấn đề về từ, về câu và tạo lập văn bản. Sự liên kết theo
chiều ngang với Văn học và Tập làm văn hơn là hệ thống kiến thức Hàn lâm
ngôn ngữ học.
Việc khai thác nội dung: Phần Tiếng Việt trong SGK Ngữ văn tận dụng mọi cơ
hội có thể có để phục vụ việc học Văn bản và Tập làm văn.
2. Cơ sở pháp lí:
Ngày 9/12/2000 quốc hội đã có nghị quyết số 40/2000 QH 10 về đổi mới ch-
ơng trình về giáo dục phổ thông. Báo cáo BCH TW Đảng khoá VIII tại đại hội đại
biểu toàn quốc lần IX của Đảng về phát triển kinh tế xã hội năm 2001 2010
đã nêu rõ việc Khẩn trơng biên soạn và đa vào sử dụng ổn định trong cả nớc bộ
chơng trình sách giáo khoa phổ thông phù hợp với yêu cầu phát triển mới. Mục
tiêu của việc đổi mới chơng trình và sách giáo khoa là: Nâng cao chất lợng giáo
dục toàn diện tăng cờng bồi dỡng cho thế hệ trẻ lòng yêu nớc, yêu quê hơng và gia
đình, tinh thần tự tôn dân tộc, lý tởng XHCN, tinh thần hiếu học, chí tiến thủ, lập
thân lập nghiệp, lòng nhân ái, ý thức kỉ luật, tôn trọng pháp luật. Đổi mơidss ph-
ơng pháp dạy học là phát huy t duy sáng tạo và tự học của học sinh. Một trong
những phơng pháp dạy học là phơng pháp dạy tích hợp.
Chơng II: Thực trạng việc đổi mới phơng pháp dạy học tích hợp ở môn Ngữ
văn lớp 9 của trờng Trần Hng Đạo.
1. Sơ lợc khái quát về nhà trờng:
Trờng THCS Trần Hng Đạo là một trờng trung tâm của phòng giáo dục huyện
Yên Hng. Trờng có bề dày lịch sử về kinh nghiệm giảng dạy và học tập. Trờng
nhiều năm đạt danh hiệu trờng tiên tiến cấp tỉnh. Trờng có đội ngũ giáo viên giảng
dạy vững vàng.
2. Một số vấn đề đặt ra:
Nhà trờng phải nắm bắt mục tiêu đổi mới của chơng trình nhằm nâng cao chất
lợng giáo dục toàn diện. Việc đổi mới phơng pháp dạy học, phát huy t duy sáng

tạo và tự học của học sinh là việc cần thiết không thể thay thế đợc.
Mục tiêu của việc đổi mới chơng trình giáo dục phổ thông là xây dựng chơng
trình, phơng pháp giáo dục. Sách giáo khoa phổ thông nhằm nâng cao chất lợng
giáo dục toàn diện, đáp ứng nhu cầu phất triển nguồn nhân lực phục vụ công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nớc, phù hợp với truyền thống và thực tiễn Việt Nam,
tiếp cận chơng trình giáo dục phổ thông ở các nớc phát triển trên thế giới.
Chơng III: Biện pháp đề ra để thực hiện
1. Bớc 1: Tìm hiểu chung và tích hợp.
- Tích hợp là gì? Là một phơng pháp nhằm phối hợp một cách tối u các quá trình
học tập riêng rẽ các môn học, phân môn khác nhau nhằm đáp ứng những mục tiêu,
mục đích và yêu vầu cụ thể khác nhau.
- Tích hợp ngang: Tích hợp từng thời điểm( 1 tiết học, 1 bài học).
- Tích hợp dọc: Tích hợp theo từng vấn đề( Tập trung ở bài ôn tập).
Đối với những vấn đề đã dạy: Cần lợi dụng vấn đề này đẻ củng cố ôn tập, đồng
thời rèn cho học sinh kiến thứclà kĩ năng vận dụng mọi kiến thức đã học đẻ xử lý
các vấn đề trớc mắt.
Đối với những kiến thức sẽ dạy: Có thể giới thiệu ở chừng mục cần thiết cho sự
hiểu biết tối thiểu về khía cạnh đang đề cập, qua đó khơi gợi trí tò mò, tinh thần
ham hiểu biết của học sinh và đặt cơ sở thuận lợi cho việc trình bày những kiến
thức đã học ở sau.
2. Bớc 2: Các thao tác khi soạn bài .
*, Thao tác 1: Đọc kĩ bài (Bài trớc đó và sau đó) Xác định mục tiêu bài dạy và
mục tiêu của phân môn.
*, Thao tác 2: Tìm mối liên hệ giữa bài đạng học với những bài trớc đó đẻ tìm
điểm đồng quy đẻ giáo viên có định hớng tích hợp (ngang hay dọc; củng cố hay hé
mở)
*, Ví dụ: - Bàn về đọc sách (bài 18 Ngữ văn 9).
- Tiếng Việt: Khối ngữ
- Tập làm văn: Phép phân tích và tổng hợp luyện tập phép phân tích tổng
hợp.

