Trang 106
Giáo trình: Phân tích thiết kế hệ thống Giảng viên: Lê Đắc Nhường
G
Chương 12
Xây dựng và triển khai hệ thống
12.1. Giai đoạn xây dựng
Mục tiêu của giai đoạn xây dựng là phát triển và kiểm thử một hệ thống chức năng đáp
ứng các yêu cầu nghiệp vụ và thiết kế, đồng thời cài đặt giao diện giữa hệ thống mới và hệ
thống đã có. Trong mục này, chúng tôi giới thiệu các bước trong giai đoạn xây dựng của một
dự án phát triển hệ thống thông thường.
12.1.1. Bước 1 – Xây dựng và kiểm thử mạng (nếu cần thiết)
Thông thường các hệ thống được xây dựng trên những mạng sẵn có. Trong trường hợp,
hệ thống đòi hỏi hệ thống mạng mới thì cần phải xây dựng và kiểm thử mạng mới sao cho
phù hợp với chương trình sẽ sử dụng nó. Phân bổ nhiệm vụ:
Người thiết kế mạng: thiết kế kiến trúc và kết nối mạng LAN và WAN
Người quản trị mảng xây dựng và kiểm thử: các chuẩn kiến trúc mạng, bảo mật.
Người phân tích hệ thống: đóng vai trò diễn giải, làm đơn giản hoá các yêu cầu của
hệ thống, đảm bảo rằng các yêu cầu nghiệp vụ không gây tác động xấu
12.1.2. Bước 2 – Xây dựng và kiểm thử cơ sở dữ liệu
Cài đặt lược đồ cơ sở dữ liệu
Kiểm thử với dữ liệu mẫu
Đưa ra kết quả là cấu trúc dữ liệu rỗng
Phân bổ nhiệm vụ:
Người sử dụng hệ thống: cung cấp và/hoặc phê chuẩn dữ liệu kiểm thử
Người thiết kế cơ sở dữ liệu và người lập trình: xây dựng các bảng, views, thủ tục
thường trú (nếu là cơ sở dữ liệu quan hệ)
Người quản trị cơ sở dữ liệu: “Điều chỉnh” cơ sở dữ liệu để đạt hiệu suất tối ưu,
bảo mật, sao lưu và phục hồi
Người phân tích hệ thống: xây dựng cơ sở dữ liệu hướng ứng dụng và không kết
hợp, đảm bảo việc tuân theo các yêu cầu nghiệp vụ
12.1.3. Bước 3 - Cài đặt và kiểm thử gói phần mềm mới (nếu cần)
Nếu hệ thống đòi hỏi phải có những phần mềm được thuê hoặc mua về thì chúng cần
phải được cài đặt và kiểm thử. Phân bổ nhiệm vụ:
Người phân tích hệ thống: làm sáng sủa các yêu cầu nghiệp vụ
Người thiết kế hệ thống: làm sáng sủa các yêu cầu tích hợp
Người quản trị mạng: cài đặt gói phần mềm
Người bán phần mềm hoặc người tư vấn: trợ giúp cài đặt và kiểm thử
Trang 107
Giáo trình: Phân tích thiết kế hệ thống Giảng viên: Lê Đắc Nhường
G
Người lập trình ứng dụng: kiểm thử dựa theo các yêu cầu tích hợp
12.1.4. Bước 4 – Viết và kiểm thử các chương trình mới
Tái sử dụng các thành phần phần mềm có thể có trong thư viện
Viết các thành phần mới
Kiểm thử
Tài liệu hoá
Phân bổ nhiệm vụ:
Người phân tích hệ thống: làm sáng sủa các yêu cầu nghiệp vụ
Người thiết kế hệ thống: làm sáng sủa thiết kế chương trình và các yêu cầu tích
hợp bên trong hệ thống.
Đội lập trình ứng dụng: viết và kiểm thử phần mềm
Các mức độ kiểm thử:
o Kiểm thử một phần (Stub test): việc kiểm thử được thực hiện đối với một số môđun
của chương trình. Nói cách khác, đó là cách kiểm thử một tập con độc lập của chương trình.
o Kiểm thử chương trình (Unit or program test) – việc kiểm thử được thực hiện đối với
toàn bộ một chương trình. Mức độ kiểm thử này được tiến hành khi các mô đun đã được lập
trình và việc kiểm thử một phần đã hoàn thành.
o Kiểm thử hệ thống (Systems test) – việc kiểm thử được thực hiện đối với toàn bộ hệ
thống nhằm đảm bảo rằng các chương trình ứng dụng được viết và kiểm thử độc lập đều
hoạt động tốt khi chúng được tích hợp vào hệ thống tổng hợp.
