kinh tế học vĩ mô lý thuyết và ứng dụng chính sách bài giảng chính sách tài khóa ở các nước đang phát triển

1
Bài giảng 14
Chính sách tài khóa ở các nước đang
phát triển
Chính sách tài khóa mở rộng
Macroeconomics Fall
2010
2
2
3
Chính sách tài khóa thu hẹp
Chính sách tài khóa thuận và nghịch
chu kỳ
Kaminsky, Reinhart và Vegh 2004
• Ở các nước phát triển, chính sách tài khóa thường
nghịch chu kỳ.
• Ở các nước đang phát triển, chính sách tài khóa thường
thuận chu kỳ.
• Chính sách tài khóa cần đi “ngược chiều gió” hơn là
xuôi theo chiều chu kỳ kinh tế.
3
Nguồn: Kaminsky, Reinhart và Vegh 2004
Biên Độ của Chu Kỳ Chính Sách Tài Khóa 1960-2003
Mức tăng của chi tiêu chính phủ sau thuế
1960-2003
Thời thịnh Thời suy
OECD 4.1 3.5
Các nước thu nhập
trung bình cao
7.6 1.8
Các nước thu nhập

trung bình thấp
8.5 -2.1
Các nước thu nhập
thấp
5.7 -0.4
Nguồn: Kaminsky, Reinhart và Vegh 2004
4
Leo ngược dốc
Easterly, Irwin và Serven 2008
• Các nước giàu và nghèo đều có xu hướng cắt giảm đầu
tư thay vì tiêu dùng trong thời kỳ kinh tế khó khăn,
• Đầu tư giảm làm giảm tăng trưởng và giá trị hiện tại
của các dòng doanh thu hay trả nợ tài khóa
• Nhưng chúng ta phải phân biệt giữa:
– Đầu tư sinh lợi tương lai (ví dụ thu phí)
– Đầu tư khuyến khích tăng trưởng
– Đầu tư không phục vụ hai mục đích trên
Các nguyên tắc tài khóa
• Nguyên tắc cân bằng ngân sách
• Nguyên tắc vàng
• Các quỹ ổn định và tiết kiệm
• Nguyên tắc 1% của Chile
5
Ước thu thuế ở VN (2006)
Dầu thô 79.900 30,6% Thu phí và lệ phí (trừ dầu) 3.608 1,4%
Thuế GTGT 59.595 22,8% Lệ phí trước bạ 3.350 1,3%
Hàng nội địa 40.207 15,4% Thu viện trợ 2.700 1,0%
Hàng nhập khẩu 19.388 7,4% Thu bán nhà thuộc SHNN 1.499 0,6%
Thuế TNDN (trừ dầu) 38.473 14,7% Thuế tài nguyên (trừ dầu) 1.421 0,5%
Thuế XNK-TTĐB hàng NK 23.112 8,9%

Thuế chuyển quyền SD
đất 1.097 0,4%
Thuế TTĐB trong nước 17.478 6,7% Thu tiền thuê đất 1.171 0,4%
Thu tiền sử dụng đất 14.000 5,4% Thuế môn bài 751 0,3%
Thuế thu nhập cao 5.196 2,0% Thuế nhà đất 542 0,2%
Thu phí xăng dầu 4.269 1,6% Thu khác 2.938 1,1%
Ước thực hiện ngân sách ở VN (2006)
23%
7%
9%
31%
15%
2%
14%
Thuế GTGT Thuế TTĐB trong nước
Thuế XNK & TTĐB hàng NK Dầu thô
Thuế TNDN (không dầu) Thuế TN cao
Khác
6
Các khoản thu của Mỹ, 2004
Thuế thu nhập cá nhân,
43%
Thuế bảo hiểm
xã hội, 39%
Thuế doanh nghiệp,
10%
Thuế khác, 8%
Nguồn: Economic Report of the President, 2005 ()
Cơ cấu thuế của một số nước