Điểm đồng quy của 3 phân môn này:
Văn bản là một văn bản nghị luận. Văn bản này đa ra đẻ làm mẫu cho học
sinh học tập cách làm văn nghị luận. Trong văn bản có nhiều nhiều câu văn chứa
khởi ngữ. Còn về Tập làm văn, khi dạy bài phép phép phân tích tổng hợp, giáo
viên đa ngay văn bản Bài về đọc sách để phân tích mẫu về văn nghị luận. Nh
vậy văn bản Bài về đọc sách sẽ đợc soi sáng ở cả 3 góc độ của 3 phân môn và
các phân môn đó đều có mối quan hệ với nhau.
*, Thao tác 3: Xây dựng hệ thống câu hỏi tích hợp.
Dựa trên thao tác 1, giáo viên bắt đầu thiết kế bài dạy và hệ thống câu hỏi.
Trong SGK câu hỏi có tính chất định hớng, hớng dẫn học sinh tìm hiểu những kiến
thức và kĩ năng cơ bản trong bài học. Câu hỏi cũng rất đa dạng: Câu hỏi nêu vấn
đề, câu hỏi hớng dẫn hoạt động, câu hỏi gợi mở, câu hỏi thảo luận Nh ng đó chỉ
là nmhwngx câu hỏi có tính chất tĩnh còn câu hỏi trong mỗi giờ học động
mang đậm dấu ấn cá nhân của giáo viên trong nhận thức cũng nh truyền tải nội
dung bài học đến với học sinh.
Câu hỏi tích hợp đợc xây dựng trên cơ sở:
Căn cứ vào điểm đồng quy giữa 3 phân môn, khi dạy phần văn học giáo viên
có nhiệm vụ hé mở những nội dung nào đó của Tiếng Việt và Tập làm văn để học
sinh chuẩn bị tâm thế tốt cho bài học.
Lu ý các chú thích ở Văn bản của mỗi thể loại học sinh nắm vững và nhớ đặc
điểm của từng thể loại. Ngoài ra còn lu ý đến các chú thích khác để hiểu văn bản.
Đồng thời hiểu nghĩa của các từ (cấu tạo từ, nghĩa của từ, các từ loại, các thành
phần câu ) sẽ đ ợc học ở phần Tiếng Việt.
*, Ví dụ: Bài 20 (Ngữ văn 9)
- Văn bản: Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới.
- Tiếng Việt: Các thành phần biệt lập (Tiếp).
- Tập làm văn: + Bài viết số 5: Văn nghị luận.
+ Nghị luận một vấn đề t tởng, đạo lý.
a, Khi dạy văn bản Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới giáo viên cần khai
thác nội dung bằng cách xây dựng những câu hỏi tích hợp sau:

Hỏi: Em hãy xác định thể loại và phơng thức biểu đạt cho văn bản ?
Hỏi: Vấn đề nêu ra trong bài nghị luận này là gì ?
Hỏi: Vấn đề này đợc trình bày bằng hệ thống luận cứ ?
Hỏi: Em có nhận xét gì về cách xây dựng hệ thống luận cứ và cách lập luận
của bài văn ?
Hỏi: Qua bài văn, em học tập đợc gì về cách viết văn nghị luận của tác giả ?
b, Khi dạy Tiếng Việt: Các thành phần biệt lập (tiếp).
Trong phần luyện tập có một đoạn văn ở trong văn bản Chuẩn bị hành trình
vào thế kỉ mới; Bớc vào thế kỉ mới, muốn sánh vai cùng các cờng quốc năm
châu Nhận ra điều đó quen dần với những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc
nhỏ nhất.
Để khai thác đoạn văn với yêu cầu của bài tập, giáo viên sẽ đặt ra những câu
hỏi nh sau:
Hỏi: Đoạn văn có ở trong văn bản nào ?
Hỏi: Em hãy tìm các thành phần biệt lập trong đoạn văn ? Xác định thành phần
biệt lập đó là gì ?
Yêu cầu: Học sinh xác định đợc các thành phần biệt lập => Đó là thành phần
phụ chú.
Nh vậy: Phần Tiếng Việt đã tích hợp kiến thức của phần Tập làm văn.
c, Dạy Tập làm văn: Nghij luận về một vấn đề t tởng đạo lý. Giáo viên có thể
lấy ví dụ văn bản Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới để khai thác văn nghị luận
với đặc điểm của thể loại. Giáo viên có thể đặt một số câu hỏi nh sau:
Hỏi: Bài văn trên nêu nên vấn đề gì ? (Hay: Vấn đề nhị luận của bài văn là gì?)
Hỏi: Vấn đề nghị luận đợc triển khai bằng cách gì ?
Yêu cầu: Bằng phơng pháp giải thích chứng minh.
Hỏi: Em hãy tìm những câu văn và đoạn văn mà tác giả nêu cách lập luận giải
thích ?
Hỏi: Tìm những dẫn chứng làm sáng tỏ cho lập luận tiện ?
Hỏi: Xác định bố cục cho bài văn ? Nhận xét gì về bố cục của bài văn nghị
luận ?