12.2. Giai đoạn triển khai
Hệ thống chức năng thu được từ giai đoạn xây dựng chính là đầu vào then chốt cho giai
đoạn triển khai. Kết quả của giai đoạn triển khai là hệ thống hoạt động là đầu vào của giai
đoạn vận hành và bảo trì trong vòng đời hệ thống. Trong mục này, chúng tôi trình bày các
bước trong giai đoạn triển khai cho một dự án phát triển hệ thống thông thường.
12.2.1. Bước 1 - Kiểm thử hệ thống lần cuối
Kiểm tra mạng, cơ sở dữ liệu, phần mềm được mua về, phần mềm mới xây dựng và phần
mềm đã có để đảm bảo rằng chúng đều có thể họat động cùng nhau. Phân bổ nhiệm vụ:
Người phân tích hệ thống: phát triển dữ liệu kiểm thử cho hệ thống; truyền đạt các
vấn đề khó khăn
Người xây dựng hệ thống (lập trình viên ứng dụng, lập trình viên cơ sở dữ liệu và
chuyên viên mạng): giải quyết các vấn đề xuất hiện trong quá trình kiểm thử.
Người sở hữu và người sử dụng hệ thống: kiểm chứng xem hệ thống hoạt động có
chính xác hay không
Kết quả thu được có thể là việc phải quay trở lại giai đoạn xây dựng để sửa đổi hệ thống.
Lặp lại tới khi việc kiểm thử hệ thống thành công
Trang 108
Giáo trình: Phân tích thiết kế hệ thống Giảng viên: Lê Đắc Nhường
G
12.2.2. Bước 2 – Lập kế hoạch chuyển đổi
Người phân tích hệ thống sẽ xây dựng một kế hoạch chuyển đổi chi tiết từ hệ thống cũ
sang hệ thống mới, trong đó xác địng rõ:
Cách thức cài đặt cơ sở dữ liệu?
Cách thức đào tạo người dùng?
Các tài liệu cần xây dựng?
Chiến lược chuyển đổi?
Phân bổ nhiệm vụ:
Người phân tích hệ thống/ dự án: phát triển kế hoạch chuyển đổi chi tiết
Ban lãnh đạo: phê chuẩn kế hoạch và thời gian biểu
12.2.3. Bước 3 – Cài đặt cơ sở dữ liệu
Nạp cơ sở dữ liệu mới từ dữ liệu sẵn có từ hệ thống cũ
Thông thường là phải tái cấu trúc dữ liệu khi nạp vào
Phải đảm bảo rằng dữ liệu được chuyển đổi một cách chính xác
Phân bố nhiệm vụ:
Lập trình viên ứng dụng: Viết (hoặc sử dụng) các chương trình đặc biệt để trích rút
dữ liệu từ các cơ sở dữ liệu sẵn có và nạp vào cơ sở dữ liệu mới
Người phân tích và người thiết kế hệ thống: Tính toán kích thước cơ sở dữ liệu và
ước lượng thời gian cài đặt
12.2.4. Bước 4 – Huấn luyện người dùng
Đào tạo và cung cấp tài liệu cho người sử dụng. Phân bổ nhiệm vụ:
Người phân tích hệ thống: lập kế hoạch đào tạo, theo dõi việc đào tạo, viết tài liệu,
trợ giúp người dùng trong thời gian học.
Người sở hữu hệ thống: phê duyệt thời gian hoàn thiện việc đào tạo
Người sử dụng hệ thống: tham dự khóa đào tạo, tiếp nhận hệ thống
12.2.5. Bước 5 – Chuyển đổi sang hệ thống mới
Hệ thống được bàn giao từ người phát triển tới cho người dùng cuối. Phân bổ nhiệm vụ:
Người phân tích hệ thống/Người quản lý dự án: thực hiện kế hoạch chuyển đổi,
điều chỉnh lỗi, đo mức độ hài lòng đối với hệ thống.
Người sở hữu hệ thống/người sử dụng hệ thống: cung cấp ý kiến phản hồi.