* Ví dụ 2: Bài 4.
- Văn bản: Chuyện ngời con gái Nam Xơng.
- Tiếng Việt: Cách dẫn trực tiếp và gián tiếp.
- Tập làm văn: Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự.
Phần văn bản: Tiết 16-17 Chuyện ngời con gái Nam Xơng
Khai thác bài học, giáo viên có thể đặt một số câu hỏi có liên quan đến phần Tiếng
Việt và Tập làm văn nh sau:
Hỏi: Em hãy xác định thể loại và phơng thức biểu đạt của văn bản
Chuyện ngời con gái Nam Xơng?
Yêu cầu: - Thể loại: Truyện ngắn ( Thể truyền kì mạn lục)
- phơng thức biểu đạt: Tự sự.
Hỏi: Em hãy tóm tắt cốt truyện ?
Hỏi: Truyện đợc xây dựng dựa trên những tình tiết nào ?
Nh vậy: Phần văn bản đã đa ra một số câu hỏi để hớng học sinh khai thác
nội dung bài học có liên quan đến phần Tập làm văn.
Phần Tiếng Việt: Cách dẫn trực tiếp và gián tiếp
Khi dạy bài này giáo viên lấy ví dụ là 1 đoạn văn bản đợc trích trong văn bản
Chuyện ngời con gái Nam Xơng. Ta có thể chọn đoạn văn trích dẫn lời trực tiếp,
đó là lời của Vũ nơng khu than khóc với chồng bị oan: Thiếp vốn con kẻ khó, đ-
ợc nơng tựa nhà giàu. Sum họp cha thoả tình chăn gối, chia phôi vì động việc lửa
binh. Cách biệt 3 năm giữ gìn một tiết
Giáo viên có thể đặt câu hỏi:
Hỏi: Đoạn văn có trong văn bản nào ?
Hỏi: Đoạn văn trích đãn lời nói của ai ?
Hỏi: Lời trích dẫn đó là lời trích dẫn trực tiếp hay gián tiếp ?
Phần Tập làm văn: Luyện tập tóm tăt văn bản tự sự.
Giáo viên có thể lấy ví dụ trực tiếp ngay trong cụm bài là văn bản Chuyện ngời
con gái Nam Xơng.
Hỏi : Em hãy tóm tắt văn bản Chuyện ngời con gái Nam Xơng ?
Giáo viên nói lên các sự việc và nhân vật chính sau:

- Chàng Trơng Sinh pải đầu quân đi lính, để lại mẹ già và ngời vợ trẻ là Vũ
Thị Thiết.
- Mẹ Trơng Sinh ốm chết, Vũ Nơng lo toan ma chay cho mẹ.
- Giặc tan, Trơng sinh trở về, nghe lời con nhỏ, nghi oan cho vợ.
- Vũ Nơng bị oan, gieo mình xuống sông Hoàng Giang.
- Phan Lang là ngời cùng làng với Vũ Nơng đã gặp lại Vũ Nơng trong động
Linh Phi, hai ngời nhận ra nhau. Phan Lang trở về trần gian, Vũ Nơng gửi chiếc
bông tai vàng cho chồng cùng lời nhắn.
- Trơng Sinh lập đàn giải oan
Hỏi: Các sự việc trên đã đợc nêu đầy đủ cha?
Hỏi: Các sự việc trên sắp xếp đã hợp lí cha ?
Hỏi: Dựa vào các sự việc trên em hãy tóm tắt truyện ?
Nh vậy: Trong cụm bài 4, cả 3 phân môn đều có kiến thức tích hợp liên quan
đến nhau. Khi khai thác giáo viên cần hớng học sinh chú ý đến những kiến thức
tích hợp này để học sinh nắm vững, sâu kiến thức cần ghi nhớ.
Giáo viên kết luận: Vởy ta có thể nói rằng tích hợp đợc thể hiện trong mọi
khâu:
- Kiểm tra bài cũ.
- Quá trình soạn bài, giảng bài.
- Đánh giá kiểm tra bài cũ, tiếp nhận kiến thức mới.
- Chuẩn bị bài ở nhà.
Tuy nhiên chơng trình cũng khẳng định quan điểm tích hợp ở nớc ta hiện cha
thể áp dụng một cách triệt để, giảng dạy theo quan điểm tích hợp không phủ định
việc dạy các tri thức, kĩ năng riêng của từng phân môn. Vấn đề là làm thế nào để
phối hợp một cách hợp lí các tri thức, kĩ năng riên rẽ của từng phân môn tới mục
tiêu chung của Ngữ văn. Tích hpj phải hợp lí, lôgic với bài dạy không nên tích hợp
gò ép, xơ cứng, thô bạo khiến bài dạy vụn vặt. Tích hợp mà không làm mất đi đặc
trng của phân môn mà còn có tác dụng làm cho kiến thức đợc xoáy sâu, nhuần
nhuyễn. Xác định, lựa chọn, sắp xếp sử dụng câu hỏi tích hợp sao cho phù hợp với
nội dung bài học và đối tợng học sinh mà không tách xa khỏi hệ thống câu hỏi

sách giáo khoa.
* Kết quả:
Gần 5năm thực hiện chơng trình thay sách giao khoa mới, tôi đã nhận thấy
rằng việc vận dụng phơng pháp giảng dạy tích hợp là việc cần thiết đối với giáo
viên giảng dạy Ngữ văn. Vận dụng đợc phơng pháp này, phát huy đợc trí thông
minh của học sinh. Học sinh tiếp nhận kiến thức một cách dễ dàng và rất sâu. Vì
kiến thức đợc lồng ghép cả 3 phân môn trong từng cụm bài.
- Về phía giáo viên:
+ Không còn lúng túng khi soạn bài.
+ Bài giảng lôgic, chặt chẽ, hợp lí nhờ biết xác điịnh điểm đồng quy.
+ Kiến thức đợc vận dụng một cách nhuần nhuyễn.
+ Hạn chế tình trạng cháy giáo án.
- Về phía học sinh: Bớc đầu hình thành kĩ năng tự học, tự tìm hiểu t duy gioá
dục. Học sinh có tâm thế tốt hơn khi tiếp nhận kiến thức bài học. Học sinh nắm
chắc kiến thức cơ bản và sâu. Vì kiến thức ôn luyện đều ở các phân môn. áp dụng
phơng pháp này phát huy đợc tính chủ động, sáng tạo cho học sinh.
Phần thứ ba
Kết luận và khuyến nghị
Để thực hiện tốt tinh thần đổi mới phơng pháp dạy học theo phơng pháp tích
hợp mà cốt yếu là tính thực hành thì hệ thống cân hỏi phải gắn kết dợc kiến thức
cả 3 phân môn cho dù không thủ tiêu bản sắc của cả 3 phân môn. Quan trọng hơn
cả là lấy yêu cầu bài học làm mục đích thiết kế hệ thống câu hỏi với những kiến
thức cần đạt đợc thể hiện quan điểm thực hành tích hợp của chơng trình Ngữ văn
9. Dạy học theo nguyên tắc tích hợp ở Ngữ văn 9 có một sự liên hệ chặt chẽ với
những kiến thức ở bậc Tiểu học, từ thực tế giảnge dạy tôi thấy việc tiếp thu kiến
thức là khả năng thực hành của học sinh khi học THCS còn nhiều hạn chế. Do vậy
khi đa những câu hỏi tích hợp còn có một số học sinh thực hiện cha tốt, có sự bỡ
ngỡ hoặc không thực hiện đợc. Do vậy chúng tôi đề nghị sự chỉ đạo đồng bộ trong
việc thực hiện chơng trình thay sách, các cụm bài. Việc lồng ghép kiến thức tích
hợp cần rõ hơn và học sinh thực hiện phơng pháp tích hợp tốt hơn.

Trên đây là một só vấn đề về phơng pháp giảng dạy tích, tôi nghĩ rằng: Chơng
trình sách giáo khoa mới với việc chuẩn bị giáo án để có thể tổ chức một chơng
trình Ngữ Văn theo tinh thần đã nêu ở trên. Đó là một việc làm rất mới mẻ, cần
thiết của một giáo viên giảng dạy trêm lớp. Công việc thực hiện phơng pháp này
gặp không ít những khó khăn, thử thách.
Qua bài viết này tôi xin đợc mạnh dạn trao đổi ý kiến của mình và mong đợc
sự góp ý để tích luỹ cho mình nhiều bài học quý báu trong công tác giảng dạy hơn
nã.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
Quảng Yên ngày 30.4.2007
Ngời viết
ng Hip